Dwingeloo's radiotelescoop in gebruik
TL
Rijkspersoneel krijgt geen
vrijaf op de vijfde mei
Koningin Juliana kreeg foto van
een geheel melkwegstelsel
Agenda voor
Haarlem
Prins Rainier en Grace Kelly
voor de wet getrouwd
Chefarine.4
Schaap brak door
politie-afzetting
Hulpvaardig
Bruiloftsfeest in de paleistuinen
voor alle echte Monagasken
4-voudige combinatie, een
wetenschappelijk succes!
3
nsa
Schaakmeester G. W. J.
Zittersteyn gecremeerd
Raadsel van ongeldige
„honderdjes" opgelost
Scholier nam er vijftien
weg van zijn moeder
De bevolking van
Nederland
Nederlands schip maakte
geen water maarport
Kerkelijk Nieuws
WOENSDAG 18 APRIL 1956
(Van onze medewerker)
Een langzame, statige zwaai van de grote metalen spiegel van 25 m. middellijn
van Dwingeloo's radiotelescoop liet gistermiddag omstreeks half vier de honderden
toeschouwers op de hei buiten dit Drentse dorpje weten dat het radio-astronomische
observatorium daar officieel in gebruik is gesteld.
De trage kanteling van het gigantische instrument werd teweeggebracht doordal
Koningin Juliana op uitnodiging van professor dr. J. H. Oort op een knop drukte.
Vlak bij haar stond een registratiepaneel opgesteld waarop een pen... niets deed.
Want op het hoogtepunt van een dag, die van tien uur 's morgens af tientallen
toeschouwers bijeen had gebracht voor deze inwijding van de grootste volledig-
draaibare radiotelescoop ter wereld, bleek die ene mechanische registratiepen niet
genoeg inkt te bevatten.
Pas nadat zij in allerijl was bijgevuld
werd op een draaiende rol papier een dun
ne lijn zichtbaar: de eerste officieel gere
gistreerde radiostraling uit het heelal die
met dit instrument werd waargenomen
(onofficieel is de radiotelescoop in novem
ber al in bedrijf geweest voor het waarne
men van een bedekking van de zg. Krab-
nevel door de maan).
De plechtige inwijding werd bijgewoond
door minister Cals en door tientallen astro
nomen uit binnen- en buitenland (België,
Frankrijk, Duitsland, Engeland, Zweden en
Amerika), alsmede talloze prominenten op
wetenschappelijk en bestuurlijk terrein;
van d'e laatste noemen wij mr. J. Cramer,
commissaris van de Koningin in Drente en
de heer W. A. Stork, burgemeester van de
gemeente Dwingeloo op welks terrein de
radiosterrenwacht is verrezen.
Vlaggend Dwingeloo had om kwart over
twaalf Koningin Juliana met haar gevolg
zien arriveren in een dorpscafé waar toe
spraken werden gehouden door burgemees
ter, commissaris der Koningin, minister
Cals, de Franse astronoom prof. Danjon uit
Parijs en professor Oort zelf, waarna de
door de Leidse astronoom (en amateur
filmer) Herman Kleibrink gemaakte film
over de totstandkoming van de radio
telescoop in première werd vertoond.
Tijdens deze bijeenkomst was het dat
professor Oort, reeds drager van talloze
buitenlandse onderscheidingen, werd ge-
eerd met een hoge Nederlandse onderschei
ding: minister Cals deelde hem zijn benoe
ming mede tot ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw als blijk van erkenning
voor zijn grote verdiensten op sterrenkun
dig terrein en speciaal bij het werk dat
leidde tot de tostandkoming van dit nieuwe
observatorium.
„Meer dan welk buitenlands eerbewijs
ook is mij deze onderscheiding van de zijde
van mijn eigen vorstin waard'', zei profes
sor Oort in zijn dankwoord en aan het slot
van zijn rede, waarin hij de vergezichten
die de radio-astronomie belooft te openen
op boeiende wijze voor zijn gehoor aan
schouwelijk had gemaakt, overhandigde hij
Koningin Julianaeen geheel Melkweg
stelsel.
Het was een grote, door een telescoop
camera gemaakte foto van de nevel M 81,
een spiraalnevel, ver buiten ons eigen
Melkwegstelsel gelegen en waarneembaar
in de hemelstreek waar zich het sterren
beeld Grote Beer ophoudt. Een soortgelijke
spiraalstructuur vertoont ook het sterren
stelsel waartoe de zon en de planeten be
horen; dit is in 1951 vastgesteld door radio-
atsronomisch onderzoek.
NEDERL AND HOORT HET HEELAL
Heelal
V <3
m b v
-Alleen de korte radio
golven komen door de
ionosfeer
- Lange radiogolven
(5) Radiotelescoop
©Radiotelescoop*
voorjaar1956
WOENSDAG 18 APRIL
Minerva ..Versailles, vorsten en vrouwen",
14 jaar, 8.15 uur. Palace: „Frou Frou", 18
jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Contrabande en
moord!", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: „Tus
sen hemel en aarde", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
Lido: „The Benny Goodman story", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Roxy: „De duivels van
Cascabel', 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Love is a many splendored thing", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Duivels spel", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Halsmuseum:
Avondopenstelling van 8.30 tot 10.30 uur, met
oude muziek. Vishal: Marionettentheater van
Don en Ly Vermeire, 8.30 uur; kindervoor
stelling, 2.30 uur. Cultura: Ned. Ver. van spir.
„Harmonia", 8 uur. Terrein Verenigings
gebouw, Herenweg, Heemstede: lunapark.
DONDERDAG 19 APRIL
Minerva: „Versailles, vorsten en vrouwen",
.4 jaar, 8.15 uur. Palace: „Frou Frou", 18
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Contra
bande en moord", 18 jaar, 2, 7 en 9.15 uur.
Studio: „Tussen hemel en aarde", alle leeft.,
2.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „The Benny Good
man story", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „De duivels van Cascabel", 18 jaar,
2.30. 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Love is a
many splendored thing", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Volmaakt alibi", 18
jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Frans Halsmuseum:
Avondopenstelling van 8.30 en 10.30 uur, met
oude muziek. Vishal: Marionettentheater van
Don en Ly Vermeire, 8.30 uur; kindervoor
stelling, 2.30 uur. Terrein Verenigingsgebouw,
Herenweg. Heemstede: lunapark. Noorder
kapel, Minahassastraat: J. KI. Haneveld, 8
uur. Zuiderkapel, Zuiderstraat: Maranatha-
lezing, ds. J Visser, 8 uur.
Gem. v. Christus, Spruitenbosstraat 9: doop-
dienst, B. Cr. Adams, 8 uur.
Dit is de foto die Koningin Juliana gister
middag te Dwingeloo cadeau kreeg van
professor Oort. Hij overhandigde haar die
ter gelegenheid van de ingebruikstelling
van de radiosterrenwacht daar. Er is een
Melkwegstelsel op afgebeeld, dat als een
spiraalnevel zichtbaar is in het sterren
beeld de Grote Beer.
Radio-astronomie is de tak van sterren
kunde die zich richt op het waarnemen van
straling die wordt uitgezonden door objec
ten in het heelal wel'ke maar voor een klein
deel identiek zijn met de zichtbare hemel
lichamen.. Het overgrote merendeel van
deze radiobronnen zijn donkere objecten
die dus langs optische weg niet waarneem
baar zijn.
Eén van de astronomen wiens naam gis
teren te Dwingeloo met ere werd genoemd
en die daar zelf ook tegenwoordig was
was de Leidse hoogleraar prof. dr. H.
C. van de Hulst, die in 1944, toen nog stu
dent, theoretisch beredeneerde dat het mo
gelijk zou moeten zijn, de radiostraling te
meten die wordt uitgezonden door atomen
waterstof welke voorkomen in uitgestrekte
ijle wolken in de ruimte tussen de sterren.
Na de lunch die op genoemde bijeen
komst volgde, begaf het gezelschap zich
naar het Kraloërveld, de nog door schapen
beweide vlakte buiten Dwingeloo, waar
Koningin Juliana zich, alvorens het instru
ment in gebruik te stellen, uitvoerig liet
inlichten over de werking van dit nieuwe
waarnemingstoestel.
Luid applaus klonk op toen zij zich ver
toonde op het twintig meter boven de be
gane grond gelegen platform achter dé
grote spiegel en vijf minuten later de trap
weer afdaalde om tot de inwijding van het
toestel over te gaan.
Terwijl achter de haag genodigden die
in een halve cirkel om de radiotelescoop
gegroepeerd stonden jacht werd gemaakt
op een Drents heideschaap dat op de een
of andere manier de politie-afzetting had
weten te doorbreken nog net kon wor
den verhinderd dat het diertje doordrong
tot de plaats waar de Koningin, minister
Cals en professor Oort bijeenstonden
verrichtte Koningin Juliana d-e handeling
die de radiotelescoop van de Stichting Ra
diostraling van Zon en Melkweg officieel
in gebruik stelde.
Een groot aantal schaakvrienden en be
langstellenden volgde de baar van de be
kende schaker G. W. J. Zittersteyn, enige
jaren leider van het Hoogovenschaaktoer
nooi, die dezer dagen op 73-jarige leeftijd
is overleden, naar het crematorium te
Velsen.
De thans overledene was een markante
figuur uit de schakerskringen en werd al
om gewaardeerd wegens zijn grote mate
van beminnelijkheid. Bij de baar is gespro
ken door ir. H. J. v. Steenis, de voorzitter
van de Koninklijke Nederlandse Schaak
bond, door dr. Max Euwe en de heer P. A.
Veldheer als voorzitter van de Hoogoven
toernooiclub. Een neef van de overledene
bedankte voor de zeer grote belangstelling.
Het raadsel van de ongeldige bankbil
jetten van honderd gulden, die de laatste
tijd in Den Haag en ook in andere steden
in omloop zijn gebracht, is opgelost. Vijf
personen zijn in arrest wegens overtreding
van het Geldzuiveringsbesluit, een econo
misch delict, waar maximaal zes jaar ge
vangenisstraf op staat, indien het opzette
lijk is gepleegd. Totaal zijn vijftien ongel
dige „honderdjes" in omloop gebracht, die
thans, op enkele na, achterhaald zijn.
Als eerste werd door de Haagse politie
aangehouden een 18-jarige scholier, die
een ongeldig bankbiljet in een Haags wa
renhuis had aangeboden. Men bemerkte
dit echter tijdig. Hij verklaarde aan de po
litie het biljet te hebben gekregen van de
moeder van een vriend, een 48-jarige mas
seuse, die op haar beurt zei drie van deze
biljetten gekregen te hebben van een 19-
jarige scholier. Van de drie bankbiljetten,
die de masseuse ontving, heeft zij er één
in de kachel gegooid. Eén biljet kreeg de
18-jarige scholier en het derde deed dienst
als betalingsmiddel aan een loper, die een
afbetalingstermijn kwam incasseren. De
19-jarige scholier verklaarde aan de poli
tie de bankbiljetten gekregen te hebben
van een 20-jarige studerende jongeman.
Deze is de bron van alle kwaad geweest.
Zijn moeder had namelijk indertijd van
een kennis uit Duitsland vijftien biljetten
van honderd gulden gekregen, met de
boodschap: „Jij kunt er misschien in Hol
land wat mee doen". Ze had de biljetten
in een doosje opgeborgen. Haar zoon, de
20-jarige student, haalde ze, zonder dat
zijn moeder het wist, uit het doosje. Be
halve de drie uitgegeven biljetten, heeft
hij het resterende aantal met een vriend
uitgegeven of getracht uit te geven.
In totaal hebben deze bankbiljetten aan
diegenen die ze uitgaven f 800 opgeleverd.
Op 1 maart telde Nederland 10.841.117
inwoners. Het aantal huwelijken in Neder
land bedroeg in de eerste twee maanden
van dit jaar 10.761 tegen 10.773 in de eerste
twee maanden van 1955. Het aantal gebo
renen bedroeg 37.987 tegen vorig jaar 37.461
en het aantal overledenen 15.744 tegen
15.203. In de eerste twee maanden van dit
jaar emigreerden 9359 personen tegen vorig
vorig jaar 8391. Het aantal immigranten
bedroeg 6903 tegen vorig jaar 6341.
DOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCX
8
MüNCHEN (Reuter). De politie te f
München heeft door een ongeluk op een
hoofdverkeersweg te ensceneren, wil-
len onderzoeken hoe het gesteld is met
de hulpvaardigheid van automobilisten.
Van de 51 Duitse automobilisten, die de;
plaats van het „ongeluk" passeerden,
stopte er veertien. Daarentegen stopten
bijna alle Amerikaanse automobilisten
om hulp aan te bieden. Bij een derge-
lijke proef in Zwitserland stopten 25 van
de 26 auto's. In Italië was slechts een
van de 54 automobilisten bereid tot
hulpverlening.
Bij de proef in Beieren bleek de be- I
reidheid tot hulpverlening bij de auto- j
mobilisten omgekeerd evenredig te zijn
aan de grootte van de wagen.
O
X)OOOOOOOOCOOOOOOOOCCOOOOOOOOOOOOOOOOOO(XXX>OCOOOOOOOCOOC
MONACO (Reuter) Vandaag is in Monte Carlo het burgerlijk huwelijk van prins
Rainier III van Monaco met de Amerikaanse filmster Grace Kelly voltrokken door
de minister van Staat, Marcel Portanier, in de statiekamer van het op een hoge
rots aan de zee gelegen prinselijk paleis. Morgen geschiedt de plechtige huwelijks
inzegening in de kathedraal. Voor de 2500 onderdanen van de prins wordt vanmiddag
een feest gegeven in de tuinen van het paleis. De prins heeft hen allen uitgenodigd
op zijn welzijn en dat van zijn bruid te komen drinken. De keur-champagne die
speciaal voor deze gelegenheid is gebotteld, zal gedronken worden uit glazen in de
Monegaskische kleuren, rood en wit. Om „instuivers" buiten te houden, zullen alle
Monegasken een speciale pas kunnen krijgen.
Koningin Juliana in gezelschap van prof. dr. J. H. Oort, voorzitter van de Stichting
Radiostraling van Zon en Melkweg. Op de achtergrond de enorme telescoop.
I >OOOOOOCXX>OOCXXXX)OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC)OCOOOOOOOOOOOOOOC
De brandweer van St. Peter Port, de
hoofdstad van het kanaaleiland Guern-
sey, heeft hulp verleend bij het leeg-
pompen van het voornaamste ruim van
het 499 ton metende Nederlandse schip
„Da Capo" van de rederij F. van der
i Laan. Het was echter geen water waar j
men last van had, doch port, afkomstig
i uit tien grote vaten, die bij een storm
ter hoogte van de Portugese kust waren
stukgeslagen.
XXXXXXX)OOOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOCOOOOO
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Kralingseveer W. Radstake
te Oosterland; te Sommelsdijk J. Zwijnen-
burg te Kinderdijk.
Aangenomen naar Zutphen (vac. B. Rip-
hagen) P. J. v. d. Vange te Oosterwolde
(Fr.); naar Dantumawoude D. J. Klein
Onstenk, vic. te Markelo; naar Emmeloord
B. Albada te Ijlst.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Barendrecht A. C.
Scherpenisse te Treebeek; naar Onderden-
dam J. Rinzema, kand. te Groningen, die
bedankte voor Knijpe, Jutrijp-Hommerts,
Sellingen, Nieuwe Pekela en Wetsinge-
Sauwerd; naar Vrouwenpolder kand. Jac.
v. d. Wal te 's-Hertogenbosch, die bedank
te voor Molenaarsgraaf-Brandwijk.
Bedankt voor Dussen (N.Br.), Nagele
(N.O.P.), Hemelum, Zaltbommel-Game-
ren, Nieuwolda, Giessendam-Nederhar-
dinxveld A. L. Janse de Jonge, kand. te
Heerjansdam.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen te Rotterdam-Charlois K. J-
Dijkema te Treebeek.
Aangenomen naar Amersfoort-W. J. J.
Arnold te IJmuiden.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Smithsville (Ontario-Canada)
(Old Chr. Ref. Church) B. Bijleveld te
Noordeloos en Joh. Waal te Bunschoten.
Beroepen te Zwolle A. Bikker te Am
sterdam.
Bedankt voor Hengelo (O.) D. Henstra
te Oud-Beijerland.
Beroepen te Delft B. Bijleveld te Noor
deloos
Vrije Evang. Gem.
Beroepen te Veendam J. I. v. Wijck te
Gouda.
Geref. Gem. in Nederland
Bedankt voor Ede F. Mallan te Bruinisse.
ADVERTENTIE
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en...doen wonderen!
Een belangrijke ontdekking op geneeskun
dig gebied is „synergismus". Hiermede
wordt bedoeld de wederzijdse versterking
van de werking van verschillende genees
middelen. De vier middelen verenigd in
Chefarine„4"- elk afzonderlijk al beroemd -
werken teftmen nóg beter. Ze helpen ook
dan, wanneer andere middelen (alen en
doen werkelijk wonderen
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
Tegen pijnen en griep.Geschiktvoorde gevoeligste maag.
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chelaros
Uit een hotel in
Monte Carlo zijn
juwelen ter waar
de van tienduizend
dollar gestolen van
mevrouw Arvid
Pamp, een van de
bruidsmeisjes van
Grace Kelly. Dit
is de tweede dief
stal die in dit hotel
werd gemeld. Vo
rige week miste
mevrouw McClos-
key, de echtgenote
van de penning
meester van de
Amerikaanse De
mocratische partij,
die als gaste van
de familie Kelly
in Monaco is, ju
welen ter waarde
van 36.000 dollar.
Op verzoek van de
plaatselijke politie
rijn vijf Franse po
litiemannen, deskundigen in het oplossen
van juwelendiefstallen, in Monaco aange
komen.
Ex-koning Faroek van Egypte is uit
Rome in Monaco aangekomen. Zijn huwe
lijksgeschenk bestaat uit twee zwarte Ja
panse vasen, die vroeger van keizer Hiro-
rito van Japan zijn geweest. Ook ex-koning
Peter van Joegoslavië en zijn echtgenote,
prinses Alexandra, zijn aangekomen. Ko
ningin Elizabeth van Engeland zal een ver
guld zilveren presenteerblad schenken.
Een Amerikaans, een Frans en een Brits
marinevaartuig zijn gisteren bij heldere
zonneschijn de haven van Monaco binnen
gelopen onder het lossen van saluutschoten.
Bijenkorf
In de tijdelijk tot perscentrum ingerichte
school op de Place de la Visitation lopen
honderden journalisten, fotografen, film-,
radio- en televisiemedewerkers de gehele
dag in en uit om aan de balie in vele talen
kaarten en vergunningen te vragen aan
plaatselijke schoonheden, die achter kaar
tenbakken vol gegevens de schrijvende,
sprekende, filmende en fotograferende
verzameling rustig en zakelijk te woord
staan. Op de binnenplaats is een tent tot
persbar ingericht. Een Italiaanse schrijf-
machinefabriek heeft enkele schoollokalen
in deze veeltalige bijenkorf volgezet met
haar produkten, waarvan een druk en
ratelend gebruik wordt gemaakt. In de hal,
naast het telegraafkantoor leveren verhitte
mannen en vrouwen een onafgebroken
strijd met telefoonverbindingen om hun be
richten en verhalen over de wereld te krij
gen. Enkele malen per dag dringt de stem
van perschef Jean Gastaud-Mercury tot in
alle hoeken van dit met de vlaggen van alle
vertegenwoordigde landen versierde ge
bouw door. Dan vertelt deze, voor het
grootste deel van de dag onzichtbare en
voor de meeste journalisten slechts een stem
betekenende functionaris, via een micro
foon de laatste berichten. De prins heeft na
alle onvriendelijke dingen, die hij in de af
gelopen dagen over de mannen van de pu
bliciteit heeft gezegd, tenslotte waardering
laten horen over de voorbeeldige wijze
waarop zij zich tijdens de repetitie in de
kathedraai hadden gedragenDaar moet
echter worden bijverteld, dat er slechts
een kleine groep in de kerk aanwezig was,
omdat het grootste deel van het persleger
was weggelokt naar een speciale persvoor
stelling van de gala-avond in de opera van
Monte Carlo. Verder kon maandag worden
genoteerd, dat de prins de hele middag ge
woon op zijn bureau had gewerkt, dat zijn
aanstaande bruid wat brieven had geschre
ven en dat de hele familie aan de lunch
gezamenlijk van een Wiener Schnitzel had
genoten
Gasten
De ontelbare Amerikaanse gasten uit
Philadelphia en Hollywood zoeken hun
vertier in het Casino en in de bars van de
luxueuse hotels van Monte Carlo. Terwijl
in de speelzalen en in de bars de dollars
rollen, genieten de minder kapitaalkrach
tige belangstellenden van de feestverlich
ting langs de beroemde boulevard, van de
Bengaals-vuur waterval van het „Spor-
ting"-gebouw en van het internationale
autoverkeer.
In de haven ligt een jacht dat door zijn
uitbundige feestverlichting de andere,
waaronder het prinselijk jacht „Deo Ju-
vante" en het fraaie jacht van Sir Bernard
ert Lady Docker in de schaduw stelt. Dat
is het jacht van de grote man achter de
schermen van Monte Carlo, de Griekse
reder, speelbank-, hotel- en wat al niet
meer eigenaar Aristoteles Onassis. Van
kilometers ver ziet men zijn jacht, waar
verscheidene vooraanstaande gasten loge
ren, liggen. Boze tongen beweren, dat
Onassis alles is in dit vorstendom en de
prins vrijwel niets betekent.
Critiek
Tom Goode, een liberaal lid van het Ca
nadese huis van afgevaardigden, heeft in
de commissie voor buitenlandse aange
legenheden er over geklaagd, dat de over
zeese pers te veel aandacht besteedt aan
het huwelijk van Grace Kelly en prins
Rainier en 'te weinig aan buitenlandse
zaken.
Koningin Juliana en prins Bernhard
schenken een grote Delftse vaas met Ne
derlandse bloemen. De vaas en de bloemen
zijn door jhr. mr. W. E. van Panhuys, die
het koninklijk paar bij het huwelijk zal
vertegenwoordigen, uit Nederland naar
Monaco meegenomen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Op de vragen van de heer Koersen (KVP) over de viering van de 5de mei hebben
minister Drees en zijn ambtgenoot Beel duidelijk te kennen gegeven dat zij het door
de regering genomen besluit om dit jaar op de 5de mei het rijksoverheidspersoneel
geen vrijaf te geven, wensten te handhaven. Tot die beslissing waren zij kort geleden
gekomen, toen er ook binnen de kring van de commissie voor georganiseerd overleg
geen eenstemmigheid bleek te bestaan over een eventueel gevolg geven aan de door
de Kamer het vorig jaar aangenomen motie, die er op aandrong het overheidsperso
neel op 5 mei vrijaf te geven.
Instemmend beantwoordde de minister
president mr. Beernink's (C.H.) vraag of
de overheid die ongetwijfeld ten op
zichte van de herdenking van de bevrij
dingsdag stimulerend kan optreden en dit
ook doet ook nog op andere wijze dan
door vrijaf geven het hare tot een waardige
viering van de 5de mei kan bijvoegen. In
tussen was de motie-Koersen aanleiding
het probleem nog eens nader te bekijken.
Nu had zich een merkwaardigheid voorge
daan. Nadat namelijk het vorig jaar het
aantal vrije dagen voor het overheidsper
soneel van 12 op 14 was gebracht, was
daaraan thans, om gelijke tred te houden
met wat in dit opzicht voor het particuliere
bedrijfsleven geldt, nog een dag toegevoegd.
Ofschoon de regering mét het comité voor
de 5 mei-viering meer voelt voor een groot
scheepse herdenking eens in de vijf jaar,
had zij toch de vraag gesteld of men die
vijftiende dag die er nu bijkomt, dit jaar
voor 5 mei zou willen gebruiken. Daaraan
was de regering bereid mee te werken.
Niettegenstaande deze mogelijkheid bleken
de ambtenarenorganisaties echter niet op
dit denkbeeld te willen ingaan. „Als men
daar eenstemmig tegen is, kan ik toch niet
een grote geestdrift voor de 5 mei-herden
king bespeuren," merkte minister Drees
op. Met dit antwoord was het geval feite
lijk afgedaan. De Kamer besefte blijkbaar
na het door minister Drees meegedeelde,
dat trouwens nieuw voor haar was, dat er
in de gegeven omstandigheden weinig tegen
het standpunt van de regering viel in te
brengen.
Notariële akte bij overdracht
onroerend goed
Bij de behandeling van het zonder hoof
delijke stemming aangenomen wetsontwerp,
waardoor voortaan voor levering van on
roerend goed steeds een notariële akte ver
eist wordt, daargelaten dan een over
gangsregeling ten gunste van thans tot het
opmaken van dergelijke leveringsakte ge
rechtigde achttien zaakwaarnemers, leed
minister Van Oven een nederlaag. Hij had
ten behoeve van staat en provincie de uit
zondering ontworpen, dat zij het met een
onderhandse akte zouden kunnen doen. Nu
heerste er ontstemming over het feit, dat
niet een soortgelijke regel voor de gemeen
ten was gemaakt. Voor de gemeenten wilde
de minister uitmaken welke wel en welke
niet met een onderhandse akte zou mogen
volstaan.
Toen de minister in deze opzet bleek te
willen volharden, verwierp de Kamer met
43 tegen 33 stemimen het desbetreffende
artikel, dat alleen de stemmen van de P. v.
d. A. en van de Communisten kreeg.
Minister Van Oven hoopte de Kamer blij
te maken met zijn mededeling, dat hij zich
door de warme pleidooien van jkvr.
Wttewaal van Stoetwegen (C.H.) en andere
afgevaardigden had laten bewegen om van
ieder der 18 zaakwaarnemers, die gerech
tigd blijven transportakten op te maken,
één kind daartoe ook nog gelegenheid te
verschaffen, opdat die bevoegdheid niet
met die zaakwaarnemers uitsterft. Slechts
wenste hij te bepalen, dat bedoelde kin
deren dat recht niet zuilen kunnen uitoefe
nen als de minister van Justitie zulks nodig
acht met het oog op het belang van het
rechtsverkeer. Zowel jkvr. Wttewaal van
Stoetwegen als mejuffrouw Zeelenberg
(P. v. d. A.) pleitten voor wegneming ook
van deze belemmering. Een hiertoe strek
kend amendement ging er door met alleen
de stemmen van de fractie van de P. v. cL
A. tegen, dit laatste omdat het amendement
bovendien nog een andere schrapping be
vatte, waartegen mejuffrouw Zeelenberg
en haar fractiegenoten bezwaar hadden.
Reorganisatie der rechterlijke macht
De Kamer nam vervolgens zonder hoof
delijke stemming het wetsontwerp tot
reorganisatie van de rechterlijke macht aan.
Dit was, uitgezonderd één punt, gelijk aan
het destijds nog door minister Donker ver
dedigde voorstel, tot welks intrekking het
was gekomen, nadat door middel van een
de minister toen onwelgevallig amende
ment ook bepalingen inzake een perma
nent college van advies in het ontwerp
waren binnengeloodst. Dat amendement
maakte het punt van uitzondering uit: het
nu aanvaarde wetsvoorstel bevat namelijk
niets over zulk een college yan advies. Mr.
Van Rijckevorsel (KVP) trok zijn door
mejuffrouw Tendeloo (P .v .d A.) bestre
den amendement in, dat schrapping van de
bepaling beoogde, dat een algemene maat
regel van bestuur richtlijnen omtrent de
opleiding van de gerechtssecretarissen zal
bevatten, nadat minister Van Oven de in
houd van een in dit opzicht reeds gemaakte
regeling had weergegeven. Daarmee was
volgens mr. Van Rijckevorsel aan zijn ver
langens alsook aan die van de rechterlijke
macht voldaan, zodat hij nu vrede kon
hebben met aanneming van het ter tafel
liggende wetsontwerp.
Belastinghefing van overheids
bedrijven
De Kamer heeft voorts instemming be
tuigd met het regeringsvoorstel om over
heidsbedrijven, die met bestaande particu
liere ondernemingen in concurrentie tre
den, te onderwerpen aan vennootschapsbe
lasting. Uitgezonderd zijn overheidsbedrij
ven met een monopolistische positie, waar
bij het dienen van het gemeenschapsbelang
op de voorgrond treedt.
Er zal echter wel vennootschapsbelasting
worden geheven van de Nederlandse Spoor
wegen en haar dochtermaatschappijen, die
interlocale autobus- of tramwegverbindin
gen exploiteren. Van gemeentelijke haven
bedrijven zal geen vennootschapsbelasting
worden geheven omdat zij meer gericht
zijn op het dienen van het algemeen be
lang dan op het maken van winst.
Vermeld zij nog, dat de Kamer besloot
noch op 1, noch op 4 mei te vergaderen, zo
dat zij dus reeds op 3 mei uiteengaat, om
de afgevaardigden dan volop gelegenheid
te geven het verkiezingspad op te trekken.
