Nederland verricht astronomische
lengte- en breedtebepalingen
Openbare
V ergadering
PANDA EN DE MEESTER-VERZAMELAAR
Keip
Het Internationale Geofysisch Jaar
V.V.D.
V.V.D.
Wereldnieuws
Vorstelijk bezoek uit Luxemburg
O.'th.SfonUuiïa
Delftse geleerden zullen tijdelijk
station op Curagao bezetten
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
2ia/nesJ<- re huid?
Tocht naar Lelystad
och ió ket
zo
-J
ZATERDAG 2 JUNI 1956
In totaal 39 stations
in elk huisgezin:
Station Sloterdijk
- nog onvoltooid -
morgen in gebruik
Sprekers:
op woensdag 6 juni 1956 in het
Stationskoffiehuis te Santpoort,
aanvang 20 uur.
Mevrouw Mr. J. M. Stoffels-
van Haaften
De Heer C. Ritmeester
Leden der Tweede Kamer der
Staten-Generaal.
Prins Bernhard opende
vaarweg Groningen-
Winschoten
Geweld van
de zee
De Nederlandse Organisatie voor Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek heeft prof.
K. Roelofs hoogleraar aan de Technische Hogeschool te Delft in de Geodesie, een sub
sidie verleend voor het doen van astronomische lengte- en breedtebepalingen op
Curasao. Deze bepalingen, die een onderdeel vormen van het Internationale Geofy
sische Jaar, zullen worden verricht door twee van prof. Roelofs' medewerkers, name
lijk de geodetische ingenieurs J. Rolff en A. C. Scheepmaker. Ter voorbereiding van
dit wetenschappelijke werk alsmede voor het leggen van de nodige contacten, heeft
ir. Rolff het vorige jaar reeds een bezoek aan de West gebracht. Het is de bedoeling
dat prof. Roelofs in het begin van het Internationale Geofysische Jaar voor enige
weken naar Curagao gaat om de werkzaamheden te starten. De bedoeling van het
Internationale Geofysische Jaar dat 1 juli 1957 begint is gelegen in waarnemin
gen op het gebied van de meteorologie, het aardmagnetisme, het Noorderlicht, de
kosmische stralen, de activiteit van de zon, de ionosfeer, de lengte- en breedtebe
palingen, de glaciologische en klimatologische veranderingen en de oceanografie. Al
deze waarnemingen zullen verricht worden in internationaal verband en op een
groot aantal stations over het aardoppervlak verspreid.
De reden, dat het geofysische jaar 433
dagen duurt, houdt verband met een klei
ne schommeling, die het aardlichaam om
de aardas uitvoert en prof. Roelofs acht het
niet onmogelijk dat bepaalde verschijnselen,
die zijn medewerkers gaan onderzoeken,
verband houden met deze schommeling.
Omdat Nederland met zijn permanente sta
tions hier te lande en zijn tijdelijke in Hol-
landia en Paramaribo aan verschillende
onderzoekingen van het Internationale
Geofysische Jaar deelneemt en de geode
tische astronomie intensief aan de Tech
nische Hogeschool beoefend wordt, lag het
voor de hand, om ook op dit gebied een
bijdrage te leveren. Vandaar dat prof. Roe
lofs in overleg met het Nationale Comité
voor het Internationale Geofysische Jaar
bij Z.W.O. een subsidie werd toegestaan.
Aan de geodetisch-astronomische onder
zoekingen van het Internationale Geofy
sische Jaar doen vele landen mee met in
totaal negenendertig stations, waarvan een
groot aantal zich in Europa bevindt. De
stations zijn in drie groepen te onderschei
den: eenentwintig permanente stations
(sterrewachten), die deel uitmaken van de
internationale tijddienst; dertien perma
nente stations, die geen deel uitmaken van
de internationale tijddienst; vijf tijdelijke
stations, namelijk in San Diego, op Hawai,
op Tahiti, op het eiland Amsterdam en op
Curagao, waarvan de eerste twee zullen
bezet worden door Amerikanen, het derde
en het vierde door Fransen en het laatst
genoemde door ir. Rolff en ir. Scheep
maker. Bij zijn verleden jaar aan Curagao
gebracht bezoek, heeft ir. Rolff een onder
zoek ingesteld naar eventuele ongewenste
en wellicht door de branding voortgebrach
te bodemtrillingen, maar het bleek dat men
hier geen last van zou hebben. Dat Cura
gao als station werd"'Uitgekozen", hangt on
der meer samen met zijn voor dit onder
zoek zeer gunstige ligging, in de keten van
observatieposten van 'het Internationale
Geofysische Jaar.
De bewuste waarnemingen
De bewuste waarnemingen worden meri
drie typen instrumenten uitgevoerd. Ir.
Rolff en ir. Scheepmaker zullen zich aller
eerst bezighouden met astronomische leng
tebepalingen, waarvoor hun een zogenaamd
„doorgangsinstrument" ten dienste staat.
Dit is een kijker, draaiende om een hori
zontale as, welke zo perfect rond is gesle
pen, dat de oorspronkelijke afwijkingen
van gemiddeld een micron bij de revisie tot
een twintigste micron teruggebracht wer
den. Met dit „doorgangsinstrument" kun
nen per ster vijftien tot twintig registraties
worden verricht. In totaal zal men per
avond een vierentwintig-tal sterren obser
veren.
Met deze astronomische metingen kan
men de correctie van de chronometer ten
opzichte van de plaatselijke sterretijd be
palen en voor en na deze metingen met
radiotijdseinen de correctie van de chrono
meter ten aanzien van de Greenwich ster
retijd. Het verschil tussen beide correcties
is dan de geografische lengte van de waar
nemingspost ten opzichte van Greenwich.
De chronometers bestaan uit een drietal
kwartsklokken, die elkaar kunnen contro
leren. De stabiliteit van zo'n kwartsklok
een der nauwkeurigste tijdmeters, welke
men kent is een tweeduizendste seconde
per dag.
In de tweede plaats zullen onze landge
noten zich occuperen met geografische
lengtebepalingen gelijktijdig met breedte
bepalingen. Daartoe zullen zij gebruik ma
ken van een Frans instrument, „astrola
bium' geheten. Hiermee meet men de chro
nometertijdstippen, waarop achtereenvol
gens een aantal sterren een bepaalde hoog
te bereikt, die voor dit instrument zestig
graden bedraagt. Deze waarnemingen zul
len met twintig tot dertig sterren per avond
worden gedaan om daaruit de lengte en de
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Kamerkoor. 10.00 De Open
Deur, radiozondagsblad. 10.30 Kerkdienst.
12.00 Platen. 12.15 Platen. 12.20 Apologie. 12.40
Instrumentaal kwintet. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.10
Dansmuziek. 13.40 Boekbespreking. 13.55
Radiophilharmonisch orkest. (14.2514.55
Land van de Alzette, klankbeeld). 15.40 Bari
ton en piano. 16.00 Instrumentaal kwartet.
16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Gereformeer
de kerkdienst. 18.30 Gewijde muziek. 19.00
Nieuws uit de kerken. 19.05 Boekbespreking.
19.15 Platen,. 19.30 Het Evangelie in een draai
kolk, causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 De gewone
man. 20.05 Amateursuitzending. 20.25 Actua
liteiten. 20.35 U bent toch ook van de partij?,
causerie. 20.45 La Favorita, opera (pl.) 21.25
Het Carillon, hoorspel. 22.10 Platen. 22.35
Platen. 22.45 Avondgebed en liturgische ka
lender. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws en postduivenberichten. 8.18
Voor het 'platteland,. 8.30 Weer of geen weer.
10.00 Geestelijk leven, causerie. 10.15 Meisjes
koor. 10.35 Met en zonder omslag. 11.00 Pla
ten, 12.00 Amusementsmuziek. 12.30 Sport-
spiegel. 12.35 Even afrekenen, Heren! 12.45
Pianorecital. 13.00 Nieuws. 13.05 Mededelin
gen of platen. 13.10 Voor de strijdkrachten.
14.00 Boekbespreking. 14.30 Wiener Blut,
operette (pl.) 15.30 Platen, 15.40 Omroep
orkest. 16.30 Sportrevue. 17.00 Platen,. 17.30
Voor de jeugd, 17.50 Nieuws en sportuitsla
gen. 18.05 Sportjournaal. 18.30 Korte kerk
dienst. 19.00 Kinderdienst. 19.30 De gelijkenis
van de Barmhartige Samaritaan, spel. 19.55
Interview 20.00 Nieuws. 20.05 Amusements
muziek. 20.45 Voordracht. 20.55 Platen, 21.35
Hersengymnastiek. 22.00 Met de Franse slag.
22.30 Journaal 22.40 Orgelconcert. 23.00
Nieuws. 23.15 Actualiteiten of platen. 23.25
24.00 Platen.
BLOEMENDAAL, 245 M.
9.00 ds. A. Pos uit Haarlem. 10.30 ds. G.
Toornvliet, Bloem,endaal. 11.45 ds. S. J. Pop-
ma van Amsterdam. 3.30 ds. G. Toornvliet.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Amusementsmuziek. 12.30 Weerbe
richt. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor
de soldaten, 14.00 Platen. 14.50 Voetbalrepor
tage. 16.00 en 16.55 Platen, 17.00 Vioolrecital.
17.20 Bazuinkwairtet. 17.30 Sportuitslagen;
18.00 Volkszang. 18.20 Platen. 18.30 Gods
dienstig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.45 Platen,
20.00 Orkestconcert. 22.30 Nieuws. 22.45 Pla
ten. 23.00 Nieuws. 23.0524.00 Platen.
ADVERTENTIE
TRICO-TWEEDCOLBERTS
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Sportuitslagen. 8.25 Platen. 9.00 Voor de zie
ken. 9.25 Voor de huisvrouw. 9.40 Mastklim-
men. 10.10 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Platen. 11.20 Gevarieerd programma. 12.25
Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.35 Campground sin
gers. 12.55 Platen of actualiteiten. 13.00
Nieuws. 13.15 Lichte muziek. 13.40 Platen.
14.05 Schoolradio. 14.30 Platen, 14.45 Voor de
vrouw. 15.15 Pianotrio. 16.00 Bijbeloverden
king. 16.30 Cello en piano. 17.00 Voor de kleu
ters. 17.15 Voor de jeugd. 17.30 Platen. 17.40
Beursberichten. 17.45 Regeringsuitzending:
Rijksdelen overzee: De derde Zuid-Pacific
conferentie, 18.00 Mannenkoor. 18.20 Sport-
overzicht. 18.30 Platen. 18.40 Engelse les. 19.00
Nieuws en weerbericht. 19.10 Orgelconcert.
19.30 Parlementair commentaar. 19.45 Poli
tieke toespraak. 20.00 Radiokrant. 20.20 Lich
te muziek. 20.40 Luchtbrug naar Pimlico,
hoorspel. 21.35 Koorzang. 22.00 Stemmen tel
len en zetels verdelen, causerie. 22.20 Gewijde
muziek. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Platen, 23.40—24.00 Het Evan
gelie in Esperanto.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gymnastiek. 9.10 Voor de vrouw. 9.15
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Lichte muziek. 11.30
Strijkkwartet. 12.00 Lichte muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.35 Orgel
en accordeon. 13.00 Nieuws. 13.15 Medede
lingen en platen. 13.25 Metropole-orkest. 13.55
Beursberichten. 14.00 Platen. 14.40 Nieuws
uit de tijdschriften. 15.00 Hoby-programma.
15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.20 De
dierenwereld en wij, causerie. 17.30 Lichte
muziek. 17.50 Militair commentaar. 18.00
Nieuws. 18.15 Piano. 18.30 Amusementsmu
ziek. 19.00 Paris vous parle. 19.05 Platen. 19.45
Regeringsuitzending: Landbouwrubriek. 1.
Mens en machine in de bosbouw 2. Hooi-
persen. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerd pro
gramma. 21.00 Cabaret. 21.30 Lichte muziek.
22.00 Klavier vier, hoorspel. 22.35 Sopraan en
piano. 23.00 Nieuws. 23.15 Koersen en New
York calling. 23.20 Actualiteiten of platen.
23.30—24.00 Kamerorkest.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkestconcert. 12.30 Weerbericht. 12.34
Voor de landbouwers. 12.42 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Platen, 14.00 Schoolradio. 15.20
Kamermuziek. 15.?" Platen. 16.02 Voor de
zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek.
17.45 Kinderliederen. 18.00 Franse les. 18.15
Platen. 18.20 Proestantse uitzending. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
20.00 Orkestconcert. In de pauze: kunstkalei-
doscoop. 22.00 Nieuws. 22.15 Pianorecital.
22.55—23.00 Nieuws.
breedte van het station te bepalen.
De derde soort waarnemingen is die van
de maanpositie met behulp van de daar
voor door de Amerikaanse astronoom Mar-
kowitz geconstrueerde camera. Deze wordt
gemonteerd op een astronomische kijker en
het beeld van de maan en de omringende
sterren wordt daarbij vastgelegd op de ge
voelige plaat. De belichtingstijd is twintig
seconden. Daar de sterren zich (schijnbaar)
bewegen en de maan zich ten opzichte van
de sterren verplaatst, laat men de gevoelige
plaat met de sterrebeelden meebewegen
terwijl de relatieve verplaatsing van het
maanbeeld wordt opgeheven door middel
van een in de camera aangebrachte draai
ende glasplaat. Met deze maancamera kan
in de eerste plaats de onderlinge positie
van de twintig deelnemende stations af-
hankelijk-van het zwaartekrachtsveld van
de aarde worden bepaald. Bovendien leve
ren deze metingen een belangrijke bijdrage
tot een nauwkeuriger bepaling van de vorm
en de grootte van de aarde en van de
maanbaan. Interessant is vooral, dat deze
waarnemingen thans voor de eerste maal
gebeuren. Dr. Markowitz heeft in 1954 op
het Internationale Congres van de Geode
tische Unie in Rome zijn maancamera ge
presenteerd.
Doel van de waarnemingen
Het hoofddoel van de waarnemingen zijn
de tijd- en lengtebepalingen. Daaruit wil
men de onregelmatigheden in de draaiing
van de aarde afleiden. De aarde draait na
melijk niet geheel regelmatig. Omstreeks
de junimaand van elk jaar is zij zeven
honderdste seconde achter en omstreeks
november zevenhonderdste seconde voor.
Deze bedragen kan men constateren door
langs astronomische weg de gang van de
kwartsklok te bepalen. Door de internatio
nale samenwerking der diverse stations wil
men deze onregelmatigheid nauwkeurig
vaststellen. Een ander doel is een inzicht te
krijgen in de voortplantingssnelheid der
radiogolven en de daarin optredende fluc
tuaties. Bij dit onderzoek spelen de radio
tijdseinen een rol.
Weer een ander doel is een antwoord te
krijgen op de vraag of de continenten ten
opzichte van elkaar in een vaste positie
verkeren dan wel bewegen. Wegener heeft
de theorie van de drijvende continenten op
gesteld, een these, die noch bevestigd noch
weerlegd is.
De resultaten, die het volgende jaar ver
kregen zullen worden, zullen vergeleken
worden met die van 1926 en van 1933, toen
deels op dezelfde stations ook internatio
nale lengtebepalingen zijn verricht. Uit de
vergelijking van deze resultaten hoopt men
dan bepaalde conclusies te kunnen trekken.
Ir. Rolff en ir. Scheepmaker zullen om
streeks april 1957 naar Curagao vertrekken.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
OOOQOQOOOQOOOOOQQPQeeQPeOQOOQOOQOeeeeOQOOOCOOOOOQeeQQOOQ»
Door de langdurige vorstperiode in de
afgelopen winter is aanzienlijke vertraging
ontstaan in de bouw van het nieuwe sta
tion Sloterdijk te Amsterdam, waar met
ingang van de zomerdienstregeling op zon
dag 3 juni de treinen zullen gaan stoppen.
Ondanks grote inspanning zijn de N.S. er
niet in geslaagd het station tijdig geheel te
voltooien.
Het plaatskaartenkantoor en de rijwiel
stalling zijn wel gereed gekomen, maar de
toiletten, de wachtgelegenheid op het twee
de perron en het hekwerk langs de perrons
moet nog worden afgewerkt. De tunnel
van het eerste naar het tweede perron zal
kunnen worden gebruikt, doch moet even
eens nog worden afgewerkt en van de de
finitieve verlichting worden voorzien.
De N.S. roepen de clementie in van de
reizigers voor het feit, dat niet onmiddel
lijk op dit station een volledige service kan
worden geboden. Verwacht wordt dat dit
pas over ruim een maand het geval zal zijn.
ADVERTENTIE
i- Badyderm-zeep
Het programma voor het bezoek dat de
groothertogin en de prins van Luxemburg
van 5 tot 8 juni aan Koningin Juliana en
Prins Bernhard zullen brengen is thans
vastgesteld.
Dinsdagmorgen 5 juni zullen de groother
togin en de prins om kwart over tien met
'n regeringsvliegtuig op Schiphol arriveren,
vergezeld door de minister van Buiten
landse Zaken van Luxemburg, de heer
Bech. Koningin Juliana, prins Bernhard en
Prinses Beatrix zullen de vorstelijke gasten
op het platform begroeten. De kapel der
Limburgse Jagers zal het Luxemburgse
volkslied spelen.
Na de inspectie van de erewacht, die ge
vormd wordt door een compagnie Lim
burgse Jagers zal het vorstelijk gezelschap
zich via een speciaal hiervoor gebouwde
trap van het platform naar de Aviorama-
zaal begeven. Daar zullen de voorzitters
van de Eerste en Tweede Kamer, de leden
van de ministerraad en een aantal andere
hoge autoriteiten worden voorgesteld.
Na de begroeting rijdt men in auto's naar
het Stadionplein, waar in calèches wordt
overgestapt. Om kwart over elf zal de
stoet de Dam bereiken, waar de erewacht,
gevormd uit het Garderegiment Grenadiers,
geïnspecteerd zal worden. Kort na aan
komst ten paleize zullen de groothertogin
en de prins van Luxemburg een krans
leggen bij het nationale monument op de
Dam. Na het noenmaal zal ten paleize het
gemeentebestuur van Amsterdam worden
ontvangen. De middag wordt besloten met
een rijtoer en een bezoek aan het Rijks
museum, waSr iri hét bijzöhdër dë'R.'ém-
brandt-tentoonstelling zal worden bezich
tigd. Des avonds onx. kwart „Vflor. zeven zal
het corps diplomatique ten paleize zijn op
wachting komen maken. Na het galadiner
in het paleis zullen om halftien de Ko
ningin en de Prins met hun vorstelijke
gasten de Amsterdamse schouwburg be
zoeken om het tweede deel der opvoering
door het Ballet van de Nederlandse Opera
bij te wonen. Ook prinses Beatrix
zal aan het diner en het bezoek aan de
schouwburg deelnemen.
Woendagmorgen 6 juni vertrekt men per
auto naar de Flevopolder. Na een kort be
zoek aan Lelystad gaat men aan boord van
het koninklijke jacht „Piet Hein", naar
Schokkerhaven. Op weg daarheen zal een
uiteenzetting worden gegeven van de aan
leg van de polder. Er volgt een korte rond
rit in de Noordoost-polder, die besloten
wordt met een bezoek aan het hydrolo
gisch laboratorium. Per auto wordt daarna
naar Zwolle gereden. Vandaar keert men
per trein naar Amsterdam terug. Des
avonds zal het vorstelijk gezelschap zich
van Amsterdam naar Den Haag begeven
om aan te zitten aan een diner, dat wordt
gegeven in de ambassade van Luxemburg.
Omstreeks elf uur keert men in het paleis
op de Dam terug.
Voor donderdag 7 juni staat een auto
tocht naar Rotterdam via Gouda op het
programma. Te Gouda zal een bezoek wor
den gebracht aan de St. Janskerk. Bij aan
komst bij de aanlegsteiger van de Kon.
Roei- en Zeilvereniging „De Maas" te Rot
terdam zal een erewacht uit het Korps
Mariniers staan opgesteld. Na een tocht
door enige havens van Rotterdam rijdt men
per auto naar Den Haag waar in het Huis
ten Bosch het noenmaal wordt gebruikt.
Voor donderdagmiddag staan een rijtoer
en een bezoek aan het Mauritshuis, waar
het gemeentebestuur van Den Haag ont
vangen zal, op het programma.
Na een rondgang zal een aantal dames
historische kostuums aan de vorstelijke
personen tonen. Prof. dr. F. W. S. van
Thienen zal daarbij een toelichting geven.
48. Panda schrok geweldig, toen die
mummie opeens begon te mompelen, want
een mompelende mummie is heel onge
woon. Hij ging er dan ook als een haas
vandoor. „Wacht! Stop!", riep de mummie
hem dof na. Maar dit deed Panda nog
harder rennen. Hals over kop stormde hij
de trap af en een brede hal in, waar hij
tot zijn opluchting verzamelaar van Ekster
zag staan, die druk bezig was met verza
melen. „Meneer van Ekster!", riep hij
ademloos, „het is niet pluis in dit museum!
In een kamertje daarboven staat een
mummie, die mompelt!" „Praat geen onzin,
jongske", antwoordde van Ekster, zonder
op te kijken. „Ten eerste bevinden wij ons
niet in een museum, doch in het huis van
de verdienstelijke verzamelaar Goedbloed
en ten tweede bestaan er geen mompelen
de mummies". „En toch is het zo", hield
Panda vol. „Dit IS een museum, maar
Joris had er een namaakgevel voor gezet,
zodat het een huis leek. En ook dat van
die mummie is waar. Die praat en
Verder kon Panda niet komen, want plot
seling greep iemand hem stevig vast en
drukte een hand op zijn mond. Het was
Joris, die bij het horen van Panda's stem
haastig naderbij was gekomen. „Zo man
neke", siste de schavuit, „die mummie
praatte dus hè? Hetzelfde doe jijje
praat TE VEEL!"
Omstreeks vijf uur keert het gezelschap
per auto naar het paleis op de Dam terug.
Des avonds gaat men per auto naar Haar
lem, waar de ministerraad in het Frans
Halsmuseum een diner zal aanbieden.
Vrijdagmorgen 8 juni rijden de konink
lijke auto's van het paleis op de Dam naar
Aalsmeer voor een bezoek aan de Centrale
Aalsmeerse Veiling. Vandaar gaat de tocht
naar paleis Soestdijk, waar het noenmaal
wordt gebruikt. De groothertogin en de
prins zullen ons land weer met een rege
ringsvliegtuig verlaten. Op de vliegbasis
Soesterberg zullen zij voor hun vertrek
een erewacht, gevormd uit de luchtmacht
troepen met het luchtmachtmuziekkorps
inspecteren en afscheid nemen van cle
voorzitters der Eerste en Tweede Kamer,
van een aantal ministers en andere hoge
autoriteiten. Koningin Juliana en Prins
Bernhard zullen hun gasten op het vlieg
veld uitgeleide doen.
ADVERTENTIE
\V00R 'NBIJPASSENDE BRIL/7
Prins Bernhard heeft vrijdag te Gronin
gen de vaarweg GroningenWinschoten
officieel opengesteld, door op de Crideon-
brug een door de Groningse beeldhouwer
Willem Valk vervaardigde plaquette te
onthullen, waarop de tekst is aangebracht:
„Z.K.H. de Prins der Nederlanden stelde
het verbeterde Winschoterdiep officieel in
gebruik op 1 juni 1956".
Met een boot van de Rijkspolitie voer
de Prins vervolgens naar Zuidbroek. Tij
dens de boottocht 1'iet de Prins zich uitvoe
rig voorlichten over de bedrijven, die on
derweg langs het Winschoterdiep gepas
seerd werden, door de Commissaris der Ko
ningin mr. W. A. Offerhaus, de minister
mr. J. Algera en door de oud-commissaris
der Koningin, dr. E. H. Ebels.
In Zuidbroek verliet Prins Bernhard de
boot om vervolgens naar Winschoten te
rijden, waar een bezoek werd gebracht aan
de chemische fabriek „Gembo".
Hagel. Hagelstormen hebben het Italiaanse
wijndistrict Piemonte geteisterd en voor
ongeveer drie miljoen gulden schade
aangericht in de beroemde wijngaarden
van dit gebied. Ook de fruit- en
groentetuinen werden door hagelstenen
zo groot als duiveneieren ernstig be
schadigd.
Terug. Zevenhonderdvijftig Russen, die
reeds lange tijd in Argentinië verblij
ven, hebben gehoor gegeven aan een
Russische uitnodiging om naar hun
land van herkomst terug te keren. Velèn
hunner hebben twee generaties in Ar
gentinië gewoond. Zij verkochten al hun
bezittingen, deden hun zaken over en
namen hun in Argentinië geboren kin
deren mee.
Licht. Behalve de gaslampen die reeds
sinds een eeuw de Champs-Elysées ver
lichten, zullen voortaan op deze Parijse
boulevard ook elektrische lichten bran
den. De nieuwe verlichting is deze week
voor het eerst, met groot ceremonieel,
ontstoken.
Atoomklok. Een atoomklok, gemaakt door
het nationale laboratorium voor fysica
te Teddington in het Britse graafschap
Surrey, is thans in werking gesteld. De
klok wijkt slechts een honderdste se
conde per jaar af.
Dulles. Avery Dulles, de 37-jarige zoon
van de Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, zal op 16 juni toe
treden tot de orde der Jezuïten. Hij
bekeerde zich in 1940 tot het katholi
cisme. Zijn vader is ouderling van de
Presbyteriaanse kerk in New York.
Rat. Een Londense zoöloog, dr. Alexander
Comfort, heeft verklaard, dat bij proe
ven gebleken is dat ratten door onder
voeding kunstmatig jong kunnen wor
den gehouden gedurende hun gehele
normale levensperiode. Bij hervatting
van de normale voeding gaan zijn weer
groeien en leven nog eens eenzelfde tijd.
Leeuw. In een dierentuin ten noorden van
Londen is een tienjarig jongetje, dat
zich te dicht bij een leeuwenkooi had
gewaagd, zo ernstig door een leeuw
verwond dat zijn beide armen geampu
teerd moesten worden.
Overdracht. Dinsdag zullen vier mijnen
vegers, die tot op heden onder Ameri
kaanse vlag hebben gevaren, in Bre
merhaven aan de nieuwe Westduitse
marine worden overgedragen. Over
enige weken zullen nog vier van deze
schepen overgedragen worden. Dezer
dagen kreeg de Westduitse marine de
beschikking over haar eerste schepen,
drie snelle motortorpedoboten.
Krupp. De Duitse staalfabrieken van
Krupp het ben optie genomen op een
groot stuk land, drie kilometer buiten
Cornwall in Ontario, om daar aan de
oever van de St. Lawrence-rivier, een
staalindustrie te bouwen. De prijs van
het land zou 1000 dollar per Ameri
kaanse „acre" bedragen.
Handgemeen. In de Japanse Kamer van
Afgevaardigden is het vrijdag tot een
handgemeen gekomen toen de socia
listen een wetsontwerp van de regering,
dat wijziging in het onderwijsstelsel wil
brengen, trachtten op te houden. Een
ordebewaker werd met gebroken ribben
naar het ziekenhuis gebracht. Er wer
den flessen, peper en water door de
Kamer gegooid. De socialisten hadden
de voorzitter van de Kamer in zijn kan
toor opgesloten.
Eisen. Meer dan honderdduizend arbeiders
hebben vrijdag in Uruguay vierentwin
tig uur gestaakt uit solidariteit met ar
beiders in vleesfabrieken, die reeds drie
weken staken ter ondersteuning van
looneisen. In Montevideo en een groot
deel van het land kwamen handel,
nijverheid en vervoer voor een groot
gedeelte tot stilstand. Ook verschenen
vrijdag geen kranten.
Paspoort. Premier Andras Hegedues van
Hongarije heeft meegedeeld, dat in
woners van communistische landen over
enkele weken geen paspoort meer nodig
hebben voor reizen naar andere com
munistische landen. Alleen een identi
teitskaart en een visum zijn dan ver
eist.
ADVERTENTIE
Een aardig meisje uit Wildervank
Met ogen lief en een taille slank,
Ging in Haarlem naar 'n zaak
Om 'n vulpen. En 't was raak
Bij DANTUMA, voor haar 'n goede
klank.
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
W1LLEN WE gaan spreken over het
geweld van de zee, dan is het gevaar geens
zins denkbeeldig dat ons schuchter pogen
door degenen die de stormramp van 1953
hebben meegemaakt, wordt begroet met
een schouderophalend „kom, vertel mij
wat!"
Goed, die zware noordwesterstorm joeg
het water van de Noordzee met zo'n on
stuimig geweld tegen onze
kusten, dat in De Bilt de
slagen van de golven kon
den worden geregistreerd!
Het hele land schudde dus
voor de kracht waarmee het
aanstormende water tegen de
weringen beukte. Maardat
was nog slechts de kracht
van de kleine en ondiepe Noordzee.
Veel erger is na een storm van ver
scheidene dagen de zeegang in de grote
oceanen, wanneer de hele kracht van mil
joenen tonnen water op de kusten dreunt
en rotsblokken van verscheidene duizen
den kilo's worden opgenomen en wegge
slingerd. Maken wij ons zorgen over het
feit dat onze duinen met een snelheid van
5 tot 15 m. per jaar door de zee worden
weggevreten, de rotsachtige kusten die het
geweld van de gehele oceaan hebben te
keren, zijn er weinig beter aan toe. De
klippen van Kaap Cod worden met een
snleheid van 1 m. per jaar weggevreten,
die van Nantucket gaan 2 m. per jaar ach
teruit, de klippen aan de kust bij Holder-
nes, in Groot-Brittannië, 5 m., die tussen
Cromer en Mundesley 6 m. en bij South-
wold 5 tot 15 m.!
De eerste, die ooit de kracht van een
oceaangolf heeft gemeten, was de vader
van de Engelse schrijver R. L. Stevenson
(die de auteur is van dr. Jekyll en mr.
Hyde). Deze vader Stevenson dan, had een
toestel uitgevonden dat golf dynamometer
wordt gneoemd en met dit apparaat ont
dekte hij dat de kracht van de golven die
op de kusten van Schotland beukten, soms
24.000 kg. per vierkante meter bedroegen.
Van een dergelijke orde moet het geweld
inderdaad zijn, wanneer we bedenken dat
in 1872 te Wiek een aan stevige kettingen
verankerd blok beton van 800.000 kilo,
door de golven van de ver
ankering werd losgerukt en
over de pier werd gesmeten.
Bij onderzoek bleek enkele
dagen later, dat niet alleen
dit enorme stuk beton was
opgetild en neergesmakt, maar
dat ook de gehele daar
onder gelegen massa, waarin
de ijzeren ankers waren bevestigd, was
weggeslagen, zodat de zee 1350 ton had
losgerukt en in zijn geheel had weggesla
gen. Dit was nog maar een voorproefje,
want de zee was nog niet aan het einde
van haar Latijn. Dat bleek 5 jaar later,
toen een nieuwe pier van 2600 ton werd
weggeslagen.
Ook op grote hoogte wordt somtijds de
kracht der golftoppen op treffende wijze
gedemonstreerd, zoals op Unst, het noorde
lijkste deel van de Shetlandeilanden, waar
65 m. boven het zeeoppervlak de deur van
de vuurtoren werd ingedrukt, op Minot's
Ledge, waar in 1851 de hele vuurtoren
werd weggeslagen, of op Tillamook Rock
waar op 35 m. boven de zeespiegel een
rotsblok van 65 kg. door het dak van het
huis van de vuurtorenwachter werd ge
slingerd en daarin een gat van 7 m. sloeg
Desondanks is de zee tot nog veel mach
tiger demonstraties in staat.
Daarover maandag.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
