Rassenprobleem vormt zieke plek
in de Amerikaanse democratie
Omvangrijke rubbersmokkelarij
aan Sumatra's Oostkust
De schadelijke gevolgen van
waterstofbom-ontploffingen
Vrees voor represailles maakt vele goed
willende blanken machteloos en stom
Agenda voor
Haarlem
Onder de vloek van het verleden
geen last
meer van
transpiratie-lucht
Dr. Y. Nishiwaki:
Nijpend
vraagstuk
Vrees
Verzet
Voorstel tot benoeming van
hoogleraren te Amsterdam
Ket was opeens over
„Geüniformeerde personen"
houden toezicht
Bus voor schoolreisje in
Den Haag afgekeurd
KLM laat aantal leden van
personeel Russisch leren
Aanrander een jaar na
misdrijf gegrepen
Radio-activiteit en
gezondheid
Peeldorp genoemd naar
huidige burgemeester
WOENSDAG 4 JULI 1956
CCOOOOOOOCOCQCOCOCOOCOOOOOCOOOCOOCOC
Ter bestudering van het
- rassenprobleem de onge-
3 lijkheid tussen kleurling en j
blanke heeft onze corres-
8 pondent in Washington, dr.\
P. J. J. Kortevoeg, 'n repor-
i tage-reis gemaakt door het
zuid-oosten van de Verenig-
3 de Staten. In een reeks ar- j
3 tikelen zal hij van zijn be-
3 langwekkende bevindingen S
8 vertellen en schetsen hoe f
8 moeilijk het is om te ko- j
8 men tot een harmonische
oplossing van wat hij „een
van Amerika's nijpendste
3 vraagstukken" noemt. Zijn
8 eerste beschouwing publi-
8 zeren wij hiernaast.
8 8
JOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOC
(Van onze correspondent in Washington)
Het is bijna honderd jaar geleden, dat in Amerika de slavernij werd afgeschaft.
Maar de gevolgen van het systeem, waarbij de negers in feite de lijfeigenen waren
van de blanken, zijn daarom de wereld nog niet uit. De ongelijkheid tussen kleur
ling en blanke die ook thans nog bestaat in de voormalige plantagegebieden van
Amerika's zuid-oosthoek, betekent een zieke plek in de democratie van de Verenig
de Staten. In deze eeuw zijn honderdduizenden negers naar het noorden getrokken,
waar zij officieel meer gelijkheid bezitten. Deze volksverhuizing bracht in
steden zoals New York en Chicago weer andere problemen van rassenverhou
ding met zich mee. Daarover later in deze reeks van artikelen. In hoofdzaak echter
zal hier de toestand belicht worden, zoals die zich in het zuid-oosten heeft ontwikkeld.
Toen de noordelijken het in de Amerikaanse burgeroorlog van het zuiden gewonnen
hadden, hebben zij in het verslagen gebied de slavernij prompt afgeschaft. De blan
ken in het zuiden konden dit slecht verkroppen en zodra de supervisie van het noor
den begon te verslappen, zijn de blanken in de oude plantagestreken begonnen de
negers er zij het op een andere manier toch weer onder te krijgen. Aldus is in
het zuid-oosten een sociale structuur ontstaan, die men het best kan karakteriseren
als een kaste-systeem.
Dit systeem bestaat nog steeds. De negers
zijn in deze gebieden niet meer dan twee-
de-rangs staatsburgers. Dat betekent niet
alleen, dat zij behoren tot de armste groep
van de bevolking, maar zij vormen, zoals
ik reeds zei, een kaste, dat wil zeggen, een
een groep waar men niet uit weg kan. Wie
arm is, kan zich omhoog werken, maar wie
neger is, moet blijven in zijn groep, en die
groep heeft veel minder mogelijkheden in
het zuid-oosten, dan die welke openstaan
voor de blanken.
Allereerst is dit een binnenlands pro
bleem voor Amerika: miljoenen negers
hebben dag in dag uit de pijnlijke erva
ring als tweederangs mensen te worden be
schouwd, Miljoenen blanken (en ook dit
moet men zien als een vloek) lijden schade
aan hun ziel door het onrecht te bestendi
gen en zijn beladen met schuldgevoelens,
omdat zij beseffen, dat de normen van hun
samenleving niet in overeenstemming zijn
met de principes, waarnaar een Amerikaan
weet te moeten leven.
Maar bovendien is dit een probleem dat
verbonden is met de buitenlandse politiek
van de Verenigde Staten. Zolang in het
zuid-oosten officieel een toestand voortbe-
staat, die in, strijd is met het democratisch
credo, dat Amerika aan de wereld meent
voor te moeten houden, zal men aan de
oprechtheid van de Amerikaanse staatslei
ding twijfelen. Met name in dit tijdsge
wricht, waarin de Sovjet-Unie en Amerika'
dingen naar de sympathie en het vertrou
wen van de weinig technisch ontwikkelde,
gekleurde volken der aarde, is het van het
grootste belang, dat de Amerikanen een
harmonische oplossing vinden voor het
rassen-probleem.
Onze reportage-tocht door Amerika's
zuid-oosthoek is thans ten einde. Het bla
deren in de vele aantekeningen roept een
reeks van herinneringen op: dat goede ge
sprek in de studeerkamer van een hoog
katholiek geestelijke in New Orleans het
relaas van de gevaarlijke rel, die ontstond
in Tuscaloosa, toen een negermeisje toe
lating wenste tot de universiteit de
speech van een nieuwe „Hitier" (die ove
rigens wel niet veel kans zal hebben) in
Birmingham de preek in een negerkerk
in Montgomery van dominee Martin Lu
ther King, de man, die in die plaats de
boycott heeft georganiseerd van de auto
bussen vrijwel iedereen in het zuiden
praat over de negerkwestie.
Meestal op de stereotype manier, die
gebruikelijk is in de kring waartoe men
behoort. Doch met een buitenlander is men
ook bereid wat openhartiger te zijn. Dit
moge onwaarschijnlijk klinken, maar het is
een feit. Men durft soms aan een vreemde
zeggen, wat men niet durft bekennen aan
vrienden of verwanten. Wie ook maar
enigszins liberale ideeën heeft ten aanzien
van het neger-probleem, is op het ogen
blik doorgaans bang, die onder woorden
te brengen in een gesprek met iemand uit
eigen omgèvitlg. In nafgSVa' Stélt rher. ztrh
bloot aan het gevaar een „nikker-vrind" te
wordëri^genoemd en" dkt' kaft" iefftand het
zwarte schaap maken in blanke kring. Hij
kan er zijn baan door verliezen en zijn
populariteit; hij kan er zijn kinde
ren en zelfs zijn kerk mee in moeilijk
heden brengen. Praten met een buiten
lander is minder riskant, maar men vraagt
die vreemdeling toch vrijwel steeds en heel
uitdrukkelijk om niet met name te worden
genoemd in de artikelen, die hij gaat
schrijven. n
Op 17 mei 1954 verklaarde het opperste
gerechtshof in Amerika, dat het in strijd
was met de Amerikaanse grondwet om een
kind toegang tot enige school te weigeren
op grond van het feit, dat die jongen of dat
meisje een kleurling was. Dit was een
grote gebeurtenis in de Amerikaanse ge
schiedenis, een stap in de goede richting
ongetwijfeld. Men moet evenwel vaststel
len, dat de eerste gevolgen van deze juridi
sche beslissing in de kern van het zuid
oosten ongunstig zijn geweest. De spanning
tussen zwart en blank is daar sterk toe
genomen, de laatste twee jaar. De blanken
gevoelen zich bedreigd, de felsten onder
hen zetten zich schrap.
Onder de negers is voor het eerst
eigenlijk een verzetsbeweging aan het
ontstaan. Zij zijn zich bewust van hun
recht aan het worden en sommigen weige
ren om langer onrecht te accepteren. Dit
verzet is „lijdelijk" verzet, geweld wordt
niet gebruikt, maar in India is gebleken,
hoe effectief zulk een verzet kan worden.
De kloof tussen blank en zwart is ver
breed in de laatste twee jaar. De blan
ken, die vroeger vooruitstrevend waren
zij het met veel geleidelijkheid durven
thans in eigen kring hun mond bijna niet
meer open doen. Tot een buitenlander
zeggen zij: „Ziet u, ik ben gematigd". Aan
hun bekenden durven zij nauwelijks meer
te zeggen, dat zij gematigd zijn en, als
men nagaat, wat in deze periode mati
ging betekent in het zuid-oosten, komt
men tot de droeve conclusie;1 dat een ge
matigd mens van goede wil is, maar te
bang 'om ook maar iets bij te dragen tot
de harmonische oplossing van een van
Amerika's nijpendste vraagstukken. Ge
lukkig zijn er enkele uitzonderingen.
Ter benoeming van een gewoon hoog
leraar in de Inleiding tot de Rechtsweten
schap en in de grondslagen van het Oud-
Nederlands Recht aan de Gemeente-uni
versiteit van Amsterdam hebben B. en W.
de raad een aanbeveling doen toekomen
van het college van curatoren, waarop
achtereenvolgens de namen voorkomen van
mr. J. Th. de Smidt en mr. J. M. Polak,
beiden uit Den Haag.
Ter benoeming van een buitengewoon
hoogleraar in de Oosterse Economie aan
de Gemeente-universiteit bevelen B. en W.
aan prof. dr. G. H. van der Kolff, weten
schappelijk medewerker van het Konink
lijk Instituut voor de Tropen en dr. J. D. N.
Versluys thans in dienst van de UNESCO
en werkzaam te Delhi.
ADVERTENTIE
Mevrouw E. Bekkum, Bischopweg,
Amersfoort, schrijft:
„Niemand nam meer notitie van me... Opeens bedacht
ik me dat het wel eens door mijn transpiratie kon komen.
Ik nam de proef op de som met Arrld-crème en was
stomverbaasd zo snel als het transpireren ophield. En
meteen veranderde ook de houding van mijn kennissen."
Een beetje Arrid in de okselholten - eenvoudig en
vlug. Meteen stopt de transpiratie, geen spoortje
geur meer te bekennen. Arrid werkt volgens een
geheel nieuw principehet bevat Transtop, waar
door de crème direct bij het aanbrengen tot diep
in de onderhuid doordringt. Daarom is het zo
afdoende - al is het nog zo warm, Uw oksels
blijven fris en droog en bederf van kleren komt
niet meer voor. Arrid-crème werkt bovendien
verzachtend en ontsmettend. Begin vandaag nog
met Arrid, de crème waarvan specialisten hebben
vastgesteld dat het anderhalf maal langer, ze
kerder en veiliger werkt. Delicaat geparfumeerd,
prijs f. 1.65.
WOENSDAG 4 JULI
Grote Kerk, avondstilte, 8 uur. Minerva:
..Ciske de Rat", 14 jaar, 8.15 uur. Palace:
„Rigoletto de gebochelde", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Luxor: „Paris Canaille", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Studio: „Phfft", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Lido: „Vrouwen in de nacht", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Roxy: „Jack Slade, de wreker",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Gasoil",
'8 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Blanke
Paria", 18 jaar. 7 en 9.15 uur.
DONDERDAG 5 JULI
Grote Kerk: Orgelconcert, 3 uur. Minerva:
Willy Walden en Piet Muyselaar in een vro-
ijk programma, 8.15 uur. Palace: „Rigoletto
ve gebochelde", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
.uxor „Paris Canaille", 18 jaar, 2, 7 en 9.15
uur. Studio: „Phfft", 18 jaar, 2.15, 7 en 9.15
uur: Lido: „Vrouwen in de nacht", 18 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Jack Slade, de
wreker", 18 jaar, 7 en 9.15 uur; „Terug naar
Bataan", 2.30 uur. Rembrandt: „Gas-oil", 18
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Hotel
Sahara", alle leeft., 2.30, 7 en 9.15 uur.
(Van onze correspondent in Djakarta)
Omtrent de illegale uitvoer van rubber
aan de Oostkust van Sumatra uit de
haven van Teluk-Nibung, ongeveer hon
derdvijftig kilometer ten zuiden van Me-
dan vernemen wij, dat deze een dus
danige omvang heeft, dat zij de staat een
nog groter verlies aan deviezen bezorgt,
dan met de smokkel van copra in Noord-
Celebes het geval is. Buitenlandse schepen
de meeste varende onder de vlaggen
van Honkong en Japan en met Chinese en
Japanse namen lopen de haven van
Teluk Nibung binnen, laden er de clan
destiene rubber en vertrekken weer on
gehinderd. Dit laden geschiedt „onder
strenge bewaking van geuniformde per
sonen". Medanse bladen melden dan ook,
dat „machtige hogere autoriteiten" bij de
smokkel-affaire betrokken zijn. In totaal
zouden reeds elf tot veertien schepen Teluk
Nibung hebben aangedaan. Naar schat
ting hebben deze samen ruim tienduizend
ton rubber ingenomen.
„Het is eigenlijk vreemd, dat men er
niet eerder op gekomen is", zou men
van de hierbij in beeld gebrachte uit
vinding kunnen zeggen. Stukadoors in
Cleveland (V.S.) gebruiken sinds kort
stellen inplaats van ladders, als zij
hoog moeten werken. Het is minder
vermoeiend en spaart tijd. De alumi
nium stelten zijn licht van gewicht en
dus gemakkelijk verplaatsbaar.
Een der Medanse bladen, die het eerst
melding maakten van de illegale rubber-
uitvoer, schreef dat de machten, die de
smokkelarij beschermen, zo sterk zijn, dat
geen autoriteit bereid was vragen over de
kwestie bevestigend te beantwoorden, of
schoon de correspondent van het blad, die
Teluk Nibung bezocht, getuige was van het
inladen van de rubber.
„Onderzoek in volle gang"
Ook in Djakarta weet men tot dusver
weinig over het geval te vertellen. De pro
cureur-generaal, de heer Suprapto, deelde
onlangs mede, dat het onderzoek in volle
gang is. Een uitgebreider verklaring wens
te hij niet te geven, kennelijk in afwach
ting van het rapport, waarom het parket
in Medan is verzocht. Toen hem gevraagd
werd of ook functionarissen van staats
apparaten bij de smokkelarij zijn betrok
ken, antwoordde hij dit niet te kunnen
zeggen. Intussen blijkt de illegale uitvoer
nog steeds voortgang te vinden.
Over de bestemming van de gesmokkel
de rubber is tot dusver niets bekend ge
worden, maar het feit, dat de schepen on
der de vlaggen van Honkong en Japan
varen, houdt niet beslist in, dat zij Hong
kong en Japan als bestemming hebben. Het
is even goed mogelijk, dat de clandestiene
rubber voor Singapore of Malakka be
stemd is. De Maleise kust ligt niet meer
den honderdzestig kilometer van Teluk
Nibung en de smokkelaars behoeven dus
niet ver te varen om hun winstgevende
zaken te doen.
Ook de helpers van de smokkelaars
degenen, die de rubber voor hen opkopen
maken beste zaken. Het is niet bekend,
hoeveel zij precies ontvangen, maar het
tarief voor deze tussenpersonen zal twin
tig rupiah-cent per kilogram zijn, zodat er
door hen ongeveer twee miljoen rupiah
aan commissie-loon is verdiend.
Zoals de copra-smokkel in Noord-
Celebes wordt geweten aan ontevreden
heid van de bewoners aldaar over de poli
tiek van de regering, die zich te weinig
van de belangen van het gebied zou aan
trekken, is ook reeds de onvoldaanheid in
het betrokken gewest over het landsbe
stuur de oorzaak van deze rubbersmokkel
genoemd.
Een autobus van een ondernemer uit
Gelderland, die een groep leerlingen van
de Montessorischool aan de Laan van Poot
in Den Haag naar een kamp te Lochem
zou brengen, is door de verkeerspolitie
afgekeurd. Het bleek dat de handrem niet
voldoende remvertraging gaf, terwijl de
uitlaat niet gasdicht was.
Het keuringsbewijs van de Rijksver
keersinspectie was verlopen. Tegen de
ondernemer is proces-verbaal opgemaakt.
De kinderen hebben met een andere bus
hun reis toch nog kunnen maken.
Voorbereidende maatregel op
mogelijke rechtstreekse luchtlijn
op Moskou
De directie van de KLM heeft medege
deeld, dat aan een aantal KLM-employé's
de gelegenheid zal worden gegeven op kos
ten van de luchtvaartmaatschappij zich de
Russische taal eigen te maken. Het betreft
hier leden van zowel het vliegend als het
grondpersoneel. Aan hen, die binnen een
bepaalde tijd het examen met goed gevolg
afleggen, zal een belastingvrije premie van
duizend gulden worden uitbetaald.
De KLM deelde mede, dat er nog steeds
plannen bestaan, om een rechtstreekse
luchtlijn op Moskou te openen. Hierover
zijn reeds in 1946 te Moskou besprekingen
gevoerd, maar omdat de standpunten van
de beide delegaties toen te ver uiteen lagen,
zijn de besprekingen afgebroken. Men acht
de tijd thans gunstiger, waardoor het niet
onmogelijk zou zijn, dat Rusland hierover
zal worden benaderd.
Sinds kort heeft de Scandinavische lucht
vaartmaatschappij SAS toestemming ge
kregen om rechtstreeks naar Moskou te
vliegen, evenals de Fin Air uit Finland.
Wel heeft de KLM sinds 1955 een inter-
line-overeenkomst met de Russische lucht
vaartmaatschappij Aerflot, krachtens welke
beide maatschappijen eikaars biljetten en
vrachtbrieven voor vervoer accepteren.
Daar de KLM een lijndienst heeft op Sofia,
kan men van daaruit per Aerflot recht
streeks naar Moskou vliegen. De KLM-
vertegenwoordigers onderhouden regelma
tig contact met de directie van Aerflot.
De politie te Laren heeft de dader van
een aanranding van een 15-jarig meisje,
die verleden jaar in het Spanderswoud ge
pleegd werd, op aanwijzing van dit meisje
gearresteerd.
De aanrander, een 22-jarige jongeman
uit Bussum, heeft na door de Hilversumse
recherche ondervraagd te zijn, bekend in
Het Gooi een drietal aanrandingen te heb
ben gepleegd.
Het meisje herkende de jongeman op de
Larense kermis, waarna zij onmiddellijk
de politie waarschuwde, die hem kon ar
resteren. Hij is opgesloten en zal voor de
officier van Justitie te Amsterdam worden
geleid.
ADVERTENTIE
U kunt het Gillette
systeem proberen
voor maar I gulden
„goeie" morgen begint' nye t Gillette!
OOOOOOOOOOOOOOCJOOOOOOOOCOOOCXDOOOOCOOCOCOCCCCOOOOCOOOOOOf j
Op een dezer dagen gehouden ver-
gadering is een nauwe samenwerking
tot stand gekomen tussen het comité
Stopzetting Atoombomproeven en het
Verbond van Wetenschappelijke Onder-
zoekers (VWO).
Samen met dit verbond zal het comité
i in de naaste toekomst commentaar
geven op de onlangs verschenen rap-
j porten van Engelse en Amerikaanse j
geleerden, als ook op het rapport der
i VWO over de gevolgen van de proeven j
voor de bewoners der Marshall-eilan-
den. Het comité en het VWO zullen
tevens onderzoeken welk recht de proef- j
nemende mogendheden (Amerika, Rus-
land en Engeland) hebben om met hun
proeven de dampkring radio-actief extra
te belasten, temeer nu gebleken is dat,
hoewel de mate nog niet vaststaat,
iedere extra radio-actieve belasting van f
schadelijke invloed is op de voortplan-
ting van mens en dier en de kans zeker j
aanwezig is, dat het nageslacht de ern-
stige gevolgen van dit alles zal onder-
vinden aldus deelt het meergenoem-
i de comité mede.
Ter illustratie van deze gevolgen la
ten wij hierbij een artikel volgen, op-
genomen in een onlangs verschenen
VWO-brochure, geschreven door de Ja-
panse atoomgeleerde dr. Y. Nishiwaki.
booooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooocoooooooooob
Op 14 maart 1954 keerde de Japanse
vissersboot Fukuryumaru terug van een
reis in de Stille Oceaan. De bemanning
deelde mee, dat het schip zich op 1 maart
80 zeemijlen ten Oosten van Bikini (Mar
shall eilanden) bevond, toen zij in de verte
een vuurbol tot grote hoogte zagen opstij
gen, gevolgd door een witte wolk, die daar
na allerlei kleureffecten vertoonde. Na 7 a
8 minuten volgde een geluid als een don
derslag. Na 3 uren begon een wit stof uit
de hemel neer te dalen en dit hield enige
uren aan.
Na enige dagen begon de huid van leden
der bemanning, voor zover deze met het
stof in aanraking was geweest, rood te wor
den en te zwellen.
Gevraagd om de lading vis van het schip
te onderzoeken, constateerde dr. Nishiwaki,
dat de vis op enkele cm afstand van zijn
apparaat 2000 tellingen per minuut deed
registreren, tegen 20 tellingen veroorzaakt
door natuurlijke radio-activiteit. Inmiddels
bleek, dat vis met nog sterkere besmetting
reeds op de markt werd verkocht. Toen
het schip daarna werd onderzocht, bleek
d'it behalve beta-stralen ook een krachtige
emissie van gamma-stralen te vertonen en
wel in zo hoge mate, dat de onderzoekers
het pas durfden betreden, na zich enigszins
te hebben beschermd met rubber hand
schoenen en stofmaskers. Het bleek, dat het
schip zorgvuldig schoongewassen was, maar
op het dak van de stuurhut vond men nog
iets van het grijs-witte poed'er dat door de
bemanning was gerapporteerd. Na het ver
laten van het schip werd in de filters van
de stofmaskers straling geconstateerd, zodat
moet worden aangenomen dat de beman
ning radio-actief stof moet hebben inge
ademd en stellig ook oraal moet zijn be
smet.
Het verzamelde stof bleek in hoge mate
radio-actief; een korreltje van plm. 0,1
mm doorsnede bestond in hoofdzaak uit
Calcium, wellicht afkomstig van het ko
raaleiland, waar de explosie had plaatsge
vonden. Een dergelijk klein partikel bleek
vele radio-actieve isotopen te bevatten,
o.a. Stronti-um-89 en-90, Jodium-131 en
-132, Calciium-45, Barium-140 en Ura-
nium-237. Ook emissie van aliphastralen
werd geconstateerd. Het is zeer gevaarlijk,
om radio-actief Jodium binnen te krijgen,
want dit wordt geaccumuleerd in de schild
klier. Hetzelfde geldt voor Strontium, Cal
cium en Barium ten aanzien van het ske
let. Deze organen worden dan blootgesteld
aan voortdurende straling en zelfs na jaren
kan zich een ziektebeeld voordoen. Als
voorbeeld moge dienen een klein meisje
uit Hirosjima, dat 3' jaar oud was toen ze
het bombardement van 1945 overleefde.
Pas tgen ze j^r was. -begonnen de ge
volgen zich 'Ie 'uited en'ze fctierf toen na 1
ja-ar. (In Hirosjima constateerde men in
1954 16 van dergelijke sterfgevallen, ref.).
De slachtoffers van een kern-explosie
kunnen met allerlei radio-actieve elemen
ten worden besmet. Speciaal gevaarlijk zijn
die met een matige halfwaardetijd. Deze
bedraagt voor Strontium-90: 20 jaar, voor
Calcium-45: 5 maanden. Strontium is
daarom op de lange duur gevaarlijker. Bij
bestraling van buiten dringen gamma-
stralen dieper door dan alpha- en beta-
stralen; als deze echter worden uitge
zonden door in het lichaam opgenomen
stoffen, zijn ze waarschijnlijk nog gevaar
lijker. Volgens een schatting hebben de
vissers van de Fukuryumaru gedurende
hun verblijf op het besmette schip 3 a 400
röntgen aan straling ontvangen. Dit geldt
dan voor de ergst getroffenen. Deze waren
dan ook ernstig ziek en moesten met her
haalde bloedtransfusies worden behandeld.
Hun aantallen witte bloedlichaampjes en
bloedplaatjes bedroeg slechts tien percent
van de normale waarde. De bloedvormende
organen waren kennelijk beschadigd en dit
was ook het geval met de geslachtsorganen.
Aantal en vorm van spermiën waren ab
normaal.
Inmiddels vonden ook op 6 maart en
6 april proefexplosies plaats, nadat de ge
varenzone tot 450 mijlen van Bikini was
uitgebreid. De uit de Stille Oceaan aange
voerde vis bleek dikwijls radio-actieve
stoffen te bevatten. Terwijl deze bij de la
ding van de Fukuryumaru op de huid was
geconcentreerd, bleken later vaak juist in
wendige organen te zijn besmet. Van de
onderzochte lading is een percent afge
keurd.
Medio mei werden van 3000 km ten N.W.
van Bikini een aantal vissen aangevoerd,
die sterk besmet bleken. De meeste sche
pen, die ten tijde van de proefnemingen
de Zuidelijke Pacific hadden bevaren ble
ken, min of meer besmet.
Op 14 mei, dezelfde dag, dat officieel het
einde der proefnemingen werd aangekon
digd, richtten de bewoners van de Mar
shall-eilanden (waartoe Bikini behoort)
een adres aan de Verenigde Naties met
klachten over ernstige symptomen bij de
bevolking en besmetting van het drink-
ADVERTENTIE
Plastic Regenjassen en -mantels
11-75
GEN. CRONJÉSTRAAT 40-44 TEL. 15438
Ofschoon hij zelf op de vergadering aan
wezig was moest burgemeester W. P. Everts
van de geanee-nte Sevenum op het einde van
de laatst gehouden raadsvergadering de
voorzittershamer uit handen geven. Aan de
orde was toen een voorstel om de nieuwe
ontginningen in de Seven-urnse Peel, die in
de laatste jaren door tientallen gezinnen
zijn bevolkt, zodat hier een nieuw dorp in
aanleg is ontstaan een officiële benaming
te geven. De raad meende geen betere
na-am te kunnen geven dan „Evertsoord"',
om hiermee de burgemeester die de grote
pion-ier dter ontginningen is geweest te
eren. Het voorstel werd met algemene
stern-men aangenomen.
water. Op 15 mei zond de Japanse regering
een onderzoekingsvaartuig naar de zuide
lijke Pacific. Het bleek dat zowel zeewater
als zeedieren duidelijk besmet waren, het
sterkst in de noordelijke Equatoriale
Stroom (deze strijkt voorbij de Marshall-
groep langs de Philippijnen, Formosa en
Japan noordwaarts). Nog medio juni werd
sterk besmette vis gevangen.
Reeds in maart werd geconstateerd, dat
de regen in Japan soms radio-actief stof
bevatte. Het eerst werd dit opgemerkt,
doordat een aanslag optrad op broeiramen
na regen. Dit aanslag bleek radio-actief te
zijn. Midden mei vielen in Japan (het
ergst aan de Z.O.-kust) sterk besmette re
gens. In Kyoto viel op 17 mei 7,2 mm,
met een gemiddelde waarde van 4000 tel
lingen per minuut per L, gemeten na in
dampen. In het residu bleek Barium-140
en Strontium-89 voor te komen. Japanse
meteorologen veronderstellen, dat ook in
Siberië in die tijd proefnemingen plaats
vonden, maar ze schrijven de vermelde,
hoogst radio-actieve regens van 16-20 mei
toe aan de proefnemingen op Bikini.
Na de radio-actieve neerslag werd be
smetting geconstateerd op produkten van
land- en tuinbouw (ook melk). Ook in lei
dingwater werd verhoogde straling ge
meten. Mensen die geheel op regenwater
waren aangewezen, vertoonden soms een
verlaging van het aantal witte Bloed
lichaampjes. Ditzelfde kwam voor bij vele
zeelieden, die de Stille Oceaan hebben be
varen ten tijde van de proeven.
Zelfs als de kans op schade aan de ge
zondheid voor iedere individuele Japanner
gering is geweest, dan nog kunnen op een
bevolking van 90 miljoen zeer velen hier
door zijn getroffen. In welke mate dit het
geval is, weten wij niet nauwkeurig. Zeker
is echter, dat van medisch standpunt iedere
verhoging van de radio-activiteit onge
wenst is, ook al wegens de kansen op
kiem-beschadiging.
Dr. Nishiwaki eindigde met woorden van
deze strekking: Als Japanners, het volk
dat tot nu toe hieronder het meest heeft
geleden, gevoelen wij het ons recht en
onze plicht een krachtig beroep te doen op
alle volkeren, opdat zij, die de tragische
gevolgen van kern-explosies nog niet heb
ben ervaren, daarvoor behoed mogen blij
ven. Het is niet mijn bedoeling, om haat
op te wekken tegen wie ook een derge
lijke emotie zou juist kunnen leiden tot
het tegendeel van wat ik beoog. Ook gaat
het er niet om, angst aan te jagen mijn
bedoeling is slechts om wetenschappelijk
vastgestelde feiten weer te geven. De spre
ker memoreerde vervolgens dat de weten
schappelijke werkers in Japan vrijwel una
niem aandringen op een verbod van de
proefnemingen en de aanmaak van kern
wapens.
In de discussie volgden nog enige mede
delingen over de getroffen vissers. Dezen
konden, zij het pas na thuiskomst, uiter
aard beter worden verzorgd dan de slacht
offers van het ontredderde Hirosjima. Toch
is de toestand van een aantal van hen ern
stig. (Op 24 september 1954 is een van hen
overleden, ref.).
Van de bloedarmoede waaraan zij lijden,
luidt de diagnose: acute of sub-acute pan-
myelophtisis. De prognose hiervan is in het
algemeen slecht, maar omdat de oorzaak in
dit geval niet normaal is, is ook een af
wijkend verloop mogelijk.
De therapie bestond in de eerste plaats
uit behandeling der brandwonden, bloed
transfusies en penicilline-injecties. Voorts
werd volstrekte rust en dieet voorgeschre
ven, terwijl allerlei middelen tegen bloed
armoede werden beproefd.
De ernstige patiënten hadden hoge
koorts. Soms t"aden ernstige bloedingen in
de neus- en mondholte en ook elders op,
die de behandelende artsen veel zorg heb
ben gegeven. Na een maand begonnen
deze syptomen te verminderen, ook begon
het aantal bloedlichaampjes weer iets te
stijgen. De uiterliike verwondingen zijn na
enige maanden genezen".
