Suezkanaal
T Effecten- en
Geldmarkt j
Ic£@(okIk
en inflatie
Dodenstad Bussana Vecchia
aan de Italiaanse Rivièra
Toch nog leven op de bouwvallen
Nieuwe variaties
Iri de siertuin
V R J DAG 3 AUGUSTUS 1956
CAMERA S
Kerkelijk Nieuws
A. MOLENDIJK
Montgomery naar
Nederland
Automobilist omgekomen
Insluiping kraamkliniek
Frankenslag opgehelderd
Onze tuin- en kamerplanten
Groenten en vruchten inmaken
3
SCHREVEN WIJ DE VORIGE WEEK over
de invloed van de binnenlandse politiek op
de Amsterdamse beurs, ditmaal is zij ge
heel door de buitenlandse politiek over
schaduwd. Het besluit van de Egyptische
dictator Nasser om de Suezkanaal Maat
schappij te nationaliseren heeft in Amerika
en Europa, met name in Engeland en
Frankrijk grote beroering teweeggebracht
en nog altijd is de spanning niet geweken.
Er zitten aan deze wraakneming van
Nasser voor de weigering van de V.S. om
de 1300 miljoen te financieren, welke voor
de bouw van de Assouandam nodig zijn,
verschillende kanten. De voornaamste is
vermoedelijk wel dat dit optreden van
Nasser een nieuw en zeer sprekend symp
toom is van de door en sinds de oorlog
ontwaakte drang van de Aziatische volken
naar zelfstandigheid en onafhankelijkheid,
waarvan we de laatste jaren meer voor
beelden hebben gezien. De Westerse hege
monie is deerlijk aan het tanen en niet
het minst de opperheerschappij van het
eens zo trotse Albion gaat meer en meer
tót het verleden behoren. De Westelijke
mogendheden hebben vooral na de oorlog
grote kapitalen beschikbaar gesteld om de
zogenaamde onontwikkelde gebieden in het
Oosten en Midden-Oosten tot ontwikkeling
te brengen, maar hierdoor is de bevolking
zich allengs bewust geworden van de be
tekenis, welke zij voor de wereldeconomie
hebben. Het gevaar van de explosieve
krachten, welke in de Arabische landen
naar buiten treden ligt vooral daarin dat
het Midden-Oosten de helft van de
wereldvoorraad aan petroleum bevat, dat
het de strategische brug is tussen Europa
en Azië en dat het de uitvalspoort is voor
de communisten naar Afrika.
Met een produktie van circa 16 miljoen
barrel per dag levert het Midden-Oosten
circa 22 percent van de wereldproduktie
en wat er geëxporteerd wordt, gaat voor
veel meer dan de helft naar West-Europa.
In de wereld van vandaag is de olie voor
de ontwikkeling van de West-Europese in
dustrie een onmisbare bron van energie.
Engeland en West-Duitsland moeten thans
reeds voor bijna $500 miljoen per jaar
aan steenkool importeren, maar zonder de
olie van het Midden-Oosten zou dit bedrag
voor Engeland tot boven 1 miljard stij
gen. Van de 115 miljoen ton welke er in
1955 door het Suezkanaal zijn vervoerd,
maakte de olie weinig minder dan de helft
uit en de vrije doorvoer door het Suez
kanaal, welke in 1888 in een overeenkomst
tussen negen landen, waaronder Neder
land, werd vastgelegd, is dus reeds uit
dien hoofde van de grootste betekenis. Af
gezien van het strategisch aspect, is het
Suezkanaal een levensader voor het we
reldverkeer en de jongste prijsstijging van
rubber, koper en tin kan men dan ook als
een rechtstreeks gevolg zien van de vrees
dat het vervoer door het Suezkanaal op de
een of andere wijzen zal worden belem
merd. Zo gaat bijvoorbeeld 90 percent van
het tinvervoer door het Suezkanaal, het
geen 'Voot-'dé réis1 van Singdpóre naa*
Londen een tijdsbesparing van 12 dagen
betekeht. Van KuWèit, een der rijkste
oliegebieden van het Midden-Oosten, naar
Londen is de afstand via het Suezkanaal
weinig meer dan de helft van die om de
Kaap en ook naar de Oostkust van de
V.S. is zij een belangrijke bekorting. Voor
een Libertyschip van Boston naar Karachi
maakt de vaart door het Suezkanaal een
tijdsbesparing van 14 dagen uit en een
besparing aan geld van meer dan 20.000,
waaruit de economische betekenis van het
Suezkanaal wel zeer duidelijk blijkt.
NU STAAT HET ZO dat het gevaar voor
een stopzetting van de vaart door het
Suezkanaal vermoedelijk niet groot is, om
dat de landen van het Midden-Oosten zich
daarmee in eigen vlees zouden snijden.
Wel is er reden voor de vrees dat de abso
lute zeggenschap van Egypte over het
Suezkanaal tot verhoging van de kanaal
rechten zal leiden, omdat Nasser de in
komsten wil gebruiken voor de financiering
van de Assouandam, waaraan hij zijn po
litieke leven verpand heeft. Of nu het olie-
vervoer uit het Midden-Oosten met hogere
rechten door het Suezkanaal of door het
in versneld aanleggen van pijpleidingen,
dan wel langs de Kaap zal geschieden, in
al die gevallen zal de prijs van olie, trou
wens van alle produkten en goederen,
welke tot dusver het Suezkanaal passeren,
moeten worden verhoogd. Een algemene
prijsstijging zal dan niet kunnen uitblijven
en wat dit voor de wereldeconomie be
tekent, valt niet gemakkelijk te zeggen.
Zeker is wel dat de wereldhandel voor
nieuwe problemen zal komen te staan en
het gevaar voor een voortgaande inflatie
aanmerkelijk zal worden vergroot.
Dit is vermoedelijk ook de reden waarom
de aandelenmarkt te New York ook deze
week haar opgaande beweging niet heeft
onderbroken, zij het dan ook dat voor
Oliewaarden tijdelijk een daling intrad.
Ook ten onzent heeft de markt zich trou
wens hersteld na een scherpe koersdaling
voor aandelen Koninklijke, welke uiteraard
ADVERTENTIE
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Zuid-Beveland E. M. Panne-
koek te Och ten (Gld.).
Benoemd tot vicaris te Markelo R.
Houtsma, kandidaat te Herbajum, die deze
benoeming ook aannam.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Middelburg Chr. van Dam te
Barneveld, die bedankte voor Capelle aan
de IJsel.
Geref. Kerken
Beroepen te Lexmond P. Joosse, kand. te
Goes.
Benoemd tot directeur van het gerefor
meerd maatschappelijk werk in Zuid-Hol
land ds. J. D. Koers, geestelijk verzorger
van de stichting Bloemendaal te Loosdui
nen, die deze benoeming heeft aangeno
men.
in sterke mate bij het conflict rondom het
Suezkanaal betrokken is.
Maar afgezien van de onmiddellijke
materiële gevolgen, heeft de plotselinge
ingreep van de Egyptische dictator de
wereld opnieuw geconfronteerd met de
revolutie van de maatschappelijke ver
houdingen, welke zich vooral sinds de
tweede wereldoorlog bezig is te voltrekken
en waarvan de nationalisatie van het
Suezkanaal niet meer dan een symptoom
is. Zij is immers allerminst een uitvinding
van de Egyptische premier. Hij kan zich
spiegelen niet alleen aan wat de Indone
sische regering heeft gedaan en nog doet,
maar ook aan de nationalisaties in Enge
land, Frankrijk en ons land, al hebben deze
laatste een vreedzaam verloop gehad en
zijn de aandeelhouders kolenmijnen,
spoorwegen, Nederlandsche Bank op be
hoorlijke wijze schadeloos gesteld. De
Suezkanaal Maatschappij is tenslotte een
Egyptische maatschappij, ook al bevinden
de aandelen zich voor 44 percent in En
gelse en voor een ander groot deel in
Franse handen en dat de Egyptische re
gering de absolute souvereiniteit over het
Suezkanaal wenst te bezitten, past niet
alleen geheel in het kader van het natio
nalisme, waarvan de Oosterse landen thans
bezeten zijn, maar ook in het patroon van
de maatschappelijke verhoudingen, dat
voor een groot deel van de bevolking der
Westerse landen het ideaal is. Men kan
hierover verschillend denken, maar de
waarschijnlijkheid is groot dat dit streven
over de gehele linie van het bedrijfsleven
tot verschuivingen en prijsstijgingen zal
leiden, welke, zoals reeds gezegd, naar alle
waarschijnlijkheid een inflationistisch ka
rakter zullen dragen.
OOK HET VERLOOP van de staalstaking
in de V.S. is daarvan een voorbeeld. Het
conflict is tenslotte bijgelegd, maar dit is
gepaard gegaan met een loonsverhoging,
welke de staalproducenten tot een ferme
verhoging van de staalprijzen zal dwingen.
De United Steelworkers of America heeft
becijferd dat het nieuwe contract, dat nu
ingaant, haar leden een winst van 275
miljoen zal opleveren. Hieraan moet dan
nog 100 miljoen worden toegevoegd voor
de arbeiders, welke niet bij genoemde
bond zijn aangesloten, terwijl deze hogere
uitgaaf van 375 miljoen wegens sociale
lasten en andere kosten voor de staalmaat-
schappijen in totaal op een stijging van de
produktiekosten met rond 750 miljoen
zal komen te staan. De verwachting be
staat dan ook dat de staalprijzen met 10
a 15 per ton zullen worden verhoogd,
hetgeen natuurlijk zijn weerslag op alle
andere staalprodukten niet zal missen.
Hogere staalprijzen zullen worden om
gezet in hogere prijzen voor automobielen,
wasmachines etc. en een stijging van de
kosten van levensonderhoud in de V.S. zal
dus niet kunnen uitblijven. Men heeft zich
in de V.S. hiermee vertrouwd gemaakt op
grond van de overweging dat de hogere
lonen een zodanige vermeerdering van
koopkracht zullen veroorzaken, dat de
hogere prijzen niet als een bezwaar en als
een belemmering voor de consumptie zul
len worden gevoeld.
Ten onzent blijft het prijspeil tot dusver
vrij stabiel, hetgeen voor een deel kan
worden verklaard uit de aanmerkelijke
stijging van de import, welke in juni niet
minder dan 85 miljoen bedroeg. Op zich
zelf zou dat niet zo erg zijn, maar tege
lijkertijd is de uitvoer met 34 miljoen
gedaald en de handelsbalans voor het eer
ste halfjaar van 1956 toont een invoersaldo
van 1432 miljoen tegen 1099 miljoen
in die periode van 1955. Men krijgt dus de
indruk dat de Nederlandse produktie bij
de consumptie ten achter blijft, hetgeen als
een bedenkelijk verschijnsel moet worden
beschouwd.
ADVERTENTIE
PAR IJ SE COIFFURES
DAMESKAPPER
Santpoorterplein 1 - Haarlem - Tel. 19706
Buslijnen 3 en 4.
Veldmaarschalk Montgomery zal deze
maand weer een bezoek brengen aan Ne
derland. Op 17 augustus zal hij met een
Frans opleidingsschip arriveren in Nijme
gen, van welke stad hij ereburger is. Hij
gaat vervolgens naar Arnhem voor een
bezoek aan de commissaris der Koningin
en keert 's middags terug naar Nijmegen
om er een aantal na-oorlogse industrieën
te bezoeken. Dezelfde avond reist hij naar
Rotterdam, van waar hij terugreist naar
zijn standplaats Parijs.
In de nacht van woensdag op donderdag
is de 23-jarige ongehuwde vertegenwoordi
ger A. C. M. Meijer uit Deventer op de
straatweg Holten-Deventer in de gemeente
Holten met zijn auto tegen een boom ge
reden en om het leven gekomen. De heer
Meijer was om een uur 's nachts uit Alme
lo vertrokken; om drie uur werd de ver
ongelukte auto gevonden.
In de nacht van maandag op dinsdag is
een insluiping gepleegd in de kraamkliniek
aan het Frankenslag te 's-Gravenhage,
waarbij een geldkistje met f 3500 werd
weggenomen. De politie ging na wie er die
maandag in gneoemde kliniek betalingen
hadden gedaan. Daarbij kwam zij de naam
van de 26-jarige bankwerker J. S. tegen,
die vroeger al eens met de politie in aan
raking was gekomen voor een kleine dief
stal.
Men ging S. thuis verhoren en ontdekte
dat de man dinsdag verschillende hoge
rekeningen had betaald. S. beweerde deze
te hebben gedaan met eigen verdiend geld.
Toen men in de douchecel het bewuste
geldkistje zag staan, kon de bankwerker
moeilijk meer ontkennen dat hij van het
geval niets afwist. Hij verklaarde de rest
van het geld, een f27tf0 te hebben ver
brand. Maar de politie vond dit bedrag ln
de zitting van een stoel. De man is mee
genomen.
OUD NEDERLANDS KANON OPGEVIST
De bemanning van een Franse schoener
heeft op veertig mijl ten noorden van Bou
logne in zijn net een zeventiende eeuws
kanon van Nederlandse makelij opgevist.
In het bronzen gevaarte was de naam van
de Nederlandse bouwer, Michael Burger-
huys, en de bouwdatum, 1629, gegraveerd.
oor
de<V
x-a - - gar Sla van zalm, aardappelen,
Ik C f komkommer, appel, peterselie
AjJH* 1 Hlilrio 7alm crr cfnrp nnrHannP-
1 blikje zalm, 200 gr. gare aardappe
len, V* komkommer, 2 a 3 appels, zout,
peper, olie en azijn of mayonaise, uitjes,
augurkjes, veel peterselie.
Snijd de aardappelen, de komkom
mer en de appels in kleine blokjes. Doe
alles in een grote kom en roer de zalm
er doorheen. Voeg olie en azijn of mayo
naise, gesneden augurkjes en uitjes toe
en desgewenst ook peper en zout.
EEN AUTOBUS brengt me in ongeveer twintig minuten van San Remo
naar het negen kilometer verder gelegen dorpje Bussana, dat eveneens aan
ïacvu ^en 'H betrekkelijk nieuwe plaatsje het werd pas na
188/ gebouwd nog lang niet aan mijn einddoel. Dat is het schilderachtig
bovenop een heuvel gelegen Bussana Vecchia, de dodenstad. Ik moet nu
nog een heel eind landinwaarts over een zondoorzengde weg, die tussen
heuvels en velden naar het oude dorp voert. Van een afstand is het niet
te onderscheiden van andere dorpen, die in dalen zijn verscholen of tegen
een helling lijken te zijn vastgegroeid, afgezien ervan, dat het als een arends
nest een heuveltop bekroont.
WIL MEN een be
zoek brengen aan
Bussana Vecchia
en ik kan dat iedere
toerist, die zich in dc
omgeving van San
Remo ophoudt, van
harte aanbevelen
en beschikt men niet
over een auto, dan zal
men zich de moeite
van een nogal warme
voetreis moeten ge
troosten. Maar voort
durend wordt men
voor zijn inspan
ningen beloond, want
het is een onvergete
lijke tocht, met bijna
onafgebroken zicht op
het ruïnestadje, dat
met elke stap nader-
bijkomt. Dat het ge
hele stadje inderdaad
uitbouwvallen be
staat, ontdekt men
pas, als men er vlak
bij is gekomen; eerst
toch lijkt het met zijn
fiere torentje als mid
delpunt van een hui
zengroep een plaats
als ieder ander.
Wanneer ik de laat
ste haarspeldbocht
heb genomen, ver
overt het dorp me bij
verrassing en daar bij
de pomp, aan de voet
van de karkassen van
huizen, ontwaar ik
warempel levende we
zens. Enkele vrouwen
zijn er bezig met de
was kinderen spe
len in hun nabijheid.
Wonen er dus toch mensen in dit ver
laten oord?
Er is een plekje schaduw naast de
pomp, waar ik me dankbaar neerzet,
tussen een korte, dikke vrouw, die me
vriendelijk toelacht en een jong meisje
in een zwarte onderjurk. Een van de
vrouwen spreekt wat Frans en vertelt
me, dat er sinds enkele jaren weer een
paar families in Bussana Vecchia wonen.
,,Mijn grootvader heeft de ramp mee
gemaakt", zegt ze. „Het gebeurde vroeg
op een zonnige ochtend in februari 1887,
terwijl velen in de kerk waren. Er klonk
eerst een dreigend, onderaards gerom
mel, waardoor een geweldige paniek
ontstond. Het dak van de kerk stortte
in het middenschip en tientallen men
sen werden onder het puin bedolven. Ter
wijl de aardschokken nog bleven aan
houden, huizen krakend bezweken en
mensen in doodsnood jammerden en gil
den, vluchtten de overlevenden in pa
nische angst naar de kust. Een klein
groepje bleef om zoveel mogelijk hulp
te verlenen; onder hen bevond zich de
geestelijke, die op het moment van de
ramp in het priesterkoor van de kerk
stond. Dat gedeelte bleef geheel ge
spaard. Er werden later vierenvijftig
doden gevonden; het aantal gewonden
liep in de honderden".
De mensen, die deze ramp hadden
meegemaakt, durfden zich nooit meer
op deze plaats des onheils te vestigen.
Bussana Vecchia werd la cita mort.a, de
dodenstad. Toen ontstond het nieuwe
Er wonen weer mensen op de puinhopen
Bussana, dichter bij de grote weg en de
zee. Het groen en het onkruid ontferm
den zich over de brokkelige steenresten,
overwoekerden de gevels en groeiden
overal tussen het puin door. De natuur
trok het oude Bussana Vecchia gelei
delijk een doodskleed aan.
Zo is nu nog het algemene beeld.
Bloemen en vlinders zijn er volop tussen
de overblijfselen, die er door hun be
groeiing zo vriendelijk uitzien. Ratten
zwerven er nog in grote getale rond,
maar het schijnt, dat de talrijke katten
De Parijse modiste madame Manguin
heeft, afwijkend van de traditie, haar
ontwerpen onmiddellijk nadat zij haar
collectie te Parijs had gepresenteerd,
voor publicatie vrij gegeven. Deze man
telpakjes, bestemd voor de komende
herfst en winter, zijn geïnspireerd op de
schermdegen. Links ziet men een klas
siek mantelpakje waar overheen een
wollen geruite jas zonder mouwen en
met opgestikte zakken wordt gedragen.
Opvallend aan het middelste pakje is de
dicht op elkaar gezette rij knopen. De
kleur van de sjantoengstof is „storm
violet". Het pakje geheel rechts wordt
gekenmerkt door de eenvoud. Opvallend
is ook weer de zetting van de knopen,
maar ook de zeer brede kraag van
het jasje.
de strijd langzamerhand definitief
hun voordeel zullen beslechten. De bouw
vallen zijn door dit alles romantisch
geworden en er gaat van dit verlaten
dorp thans in het geheel geen tragiek
meer uit.
Merkwaardig genoeg heeft niemand
ooit het initiatief genomen het stadje
op te bouwen. Dat zou vermoedelijk te
veel geld kosten. Nu ongeveer vijf jaar
geleden vestigde zich in een klein, van
ruwe stenen gebouwd huisje de eerste
familie sinds 1887, de anjerkweker Ame-
lio Pulcini met zijn vrouw Lina Giaco-
mella en hun twaalfjarig zoontje. Lina
neemt me gastvrij meer naar haar wo
ning, bestaande uit een keuken/kamer
met stenen wanden en daarachter een
slaapvertrek. Haar man zit binnen een
grote bos anjers te sorteren. Iedere
morgen trekt hij al voor dag en dauw
met zijn bloemen naar de markt in
San Remo.
Het is binnen heerlijk koel. „Dit huis
is gebouwd op de ruïne van de oude
schuur van mijn grootvader", zegt Lina,
terwijl ze me royaal een sappige perzik
offreert. „Er is gas, we hebben een pe
troleumlamp en water halen we uit de
pomp. Er wonen hier nu acht gezinnen,
alle met enkele kinderen, die in de na
burige dorpen op school gaan".
inHet stadje, overwoekerd door het groen
De meeste bewoners, die leven van de
landbouw of de bloementeelt, hebben in
een herbouwde ruïne een tehuis gevon
den. Zij wonen vlak bij elkaar in een
smal straatje.
Lina is mijn gids door de nauwe kron
kelsteegjes van het stadje. „Kijk, daar
is nog een oude straatnaam", wijst ze.
Via met groen overwoekerde trapjes
staan we opeens in een bloeiende tuin.
„Dit was het schip van de kerk, zie
maar, de schilderingen aan de voorkant
zijn gespaard gebleven". De tuin wordt
afgesloten door het gedeelte, dat vroeger
het priesterkoor is geweest. De afbeel
ding van een Madonna troont hoog in de
stenen wand.
„Een nieuwe kerk is hier natuurlijk
niet gebouwd", legt Lina uit. „Daarom
gebruiken we dit stuk als kapel".
In de late avond neem ik afscheid.
Achter mij. klinken helle kinderstem
metjes. Kinderen beschikken hier over
een ideaal speelterrein, vol romantische
hoekjes. Hun jeugdige fantasie kan zich
er helemaal uitleven. Zij zullen misschien
eens in een herboren Bussana Vecchia
wonen, een levend dorp, waar niets meer
zal herinneren aan de tragedie van 23
februari 1887.
TINEKE RAAT.
Ziet u wel hoe alleraardigst zo'n klim
roos hef tegen de gevel doet? Het is een
weelde van bloemen. Mag ik u er eens
op wijzen dat het nuttig is al die dorre
bloemresten weg te nemen. Klimrozen
voldoen het best indien ze op hét oosten
of het zuiden gepoot worden. Ze kun
nen nu ook wel een lichte overbemes
ting gebruiken; al die bloemknoppen
die ze steeds maar opnieuw vormen,
hebben veel voedsel nodig.
Uw ligustrumhagen zullen nu nog
eens geknipt moeten worden; augustus
pleegt men ook wel eens de tweede
groeimaand te noemen; dat is ook wel
aan boom en struik te zien. Die vormen
nu nieuwe scheuten. Het is nu ook een
goede tijd om coniferen en andere groen-
blijvende heesters aan te planten, doch
zorg dan dat ge een emmer water bij
de hand hebt. Rododendrons of alpen
rozen kunnen eveneens gepoot worden.
Zet ze echter niet zo maar in de zand
grond of in de klei; in dat geval zal er
weinig of niets van terecht komen. Ze
groeien heel goed in een mengsel van
mest en bosgrond. Men kan de bosgrond
uitstekend vervangen door turfmolm.
Maak evenwel het plantgat dan niet te
klein; het moet vooral de vereiste
breedte hebben. G. KROMDIJK
Uit een aantal enquêtes, in 1952 door
de afdeling Landbouwhuishoudkunde
van de Landbouwhogeschool te Wage-
ningen gehouden, is gebleken, dat door
zeer vele huisvrouwen groenten en
vruchten worden ingemaakt: Op het
platteland wordt door meer dan 70 °/o
van de ondervraagden „geweckt", in de
grotere steden door meer dan 30 Ook
het in-zouten en het bereiden van zuur
kool is nog sterk in zwang.
