Wildernis maakt plaats voor rijstvelden tank ESSO EXTRA PANDA EN DE MEESTER-KNUTSELAAR Radio-Reparatie O.'thOaixiunta Geestelijke vader van Britse krijgslist in ons land Wereldnieuws NAAIMACHINES ENGEL r Eerste resultaten van Koembe-project op Nieuzv-Guinea zijn bemoedigend De radio geeft zondag De radio geeft maandag De man die nooit bestond Zoch ió het zo ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1956 2 H. MAERTENS N.V. 'Met Essobent U beter uit Vonnis van een jaar voor autodiefstal Schiphol heeft een wolkenhoogtemeter Hendrik de Vries in Groningen gehuldigd Prijzen voor letterkunde Hoofdakte-examens WEEST U TOCH NIET VERLEGEN Oosterse en Westerse In het zuiden van Nieuw Guinea heeft een deel van de wildernis plaats gemaakt voor rijstvelden. In februari van dit jaar zfjn 78 hectaren beplant. De eerste oogst van deze proefvelden zal naar schatting 150 ton rijst bedragen. De minister van Overzeese Rijksdelen benoemde in 1953 een commissie van Ne derlandse deskundigen, die een onderzoek moesten instellen naar de ontwikkelings mogelijkheden op agrarisch gebied in Nieuw Guinea. Na uitgebreide oriëntatie, aan de hand van materiaal van het Bodem- kundig Instituut in Hollandia, en het In stituut voor Luchtkartering te Delft, heeft de commissie het Koembe-project als een van deze mogelijkheden aanbevolen. On der leiding van het ministerie van Over zeese Rijksdelen werd daarna de uitwer king ter hand genomen en in samenwer king met de autoriteiten in Nieuw Guinea HILVERSUM I, 402 M. 8.00 Nieuws en postduivenberichten. 8.18 Weer of geen weer. 9.45 Geestelijk leven, causerie. 10.00 Voor de jeugd. 10.30 Kerk dienst. 11.30 Vragenbeantwoording. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Even afrekenen, Heren. 12.45 Platen. 13.00 Nieuws. 19.05 Mededelingen of platen. 13.10 Voor de militairen. 14.00 Boekbespieking. 14.20 Kinderkoor. 14.40 Disco-causerie. 15.25 De Olympische spelen in de Oudheid, causerie. 15.35 Kamerorkest en solist. 16.30 Soo- 17.00 Platen. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws en sportuitslagen. 18.05 Sportjour naal. 18.30 Platen. 19.00 Discussie. 19.35 Daar krijg ik een kleur van. 20.00 Nieuws. 20.05 Theaterorkest. 20.40 De Noodrem, hoorspel. 21.15 Amusementsmuziek. 21.55 Aan de zelf kant van het Koninkrijk, causerie. 22.05 Lichte muziek. 22.20 Radiojournaal. 22.30 Platen. 23.00 Nieuws. 23.15 Actualiteiten of platen. 23.2524.00 Platen. HILVERSUM II, 298 M. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Orgel concert. 8.30 Morgenwijding. 9.15 Vocaal kwartet. 9.30 Nieuws. 9.45 Platen. 9.55 Hoog mis. 11.30 Platen. 12.20 Apologie. 12.40 Platen. 12.45 Lichte muziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.10 Lichte muziek. 13.40 Boek- bespreking. 13.55 Radio Philharmonisch or kest en solist. 15.35 Fries halfuur. 16.05 Pla ten. 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Evange lisatie-samenkomst. 18.30 Kerkmuziek. 18.45 Causerie over de Kirchentag in Frankfort. 19.00 Nieuws, uit de kerken. 19.05 Boekbe spreking. 19.15 Platen. 19.30 Het Evangelie in een draaikolk: De brieven aan de Corin- thiërs, causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 De ge wone man. 20.05 Lichte muziek. 20.25 Actua liteiten. 20.35 U bent toch ook van de partij?, causerie. 20.45 Platen. 21.15 Kalief Omar en Kalief Sjouwer, hoorspel. 22.05 Platen. 22.45 Avondgebed en liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23,15—24.00 Platen. TELEVISIE (N.T.S.) 14.0016.00 Tenniskampioenschappen te Scheveningen. BLOÈMENDAAL, 245 M. 9.00 en 10.30 Ds. G. Warnink te Zaandijk. 11.45 (Belangstellenden) Ds. D. J. Roos te werden de meteorologische, hydrologische en civiel-technische aspecten door inge nieursbureaus onderzocht, waarna met een aannemingsmaatschappij een overeen komst voor de uitvoering van het civiel technische werk werd aangegaan. In januari 1955 werd het benodigde ma teriaal met de kustvaarder „Ida Jacoba" van Nederland naar Nieuw Guinea ver scheept. Het gelukte met het schip de mon ding van de Koemberivier op te varen en daar de goederen te lossen. In maart 1955 konden de werkzaamheden voor de ontslui ting van het gebied beginnen. Daarvoor moest een weg van 22 km. berijdbaar wor den gemaakt en vervolgens moest door het moerassige gebied een rail baan verbinding van de Koemberivier tot de plaats van het op te richten emplacement worden aange legd. Draglines, die in Merauke werden aangevoerd, baanden zich een weg door het moe- uge terrein. In oktober 1955 kwamen verbindingen gereed. Intussen waren landbouwdeskundigen aangekomen en kon met de mechanische ontginning waarvoor rupstractoren en bulldozers wer den gebruikt een begin worden gemaakt. Aanvankelijk was het leven er zeer pri mitief, doch na korte tijd werden er uit Ne derland gezonden „prefab"-woningen opge richt, die een behoorlijke huisvesting ver schaften. Toen bleek dat de leden van de stam der Marinds-anims, die in de buurt van de ontginning leven, grote belangstelling voor Ontginningswerk in het oerwoud. ADVERTENTIE BETROUWBARE Nassaustraai 5 Haarlem Tel. 15220 het werk aan de dag legden, konden onge veer 150 inheemse arbeidskrachten na enige scholing te werk gesteld worden. Na dat velden voor het rijstproefbedrijf waren aangelegd, werden kort voor Kerstmis van het vorig jaar de weersomstandigheden gunstig om de 78 hectare met rijst te be planten. Dit werk, dat dag en nacht door ging, was in februari gereed. Terwijl de padi rijpte, gingen de machines verder met de ontginning, zodat thans 350 hectare oerwoud is schoongemaakt. Binnen het be plante areaal werden tal van proeven ge nomen met rijstvariëteiten, want het pro ject bevindt zich nog in een experimenteel stadium. De resultaten van het eerste oogsten, waarbij van maaidorsmachines gebruik wordt gemaakt, worden bemoedigend ge acht. Van groter belang dan de oogstcijfers zijn echter de verworven ervaring en de uit de proeven bereikte resultaten, die be langrijke gegevens over bodemgesteldheid, bemestingsproblemen en bestrijding van ziekten verschaften. Men vertrouwt er op, dat binnen 2 a 3 jaar voldoende gegevens ter beoordeling van de uitvoeringsmogelijkheid van het gehele project van 12.000 hectare verza meld zullen zijn. Er wordt daarbij tevens gedacht aan het aanleggen van weidegron den en aan de verbouw van katoen, soja bonen, mais en aardnoten. De vraag naar rijst is bij de bevolking groeiende en maak te in 1955 een invoer van 7500 ton noodza kelijk. De bedoeling van het bedrijf, dat later in een stichting zal worden omgezet, is, geheel nieuw Guinea van rijst te voor zien. ADVERTENTIE snellere start, sneller optrekkenmeer kilometers per liter. De rechtbank te Amsterdam heeft de bij de justitie als autodief bekend staande 28-jarige automonteur F. S. van B. B. uit Den Bosch, wegens diefstal in de hoofd stad van de auto en de autopapieren van de directeur van het Gewestelijk Arbeids bureau te Amsterdam en diens echtgenote, veroordeeld tot een jaar met aftrek. De officier had anderhalf jaar met af trek geëist. De automonteur was reeds zes keer veroordeeld en bij het dossier waren processen-verbaal terzake van autodief stallen in Rotterdam, Leiden, Arnhem, Nijmegen en Utrecht. ADVERTENTIE Een oude, gewiekste notaris, Die nooit iets beweert dat niet waar is, Zei: „M'n DANTUMA-pen, Die 'k al jaren lang ken, Is beslist de PRIMUS INTER PARES"!" Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161 Een daglicht-wolkenhoogtemeter, waar mee maandenlang is geëxperimenteerd op het Meteorologisch Instituut te De Bilt, is overgebracht naar de luchthaven Schiphol. Deze meter maakt het mo gelijk overdag met behulp van een HaarlèmT^ScTRadió^Kindérkerk. "3.30'"ds. g! geconcentreerde lichtbundel de hoogte dei- wolken te bepalen ter vergroting van de veiligheid bij het landen. De lichtbundel wordt uitgezonden door een projector en Wamink. BRUSSEL, 324 M. 11.25 Kamerkoor. 12.30 Weerbericht. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten, na terugkaatsing tegen de wolken opge 14.00 Der Freischütz, opera. 16.00 Platen, vangen door een detector, die op daglicht 17.00 Kamerorkest. 17.35 Platen. 17.45 Sport- niet reageert. De resultaten van de hoogte- uitslagen. 18,00 Joegoslavische folklore. 18.30 meting zijn afleesbaar op een instrument, Godsdienstig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 ^at binnenshuis staat opgesteld. Platen. 20.30 Filharmonisch orkest en solist. 21.10 Platen. 21.25 Filharmonisch orkest (vervolg). 22.30 Nieuws. 23.4524.00 Platen. ADVERTENTIE Alle merken, dus ruime keuze Gr. Houtstr. 181 - Haarlem - Tel. 14444 HILVERSUM I, 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.10 Voor de vrouw. 9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Pla ten. 11.00 Eeltsje Holtrop van der Zee, de De projector en detector zijn thans op gesteld in het korenveld van de heer Breure, eigenaar van de Hugo de Groot boerderij aan de Schipholweg. De indicator is binnenshuis opgesteld in een klein gebouwtje op het vliegveld, waar sinds jaar en dag de waarnemer zetelt, die allerlei metereologische veran deringen doorgeeft ten behoeve van de landende vliegtuigen. Vooral bij wolkenhoogten van 200 meter en minder kan de wolkenhoogtemeter van grote betekenis zijn voor het landen van vliegtuigen bij een laaghangend wolken dek. De dichter, schilder en criticus Hendrik grootmeester onder de boeierbouwers, eau- de Vries is vrijdag in de raadzaal van het serie. 11.15 Platen. 11.45 Voordracht. 12.00 stadhuis te Groningen gehuldigd naar aan- Amusementsmuziek. 12.30 Land- en tuin- leiding van het feit, dat hij zijn zestigste bouwmededelingen. 12.33 Voor het platte- verjaardag vierde. De plechtigheid werd land. 12.45 Dansmuziek. 13.00 Nieuws. 13.15 bijgewoond door tal van vooraanstaande Mededelingen of platen. 13.20 Promenade- kunstenaars. Hendrik de Vries werd toe orkest. 13.55 Koersen. 14.00 Platen. 14.15 Bon- gesproken door de burgemeester van Gro- bonnière. 15.00 Platen. 16.00 Nieuws, uit de njngerl( de heer J. Tuin, door prof. dr. A. tijdschriften, causerie. 16.15 Lichte muziek. Dcmkersloot, door drs. G. Kamphuis na- 16.45 Het Spectrum. 17.1o Lichte muziek. - Carrmertstichting en door de 17.45 Orgel. 18.00 Nieuws. 18,15 Platen. 18.30 a* Orgel en saxofoon. 19.00 Tirolermuziek. 19.30 Platen. 20.00 Nieuws. 20.05 Das Rheingold. heer J. de Boer namens de regionale dich ters. Door allen werd de jubilaris geprezen opera.22.50 Radiojournaal. 23.00 Nieuws! om zijn veelzijdige kunstenaarsschap. Des 23.15 Koersen. 23.2524.00 Lichte muziek. HILVERSUM II, 298 M. 7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.25 Voor de vrouw. 9.35 VoordrScht. 10.00 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Omroep-orkest. 12.00 Platen. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.35 Pianoduo. 12.55 Platen of actualiteiten. 13.15 Amusementsmuziek. 13.45 Platen. 14.00 Voor de jeugd. 14.30 Platen. 14.4" Voor de vrouw. 15.15 Lichte muziek. 15.35 Platen. 16.00 Bijbel lezing. 16.30 Koninklijke Militaire Kapel. 17.00 Voor de kleuters. 17.15 Lichte muziek. 17.40 Beursberichten. 17.45 Regeringsuitzen ding: De B.B. van binnen en van buiten. Jan Goderie, hoofd van de- afdeling Voor lichting van de Stichting Bevordering Be scherming Bevolking, vraagt de aandacht voor de Nederlandse noodwacht. 18.00 Man- - nenkoor. 18.20 Platen. 18.40 Viool, orgel, cla- vecimbel en cello. 19.00 Nieuws, en weer bericht. 19.10 Orgelconcert. 19.30 Volk en Staat, causerie. 19.45 Beiaard. 20.00 Radio krant. 20.20 Lichte muziek. 20.40 Nederlan- ders, vrachtvaarders van Europa, klankbeeld. 21.30 Pianorecital. 22.00 Nederland het 1 landje aan de overzij, causerie. 22.15 Omroep orkest. 22.45 Avondnverdenking. 23.00 931s .94 00 Platen. BPTTr""VT,- 3?,4 M. II 45 R'aten 'S.SO Weerbericht. 12 34 Voor de landbouw 12.42 Platen. 13,00 Nieuws. 13.15 Platen 14 00 La vérité de Jeanne, con middags had in het Groninger Museum de opening plaats van een tentoonstelling, die een overzicht geeft van de werken van Hendrik de Vries. Een voorma-lig officier van de geheime dienst der Britse marine, de 55-jarige Ewen E. S. Montagu, die de geestelijke vader was van „De man die nooit be stond", brengt een bezoek aan ons land. Hij bereidde een fantastische afleidings manoeuvre voor, waarmede de geallieerden tijdens do laatste wereldoorlog de Duitsers op een dwaalspoor brachten. Duitse troepenconcentraties werden in de zomer van 1943 in allerijl naar Grie kenland en Sardinië gestuurd, nadat het oppercommando van de Duitse weermacht geheime Britse documenten in handen had gekregen, waaruit bleek, dat de geallieer den niet Sicilië, doch Griekenland en Sar dinië voor de invasie hadden uitgekozen. Die documenten waren echter vals en dank zij Montagu's geraffineerd plan via de formeel neutrale, maar in werkelijkheid pro-Duitse Spaanse autoriteiten de Duit sers in handen gespeeld. Daartoe pakte men de documenten, waarbij onder meer persoonlijke brieven van admiraal Mount- batten aan Eisenhower en admiraal Cun ningham waren en een brief aan genera-al Alexander, in een actetas, bond die met een kettinkje aan de pols van een juist overleden Brit en wierp het stoffelijk overschot onder de Spaanse kust van een onderzeeboot af in het water. Het spoelde korte tijd later aan en werd in Spanje be graven, nadat de Spaan-se autoritei-ten de verzegelde brieven hadden geopend en ge fotografeerd. Daarna werden de brieven weer nauwkeurig gesloten en afgegeven aan de niets vermoedende plaatselijke Britse consul, die ze plichtsgetrouw keurig naar Londen terugzond met alle andere eigen dommen van de aangespoelde Brit. Zoals het Nederlandse publiek thans in de bioscopen kan vaststellen, wa-nneer het de naar het boek van Montagu vervaardig de film „De man, die nooit bestond" gaat zien, is de voorbereiding van deze geslaagde misleidinigstruc niet eenvoudig geweest. Men kleedde het stoffelijk overschot in het uniform van een marine-officier, stak vervalste identiteitskaarten in zijn zak met de gefingeerde naam van „William Mar tin". Montagu's secretaresse scheef een ge fantaseerde liefdesbrief aan de niet be staande William Martin, die eveneens in de zakken werden gestopt. Er was voorts een brief van zijn vader bij en zélfs' énkele entreebiljetten van een Londens theater, waaruit de Spaanse autoriteiten dus konden zien, dat- het ..„verongelukte», jslacbtoffer" kort tevoren uit Londen was vertrokken met een belangrijke missie: het overbren gen van geheime documenten aan generaal Alexander in de Middellandse Zee. Nadat de Spanjaarden alle documenten netjes aan de Britse consul hadden afge geven, gaven zij de Duitse agenten in Spanje de fotocopieën. In Londen werden de teruggezonden en door het water nogal verfomfaaide brieven onder een micriscoop gelegd. De micro scoop onthulde dat de brieven opengevou wen waren geweest en opnieuw dichtge vouwen. Na de oorlog hebben de Britten in buit gemaakte Duitse documenten de Duitse reactie kunnen lezen. In een rapport van dé geheime Duitse dienst aan admiraal Dö- nitz staat: „De echtheid van de buitge maakte documenten staat buiten twijfel. De veronderstelling, dat ze ons opzettelijk in handen zijn gespeeld hetgeen zeer on waarschijnlijk is en de vraag of de vij and weet, dat wij ze thans bezitten of slechts weet, dat ze in zee verloren zijn ge gaan, wordt nog onderzocht. Het is moge lijk, dat de vijand niet weet, dat wij de documenten thans bezitten. Daarentegen is het wel zeker, dat hij weet, dat zij hun be stemming niet '-ereikt hebben." Zozeer waren de Duitsers van de echt heid der documenten en dus van een ko mende invasie in Griekenland en op Sar dinië overtuigd, dat zij de geallieerde lan ding in juli 1943 op Sicilië als een aflei dingsmanoeuvre beschouwden. In dé film van deze operatie, die destijds werd aangeduid met de codenaam „Ge hakt'3, speelt de heer Montagu zelf een heel klein rolletje van een marinegeneraal, die aan de conferentie deelneemt, waarop het plan besproken wordt. De acteur Clif ton Webb speelt de rol van Montagu. De heer Montagu heeft vrijdagavond in Amsterdam, bij de eerste vertoning van de film in Nederland, een inleidend woord ge sproken. 52. Vóór de wacht in het geweer kon ko- ze!" En ze kwamen! Voorop de zaagboor, den de dapperen zich gereed om te schie men, was Panda al naar binnen geglipt,gevolgd door de borrelende zoutzuurspui- ten, zodra zij oogwit zagen, maar daarvan cërt-oratörium14.35 Platen. 14.45 Idem 15.00 op" hielen gevolgd door de automatische ter In de achterhoede kwam de automa- was bij de aanstormende apparaten wei Omroen-orkest 15.30 Kamermuziek. 16.02 bediende. „Laat die twee maar gaan!", riep tische hamer aanspurten, klaar om aan nig te bekennen. Tenslotte richtten zij Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte Jury's gevormd voor toekenning reisbeurzen en P. C. Hooftprijs De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft voor 1956 drie jury's ingesteld voor de beoordeling van werk voor de toekenning van reisbeurzen aan letterkundigen: een jury voor poëzie, een voor proza en een voor essays. In de jury voor poëzie zijn benoemd tot lid en voor zitter dr. V. E. van Vriesland en tot leden Jan H. de Groot en Lambert Tegembosch, in de jury voor proza tot lid en voorzitter Adriaan van der Veen en tot leden Clare Lennart en C. J. Rijnsdorp, in de jury voor essays tot lid en voorzitter prof. dr. E. J. Dijksterhuis en tot leden J. B. Charles en prof. dr. L. J. Rogier. Secretaris van de jury's is H. J. Michael te 's-Gravenhage. Het werk moet tussen 1 juli 1954 en 1 juli 1956 verschenen zijn. De inzendingen dienen vóór 15 september op het departement te zijn ingekomen. De staatsprijs voor letterkunde, de P. C. Hooftprijs, voor 1956 zal worden toegekend aan de auteur van het beste verhalende prozawerk, verschenen in het tijdvak van 1 juli 1953 tot 1 juli 1956. De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft in de jury, die hem bij de toekenning van de P. C. Hooftprijs-1956 van advies moet dienen, benoemd: tot lid en voorzitter dr. V. E. van Vriesland, tot leden mevrouw C. Eggink, mr. F. Bordewijk, dr. W. J. C. Buitendijk en B. J. Verhoeven, tot secre taris. H. J. Michael. Aan de Rijkskweekschool te Haarlem slaagde voor het hoofdakte-examen: de da mes J. M. T. Overloon te Amsterdam en A. Bijkerk te Schagen; de heren: A. H. Harms te Amsterdam, F. Goffree te Hengelo, H. Alders te Amsterdam, J. Foekes te Krom menie, W. F. van Heaten te Vijfhuizen, J. H. C. Cnook te Alkmaar en J. v. d. Weyden te Amsterdam. De examens zijn geëindigd. ADVERTENTIE Komt u eens rustig informeren naar de prijs van diverse modellen VERLOVINGSRINGEN, ook al is uw Verlovingsdatum nog niet bekend. U weet dan wat meer. VERLOVINGSRINGEN met GRIEKSE rand. Gefaceteerde ringen 2 kleurige gouden ringen Grote Houtstraat 49 - Haarlem vindt u het. De kleine zaak met de grootste keuze c J Skelet. Een professor in Mondovi in Italië heeft de reconstructie voltooid van een holenbeerskelet, dat daar onlangs in een grot werd gevonden. De holenbeer ver dween duizenden jaren geleden van de aarde. Het exemplaar dat in de buurt van Mondovi werd gevonden, moet in de grot zijn opgesloten, toen het ijs over Europa kwam. Het skelet van de beer, zoals het door professor Don Filippi is gereconstrueerd, is drie meter hoog. Op hol. Een onbemand vliegtuig van de Amerikaanse marine is plotseling onbe stuurbaar geworden, toen het ongeveer boven Los Angeles vloog. Verscheidene jachtvliegtuigen hebben vergeefs ge poogd de „dolgeworden" machine neer te schieten en met hun projectielen óp de begane grond enige schade aange richt. Door gebrek aan benzine is het toestel tenslotte in een woestijn dicht bij Palmland neergestort. Kast. De deskundige op het gebied van ontplofbare stoffen James Miller, die het Amerikaanse leger in de oorlog heeft geholpen de brandkasten van Hit- Ier en Göring te openen, is in Phila delphia gearresteerd. Hij had de brand kasten van verscheidene pos'kantoren in en om Philadelphia laten springen. Dicht. Het Japanse bureau voor de sta tistiek schat dat de Japanse bevolking de negentig miljoen heeft overschreden. Het bureau zegt dat Japan thans op de derde plaats komt wat de bevolkings dichtheid betreft, na Nederland en België. Afstand. Dr. Helmut Dix„ eerste verdedi ger van de naar het Oosten gevluchte, maar later teruggekeerde chef var de Westduitse veiligheidsdienst, dr. Otto John, heeft afstand van de verdediging van John gedaan. Dix zei, dat de rede nen van dit besluit duidelijk gemaakt zullen worden wanneer het proces- John begint. Een begindatum voor dit proces is nog steeds niet vas'gesteld, hoewel dar. John reeds acht maanden wordt vastgehouden. Verongelukt. Een vrachtauto met falan- gistische jongeren, die van een vakan tiekamp naar huis terugkeerden, is vrij dag bij Burgos in Spanje verongelukt en in brand geraakt. Twaalf jongens kwamen om het leven. Er zijn 22 ge wonden, van wie veertien ernstig. Het ongeluk is te wijten aan 't springen van een band. Versterking. Radio-Peking meldt, dat in de Mandsjoerijse provincie Heiloeng- kiang, bij de grens met de Sovjet-Unie, 400.000 mensen zijn gemobiliseerd voor versterking van de dijken langs de rivier de Sangari. Door overstroming van de Sangari loopt de belangTijke spoorwegverbinding met Harbin gevaar afgesneden te worden. Ten zuiden van Harbin hebben zich reeds dijkbreuken voorgedaan. Meer dan 200.000 mensen hebben dorpen in dit gebied moeten ontruimen. Ernstig. De algemene economische positie van Australië is zeer ernstig, zo heeft de Australische minister van Arbeid, H. E. Holt, verklaard. Hij zei dat Australië, wat vele artikelen betreft, reeds van de exportmarkt is verdreven door zijn prij zen en dat het land door werkloosheid wordt bedreigd. Bierprys. Atomische krachtstations zouden de prijs van bier wel eens kunnen gaan drukken, zo is in kringen van atoom geleerden in Londen vernomen. Volgens de geleerden zijn er enorme hoeveel heden carbondioxide-gas nodig voor de koeling van uraniumbraadstof in de krachtstations. Carbnndtoxide is een bijprodukt van de bierbrouwerijen, die het meeste gas ongebruikt laten ont snappen. Wanneer nu de bierbrouwe rijen hun gas aan de atoomstations gaan leveren, zullen die brouwerijen een extra bron van inkomsten krijgen; zo zou de prijs van het bier lager kunnen worden. Griep. Geleerden in dienst van de Ame rikaanse regering hebben bekendge maakt dat zij een vaccin hebben samen gesteld dat voor vijftig tot zeventig percent effectief is gebleken tegen som mige vormen van griep, Voor zij hun bekendmaking uitgaven, namen de ge leerden proeven met 16.000 vrijwilligers die na inenting voor het merendeel griepvrij bleven. Bus. Een Deense autobus, die van een be zoek aan Nederland naar Denemarken terugkeerde, is vrijdag op de autobaan HamburgLübeck van de weg geraakt en over de kop geslagen. Alle zeventien inzittenden werden gewond, van wie vier ernstig. IN ONZE beschaving schuilen talrijke staanbaar aan ons op, wanneer we kennis resten van oorspronkelijke gebruiken, waarvan de betekenis niet meer duidelijk is voor de mensen onder wie de folklore bleef voortleven. In het algemeen zijn het restanten uit de heidense tijd, maar de zin van die gebruiken is daarmee niet ver klaard, zodat we naar soortgelijke gebrui ken bij natuurvolken moeten zoeken om inzicht te krijgen in de bete kenis die ze thans nog hebben. Dat daarbij wel eens kan wor den misgetast, zal iedere on derzoeker direct onderschrij ven, want twee gelijke hande- lingen behoeven niet noodza- gCDrUlKCn kelijkerwijs van dezelfde oor- V. muziek. 17.45 Platen. 18.25 Causerie. 18.30 rullen wel morden o»oevancien Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. Pena ei} zmien wel woraen opgevangen 20 00 Nationaal orkest en solist. 21.00 Platen, door de binnenste verdedigingsgordel. 2115 Omroep-orkest en solist. 22.00 Nieuws. Maar wat daar verder aankomt, lijkt mij 22.15 Platen. 22.55—23.00 Nieuws. I gevaarlijker. Sta pal mannen! Daar komen de wachtcommandant, „zij zijn ongewa- de slag te gaan. „K-kalm mannen", riep de wachtcommandant hees, denk aan richtlijn 12 van het instructieboekje: bij frontale aanval wachten met vuren, tot men het wit van hun ogen ziet!" Dus hiel- zenuwachtig hun wapens en.het vol gende ogenblik staarden zij verbluft naar hun schietgerei, dat door de langs zwen kende zaagboor plotseling drastisch was ingekort. sprong te zijn, noch behoeven zij dezelfde betekenis te hebben. Maar de kans is toch groter, dat dit wèl het ge val is. Bij begrafenissen laat men hier te lande de lijkstoet soms een omweg maken en nog eens langs het sterfhuis rijden, het geen als een laatste afscheid van de over ledene aan zijn woning wordt opgevat. Als zodanig is dit een gebruik dat eerbied af dwingt en gerespecteerd moet worden. Maar de wortels hiervan liggen in veel vroegere tijden, toen het gebruik een ge heel andere betekenis had, een betekenis die men thans uiteraard vergeten is. Pre cies zó zal het gesteld zijn met een speciale deur. die in oudennetse boerderijen in Friesland nog aanwezig is en welke deur alleen opengaat om bij een begrafenis het lijk naar buiten te dragen. Onmiddellijk daarna gaat deze deur weer op slot en wordt niet meer geopend, tenzij een vol- qende begrafenis het openen noodzakelijk maakt. Dat dergelijke begrafenissen uitvloeisels zijn van de dodenvrees die lang vóór de prediking van het Christendom in onze streken heeft geheerst, dringt zich onweer- nemen van de voorzorgsmaatregelen die Dajaks en andere natuurvolken in dit op zicht nemen. Deze mensen trachten de ziel van de overledene op een dwaalspoor te brengen, zodat hij de weg naar huis niet zal kunnen terugvinden en de overleven den niet zal lastig vallen. Daarom wordt bij een begrafenis een gat in de vloer, of in de muur gemaakt, waar door het lijk voor de laat ste gang naar de rustplaats naar buiten wordt gebracht. Daarna wordt de kist snel enige malen rondgedraaid en vervolgens worden in het bos allerlei omwegen gemaakt en slingers uitgevoerd, eer de overledene op de begraafplaats belandt. Door al dergelijke manipulaties meent men dat de ziel van de overledene het spoor naar huis zal kwijt raken, en mocht hij er onverhoopt tóch in slagen de afgelegde weg te vinden, dan komt hij thuis voor een gesloten deur, althans voor een gesloten vloer of deur, want het uitgebroken gat waardoor hij het huis verliet, werd ijlings dicht gemaakt nadat het lijk hier doorheen was gelaten. Het spreekt vanzelf, dat de oorspronke lijke betekenis van dergelijke gebruiken hier te lande geheel is uitgesleten en dat aan de restanten hiervan een totaal andere betekenis tvordt toegekend Wat echter niets afdoet aan het feit, dat het een oer oud uitvloeisel is van een geheel andere denkwijze. Tussen twee haakjes, hetzelfde kan worden gezegd van de beleefde manier waarop u uw hoed afneemt, of iemand bij een begroeiing de hand schudt. Daarover maandag. H. PéTILLON. (Nadruk verboden)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1956 | | pagina 2