Critiek op synodale oproep
inzake Nieuw-Guinea
Najaars-Modeshow
Sloulenfceek
PANDA EN DE MEESTER-KNUTSELAAR
Nederlandse baggermolens worden
in kanaalzone belet te vertrekken
J. G. MARTIN ZONEN
Bijeenkomst van
bezwaarden
De radio geeft dinsdag
Geschil kost Nederlandse
maatschappij vijfduizend
gulden per dag
Honderd jaar en
nog goed gemutst
Wereldnieuws
MAANDAG 3 SEPTEMBER 1956
2
De 7 december-divisie
bestaat tien jaar
REGENJASSEN
Duitse acteur Erich Garow
overleden
DANS-ACADEMIE
Jongen en meisje -15 en 16
jaar - reden met gestolen
auto naar Frankrijk
Murk Leis veertig jaar bij
sleepdienst L. Smit en Go
Nieuwe jeugdherbergen
Filiaal van het K.N.M.I.
bestond 75 jaar
Kerkelijk Nieuws
ft I
mm
WÈBÈÊÈÈ
Bij Beijnes jubileerde de
heer J. Okx
Locomotief van D-trein
defect
Mijnbrand in Bohemen
kostte 4 mensenlevens
Zoek ió kei
zo
Aardappelen
invoer
In de Nieuwe Zijdskapel te Amsterdam
is zaterdagmiddag een groot aantal leden
der Nederlands Hervormde Kerk bijeen
geweest op uitnodiging van het „Landelijk
Comité Bezwaarden Oproep Synode" ter
bespreking van deze synodale oproep in
zake Nieuw-Gudnea.
Het moderamen van de Generale Synode
was uitgenodigd voor deze bijeenkomst,
die onder leiding stond van de voorzitter
van het comité, mr. J. W. de Jong Schou
wenburg. Het moderamen had de uitnodi
ging echter niet aanvaard. Mr. De Jong
Schouwenburg stelde in zijn openings
woord de vraag waarom het advies van de
classes niet was ingewonnen voordat de
oproep werd opgesteld.
De heer K. de Boer, die pas na een
verblijf van ruim twee jaar uit Nieuw-
Guinea was teruggekeerd, betreurde het
in een toespraak zeer dat de leiders van
de Papoea-christenen niet tevoren gehoord
waren. Nu is, zei hij, grote verwarring ge
sticht in een samenleving, die toch al ten
gevolge van nieuwe beschavingscontacten visie"gevierd'!
bij het opstellen van de oproep. Dr. Lek-
kerkerker miste in de oproep voorts over
wegingen over het zelfbeschikkingsrecht
van de Papoea's. Volgens hem heeft de
synode blijk gegeven koloniaal te denken
door van Nederland uit een poging te doen
te bepalen wat het beste voor Nieuw-Gui
nea is.
Prof. dr. J. Prins uit Leiden zed in
een toespraak dat de Nederlands Her
vormde Synode met haar oproep de Ne
derlandse zaak ernstig afbreuk heeft ge
daan. Zij heeft niet beseft dat het bestaan
van Nederland en geheel West-Europa af
hangt van een zo rechtvaardig mogelijke
ontwikkeling van de betrekkingen met het
Verre Oosten.
Ds. J. C. Koningsberger uit Amsterdam
sprak een slotwoord. Op 5 september zal
de oproep worden besproken in de verga
dering van de classis Amsterdam der Ned.
Hervormde Kerk.
Ruim 4000 leden en oud-leden van de 7
december-divisie hebben zaterdag in Rot
terdam het tienjarig bestaan van deze di
en -verschuivingen in een moeilijke situ
atie verkeert.
Prof. dr. G. Q u i s p e 1 uit Utrecht
sprak als zijn mening uit dat de vrijheid
van geweten door de oproep van de syno
de ernstig in gevaar is gebracht. De sy
node, met religieus gezag bekleed, heeft
zich niet ontzien dit gezag te gebruiken
om een bepaalde politieke visie aan de ge
meente op te dringen. Zij heeft datgene ge
daan wat zij vroeger de opstellers van het
bisschoppelijk mandement heeft verweten.
Prof. Quispel noemde de oproep een stuk,
gebaseerd op een zeer aanvechtbare visie
op de situatie in het Verre Oosten. Het
uitgangspunt van de synode, als zou het
Indonesische nationalisme een zedelijk
goede zaak zijn, leek de hoogleraar zeer
aanvechtbaar.
„Koloniaal denken"
Dr. A. F. N. Lekkerkerker uit
Utrecht hield een beschouwing over de
wegen en grenzen van de politieke predi
king. Met klem betoogde hij het goed recht
van de noodzaak van zulk een prediking,
echter onder het voorbehoud dat de kerk
ten allen tijde gepaste afstand dient te
bewaren van concrete staatkundige oplos
singen. Dr. Lekkerkerker meende dat het
te wensen ware geweest dat de syonde bij
het opstellen van de oproep wat minder
clericaal te werk was gegaan. De synode
loopt gevaar met al haar raden en com
missies het directe contact met de ge
meente te verliezen. De predikant zei geen
bezwaar te hebben tegen het verschijnsel
van een oproep tot bezinning als zodanig.
De politielce prediking moet worden ge
hoord, echter alleen als vrucht van de
worsteling met de vragen van deze tijd.
Bovenal dient de politieke prediking zich
te toetsen aan het getuigenis van het
woord Gods. Dit is niet ten volle gebeurd
ADVERTENTIE
LANGE en KORTE
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
BERLIJN (UP) Op vierenzestigjarige
leeftijd is vandaag in Berlijn overleden de
Duitse komische acteur Erich Carow, voor
wie indertijd Carl Zuckmayer zijn beroem
de „Hauptmann von Köpenick" geschreven
heeft. Carow overleed aan een hartaanval.
„De kapitein van Köpenick" heeft op het
zeventiende internationale filmfestival te
Venetië een warm onthaal gevonden. De
vertolker van de hoofdrol is Heinz Rühman.
HILVERSUM I, 401 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gym v.d. vrouw, 9.10 V. d. huisvrouw.
9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding, 10.- Platen.
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Lichte muziek.
11.30 Platen. 12.00 Orgel. 12.30 Land- en t' 'n-
bouwmededelingen. 12.33 Pianoduo. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20
Metropole-orkest. 13.55 Beursberichten. 14.00
II Tabarro, opera. 15.00 Voor de vrouw.
15.45 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Lichte
muziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Piano. 18.30
Lichte muziek. 19.00 Actualiteiten of platen.
19.05 Voor de jeugd. 19.20 Lichte muziek.
19.45 Toneelbeschouwing. 20.00 Nieuws. 20.05
Platen. 21.10 De Olympische Spelen in de
Oudheid, causerie. 21.25 Promenade-orkest
en solist. 22.10 Actualiteiten. 22.20 Omroep
orkest. 23.00 Nieuws. 23.15 Beursberichten,
van New York en New York calling. 23.20
Actualiteiten of platen. 23.3024.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgen
gebed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerbericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.40 Lichtbaken, causerie. 10.00 Voor
de kleuters. 10.15 Platen. 10.30 Lichte muziek.
11.00 Voor de vrouw. 11.30 Platen. 11.50 Als
de ziele luistert, causerie. 12.00 Angelus. 12.03
Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Platen. 12.40 Reportage. 13.00
Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Dansmu
ziek. 13.45 Platen. 14.00 Mannenkoor. 14.15
Volksliederen. 14.30 Platen. 14.55 Orgel
concert. 15.10 Symfonisch-orkest en solist.
15.45 Oratoriumvereniging. 16.00 Voor de zie
ken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 V .or de jeugd.
17.30 Viool en piano. 17.40 Beursberichten.
17.45 Regeringsuitzending: Nederland en de
Wereld: De frontieren over. Een historische
terugblik op de emigratie. 18.00 Voor de
jeugd. 18.20 Sportpraatje. 18.30 Lichte mu
ziek. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.15 Uit het
Boek der Boeken, causerie. 19.30 Platen. 20.20
Actualiteiten. 20.35 De gewone man. 20.40
Omroep-orkest en solist. 21.50 Bariton en
piano. 22.20 Platen. 22.45 Avondgebed en
liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
20.3020.45 Journaal en weeroverzicht.
20.4522.30 Filmprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.15 Piano. 12.30 Weer
bericht. 12.35 Piano. 13.00 Nieuws. 13.10
Tuinbouwkroniek. 13.15 Platen. 16.02 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Pianorecital. 17.35 Platen.
17.45 Voordracht. 18.00 Platen. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50
Causerie. 20.00 Voor de vrouw. 21.00 Omroep
orkest. 22.00 Nieuws. 22.15 Moderne kamer
muziek. 22.5523.00 Nieuws.
In het officiële gedeelte van de bijeen
komst herdacht de eerste divisie-comman
dant, generaal-majoor b.d. H. J. J. W.
Dürst Britt, de gevallenen. Tevoren hadden
twee oud-strijders, voorafgegaan door tam
boers en klaroenblazers van de Limburgse
Jagers, de vlag binnengedragen.
Nadat de huidige divisie-commandant,
generaal-majoor W. de Boer, het woord
gevoerd had, reikte kolonel J. A. W. Uylen-
berg twintig zilveren en dertig bronzen
medailles uit aan personen, die zich bij
zonder verdienstelijk hebben gemaakt.
ADVERTENTIE
'T DANSSEIZOEN BEGINT 15 OCTOBER
(Anno 1875)
Inlichtingen
Inschrijvingen
elke dag
11—12 uur
1417 uur
1921 uur
DANS-ACADEMIE MARTIN - SCHAGCHELSTR. 29 HAARLEM - TEL. 10806
J
De beslissing van de Egyptische auto
riteiten om de twee Nederlandse bagger
molens te verhinderen de kanaalzone te
verlaten is nu toegelicht door Ibrahim Zaki
lid der beheersraad en belast met de orga
nisatie van de onderhoudswerken van het
kanaal. Sedert acht dagen liggen nu de
twee baggerschepen, verschillende schuiten
en pontons van een Nederlandse bagger-
maatschappij reeds in het midden van het
Timsah-meer voor anker, vlak tegenover
de haven van Ismailia waar zij vastge
houden worden na baggerwerken in de
„Kabret"-arm tussen de twee Bittermeren
verricht te hebben.
Ibrahim Zaki, die teVens onderstaats
secretaris voor Openbare Werken is, legde
uit, dat reeds voor de naasting door de
vroegere Kanaalmaatschappij een contract
was afgesloten met een Belgische, een Ita-
ADVERTENTIE
Het is ons een genoegen,
u te mogen uitnodigen tot onze
op donderdag 13 sept. a.s. in
Restaurant „Dreefzicht", Haarlem
Tel. reservering no. 15624
14.30 THé-COMPlET
20.30 CAFé-COMPLET
Toegangsbewijzen a ƒ2.50 aan onze cassa,
1 -■
HOUTPLEIN 10
HAARLEM
Van Geldermalsen naar Laon
Bij de stad Laon in noord-Frankrijk heeft de
Franse politie vrijdagavond twee jeugdige
Nederlandse avonturiers, de 15-jarige jon
gen L. J. en het 16-jarige meisje C. B. ge
arresteerd, die sinds een week te Gelder
malsen worden vermist. De jongen heeft
reeds tweemaal een auto ontvreemd om er
een tochtje mee te maken. Toen de stuka
door K. uit Geldermalsen woensdagochtend
bij de politie aangifte kwam doen van de
vermissing van zijn auto, had men sterk
het vermoeden dat de knaap weer een auto
had gestolen. De politie verspreidde de
signalementen van de jongen en het meisje.
Het blijkt nu, dat de jonge avonturiers
met de auto naar Frankrijk zijn gegaan,
waar zij vrijdagavond aan een benzinepomp
in Laon het reservoir van hun auto lieten
vullen en, zonder de verschuldigde 3954
francs te betalen, de vlucht namen. Twee
honderdvijftig kilometer verder reden zij
een auto aan van Parij zenaars. Ook nu stop
ten zij niet en het kostte de politie ver
scheidene uren voordat zij hen kon arres
teren.
Op het parket te Laon bekende het twee
tal de auto gestolen te hebben om een be
zoek aan Frankrijk te brengen. Zij hadden
de grens illegaal overschreden.
De president-directeur van L. Smit en
Co's Internationale Sleepdienst, de heer
Murk Leis, is veertig jaar in dienst van
deze n.v. Ter gelegenheid van dit jubi
leum is de heer Murk Leis benoemd tot
ridder in de orde van de Nederlandse
Leeuw. Deze koninklijke onderscheiding
werd hem zaterdag uitgereikt.
In de jeugdherberg „Eikelkamp" te Eist,
gemeente Rhenen, is de jaarvergadering
van de Nederlandse Jeugdherberg Cen
trale gehouden. De secretaris van de NJHC,
de heer K. Leyenaar, deelde mee dat nieuwe
jeugdherbergen zullen worden gebouwd ir:
Apeldoorn, Noordwijk, Nieuwkoop en Eind
hoven.
Het 75-jarig bestaan van de filiaalinrich
ting te Amsterdam van het Koninklijk
Nederlands Metereologisch Instituut is ge
vierd in een in het Scheepvaarthuis ge
houden bijeenkomst.
De minister van Verkeer en Waterstaat,
mr. J. Algera, deelde daar mede dat de
Koningin de directeur, de heer Ph. A. Gal
las, had benoemd tot officier in de Orde
van Oranje Nassau om uitdrukking te ge
ven aan de waardering voor de verdien
sten van de heer Gallas gedurende zijn
langdurige loopbaan bij de Koninklijke
Marine en als directeur van de filiaal
inrichtingen te Rotterdam en Amsterdam.
De voorzitter van het bestuur van het
KNMI, jhr. H. van Lennep, releveerde dat
de toenmalige hoofddirecteur van het
KNMI, prof. dr. C. H. D. Buys Ballot, op
richting van een filiaal te Amsterdam nood
zakelijk achtte. Dank zij de steun van het
College Zeemanshoop, de „Oostersche Han
del en Reederijen", de commissarissen
van de Kweekschool voor de Zeevaart en
de gemeente Amsterdam kwam het filiaal
in 1881 tot stand.
Minister Algera besprak in een toespraak
de vrijwel unieke figuur van deze instel
ling, waarin 's lands overheid, gemeente
bestuur en reders s: nenwerken. In 1955
zijn bijna 150.000 zeekaarten en ruim 17.000
zeemansgidsen bijgewerkt. Van ruim 360
schepen en 400 vliegtuigen zijn de kom
passen gecompenseerd. Voorts werden vele
honderden instrumenten van allerlei „oort
gekeurd.
Namens de civiele luchtvaart sprak ir.
J. Luymes woorden van dank en waar
dering tot directeur en medewerkers voor
hetgeen zij voor de luchtvaart doen.
liaanse en een Nederlandse baggermaat-
schappij, die onderhouds- en baggerwer
ken in het kanaal zouden verrichten. Aan
de Nederlandse maatschappij was door de
vroegere maatschappij bij contract opge
dragen het kanaalvak nabij Suez tot 35
voet uit te baggeren. Toen de naasting van
het kanaal een feit werd, moesten nog
enkele contracten ondertekend worden.
Zaki betoogde, dat het nieuwe beheers-
lichaam onmiddellijk alle verbintenissen
van de vroegere maatschappij ten opzichte
van de aannemers voor zijn rekening ge
nomen heeft. Volgens hem heeft de Neder
landse maatschappij echter het beheers-
lichaam er van in kennis gesteld, dat het
haar „onder de wankele omstandigheden na
de nationalisering" onmogelijk was te wer
ken, en dat zij, ondanks de door de nieuwe
beheersorganisatie geboden waarborgen en
verzekeringen, haar materiaal zou weg
halen. Zaki merkte op, dat de Belgische
en Italiaanse aannemers hun werk voort
zetten, maar dat dit nutteloos dreigt te
worden, ais de Nederlandse maatschappij
het werk laat staan.
„Wat voor nut zou het hebben het kanaal
te verdiepen, als wij niet in de voorge
nomen tijd overal dezelfde diepte kunnen
bereiken? Onder de huidige omstandig
heden zouden wij er direct van beschul
digd worden niet in staat te zijn het on
derhoud en de verbetering van het kanaal
te verzekeren. Maar hoe kunnen we dat
doen, als het daartoe onmisbare materieel
wordt weggenomen?" zo vroeg de func
tionaris. Hij voegde hier aan toe, dat hij
de Nederlandse maatschappij verzocht
heeft, haar houding toe te lichten en hij
sprak de hoop uit, dat de maatschappij
haar werk zal voortzetten, zoals zij voor
nemens was toen de oude kanaalmaat
schappij het kanaal nog beheerde.
De Egyptische overheid schijnt vastbe
sloten het Nederlandse materieel ter plaat
se te houden, totdat een voor haar gunstige
beslissing zal ziin bereikt. Inmiddels wach
ten twee door de Nederlandse maatschappij
gecharteerde Nederlandse zeesleepboten se
dert acht dagen te Port-Said op instructies.
In bevoegde kringen gelooft men dat het
verschil tussen het nieuwe beheerslichaam
en de Nederlandse maatschappij aan deze
laatste niet minder dan f 5000 per dag kost.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Nijkerkerveen A. Vroeg-
indeweij te Veenendaal. te Roswinkel
W- Av Bos, vicaris te WieringeryyexU
Aangekomen naar Bennekom (toez.) P.
D. Steegman te Klaaswaal.
Vandaag wordt Petronella van den
Nieuwendijk-van Kampen, Noordwij-
kerhouts oudste inwoonster, honderd
jaar. Zij verheugt zich nog in een goede
gezondheid en is altijd - ook in figuur
lijke zin - goed gemutst. Petronella
heeft sinds 1902 een klein pensioen als
„spoorwegwachteres" van de N.S. In
de vorige eeuw bediende zij bijna 20
jaar de overwegbomen bij het station
te Lisse.
65. Generaal van Kaka toe Krau was
aangenaam verrast, toen hij zag, dat
Knutseleer's apparaatjes tegen de fabrieks
arbeiders het onderspit hadden gedolven.
Van de automatische hamer, de zaag-boor
en de zoutzuurspuiter was alleen nog een
verwarde hoop metaal overgebleven, waar
op de arbeiders nog een beetje stonden
na te timmeren. „Goed werk", riep de
generaal, naderbij komend, „ik zou het zelf
bijna niet beter hebben kunnen doen. Maar
waar zijn de beide aanvoerders van dat
agressief apparaatwerk gebleven? Zij wa
ren in gezelschap van een robot". Enigs
zins ongerust naderde hij de geheime fa
briek en keek door een raam. „Bommen en
granaten!", barstte hij los, „daar zijn zei
Ze zijn dus toch tot de geheime werkplaats
doorgedrongen!" Maar Panda en Knutse-
leer hoorden het geschreeuw van de gene
raal niet. Al hun aandacht was gericht op
de automatische bediende, die daar ver
nield op de grond lag. Hij heeft zichzelf
vernietigd mompelde Knutseleer. „Ja",
zei Panda blij, „dankzij het elektronisch
brein begreep hij eindelijk, wat ik het
liefste wilde!"
De feestelijk versierde kantine van het
hoofdgebouw van de Koninklijke Fabriek
van Spoorwagens en Rijtuigen, J. J. Beijnes
N.V. te Beverwijk was zaterdagmorgen
veel te klein om allen, die de zilveren jubi
laris, de heer J. Okx, wilden feliciteren te
bevatten. Een commissie van ontvangst
verwelkomde de jubilaris, die vergezeld
was van zijn echtgenote en een zoon, aan
de poort van de fabriek, waar te zijner ere
de vlag werd gehesen en zijn echtgenote
een fraaie ruiker werd overhandigd. Hier
na begaf het gezelschap zich naar de kan
tine voor de officiële huldiging. Als eerste
sprak daar ir. G. O. J. van Ditzhuyzen,
die, mede namens zijn mede-directeur, drs.
W. L. Beijnes, de heer Okx hartelijk felici
teerde met zijn zilveren jubileum. Hij greep
terug naar de indiensttreding van de heer
Okx, waar deze belast werd met de lei
ding van een onderafdeling. De lastechniek
stond toen nog pas in haar kinderschoenen
en plaatste hem herhaaldelijk voor vol
komen onbekende situaties. De jubilaris
heeft de heer Ditzhuyzen de fijne kneepjes
van het vak trachten bij te brengen, toen
deze enige tijd later eveneens bij Beijnes
kwam werken en nog kon spreker hem
hiervoor buitengewoon dankbaar zijn. Hij
leerde hem tevens kennen als een expert
in organisatietechniek. De heer Van Ditz
huyzen haalde hierna enkele persoonlijke
herinneringen op om het karakter van de
jubilaris nader te belichten en besloot met
de wens uit te spreken, dat het hem nog
vele jaren gegeven zou zijn zijn werkkracht
in dienst van de firma te stellen.
Hierna overhandigde de directeur het
vererend getuigschrift voor 25 jarige trouwe
dienst, uitgereikt door de Maatschappij
voor Nijverheid en Handel, alsmede de
hieraan verbonden legpenning en speldde
hem de zilveren draagmedaille van deze
organisatie op de borst. Namens zijn mede
directeur reikte hij de jubilaris een enve
loppe over, opdat de jubilaris met de in
houd ervan een persoonlijke wens zou
kunnen vervullen.
Na de rede van de heer Van Ditzhuyzen
sprak de bedrijfsleider van de firma ir. Ch.
J. F. Bekkers, die vooral de menselijke zij
den van de jubilaris naar voren bracht. De
heer Dubbelman vertolkte de gevoelens
van alle leden van het Jubileum- en Ont
spanningsfonds en bood de jubilaris een
mooie elektrische klok namens het gehele
personeel aan en tevens een uit koper ge
dreven wandbord, waarop het bekende
Beijnes-embleem voorkwam. De vervaar
diger van dit fraaie stukje huisvlijt was
de heer Engel Twisk, die hiervoor van de
jubilaris tijdens zijn dankrede een speciaal
woord van dank ontving. Namens de werk
meesters spwk ds heer A. Schrsudér?ïs
naaste medewerker van de jubilaris en hij
liet zijn woorden vergezeld gaan van een
schilderstuk.
Om het jubileumprotocol enigszins op te
vrolijken zong mej. J. Wijn, door de heer
E. Huiting op de piano begeleid een aria
uit de bekende operette van J. Strauss
„Rosen aus dem Süden" en de heer H. Boe
ree heeft een fragment uit een van God
fried Bomans novellen voorgedragen.
Tenslotte was het de beurt aan de jubi
laris om alle sprekers en de medewerkers,
die hebben meegeholpen dit jubileum voor
hem tot een onvergetelijke dag te maken,
te danken. In een vaak geestige rede
schetste hij in korte trekken, de oorzaken
van zijn door zijn medewerkers soms ge
vreesd somber uiterlijk en verzocht hen
daar niet al te veel aandacht aan te be
steden daar dit vaak „door hogerhand te
voorschijn werd geroepen". Na het dank
woord van de jubilaris kregen de aanwezi
gen gelegenheid, hem alsmede zijn echtge
note en zoon te feliciteren met zijn jubi
leum, waarna men nog enige tijd gezellig
bijeen bleef.
De elektrische locomotief van de D-treln
Amsterdam-Bazel raakte zaterdagmiddag
tussen Bunde en Maastricht defect. De
trein moest uit Maastricht met een stoom
locomotief worden opgehaald. Met veertig
minuten vertraging kon de reis naar Bazel
voortgezet worden.
Ongeluk. Bij Vicenza in Italië is zaterdag
avond een autobus in een 300 meter
diep ravijn gestort. Dertien inzittenden
zijn om het leven gekomen. Velen kre
gen verwondingen.
Inlijving. De premier van Malta, Dom Min-
toff, is in Londen aangekomen voor be
sprekingen met de Britse regering over
de plannen voor inlijving van Malta bij
het Verenigd Koninkrijk.
Tunnel. Zwitserse en Italiaanse zaken
lieden hebben in Turijn een overeen
komst getekend voor de aanleg van een
wegtunnel onder de grote Sint Bernard-
pas. Met het project zal 37.500.000 gul
dens gemoeid zijn.
Verzoening. De Verenigde Staten hebben
een verzoek van Joegoslavië om graan
„voorlopig" afgewezen. Zolang de be
studering van de hulpverlening aan
Joegoslavië, die het Congres heeft be
volen naar aanleiding van Tito's ver
zoening met Moskou niet voltooid is,
kan nog geen graan geleverd worden.
Doodvonnis. Te Ciudad in Guatamala is
aan drie misdadigers het doodvonnis
voltrokken. Zij hadden de kassier van
een ziekenhuis ontvoerd om zich van
de kas meester te kunnen maken en de
man daarna levend begraven.
Groentjes. De Amerikaanse landstrijd
krachten krijgen geleidelijk een nieuw
uniform, dat groen zal zijn, met zwarte
schoenen en sokken. Officieren en man
schappen krijgen hetzelfde model uni
form.
Protest. De nationalistisch Chinese regering
heeft bij de regering van Zuid-Vietnam
geprotesteerd tegen de Zuidvietnamese
„bezetting" van de omstreden Spratley-
eilanden in de Zuidchinese zee.
Uitstel. Volgens officiële kringen in Pnom
Penh, de hoofdstad van Cambodja, is
het bezoek dat de Russische premier
Boelganin en de Russische partijsecre
taris Kroesjtsjev deze maand aan Cam
bodja zouden brengen, uitgesteld tot
november.
Tehuis. Ongeveer 140 vluchtelingen van
verschillende nationaliteit hebben hun
kampverblijven verwisseld voor 64 flats,
door de Evangelische kerk in München
gebouwd met hulp van het hoge com
missariaat voor Vluchtelingen van de
UNO. De oude kampverblijven zullen
verwoest worden.
Terug. De Westduitse ambassadeur te Mos
kou, dr. Haas, die te Bonn besprekingen
heeft gevoerd met zijn regering, is in
Moskou teruggekeerd. Hij zei, dat hij
spoedig vakantie zou nemen, maar dat
men niet moet spreken van een „poli
tieke vakantie". De ambassadeur heeft
zijn regering ingelicht over de moeilijk
heden die hij ondervindt bij zijn po
gingen zich met Duitsers in de Sovjet-
Unie in verbinding te stellen.
Spionage. De generale staf van Perzië heeft
bekend gemaakt dat een Russisch spio-
nage-komplot is ontdekt. Een majoor
van het Russische leger zal binnenkort
voor de rechtbank verschijnen. Volgens
de Perzische verklaring is het komplot
„internationaal belangrijk".
Komplot. Volgens het Libische blad „El
Raed" hebben de Libische autoriteiten
een Frans spionage-komplot ontdekt,
waarbij twee Franse diplomaten en een
Franse burger betrokken zijn, aldus
heeft radio-Cairo bekendgemaakt.
Betrekkingen. De Sovjet-Unie en Ceylon
hebben besloten diplomatieke betrek
kingen aan te knopen.
Asiel. In Italië hebben tien Joegoslavische
vluchtelingen asiel gevraagd na een
moeilijke tocht in een open boot over de
Adriatische Zee. Onder de vluchtelingen
bevonden zich een vrouw en vier kin
deren.
Afgelopen. Denemarken, Noorwegen en
Zweden hebben met West-Duitsland een
nieuwe luchtvaartovereenkomst ge
sloten, die de landingsrechten van de
Scandinavische luchtvaartmaatschappij,
(SAS) in West-Duitsland aanzienlijk be
perkt. Onder de oude overeenkomst, die
uit de tijd van het geallieerde bestuur
over Duitsland dateert werd de SAS
bevoorrecht.
PRAAG (A F.P.) Vier mijnwerkers
zijn vrijdag omgekomen bij een brand in
de Stalingrad-mijn in het bekken van Most
in het noorden van Bohemen. Een aantal
mijnwerkers had brandwonden of was be
dwelmd geraakt. Na enkele uren slaagde
men erin de brand zodanig te beperken dat
de arbeid in het overige deel van de mijn
kon worden voortgezet.
ER GAAT een verhaal, dat door velen
is oververteld en ijverig is nageschreven,
dat de aardappel door de Engelse zeevaar
der Sir Walter Raleigh in Europa is inge
voerd. Anderen beweren dat het zijn col
lega Sir Francis Drake is geweest en wéér
anderen trachten diens vice-admiraal Wil
liam Hawkins hierin te betrekken.
Alleen al het feit, dat er zó veel gega
digden worden aangewezen
voor één titel, schenkt ons de
zekerheid dat aan het een en
ander iets moet schorten. En
een nader onderzoek leert ons,
dat we hier met even zovele
legenden hebben te maken
Nu willen we uiteraard de
mogelijkheid niet ontkennen,
dat deze Engelse zeelui wel eens wat aard
appelen mee naar huis hebben genomen.
Nu iedere huisvader getrouw een deel der
boodschappen voor het huishouden thuis
brengt, zou het hoogst onvriendelijk zijn
te ontkennen dat rondborstige Engelse
zeelui al van deze hulpvaardigheid blijk
gaven, nog vóór er in de eerste eeuwen
van een dienstbodennood sprake zou zijn.
Maar, welke Engelsman het ook geweest
moge zijn, hij heeft Europa zeker niet als
eerste met de aardappel in contact ge
bracht. En daar gaat het om, alle hulp
vaardigheid ten spijt.
Om nu tot de kern van ons verhaal te
komen, uit oude rekeningen is gebleken,
dat een Spaans ziekenhuis in Sevilla in
1573 al aardappelen kocht. Het is uiter
aard hoogst onwaarschijnlijk dat een der
gelijke instelling beslag zou hebben gelegd
op de allereerste aardappelen die vanuit
Zuid-Amerika in Spanje geïmporteerd
werden. Salaman, die deze kwestie heeft
onderzocht, komt dan ook tot de conclusie
dat de aardappel in Spanje in ieder geval
-J
reeds in 1559 is ingevoerd. Mogelijk nog
eerder, maar daarover bestaat geen zeker
heid.
In het jaar 1569 was Raleigh 17 jaar en
het zou nog ruim 10 jaar duren éér hij
zijn verschillende ontdekkingstochten zou
ondernemen en in Noord- Amerika een
nederzetting zou stichten.
Nu, zowel door Salaman. als door Hun
ger, is afgerekend met de
legenden over invoering van
de aardappel door Engelse
zeelui, is de mening ver
kondigd, dat de aardappel
rveliswaar in het midden van
de 16de eeuw in Spanje
werd ingevoerd, vanwaar
de vrucht via Oostenrijk
naar verschillende andere landen zijn
weg vond, maar dat dit toch geens
zins uitsluit dat een andere verbreidings-
weg (eerst van Ierland naar Engeland) en
van Engeland eveneens naar verschillende
andere landen van Europa liep. Met deze
opvatting kunnen we ten vole vrede heb
ben, mits dit niet de suggestie inhoudt dat
West-Europa door Engeland de aardappe
len heeft leren kennen. Want dat is niet zo.
Door Carolus Clusius (Charles de l'Ecluse)
ging de aardappel van Wenen naar Duits
land en Frankrijk en ook naar Nederland.
En toen Clusius in 1593 professor in de
botanie te Leiden was geworden, had zijn
vriend Johan van Hoghelande in dezelfde
stad reeds aardappelen geteeld. Daar zijn
geen Engelsen aan te pas gekomen.
Het zou echter nog tijden duren, eer
men hier te lande de aardappelen, die als
varkensvoer werden aangemerkt, op grote
schaal zou consumeren.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
