Accentverschuiving in Britse
houding te New York
„IVANOV" VAN TSJECHOV
Jules de Corte en Nicole
Louvier zingen in Amsterdam
Krisjna Menon in Londen aangekomen
Gestadig meer vogels
Treffende voorstelling
MAANDAG 8 OKTOBER 1956
Israel boycot UNO-
bestandscommissie
Vier Westduitse ministers
vragen ontslag
Onhoudbare toestand voor
splinterpartij ontstaan
KLM opent dienst op Keulen
Acties van EOKA worden
steeds veelvuldiger
Brits pamflet: Wij kunnen
Cyprus nooit ontruimen
De vogeltrek
Spoorwegarbeider gedood
door passerende trein
Partijbestuur C.P.N.
Kerkelijk Nieuws
Expositie Belgische kunst
in Den Haag
p- r,
Duitse politie arresteerde
Nederlands echtpaar ter
zake van moord
Recherche: Alibi gezond"
Drie doden bij ongelukken
in het verkeer
VJ
(Van onze correspondent in Londen
Zonder haar oorspronkelijke positie
prijs te geven, die nog altijd de mogelijk
heid openlaat voor een gezamenlijk Brits-
Frans optreden tegen Egypte, hoopt de
Britse regering dat langs diplomatieke weg
overeenstemming met Egypte kan worden
bereikt. Het expeditieleger, dat eventueel
zal toeslaan, blijft ondanks de onrust en
de incidenten onder de opgeroepen reser
visten in tact. Zolang het meningsverschil
tussen de Verenigde Staten en de beide
andere Westelijke bondgenoten niet wordt
opgeheven, kan men in Londen moeilijk
geloven dat Nasser tot inbinden bereid is.
De Indiase vredesapostel Krisjna Menon is
gisteren met een boodschap uit Cairo in
Londen aangekomen. Het is de tweede
maal in ruim een week dat hij uit Cairo
naar Londen kwam en men vermoedt dat
New York zijn volgende reisdoel is.
Zoals Selwyn Lloyd's rede voor de Vei
ligheidsraad aantoont, wijkt de Britse re
gering niet af van haar standpunt dat er
alleen met Egypte kan worden onderhan
deld op basis van de voorstellen der eerste
Londense Suez-conferentie. Er is echter
een verschuiving van het accent. Tot nu
toe wilde Groot-Brittanndë in de Veilig
heidsraad allereerst morele steun verkrij
gen voor de plannen der achttien landen
voor een internationale bedrijfsvoering
van het kanaal. Daarna zou de Britse re
gering bereid zijn eventuele Egyptische te
genvoorstellen te overwegen. Daarin is ver
andering gekomen, omdat het Selwyn
Lloyd in New York al spoedig bleek, dat
de voorgenomen gedragslijn niet mogelijk
was. De UNO en de Veiligheidsraad in het
bijzonder, wensen in dit stadium niet als
jury in het conflict op te treden.
Selwyn Lloyd heeft er mee ingestemd,
dat er, voordat er over de Brits-Franse re
solutie gestemd wordt, pogingen zullen
worden gedaan om tot onderhandelingen
te komen. Hiermede heeft Selwyn Lloyd
de eenheid van de drie Westelijke bondge
noten bewaard, mèt het risico, dat de re
solutie op de lange baan geschoven wordt.
Dulles heeft in elk geval toegezegd dat hij
voor de resolutie zal stemmen. Washing
ton geeft de voorkeur aan een overeen
stemming met Nasser op praktische basis
boven een beginselvaste formule inzake in
ternationale waarborgen, die niet in prak
tijk gebracht kan worden.
Londen en Parijs zijn het met deze op
vatting van Dulles niet eens, omdat zij
meer houvast willen. Onder geen beding
mag voljens de Brits-Franse redenering
het kanaal uitsluitend aan Nasser worden
toevertrouwd. De Britten hopen dat moei
lijkheden in het kanaal tijdens de komen
de periode van slecht weer met mist- en
zandstormen, Nasser's positie zodanig zul
len verzwakken dat hij mogelijk tot con
cessies bereid is.
Teleurstelling
Selwyn Lloyd heeft in een langdurig ge
sprek met Dulles uitdrukking gegeven aan
de Britse teleurstelling over het uitblij
ven van stappen om te voorkomen dat
schepen onder Amerikaanse vlag voortgaan
tolgelden aan Egypte te betalen. Op 21
september had Dulles Londen hierover een
stellige belofte gegeven. Washington stelt
evenwel, nog onbekende, voorwaarden.
Deze kwestie hoopt men deze week in
Londen op te helderen. De Britten en de
Fransen waren er aanvankelijk tegen dat
de UNO zelf een onderhandelingsorgaan
zou oprichten. Of hun positie is gewij
zigd, moet worden afgewacht.
Speculaties
Nasser tracht de Verenigde Staten van
Groot-Brittanmië en Frankrijk te verwij
deren door het denkbeeld te opperen de
operaties van het Suezkanaal op te dra
gen aan een combinatie van Amerikaan
se olie- en scheepvaartmaatschappijen.
Nasser zou bereid zijn de Amerikanen de
tolgelden te laten innen en het kanaal tot
verdere ontwikkeling te brengen, waarbij
Groot-Brittanmië en Frankrijk een vergoe
ding zouden, ontvangen voor de overne
ming door Egypte van de oude maat
schappij. Nasser zou dit plan vertrouwelijk
aan Dulles hebben laten voorleggen, Dit
internationale consortium, zou Frankrijk
en Groot-Brittannië uitsluiten. Een derge
lijke stap zou het,kanaal alleen in schijn
een internationaal tintje geven., zo rede
neert men in Londen. Nasser zou het nog
steeds als een politiek wapen kunnen ge
bruiken omdat hij het laatste woord be
houdt. Bovendien zou de naasting hem op
deze manier belangrijke financiële vruch
ten afwerpen. Washington zou op deze
wijze Groot-Brittannië opnieuw verdrijven
uit een gebied, dat tot zijn traditionele
sfeer behoort. Het verluidt, dat men er in
Amerikaanse olie-kringen weinig voor voelt
in het conflict te worden gemengd. Voor
Londen is het niet iets nieuws, dat de
Amerikaanse diplomatieke en commerciële
belangen nauw met elkaar verstrengeld
zijn. Vandaar dat men allerminst gerust is
over wat er achter de schermen gebeurt.
JERUZALEM (Un. Press) Israel heeft
een verzoek van de bestandscommissie van
de UNO, om een onderzoek te mogen in
stellen naar een grensincident, waarbij
Jordaanse aanvallers vijf Israëlische bur
gers doodden, verworpen. De verwerping
volgde op een eerder afgelegde verklaring
dat Israel de bestandscommissie zou boy
cotten, vanwege de „partijdigheid" van de
voorzitter van deze commissie.
De oorzaak van de onenigheid met de
voorzitter, generaal Burns, is dat deze over
de Israëlische overval op Hoessein had ge
zegd dat hij deze veroordeelde omdat zij
volgens hem niet was uitgelokt. Dit heeft
bij de Israëliërs kwaad bloed gezet omdat
zij zelf deze actie beschouwden als een re
presaille voor tal van Jordaanse grens-
schendingen en moorden op Israëlische be
woners.
Het is thans bekend geworden dat de
staf-chef van Israel, generaal Moshe Dayan,
zélf de represaille-aanval tegen Jordanië
heeft geleid. De premier, tegelijk minister
van Verdediging, David Ben Goerion, zou
hem een berisping hebben toegediend, om
dat hij zijn leven waagde in de woeste
overval op de Jordaanse buitenpost. Een
Jordaanse granaat zou vlakbij Dayan ont
ploft zijn en de stukken ervan misten hem
maar nauwelijks.
In Israel verwacht men een nieuwe
represaille-aanval tegen Jordanië als ant
woord op het vermoorden van vijf Israë
liërs bij Sodom in de buurt van de Dode
Zee-grens met Jordanië.
Ondertussen schrijven Israëlische waar
nemers de toegenomen spanning aan de
grens toe aan het „ineenzakken" van de
Jordaanse regering.
(Van onze correspondent in Bonn)
Het weekeinde heeft in West-Duitsland
een politieke sensatie opgeleverd. Vier
ministers, onder wie Adenauer's plaatsver
vanger vice-bondskanselier Blücher, heb
ben ontslag gevraagd. De andere drie zijn
Neumayer (Justitie), Preusker (Woning
bouw) en Schaffer (zonder portefeuille).
Het viertal behoort tot de vrije volkspartij,
die een half jaar geleden werd opgericht.
Zij hebben zich afgescheiden van de vrije
democratische partij, toen de meerderheid,
na een scheuring onder leiding van dr.
Dehler een andere richting insloeg.
Reeds maanden is er op aangedrongen,
dat Adenauer veranderingen in zijn kabi
net zou aanbrengen en dat hij het kleiner
zou maken. De vrije volkspartij heeft niet
veel aanhangers en men meende dat zij
niet gerechtigd was vier zetels in de re
gering te hebben. Adenauer heeft de be
handeling van deze kwestie telkens uit
gesteld.
De vier ministers hebben op een partij
dag in Kassei, die door ongeveer drie
honderd personen werd bijgewoond, ver
klaard, dat zij er verbolgen over waren,
dat verschillende kwesties, die op ver
gaderingen van het kabinet besproken wa
ren, waren uitgelekt, hoewel alle ministers
hadden moeten beloven, dat zij er het
stilzwijgen over zouden bewaren. In de
pers was al gemeld, dat Blücher de re
gering zou verlaten en als ambassadeur
naar India zou gaan. Blücher heeft dat
bericht later tegengesproken.
Het gebeurde betekent geenszins, dat
Adenauers regering en zijn politiek in ge
vaar verkeren of dat er een belangrijke
ommekeer in de politieke koers op komst
is. Adenauer zal rustig zijn gang gaan en
doen wat hem het beste dunkt. De opposi
tie toont zich verheugd over het besluit
van de vier ministers. De voorzitter van de
socialistische partij Ollenhauer verklaarde
te hopen, dat de gehele regering zo spoe
dig mogelijk zal aftreden. Vermoedelijk zal
Adenauer slechts twee van de vier mi
nisters laten gaan en Blücher en Preusker
behouden. Het is evenwel mogelijk dat hij
van deze gelegenheid gebruik zal maken
een paar andere ministers uit zijn regering
te verwijderen.
Minister Preusker deelde te Kassei mee,
dat zijn partij streeft naar een fusie m^t
de rechtse „Duitse partij" bij de volgend
jaar te houden algemene verkiezingen. Een
onlangs ingesteld opinie-onderzoek doet
vermoeden, dat de partij bij de verkie
zingen in september 1957 van het toneel
zal verdwijnen.
Maandagochtend om elf uur is van
Schiphol het eerste vliegtuig van de nieu
we lijndienst der KLM op Keulen vertrok
ken. Ter gelegenheid van de opening van
de nieuwe dienst zullen vandaag in Keulen
en Bonn officiële ontvangsten ten stad-
huize plaats hebben.
NICOSIA (United Press) Een soldaat
van de Royal Air Force is zondag nabij
het dorp Paralimini door opstandelingen
doodgeschoten, nadat de vrachtwagen met
drinkwater die hij bestuurde door een ont
ploffende mijn tot stilstand was gebracht.
De opstandelingen openden uit een hinder
laag het vuur op het water-konvooi. Een
andere soldaat werd ernstig gewond.
Ongeveer tezelfdertijd brachten vier ge
maskerde opstandelingen zware schade toe
aan het politiebureau langs de weg tussen
Larnaca en Famagusta, nadat zij de dienst
doende politieman hadden weggelokt. De
rebellen ontkwamen.
Nabij Limasol werd het met kogelwon
den overdekte lijk van een Griekse Cy
prioot gevonden.
Intussen strooiden de Britten weer dui
zenden pamfletten uit, waarin wordt ge
vraagd, een eind te maken aan het geweld,
„omdat er thans alle gelegenheid is, door
praten tot overeenstemming te komen".
Reuter voegt hieraan toe, dat in de pam
fletten wordt gezegd dat Engeland Cyprus
niet kan ontruimen, „zelfs als de EOKA
twintigmaal zoveel moorden pleegt en twin
tigmaal zoveel bommen gooit".
Engeland moet, aldus de in het Grieks
gestelde pamfletten, „om strategische rede
nen Cyprus beheersen. Het is in het belang
van Cyprus, Griekenland, Turkije en alle
westelijke mogendheden en de vrije wereld,
dat Engeland Cyprus als een machtige mi
litaire basis behoudt".
Wreedheden
Het Griekse algemene verbond van de
arbeid heeft geprotesteerd bij het Inter
nationale Verbond van Vrije Vakvereni
gingen tegen „Hitler-methoden" van Britse
soldaten op Cyprus, aldus meldt het
Atheense persbureau. Soldaten zouden des
nachts de gevangenissen binnengegaan zijn
waar Cypriotische leden van vakvereni
gingen gevangen zitten en deze ontkleed
en met wapens en bajonetten hebben ge-
AFP meldt, dat de Britse jurist Lord
Radcliffe, die twaalf dagen op Cyprus heeft
doorgebracht voor het opstellen van een
grondwet voor het eiland, in Londen is
teruggekeerd. De grondwet zou de Cypri
oten binnenlands zelfbestuur geven, maar
de Britten belasten met het handhaven van
de binnenlandse veiligheid, landsverdedi
ging en het onderhouden der buitenlandse
betrekkingen.
In New York is de Veiligheidsraad van de UNO begonnen met de bespreking
van de Suezkanaal-kwestie. De bovenste foto geeft een overzicht van de eerste
vergadering onder voorzitterschap van de Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Christian Pineau, (links, met bril, onder schilderij). De onderste foto
toont v.l.n.r. tijdens deze vergadering: de Russische minister van Buitenlandse
Zaken Sjepilov en achter hem Zaroebin, de Russische ambassadeur in Washing
ton, Selwyn Lloyd, Brits minister van Buitenlandse Zaken, zijn Amerikaanse
collega John Foster Dulles en de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken,
dr. Fawzi.
Vrijdag en zaterdag is er in het binnen-
duin flinke trek geweest van zanglijsters.
Op vele plaatsen trof men troepen van
deze vogels aan. Verscheidene zanglijsters
zaten nog te zingen of het maart was. Over
dag doen zij zich te goed aan de vruchten
van verschillende besheesters, die dit jaar
bijzonder rijk dragen. Zo zat onder andere
in Aerdenhout een groep van vijftien zang
lijsters en een paar merels zich te goed te
doen aan de bessen van een taksestruik.
Zondagmorgen was het nog buiig weer, nu
met noorden wind die in de loop van de
ochtend aanwakkerde. Het zicht was zeer
helder, er was een flinke buienthermiek
waarvan de vogels goed gebruik maakten.
De meeuwen zag
men hoog boven
de zeereep zeilen.
Pas na acht uur
kwamen de eer
ste vogels, waarna
de trek aanhield
tot ongeveer half
tien. Alle vogels
vlogen hoog. Men
schatte de hoogte
wel op tachtig tot honderd meter en hoger.
Dit bemoeilijkte het waarnemen van de
soorten. De spreeuwen waren wel te her
kennen, maar men kon niet zien of er vin
ken of graspiepers passeerden. Tot half tien
werden vienhonderdvijftig spreeuwen ge
teld in zestien troepen. Deze kwamen veel
al uit het land, uit noordoostelijke richting
en bogen bij de kust af naar het zuid-zuid
westen. Voorts noteerde men hónderdvijf
enzeventig vinken of graspiepers in onge
veer negen troepjes. Eén troep vloog zo
hoog, dat men alleen kon vaststellen, dat
het vogels waren. Elf graspiepers passeer
den op normale hoogte en een Jan van
Gent kwam uit het land vliegen en zocht
weer de zee op. Over zee vlogen wat zwar
te zeeëenden en vier grote sterns noord
waarts. Over het strand zag men een
sneeuwgors vliegen. De post aan het Ken-
nemerduinmeer meldde tot half tien twee
honderd spreeuwen en enkele vinken. In
de vlieren op de zeereep trof men goud
haantjes aan. Deze zullen juist aangekomen
zijn na een hele nacht vliegen. In het bin
nenland over de Veluwe was zondag een
zeer sterke vinkentrek waargenomen. Men
telde er tienduizenden. Deze hebben zich
door het IJselmeer laten stuwen en be
reiken pas veel zuidelijker de kust. Ook
hedenmorgen was er in het binnenland
weer intensieve vinkentrek over een brede
zóne. Zo werden bij Vinkeveen, Aalsmeer
en IJmuiden duizend vogels in een vijftal
minuten geteld. Zij vlogen op normale
hoogte met een snelheid van vijfenveertig
tot vijftig kilometer per uur. De waarne
mers op de post meldden vanmorgen ook
een goede trek. Het was zwaar bewolkt
en zeer helder en het was bijna windstil.
De vogels vlogen aan de landzijde van de
zeereep tot ver in het middenduin, zodat
men niet alles kon tellen. Er passeerden
achtenvijftighonderd spreeuwen, soms in
grote brede troepen, die over zee en tot
ver in het duin reikten, vierduizend vinken,
vierenveertig veldleeuweriken, driehon
derd graspiepers, vijf witte kwikstaarten,
vijfentwintig pimpelmezen en twintig ring-
mussen. De kraaientrek is nu ook begon
nen. Nadat men gisteren de eerste bonte
kraaien aan het Kennemerduinmeer zag
kwamen er vanmorgen weer twee op de
post langs. Ook, een troep van tweeen
twintig kauwtjes en zes roeken. De trek-
hoogte was vanmorgen normaal, slechts
enkele troepjes vlogen op grote hoogte over.
Waarnemers op Ameland berichtten ons,
dat er vandaag een zwakke trek van
spreeuwen en leeuweriken was. Gisteren
was er een flinke leeuwerikentrek. Er pas
seerden tweehonderd veldleeuweriken, die,
na enig weifelen, allemaal naar Terschel
ling overstaken met de kop in de wind,
laag over de golven vliegend. Vannacht is
er enige koperwiektrek geweest. Er lagen
twee dode vogels onder aan de vuurtoren.
Een kerkuil joeg om de toren heen om er
zijn slag te slaan temidden van de vogels,
die er door het licht aangetrokken, rond
vlogen. Voorts werden er vanmorgen nog
enkele kepen gezien en een grote bonte
specht.
Vanochtend om tien over negen is tussen
Deventer en Almelo bij Bathmen de 24-jarige
spoorwegarbeider G. T. uit Apeldoorn in
aanraking gekomen met een voorbijrijdende
trein en gedood.
Hij stond met een boormachine in de hand
gereed om de spoorlijn over te steken er.
wachtte op een naderende trein. Hij heeft
daarbij klaarblijkelijk niet voldoende afstand
genomen, waardoor de trein het handvat ''an
zijn boormachine raakte. Met grote kracht
werd hij tegen een naast de baan staande
woning gesmeten en overleed ter plaatse.
Op de zitting van 7 oktober van het 18e
conogres der C.P.N. werd het nieuwe partij
bestuur gekozen, dat uit de volgende leden
zal bestaan: A. Averink, M. Bakker, P. Bak
ker, F. Baruch, J. Brandenburg, F. Brandse,
B. Brandsen, C. Geugjes, H. Gortzak, S.
Groenendijk, P. de Groot, H. Haken, J. Ha
ken, R. Haks, J. Havermans, J. Hesselam,
H. Hoekstra, Tj. Jager, G. Kuijper, R. Lips,
N. Luirink, G. Maas, C. Meijer, F. Meis, F.
Reuter, W. van het Schip, A. van Turnhout,
H. Verheij, Th. de Vries, G. Wagenaar, en
Joop Wolff.
Van de drie of vier premières, waarvoor
bij het begin van dit seizoen meer dan ge
wone belangstelling werd gewekt, is een
der belangrijkste achter de rug: zaterdag
gaf de Nederlandse Comedie in de druk
bezochte Stadsschouwburg te Amsterdam
onder regie van professor Pjotr Sjarov de
eerste voorstelling van „Ivanov" van An
ton P. Tsjechov in de naar het mij voor
komt uitmuntende vertaling van Charles B.
Timmer (opgenomen in de door G. van
Oorschot uitgegeven verzamelde werken).
Men mocht niet verwachten, dat de gewel
dige, de toeschouwer jarenlang bijblijvende
indruk van „De drie zusters" hiermede
zelfs bij benadering kon worden tot stand
gebracht. Niettemin heeft het publiek na
afloop terecht door minuten durend applaus
uiting gegeven aan dankbaarheid voor de
ondervonden vreugde bij het zien van tref
fende spelprestaties in een evenwichtig
ensemble.
„Ivanov" stamt uit de beginperiode van
Tsjechov's dramaturgische activiteit. Voor
de kenners van zijn latere werken klinken
er vertrouwde motieven in op, met als
overheersend thema: het protest tegen de
banaliteit van het provinciale leven in de
verstikkende, reactionaire atmosfeer van
het einde der negentiende eeuw en het ver
langen naar een menswaardig bestaan (ook
hier reeds gesymboliseerd door de wens
droom: „naar Moskou") met kansen voor
het vrolijk uitvieren der thans tot vruch
teloze verveling gedoemde persoonlijkheid.
Merkwaardig is bovendien het voor ons,
mensen van een andere tijd en een andere
wereld, duidelijk meevoelbare toch zo
typisch Russische schuldbesef, dat met een
grandioos bedwongen pathos welsprekend
beleden wordt, overgaand in een aangrij
pende melancholie. Duidelijk blijkt het al
voor zijn dertigste jaar meesterlijk ont-
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Oud-Beijerland: E. J. Schim
mel te Hei- en Boeicop; te IJzendijke: J.
Korpershoek, vicaris te Overschie; te Zie-
rikzee (vak.-J. F. van Roon) (toez.) C.
Bezemer te Kerkdriel.
Bedankt voor Rhenen: J. N. de Ruiter te
Leiden.
Geref. Gemeenten
Tweetal te Ridderkerk: P. van der Bijl,
laatstelijk Chr. Geref. pred. te Leerdam en
H. van Gilst' te Dirksland.
Ned. Herv. Kerk
Ds. S. L. Knottnerus, Nederlands Her
vormd predikant te Hillegom, heeft het be
roep naar de Nederlands Hervormde ge
meente van Dordrecht aangenomen.
In het Beneluxhuis in Den Haag wordt
thans een tentoonstelling gehouden van
schilderijen en beeldhouwwerk van de
Brusselse groep „Kore". Hiertoe behoren
tien kunstenaars. De tentoonstelling is de
eerste van een reeks, die door de Haagse
afdeling van het Comité Benelux ter vie
ring van haar tienjarig bestaan wordt in
gericht.
„Als Jules de Corte en Nicole Louvier samen optreden en we doen daar wat
dansjes bij en Hetty Blok met wat caricaturen die ze nog wel heeft, dan hebben
we een cabaretprogramma". Deze indruk leverde het programma in het Nieuwe
De la Mar theater op omtrent het ontstaan van dit kleinkunstprogramma. Het had
sterk, het karakter van een improvisatie tussen twee seizoenen in. Een conférencier
was er niet; de nummers werden stuntelig aangekondigd. Als het optreden van
Jules de Corte niet zo fenomenaal goed was geweest, zou de avond een bittere
nasmaak hebben gegeven, want Nicole Louvier bleef verder onder haar kunnen.
Hetty Blok zorgde „gepatenteerd" voor
de kolder in haar karikaturale voordrach
ten van redeloze rijmen. Toen ze teksten
van Carmiggelt, Bomans en O'Henry las
werd haar overdrijven dubbel-op, want de
caricatuur was al in de teksten aanwezig.
Het drietal Frans Rafall, Marlène Gobau
en Adrienne van Rossum danste folklo
ristische passen, zonder de geringste
neiging te vertonen het exuberant gezonde
ervan in het ootje te nemen. De beste
karakteristiek neem ik uit het programma
over: „Een dapper troepje". Hun gitarist
Mario Ramirez speelde vaardig wat solo's.
Maar Jules de Corte was geweldig. Zijn
kunst bestaat uit openlijk dromen en het
laten doorschemeren dat dromen niets uit
haalt. In het betrekkelijk maken van zijn
emotionele eenvoud is hij een meester.
Over de radio is dat niet zo merkbaar;
misschien durft hij alleen zonder toeschou
wers zo heel simpel te zijn, dat men als
een dwang ervaart tonnen wijsheid er in
te moeten zoeken. Maar dat is niet zo op
het toneel. Hij nam loopjes met zich en
zijn liedjes en zijn puntige, soms cynische
en uiterst geestige tussenopmerkingen wa
ren hogeschool-cabaret.
Nicole Louvier faalde. Haar stem was
vrijdag metalig, bits, ketsend, uitdagend,
zelfs „pamflettistisch". Alle poëzie was
zoek. Zelfs de melodieën van drie nieuwe
liedjes waren nauwelijks te volgen door dit
zingen, dit bruuske gitaarspel. Het kan niet
anders, of haar zenuwen zijn haar te mach
tig geweest. Het programma blijft tot 16
oktober in Amsterdam. T. N.
Johan Fiolet en Han Bentz van den
Berg in „Ivanov" van Anton Tsjechov,
opgevoerd door de Nederlandse Come
die onder regie van professor
Pjotr Sjarov.
wikkelde talent van Tsjechov als schrijver
van op een eigenaardige manier humoris
tische verhalen uit de rondweg komische
scènes, genrestukjes in de stijl van Gogol,
die ter ontspanning dienen, maar tevens
ter wel wat overdadige illustratie, omdat
de tragische grondstemming erin door
klinkt. Opgemerkt moet hierbij worden,
dat door zijn „grote stukken" juist de om
gekeerde formulering wordt uitgelokt, die
in wezen blijspelen zijn, objectiever van
waarneming en hoopgevender voor de be
trokkenen. Strikt genomen behoort „Iva
nov" ondanks de vele overeenkomstige
trekken tot een andere orde dan „Oom
Vv'aanja" bij voorbeeld, niet alleen naar de
inhoud, maar vooral naar de vorm en
bovenal in de samenhang van deze elkaar
wederkerig bepalende elementen.
In een brief aan zijn broer Michael mag
Tsjechov dan geschreven hebben niets
meer te voelen voor de engelen, schurken
en clowns, waarmee zijn collega's het to
neel bevolkten, toch heeft hij zich on
danks alle, soms waarlijk geniale bewijzen
van de gewenste originaliteit in „Iva
nov" nog niet losgemaakt van de voor zijn
tijd traditionele compositietechniek. Daar
door heeft dit stuk een halfslachtig karak
ter. Tsjechov vond pas de ideale demon
stratiemogelijkheid van de gefrustreerdheid
zijner gedesillusioneerde figuren in de zo
genaamde spelen van indirecte actie, waar
bij alom de innerlijke bewogenheid naar
de oppervlakte dringt. Hier echter komt de
emotionele quintessens met nadruk in mo
menten van uiterlijke handeling naar vo
ren. De bedrijven worden afgesloten (later
zou bij Tsjechov juist het voortdurende,
het vloeiende kenmerkend worden) door
ouderwetse scènes-a-faire. Het meest type
rende hiervoor is het schot, waarmee Ivanov
een einde aan zijn leven maakt en het stuk
besluit: alles is daarmee afgelopen. In
„Oom Waanja" is een dergelijk schot ten
hoogste een onderbreking van een toestand,
die overigens aanhoudt. In „Ivanov" ont
breekt daardoor tevens ieder perspectief.
Tsjechov wilde in „Ivanov" alles samen
vatten dat ooit was geschreven over de
doelloosheid en de wanhoop van de tot
leegheid gedoemde dodelijk vermoeide in
telligentsia, toen de door de liberale her
vorming van Alexander II (met inbegrip
van de afschaffing der slavernij) gewekte
vooruitzichten niet in vervulling gingen. De
titelheld is een academisch gevormde land
jonker, uit liefde getrouwd met een des
wege door haar familie verstoten Joods
meisje, dat,aan tuberculose zal moeten ster
ven, bij het vernemen van welke weten
schap hij ontdekt geen sprankje liefde
meer voor haar te voelen. Hij zoekt aflei
ding bij zijn buren, bij wie hij grote schul
den heeft, waar hij de diepe genegenheid
beantwoordt van de twintigjarige dochter
Sasja, door Tsjechov beschreven als „een
vrouwtjesdier, dat niet door het mannetje
wordt ingepalmd met verengepronk, met
vlugge en lenige bewegingen of met dap
perheid, maar zich aangetrokken voelt door
zijn geklaag en zijn geknies over zijn ipis-
lukkingen". Zij bewondert hem, zij wil
hem „weer op de been helpen" en tot mee
slepende activiteit stimuleren. Zij weet
nog niet, zo vervolgde Tsjechov in een.brief
aan Suvorin, dat het leven geen liefdes
geschiedenis is. Liever dan haar te gronde
te richten verkiest Ivanov de dood.
Door een teveel aan emfaze enerzijds en
een naturalistische detailleerzucht ander
zijds is „Ivanov" een niet al te duidelijk en
zeer moeilijk te realiseren stuk. In de
voortreffelijke decors van Metten Koorn-
stra en de prachtige kostuums van me
vrouw Roland Holst werd een (tot na
middernacht durende) avond van door
gaans wel boeiend, soms ontroerend en
vaak amusar toneel bereikt, waarbij men
wél eens de indruk kreeg dat het geheel
ietwat „ovengeregisseerd" was. Sjarov
heeft echter ondanks zijn behoefte om toe
te geven aan bijna gretig door de mede
spelenden uitgevierde Russische copieer-
lust de hoofdzaken in de uiterst breekbare
stemmingsbeelden scherp omlijnd weten
te krijgen.. Te scherp misschien, want een
van de bezwaren tegen het stuk is wel
de „overbelichting" van de titelheld, die
men als een gegeven grootheid te aan
vaarden krijgt. Er is vrijwel geen ontwik
keling in hem, alleen een herhaald terug
vallen op zichzelf. Han Bentz van den
Berg gif een, ook mimisch in de ruimste
zin van het woord, volledig verantwoorde
vertolking van deze rol, intelligent en ge
voelig, maar toch zonder die totale om
schakeling, die er misschien een fascine
rend wezen van,had kunnen maken.
Van zijn twee tegenspeelsters was Sigrid
Koetse als Sasja ongetwijfeld de beste,
zeer gespannen en toch haar woorden een
heldere trefkracht verlenend, maar net
niet helemaal in staat in het laatste be
drijf de tweespalt van hartstocht en ver
standelijk inzicht waar te maken. Lous
Hensen speelde de ook nog wel Sarah ge
noemde Anna Petrovna mooi, maar met
een onvoldoende onderdrukte neiging tot
gekunsteldheid. Mimi Boesnach kreeg het
verdiende open doekje voor haar creatie
van de op een voornaam huwelijk beluste,
aanstellerige weduwe Marfa Babakina,
een trouwens allerzotst met fladderende
linten en kleurige strikken uitgedoste
verschijning. Een bijzonder sterke, hart-
veroverende, aandoenlijke rol krijgt men
in dit stuk van Johan Fiolet als de meestal
beschonken vader van Sasja te zien. Hij
maakt vooral in het laatste bedrijf, dat
men toch onvergetelijke herinneringen
aan deze vertoning zal bewaren.
Het is ondoenlijk alle achttien spelers en
de talrijke figuranten zelfs maar bij name
te noemen. Uitzonderingen moeten worden
gemaakt voor een paar kostelijke typen
van Clara Vischer, Bert van der Linden
en Wim van Sierenberg de Boer, de laatste
nota bene in vrijwel zwijgende rol. En dan
mogen natuurlijk Paul Huf als de opstan
dige graaf, Henk Rigters als de uitbundi
ge profiteur en André van den Heuvel als
de „noodzakelijk-eerlijke" dokter niet on
vermeld blijven. Er zou over ieders aan
deel in het onmiskenbaar behaalde succes
nog veel meer te vertellen zijn. Misschien
doet zich daartoe nog wel een gelegenheid
voor.
David Koning
Een Nederlands echtpaar, niet met name
genoemd, is door de Westduitse grenswacht
bij Kleef aangehouden, vervolgens overge
bracht naar Frankfort en daar ondervraagd
in verband met een moordzaak. Na het
verhoor zijn de arrestanten naar Keulen
overgebracht en daar voor nadere onder
vraging ingesloten. Op 20 april werd in
de omgeving van Darmstadt, nabij de auto
weg in een bosje het lijk van een geworgd
zestienjarig meisje, Gertrud Müller uit
Frankfort, gevonden. Het lichaam was
klaarblijkelijk kort tevoren gebaad en be
vatte vrijwel geen bloed. Bij een nauw
keurig onderzoek bleek, dat een slagader
geopend was en aldus alle bloed uit het
lichaam verwijderd was.
Van het ogenblik der ontdekking af werd
een grootscheepse jacht op de dader of
daders ontketend. Ruim 1.200 personen
werden door de recherche verhoord. Een
beloning van 5.000 mark voor inlichtingen
werd uitgeloofd en aanplakbiljetten, waar
op het meisje was afgebeeld, werden door
de gehele Bondsrepubliek verspreid.
Vrijdagavond was het Nederlandse echt
paar dat in de loop van die dag bij het ver
laten van Duits grondgebied bij Kleef was
aangehouden, naar Frankfort overgebracht
en ondervraagd. Het kon toen, volgens de
recherche, een waterdicht alibi geven voor
de tijd, dat de moord gepleegd moet zijn.
De recherche te Keulen heeft ontdekt,
dat een man en een vrouw, die beweerden
broer en zuster te zijn, de jeugdige Gertrud
Müller op de dag van de moord gevraagd
moeten hebben, hun Frankfort bij avond te
laten zien. Dat was op 18 april, de dag
waarop Gertrud aan een kennis vertelde,
dat zij een man en een vrouw, die broer en
zuster waren, ontmoet had, die haar ge
vraagd hadden als gids op te treden.
Hoewel de Frankfortse recherche ver
klaard heeft, dat het echtpaar een onwrik
baar alibi had, heeft zij het niet vrijgelaten,
maar aan de Keulse recherche overgegeven.
(U. P.).
Op de grens van de gemeente Zoe ter
meer en Blijswijk heeft zich een ernstig
auto-ongeval voorgedaan, waarbij de 53-
jarige heer Verhoef uit Rotterdam om het
leven is gekomen. De heer Verhoef reed
met zijn auto achteruit op de rijksweg,
waardoor de achteropkomende auto van de
Zwitserse gezantschapssecretaris ertegen
botste. De achteruit rijdende auto raakte
daarbij in brand. De echtgenote van de
heer Verhoef alsmede zijn aanstaande
schoondochter uit Rotterdam konden zich
uit de auto bevrijden. De pogingen om de
heer Verhoef te redden faalden echter. De
Zwitserse gezantschapssecretaris, de heer
H. A. Miesch en zijn echtgenote kregen
hoofdwonden en zijn naar een Haags zie
kenhuis overgebracht.
De 19-jarige ongehuwde rijwielmonteur
G. J. Boesenkool te N i e u w-L e u s e n is
bij een verkeersongeluk om het leven ge
komen. Het ongeluk gebeurde op de Mep-
pelerweg 'bij een der toegangswegen van
Zwolle. De heer Boesenkool reed met zijn
motor uit een bocht van de weg tegen een
hem tegemoetkomende trekker met opleg
ger. De motorrijder geraakte klem tussen
zijn motor en de vooras van de trekker. Hij
was op slag dood.
De 20-jarige student H. B. uit de Ma-
doerastraat te Den Haag is zaterdag,
fietsende op de Koninginnegracht, aange
reden door een slippende personenauto.
Hij kreeg een schedelbasisfractuur en is
zaterdagavond in het ziekenhuis Westeinde
overleden.
