Iraakse troepen houden halt
vóór grenzen van Jordanië
Italiaanse communisten zenden
waarnemers naar Straatsburg
Vrees voor Israel, maar ook
voor Jordaanse gemoederen
HET WEER: Weinig verandering
Regering huldigde
mevrouw Bouman
Haarlems Dagblad
ACUUT GEVAAR VERMINDERD
Hedenmiddag ontvangst
door de Koningin
Washington schort levering van zwaar
materieel aan Joegoslavië op
dee'WME'&L
nvjtMMO oepow uou twjj
71
Drie doden in
het verkeer
De geruchten
rondom Soestdijk
71e JAARGANG No 84
DINSDAG 16 OKTOBER 1956
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
301e JAARGANG No 237
Het woord is aan
„Grote nationalistische
hartstocht besliste"
„Times" over zaak-Schmidt
Vlucht met een Hongaars
vliegtuig verijdeld
Zoon van Schmidt rust niet
voor zijn vader vrij is
ECHTE HELDERSE TAAI
COR v. d. MEER
Kennemerlaan 186, IJmuiden. Tel. Adm. 5437,
na 5 uur voor klachten bezorging 6450. Telef.
Redactie 5389. Haarlem: Grote Houtstraat 93
alle afdelingen Telefoon 15295". Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
IJmuider Courant
OPRECHTE HAARIEMSCHE COURANT
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 ct., p. kwartaal 7.15.
franco p. post 7.65. Losse nrs. 12 ct. Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
John Wilmot:
Eens had ik zes theorieën over kinder
opvoeding; nu heb ik zes kinderen en
geen theorieën.
Het staatsiebezoek van president mr.
William V. S. Tubman van Liberia en
mevrouw Tubman in beeld. Rechts: de
president en Koningin Juliana inspec
teren de erewacht voor het paleis op de
Dam. Links: mevrouw Tubman en prin
ses Beatrix bij haar aankomst in het
Concertgebouw te Amsterdam waar zij
een galaconcert bijwoonden.
ROME, BELGRADO, (Reuter/AFP)
Twee communistische parlementsleden uit
Italië zullen de komende zitting van de
Raadgevende Vergadering van de Raad
van Europa te Straatsburg als „waarne
mers" bijwonen. De communisten zijn het
er niet mee eens, dat de oppositiepartijen
worden uitgesloten van de Italiaanse dele
gaties naar de Raad van Europa.
De Joegoslavische en de Italiaanse com
munistische partij hebiben de samenwer
king officieel hersteld, aldus wordt meege
deeld in 'n gemeenschappelijk communiqué
dat werd uitgegeven na een tiendaags be
zoek van een Italiaanse partij delegatie
onder leiding van de plaatsvervangende
secretaris-generaal, Luigi Longo, aan Joe
goslavië. De Joegoslavische partij zal een
delegatie naar het komende congres van
de Italiaanse partij zenden. Indien er in
de toekomst geschillen ontstaan, zal de
ene partij het recht hebben de andere „ka
meraadschappelijk" te critiseren.
De Joegoslavische communisten hebben
reeds de betrekkingen met de Russische,
Roemeense, Poolse en Bulgaarse partijen
hersteld. Een Hongaarse delegatie is in
De Times schrijft: „Ieder, die het proces
heeft gevolgd, zal dit vonnis ergerlijk toe
schijnen. Het is te betreuren, dat het anti-
Nederlandse sentiment zoveel jaren na het
einde van het Nederlands bestuur nog zo
sterk leeft. In geen enkel ander Aziatisch
land dat pas onafhankelijk is geworden
doet zich dezelfde intensiteit van gevoelens
tegen de vroegere koloniale macht nog
versterkt door het dispuut over Nieuw
Guinea in de internationale arena nog
voor. En gedurende al deze lange en trage
processen is deze nationalistische harts
tocht zelden afwezig geweest. De bedrei
gingen tegen de verdediging waren op
zichzelf reeds schandelijk en de bewijzen
van het Openbaar Ministerie waren ver
ward. Volgens sommige van de getuigen
hadden zij hun verklaringen afgelegd na
dat zij bedreigd waren. De beklaagde is
schuldig bevonden aan misdaden, die, naai
de officier van Justitie zelf toegaf, niet be
wezen waren. Er was zeer veel in dit pro
ces dat reden geeft tot ernstige ongerust
heid.
De Indonesische regering moet niet ver
baasd zijn, wanneer dit proces grote weer
slag in de gemoederen in het buitenland
heeft gewekt", aldus de Times.
De Daily Telegraph schrijft: Van het
begin van deze zaak af is het optreden van
de Indonesische justitie gekenmerkt ge
weest door flagrante onregelmatigheden,
die hun climax vonden in het verjagen van
de verdediging door een op bloed beluste
menigte. Nu is na een vals proces een
draconische straf, zelfs strenger dan de
straf, die de officier van Justitie geëist
had, gevolgd.
„Het is werkelijk tragisch, dat op het
ogenblik, dat de gerechtigheid bezig schijnt
te zijn achter het ijzeren gordijn weer te
verschijnen, zij een zo harde slag toege
bracht krijgt van een land, dat in schijn
niet communistisch is", aldus de Daily
Telegraph.
JERUZALEM (Reuter/UP/AFP) De
besprekingen tussen Irak en Jordanië
hebben ertoe geleid, dat de gevraagde
hulptroepen van Irak niet vast Jordanië
zullen binnentrekken (hetgeen door Israel
als een oorlogsverklaring zou worden op
gevat), maar dat deze „strategisch" bij de
grens van Jordanië worden opgesteld. In
tussen heeft Jordanië zich tot de Veilig
heidsraad gewend met het verzoek de
„zeer ernstige toestand als gevolg van de
incidenten van II oktober zo spoedig mo
gelijk te bespreken".
Premier Ben Goerion van Israel heeft
inmiddels in een rede voor het parlement
verzekerd, dat Israel nooit een preven
tieve oorlog zal voeren. En de Egyptische
oud-minister van Voorlichting, Salak Sa
lem, richtte volgens United Press een be
schuldiging aan het adres van Irak, dat
van het verzoek om hulp van Jordanië ge
bruik zou hebben gemaakt om de Britse
en Amerikaanse invloed in dit gebied te
versterken. Inmiddels heeft het Britse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken verklaard,
dat Jordanië bij de incidenten van de vo
rige week ook Britse hulp heeft ingeroe
pen.
De overeenkomst bestrijkt ook de hulp
aan Jordanië in de vorm van oorlogsma
teriaal. Het besluit om niet terstond Iraak
se troepen Jordanië te laten binnentrek
ken, werd genomen na besprekingen, die
langer dan zestien uur hebben geduurd en
waaraan de Jordaanse regering en mili
taire leiders met koning Hoessein aan het
hoofd enerzijds en een Iraakse delegatie
onder leiding van kroonprins Abdoel Illah
anderzijds hebben deelgenomen.
Naar verluidt zouden ongeveer 15.000
man Iraakse troepen dichtbij de Jordaan
se grenzen klaar gestaan hebben. In be
trouwbare diplomatieke en politieke krin
gen te Amman is gezegd, dat koning Hoes
sein zich gesteld ziet voor het gevaar van
ooooooa***
X XX XXXX XX AX XX X
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Vannacht en morgenochtend hier en g
daar mist. Morgen overdag meer be- 8
wolking maar droog weer. Aanvanke- 3
lijk weinig wind, later overwegend
matige wind tussen zuid en zuidwest. 8
Weinig verandering in temperatuur, 8
17 oktober
Zon op 7.10 uur, onder 17.44 uur.
Maan op 16.29 uur, onder 4.36 uur
Maanstanden
19 oktober 18.24 uur: volle maan f3
26 oktober 19.02 uur: laatste kwartier i
Hoog en laag water in IJmuiden
Dinsdag 16 oktober
Hoog water: 1.22 en 13.50 uur.
8 Laag water: 9.21 en 21.30 uur.
Woensdag 17 oktober
8 Hoog water: 2.08 en 14.27 uur.
g Laag water: 10.01 en 22.14 uur.
00600000CXD000000C.)OCO0O0000000000O00CXX)00000000C)00000000<
MEER BEWOLKING
Aan de westkant van een krachtig hoge-
drukgebied waarvan het centrum zich boven
Polen bevindt, wordt nog steeds met zuid
oostelijke wind tamelijk droge continentale
lucht uit Zuid-Duitsland aangevoerd, waarin
weinig bewolking voorkomt en 's nachts
hier en daar mistvorming optreedt. De be
grenzing van deze lucht lag dinsdagmorgen
boven Noord-Frankrijk. Op de oceaan heeft
zich uit een tropische storing ten westen
van de Azoren een afzonderlijke depressie
vrij gemaakt, die de komende 24 uur met
grote snelheid in oost-noordoostelijke rich
ting naar de omgeving van Schotland zal
trekken. Dit heeft tot gevolg dat de wind in
West-Europa zal gaan toenemen en de voch
tige oceaanlucht, die zich achter de grenslijn
boven Frankrijk bevindt, naar ons land zal
stromen. Er zal morgen dan ook in het al
gemeen meer bewolking zijn en meer wind,
maar de temperaturen zullen geen grote wij
zigingen ondergaan. De regenkansen blijven
klein.
WEERRAPFORTEN
(van hedenmorgen 7 uur)
W)
QJJ
tn
,S
Weerstoestand
buitenland
wind
richt:
maxi
temp
giste
z.S
Stockholm
nevel
windst. 10
0
Oslo
geheel bew.
w 9
0
Kopenhagen
onbewolkt
zo 12
0
Aberdeen
geheel bew.
z 13
0
Londen
mist
windst. 18
0
Amsterdam
onbewolkt
zo 16
0
Luxemburg
mist
o 11
0
Parijs
nevel
zzo 17
0
Bordeaux
nevel
windst. 21
0,1
Grenoble
regen
windst. 15
8
Nice
geheel bew. windst. 20
2
Berlijn
mist
o 13
0
Frankfort
nevel
ono 14
0
München
nevel
windst: 13
0
Zürich
nevel
windst. 11
0
Genève
nevel
windst. 13
1
Locarno
geheel bew. windst. 18
0
Wenen
nevel
windst. 15
0
Innsbruck
mist
winidst. 18
0
Rome
nevel
windst. 20
0
Ajaccio
zwaar bew.
ono 22
0
Mallorca
licht bew.
windst. 26
0
Weerstoestand binnenland
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
(De temperatuur is van hedenmorgen 7
uur,
de neerslag van de laatste 24 uur.)
Den Helder
mist
zzo
8
0
Ypenburg
mist
o
5
0
Vlissingen
onbewolkt
zo
9
0
Eelde
mist
ozo
5
0
De Bilt
onbewolkt
zo
6
0
Twente
onbewolkt
ozo
6
0
Eindhoven
onbewolkt
zo
5
0
Vlv. Z.-Limb.
licht bew.
zo
8
0
onlusten bij het besluit om Iraakse troe
pen te hulp te roepen. Een groot deel van
de openbare mening in Jordanië zou ervan
overtuigd zijn,, dat Iraakse troepenverster
kingen, in Jordanië gebruikt zullen worden
om Jordanië te dwingen tot aansluiting bij
het verdrag van Bagdad.
De voormalige Egyptische minister van
Voorlichting, Salah Salem, zei dat de hui
dige besprekingen in Amman tussen Jor
danië en Irak het resultaat waren van een
„samenzwering" onder leiding van de Irak-
?e premier Nuri El Said. Hij schreef, dat
het „complot" was gesmeed door Engeland,
Israel en premier Nuri El Said en dat ook
de Verenigde Staten hun steun eraan heb
ben gegeven, „omdat het het effect zou
hebben van stabilisering van de binnen
landse politieke situatie in Jordanië".
Men kan deze beschuldiging moeilijk los
zien van de verkiezingen van komende
zondag in Jordanië. De neutralistische Ara
bische partijen en de communisten doen veel
moeite om meer macht te krijgen en som
mige Jordaniërs geven openlijk uitdruk
king aan hun misnoegen over de eventuele
komst van Iraakse troepen, welke komst
de terugkeer van Britse invloed via de
achterdeur zou betekenen. De populariteit
van. Egypte in Jordanië staat boven twijfel.
Al deze factoren bij eikaar zetten de 21-
jarige koning Hoessein in_ een van de
meest delicate situaties van zijn thans vier
jaar durende regering.
Er kwam bij de UNO in New York niet
alleen, zoals gemeld is, een verzoek van
Jordanië binnen om de aandacht van de
Veiligheidsraad voor de jongste inciden
ten, maar ook een verslag van generaal
Burns, hoofd van de wapenstilstandscom
missie der UNO in Palestina, waarin wordt
verklaard, dat de Israëlische boycot van
de gemengde Israelische-Jordaanse be
standscommissie gevaren inhoudt.
„De toestand is thans zó", aldus het ver
slag, „dat één der partijen van de wapen
stilstandsovereenkomst (Israel) haar eigen
onderzoek instelt, dat niet onderhevig is
aan de controle van neutrale waarnemers,
de resultaten hiervan publiceert, haar
eigen conclusies trekt en op grond daarvan
acties onderneemt met haar strijdkrach
ten".
De Israëlische premier heeft zich in het
parlement eens te meer uitgesproken te
gen een preventieve oorlog, ook al hellen
naar zijn zeggen steeds meer parlementsle
den er toe over om „het hoofd te bieden
aan de groeiende macht van de Egypti
sche dictator". Maar Israel behoudt zich
zijn vrijheid van handelen voor indien de
status quo in het Midden-Oosten door een
legering van Iraakse troepen op Jordaans
grondgebied wijziging ondergaat, verklaar
de Ben Goerion.
Ben Goerion twijfelde aan het vermogen
van de UNO om iets van wezenlijk belang
te doen voor de handhaving van de vrede.
Volgens de Israëlische premier heeft Egyp
te alleen al „een geweldige superioriteit
in de lucht, ter zee en zelfs te land over
Israel, ondanks bepaalde verbeteringen
van Israels verdediging".
Een woordvoerder van het Britse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken deelde
maandag mede, dat Jordanië de interven
tie van de Royal Air Force had gevraagd,
toen twee Israëlische infant,erieregimenten
woensdag een aanval deden op de Jordaan
se politiepost in Kalkilia.
De woordvoerder kon niet zeggen of er
nog vliegtuigen van de R.A.F., die in Jor
danië gestationeerd zijn, zijn. opgestegen
nog vóór de strijd was gestaakt. Evenmin
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439
FERD. B0LSTR. 48 ADAM TEL. 717162
Dames Pantalons in kleuren 19.75
kon hij de berichten bevestigen volgens
welke Israëlische straalvliegtuigen aan de
overval hadden deelgenomen.
Verleden week nog had het ministerie
van Buitenlandse Zaken Israel onomwon
den er op gewezen dat Engeland verplicht
is Jordanië te hulp te komen ingeval van
een Israëlische „agressie".
Omtrent de voorgenomen legering van
Iraakse troepen i,n Jordanië verklaarde de
woordvoerder van het „Foreign Office",
dat dit „een bijdrage zou zijn tot de sta
biliteit in het Midden-Oosten".
Gevraagd waarom Engeland het initia
tief had genomen nog vóór de twee be
trokken landen ingestemd hadden met het
stationeren van Iraakse troepen in Jor
danië, antwoordde de woordvoerder, dat
Engeland dit had gedaan in de wetenschap
hoe de Israëlische reactie zou zijn.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Dulles, heeft maandag een
onderhoud gehad van een uur met de Is
raëlische ambassadeur over de ontwikke
lingen in het Midden-Oosten. Daarna is
de ambassadeur, Eban, naar Tel Aviv ver
trokken voor overleg met zijn regering.
Eban noemde zijn gesprek met Dulles „uit
voerig en erg nuttig", maar weigerde ver
dere details.
Te Someren is de 20-jarige motorrijder
J. L. uit Someren in botsing gekomen met
een wielrijdster. Hij werd ernstig gewond
en is een half uur na de aanrijding over
leden. Waarschijnlijk tengevolge van de
mist had hij de wielrijdster niet gezien. De
wielrijdster brak haar rechterbovenbeen
en is naar het ziekenhuis te Geldrop over
gebracht.
Op de Bilserbaan te Maastricht is een
bromfietser gedood. De 55-jarige N. B. uit
Aken is bij een verkeersongeluk om het
leven gekomen. Omtrent de juiste toedracht
van het ongeval is niets met zekerheid be
kend. Vermoedelijk is B. aangereden door
een Belgische vrachtauto met aanhang
wagen.
In Assendelft is bij het uitgaan van de
scHbol de 8-jarige Dora Mooy met haar
fiest gevallen en aangereden door een
vrachtauto. Het kind was op slag dood.
Slaan mag ook niet
In Den Haag reed een 47-jarige meubel
maker op zijn bromfiets door de Van Mus-
senbroekstraat. Na enige fietsers te hebben
gepasseerd voelde hij een hand op zijn
schouder en hoorde hij een van de fietsers
zeggen „dat hij niet mocht snijden". Daar
bij gaf de fietser hem een klap op het
hoofd, zodat hij van de bromfiets viel en
een ogenblik bewusteloos bleef liggen. Hij
is met een lichte hersenschudding naar zijn
huis vervoerd. De politie zoekt naar de
fietser.
WENEN (Reuter/UP) Radio-Boedapest
meldt, dat vier personen hebben getracht
in de lucht een verkeersvliegtuig te over
meesteren, dat van Boedapest op weg was
naar Zalaegerszeg bij de grens met Oosten
rijk. De veiligheidspolitie was ingelicht
over de mogelijkheid van een aanslag en
er reisden heimelijk twee politiemannen
met het vliegtuig mee. Ofschoon de over
vallers zwaar gewapend waren, slaagde
hun opzet niet. Een werd gedood, twee
gewond en de vierde gaf zich over. Zij
hadden de piloot willen dwingen naar
I Müchen te vliegen. Van de passagiers is
niemand gedeerd.
Kort nadat de machine was opgestegen na
een tussenlanding in Szombathely aan de
Oostenrijkse grens stonden de vier mannen
op. Toen zij wilden overgaan tot het
boeien van de bemanning, openden ook de
agenten van de staatsveiligheidsdienst het
vuur. De machine landde in Szombathely
waar voor het vertrek al een lid van de
groep was gearresteerd. Hij heeft vermoe
delijk het komplot verraden.
Radio-Boedapest maakte alleen de naam
bekend van de man die in het toestel werd
doodgeschoten: een zekere Istvan Kutasi.
Joegoslavië aangekomen, toen de Italianen
vertrokken. Er bevinden zich in het land
ook een militaire missie uit China en vak
bondsdelegaties uit Polen, Hongarije en
Japan.
De Verenigde Staten hebben bekend ge
maakt, dat zij hun economische hulp aan
Joegoslavië voortzetten maar de levering
van zwaar militair materieel zullen op
schorten. Hieronder valt de levering van
200 straalvliegtuigen. President Eisenhower
schrijft in een brief aan de leiders van
Senaat en Huis van Afgevaardigden: „Voor
zover ik het kan zien blijft Joegoslavië on
afhankelijk van de Sovjet-Unie en verlangt
het zulks ook. Slechts kleine en routine
leveranties op lange termijn zullen voort
gang vinden. Deze houding zullen wij vol
houden totdat wij de toestand beter kun
nen beoordelen."
De raad der organisatie voor Europese
Economische Samenwerking heeft de aan
gesloten landen aanbevolen bilaterale be
sprekingen te openen met de Joegoslavische
regering, teneinde te verzekeren, dat tien
percent van de inkomsten, die Joegoslavië
verkrijgt uit export naar de OEES-landen,
vrij van het ene aangesloten land naar het
andere kan worden overgemaakt. Joego
slavië zal dan een deel van zijn inkomsten
kunnen gebruiken voor aankopen in elk
willekeurig land der OEES.
De verdedigster van Jungschlager en
Schmidt, mevrouw M. Bouman, is maan
dagmiddag ontvangen in het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Den Haag, waar
minister Luns haar namens de Nederlandse
regering hulde heeft gebracht voor de wijze
waarop zij in Indonesië in nood verkerende
I landgenoten heeft bijgestaan en daarbij
I van uitzonderlijke toewijding en bijzondere
capaciteiten heeft blijk gegeven.
Na dit officiële huldebetoon heeft mevr.
Bouman aan de vele binnen- en buiten
landse journalisten, die daarbij aanwezig
waren, een uiteenzetting gegeven over de
processen in Djakarta (men zie elders in
dit blad).
Hedenmiddag heeft de Koningin mevr.
Bouman ontvangen.
Mevrouw Bouman
„Ondanks de omstandigheid, dat mevr.
Bouman geen advocaat is, heeft zij be
langrijk gesteund door mr. Vervloet van
het ministerie van Buitenlandse Zaken
de verdediging van de Nederlandse arres
tanten geleid op een wijze, die iedere advo
caat tot grote eer zal strekken. De vele
moeilijkheden, gevaren en onheuse bejege
ningen ten spijt, heeft zij volgehouden in
het bijstaan van haar landgenoten. Het
„officium nobile" is een levende werkelijk
heid", zei minister Luns tijdens de ont
vangst in het ministerie. Hij herinnerde aan
het onherstelbare en onverdiende leed, dat
over wijlen de heer Jungschlager en zijn
nabestaanden is gekomen. „Thans hebben
wij gehoord, dat de heer Schmidt tot
levenslange gevangenisstraf is veroordeeld.
De Nederlandse regering neemt met droef
heid en verontwaardiging kennis van dit
vonnis", aldus minister Luns. Hij wilde zich
verder onthouden van officieel commentaar
op het vonnis, totdat de regering de over
wegingen zal hebben bestudeerd. De minis
ter zei, dat de gedachten van de Neder
landse regering ook naar de andere Neder
landse arrestanten in Indonesië uitgaan.
Hij dankte tenslotte mevrouw Bouman
namens de Nederlandse regering voor het
geen zij tot dusverre voos de Nederlandse
arrestanten in Indonesië heeft gedaan. „Met
woorden is deze dank niet uit te drukken",
zo besloot hij.
Mevrouw Bouman was door een groot
aantal binnenlandse en buitenlandse jour
nalisten met applaus begroet, toen zij de
vergaderzaal van het ministerie, begeleid
door minister Luns, binnentrad.
SYDNEY (Reuter) „Ik zal niet rusten
tot mijn vader vrij is," zei George Schmidt,
de zoon van de maandag tot levenslange
gevangenisstraf veroordeelde oud-kapitein
H. Schmidt. George Schmidt, die te Sydney
woont, zei ervan overtuigd te zijn dat zijn
vader onschuldig is aan de beschuldigin
gen.
Gisteren hebben onze lezers kennis kun
nen nemen van twee communiqués, van
officiële zijde uitgegeven naar aanleiding
van nieuwe voornamelijk buitenlandse
publikaties betreffende de kwesties die
in en rond ons Koninklijk Huis zijn ge
rezen. Het eerste van die communiqués gaf
de reactie van regeringskringen op een
reportage van het Londense sensatie-week
blad Sunday Pictorial weer; uit het tweede
kon men een indruk krijgen van de opvat
tingen, die ten paleize zelf heersen met
betrekking tot de Soestdijkse problemen
waarin verschillende persorganen zich
sedert het begin van deze maand weer
overdreven ijverig hebben verdiept.
Ons blad heeft zich tot dusver conse
quent onthouden zowel van het signaleren
van bedoelde dag- en weekbladartikelen
als van het geven van eigen commentaar
daarop. Dit is gebeurd omdat wij van
mening waren dat wij, door het geven van
verdere publiciteit aan die artikelen, nie
mand een dienst bewezen: onze lezers niet,
omdat de verhalen in kwestie óf wemelden
van flagrante onjuistheden en tendentieuze
bedenksels óf mededelingen behelsden
welker juistheid of onjuistheid niet te con
troleren was; en het Koninklijk Huis niet,
omdat een oplossing van de gerezen moei
lijkheden door al te grote bemoeienis van
de openbare mening eerder verhinderd
dan bevorderd zou worden.
Het is ook nu niet onze bedoeling, van
deze gedragslijn af te wijken. Het is en
blijft onze overtuiging, dat een persorgaan
niet lichtvaardig mag omgaan met berich
ten over aangelegenheden, die van essen
tieel belang zijn of kunnen zijn voor de
verhouding tussen ons volk en ons Konink
lijk Huis, vooral wanneer zulke berichten
niet uit volstrekt betrouwbare bron komen.
En het i s, menen wij, lichtvaardig dit
soort van berichten te publiceren, zélfs en
vooral wanneer men op dezelfde bladzijde,
er vlak naast, de officiële tegenspraak er
van afdrukt.
De courantenlezer heeft er recht op, alles
te weten wat er gebeurt, voor zover het
van enig belang is, en een courant heeft
geen recht iets daarvan voor hem verbor
gen te houden. Inderdaad. Maar dan moet
de courant er, naar menselijke maatstaf
gemeten, ook zeker van zijn dat dat
gene, wat bericht wordt, inderdaad is ge
beurd en dat het zó, en niet anders, is
gebeurd.
En juist wat dat betreft tasten wij bij de
verhalen rondom paleis Soestdijk in het
duister. De Rijksvoorlichtingsdienst vol
staat, en niet geheel ten onrechte, met af
en toe een kort-maar-krachtig communiqué
te publiceren en daarin de grofste buiten
landse sensatie-verhalen tegen te spreken.
Natuurlijk: de R.V.D. kan niet aan het
tegenspreken blijven. Evenmin kan men
redelijkerwijs verwachten dat paleis Soest
dijk zelf de wereld haarfijn vertelt wat er
daarbinnen besproken en gedaan wordt.
Een Koninklijk gezin heeft, evenals elk
ander gezin en nog méér dan elk ander
gezin, recht op een rustig, door geen bui
tenstaanders verstoord gezinsleven.
Maar wat dit laatste betreft, zouden wij
toch wel een onderscheid willen maken
tussen het Koninklijk gezin zelf en de hof
houding, waarvan bepaalde elementen uit
het oog schijnen te hebben verloren dat zij
de (overigens algemeen menselijke) privi
leges van dat gezin evenzeer dienen te
respecteren als dat van ons allen wordt
verwacht. En dat zij in ons staatsbestel
geen enkel recht kunnen laten gelden op
het spelen van een zo belangrijke, in zaken
van het hoogste landsbelang zo doorslag
gevende rol als zij dat blijkbaar wel graag
willen of graag denken.
De passage in het tweede communiqué
van gisteren, waarin wordt gesproken van
„bemoeiingen, waartoe de Koningin reeds
geruime tijd geleden opdracht had gegeven
tot het bereiken van een doelmatiger co
ördinatie van de verschillende diensten van
het Koninklijk Huis", slaat klaarblijkelijk
op de mutaties in de hofhouding, waartoe
het driemanschap Beel-Gerbrandy-Star-
kenborgh in augustus j.l. heeft geadviseerd.
Hoewel rijp beraad door de Koningin hier
omtrent stellig wenselijk is, kan men
slechts hopen dat de hoog nodige stappen
in dit opzicht niet te lang zullen worden
uitgesteld. De toenemende stroom van ge
ruchten over Soestdijk en het bewijsbare
verband tussen sommige van die geruchten
en bepaalde leden van de hofhouding
maakt een „zuivering" van deze aard wel
uitermate urgent.
Voorts heeft onze nieuwe regering de
zeer delicate maar toch ook wel zeer drin
gende taak om in deze situatie meer klaar
heid te scheppen. Het is uit den boze, nog
langer een toestand te laten voortduren
waarin kwesties van het grootste belang
voor onze constitutionele monarchie tot
onderwerpen van openbaar debat tussen
slecht-voorgelichte buitenlandse journalis
ten en slecht-voorlichtende (en trouwens
niet tot voorlichten gemachtigde) hofdigni-
tarissen worden gemaakt.
De regering kan aan die toestand geen
einde maken en dus haar taak ten deze
niet vervullen alleen door de Rijksvoor
lichtingsdienst af en toe een communiqué
te laten uitgeven. Zij dient op twee wijzen
handelend in te grijpen, ten eerste door de
oorzaken van het kwaad op te sporen en
zonder aanzien des persoons aan te wijzen,
en ten tweede door de publieke opinie op
verantwoorde en niet al te kort-en-bondige
wijze voor te lichten.
Alleen dan kan de rust rondom ons
Koninklijk Huis worden hersteld. Alleen
dan zal het Nederlandse volk het voorbeeld
van Koningin en Prins kunnen volgen en
„met vertrouwen de toekomst tegemoet
zien."
Simon Koster
ADVERTENTIE
van PRONK
bij het bekende adres
KENNEMERLAAN 131 - TELEFOON 5386
