Bouwbeleid van overheid schaadt het
particulier initiatief in grote mate
Groei van afbetalingskrediet
eist grote waakzaamheid
RODWT
aecla en de Meester^eia
Chefarine ,4
VERDELG
Particuliere wonitigbouzvondernemers
zouden woningnood kunnen oplossen
ïï(t-9anluiita
Radio geeft donderdag
Vier middelen die
betrouw baar zijn!
Wiardi Beckmanstichting bepleit
diverse controle-maatregelen
Wereldnieuws
"Coclx ió liet zo
V__
J
WOENSDAG 31 OKTOBER 1956
2
NEDERLANDSE BOND VAN BOUWONDERNEMERS:
Institutionele belegger
rat en muis
met
Ballast
Student gooide rookbom
in sociëteit
Gouverneur nu minister
Nieuwe Kamerleden
„Operatie Goed Zo"
Demokritus
„De aanzienlijk gunstiger financiële medewerking van het Rijk bij de bouw van
woningen door gemeenten en verenigingen op basis van de woningwet ver
geleken bjj de premieregeling voor de bouw door de particuliere woningbouwonder
nemers voor de markt, heeft tot gevolg dat voor een sluitende exploitatie van de met
behulp van de premie-regeling gebouwde woningen een hogere huur van drie tot vier
gulden per week noodzakelijk is". Dit zei de heer D. J. Beuker, voorzitter van de
Nederlandse Bond van Bouwondernemers in zijn openingsrede op het te Amster
dam gehouden congres van deze organisatie. „Indien de regering voor het parti
culiere initiatief de mogelijkheid schept woningen te bouwen die op exploitabele
basis kunnen worden verhuurd, zullen de particuliere woningbouwondernemers tonen
waartoe zij in staat zijn en zal het woningprobleem binnen afzienbare tijd tot een
oplossing worden gebracht". De spreker dacht hierbij aan een eenmalige subsidiëring
of de verstrekking van een jaarlijkse huurtoeslag voor elke in de particuliere sector
gebouwde woning, die bestemd is om te worden verhuurd.
Bij gelijkstelling in subsidie zullen in sa
menwerking met de overheid op aanmer
kelijke schaal huurwoningen tot stand kun
nen worden gebracht door de particuliere
bouwondernemers en institutionele beleg
gers, niet alleen voor de middengroepen
maar ook voor de arbeidersgezinnen. Een
belangrijke factor achtte de spreker 'dat
in dat geval niet de overheid en niet een
semi-overheidslichaam maar de woning
bouwer als ondernemer het volledige risico
draagt van de bouw en de exploitatie der
woningen.
Om, in het bijzonder in de grote gemeen
ten, te kunnen voorzien in de enorme vraag
naar woningen bepleitte de spreker con
centratie van bouwondernemers in de vorm
van combinaties.
Ten aanzien van de woningbouw voor het
eigen bezit deelde de spreker mede, dat
vele bouwondernemers reeds plannen in
voorbereiding hebben om op basis van de
nieuwe regeling woningen te bouwen. Hoe
wel op dit moment nog geen enkel bemid
delend orgaan door de minister is toege
laten en als zodanig erkend, verwachtte de
spreker wel dat binnen afzienbare tijd zulk
een orgaan, en wel op particuliere grond
slag, zal worden toegelaten.
Mr. D. Schuitemaker, adjunct-directeur van
de levensverzekeringsmij. „Utrecht", gaf
vervolgens een schets van de positie van
de institutionele belegger, meer in het bij
zonder van de levensverzekeringsmaat
schappij, ten opzichte van de woningbouw.
Hij meent dat overheidsinvloed het spoedig
op gang brengen van de woningbouw ern
stig heeft geremd, doordat een bundeling
van alle krachten, die op dit gebied werk
zaam waren, achterwege bleef. Nu zijn de
levensverzekeringsmaatschappij en vrij wel
niet betrokken in de wederopbouw en de
bestrijding van de woningnood.
Wat betreft de financiële zijde van het
vraagstuk merkte de spreker op, dat wij
ADVERTENTIE
Een DANTUMA-vulpen proberen
Betekent: Er zélf een begeren.
Want iedereen wéét:
't Geld daaraan besteed.
Is wèl besteed - zonder mankeren!
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerberichten. 8.15 Plechtige hoogmis. 9.40
Platen. 10.00 Platen. 10.03 Gewijde muziek.
10.30 Morgendienst. 11.00 Voor de zieken.
11.45 Franse liederen. 12.00 Angelus. 12.03
Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Lichte muziek. 12.55 Zonnewijzer
13.00 Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 So
praan en piano. 13.45 Platen. 14.00 Metropole
orkest. 14 45 Voor de vrouw. 15.15 Zigeuner
kwintet 15.35 Platen. 16.00 Bijbeloverden
king. 16.30 Strijkkwartet. 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Platen. 17.40 Beursberichten.
17.45 Platen. 18.00 Lichte muziek. 18.30 Mees-
terfoto's uit vele landen, causerie. 18.45 Pla
ten. 19.00 Nieuws en weerberichten. 19.10
Platen. 19.20 Sociaal perspectief, causerie.
19.30 Verzoekprogramma. 20.00 Radiokrant.
20.20 Gevarieerd programma. 21.45 Platen.
22.00 Periodieken Parade. 22.10 Orgelcon
cert. 22.35 Platen. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws. 23.15 Zaalsportuitslagen. 23.20-
24.00 Nieuwe platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gymnastiek. 9.10 Voor de vrouw. 9.15
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen.
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Voor de vrouw.
11.15 Kamerorkest. 12.00 Twee piano's 12.25
In 't spionnetje. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Platen. 12.50 Uit het
bedrijfsleven. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen of platen. 13.20 Lichte muziek. 13.55
Koersen. 14.00 Platen. 14.05 Paul Vlaan
deren en het Lawrence-mysterie, hoorspel.
14.45 Sopraan en piano. 15.15 Voor de zie
ken. 16.00 Van vier tot vijf. 17.00 Voor de
jeugd. 17.45 Regeringsuitzending: Nederland
en de wereld. Het maandelijks overzicht
van de werkzaamheden der Verenigde Na
ties, door mr. C. W. A. Schürmann. 18.00
Nieuws. 18.15 Sportproblemen. 18.25 Lichte
muziek. 18.55 Gesproken brief uit Londen.
19.00 Voor de kinderen. 19.05 Jazzmuziek.
19.40 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05
Groot symfonie-orkest en solist. (21.00-21.20
De plaats van Nederland in het huidige
Europa, causerie; 21.20-21.25 Platen). 22.15
Platen. 22.30 Idem. 22.40 Journaal. 22.50
Sportactualiteiten. 23.00 Nieuws. 23.15 Koer
sen van New York. 23.16-23.55 Dansmuziek
en vraaggesprekken.
TELEVISIE (N.T.S., V.P.R.O.).
20.00 Journaal en weeroverzicht. 20.15 Ge
sprek aan de schrijftafel. 20.25 Rotonde....
21.05 Pauze. 21.10 Tussen nu en de dood
documentaire.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Amusementsmuziek. 12.30 Weerbe
richten. 12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Voor de soldaten. 14.00 Orkestconcert. 14.50
Voordracht. 15.20 Geestelijke muziek. 16.05
Gevarieerde muziek. 17.00 Nieuws. 17.10
Platen. 17.15 Voor de kinderen. 18.15 Platen.
18.30 Godsdienstcauserie. 19.00 Nieuws. 19.40
Platen. 20.00 Orkestconcert. 20.50 Platen.
21.10 Orkestconcert (verv.) 22.00 Nieuws.
22.11 Verzoekprogramma. 22.30 Platen. 23.00
Nieuws. 23.05-24.00 Platen.
na de oorlog te doen hebben gekregen met
een zeldzaam geëxperimenteer, waaraan
elke gezonde economische en financiële
grond ontbreekt. Aan het beleid ten deze
van de overheid hebben twee elementen ten
grondslag gelegen, die beide een natuur
lijke en gezonde ontwikkeling hebben
tegengegaan: het bevriezen van het huur-
peil en de4 subsidieverstrekking. Deze beide
grondslagen, die op zichzelf met elkander
in strijd zijn en daardoor invloed op elkaar
uitoefenen, hebben ons, aldus de spreker,
ongetwijfeld gebracht in de steeds moei
lijker wordende situatie van het ogenblik.
De bouw van arbeiderswoningen is thans
praktisch in handen van de gemeenten of
woningbouwverenigingen. Deze kunnen, zo
zei de spreker, hun taak niet aan. Waarom
nu niet ook voor de levensverzekerings
maatschappijen, die zich aan deze woning
bouw willen wijden, een financiering 'ti
het leven geroepen, die in de praktijk
neerkomt op een soortgelijke financiering
als de woningwet aangeeft, vroeg de spre
ker. Dit zou zonder twijfel een belangrijke
stimulans kunnen zijn voor de bouw van
woningen voor het grootste gedeelte der
woningzoekenden. De spreker meent dat er
grote overeenkomst bestaat in de be
langen van de institutionele beleggers en
het streven van de particuliere bouwonder
nemers. Beiden hebben in vele opzichten te
kampen met dezelfde moeilijkheden. Het
klimaat dat de overheid geschapen heeft, is
bepaald niet gunstig voor de particulier.
Het is sprekers innige overtuiging dat,
nadat het klimaat zodanig verbeterd is,
dat weder gewerkt kan worden onder ge
zonde omstandigheden, het particuliere be
drijfsleven in staat geacht moet worden
met zijn kennis en ervaring op eigen
kracht en risico het probleem op te lossen.
Aan het slot van het congres is een reso
lutie aangenomen, waarin er bij de regering
op wordt aangedrongen boven de huidige
premie een jaarlijkse huurtoeslag te gaan
verstrekken, ten einde de particuliere wo
ningbouw de mogelijkheid te bieden meer
huurwoningen te bouwen. Het congres acht
het voorts noodzakelijk, dat gemeentebe
sturen hun volle medewerking verlenen
aan de particuliere woningbouw door het
beschikbaar stellen van bouwgrond en
-volume, zul'ks in het bijzonder voor de
bouw van woningen op basis van de rege
ling eigen woningbezit en voor de bouw
van huurwoningen.
Voorts kan men in de resolutie lezen,
dat door de overheid een huurpolitiek dient
te worden gevoerd, die erop is gericht de
woningbouw exploitabel te maken, zonder
ADVERTENTIE
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en doen wonderen I
De vier geneesmiddelen van (hefarine
„4" worden in de hele wereld op grote
schaal gebruikt. Ze hebben hun volkomen
betrouwbaarheid wel zeer afdoende be
wezen. Siuk voor stuk hebben zij mil-
lioenen mensen baat gebracht. Tezamen
in één tablet verenigd werken zij nóg beter
en helpen vaak waar andere middelen
falen. Chefarine „4" is een middel tegen
pijnen en griep, dat Uw vertrouwen in
derdaad waard is.
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox
dat tot subsidiëring behoeft te worden
overgegaan. Zolang dit niet het gevai is,
zou de overheid een subsidiepolitiek moe
ten voeren, erop gericht, dat subsidies wor
den verstrekt aan de particuliere woning
bouw, opdat de particuliere bouwonder
nemer en de institutionele belegger hun
belangrijke functies onverkort kunnen ver
vullen in het belang van een gezonde volks
huisvesting. Ook meent het congres, dat
voor de particuliere woningbouw subsidies
behoren te worden verstrekt in gelijke
mate als voor de woningwetbouw nodig
wordt geoordeeld.
Tot dusverre, zo meent het congres, heeft
de ongelijkheid in subsidieverstrekking
voor woningwetbouw enerzijds en voor de
particuliere woningbouw anderzijds tot
eenzijdige bevordering van de woningwet
bouw geleid. Het congres meent daarom,
dat gelijkheid in subsidieverlening een
rechtvaardige eis is.
ADVERTENTIE
Een commissie van de Dr. Wiardi Beck
manstichting heeft een rapport samenge
steld over de door haar onderzochte „so
ciale aspecten van het afbetalingswezen",
waarin gezegd wordt, dat het ter bevorde
ring van een evenwichtige economische
ontwikkeling aanbeveling verdient om te
voorkomen dat het afbetalingskrediet in
ons land zich overmatig snel uitbreidt. Het
rapport beveelt daartoe aan: geregelde
„bewaking" van dit krediet door maande
lijkse statistieken en vaststelling van de
minimum-kasstortingen („aanbetalingen")
en maximum-looptijden voor bepaalde goe
deren, waarvan de verkoop-op-afbetaling
te omvangrijk dreigt te worden.
De commissie neemt stelling tegen het
standpunt van de werkgeversverbonden, de
financieringsmaatschappijen en de ban
kiersvereniging, dat de sociale gevaren
van het afbetalingskrediet relatief van
weinig betekenis zijn; zij voert daartegen
aan, dat bij uitgebreide onderzoekingen
reeds gebleken is, dat zich in Nederland al
tal van moeilijkheden voordoen tengevolge
van het te veel kopen-op-afbetaling.
Aanbevelingen
In verband hiermede worden in het rap
port de volgende maatregelen aanbevolen:
1. Bij de prijsaanduiding voor afbeta
lingsgoederen moeten zowel de contantprijs
als de afbetalingsprijs, de kasstorting en
het aantal termijnen vermeld worden.
2. Iedere afbetalingskoper moet een
aanvraagformulier invullen met gegevens
omtrent zijn inkomen, vaste lasten en an
dere financiële verplichtingen, daarbij in
begrepen nog lopende afbetalingslasten.
Verkoop en aflevering van afbetalingsgoe
deren moeten verboden worden zolang de
koper dit formulier niet ingevuld en onder
tekend heeft.
3. Bij elke transactie is een schriftelijk
contract, dan wel een afrekeningsstaat
vereist.
4. De minimum kasstorting bedrage
voor goederen tot een koopsom van f 150
tenminste tien percent. Voor duurdere ar
tikelen moet de aanbetaling tenminste vijf
tien percent bedragen; voor zaken als
auto's, bromfietsen en televisietoestellen
eventueel 20 tot 25 percent.
5. De looptijden-normen van de Afbe
talingsbeschikking 1956 kunnen in het al
gemeen worden aangehouden.
Financieringsbednjven
Ten aanzien van de financieringsmaat
schappijen zou de commissie de volgende
toelatingseisen willen stellen: beheer door
capabele, gunstig bekend staande mensen
en een minimum eigen bedrijfskapitaal van
100.000.
Afbetalings-verkopers en -financiers, die
te lichtvaardig krediet verstrekken (zodat
bij herhaling overkreditering der kopers
voorkomt) dienen door de economische
rechter te worden gestraft.
Registratie en colportage
Het rapport bepleit voorts het scheppen
van dg mogelijkheid tot een verplicht ge
bruik van wettelijk erkende registratie
bureaus voor alle afbetalingskredieten, een
betere regeling van de colportage en het
wettelijk vastleggen van een maximum-
afbetalingstarief.
Tenslotte is de commissie van mening
dat in de „commissie van advies en bij
stand", zoals deze door de staatscommissie-
Lichtenauer bepleit wordt, geen over
wegende positie mag worden ingenomen
door mensen uit het bedrijfsleven.
ADVERTENTIE
Het Hoog Militair Gerechtshof heeft de
korporaal H. G. O. uit Alblasserdam ver
oordeeld tot acht dagen gevangenisstraf
en verlaging tot de rang van soldaat laagste
klasse. De krijgsraad had hem veroordeeld
tot acht weken militaire detentie en ver
laging tot soldaat laagste klas.
Korporaal O. was ten laste gelegd dat hij
als bevelhebber van een patrouille en van
een wacht zijn plicht had verzuimd, door
op het vliegveld Ypenburg met een auto te
gaan rondrijden. Later was hij slapend m
een op het vliegveld aanwezig luchtschip
aangetroffen en wel naar zijn zeggen, om
op verzoek van een mecanicien als ballast
te dienen.
45. „Het is echt gemeen, om die arme
kluiswachter zomaar te laten verdwijnen!",
riep Panda. „Je maakt misbruik van de
toverkracht van meneer Plutanus!" „Tut,
tut, maak u niet zo druk, manneke", sprak
Joris sussend. „De wachter was zenuw
achtig en dus zal het hem goed doen, dat
hij naar een stille plaats is... eh... ge
zonden". „Natuurlijk was hij zenuwach
tig", riep Panda. „Want je kwam hier zo
maar geld wegnemen! Enne ik hoor nog
meer wachters aankomen. Die zullen ook
wel zenuwachtig worden, als ze ons hier
zien!" Inderdaad klonken haastig nade
rende voetstappen; het alarm, dat de ver
dwenen wachter had geslagen, was blijk
baar niet onopgemerkt gebleven. „Uiter-
lingen naderen!", bromde Plutanus, ruste
loos door de kluis zwevend, „met de in
nerlijke rust hier is het gedaan". „Laat
ons dan maar fluks heengaan", zei Joris
haastig. „Die uiterlingen kunnen zeer las
tig zijn". „Goed, mijn gids", sprak Pluta
nus. „Neemt gij even een plek in gedach
ten, waar ge heen wilt, dan zal ik zorgen,
dat wy daar langs de innerlijke weg ko
men". Joris omklemde de geldzakken, die
hij had uitgezocht en dacht aan een duur
i hotel, waar hij zijn oneerlijk verworven
rijkdom op prettige wijze zou kunnen be
steden. Plutanus maakte een tovergebaar
enmeteen loste het drietal op in een
rookwolkje, dat het gebouw verliet en in
snelle vaart naar het dure hotel zweefde,
dat Joris in gedachten had. Het vloog daar
een raam binnen endaar bevonden zij
zich plotseling in een prachtige kamer.
„Dat ging snel en handig", zei Joris. „En
thansHij brak verschrikt af, toen hij
merkte, dat de geldzakken, die hij zoeven
nog onder de armen had geklemd, tijdens
de vreemde reis spoorloos waren verdwe
nen!
In Rotterdam zijn dezer dagen zeventien
studenten naar een ziekenhuis gebracht,
nadat een Utrechtse student in de sociëteit
Hermes aan de Eendrachtsweg een rook-
bommetje van eigen fabrikaat had gewor
pen. Zeven studenten konden direct na
onderzoek naar huis gaan; tien zijn vier
dagen in observatie gehouden. Zij hadden
veel hinder van de dampen die zij hadden
binnengekregen.
Ondanks het verbod vuurwerk te ge
bruiken werd de bom gegooid bij de tra
ditionele bestorming van de sociëteit Her
mes door een Utrechtse student in de medi
cijnen. Verscheidene studenten kregen het
zo benauwd dat zij naar het ziekenhuis
moesten worden overgebracht. Aanvanke
lijk meende men dat er fosgeengas in de
bom zat. Dit is echter niet gebleken. De
gevolgen zouden dan veel ernstiger zijn
geweest. De studenten zullen geen nadelige
gevolgen van het inademen van de dampen
ondervinden.
Thans is het Koninklijk Besluit versche
nen, waarbij met ingang van 29 oktober
aan mr. A. A. M. Struycken eervol ontslag
is verleend als gouverneur van de Neder
landse Antillen met gelijktijdige benoe
ming tot vice-minister-president en minis
ter van Binnenlandse Zaken, Bezitsvor
ming en Publiekrechtelijke Bedrijfsorga
nisatie.
Minister ir. C. Staf te Arnhem heeft zijn
benoeming tot lid van de Tweede Kamer
niet aangenomen. Zijn opvolger op de kan
didatenlijst, de heer J. W. van der Linden
te 's Gravenhage, heeft verklaard voor een
benoeming in deze vacature niet in aan
merking te willen komen. Thans is de heer
D. F. van der Mei (C.H.) te Amsterdam
benoemd verklaard.
Ook minister mr. J. Algera te 's Graven
hage heeft zijn benoeming tot lid van de
Tweede Kamer niet aangenomen. Daar zijn
opvolger op de kandidatenlijst, minister
prof. J. Zijlstra te Amsterdam, niet voor
een benoeming in deze vacature in aan
merking wenst te komen, is de heer J.
Meulink (A.R.) te Enschedé benoemd ver
klaard.
Staatssecretaris mr. dr. A. A. van Rhijn
te 's Gravenhage heeft ook zijn benoeming
tot lid van de Tweede Kamer niet aange
nomen. Zijn opvolgers op de kandidaten
lijst, minister-president dr. W. Drees te
's Gravenhagp en minister H. J. Hofstra te
Wassenaar, wensen niet voor een benoe
ming in deze vacature in aanmerking te
komen. Mr. M. Vrolijk (P.v.d.A.) te 's Gra
venhage is nu benoemd verklaard.
Ook staatssecretaris mr. F. J. Kranen
burg te 's Gravenhage heeft zijn benoeming
tot lid van de Tweede Kamer niet aange
nomen. Zijn opvolgers op de kandidaten
lijst, minister-president dr. W. Drees te
's Gravenhage, minister J. G. Suurhoff te
Naarden en minister H. J. Hofstra te Was
senaar, hebben verklaard niet voor een be
noeming in deze vacature in aanmerking
te willen komen. Daarom is thans de heer
J. Koopman (P.v.d.A.) te Voorburg be
noemd verklaard tot lid van de Tweede
Kamer.
r>& Mi' - lts6ja-tol ir.
De Nederlandse Christelijke Radio-Ver
eniging is voornemens met ingang van 15
november een weldadigheidscampagne te
beginnen, de nationale radio-actie „Opera
tie Goed Zo".
Gedurende 24 weken zal in de uitzending
van donderdagavond een slagzinnenwed-
strijd worden gehouden. Elke week worden
daarvoor prijzen beschikbaar gesteld, to
taal voor een kwart miljoen gulden.
Het bedrijfsleven steunt deze actie, zodat
alle kosten voor de wedstrijd, inclusief de
prijzen, door 'n aantal grote firma's worden
gedragen. Deze radio-actie wordt gevoerd
ten bate van het Nationale Fonds voor de
Kinderverlamming, benevens een drietal
christelijke inrichtingen voor het blinde,
het doofstomme en het invalide kind.
Alle gegevens over deze wedstrijd, die
beoogt dat men met een cijfercode een
slagzin maakt en daarnaast zelf een slag
zin bedenkt, zijn opgenomen in een boekje
dat door P.T.T. huis aan huis wordt be
zorgd. Vóór 15 november zullen 2.715.000
boekjes gedistribueerd zijn. Bovendien
heeft men er enige honderdduizenden laten
drukken, die door de N.C.R.V. worden ver
strekt tegen een kwartje voor het goede
doel. Men heeft het boekje al die 24 weken
nodig, omdat de sleutel voor de code er in
is opgenomen en omdat het tevens 24 brief
kaarten bevat, die men kan uitknippen en
opzenden, voorzien van een extra bedrag
voor de actie.
Verband. De Amerikaanse „Cancer So
ciety" legt de laatste hand aan een rap
port over het mogelijk verband tussen
roken en longkanker. De Society is tot
de conclusie gekomen, dat er wel de-
lijk verband bestaat en dat er zelfs nog
meer ziekten een gevolg zijn van het
gewoonteroken en het kettingroken.
Het rapport van de Society tracht te
bewijzen dat de kans, aan kanker te
sterven, voor kettingrokers 27 maal zo
groot is als voor niet-rokers.
Dol. Volgens een bekendmaking van de na
tionale petroleummaatschappij is de
toestand bij de „dolle" oliebron te Al-
borze in het olieveld van Ghome, die
reeds dertig dagen aan alle pogingen
om haar te bedwingen weerstand heeft
weten te bieden, weer kritiek gewor
den, De stenen en het grint, die door
de olie worclen meegevoerd, beschadi
gen de installatie, die is aangebracht
om de gasdruk van de bron te vermin
deren. Het schijnt, dat de installatie ge
vaar loopt te worden vernietigd.
Raadselachtig. Scotland Yard heeft over
wogen of het onderzoek naar de raad
selachtige dood van rijke vrouwen in
Eastbourne, meestal weduwen, opge
geven moet worden. Het verzamelde
materiaal wordt in handen gesteld van
het openbaar ministerie.
Kinderen. Een Oostenrijkse arts, die de op
standelingen in Boedapest heeft gehol
pen, heeft verteld dat hij kinderen de
Russen heeft zien bestrijden. Hij zag
een jong meisje, dat brandende prop
pen vodden in Russische voertuigen
gooide. Een jongen van negen jaar stak
een band van een Russische pantserauto
lek.
Aanspraak. Radio Boedapest heeft maan
dag een dagorder van de minister van
Defensie, luitenant-generaal Karoly
Janea. 'en de minister van Binnenlandse
Zaken, Ferenc Münnich, uitgezonden,
waarin wordt gezegd, dat de leden van
de strijdkrachten en de politie elkaar
van maandag af niet meer met „elv-
tars" (kameraad) aanspreken, maar
met „bajtars" (vriend in de nood).
Oponthoud. Op het vliegveld van Athene
bevinden zich talrijke vliegtuigen van
alle typen en nationaliteiten, die op weg
waren naar diverse bestemmingen in
het Midden-Oosten, en die toen de
eerste berichten over de gevechten in
de Sinaï-woestijn bekend werden, daar
geland zijn.
Betoging. Honderden gewapende politie
agenten en manschappen van de repu
blikeinse garde hebben dinsdag in Pa
rijs belet dat leden van het socialistisch
vakverbond een betoging hielden voor
de Sovjetrussische ambassade in Parijs
uit protest-tegen de interventie in Hon
garije. Ongeveer 200 betogers schreeuw
den: „Dood aan de Russen".
Betoging. Bij studentenbetogingen te Rome
ten gunste van de Hongaarse opstande
lingen zijn negen betogers en zeven po-
tiemannen gewond. Een veertigtal stu
denten is door de politie aangehouden.
Enkele hunner zijn, wegens het versto
ren van de openbare orde, in hechtenis
genomen.
Wens. Toonaangevende kringen van de
aardappelhandel wensen, dat het West-
duitse ministerie voor de voedselvoor
ziening de export van consumptie-aard
appelen vrij zal laten. De aardappel
oogst is dit jaar in het bijzonder in
Zuid-Duitsland goed uitgevallen. Door
dat de vraag weinig elastisch is, is de
aardappelafzet in West-Duitsland be
perkt en kan- deze geen gelijke tred
houden met de toeneming van de pro-
duktie.
Beter. Het bestuur van de Deense commu
nistische partij heeft een verklaring
uitgegeven, waarin het betreurt dat de
regering van Hongarije de hulp van
Russische troepen heeft ingeroepen. De
gebeurtenissen in Hongarije bewijzen,
dat buitenlandse troepen een last zijn
voor de landen, waar zij gestationeerd
zijn. Alle troepen, van Oost zowel als
van West, kunnen beter naar hun eigen
land teruggaan, aldus de verklaring.
Legatie. Nederland heeft zijn consulaat-
generaal te Rabat verheven tot legatie.
Tot tijdelijk zaakgelastigde, in afwach
ting van de komst van een gezant, is
benoemd de heer Jean W. Wynaendts.
ADVERTENTIE
OTELLO NO-IRON
OVER HE MO EN ƒ19.75
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
IEDER DIE niet te veel bevangen is door
de voortreffelijkheid van eigen weten en
kunnen, staat verstomd over de grandiose
denkbeelden die de Griekse wijsgeren,
steunend op een minimale kennis der na
tuurverschijnselen, hebben geopperd. Een
treffend voorbeeld daarvan gaf Demokri-
tus, die in 460 v. Chr. te Abdera - een
Ionische kolonie in Tharacië - werd gebo
ren en in zijn minstens 90-jarig leven
ideeën heeft gelanceerd die
hem tot een voorloper bestem
pelen van de mechanisch ato
mistische natuuropvattingen
van de nieuwe tijd, d.w.z. van
het tijdperk dat door Galileï
en Gassendi werd ingeluid.
Met recht kan Demokritus
beschouwd worden als een
materialist, want hij leerde niet alleen, dat
alle gebeuren een gevolg is van de natuur
noodzakelijke beweging van ondeelbare
deeltjes of atomen, maar leidde daaruit
tevens af dat ook het denken een gevolg
is van die atoombeweging, daardoor voor
uitlopend op de theorieën die Moleschot
2300 jaar later zou verkondigen. De Olym
pische goden waren voor deze Griek geen
werkelijkheid en in een leven hierna ge
loofde hij niet, omdat volgens zijn opvat
ting bij het intreden van de dood het in
dividuele bestaan eindigt.
Door deze zuiver materialistische ideeën
maakte Demokritus in Griekenland weinig
opgang en in Athene was hij tijdens de
kulturele bloeiperiode dan ook weinig be
kend. Wat echter niet uitsluit, dat zijn
denkbeelden vooruitliepen op wat vele
materialisten van onze tijd ook verkondi
gen. (Geheel in tegenspraak met de mate
rialistische leer van Demokritus, was ech
ter het feit, dat hij tevens de grondlegger
was van de wijsgerige ethiek, die zelfs het
einddoel van zijn hele wijsbegeerte was.
Onmisbaar ter verkrijging van gemoeds
rust, achtte hij bijvoorbeeld een goed ge
weten, een begrip dat in dit materialisme
in het geheel niet past).
Maar goed, laten we daarop niet te diep
ingaan en liever eens zien, wat onze be
wondering voor deze denker heeft gaande
gemaakt. Nog niet eens zijn ideeën om
trent de atomen, die met de tegenwoordig
bekende atomen alleen de
naam gemeen hebben. Wèl
echter moet het geniaal wor
den genoemd dat hij zich
de ruimte voorstelde, gevuld
met atomen die door voortdu
rende botsingen wervelingen
vormen, waaruit lichamen ont
staan. Gewapend met vol
doende theoretische kennis en een formi
dabele telescoop, waarmee sterren en ster
rennevels kunnen worden geobserveerd,
lijkt een dergelijke veronderstelling in onze
tijd niet al te gewaagd, maar voor een wijs
geer die deze fundamentele noodzakelijk
heden moest ontberen, is het een grandioze
gedachtensprong, het zand dat hij door de
vingers laat glippen als resultaat te be
schouwen van dezelfde atomen die de boom
of de tempel het uiterlijk verlenen en dit
alles weer als resultaat van de atoom
krachten in het heelal.
Toegegeven, Demokritus kon dit gewel
dige plan niet verwerken en zag uitsluitend
de materiële kant. Maar hoeveien, die ruim
2000 jaar later leven en beter zouden kun
nen weten door wat zij om zich heen zien,
doen niet hetzelfde?
Als geniaal mogen we zeker ook Leonar
do da Vinei beschouwen.
Daarover morgen.
H. Pétillon
(Nadruk verboden)
