Nederland en
Hongarije
Betogers gooiden ruiten
in bij C.P.N.-gebouwen
Ir
II
DE SAMENZWEERDERS
J
MERLIJN EN DE WONDERBESSEN
Agenda voor
Haarlem
SPECIALE
5000
VERKOOP
Anti-communistische demonstraties
in de grote steden
Nederland en
Hongarije
knotten
4
A msterdam
Den Haag
Russische schepen werden
niet gelost in Rotterdam
Heringa Wuthrich
U trecht
Rotterdam
Haarlem
Gomoelka stelt de Polen het
lot der Hongaren voor ogen
Joegoslavië heeft begrip
voor de toestand
Nederlandse Radio:
waardig en actueel
Taxichauffeur door twee
mannen overvallen
MAANDAG 5 NOVEMBER 1956
Alle democratische partijen in Neder
land, drie vakcentralen en de Stichting
van de Arbeid hebben zondagavond de
volgende verklaring uitgegeven. „In een
sterk gevoel van verbondenheid heeft de
gehele mensheid meegeleefd met het volk
van Hongarije in zijn strijd voor vrijheid
en zelfstandigheid. Het Russische verraad
in Hongarjje dreigt de zo zwaar bevochten
vrjjheid opnieuw te vernietigen. In felle
verontwaardiging en gekwetst in haar
heiligste gevoelens protesteert de mens
heid tegen de moordaanslag op het dappere
Hongaarse volk, dat welhaast weerloos en
machteloos staat tegenover de nietsont
ziende overweldiger. In dit tragische uur
willen de Nederlandse politieke partijen,
staande op de grondslag van geestelijke
vrijheid, gemeenschappelijk het Neder
landse volk oproepen, eensgezind te ge
tuigen van hun afschuw voor het commu
nistische geweld."
Vlag halfstok
Krachtens een regeringsbesluit hangen
vandaag van alle openbare rijksgebouwen
de vlaggen halfstok. De lagere publiek
rechtelijke organen en de bevolking wordt
in overweging gegeven dit voorbeeld te
volgen, teneinde daarmee uitdrukking te
geven aan het medegevoelen van het Ne
derlandse volk met het lot dat Hongarije
heeft getroffen.
Stille omgang
Urenlang is vannacht een stille stoet van
tienduizenden mannen en vrouwen, jon
gens en meisjes langs de route van de
stille omgang in Amsterdam getrokken.
Naar een schatting van de politie liepen
in het eerste uur alleen al zestigduizend
personen in diep stilzwijgen door de bin
nenstad. Aan deze spontaan opgekomen
nachtelijke bedetocht werd voornamelijk
door katholieken deelgenomen, niet alleen
uit Amsterdam, maar ook uit de omgeving.
Na afloop werden in tien kerken plechtige
missen opgedragen. Bijzondere katholieke
plechtigheden werden ook gehouden in
Amersfoort, Bergen, Badhoevedorp, Breda,
Delft, 's-Gravenhage, Helmond, Maastricht,
Nieuwendam, Leeuwarden, Purmerend,
Schiedam, Oosterhout, Waalwijk, Leiden,
Tilburg, Rotterdam, in Het Salland en te
Utrecht. Op bisschoppelijk verzoek werden
in alleR.K. kerken in Nederland bidstonden
gehouden voor de volkeren van Oost-Euro
pa en voor de wereldvrede.
„Geef geld!"
„Om hulp te verlenen aan Hongarije is
geld nodig, geen oude kleren", zei me
vrouw E. van Heuven Goedhart-Hauan,
die zaterdagavond uit Wenen op Schiphol
is teruggekeerd. In het Oostenrijkse plaats
je Spittal heeft zij op 26 oktober de ope
ning bijgewoond van twintig daar voor
vluchtelingen gebouwde huizen, die naar
haar overleden echtgenoot, de voormalige
hoge commissaris van het vluchtelingen-
wezen, de „Van Heuven Goedhart Sied-
lung" zijn genoemd. De Nederlander dr.
V. A. M. Beerman, destijds door de hoge
commissaris als zijn vertegenwoordiger in
Oostenrijk benoemd, is thans dag en nacht
voor de stroom van vluchtelingen uit Hon
garije in de weer, zo vertelde ze. In een
kamp in Enns bij Linz worden ze onder
vraagd. Behalve lieden, die het Russische
regiem ontvluchten, kunnen er namelijk
ook wel leden van de geheime politie of
communisten onder zijn, die zich in Hon
garije, noch in Rusland verder veilig ach
ten. Bovendien zijn er vluchtelingen, die
nog gevangeniskleding dragen. Onder hen
kunnen zowel gewone misdadigers als poli
tieke gevangenen zijn.
Mevrouw Van Heuven Goedhart deelde
voorts mede, dat er voorlopig geen pro
bleem zal zijn van weeskinderen, waarvoor
vele Nederlanders altijd zo gaarne hebben
gezorgd. „Wat men in Wenen nu uit het
westen het meest nodig heeft om effeciënte
hulp te verlenen, dat is geld."
Toespraak mgr. Alfrink
De aartsbisschop van Utrecht mgr. dr.
B. J. Alfrink heeft voor de KRO-microfoon
een rede gehouden over Hongarije. Hij zei
onder meer: „Wat men gisteren reeds
moest vrezen is vandaag bittere werkelijk
heid geworden. De vrijheidsliefde en de
offerbereidheid van een volk dat jarenlang
door verdrukking is getergd, zijn niet be
stand tegen de overmacht van wapenen,
waarover een miljoenentegenstander kan
beschikken. Geheel de wereld is verbijsterd
over de trouweloosheid, waarmee de mach
tige tegenstander een klein volk onder de
voet loopt. De machteloosheid waarmee de
wereld dit moet aanzien is èen angstig
teken voor al degenen die nog steeds hoop
hebben, dat de volken geregeerd zullen
worden in rechtvaardigheid en trouw. God
spreekt zijn bedoelingen niet uit, maar het
gebeuren in Hongarije is een teken aan de
wand, waarvan wij alleen maar kunnen ho
pen, dat al degenen die aan de wereld lei
ding geven en wij allen het weten te ver
staan", aldus de aartsbisschop. „Laat deze
komende week een week zijn van gebed
voor Hongarije, een gebed voor de vrede
in de wereld. Gaat naar de kerk 's morgens
en in de loop van de dag, opdat onze chris
telijke gedachten onverzwakt gericht blij
ven op dit geteisterde volk".
Journalisten in Boedapest
Het bestuur van de Federatie van Neder
landse Journalisten heeft zondagmiddag
aan de minister van Buitenlandse Zaken
een telegram gestuurd, waarin het dringend
1 verzoekt alle pogingen aan te wenden ten
einde de veiligheid van de Nederlandse
journalisten in Hongarije te verzekeren.
Hulpacties
In Utrecht is de oprichtingsvergadering
gehouden van het Nationaal Comité Hulp
verlening Hongarije. Het stelt zich ten doel
een landelijke hulpactie te organiseren ter
leniging van de nood van het Hongaarse
volk. Bijdragen kunnen worden gestort op
postrekening 999 ten name van de pen
ningmeester van het Nationaal Comité
Hulpverlening Hongarije,. Tesselschade-
straat 12, Amsterdam.
Het Admiraal de Ruij terfonds, Konings
laan 7, Utrecht (girono. 316430) vestigt er
de aandacht op, dat het fonds fungeert als
het orgaan voor de gehele protestantse
hulpverlening aan Hongarije.
Waarborg voor de vrede!
Het aantal telegrammen, waarin vereni
gingen en organisaties hun verontwaardi
ging uitspreken en daden worden gevraagd
van regering en UNO groeit zeer snel. Tus
sen al deze telegrammen, te veel om op te
noemen, valt er één bijzonder op. Het is
van de communistische Eenheidsvakcen
trale, die ook geschokt is. Zij telegrafeerde
(Vervolg in tweede kolom)
De verontwaardiging over de gebeurte
nissen in Hongarije heeft zich zondag in
Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en
Utrecht ontladen in demonstraties voor de
gebouwen van het communistische dagblad
„De Waarheid", van de Eenheids Vakcen
trale, de communistische „Pegasus"-boek-
winkels en in Den Haag bjj de Rus
sische ambassade. De betogers, voor het
merendeel jongelui, braken de stenen uit
het plaveisel en wierpen daarmee ruiten in.
In de hoofdstad heeft vooral het gebouw
„Felix Meritis" aan de Keizersgracht het
moeten ontgelden. In dit gebouw wordt het
dagblad „De Waarheid" gedrukt en ook
zijn er de bureaus van de landelijke leiding
van de Communistische Partij Nederland
gevestiged. Ongeveer vijfhonderd betogers
kwamen zondagavond naar het gebouw. De
politie hield hen op een afstand, waarna zij
naar de overzijde van de gracht liepen, de
straat openbraken en het gebouw met
stenen bekogelden. Omstreeks half elf
brak een tiental betogers door de politie-
afzetting aan beide zijden van het gebouw.
Hard lopend .gooiden zij klinkers door de
ruiten van de benedenverdieping. Ook
twee vitrines naast de grote toegangsdeur
werden vernield.
De politie, die tegen kwart voor elf ver
sterking kreeg, wist zonder gebruik te
maken van wapens de demonstranten te
verspreiden. Korte tijd later rende ineens
een man uit het donker naar de hoofddeur
van het gebouw. Agenten wisten hem te
verwijderen. Enkele ogenblikken later
werd door een groepje een tweede storm
loop op de deur gedaan. Tegelijkertijd wer
den straatstenen naar de ramen van de
bovenétages geworpen.
Toen de betogers daarna van de voor
zijde naar de achterzijde van het gebouw,
gelegen aan de Prinsengracht, trokken,
verlieten een groot aantal personen, die een
filmvoorstelling hadden bijgewoond, haas
tig het gebouw. Even daarna klonken van
alle kanten sirenes van de brandweereer
bleek een brandalarm gegeven te zijn. Aan
de achterzijde waren de demonstranten tot
aan het gedeelte waar de drukkerij is ge
vestigd doorgedrongen en hadden een
brandend voorwerp door een vernielde ruit
naar binnen geworpen. De politie dreef de
menigte verder de gracht op. Tegen half
twaalf trokken de meeste demonstranten
weg, nadat de rijkspolitie te water met
(Vervolg van eerste kolom)
aan de UNO in New York: „Diep geschokt
door inval van Groot-Brittannië, Frankrijk
en Israel op Egyptisch grondgebied dringt
de Nederlandse Eenheidsvakcentrale bij de
Verenigde Naties aan op maatregelen die
oorlogshandelingen beëindigen en vrede
waarborge n". (Spatiëring door redac
tie H.D./O.H.C.).
Onderdak
De leiding van het internationaal jeugd-
hotel te Scheveningen heeft de vertrekken
van het zaterdag officieel geopende hotel
gedurende een maand gratis ter beschik
king gesteld van Hongaarse kinderen.
Boycot Russische receptie
Noch de Nederlandse regering, noch
enige andere Nederlandse overheidsinstan
tie zal vertegenwoordigd zijn op de recep
tie, die woensdag 7 november van 68 uur
op de Russische ambassade te Den Haag
ter gelegenheid van de verjaardag van de
Russische revolutie zal worden gehouden.
Bjj informatie bij de Russische ambassade
werd ons medegedeeld, dat de receptie in
ieder geval doorgang zal vinden.
Huisvestingcomité
Het katholiek huisvestingscomité te
's-Hertogenbosch heeft de regering mede
gedeeld,dat het zijn bemiddeling aanbiedt
voor onderdak voor Hongaarse vluchte
lingen in Nederland. Tot dusver ontving het
comité een bedrag van f 103.228.37 voor
hulp aan Hongarije. Het girono. van het
r.k. Huisvestingscomité te 's-Hertogen
bosch is 34348. Op het strookje te vermel
den: Hongarije.
een motorboot in de gracht was verschenen.
Een der demonstranten is gewond toen
uit een der bovenverdiepingen van het ge
bouw, waar men bezig was de vensters met
planken te dichten, stenen naar de betogers
werden geworpen. Een van hen werd aan
het hoofd getroffen en is naar een zieken
huis vervoerd.
Van de boekhandel „Pegasus" in de Leid-
sestraat is de grote spiegelruit vernield en
de inhoud van de etalage dooreen gewor
pen. Enige agenten van politie hebben de
demonstranten, zonder van een wapen ge
bruik te maken, verdreven.
Het gebouw van de handelsvertegenwoor
diging U.S.S.R.Nederland aan het Mu
seumplein moest het eveneens ontgelden.
Aan de voorzijde van het gebouw werden
de ruiten ingegooid. Toen enkele jongens
aan de achterzijde van het gebouw licht
zagen branden, trokken zij naar de achter
tuin, en gooiden ook daar ruiten in. Een
politieman trok zijn pistool en joeg de be
togers weg.
Toen politieversterking verscheen trok
ken de jongelui juichend weg.
De lichtzuil met foto's van het commu
nistische Hongarije op het Leidseplein
werd eveneens vernield. Slechts de naam
van dit land in groen neonlicht gloeide
's avonds laat boven het metalen geraamte
dat toen in een hoop glasscherven stond.
Tussen twaalf en één uur zondagmiddag
heeft een groep jonge mannen en meisjes,
waaronder studenten, een betoging gehou
den voor de kanselarij van de ambassade
der Sovjet-Unie aan de Andries Bickerweg
in Den Haag. Een der meisjes klom over
het ijzeren hek, dat de toegang tot de oprit
naar de kanselarij afsluit, en wierp met
een steen een der ruiten in naast de voor
deur.
Er was spoedig politie aanwezig, die de
betogers ongeveer een vijftigtal ver
wijderde. Het meisje, dat de steen had ge
worpen, een 21-jarige studente, is later
aangehouden. Nadat tegen haar proces
verbaal was opgemaakt, kon zij naar huis
gaan.
Na de betoging voor de ambassade trok
ken de demonstranten naar het gebouw
van „De Waarheid" aan de Prinsegracht,
waar alle ruiten werden ingegooid. De
politie raakte hier even slaags met de
demonstranten, die daarna naar de Hobbe-
mastraat trokken, waar de boekwinkel
„Pegasus" gevestigd is. Voordat de politie
aanwezig kon zijn, waren de ruiten van
deze winkel met grote keien stukgegooid.
Ook van het gebouw van de E.V.C. aan
de Koningsstraat in Den Haag sneuvelden
zeer vele ruiten, toen voornamelijk jonge
demonstranten stenen naar het gebouw
wierpen.
In de Assendelftstraat in Den Haag is
een man, die naar de mening van de
demonstranten een betoog ten gunste van
Rotterdamse havenarbeiders, die van
morgen moesten beginnen met de lossing
van twee Russische schepen, welke met
stukgoed geladen in de Rijnhaven lagen,
hebben geweigerd dit werk uit te voeren.
Aanvankelijk waren de kranen op de
wal reeds bijgesteld, maar zij zijn nu door
de betrokken arbeiders weggedraaid. Het
betreft hier het 3158 b..rt. metende s.s.
„Kolomna" en de 1450 b.r.t. grote „Tartu".
Laatstgenoemd schip zal nu, naar verluidt,
naar Antwerpen gaan om daar verder te
worden gelost. De lading was er zaterdag
reeds ten dele uitgehaald.
Consolidatie. Op donderdag 22 novem
ber wordt het consolidatiecongres van de op
1 januari 1956 opgerichte Nederlandse bond
van vervoerspersoneel gehouden in de grote
zaal van het N.V.-huis te Utrecht. Het con
solidatiecongres beoogt onder meer een
vaste vorm te geven aan de leiding van de
bond.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELEKTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
de communisten hield, zeer ernstig toe
getakeld. Naar verluidt zouden nog andere
personen die hun sympathie voor de com
munisten niet onder stoelen of banken sta
ken, mishandeld zijn. Een bewoner van de
De la Reyweg, de chauffeur G. Gortzak,
werd telefonisch bedreigd met allerlei
maatregelen tegen zijn persoon en zijn
woning. Men hield hem ten onrechte voor
het communistische Tweede Kamerlid H.
Gortzak. Deze woont echter in Amsterdam.
Jongelui hebben zondagavond in Utrecht
de ruiten ingegooid van het gebouw van
het dagblad „De Waarheid" aan de Maria-
plaats De politie heeft de jongelui uiteen
gejaagd.
Terwijl de politie daarmee bezig was,
zijn ongeveer 150 jongelui het gebouw van
de Eenheidsvakcentrale aan de Lange
Smeestraat binnengedrongen. Zij verniel
den alle ruiten en hebben op het kantoor
alles overhoop gehaald. Ook de ruiten van
een woning boven het kantoor sneuvelden.
In Rotterdam zijn geen massale demon
straties gehouden. Enige ruiten van het bij
kantoor van „De Waarheid" op de Heem
raadssingel werden ingeworpen door een
35-jarige man, tegen wie proces-verbaal is
opgemaakt. Later in de middag sneuvelden
er nog twee ruiten.
In de afgelopen nacht om halfeen heeft
iemand een steen gegooid door de grote
winkelruit van het bijkantoor van „De
Waarheid" aan de Schoterweg te Haarlem.
De ruit en de TL-buizen van de etalage
verlichting werden vernield.
ADVERTENTIE
Schitterende kwaliteit 4-draads
snelbreiwol in alle moderne
tinten,
Toen Merlijn de hoek om kwam, zag hij de bedelaar staan.
„Een kleinigheidje, alsjeblieft, meneer", smeekte de oude man. Merlijn keek naar
de gescheurde kleren van de man en hij kreeg meelij. Wacht... hij had nog die
zak met geld. Hij nam er enkele goudstukken uit en gooide die in de hoed van de
bedelaar. Die keek met grote ogen naar al dat geld en hij kon bijna niet geloven, dat
dat werkelijk voor hem was
„Dank u wel, edele heerduizendmaal dank!", stamelde hij.
Even later was Merlijn weer buiten de stad en hij liep, vrolijk fluitend, door het
zonnige bos. 57-58
WARSCHAU, (Reuter/U.P.) Op een
conferentie van „activisten" van de Poolse
communistische partij, die te Warschau
wordt gehouden, heeft partijsecretaris Go
moelka verklaard, dat de instructies van
regering en partij strikt moeten worden
uitgevoerd om te vermijden, dat de Polen
in een soortgelijke positie komen als het
Hongaarse volk. „Wij moeten vastbesloten
optreden tegen alle lawaaimakers en pro
vocerende elementen, die agiteren tegen
onze vriendschap en bondgenootschap met
de Sovjet-Unie". Er zijn heethoofdige
mensen, wier onverantwoordelijkheid tot
moeilijkheden kan leiden. De veiligheids
politie zal zich in het vervolg beperken tot
het bestrijden van spionnage, terreur en
andere pogingen om de veiligheid van de
staat te ondermijnen. Zij zal worden gere
organiseerd en ondergeschikt zijn aan het
ministerie van Binnenlandse Zaken, aldus
Gomoelka.
Er zijn anti-Russische stromingen, voor
al onder de Poolse jeugd. In zijn eerste
preek, na zijn eerherstel te Warschau zei
kardinaal Wyszinski zondag „Polen heeft
heldhaftig werken harder nodig dan held
haftig sterven". Vele gelovigen weenden.
De kardinaal zei dat de rooms-katholieke
kerk in Polen in de afgelopen jaren on
voorstelbare pijn heeft geleden, „maar de
kerk vergeeft en vergeet".
De Poolse regering heeft verklaard, dat
zij Amerikaanse economishe en financiële
hulp wil aanvaarden als daar geen voor
waarden aan verbonden worden. Dit is het
antwoord op een aanbod dat president
Eisenhower heeft gedaan. Tot nog toe
hield Amerikaanse hulp aan verschillende
landen verschillende vormen van toezicht
door Amerikaanse agenten in, aldus een
Poolse verklaring. Polen wil wel een eco
nomische en financiële overeenkomst slui
ten maar zonder dergelijke voorwaarden.
Het Joegoslavische persbureau Tanjoeg
heeft instemming betuigd met het program
van de nieuwe Hongaarse regering-Kadar,
maar zegt het te betreuren dat zij met hulp
van buitenlandse troepen de macht in han
den heeft genomen, hoewel dat met het oog
op de voorgaande gebeurtenissen wel te be
grijpen is. Vrede, vooruitgang en onafhan
kelijkheid kunnen alleen bestaan in de
Oosteuropese landen, die hun grondslag
hebben in het socialisme. Elke poging om
het leven van deze landen op andere grond
slagen te vestigen, zoals in Hongarije het
geval was, kan het belang van het volk en
de wereldvrede slechts schaden", aldus
Tanjoeg.
Premier Zapotocky van Tsjechoslowa-
kije heeft in een radiorede het Tsjechische
volk gewaarschuwd dat de revolutie in
Hongarije het werk is van de wereldkapi
talisten, die de volksdemocratieën willen
vernietigen.
Een onbekend Roemeens radiostation
meldde zaterdagavond dat er onrust heerst
onder de Roemeense fabrieks- en spoor
wegarbeiders. Studenten in Boekarest
zouden de colleges in marxisme en Leni
nisme en het onderwijs in de Russische taal
hebben geboycot.
7/7 Mijnheer is een goede vriend van mij, zei Plock,
Hij is voor het eerst in Praag.
Aha, antwoordde de chef van de receptie in het
Frans, wij zullen goed voor hem zorgen.
Plock wilde nog iets zeggen, maar hij^slikte zijn woor
den weer in, omdat de hotel-employé nog bij hen stond.
Hij ging met Aubrey naar boven en trok hem mee naar
het raam.
U moet hier in het hotel erg voorzichtig zijn, zei hij
fluisterend. Niemand mag te weten komen, met wie
u afspraken maakt en waar u heen gaat. Misschien is er
wel een microfoon in uw kamer verborgen. Telefoneert
u zo min mogelijk.... Dat u contact opneemt met de
Franse Ambassade, is natuurlijk vanzelfsprekend....
maar weest u voorzichtig.... U begrijpt het wel....
Een internationaal hotel wordt permanent door de politie
in het oog gehouden.Ik zou het werkelijk onaange
naam vinden, als u zich moeilijkheden op de hals haalde.
Ik had uw telefoontje al verwacht, zei enkele minu
ten later Lenótre, toen Aubrey hem aan de lijn had ge
kregen. Logeert u in het Alcron Hotel?Hoe zoudt
u het vinden, om vanavond met mij te dineren? Wij sa
men. Misschien komt later nog wel een vriend van mij
Nee, niet in het hotel.Ik zal u om zeven uur met de
wagen laten halen, dan kunnen we op de Ambassade
etenUitstekend, om half acht zie ik u dus.
Jean verliet het hotel. Met een paar stappen was hij
op het Wenceslas Plein. De straatlantaarns waren nog
niet ontstoken en een zwijgende menigte vulde het plein.
Op veel punten was het zó druk, dat hij nauwelijks voor
uit kon komen.
Na zich enige tijd door de mensenmassa's te hebben
laten meeslepen, liep hij terug naar zijn hotel. Hij ging
zitten aan het enige nog onbezette tafeltje in de hal en
bestelde een vermouth. Geen Pernod natuurlijk, wie zou
dat hier drinken?
Een jonge man liep op zijn tafeltje toe en ging zitten.
Hij mompelde enkele beleefdheidswoorden.
Bent u een vreemdeling?, vroeg hij na enkele ogen
blikken.
Jean schudde het hoofd en antwoordde in het Frans,
dat het hem buitengemeen speet, maar dat hij hem niet
verstond. In gebroken Frans zei de jonge man toen, dat
dit erg jammer was, omdat hij hierdoor niet in staat zou
zijn het nieuwe leven goed te leren kennen. Wat had
Plock ook weer gezegd? Een internationaal hotel werd
permanent door de politie in het oog gehouden! De jonge
man was echter een interessant type.
Jean keek hem eens goed aan: zijn nerveuse handen
speelden met een wijnglas, zijn das was te opzichtig, zijn
grijze ogen kenden geen rust.
De voor zichzelf werkende zakenlieden in deze
stad, zei de jonge man, voorzover zii er tenminste
nog zijn, hebben maar aan één ding gebrek: vreemd geld.
Dat kan men uitsluitend bij de Nationale Bank krijgen,
maar die geeft nooit een vergunning. Ik 4 zou enkele
grote transacties kunnen doen, alsU bent een bui
tenlander. Heeft u niet wat dollars over? De officiële
koers is één tegen vijftig. Ik wil tweehonderd geven.
Jean zweeg.
Driehonderd, vierhonderd, vijfhonderd....
Jean glimlachte.
Principieel houd ik mij niet bezig met illegale zaken.
Daar deze woorden hem wel iets te onbeleefd toe
schenen, voegde hij er nog aan toe: Het spijt mij erg,
maar het druist bepaald tegen mijn geweten in.
De jonge man mompelde iets onverstaanbaars, pakte
zijn glas op en vertrok.
Was hij nu een politie-spion of een zwart-handelaar?
Of beide?
Eerst nu kon Jean zijn omgeving opnemen. De hal
zoemde van de stemmen. Vele talen werden er gespro
ken. Aan één van de tafeltjes zat een neger, aan een
ander een Chinees, óeregeld begon de telefoon op de
balie te bellen, waarna steeds een der gasten werd op
geroepen. Niets bijzonders, dacht Jean, maar als ik in de
hal van» het Ritz Hotel in Parijs gezeten had, zou ik óók
niet kunnen vertellen, wat er in de stad omging. Maar
daar zou ik inlichtingen kunnen vragen, als ik iets te
weten zou willen komen. Hier is mij dat te riskant. Of
zou ik door de kranten beïnvloed zijn? Misschien zijn de
toestanden helemaal niet zo érg. Maar Plock had hem
duidelijk genoeg gewaarschuwd. Waarom gaf hij hem
eigenlijk niet aan? Wat zou Plock met hem voor hebben?
Jean had niet gevraagd waar de Franse ambassade
gelegen was. Hij kreeg dus een schok, toen hij de omge
ving herkende. De wagen reed langs de linker oever van
de rivier tot aan de Kareis Brug en toen over het Klein-
seiner Plein, door de Karmelieten Straat naar het Mal-
teser Plein, waar de Ambassade was.
Zijn jongensjaren had hij in deze buurt doorgebracht.
Het barokke gebouw, waarin de ambassade gevestigd
was, was het voormalige Bouquoi Paleis. Tegenover de
ambassade stond het paleis van de Ridders van de Mal
tezer Orde. Op dit plein had hij vroeger met de gymna
siasten tegen de h.b.s.'ers gevochten; stenen waren toen
zelfs door de ruiten van het Maltezer paleis gevlogen.
Plotseling werd het Jean duidelijk, wat Praag zo'n an
der beeld gaf: de politiemannen droegen licht-groene
uniformen en petten, terwijl zij vroeger donkere unifor
men en jagershoedjes met veren hadden gedragen.
Jean stond voor het Bouquoi Paleis. In 1938, na Mün-
chen, zo had Jan hem wel eens verteld, hadder ze hier
de croix de guerres en de médailles militaires van de
oorlogsvrijwilligers uit 1914 in de modder gegooid.
Hij betrad het Ambassadegebouw en vroeg naar mijn
heer Lenótre.
Het bleek een kleine man te zijn; Jean was ongeveer
een hoofd langer. Lenótre was ongeveer veertig jaar oud,
blond, aan de dikke kant, en erg levendig.
Badin had hem een uitvoerig code-telegram gezonden,
zodat hij alles afwist over Jean's zaken en zijn relaties
met Plock. Officieel kon hij geen hulp bieden. Maar, zo
als hij Jean met een knipoog te kennen gaf, onofficieel
en met de hulp van Plock zou er misschien toch wel iets
voor hem te bereiken zijn, zou het voor hem iets ge
makkelijker gemaakt kunnen worden. Maar ook niet
meer. Jan Horak was al zo goed als ter dood 'veroordeeld,
schuldig of qnschuldig. Een Tsjechische vriend, die na
het eten zou komen, zou hier wel meer over vertellen.
Jean bekende, dat hij Plock's zaken niet goed kon be
grijpen en dat hij niet wist, o* hij de man vertrouwen
mocht. Waar eindigde zijn oprechtheid en waar begon
nen zijn oneerlijke handelingen?
Lenótre lachte.
Dat is niet zo moeilijk uit te leggen. U kunt Plock
vertrouwen, want op een goede dag zal hij in het bui
tenland willen blijven en niet meer naar Praag terug
keren. Hij moet dus met de Franse autoriteiten goede
relaties onderhouden. Als u hier wat zou overkomen,
dan zou het met Plock in Frankrijk, en waarschijnlijk
zelfs in het gehele westen, gedaan zijn.
(Wordt vervolgd).
Voor de
microfoon
Voor zover wij hebben kunnen nagaan is
de bevolking van geen enkel Europees land
zondag zo voortreffelijk ingelicht over de
droeve gebeurtenissen in Hongarije als de
Nedelandse. Dit houdt een verdiend com
pliment in voor de omroepverenigingen,
die door middel van reportages, commen
taren en aan de situatie aangepaste muzi
kale en litteraire programma's de luisteraar
van uur tot uur lieten meeleven met de
tragedie welke zich daar ginds ontrolde.
Na de steeds uitvoerige berichten van de
nieuwsdienst werden voortreffelijke in
drukken weergegeven van de te Wenen
vertoevende Nederlandse correspondent
Otto Gobius. De K.R.O. liet 's middags na
het nieuws van één
N, uur de stem horen
van kardinaal Minds-
zenty, zoals die zater
dagavond nog via
Radio-Boedapest had
y geklonken. Na het
nieuws van acht uur
's avonds leverde de Avro daarvan een pen
dant door een opname te laten horen van
de stem van Imre Nagy in de smartelijke
oproep aan de Hongaarse bevolking nadat
het nieuws van de Russische overval op
Boedapest bekend was geworden. Mr. Hil-
terman gaf in diezelfde uitzending een
even scherp als trefzeker commentaar. In
de journaaluitzending van de Avro kon
men voorts fragmenten horen uit de kerk
dienst der in Nederland vertoevende Hon
garen in de Nieuwe kerk te Amsterdam.
Het nieuws over het Midden-Oosten werd
evenmin verwaarloosd: Sal Hamburger gaf
een stemmingsbeeld van Tel Aviv uit. Als
artistieke bijdrage tot het Avroprogramma
droeg Kommer Klein in deze omstandighe
den bijna wrang klinkende verzetspoëzie
voor.
De kern van het avondprogramma van
de K.R.O. bestond uit de rede van de aarts
bisschop van Utrecht, mgr/ B. J. Alfrink.
De hiaten tussen de uitzendingen van
nieuws en mededelingen werden gevuld
met voorlezing uit het boek Daniël, met
name het verhaal van de drie mannen in
de brandende oven, en gebed.
Uit dit uiteraard summiere overzicht
moge blijken, dat de omroepverenigingen
en ook de Wereldomroep een waar
dige aanpassing van hun programma's aan
de ernst van de gebeurtenissen hebben na
gestreefd zonder dat dit ten koste is gegaan
van de actualiteit en de levendigheid der
berichtgeving. J.H.B.
Een Amsterdamse taxichauffeur is zater
dagavond op de Velserweg vlak buiten de be
bouwde kom van Amsterdam door twee
jongemannen overvallen. De 48-jarige chau-
feur heeft de mannen in de leeftijd 20-25 jaar
op de Nieuwendijk in zijn wagen genomen.
Zij gaven hem opdracht naar IJmuiden te
rijden, waar zij in een ertsboot zouden ver
blijven. Toen de taxi de hoofdstad had ver
laten en op een stille weg reed, voelde de
bestuurder plotseling een hard voorwerp in
zijn rug. De man werd gedwongen de auto
te verlaten, waarbij hij met een hard voor
werp een slag op het hoofd kreeg. Er ont
stond een gevecht tussen de twee jongeman
nen en de chauffeur, waarbij de laatste, die
stevig is gebouwd, zich wist los te rukken.
De jongemannen gingen er met de taxi van
door. Nadat de Amsterdamse politie een be
richt over de overval had rondgezonden
bleek, dat de taxi ter hoogte van „De Nachte
gaal" in Lisse door de twee mannen was ach
tergelaten. Op een vijftal schepen in de
IJmuidense haven is een onderzoek ingesteld,
maar tot nog toe ontbreekt elk spoor van de
overvallers.
MAANDAG 5 NOVEMBER
Minerva: „Dêep in my heart", alle leeft.,
8.15 uur. Cinema Palace: „Artisten en mo
dellen", all leeft., 7 en 9.15 u„r. Roxy: „De
slavin der Minnetarees", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Ja, die liefde in Tirol",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „Mars door
de hel", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: „De
zeven hoofdzonden", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Schurken gaan naar de hel", 18 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Achter de scher
men van Scotland Yard", 14 jaar, 8 uur.
Stadsschouwburg: De Nederlandse Comedie
met „De grote liefde", 8 uur. Frans Hals
museum: Mevrouw Klinkhamer-Steketee
spreekt voor Volksuniversiteit over „Het
kind en zijn milieu", 8 uur. Gebouw Zang
e" Vriendschap: Geestelijk Centrum „De
Grotere Wereld", 8 uur. Begijnhofkapel:
Interkerkelijke samenkomst. Spreker J.
Klein Haneveld. Zangdienst van 7.30 uur af.
Immanuelkerk: Hervormde gemeente Scho
ten, „Gebed voor Hongarije en de vrede",
8 uur.
DINSDAG 6 NOVEMBER
Minerva: „Deep in my heart", alle leeft.,
8.15 uur. Cinema Palace: „Artisten en mo
dellen", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „De slavin der Minnetarees", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Ja, die lief
de in Tirol", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Mars door de hel", 18 jaar, 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Studio: „De zeven hoofdzonden",
18 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Schur
ken gaan naar de hel", 18 jaar, 2, 7 en 9.15
uur. Frans Hals: „Achter de schermen van
Scotland Yard, 14 jaar, 2.30 en 8 uur. Brink-
mann: Lezing van Pirzadé Vilayat Mayat
Khan over „Verlichting door wijsheid" voor
Soefi-centrum Haarlem, 8 uur
