Panda en de Meesteivmagiër
Internationale verwikkelingen
doorkruisen het prijsbeleid
Moeder heeft zo weinig
Lichte vorst houdt aan
A
ttJbv.nteijev
2.60
2.95
3.95
^ocA i<3 Itet zo
TWEEDE KAMER
J
De radio geeft zaterdag
Wereldnieuws
VRIJDAG 23 NOVEMBER 1956
2
Professor Allen Tate
naar ons land
Vingerafdrukken waren
inbreker noodlottig
GROTE HOUTSTRAAT 16
PULLOVERS
VESTEN
Koepelprijs dit jaar voor
Mies Bouhuys
Platenspeler
HELDER ALS HET DAGLICHT
Lezing over historische
ontwikkeling van Hongarije
Drie ton voor Hongarije in
Amsterdam bijeengebracht
„Mij een biet"
FLUITENDE
PIJLEN
(Van onze Kamerverslaggever)
Minister Zijlstra had zijn prijsstabilisa-
tiebeleid bestemd voor een periode tot eind
1957. De premie voor de Ouderdomswet en
de compensatie voor de huurverhoging
zouden er dus in begrepen zijn. De inter
nationale verwikkelingen maken deze op
zet echter onmogelijk, verklaarde de
minister gisteren in de Tweede Kamer. De
regering zal zorgen tegen prijsstijgingen zo
gewapend te zijn, dat deze niet verder
gaan dan onvermijdelijk is.
Onze economische positie is zo, dat be
perking van de bestedingen noodzakelijk
is. Indien deze beperking niet voldoende is
om het tekort op de betalingsbalans en de
rijksbegroting op te heffen, rest niets
anders dan kredietbeperking.
Men kan volgens minister Zijlstra van
mening verschillen over de vraag of de
loonstijging is uitgegaan boven de stijging
van de produktiviteit. Maar al zou dat juist
zijn, dan kan men daarvan toch niet alle
economische onheilen afleiden, want hoe
groot was de winst?
Als onder de bestedingsbeperking ook
consumptiebeperking valt en de subsidies
op levensmiddelen worden afgeschaft, dan
is dat een prijsstijging op grond waarvan
geen looneisen kunnen worden gesteld,
want dan zou er geen sprake zijn van be
perking, aldus de minister.
Door de stijging van de prijzen van de
ingevoerde grondstoffen en de stijging van
de zeevaarttarieven wordt onze ruilvoet
slechter. De winst op de export wordt klei
ner en dat heeft een nadelige invloed op
de betalingsbalans, zodat de bestedingsbe
perking groter moet worden.
De steeds stijgende aannemingssommen
voor bouwwerken vervullen de minister
met grote zorg. Het kan zo niet doorgaan.
ADVERTENTIE
aan een cadeautje, speciaal voor de
huishouding. Het is veel leuker om
haar eens iets persoonlijks te geven.
Weet u niet wat?
Laat ons u dan eens op weg helpen-
Wat dacht u van een lief GOUD HOR
LOGE v.a. 98.of een beeld van eeri
GOUDEN RING, vanaf 24.50 of een
solide ARMBAND, zoiets wil moeder
nu juist zo graag hebben.
BIJ
VINDT U HET
de kleine zaak met de grootste keuze
GROTE HOUTSTRAAT 49
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Morgengebed en liturgische kalen
der. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen.
8.50 Voor de huisvrouw. 10.00 Voor de kleu
ters, 10.15 Platen. 10.30 Ben je zestig? 11.00
Voor de zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus.
12.03 Platen. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Platen. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws en katholiek nieuws.
13.20 Platen. 14.00 Voor de jeugd. 14.20 En
gelse les. 14.40 Boekbespreking. 14.50 Ama
teurprogramma. 15.10 Kroniek van letteren
en kunsten. 15.45 Amateurprogramma. 16.00
De schoonheid van het Gregoriaans. 16.30
Voor de jeugd. 17.10 Metropole-orkest en
solist. 17.45 Lichte muziek. 17.55 Idem. 18.15
Journalistiek overzicht. 18.25 Platen. 18.30
Van het Binnenhof. 18.40 Platen. 18.45 Rege
ringsuitzending: Atlanitsch allerlei. Een en
ander over de 15 landen, aangesloten bij het
Atlantisch Pact. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen.
20.10 Lichtbaken. 20.30 Actualiteiten. 20.45
De gewone man. 20.50 Gevarieerd program
ma. 22.10 Cabaret. 22.35 Wij luiden de zondag
in!, avondgebed en liturgische kalender.
23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto.
23.2524.00 Nouveauté's.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor
de vrouw. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, cau
serie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Zigeuner
orkest. 10.50 Buitenlands weekoverzicht. 11.05
De familie Doorsnee. 11.35 Pianorecital. 12.05
Roemeens orkest. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws.
13.20 Harmonie-orkest. 13.45 Sportpraatje.
14.00 Voor de jeugd. 14.35 Koorzang. 14.50
Boekbespreking. 15.05 Platen. 15.30 Van de
wieg tot het graf, causerie. 15.45 Radio Phil-
harmonisch orkest en solist. 16.40 Is de
maat vol?, causerie. 16.55 Hammondorgel.
17.10 Actualiteiten. 17.40 Instrumentaal trio
en soliste. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Dansmuziek. 18.45 Platen. 19.00 Artistieke
Staalkaart. 19.30 Passepartout, causerie. 19.40
Het Nieuwe Testament, causerie. 19.55 Deze
week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Geva
rieerd programma. 21.45 Socialistisch com
mentaar. 22.00 Sport. 22.10 Amateursprogram
ma. 22.40 Samen uit, samen thuis, hoorspel.
23.00 Nieuws. 23.15 Wereldkampioenschap
dammen 1956. 23.2024.00 Platen.
TELEVISIE (A.V.R.O.)
20.00 Journaal en weerbericht. 20.15 Ge
varieerd programma.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkestconcert. 12.30 Weerbericht.
12.35 Gesproken aperitief. 12.45 Platen. 13.00
Nieuws. 13.11 Radio-almanak. 14.30 Journaal.
15.00 Platen. 15.15 Canadese volksliederen.
15.45 Elektrisch orgel. 16.00 Platen. 16.15
Orkestconcert. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.20 Liturgische zangen. 17.30 Ge
varieerde muziek. 18.00, 18.15 Platen. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Zang.
19.45 Platen. 20.00 Cabaret. 21.00 Operette
muziek. 21.30 Amusementsorkest. 22.00
Nieuws. 22.11 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.0524.00 Platen.
Indien de bedrijfsleden er zelf geen ver
andering in brengen, zullen maatregelen
genomen moeten worden. De bewering dat
de afspraken tussen de minister en het be
drijfsleven over de prijsstabilisatie alleen
golden voor 1956 en dat dus met ingang
van 1 januari 1957 prijsverhogingen kun
nen worden aangekondigd, bestreed de
minister. Afgesproken is dat eerst nader
overleg zou worden gepleegd.
Bij de replieken zei de heer VanLeeu-
wen (V.V.D.) uit het betoog van de mi
nister begrepen te hebben dat loonsverho
ging, waartegenover geen hogere produk
tiviteit staat, maar zou moeten worden be
taald uit dé winst. Maar daardoor belet
men de ondernemingen uit te breiden of te
moderniseren docrr zelffinanciering. Onge
veer 1200 miljoen gulden per jaar wordt
geïnvesteerd door zelffinanciering. De
overbesteding bedraagt naar schatting 750
miljoen. Als dit bedrag moet worden afge
trokken van de zelffinanciering, loopt het
mis met de investeringen, in het belang
van de industrialisatie.
Minister Z ij 1 s t r a verklaarde niet be
doeld te hebben dat de loonsverhoging
maar ten koste moest gaan van de winst.
De ondernemers wordt echter gevraagd
zich in hun winstmogelijkheden te beper
ken, zoals ook van de arbeiders wordt ge
vraagd zelfbeheersing te tonen in het
stellen van looneisen.
De Amerikaanse litterator professor Al
len Tate, hoogleraar in de litteratuur aan
de universiteit van Minnesota, zal eind
volgende week - op de terugreis uit New
Delhi, waar hij de conferentie van de
Unesco heeft bijgewoond - voor korte tijd
in Nederland vertoeven. Professor Tate zal
hier twee lezingen houden en wel op don
derdagavond 29 november 1956 in de In
dustriële Club in Amsterdam en op vrijdag
30 november in het Institute of Social Stu
dies in Den Haag. De te behandelen onder
werpen zijn respectievelijk „Moderne Ame
rikaanse poëzie" (1900-1955) en „Heden
daagse Amerikaanse litteratuur" (met voor
lezing van fragmenten).
De eerste causerie zal in Amsterdam
worden gehouden onder auspiciën van het
Instituut Nederland-Amerika en het PEN-
centrum voor Nederland. De lezing in Den
Haag zal uitsluitend onder auspiciën van
het Instituut Nederland-Amerika worden
gehouden. Professor Allen Tate is onder
meer hoofdredacteur van „The Sewanee
Review" geweest. Van zijn hand zijn sinds
1928 geregeld boeken verschenen. Enige
van de meest recente titels zijn: „On the
limits of poetry" (1948), „The hovering fly"
(1949), (samen met Caroline Gordon) „The
house of Fiction" (1950) en „The Forlorn
demon" (1953).
Bromfietsles. Rekening houdende met
de mogelijkheid dat een rijbewijs voor brom
fietsers in de toekomst verplicht zou kunnen
worden gesteld gaat de Vereniging voor
Veilig Verkeer in Den Haag cursussen voor
bromfietsers houden. Deze cursussen be
staan uit vier lessen door instructeurs van
de verkeerspolitie. De lessen worden gevolgd
door een examen.
ADVERTENTIE
Op elk doosje een mooi scheepsplaatje
De rechtbank te 's-Gravenhage heeft de
27-jarige monteur H. G. M. uit 's-Graven
hage veroordeeld tot een jaar en negen
maanden.gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest - een maand minder dan de
officier van Justitie had geëist -, omdat
de man op 22 juli bij het Nederlands Zui-
velbureau te 's-Gravenhage een inbraak
zou hebben gepleegd.
De monteur, die reeds vaker is veroor
deeld, heeft steeds hardnekkig ontkend de
pleger van deze inbraak te zijn, ondanks
het feit dat men aan de binnenkant van
de brandkast van het bureau een vinger
afdruk van hem had gevonden. Op 22 juli
was M. 's middags wel met zijn vrouw in
het bureau geweest. Hij had toen het ge
bouw moeten schoonmaken voor een
schoonmaakbedrijf. Hij zei er zich niet van
bewust te zijn de brandkast te hebben
aangeraakt.
ADVERTENTIE
SINT NICOLA AS GESCHENKEN
Waarom verder gezocht, wanneer u bij ons
ontelbare luxe en practische cadeaus kunt
kopen? O a. alle merken Eau de Cologne,
parfum, zeep, borstelwerk, verbandtrommels
etc.
Aanbevelend,
Drogisterij 7. BOONACKER
Kleine Houtstraat 4 - Haarlem
Filiaal: Koningsweg 2 - Velsen-Noord
Doordat in het noorden van het land be
wolking binnendreef werd de nachtelijke
afkoeling daar sterk getemperd. Daardoor
daalde bijvoorbeeld op het vliegveld Eelde
de temperatuur nauwelijks beneden het
vriespunt. Daarentegen vroor het in Bra
bant, waar het de gehele nacht helder
bleef, ongeveer zes graden.
Het weer wordt nog steeds beheerst door
een hogedrukgebied waarvan het centrum
boven Scandinavië gelegen is. Dit hogedruk
gebied maakt deel uit van een gordel van
hogedrukgebieden die zich uitstrekt van de
Azoren tot noord-Rueland. Aangezien deze
weinig van plaats verandert, duurt de pe
riode met lichte vorst in de nacht en over
dag temperaturen nabij het vriespunt voort.
De wolkenvelden die zich in het noorden
van het land bevinden zullen zich langzaam
ook over het zuiden van het land uitbrei
den.
24 november
Zon op 8.17 uur, onder 16.40 uur.
Maan op uur, onder 12.52 uur.
Maanstanden
25 nov. 2.12 uur laatste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 23 november
-Hoog water: 6.57 en 19.18 uur.
Laag water: 2.32 en 14.55 uur.
Zaterdag 24 november
Hoog water: 7.48 en 20.14 uur.
Laag water: 3.19 en 15.45 uur.
WEERRAPPORTEN
(De temperatuur is van
hedenmorgen 7 uur, de
neerslag van
de laatste
■oS d
24 uur.)
£«S S
it
Stockholm
mist
nno -3
Oslo
onbewolkt
nno -8
Kopenhagen
mist
no 1
Aberdeen
nevel
windst. 3
Dublin
onbewolkt
wnw 4
Londen
onbewolkt
nw -5
Brussel
onbewolkt
o -5
Parijs
nevel
windst, -6
Bordeaux
nevel
windst. -5
Grenoble
mist
nw -0
Nice
geheel bew.
o 9
Berlijn
onbewolkt
ono -2
Frankfort
onbewolkt
no -3
München
geheel bew.
zzw -4
Zürich
geheel bew.
wnw -4
Genève
ij zei
z -1
Locarno
geheel bew.
windst. 3
Rome
nevel
windst. 5
Wenen
geheel bew.
windst. -3
Innsbruck
geheel bew.
nno -2
Mallorca
onbewolkt
11
Amsterdam
onbewolkt
ono -2
Den Helder
geheel bew.
ozo -0
Ypenburg
onbewolkt
no -4
Vlissingen
onbewolkt
o -0
Eelde
geheel bew.
no -4
De Bilt
onbewolkt
ono -3
Twente
zwaar bew.
0 -1
Eindhoven
onbewolkt
ono -4
Vlv. Z.-Limb. onbewolkt
ono -6
S
sS
0,2
0
0
0
0
0
0
0
0
8
0
0
0
0
0,1
0
11
0
0
4
0
0
0
0
0
0
0
0
0
ADVERTENTIE
De gemeente Amsterdam heeft de schrijf
ster Mies Bouhuys dit jaar de Koepelprijs,
bestemd voor auteurs op het gebied van het
toneel voor jonge kinderen, toegekend.
Deze prijs van vijfhonderd gulden werd in
gesteld na een schenking aan de gemeente
van de geliquideerde vereniging sociëteit
„De Koepel". De jury bestond ditmaal uit
mevrouw Jeanne van Schaik-Willing en de
heren J. J. van Mechelen en E. van Pari
don.
ADVERTENTIE
Waar kan hij beter slagen
voor zijn m u z i e k-liefheb-
bende vrienden
Bell records
2 American songs 1 Qh
45 TI .UU
Oo één plaat
6 tophits
Album voor
uw platen
5 95 - 5.50
^«tkken
zeer practisch,
iedere plaat
direct binnen uw
bereik, vanaf.
"laf^-w'sselaars
en pick-ups,
o a. „Garrard"
met 4 snelheden
verwisselbaar
„labo" in luxe
koffer, QO
snelheden u£."
Aanslag. De inboedel van de kantoren van
de Franse luchtvaartmaatschappij „Air
France" in het Jordaanse gedeelte van
Jeruzalem is verbrand na de ontploffing
van een bom. De politie heeft een acht
tienjarige man gearresteerd, die beken
de de aapslag te hebben gepleegd omdat
„Frankrijk met Engeland en Israel
Egypte had aangevallen en dagelijks
Algerijnse broeders vermoordt". Radio-
Beiroet (Libanon) heeft bekend ge
maakt, dat de burgerluchtvaart met in
gang van zondag overdag weer gebruik
mag maken van de Syrische vliegvel
den.
Voorzorgsmaatregel. De nationale bank van
Zweden heeft haar discontotarief ver
hoogd van 3 tot 4 percent. Voorts is
bekend gemaakt, dat de regering een le
ning tegen een rente van 4% pet. zai
uitgeven. De Zweedse monetaire auto
riteiten vrezen, dat de internationale
politieke toestand speculatieve neigin
gen en economische spanningen tenge
volge zal hebben.
Generaals. In Buenos Aires verluidt, dat
president Aramburu door de vlootlei-
ders is gedwongen, het ontslag te aan
vaarden van vier generaals van het le
ger wier betrouwbaarheid in twijfel is
getrokken. Twee andere generaals,
Bengoa, oud-minister voor het leger en
Uranga, oud-minister van vervoer, zijn
in hechtenis genomen. De ontslagen ge
neraals zijn beschuldigd van activiteit
in strijd met de revolutie tegen het Pe-
ronisme.
Scherp. Zweden heeft de regering van de
Sovjet-Unie opnieuw ditmaal in een
scherp gestelde nota gevraagd naar
de verblijfplaats van de Zweedse diplo
maat Raoul Wallenberg, die in 1945 bij
het binnentrekken der Russische troe
pen in Boedapest spoorloos verdween.
Op vorige Zweedse verzoeken gaf het
Kremlin steeds ten antwoord dat de
zaak-Wallenberg in onderzoek is.
Asiel. Volgens het te Ankara verschijnen
de Turkse blad „Son Posta" hebben
vijftien Bulgaren, onder wie vijf studen
ten, in Turkije asiel gevraagd. Twee
van de 26 opvarenden van de Poolse
trawler Pollux hebben in Kopenhagen
asiel gevraagd. De twee vissers vertel
den dat de kapitein de bemanning na
aarzelen had toegestaan te passagieren.
Advies. Paus Pius XII lijdt aan een lichte
aanval van griep. Van zijn artsen heeft
hij het advies gekregen, meer rust te
nemen en het aantal audiënties te be
perken. vatieaanse kringen verklaren,
dat specialisten die de Paus enige dagen
geleden hebben onderzocht „niets ab
normaals" hebben ontdekt.
Bouwplannen. De Franse marine wil in de
komende twee jaar schepen met een ge
zamenlijke tonnage van 60.000 ton laten
bouwen. Voor 1957 staat onder meer de
bouw van een vliegdekschip voor hef-
schroefvliegtuigen en twee escorte
vaartuigen op het programma.
Voetafdrukken. Een Israëlische militaire
woordvoerder heeft meegedeeld dat een
groep Arabische saboteurs uit Jordanië
een deel van de spoorlijn Tel Aviv-
Beérsjeba hebben opgeblazen. Volgens
de woordvoerder zijn er voetafdrukken
van ongeveer tien personen, „die schoei
sel droegen met rubberzolen", gevonden
tussen de plaats van de ontploffing en
de Jordaanse grens.
Atoomlocomotief. De Westduitse spoorwe
gen zijn van plan een door atoomenergie
aangedreven locomotief van 5.916 pk.
te bouwen. Hij zal 175 ton wegen en 35
meter lang zijn. Indien hij 200.900 km.
per jaar rijdt zal hij zuiniger in het ge
bruik zijn dan een stoomlocomotief,
maar iets duurder dan een elektrische.
Streng. De Britse gouverneur van Cyprus,
Sir John Harding, heeft bekend ge
maakt dat strengere straffen worden in
gevoerd om het verzet op het eiland te
bestrijden. De doodstraf zal in meer ge
vallen gelden.
Tegenbezoek. Premier Tsjoe En Lai van
communistisch China, die een reis door
Zuidoost-Azië maakt, is uit Hanoi
(Noord-Vietnam) te Pnompen, de hoofd
stad van Cambodja, aangekomen. De
Cambodjaanse regering heeft uitgebrei
de veiligheidsmaatregelen getroffen. De
aankomst van Tsjoe was tot woensdag
geheim gehouden. De Chinese premier
beantwoordt het bezoek aan Peking van
prins Norodom Sihanoek.
Automatisch. De 42-jarige De Villiers
Graaff is gekozen tot leider van de
Zuidafrikaanse verenigde (oppositie)
partij, als opvolger van de 56-jarige G.
N. Strauss, waardoor hij automatisch
leider van de oppositie in het Zuidafri
kaanse parlement is geworden.
ADVERTENTIE
65. Het telefoontje van de hoteldirecteur
had de politie in het geweer gebracht. Met
gierende sirenes kwam een overvalwagen,
gevuld met stoere agenten aanrijden.
„Sneller! Sneller!", riep de inspecteur, „er
gebeuren geheimzinnige dingen in het
Grand Hotel! Er schijnt daar een rare gast
te zitten die miljonairs en werksters laat
verdwijnen!" Het geloei van de sirene
drong door in de hotelkamer van Panda
en zijn metgezellen. Plutanus drukte in
afgrijzen de handen op de oren. „Beilo!",
riep hij geschokt, „wat is dat nu weer
voor een afschuwelijk geluid?! Welk hels
lawaai maken uiterlingen toch steeds! Dit
is niet uit te houden!" Joris, die in zijn
duistere loopbaan wel vaker politiesire
nes had gehoord, keerde zich verschrikt
naar het venster. „Politie!", riep hij uit,
„ze komen hierheen!" „O, o, daar heb je
het al", steunde Panda, „nu gaan we na
tuurlijk allemaal weer eens de gevangenis
in". „Blijf bedaard, manneke", zei Joris.
Voor vrouwen in V.V.D.
Voor de groep Kennemerland-Zuid van de
vrouwen in de V.V.D. heeft mevrouw P.
Walma van der Molen-Meindersma uit Den
Haag een inleiding gehouden over de his
torische en politieke ontwikkeling van
Hongarije. Zij schetste hoe in 896 de Mag-
yaren of Hongaren onder hun leider Arpad
het land van de Donau binnentrokken. Op
het einde van de tiende eeuw werd het
land een christelijke staat; in 1001 werd
Stephanus door de paus tot koning van
Hongarije gekroond. De Stephans-kroon
bevindt zich thans vermoedelijk in Ame
rika. Sedert de veertiende eeuw vormden
de Turken een voortdurende bedreiging.
Pas in het midden van de vijftiende eeuw
wist de krachtige koning Mathias de eerste
de Turken te verslaan. Later konden de
Turken dank zij onderlinge twisten in het
Hongaarse land het volk weer overheersen.
Na de Franse revolutie streefden de Hon
garen naar zelfbestuur. De liberale bewe
ging van 1848 was in Hongarije tevens
nationaal getint. De grote figuur was Kos
suth, die de Hongaarse republiek uitriep
en de Habsburgers van de troon vervallen
verklaarde. De Oostenrijkers riepen echter
de Russische hulp in. Vanaf die tijd bleven
de Russen gehaat in Hongarije. Sedert
1867 kreeg het land meer zelfbestuur.
In de eerste wereldoorlog vochten de
Hongaren aan de Duitse kant, hetgeen hun
duur te staan kwam, daar bij de vrede van
Trianon (1920) meer dan zeventig percent
van hun grondgebied werd afgenomen. In
de tweede wereldoorlog werd weer de zijde
van Duitsland gekozen. Het Russische leger
veroverde het land in de winter van 1944-
1945, waarna de communistische invloed
steeds groter werd.
Nadat mevrouw Walma van der Molen
aandacht had geschonken aan de commu
nistische strijd tegen de kerken, speciaal
aan het proces tegen kardinaal Mindszenty,
besloot zij haar goed gedocumenteerde in
leiding met het citeren van het Hongaarse
volkslied van de dichter Petöfi (1848).
Het hoofdstedelijk comité „Amsterdam
helpt Hongarije" heeft tot dusver bijna
f 300.000 bijeengebracht voor hulp aan
Hongarije en aan de vluchtelingen. De
plaatselijke collecte bracht ruim een kwart
miljoen op. Van de kant van bedrijven en
dergelijke kwam ruim f 40.000 binnen.
XXXDCOC)OOOOOOCOOOOOOOOO(X)OOCOOOOOOOOCOOOOOOOOOOC)OOOCOOOO
Op het bedrijf van de heer J. Louwerse f
3 te Grijpskerke is een suikerbiet gerooid,
waaraan geen eind scheen te komen, ij
6 Toen het „gevaarte" goed en wel uit 8
3 de grond was en de duimstok en langs 8
was gelegd, bleek, dat de biet de for- p
8 midabele lengte van 1,25 meter had,
gemeten vanaf het eind, van de wortel
8 tot de kop van de biet. Uiteraard was
o O
8 de suikerbiet bijzonder „slank": het f
g moet tenslotte uit de lengte of uit de 3;
8' breedte komen. „Bewaart u de biet'-
8 voorlopig?", vroeg men de heer Lou-
wérse. „Mij een biet", zei hij.
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooaoooocx
„Met de heer Plutanus in ons midden be
hoeven we ons nergens zorgen over te
maken. Hij zal ons wel even naar veiliger
oorden doen verdwijnen". „R-reken daar
m-maar niet op", stamelde Panda, omkij
kend, „w-want hij is nu zélf al v-verdwe-
nen!" En inderdaad, daar waar zoeven
nog de magiër gekweld naar de geluiden
had zitten luisteren, zweefde nu nog slechts
een rookwolkje, dat snel vervluchtigde. En
terwijl Panda en Joris hier ontzet naar
keken, klonken luide slagen op de deur.
TOEN HET destijds ter sprake kwam,
hebben we verteld van verschillende ke
verlarven, schorpioenen en spinnen, die
door de Bosjesmannen in Afrika voor het
verkrijgen van pijlgif worden gebruikt.
Ook het curare uit het Amazonegebied is
toen ter sprake gekomen. Maar hiermee
is de chemische oorlogvoering op het ter
rein van de primitieve volken
nog geenszins uitgeput.
In Afrika worden gewoon
lijk de gifsoorten gebruikt die
het hart aantasten, behorende
tot de strophantus-groep, maar
in Amerika worden door de
wilde stammen hoofdzakelijk
verlammingsvergiften gebe
zigd. Deze vergiften, gebaseerd op de
strychnos-groep, worden tussen de stam
men druk verhandeld en de vervaardi
ging er van is omgeven door een grote
geheimzinnigheid en vele ceremonieën. Op
Borneo wordt het gif gehaald uit de Upas-
boom (Antiaris toxicaria), waarvan de
sage.vertelt, dat het zelfs levensgexmarlijk
is in zijn schaduw te vertoeven.
'Zijn deze pijlgiften dus meestal extrac
ten van plantaardige aard, toch zijn er
ook vele van dierlijke oorsprong. Bij de
Dakota Indianen wordt bijvoorbeeld een
ratelslang gevangen en aan de grond be
vestigd, waarna de lever van een hert in
zijn nabijheid wordt gelegd. Dan wordt de
slang geplaagd en opgehitst, tot hij uit
pure nijd en kwaadaardigheid een paar
maal in de lever bijt en daarin een be
hoorlijke dosis gif deponeert. Vervolgens
laat men de lever tot ontbinding komen
en in de aldus qntstane brei worden de
pijlpunten gedompeld. Hierbij kan de ver
zekering achterwege blijven, dat bij een
verwonding met deze wapens de kans op
infectie niet geheel is uitgesloten.
In het geraffineerde gebruik van che
mische oorlogsmiddelen gaan sommige
stammen nog veel verder. In Melanesië
schrikt men er niet voor terug lijkengif
(ptomaine) te gebruiken, een middel dat
ook de Basonge negers uit de Congo heb
ben ontdekt. Ook het over
dragen van de tetanusbacil
op de wonden die de vijan
den zijn toegebracht, is aan
verschillende stammen be
kend. hoewel ze van de bacil
len zelf waarschijnlijk niet
veel benul hebben. Zoals
uit onderzoekingen van Le
Dantec blijkt, zijn deze tetanusbacillen
aanwezig in het moerasslijk. waarmee de
pijlpunten worden bestreken. Daardoor
zijn de bewoners van de Nieuwe-Hebrie-
den in staat hun vijanden volgens het
principe der biologische oorlogsvoering te
bestrijden. Wellicht is deze methode even
min onbekend op de Santa-Cruz en de
Salomon eilanden.
Dit klinkt nu allemaal wel erg akelig
en alarmerend, maar we hebben toch
redenen om aan te nemen, dat de primi
tieve stammen in het algemeen minder
roekeloos met de hun ter beschikking
staande verdelgingsmiddelen omgaan dan
wij. In ieder geval, en dit kan met de
hand op het hart worden verzekerd, dienen
de vergiften voornamelijk de jacht, waar
aan bepaalde principes ten grondslag lig
gen.
Daarover morgen
H. Pétiïïon
(Nadruk verboden)
f
