Meesterlijke, maar mislukte poging van
Spaak om kloof te overbruggen
Oliepassage in slotresolutie
deed Amerikanen bevriezen
Kadar weigert eisen der
arbeiders in te willigen
't Zit vast vaster met VELPAFIN
Europese olie-invoer ongeveer
met een derde verminderd
EGYPTE-DEBAT IN DE U.N.O.
Van der Viesprijs voor
Ed. Hoornik
r
Van dag tot
dagj
Verzachtend amendement van Benelux
kreeg Afro-Aziaten en Amerika tegen
Produktie in het Midden-Oosten moet
tijdelijk beperkt worden
Verzwakte resolutie kreeg als
troostprijs unanieme steun
Algemene sympathie in Polen voor de
standpunten van Nagy en Tito
Reina Prinsen Geerligsprijs voor
Amsterdamse studente
Publicaties
Vliegtuigongeval bij Parijs
eiste 33 mensenlevens
Menselijk
DEPRIMEREND SLOT NAVO-CONFERENTIE
Huisvesting der Hongaren
nauwelijks van invloed
op het woningtekort
Kind doodgereden
Komngin en Prins naar
„Dagboek van Anne Frank"
Protest
MAANDAG 26 NOVEMBER 1956
De jongstleden vrijdag gepubliceerde be
slissingen van Koningin Juliana omtrent
enige door Haar in de samenstelling van de
Koninklijke hofhouding aangebrachte wij
zigingen, getuigen van een verblijdende
reorganisatie. Met voldoening en met een
groot gevoel van opluchting is daarvan in
brede kring kennis genomen. Zulks was
natuurlijk ook nog in het bijzonder het
geval bij het gehele kabinet. Als woord
voerder daarvan had immers de minister
president dr. Drees op 25 oktober in de
Tweede Kamer kenbaar gemaakt, dat er
aanleiding bestond voor de verwachting,
dat de Koningin zou overgaan tot maat
regelen als thans getroffen. Tevens kreeg
de volksvertegenwoordiging de verzekering
te horen, dat de ministers zich in samen
hang hiermee ten volle bewust waren van
hun verantwoordelijkheid met het oog op
het belang van de door het staatshoofd in
ons constitutioneel bestel ingenomen plaats.
De minister-president kwam tot zijn ver
klaring bij wijze van antwoord op de door
prof. mr. Oud namens de voorzitters van de
vijf grootste fracties gesproken woorden in
verband met wat kortheidshalve mag wor
den aangeduid als „de kwestie-Soestdijk".
Deze, wat de aard van het onderwerp
betreft, wel hoogst zeldzame parlementaire
gedachtenwisseling hield ten nauwste ver
band met een tweetal van de zomer van
wege Koningin Juliana en Prins Bernhard
ter publicatie aan de pers verstrekte be
richten. Het eerste, dat van 29 juni, hield
de aanwijzing in door het vorstelijk echt
paar van prof. dr. Beel, prof. mr. Ger-
brandy en jhr. mr. Tjarda van Starken-
borgh Stachouwer als figuren, die omtrent
zekere problemen (waarbij onder anderen
de samenstelling van de hofhouding in het
geding was), advies zouden uitbrengen. Het
tweede, dat van 24 augustus, vestigde de
indruk, dat het door „de drie wijze man
nen" uitgebrachte advies zou worden opge
volgd. In dat verband kon al worden mee
gedeeld, dat de Koningin een eind had
gemaakt aan haar persoonlijke contacten
met mej. Greet Hofmans. Geleidelijk aan
was bekend geworden, dat deze gezond-
bidster bepaalde invloeden op de Koningin
trachtte uit te oefenen - door welke oor
zaken of om welke motieven dat gebeurde
kan hier geheel en al in het midden ge
laten worden - die mogelijk ongewenste
verwikkelingen zouden kunnen opleveren.
Tussen het onschendbare staatshoofd ener
zijds en de verantwoordelijke ministers
anderzijds,, de enige verantwoordelijkheid
dragende raadgevers van de Kroondraag
ster, mogen en moeten zich geen „onver
antwoordelijke" personen inschuiven, die
eventueel allerlei raad willen influisteren
of zelfs opdringen. Het is bovenal ook in
het belang van het staatshoofd zelf, dat
zulks achterwege blijft. Nu waren „de drie
wijze mannen" na een hoogst ernstig on
derzoek tot de slotsom gekomen, dat het
plicht was de Koningin te adviseren, niet
slechts aan de contacten met mej. Hofmans
een eind te maken, maar ook verschillende
figuren, die deel uitmaakten van de hof
houding, ontslag te verlenen. Dat de ge
wenste reorganisatie niet op stel en sprong
haar beslag kon krijgen, was alleszins be
grijpelijk. Naar gelang zij echter op zich
liet wachten, nam, ook heel begrijpelijk,
enige ongerustheid toe en rees de vraag of
hetgeen nodig was ook inderdaad zou ge
beuren. Gelukkig is het nu in elk geval
zover, dat de reorganisatie, zij het dan mis
schien nog niet ten volle, toch in hoofdzaak
voor elkaar is gekomen. De functionarissen
van wie het bovenal hoog nodig was, dat
zij niet langer een plaats in de hofhouding
zouden innemen, hebben thans hun (haar)
ontslag verkregen. Zeker, dit is met zekere
betuigingen van grote waardering, in het
bijzonder voor bewezen trouw gepaard ge
gaan, doch dat is helemaal niet verbazing
wekkend. In dit verband is het allerminst
overbodig er aan te herinneren, dat Ko
ningen en Koninginnen ook mensen zijn.
(Van onze correspondent in New York)
Spaak, de Belgische minister van Bui
tenlandse Zaken, toonde zich zaterdag de
meest welsprekende redenaar van het ge
zelschap der UNO-vertegenwoordigers toen
hij mede namens Nederland en Luxemburg
zijn eigen amendement op de Afro-Aziati-
sche resolutie inzake het Midden-Oosten
toelichtte. Deze resolutie was door Menon
van India, reeds enigszins verzacht. Menon
had de afkeurende taal ten aanzien van
Engeland, Frankrijk en Israel namelijk ge
matigd, teneinde meer steun voor de reso
lutie te verwerven. En die verzachting
moet het de Verenigde Staten en tal van
Zuidamerikaanse landen gemakkelijker
hebben gemaakt voor dé resolutie te stem
men.
Spaak ging echter verder. Waar Menon
nog „met leedwezen constateerde dat het
merendeel der invasie-troepen nog in Egyp
te aanwezig was", daar constateerde Spaak
uiteraard zonder leedwezen dat verschei
dene delen van de invasie-macht reeds zijn
teruggetrokken. Waar Menon de aanvallers
opnieuw aanspoorde onverwijld te gehoor
zamen aan vroegere resoluties, stelde
Spaak alleen vast dat er voor hen reden
was om de uitvoering dier resoluties te
bespoedigen.
Engeland en Frankrijk, die zich door
Menon's resolutie zózeer in gebreke ge
steld voelden, dat zij zouden tegen stemmen,
verklaarden zich bereid hun stem vóór de
resolutie uit te brengen, indien deze over
eenkomstig de Benelux-wensen geamen
deerd zou worden. Even doemde de moge
lijkheid toen op dat de aldus gewijzigde
resolutie de steun zou verwerven van Afro-
Aziaten, West-Europeanen en Noord- en
Zuid-Amerikanen. Ware dit mogelijk ge
weest dan zou de tegenstelling tussen de
aanvallers en de Arabieren zijn verzacht
en zou tevens de scheiding in het NAVO-
verbond gerepareerd zijn. Doch de door
Spaak gewezen weg bleef vooralsnog ge
sloten
Spaaks amendement werd verworpen
met 37 tegen 23 stemmen en 18 onthoudin
gen, waarna de Afro-Aziatische resolutie
werd aangenomen met 63 tegen 5 stemmen
en 10 onthoudingen. De rol van Amerika
stelde verscheidene Westeurpeanen teleur
T eleurstelling
Dat de Verenigde Staten na aarzeling
overigens zouden stemmen voor de reso
lutie, zoals die door Menon was verzacht,
had men verwacht, doch het viel tegen dat
de Amerikanen het zelfs niet over hun hart
konden verkrijgen Spaaks amendement te
steunen toen zij wisten dat de Afro-Azia
ten dit amendement verwierpen. Amerika
hoopt, zoals wij al eerder hebben gezegd,
enige sympathie in het Midden-Oosten te
behouden, en meent op deze wijze meer te
kunnen doen voor het herstel van de-nor
male toestand. Pas wanneer de aanvallers
hun troepen uit Egypte hebben terugge
trokken, kan men serieuzer Amerikaanse
kere hoogte begrip voor de actie van Is
rael, Engeland en Frankrijk. Hierbij kan
men Nederland zeker niet beschuldigen
van opportunisme op korte termijn, want
de associatie met genoemde groep onthou
ders zal door verschillende leden van de
UNO stellig worden onthouden en een voor
Nederland ongunstig effect hebben als deze
winter de kwestie-Nieuw Guinea weer aan
de orde komt.
Hammersjkoeld heeft intussen, dank zij
een andere resolutie, volmacht gekregen
om voort te gaan met de organisatie van
het UNO-leger en met de opruiming van
het Suez-kanaal.
ROME (United Press) De Linea
Aerea Italiana heeft bekendgemaakt dat er
bij het ongeluk met een van haar vliegtui
gen zaterdag bij Parijs 33 mensen
om het leven, zijn gekomen. Twee Italiaan
se passagiers liggen met ernstige brand
wonden in een ziekenhuis, bij het vlieg
veld Orly. Volgens de bekendmaking van
de maatschappij bevonden zich 25 passa
giers en een bemanning van tien leden in
de verongelukte DC-6B.
Premier Antonio Segni van Italië heeft
besloten, met een toestel van de L.A.I.
naar zijn geboorte-eiland Sardinië te vlie
gen om blijk te geven van zijn ongeschokt
vertrouwen in de maatschappij.
Van een bijzondere medewerker)
De West-Europese
olie-invoer uit het
Midden-Oosten is
met ongeveer een
derde verminderd
als gevolg van de
versperring van
het Suez-kanaal
en het opblazen
van een der twee
grote pijpleidingen
naar de Middel
landse Zee. Op het
ogenblik ontvangt
West-Europa van
het Midden-Oosten
alleen olie uit Sa-
oedi-Arabië, die
ie „Tapline" naar
de Libanese haven
Sidon pompt. De
eerste tankers, die
rond Kaap de
Goede Hoop va
ren, worden pas
begin december in
de Europese olie
havens verwacht.
De route om de
Kaap van de Per
zische Golf naar
Rotterdam (Europa's grootste oliehaven) is
bijna tweemaal zo lang als die door het
Suezkanaal. Deskundigen hebben berekend,
dat deze omweg een vermindering van de
aanvoer met ongeveer een kwart betekent
bij het. thaps beschikbare aantal tankers.
Daarbij komt (Jan nog het vernielen van de
pijpleiding der Iraq Petroleum Company,
zodat de totale aanvoer uit het Midden
hulp tegemoet zien in verband met 't ben- Oosten met ongeveer eenderde is gedaald.
zine-gebrek in West-Europa. Hoewel de
Afro-Aziatische resolutie door Menon was
verzacht, hebben de Benelux-landen ge
meend zich van stemming te moeten ont
houden. Tégen die resolutie waren de drie
aanvallers, Australië en nieuw-Zeelancl.
De Benelux, Canada en Italië bevonden
zich als „onthouders" in het on-populaire
gezelschap van reactionaire staten als na
tionalistisch China, Cuba, de Dominicaan
se republiek, Zuid-Afrika en Portugal. Zo
als reeds eerder is betoogd wil Nederland
zijn buren zo weinig mogelijk afvallen. Bo
vendien heeft men in Den Haag tot op ze-
Mede daarom behoort men volop begrip te
hebben voor het menselijke, dat uit de voor
de ontslagverlening gebezigde vorm zo dui
delijk spreekt. Ieder onzer kan het over
komen, dat wij zelf zeer veel goeds zien in
mensen in onze omgeving, in hun adviezen,
terwijl anderen, onbevangen oordelend, de
mening koesteren, dat wij in werkelijkheid
in die mensen in het geheel geen goede, ja
veeleer bedenkelijke raadgevers bezitten.
Dan kan het haast niet anders of het kost
ons uitermate veel moeite te handelen
overeenkomstig de adviezen van hen, die
ons op onze, overigens zeer menselijke,
vergissing attent maken en daarom advi
seren die voor ons zelf minder gelukkig te
achten contacten te beëindigen. Ja, het op
volgen van een dergelijke raad betekent
het brengen van een offer. En wanneer wij
het eenmaal over ons hebben kunnen ver
krijgen daartoe over te gaan, dan is het
toch niet meer dan menselijk aan hen voor
wie wij terecht of ten onrechte, steeds
waardering hadden gekoesterd, hiervan bij
het scheiden blijk te geven.
Als een ware Landsvrouwe, die getrouw
aan haar constitutionele taak en roeping,
de bereidheid heeft getoond, omderwille
van hetgeen het staatsbelang eiste, een per
soonlijk offer te brengen, zo heeft zich
Nederlands Koningin in deze gedragen en
daarvoor kan men niet genoeg dankbare
bewondering koesteren.
Zuinigheid met olieprodukten is noodza
kelijk, te meer daar Europa bijna negentig
percent van al zijn olie uit het Midden-
Oosten betrok. Het afgelopen jaar passeer
de ongeveer 70 miljoen ton olie het Suez-
kanaal. Het grootste deel hiervan was af
komstig van Koeweit, een onafhankelijk
vorstendom onder Britse bescherming, dat
met een jaarlijkse produktie van 55 mil
joen ton na de Verenigde Staten (363) en
Venezuela (113) 's werelds grootste olie-
producent is.
Saoedi-Arabië produceerde vorig jaar 47
miljoen ton. Ongeveer een derde deel hier
van werd en wordt nog steeds door
(Van een bijzondere medewerker)
PARIJS, zaterdag Het heeft geen
moeite gekost de deelnemers aan de confe
rentie van parlementsleden uit de landen
van het Atlantisch Pact te verenigen op
een resolutie van culturele en wetenschap
pelijke samenwerking. Maar een andere
resolutie kwam er heel wat bezwaarlijker
door. Een gehele morgen is gedelibereerd
over de benarde oliepositie van Europa
en het was bij die gelegenheid, dat de
Amerikaanse delegatie retireerde uit het
gesloten gelid, dat onder het motto „meer
eenheid" de conferentie tot dusver bijeen
had gehouden. De breuk kon maar half
worden hersteld met behulp van een
amendement. Menigeen voelde zich teleur
gesteld. Het commissie-overleg, dat aan
de plenaire slotzitting vooraf was gegaan
was in pays en vree geëindigd. De ont-
werp-resolutie, die uit dat overleg was
voortgevloeid, bevatte een considerans,
waarin werd gezegd, dat de economie van
Europa wordt bedreigd door het gebrek
aan olievoorraden. In landbouw, indus
trie en verkeer, zal werkloosheid komen
met alle gevolgen van dien. De Atlantische
gemeenschap zelf zal worden getroffen
door de onmogelijkheid om genoeg olie te
krijgen, hetgeen zal uitlopen op de neu
tralisering van Europa. Dit betekent, dat
ook de militaire veiligheid in het geding
kan komen. De conferentie van parle
mentsleden zo volgt op de conside
rans meent dan ook dat de olievoor
ziening van de NAVO-landen moet wor
den beschouwd als het essentiële begin
van een gemeenschappelijke politiek en
dat de leden elkaar onderling moeten
helpen.
De Amerikaanse delegatie kwam in het
geweer tegen dit punt van de resolutie,
die verder nog het onbestreden punt be
vatte, dat de NAVO-raad de zaak moet be
kijken en dat elke parlementaire delegatie
een oplossing moet bepleiten bij zijn eigen
regering. Het ging de Amerikanen te ver
dat de parlementsleden zich uit zouden
spreken over een „gemeenschappelijke
politiek". Het politieke beleid, zo meenden
zij, diende voorbehouden te blijven aan de
regeringen. De hulpverlening was deel van
het regeringsbeleid en bovendien, aldus de
Amerikaanse congresleden, wordt aan de
olievoorziening gewerkt: er zijn en worden
conferenties over gehouden in Washing
ton. Maar er komt heel wat voor kijken.
Nederlanders en Belgen de resolutie
was het resultaat geweest van een vlotte
samenwerking met onze Brusselse vrien
den spraken hun teleurstelling over de
Amerikaanse houding duidelijk uit. Fran
sen en Canadezen stemden daarmee in.
De Engelsen aarzelden en neigden naar
het tonen van „begrip" voor de houding
der Amerikaanse congresleden. De meer
derheid van de conferentie vond het denk
beeld van de Amerikanen om elke ver
wijzing naar een gemeenschappelijke poli
tiek en naar het organiseren van onder
linge hulp bij de olievoorziening te schrap
pen onaanvaardbaar. Sommigen wensten
de impasse tot een eind tc brengen door
de vergadering te schorsen en petit comité
een oplossing te zoeken. De Belg Fayat
suggereerde de tekst te amenderen door
een verwijzing naar de onderlinge hulp
verlening te laten vervallen terwijl een
passage over de gemeenschappelijke poli
tiek gehandhaafd zou blijven. Dit mocht
niet baten. De Amerikanen, aangevuurd
door de leider van de democratische meer
derheid in de senaat, bleven onwrikbaar.
Dezelfde senator stelde voor de olievoor
ziening „een zaak van gemeenschappelijke
zorg" te noemen en daartoe werd dan met
een bedroefd hart besloten, waarbij men
het winstpunt der verkregen unanimiteit
als troostprijs verwierf.
de 1200 km lange pijpleiding van de Trans
Arabian Pipeline Company („Tapline")
naar de Middellandse Zee gepompt. De rest
ging grotendeels naar de raffinaderijen van
het onder Britse protectie staande eiland
Bahrein, maar deze oliestroom is gestopt
na koning Ibn Saoed's verbod olie uit Sa
oedi-Arabië aan Britten of Fransen te le
veren.
Irak is zwaar getroffen door het vernie
len op Syrisch gebied van de 900 km lange
pijpleiding van Kirkoek naar de Middel
landse Zeehavens Banias en Tripoli. Van
de 34 miljoen ton, die Irak vorig jaar pro
duceerde, ging 25 miljoen naar deze havens
in Syrië en Libanon. Indien de pompsta
tions in Syrië volledig zijn vernield (hier
over heeft men nog geen zekerheid) kan
het enkele jaren duren voor deze pijplei
dingen weer op volle capaciteit werken.
Nu er stagnatie komt in de afvoer van
de aan de Perzische Golf gewonnen olie,
moet de produktie tijdelijk beperkt worden.
Al naar gelang de beschikbare opslagruim
te en de aankomst der tankers. Dit betekent
ook een groot nadeel voor de landen, die
voor hun inkomsten voornamelijk afhan
kelijk zijn van de daar werkende oliemaat
schappijen.
Volgens de Londense „Financial Times"
zijn de grote Britse raffinaderijen begonnen
hun produktie te beperken met ongeveer
25 percent. Het ligt voor de hand, dat ook
de B.P.M.- en Caltex-raffinaderijen in
Rotterdam zich aan de verminderde aan
voer uit het Midden-Oosten moeten aan
passen, al is de situatie hier te lande min
der ongunstig door de relatief grote olie-
produktie van Nederland zelf. De (N.A.M.)
Nederlandse Aardolie Maatschappij voor
ziet voor twintig percent in de oliebehoefte
van Nederland, die voor dit jaar op onge
veer vijf miljoen ton wordt geschat.
(Van onze parlementaire redacteur)
Van de persdienst van de Nederlandse
Federatie voor Vluchtelingenhulp heb ik
vernomen, dat het reeds enige maanden
geleden beraamde plan om ongeveer vijf
honderd vluchtelingen, die niet meer in
het arbeidsproces zouden kunnen worden
opgenomen - in hoofdzaak dus ouden van
dagen - blijvend in Nederland op te nemen,
voorshands van de baan is. Dit geldt dus
ook voor de indertijd voorgenomen opne
ming van een aantal hunner in Kennemer-
land en omstreken. Door de dringende
noodzaak om de Hongaarse vluchtelingen
terstond te helpen, is de uitvoering van het
hierboven genoemde plan naar later tijd
stip verschoven.
Met betrekking tot de Hongaarse vluch
telingen - ongeveer 600 gezinnen - deelde
men mij mee dat getracht wordt om hen
elders in het land, en dat natuurlijk op
verschillende plaatsen, blijvend onderdak
te verlenen. Men is nu doende de beroepen
van de vluchtelingen na te gaan om dan
de keuze van de plaats, waar zij zullen
komen wonen, te combineren met de werk
gelegenheid, die er voor hen zal zijn.
Het streven is er op gericht, vooral ook
omdat men van een blijvende opneming
binnen de Nederlandse gemeenschap uit
gaat, die gezinnen niet bij anderen onder te
brengen, maar zoveel mogelijk zelfstandig
te huisvesten. Vermoedelijk zullen hiervoor
dus een 600-tal woningen- in aanmerking
moeten komen. Niet steeds zal een voor dit
doel bestemde woningtoewijzing ten koste
van Nederlandse woningzoekenden gaan.
Er bevinden zich bijvoorbeeld in Zeeland
nogal wat, sinds de watersnood, verlaten en
in haveloze staat gebleven huisjes, die de
eigenaars ten behoeve van Hongaarse
vluchtelingen weer in goede staat willen
brengen; tot dusverre, bijvoorbeeld tenge
volge van de trek van land naar stad,
waren er geen Nederlandse gegadigden
voor. Natuurlijk zijn er meer zulke geval
len. Overigens, dit ontkende mijn zegsman
niet, zuilen Hongaarse vluchtelingen bij
woningtoewijzing tijdelijk voorrang dienen
te krijgen. Hieraan werd nog toegevoegd,
dat er uiteraard naar gestreefd wordt om
een en ander in de juiste verhoudingen te
doen geschieden.
„Maakt u maar eens even een heel een
voudig rekensommetje. Per week worden
er thans ongeveer 1250 nieuwe woningen
gebouwd, dus per jaar totaal 65.000. Wat de
Hongaarse vluchtelingen betreft, gaat het
om slechts 600 woningen; zelfs wanneer gij
de jaarlijkse toeneming van het aantal
nieuwe woningen voorzichtigheidshalve
laag wilt stellen, namelijk op 60.000, dan
nog zou dit betekenen, dat niet meer dan
1 percent voor huisvesting van genoemde
vluchtelingen in aanmerking zou moeten
komen."
Het bestuur van de Vereniging van Let
terkundigen, zaterdag in Amsterdam in
jaarvergadering bijeen, heeft de volgende
verklaring aan de leden doen uitgaan:
„De Vereniging van Letterkundigen ge
voelt diepe behoefte in het openbaar haar
oprechte gevoelens van deernis, sympathie
en solidariteit uit te spreken met alle Hon
gaarse schrijvers en hun landgenoten, die,
tegen de verdrukking van hun land in op
stand gekomen, met geweld opnieuw door
de USSR worden onderworpen. Zij ver
klaart met klem alle steunverlening door
leden aan een dictatuur en haar geweldda
dige methoden in strijd met geest en ka
rakter der vereniging".
Aan het eind van de vergadering werd
de H. G. van der Viesprijs uitgereikt aan
Ed. Hoornik voor zijn nieuwe toneelstuk
„Het Water".
Zaterdagmiddag omstreeks half vijf is op
de Nieuwe Provinciale Weg nabij Bedum
de bijna negenjarige S. Schaaphok - toen
hij plotseling de hoofdweg oprende - door
een auto aangereden en tegen het wegdek
gesmakt. Het kind overleed vrijwel onmid
dellijk.
Het ligt in het voornemen van H. M. de
Koningin en Z. K. H. de Prins der Neder
landen op dinsdag 27 november de pre
mière voor Nederland bij te wonen van
het toneelstuk „Het Dagboek van Anne
Frank" door de toneelgroep „Theater" in
het Nieuwe de la Martheater in Amster
dam.
WENEN/WARSCHAU/BELGRADO, (Reu-
ter/A.F.P./U.P.) Radio-Boedapest meldt
dat premier Kadar tijdens de bespreking
met vertegenwoordigers van de arbeiders
raad verklaarde, dat de huidige regering
„niet kan toegeven" en niet gewijzigd zal
worden zolang vrede en rust niet zijn her
steld. „Dan pas kunnen wij de economische
en andere eisen die door de arbeidersraad
zijn gesteld, bespreken", aldus Kadar vol
gens dit bericht. Kadar had verklaard dat
er een einde aan de arrestaties zou komen
„zodra de contra-revolutionairen hun hou
ding wijzigen en niet langer de werkwilli
gen terroriseren". Tevoren had radio-Boe-
dapest gezegd dat Kadar bereid was te on
derhandelen op basis van de eisen van de
arbeidersraad van Boedapest. De raad eist
onder meer terugkeer van Nagy als pre
mier, vrije verkiezingen en terugtrekking
van de Russische troepen. Er is nog steeds
geen nieuws over de verblijfplaats van
Nagy. Kadar zei zondag: „Het feit dat Nagy
het land verlaten heeft, betekent niet dat
hij in ballingschap is". De arbeidersraad
wil weten waar Nagy is om een delegatie
naar hem toe te kunnen sturen. Het Joega-
slavische partijblad „Borba" schrijft dat
deze kwestie de regering-Kadar grote po
litieke schade zal berokkenen.
Een hoge ambtenaar uit de regering-
Nagy, die naar Oostenrijk is uitgeweken,
heeft verklaard dat een twintigtal Russische
divisies, grotendeels gemotoriseerde infan-
ZATERDAG IS IN DE AULA van de universiteit van Amsterdam voor de tiende
keer de Reina Prinsen Geerligsprijs uitgereikt. Dit jaar heeft de jury na herhaald
overleg besloten de prijs toe te kennen aan Winnie Pendel, het pseudoniem
van de vierentwintigjarige studente G. W. Hamer uit Amsterdam voor haar
manuscript „Ik ga weg, tot ziens". Eervolle vermeldingen werden toegekend aan
W. O. J. Nieuwenkamp voor „Calendula" en aan Koko Wolf voor „Gewapende vrede".
Onder de tweeënveertig Nederlandse en
Vlaamse inzendingen waren er dit jaar
verscheidenen die aldus het oordeel van
de jury waardering verdienen. Over
het algemeen lag het niveau van de in
zendingen tamelijk hoog. De jury koos
tenslotte drie manuscripten, drie korte
romans. De roman van de prijswinnares
gaat over een ouderejaars student „die zich
op een voor hem verwarrende en ten dele
zelfs ontstellende wijze voelt aangetrok
ken tot een jongere collega". Van de rede
nen hiervoor geeft de schrijfster, volgens
het oordeel van de jury een helder en ge
nuanceerd beeld, „een beschrijving, die alle
lof verdient voor de intelligentie, de humor
en de verbeeldingskracht".
De heer en mevrouw Geerligs, die deze
litteraire prijs hebben ingesteld om de
herinnering aan hun dochter in het leven
te houden, hadden besloten om de tiende
uitreiking een bijzonder karakter te geven
door de instelling van een Reina Prinsen
Geerlingsprijs ook voor Zuid-Afrika. Deze
prijs viel ten deel aan Peter Blum voor
zijn dichtbundel „Steenbok tot Poolsee".
Het jurylid prof. dr. D. J. Opperman
zegt in zijn beoordeling onder meer, dat
„dit het enige ingezonden werk is, dat de
prijs zonder twijfel verdient. Het staat
ver boven de andere werken en vertegen
woordigt de jongste groei in de Zuid-
afrikaanse dichtkunst". Namens het be
stuur van de stichting Reina Prinsen Geer-
ligs-fonds zeide de heer A. Prinsen Geer
ligs onder meer, dat deze litteraire prijs
ingesteld ter aanmoediging van jonge
auteurs niet ouder dan vijfentwintig jaar
een goede naam heeft, niet alleen in
ons land maar ook in België en Zuid-Afri
ka. Deze keer zijn er slechts weinig in
zendingen binnengekomen uit België.
Spreker hoopte, dat in de toekomst meer
Belgische schrijvers zouden meedingen.
Na voorlezing van het juryrapport door
de heer A. Morriën, droegen mejuffrouw
Hamer en de heren Nieuwenkamp en Wolf
voor uit hun bekroonde werk. De heer
A. Muller las enige fragmenten voor uit
de bekroonde Zuidafrikaanse dichtbundel
van Peter Blum. In Kaapstad is zaterdag
de prijs uitgereikt voor Zuid-Afrika. Dit
geschiedde in een vergadering van het
Algemeen Nederlands Verbond aldaar.
ADVERTENTIE
vlekvrFje kond lijm
van CETA BEVER
terie, zich langs de Hongaars-Joegoslavi-
sche grens heeft opgesteld. Ook de grens
met Oostenrijk is door de Russen afgeslo
ten. De afgelopen drie dagen zijn in Boeda
pest een aantal vooraanstaande politici ge
arresteerd, onder wie oud-president Zoltan
Tildy. Deze ambtenaar meldde ook nieuwe
gevechten tussen verzetslieden en Russische
troepen in vele delen van het land.
Het orgaan van de communistische par
tij in Hongarije, „Nepszabadsag", heeft kar
dinaal Mindszenty, de rooms-katholieke
primaat van Hongarije, een „typische ver
tegenwoordiger van het Horthy-fascisme"
genoemd. De kardinaal houdt zich sinds 4
november schuil op de Amerikaanse lega
tie in Boedapest. Dr. Jagan Nath Khosla,
de persoonlijke vertegenwoordiger van pre
mier Nehroe van India, is zondag in Boe
dapest aangekomen om zich van de toestand
op de hoogte te stellen.
De ontvoering van Nagy heeft niet alleen
in Joegoslavië, maar ook in Polen veront
waardiging gewekt. „Wij zijn met u", aldus
een artikel in „Zycie Warszawy" over
Hongarije. Overal in Warschau collecteer
den studenten, getooid met de Hongaarse
kleuren voor de gewonde studenten in Hon-
garij. De Poolse regering zal 100 miljoen
zloty aan goederen aan Hongarije schen
ken. Het Poolse partij-orgaan „Trybuna
Wolnosci" geeft steun aan president Tito
in diens conflict met het Kremlin. Het blad
schrijft, dat Polen en Joegoslavië elkaar
de hand moeten reiken om een weder
opleving van het stalinisme te voorkomen.
Het Joegoslavische protest bij de Sovjet-
Unie en de regering-Kadar inzake de ver
dwijning van Nagy wordt in de Poolse dag
bladen uitvoerig weergegeven. „In geen ge
val kan de Joegoslavische regering de voor
stelling aanvaarden, dat Nagy en zijn met
gezellen uit vrije wil naar Roemenië gin
gen, want toen zij nog in de Joegoslavische
ambassade vertoefden, verwierpen zij het
voorstel, naar Roemenië te gaan", aldus de
scherpe nota van de Joegoslavische rege
ring, die de onmiddellijke ten uitvoer leg
ging eist van de overeenkomst van 21 no
vember".
Radio-Belgrado heeft in zijn uitzending
in het Hongaars verklaard het te betreu
ren, dat het Hongaarse volk nog niet is in
gelicht over de positie van Joegoslavië.
Premier Boelganin van de Sovjet-Unie
zaterdag een langdurig onderhoud
gehad met de Hongaarse ambassadeur in
Moskou.
Hongarije heeft bij de Amerikaanse lega
tie in Boedapest geprotesteerd tegen „het
gebruik van twee radio-zenders en -ont
vangers in de legatie, zonder vergunning
van de Hongaarse autoriteiten". Een
woordvoerder van het Amerikaanse de
partement van Buitenlandse Zaken te
Washington heeft erkend dat de Ameri
kaanse legatie in Boedapest over een korte-
golfzender beschikt. Hij was „enkele da
gen" gebruikt omdat door de chaotische
toestanden in de stad alle normale ver
bindingsmiddelen waren uitgevallen en er
bezorgdheid heerste voor de veiligheid van
Amerikanen.
Volgens een verklaring van Kadar kon
Nagy niet in Boedapest blijven, omdat zijn
leven aldaar gevaar liep. De Russische
commandant van Boedapest verklaarde dat
Nagy niet was gedeporteerd, maar dat de
militaire autoriteiten op verzoek van Ka
dar hadden ingegrepen om te voorkomen
dat Nagy naar Joegoslavië zou vluchten.
i
