Keten van radarposten
langs Nieuwe Waterweg
MEUBEL:
Panda en de Meesteiwna
ANDRéA
Rustig weer van korte duur
Fa. B. ENGELENBERG
NAAIMACHINES
Slecht zicht geen hinderpaal meer
voor de scheepvaart van en
naar Rotterdam
De radio geeft vrijdag
lïh.9ori(ünüa
Wereldnieuws
Zoch ió Aet zo
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1956
Nieuwe vindingen
Essay-prijzen 1955
toegekend
Kristallen serviezen en
kunstvoorwerpen
GROOTSTE RADARPROJECT V.D.WERELD
woningtextiel
een
ongekend
grote
sortering
Kort nieuws
Eerste lustrum Vrouwelijke
Vrijwillige hulpverlening
Twijfel aan doelmatigheid
van accijnsverhoging
op gedistilleerd
Geïnterneerde Ambonezen
vrijgelaten
Kampioenswedstrijd
muziekkorpsen
Diepvrieskluis Wageningen
De staking bij Bruynzeel
in Suriname
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
I
I
PLATTE
AARDE
ZATERDAG ZAL PRINS BERNHARD in Hoek van Holland de nieuwe radar
installatie voor de Nieuwe Waterweg in werking stellen. Daarmee zal een voor de
Rotterdamse haven zeer belangrijk werk zijn voltooid. Dit radarsysteem is zowel wat
de omvang als de lengte van de keten van radarposten betreft, het grootste ter wereld.
Het zal bij slecht zicht voor de scheepvaart van grote betekenis zijn en de kostbare
vertragingen bij dichte mist tot een minimum kunnen beperken. Gezagvoerders van
schepen zullen dan kunnen in- en uitvaren op de aanwijzingen van de radarposten
aan de wal en van de loodsen, die door middel van een „portofoon" radiotelefonisch
met deze posten in verbinding staan. Deze walposten kunnen op hun radarscherm
nauwkeurig de posities van de schepen in de Waterweg bepalen.
In 1949 stelden B. en W. van Rotterdam
een radarcommissie in, die van het rapport
van de Staatscommissie Onderzoek Radio-
technischp Hulpmiddelen voor de Navigatie
gebruik kon maken. In dit rapport was een
systeem ontwikkeld dat door het Neder
landse Radarproefstation te Noordwijk aan
Zee werd uitgewerkt. Er werden proeven
genomen door middel van een modelonder
zoek, waarbij kon worden vastgesteld dat
in het betrekkelijk nauwe lange en boch
tige vaarwater tussen Hoek van Holland en
Rotterdam zeven radarposten nodig waren
om tijdens slecht zicht een schip veilig van
of naar zee te doen varen.
Het proefstation ging echter bij het ont
werpen en uitvoeren verder dan de taak
welke het was opgedragen. Verscheidene
verbeteringen werden gevonden en uitge
voerd. Zo werd het mogelijk de zo genoem
de lichtenlijn op de rivier op het radar
scherm vast te leggen. Een noodzakelijk
onderdeel voor de mistnavigatie was de
verbinding tussen radarpost en varend
schip waardoor het mogelijk zou worden
dat het schip gebruik kon maken van de
waarnemingen welke de radarpost deed om
de navigatie daarnaar te richten. Daarvoor
was nodig een draagbare kleine radio
zend- en ontvanginstallatie, die tot de uit
rusting van de loods moest behoren en
waarmee hij contact met de radarposten tot
stand zou moeten brengen. Deze appara
tuur zou aan verscheidene eisen moeten
voldoen, die nog nimmer voor een draag
bare zender-ontvanger waren verwezen
lijkt
Speciale „portofoon"
Maar ook voor deze technische opgave
week men niet terug. De „portofoon" welke
men voor dit werk nodig had, dient twaalf
frequentiekanalen te hebben, acht voor de
'verschillende radarposten, die alle een
eigen frequentie hebben, en vier in reserve.
Een toestel met een dergelijk groot aantal
frequentiekanalen bestond niet. In opdracht
van de commissie heeft een fabriek in Den
Haag een dergelijke ultra-moderne porto
foon vervaardigd.
De loods brengt het in een tas mee aan
boord, haalt de antenne uit de tas, zet het
toestel in de stuurhut en kan zich dan in
verbinding steden met de radarposten in
welks gebied het schip zich bevindt.
Een luidspreker in de portofoon maakt
het mogelijk dat ook Kapitein en stuurman
op de brug de aanwijzingen van de radar
post kunnen volgen, zodat de gezag voerder
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
B. en W. van, Amsterdam hebben be
sloten twee prijzen, elk groot vijftienhon
derd gulden, toe te kennen voor in 1955
verschenen essaybundels of afzonderlijke,
in tijdschrift gepubliceerde essays, en wel
aan Jan Engelman voor zijn „Tweemaal
Apollo" en aan mr. Evert Straat voor zijn
essays „Levend verleden", „Antonio Ma-
ehado", „beschouwingen en verantwoording
bij de vertaling van Euripides Herakles",
alsmede voor zijn dagbladpufolikaties op
het gebied van de schaakkunst. De jury be
stond uit de heren prof. dr. Sem Dresden,
prof dr. E. J. Dijksterhuis en B. Stroman.
ADVERTENTIE
Gr. Houtstr. 163 - Tel. 12393
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerbericht. 8.15 Platen. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.40 Schoolradio. 10.05 Platen. 10.35
Lichte muziek. 11.00 Voor de zieken. 11.40
Koorzang. 12.00 Angelus. 12.03 Pianorecital.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Platen. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws. 13.20 Pianoduo. 13.45 Voor
de vrouw. 14.00 Militair orkest. 14.30 Piano
kwartet. 15.00 Schoolradio. 15.30 Viool en
piano. 16.00 Voor de zieken. 17.00 Boek
bespreking. 17.15 Kinderkoor. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Lichte muziek. 18.05 Lichte
muziek. 18.30 Vragenbeantwoording. 18.45
Instrumentaal trio. 19.00 Nieuws. 19.10 Rege-
rngsuitzending: De adoptiewet. Rubriek
Verklaring en toelichting. 19.20 Regerings
uitzending: Emigratierubriek. Het emigratie
praatje. 19.30 Verzoekprogramma voor de
militairen. 20.30 Actualiteiten. 20.45 De ge
wone man. 20.50 Amateursprogramma. 21.15
Helden-Bataljon, klankbeeld. 22.00 Alt en
piano. 22.30 Piano. 22.45 Avondgebed en litur
gische kalender. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Nieuwe platen.
HILVERSUM, II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.23 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 Voor de vrouw.
9.40 Schoolradio. 10.00 Thuis, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Platen. 10.50 Sopraan
en piano. 11.00 Voor de kleuters. 11.20 Orgel.
11.35 Wat doe je voor de kost. 12.00 Lichte
muziek. 12.30 Land- en tuinbouwmedede
lingen. 12.33 Sport en prognose. 12.50 Platen.
13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen en platen.
153.2 Orgel en zang. 13.55 Koersen. 14.00
Viool en piano. 14.30 Voordracht. 14.50 Ge
varieerd programma. 16.00 Platen. 16.20 Mu
zikale causerie. 17.00 Voor de jeugd. 17.30
Platen. 18.00 Nieuws. 18.15 Actualiteiten.
18.20 Lichte muziek. 18.50 Met de deur in
huis, causerie. 19.00 Voor de jeugd. 19.10
Kinderkoor. 19.30 De Dienende Kerk, cau
serie. 19.50 Berichten. 19.55 Mededelingen.
20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespreking. 20.10
Sopraan en alt. 20.30 Europa één, causerie.
20.40 Muzikale causerie. 21.00 Oude en mo
derne dansen. 21.30 Etherforum. 22.10 Bui
tenlands weekoverzicht. 22.25 Exotische
klanken. 22.40 Zorg om de mens, causerie.
22.50 Avondwijding. 23.00 Nieuws. 23.15 We
reldkampioenschappen dammen. 23.20—24.00
Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
20.00—21.00 De Afwezige, TV-spel.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 School
radio. 15.45 Platen. 16.02 Euterpsichore. 17.00
Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 17.45 Omroep
koor en solist. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Symfonie-orkest
en solist. (20.45—21.00 Kunstkaleidoscoop)
22.00 Nieuws. 22.11 Japanse muziek. 22.55—
23.00 Nieuws.
DE RA DAR-INSTALLATIE VD. WATERWEG
af te gaan op wat
Radarsfohon
Grens «an het
waarnemingsgebied
met uitsluitend behoef
de loods hoort.
De zeven radarposten langs de Waterweg
zijn reeds enige tijd dag en nacht bezet.
Men heeft reeds verscheidene malen ge
oefend en de resultaten zijn uiterst bevre
digend, hetgeen blijkt uit de rapporten van
gezagvoerders, die reeds van de diensten
van de radarposten gebruik maakten.
Totaal omvat de rr dardienst 43 man.
In de centrale post m Hoek van Holland
zetelt de verkeersleiding, die telefonisch op
de hoogte wordt gehouden van het verkeer
op de Waterweg. Elke post is door een
directe telefoonlijn verbonden met de voor
gaande en volgende post. Een tweede tele
foonlijn geeft een rechtstreekse verbinding
met de centrale post, waar de scheepvaart
bewegingen op een grote kaart worden bij
gehouden door middel van kleine magneti
sche scheepjes.
Bij dikke mist niet afdoende
Men zal niet moeten verwachten dat bij
zeer dikke mist de scheepvaart zonder
enige hinder of vertraging voortgang kan
vinden. Voor grote schepen zullen er dan
toch nog grote moeilijkheden blijven be
staan. Maar bij slecht zicht, hetgeen in het
afgelopen jaar niet minder dan 350 uren
voorkwam, zal de scheepvaart voortgang
kunnen vinden. De radar zal een regel
matiger binnenlopen van schepen tijdens
minder goed zicht bevorderen, zodat men
in de haven regelmatiger kan doorwerken,
hetgeen wegens tekort aan- havenarbeiders
zeer belangrijk1 is. De radar- en de commu-
nicatie-apparatuur, de gebouwen en alles
wat daarbij komt, is door de gemeente Rot
terdam bekostigd. Totaal is daarmee een
bedrag van ongeveer 4.700.000,ge
moeid geweest.
De apparatuur zal worden bediend door
het loodswezen aan welke instantie het be
heer van de gebouwen met installaties is
overgedragen.
Belangrijke verbetering
Op de radarposten langs de Nieuwe
Waterweg wordt een nieuwe vinding toege
past, die volgens deskundigen de betrouw
baarheid van de radaraanwijzingen zeer
vergroot.
Bij het totdusver gebruikte radarsysteem
werd het een onvolkomenheid beschouwd
dat het schip zelf het onbeweeglijk middel
punt van de beschijningscirkel vormde en
de beweging van het vaartuig dus in zekere
zin een vraagteken bleef. Voorts kon men
niet gemakkelijke vaste voorwerpen van
in-beweging-zijnde onderscheiden. Om zich
van de koers van een ander schip te ver
gewissen, diende men verder een soort pas
sen en meten en berekenen toe te passen,
hetgeen vooral bij meer dan een schip veel
tijd vergde.
Het nieuwe systeem maakt het mogelijk
dat het eigen schip als het ware over het
eigen scherm „vaart". Alleen de in bewe
ging zijnde voorwerpen, dus varende sche
pen, tonen een nagloeiïng op het radar
scherm, een soort lichtend kielzog, zou men
kunnen zeggen, waardoor zowel koers als
snelheid in enkele seconden waarneembaar
zijn en het rekenen achterwege kan blijven.
Zes van de zeven
radarposten langs
de Nieuwe Water
weg zijn onderge
bracht in 16 meter
hoge gebouwtjes,
de zevende, de
centrale post, be
vindt zich in het
gebouw van het
Loodswezen in
Hoek van Holland
ADVERTENTIE
WONINGINRICHTING
BEVERWIJK,
Geopend.a-12.30 en i4-iauur. Dinsd.tot
Verdronken. Een 54-jarige schuiten
voerder op de Amstel is bij de Omval te
Amsterdam over boord geslagen en verdron
ken. De rijkspolitie te water heeft het stof
felijk overschot later opgehaald. De man is
vermoedelijk getroffen door een luik dat
tengevolge van de sterke wind omsloeg.
De Nederlandse Federatie voor Vrouwe
lijke Vrijwillige Hulpverlening herdenkt
vandaag in Den Haag haar vijftigjarig be
staan. De federatie is begonnen met zeven
organisaties; nu zijn er zestien landelijke
vrouwenverenigingen bij aangesloten en acht
provincies, zo kon de presidente, mevrouw
S. H. GoossensSteelink, in haar lustrum
rede meedelen.
Het bestaande vluchtelingenfonds van de
federatie zui alleen worden gebruikt voor
het financieren van oplossingen voor het
bestaan van vluchtelingen, die moesten ach
terblijven in kampen als gevolg van de
rigoreuze immigratiebepalingen, die vele
landen hanteren. De hulpverlening aan de
Hongaarse vluchtelingen zal de hulp aan de
„oude vluchtelingen" niet op een zijspoor
schuiven, zo verklaarde mevrouw Goossens
vandaag.
Over de hulp aan de Hongaarse vluchte
lingen merkte mevrouw Goossens nog op,
dat er straks een taak voor de federatie voor
vrouwelijke vrijwillige hulpverlening komt
als de Hongaarse gezinnen eenmaal defini
tief een woonplaats in diverse gomoeftten
hebben gekregen.
Als een eventuele toekomstige taak van
de federatie noemde mevrouw Goossens.de
zorg voor bejaarden.
Het produktschap voor gedistilleerde
dranken heeft aan de leden van de Staten-
Generaal een adres gezonden, waarin ge
steld wordt dat de regering met de ver
hoging van accijns op gedistilleerd haar
doel, grotere opbrengst van de gedistil
leerd accijns, niet zal bereiken, omdat de
huidige accijns reeds maximaal is. De af-
zetvermindering ten gevolge van de ver
hoging zal de te verwachten meerdere op
brengst voor de schatkist teniet doen.
Deze mening is gebaseerd op een rap
port van de econoom dr. W. J. van de
Woestijne, aan wie het bestuur de vraag
heeft voorgelegd of de relatieve belasting
druk op het artikel gedistilleerd als ge
volg van de algemene prijsstijging is ver
minderd.
De vier Ambonezen, die aan het begin
van de vorige maand zijn geïnterneerd
naar aanleiding van hun houding tegen de
nieuwe uitkeringsregelingen, zijn woens
dag in vrijheid gesteld. Op 5 oktober werd
hen het interneringskamp aan de Van Al-
kemadelaan in Den Haag aangewezen als
verblijfplaats- Het ministerie van Justitie
deelt mede, dat de minister van Justitie
heeft besloten hen in vrijheid te doen stel
len, omdat „zij hebben doen blijken hun
gedrag, dat aanleiding gaf tot hun inter
nering, te zullen wijzigen".
Het zijn vier leiders van de Partai Na-
sional-Maluku Selatan, Siwqletig,, Amanq-
punjo, Tutubasa en Hityahubessy. Zij wer
den beschouwd als de aanstokers van het
verzet in enkele Ambonoso woonoorden
tegen de nieuwe regeling.
Boven Scandinavië bevinden zich evenals
gisteren verschillende centra van lage druk.
De voor ons belangrijkste lag vanochtend
vroeg boven Denemarken en de Duitse
Bocht. Een randst-oring hiervan passeerde
de afgelopen nacht met tal van buien, waar
bij ook onweer voorkwam, ons land. Achter
deze storing wakkerde de wind vooral langs
de kust van Zeeland en Zuid-Holland aan.
Vanmorgen werd daar windkracht 8 a 9
bereikt.
Ten noorden van de Azoren bevindt zich
nog steeds een krachtig gebied van hoge
druk. Hiervan strekt zich een rug in de
richting van IJsland uit. Deze rug komt naar
het oosten en zal de komende nacht het
Noordzeegebied bereiken. In verband hier
mede nemen de buiïgheid en de wind ge
leidelijk af en kan vannacht de temperatuur
plaatselijk in het binnenland tot iets bene
den het vriespunt dalen.
Er zijn aanwijzingen, dat dit rustige
weertype van slechts korte duur zal zijn. In
het zeegebied tussen Groenland en IJsland
ontwikkelt zich namelijk een volgende
depressie, die vermoedelijk naar Schotland
koers zal zetten en die de wind weer
doen toenemen.
zal
30 november:
Zon op 8.26 uur, onder 16.35 uur.
Maan op 6.21 uur, onder 15.25 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 29 november
Hoog water: 1.02 en 13.29 uur.
Laag water: 9.02 en 21.20 uur.
Vrijdag 30 november
Hoog water: 1.58 en 14.17 uur.
Laag water: 10.00 en 22.14 uur.
WEEKKAFRUKTEN
(De temperatuur is van
OU
CÖ
hedenmorgen
7 uur, de
.5
w
neerslag van
de laatste
•o-
d
24 uur.)
u
-S c
5'!
<u
zS
Kopenhagen
sneeuw
wnw
-8
0,6
Stockholm
geheel bew. windst.
-12
0
Oslo
regen
n
2
5
Aberdeen
licht bew.
nw
2
8
Dublin
onbewolkt
w
2
3
Londen
licht bew.
nw
3
0
Brussel
regen
wzw
2
4
Parijs
half bew.
wzw
1
4
Bordeaux
onbewolkt
n-nw
5
13
Gren-oble
regen
windstil
2
7
Nice
zwaar bew.
w
11
0
Berlijn
geheel bew. zw
1
6
Frankfort
geheel bew. zw
2
2
München
half bew.
wzw
-0
18
Zürich
sneeuwbui
wzw
1
13
Genève
sneeuwbui
zw
2
5
Locarno
onbewolkt
ozo
2
Rome
zwaar bew.
z
12
0,6
Mallorca
zwaar bew.
wzw
14
0
Amsterdam
regenbui
n-nw
3
5
Den Helder
zwaar bew.
n
6
5
Ypenburg
zwaar bew.
nw
5
10
Vlissingen
onweer
wnw
5
3
Eelde
regenbui
w
0
7
De Bilt
licht bew.
nnw
3
8
Twente
geheel bew.
w
2
8
Eindhoven
regenbui
w
3
4
Vlv. Z.-Limb. regenbui
zw
2
7
70. Op het hoofdbureau van politie wer
den Plutanus en Panda aan een streng
verhoor onderworpen, want de inspecteur
wilde met alle geweld weten, waar de
miljonair en de werksters gebleven wa
ren, die Plutanus had laten verdwijnen.
„Waar is graaf Basoeka?! Waar zijn de
werksters?!", bulderde hij voor de zoveel
ste maal, terwijl hij met zijn vuist op tafel
sloeg. „Maar niet zoveel lawaai gesnorde
uiterling", verzocht Plutanus geprikkeld,
„je verstoort de innerlijke rust. Sluit my
op, zoals mij beloofd is. Ik verlang naar
de stilte van een diepe cel". „Celstraf zul
len jullie zeker krijgen!", brieste de in
specteur, „en hoe langer jullie zwijgen,
hoe groter die straf zal zijn!" Dreigend
keek hij van de een naar de ander en
wendde zich toen plotseling tot Panda.
„Jij daar, jonge bandiet! Wil jij soms ook
niet zeggen, waar jullie slachtoffers ge
bleven zijn?!" „Nee eh jawel", sta
melde Panda, „z-ze zijn op een stil pl-
plek plaatsje. Meneer Pl-Plutanus heeft
ze daarheen getoverd, omdat ze zenuw
achtig waren en rust nodig hadden!" De
inspecteur beet op zijn snor en liet een
akelig gegrom horen. „Getoverd ze
nuwachtig herhaalde hij met een
raspende stem. „Nog grappig zijn ook hè?
Maar nu is het uit met mijn geduld. Nu
zullen we jullie eens onder druk zetten!"
Hij zette een zonnebril op en beval: „Breng
de zoeklichten aan!"
Op een persconferentie, te Amsterdam
gehouden, werden door dr. J. C. M. Sweens,
voorzitter van de R.K. Federatie van Har
monie- en Fanfaregezelschappen, mede
delingen verstrekt omtrent de kampioens
wedstrijd dezer organisatie, die dit jaar op
9 december 's middags en 's avonds in het
Concertgebouw te Amsterdam gehouden
wordt. Van de achttienhonderd Nederland
se korpsen, die bij een van de vier lande
lijke federaties aangesloten zijn, telt de
katholieke federatie er vijfhonderdvijftig,
die verdeeld zijn over zes bonden in ver
schillende delen des lands, welke naar een
gelijkvormige regeling jaarlijks hun con
coursen houden. Sinds 1953 wordt boven
dien, onder de naam Kampioenswedstrijd
door het overkoepelend orgaan een soort
ereconcours gehouden tussen de uitblin
kers. Een strenge selectie is daarbij waar
borg voor een goede vertegenwoordiging
van de diverse bonden.
De kampioenswedstrijden zijn zwaarder
dan de gewone concerten. De deelnemers
moeten vier werken concourswaardig in
studeren, namelijk één verplicht stuk en
drie andere werken naar keuze, die aan
bepaalde eisen moeten voldoen. Pas bij het
optreden wordt (joor de jury aangewezen
welk van de keuzewerken moet worden
uitgevoerd. Slechts de hoogste afdelingen
(uitmuntendheid, ere en superieure) komen
bij deze krachtmeting aan bod. Dertien
korpsen, waaronder enkele geduchte uit
Limburg en Brabant, zullen zich op 9 de
cember met elkaar meten.
De overheid toont steeds meer belang
stelling voor deze tak van volkscultuur. In
1953 heeft de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen een adviescommis
sie op het gebied van harmonie en fanfare
ingesteld. Sinds 1954 ontvangen de vier
federaties rijkssubsidie. Deze overheidszorg
schept de mogelijkheid tot het organiseren
van manifestaties als deze kampioenswed
strijd, die in staat zijn op geordende en
vast gereglementeerde wijze het peil der
volksmuziek op te stuwen.
ADVERTENTIE
Geheel complete
BUREAU-GARNITUREN
Ook alles los verkrijgbaar
Woensdag heeft ir. A. W. van de Plassche
directeur-generaal van de Landbouw, de
proef-diepvrieskluis van de stichting Land-
bouwhuishoudkundig Onderzoek te Wage
ningen officieel geopend. Ir. Van de Plas
sche zeide grote verwachtingen te koeste
ren van de proefnemingen op het gebied
van het diepvriezen van levensmiddelen.
Prof. C. W. Willinge Prins-Visser, direc
trice van de stichting Landbouwhuishoud-
kundig Onderzoek, gaf een overzicht van
diepvriezen, ais
werkwijze voor het conserveren vört pró-
dukteq voor de eigen huishouding. Sinds
een jaabuis j.8at afefitel -gfcmeeiischapipelijke
diepvrieskluizen in ons land gegroeid van
acht kluizen met 750 loketten tot veertig
met 3200 loketten. Deze ontwikkeling gaat
nog steeds door.
De stakers bij Bruynzeel in Suriname
zijn bijzonder opgewonden geraakt over
de opmerking in het rondschrijven van de
directie, dat samenwerking niet mogelijk
zal zijn, indien de werknemers bij hun
eisen blijven (de stakers eisen loonsverho
ging van dertig percent).
De stakende B.W.O. (Bruynzeel Werk
nemers Organisatie) heeft een communi
qué uitgegeven, waarin onder andere staat
„Wij Surinamers laten ons niet bedreigen
met ontslag door vreemdelingen, die met.
onze arbeid en onze grondstoffen, met de
winsten gaan strijken in ons eigen Suri
name, maar eisen slechts objectieve en
rechtvaardige bestaanszekerheid in ons de
mocratische Suriname. Wij vragen slechts
medewerking om een algehele boycot on
der alle lagen der bevolking, het gehele
land door te voeren ter redding van onze
economische ondergang in Suriname".
Moord. Het gerechtshof in Brussel heeft
woensdag de Brusselse kapper Jean
Marie Lefebre ter dood veroordeeld we
gens een drievoudige moord. Aangezien
de doodstraf in België niet voltrokken
wordt, betekent de veroordeling levens
lange gevangenisstraf. Le Fe-bre ha-d een
87-jarige gepensioneerde generaal bij
een poging tot beroving vermoord als
mede diens 81-jarige schoonzuster en de
61-jarige dienstmeid.
Mijnongeluk. Bij een mijnongeluk te Saint-
Florent sur Auzonnet, in de buurt van
Nimes (in Zuid-Frankrijk) zijn woens
dag vier arbeiders om het leven geko
men en drie ernstig gewond.
Rebel. De politie van Sydney heeft woens
dag een man, die tijdens een rijtoer van
de hertog van Edinburgh door de stad
scheldwoorden riep en dreigend met zijn
tas zwaaide, in bescherming moeten
nemen tegen een woedende menigte. De
hertog meukte niets van het voorval, hij
keek net de andere kant uit.
Melden. Dinsdag heeft de Noorse minister
van Buitenlandse Zaken Halvard Lange
in de Algemene Vergadering van de
UNO gepleit voor het melden van
atoomproeven op grote schaal bij de
UNO. Lange zei, dat dit de eerste stap
n-aar ontwapening kon zijn.
Tsjoe. Premier Tsjoe-en-Lai van China is
uit Cambodja in India aangekomen,
waar hij twee weken zal blijven. Zijn
bezoek aan Cambodja heeft een week
geduurd.
Bisschop. In de nacht van 25 op 26 novem
ber overleed te Bern in de ouderdom
van 86 jaar prof. dr. Adolf Küry, gedu
rende 31 jaar de bisschop van de Oud-
Katholieke kerk in Zwitserland (1924
1955). Bisschop Küry maakte in 1931
deel uit van de Oud-Katholieke delega
tie n-aar de conferentie, waar de inter
communie met de Ang-likaan-se kerk tot
stand kwam. Hij heeft van het begin
af het oecumenisch werk sterk gesti
muleerd en vertegenwoordigde zijn kerk
op tal van grote conferenties.
Eigenaar. In Zürich is bekendgemaakt dat
Emit George Bührle, eigepaar van het
bekende wapenconcern Oerlikon en
Zwitserlands rijkste inwoner, op 66-
jari-ge leeftijd is overleden.
Ander kanaal. De blokkering van het Suez-
kanaal zal geen invloed hebben op de
Engelse kleinhandelsprijzen voor boter
en geen schaarste van boter veroor
zaken. Meer dan de helft van de Engel-
sehe boter is afkomstig uit Nieuw-Zee-
land en Australië, maar deze wordt
voor het grootste deel via het Panama
kanaal verzonden.
Fors begin. Het gewoonlijk zeer bedaarde
college van senatoren in de Canadese
hoofdstad kwam woensdagavond in hef
tige beroering toen de nieuwe- senator
H. de Molson, in zijn maidenspeech het
voorstel deed, de diplomatieke betrek
kingen met Rusland te verbreken.
Vier miljard. Ambtenaren te Washington
hebben meegedeeld, dat de Amerikaan
se regering voorlopig van plan is het
congres om iets meer dan 4.000.000.000
dollar te verzoeken voor hulp aan het
buitenland in het komende belasting
jaar, dat in juli 1957 begint. Dit is onge
veer 900.000.000 dollar minder dan de
regering voor dit jaar heeft verzocht.
Bezoeker. Van de zijde der Noorse vloot-
autoriteiten is te kennen gegeven dat er
niets is gebleken van „onregelmatig
heden" in verband met bezoeken van
Oostdui-tse trawlers aan d-e zuidweste
lijke kust van Noorwegen. Vo-lgens eer
dere berichten waren er vermoedens
dat door de opvarenden van deze trei-
lers waaronder de „Robert Koch" uit
Rostock spionage werd gepleegd.
Diamantwinkel. In het hart van de stad
Kimberley exploiteert de heer Niklaas
van der Westhuizen de zonderlingste
diamantmijn ter wereld on-der de
vloer van een winkel. Het ge-bouw be
vindt zich op de beroemde blauwe
grond, het verweerd vulcanisch gesteen
te, waarin diamanten voorkomen.
ADVERTENTIE
boelstraat 59. - Haarlem Tèl. 15232
Alle soorten MENIEVERVEN
IN ALLERLEI populaire werkjes kunnen
we bij herhaling lezen, dat de Grieken in
de oudheid zich de aarde als een platte
schotel voorstelden, langs welke rand de
wereldzee stroomde. Als bewijs wordt dan
de een of andere wereldkaart afgedrukt,
waarop deze voorstelling inderdaad in
beeld is gebracht. Twijfel is dus welhaast
uitgesloten.
Toch is deze weergave eenzijdig en
daarom onjuist. Tijdens de opkomst van
de Griekse beschaving was het
wereldbeeld uiteraard beperkt, f
maar de gevolgtrekkingen die
hieruit werden gemaakt gelden
alleen voor die bepaalde perio
de. We mogen ze niet hoofdelijk
omslaan over de hele Griekse
beschaving in de oudheid.
Ten tijde van Homerus be-
stond er bijvoorbeeld uitsluitend enige
aardrijkskundige zekerheid aangaande het
land van Troje, de Peloponnesus - waar
de belangrijkste Griekse stammen woon
den -, de Sporaden en Cycladen en het
landschap Ithaca. Wat zich buiten dit
kleine gebied bevond, was in nevelen ge
huld: Italië was onbekend land, op Sicilië
meende men dat de éénogige reuzen (Cy
clopen) huisden, waaromheen een uitge
strekt tovergebied lag, zoals het eiland van
Circe, dat der Sirenen, de Scylla en Cha-
rybdis, enz. Een dagreis ten westen van
Sicilië wist men de Zuilen van Hercules
te liggen, waar zich het einde der aarde
bevond, Lybië is door allerlei fabel-volken
bewoond en Egypte - met het grootse
Thebe - vertoont zich in een nevelachtig
waas.
Met het toenemen van de scheepvaart
en het stichten van talrijke volksplantingen
in Klein-Azië werd de horizon voor de
Grieken weliswaar ruimer, zodat ook hun
wereldbeeld zich wijzigde, maar de ingrij
pendste veranderingen werden toch onder
invloed van wis- en natuurkundige onder
zoekingen tot stand gebracht. Parmenides
van Elea leerde reeds in de eerste helft
van de 5de eeuw v. Chr. dat de aarde een
bol was, en hoewel dit denkbeeld aanvan
kelijk geen bijval genoot, werd die opvat
ting in de dagen van Plato algemeen ge
huldigd. Dat was dus in de 4de eeuw v.
Chr.
Het idee van de platte aarde is hier
door bij de Grieken van de baan. Hoe de
finitief de breuk met ouderwetse opvat
tingen reeds in die tijd was, blijkt uit de
leer van Heraclides van Pon-
tus, die in 320 v. Chr. voor het
eerst de stelling verkondigde
dat de aarde om haar as draait
van west naar oost. Moderner
kan het al haast niet.
Daarna volgt de periode
y van grote wiskundigen, die
de aardomtrek weten te be
rekenen en verscheidene astronomische
berekeningen uitvoeren, We hebben daar
vroeger reeds over geschreven en zullen
dus niet in herhalingen vallen.
Maar één punt blijft toch nog ter op
heldering over: verschillende wereldkaar
ten uit de oudheid tonen toch een oceaan,
die kringsgewijs om het vasteland spoelt.
Zouden de Grieken dan toch niet gedacht
hebben, dat de aarde een platte schotel
was die in de oceaan lag
Natuurlijk niet! De Grieken wisten al
leen niet, hoe het land buiten de hun be
kende wereld verliep. Zij wisten wél dat
zij overal op water stuitten. Wat is dus
normaler, dan dit water aan het einde van
de hun - vaak van horen zeggen - beken
de landstreken aan te geven?
Aardrijkskundige kennis is overigens
r>aak veel groter dan geografische hulp
middelen kunnen doen vermoeden.
Daarover morgen.
H. Pétillon
(Nadruk verboden)
