HET SPROOKJE VAN DE KAARS
DE VERJAARDAG VAN
MENEER JANSEN
Ether-kerstdis
Estafette-puzzel No 1
PUZZEL
NO 2
mm
Hier is de
Estafette
wedstrijd
EEN LEUKE PLAAT OM TE KLEUREN
Om uit te zagen
en te kleuren
Voorwaarden
en prijzen
Kunt u ons zeggen, op
wat voor dag de eerst
komende verjaardag van
mijnheer Jansen valt, een
maandag, dinsdag, woens
dag, donderdag, vrijdag,
zaterdag of zondag?
ESTAFETTE-
Acht
kronkelende
busdiensten
Op kerstdag stond de boom klaar om
te worden aangestoken tegen het einde
van de middag, als het donker werd.
Het was een prachtig gezicht. Er hin
gen zilveren sterren in, en slingers, en
de kaarsen, allemaal wit, stonden recht
op in de wattensneeuw die door de
kinderen over de takken was gespreid.
Een glazen engeltje zweefde helemaal
bovenin. Het was eerst stil van ont
roering en zei toen, dat de boom nog
nooit zo mooi geweest was. Het engel
tje kon het weten want het hing ieder
jaar op dezelfde plaats en kon van
bovenaf alles uitstekend zien.
De kaarsen waren allemaal even lang
en dik, maar sommige hadden wat op
hun plaats aan te merken. Ze wilden
allemaal graag vooraan staan om de
kinderen te horen zeggen: „Kijk die
kaars eens, die is mooi, wat brandt die
helder!" Eén had een plaatsje gekregen
helemaal vooraan, op een uitstekende
tak, en omdat hij daar neergezet was
dacht hij, dat hij voornamer was dan
de andere. Hij zei: „Als we straks wor
den aangestoken ben ik het eerst aan
de beurt. En als ze zingen bij de boom
ben ik het, die je weerspiegeld ziet in
de ogen van de kinderen". Als hij ge
kund had zou hij zichzelf dikker ge
maakt hebben van trots, en misschien
ook wel om nóg langer haantje de voor
ste te kunnen spelen. Een kaars, die
wat hoger stond en wat verder naar
achteren kon dat gepoch niet goed
verdragen. Hij boog zich een beetje
naar voren. „Ik sta dichter bij het
engeltje, dat is beter. Want ik ben bij
na bij de hemel waar alle kinderen aan
denken als ze luisteren naar het kerst
verhaal." Het engeltje hoorde hem maar
zweeg. En een derde zei, dat hij, als
hij was aangestoken, een paar denne-
naalden kon schroeien en zo zou zorgen
voor de geur die bij Kerstmis hoort
je ruikt de hars en weet alleen daaraan
al dat het feest is.
Eén kaars stond helemaal achteraan,
tussen de takken. Een jongetje had hem
daar vastgezet, dat nog niet precies
wist hoe het de kaarsen in de boom
moest verdelen. Je kon hem nauwe
lijks zien. Een andere kaars zou mis-
schien boos geweest zijn, of verdrietig,
maar hij was zacht van aard en heel
bescheiden. Hij probeerde een eind te
maken aan de twist door te zeggen dat
het er niet op aan kwam waar je stond,
samen verlichtten ze de boom en daar
ging het toch om, is het niet? Maar ze
lachten hem allemaal hard uit en de
trotse, die vooraan stond, zei dat de
kaars dat alleen maar dacht omdat hij
zelf op zo'n slechte plaats was terecht
gekomen.
Een paar uur later kwamen de kin
deren, die de boom mochten aansteken.
Ook het kleine jongetje hielp mee, zijn
moeder nam hem op de arm en hij
kreeg in zijn vingertjes de lucifers die
de ene kaars na de andere in brand
staken. Twee, drie, wel tien kaarsen
kregen een vlammetje op hun hoofd,
het jongetje juichte van plezier. En
toen de boom klaar was klapten de
kinderen, in hun handen: een prachtige
boom, waarover het engeltje heel te
vreden was.
De kaarsen deden hun best. De kin
deren zongen en de vader vertelde het
verhaal van het Kind dat in de kribbe
geboren werd om te maken dat de
mensen gelukkig waren en nooit meer
bang hoefden te zijn. Het jongetje
zuchtte diep en keek naar de lichtjes in
de boom, één kaarsje was wat scheef
gezakt en smolt vlugger weg dan de
andere. De kaars vooraan stond recht
op te pronken met zijn mooie vlam, hij
dacht dat iedereen alleen maar hém
zag. Maar tussen de takken achteraan
stond de vriendelijke kaars in het don
ker. Omdat het jongetje hem vergeten
had op zijn verscholen plaats. En hij
hoorde de kaars boven hem zeggen:
„zie Je wel, jij bent niet eens nodig, wij
kunnen het zonder jou". Hij gaf geen
antwoord, omdat hij daar bedroefd
over was.
Langzaam gingen de kaarsen uit
toen het later werd. Het eerst de
scheefgebrande die te vlug smolt, daar
na een voor een de andere. En het
laatst de trotse kaars vooraan, hij
smeulde nog even in de houder en
daarop blies de oudste van de twee
meisjes hem uit. Het engeltje zag het
en kreeg tranen in de ogen, het feest
was weer voorbij. Maar het zweeg. Pas
toen de kinderen naar bed gebracht
waren en het donker geworden was in
de kamer, zei het, hardop, dat het nog
nooit zo'n mooie boom had gezien met
zoveel prachtige kaarsen. Maar het
waren geen kaarsen waar het met ple
zier aan terug kon denken. Het keek
omlaag, zag de stompjes die uitgebla
zen waren en fronste de wenkbrauwen.
„Het is maar goed" zei het daarop „dat
jullie zijn opgebrand. IJdele, domme
kaarsen die dachten, dat de kinderen
alleen voor jullie kwamen foei,
twisten over wie de voornaamste was!
is dat Kerstfeest vieren!" Het engeltje
klapte met de vleugels. „Morgen ko
men de kinderen terug, en wat er van
jullie is overgebleven gaat de vuilnis
bak in. Jullie doen niet meer mee:
hoogmoed komt voor de val". Het
vouwde de vleugels weer toe en ging
slapen.
Toen de volgende ochtend de boom
werd afgetakeld, en het engeltje toe
keek van zijn plaats aan de hoogste
tak, zag het plotseling één kaars die
niet was opgebrand en nu door het
oudste meisje voorzichtig weer in de
doos gelegd werd in plaats van, als de
andere, weggegooid te worden. Het
was de kaars die door het jongetje was
vergeten, en waarom de andere kaar
sen zo hard hadden gelachen. Toen hij
eenmaal alleen was in de doos over
won hij zijn bescheidenheid en vergat
dat hij bedroefd was om de anderen
die nooit meer in een kerstboom zou
den kunnen prijken. Hij keek omhoog
naar het engeltje, maakte een kleine
buiging, kleurde en zei: „Tot ziens!"
mmms
SS
Dit kun je zelf tekenen
15
Voor de
microfoon
OOOOOCXXXXJOCKXXXXJOCXXXJUOL^ Z.AAV XJUJUOUOOOÜOOOOOOOUOCXXKJUCAAXXX.K.K.XJCJO'XX
IP»»*
OUOOOOOOOOCXXXXXX>JOOC)OOOOOOOüOOOOOCXX)OOOaocjUCXXXXXXXXXXXXXXXXXXXjOOOCXXXXXXXXJC> kxxx kxxxaxxxxxxxxxxxxxxxx)
DE OMROEPEN van de gehele christe
lijke wereld stellen er een eer in met de
kerstdagen zo goed mogelijk voor de dag
te komen. De ene belangwekkende uitzen
ding is nog niet geëindigd of de volgende
wordt al aangekondigd. Daarom wijden
wij deze keer onze gehele kolom maar aan
„speciaal aanbevolen" programma's zon
der ons ook maar een ogenblik wijs te ma
ken daarmee aan alle
bijzondere uitzendin
gen recht gedaan te
hebben. Maar wel
licht dat deze losse
greep de weg wijst
naar enkele gebeur
tenissen, die anders
misschien in de veelheid van het gebode-
ne verloren zouden gaan.
De Nederlandse omroepen schenken
ruimschoots aandacht aan de paria's van
het huidige Europa: de vluchtelingen. Op
zondag 23 december zal de Hoogmis via
Hilversum I een predikatie in het Hon
gaars bevatten. Men kan diezelfde dag via
dezelfde zender nog een concert horen, dat
in Wenen door Hongaarse vluchtelingen
wordt gegeven. Op de Tweede Kerstdag
kan men tussen 19 en 19.30 uur via Hil
versum II luisteren naar woorden van en
gedichten over de vluchtelingen,, die in
Nederland een nieuw tehuis vonden. Vier
Hongaarse gedichten worden voorgedragen
door Ton Lutz met muzikale medewerking
van dr. An tb on van der Horst. Onder de
titel „Kerstlicht in de kampen" worden
diezelfde avond, eveneens via Hilversum
II, kerstvieringen uitgezonden uit vluchte
lingenkampen in Nederland en Oostenrijk.
De door velen graag gehoorde predikant
ds. J. J. Buskes houdt op Tweede Kerst
dag in de vooravond via Hilversum II een
toespraak onder de titel „Blijft de aarde
trouw!" Op Tweede Kerstdag zendt Hil- t
versum II in de morgen een dienst uit de
pas zo prachtig gerestaureerde Geer-
te kerk in Utrecht uit. De doopsgezin
de, vrijzinnig hervormde en remonstrantse
gemeenten werken in deze dienst samen..
Verder vermelden we nog een recital
door Annie Woud, opgenomen in de Bake-
neserkerk in Haarlem, op donderdagavond
27 december via Hilversum I.
De BBC verwent ons de .laatste weken
met een overvloedige programmavoorlich-
ting. Daarom kunnen we nu wijzen op uit
zendingen als „How far is it to Bethle-
hem?" (Light, 1500 meter, 24 december)
dat de luisteraars meeneemt op een reis
naar het Heilige land, op „The king and
the mermaid", een Ierse muzikale fanta
sie (Light, eerste kerstdag), Brittens „Ce
remony of Carols" voor vrouwenstemmen
en harp via de Home Service (330 en 276
meter) op de avond van eerste kerstdag
uit te zenden uit de kathedraal van Ely.
Hetzelfde programma biedt aan de voor
avond van Kerstmis, een door Peter Usti
nov te maken muzikale selectie, waaraan
het Londens Philharmonisch orkest onder
Sir Adrian Boult en de fagottist Archie
Camden medewerken. Het heet „Music in
all directions". Een typerend voorbeeld
van de kunst van de bekende Engelse ope
ratweeling Gilbert en Sullivan kan men op
zondag 23 december alweer Home Ser
vicehoren tijdens de uitzending van
„The Gondoliers" uit het Princes Theatre
in Londen.
Op donderdag 27 december geeft het
Derde programma (464 meter) van de BBC
een staaltje van Engelse operakunst uit
een verder verleden: „The indian queen"
van Purcell naar het verhaal van Sir Ro
bert Howard en John Dryden, dat over de
oorlog tussen Peruaanse en Mexicaanse
stammen in de laatste dagen van het In
carijk gaat.
Tenslotte nog een keuze uit de meer lit
terair geïnspireerde programma's van de
Franse omroep. De winnaar van de Prix
Femina 1956, Frangois Régis Bastide, komt
op 24 december om 22 uur voor de micro
foon van Paris-Inter (1829 meter) ter ver
troosting van alle eenzamen. Het program
ma heet dan ook „Le bureau des hommes
perdus". Vijftig minuten later begint op
het Parijse programma (280, 259, 218 me
ter o.a.) een klankbeeld over de kerst
nacht van 1456, waarin de dichter Fran-
gois Villon, zijn „Premier Testament"
schreef, nadat hij het Collége de Navarre
had geplunderd, 's Middags om half vijf
leest de bekende chansonnier Georges Ul-
mer een sprookje van zijn landgenoot An
dersen (Paris-Inter). Op eerste kerstdag
speelt de organiste Jeanne Demessieux
over laatstgenoemd station „De geboorte
van de Heer" van Olivier Messiaen (22.25
uur), gevolgd door de kerstpastorales van
André Jolivet voor fluit, fagot en harp
(23.15 uur). De Franse omroep heeft de
opnamen van „La nativité du Seigneur",
waarbij Jeanne Demessieux het vroegere
orgel van César Franck in de St. Clothil-
de bespeelde, ter beschikking gesteld van
Hilversum I, dat deze cyclus op 24 decem
ber en tweede kerstdag zal uitzenden.
Wie oren en tijd! heeft om te ho
ren,, weet wat hem te doen staat.
J. H. Bartman 8
22 DECEMBER 1956
Hier is dan onze Estafette-zitwedstrijd,
die vandaag begint en waarvan wij hopen
dat hij in de smaak van onze puzzelaars
valt.
Wij beginnen heden met het publiceren
(op deze pagina) van twee problemen.
Het eerste betreft de verjaardag van me
neer lansen, die met enige spitsvondig
heid wel te vinden zal zijn, het tweede is
de kwestie van buslijnen, die eveneens
spitsheid vereist. Doet uw best op deze
twee, in afwachting van de publikatie der
volgende twee problemen. Het worden
er in het geheel tien. Bewaar de oplossin
gen en stuur ze straks, als de tien alle
geplaatst zijn, tegelijk in.
Over de voorwaarden en prijzen kunt u
hiernaast volledige inlichtingen lezen.
Het volgende tweetal puzzels zal wor
den gepubliceerd in ons blad van maan
dag 24 december.
Wij kunnen u alvast vertellen, dat wij
getracht hebben een zo groot mogelijke
afwisseling in de aard der puzzels te
brengen, zodat het totaal van tien een
zeer geschakeerd geheel wordt, waarin
iedereen wel zijn soort lievelingspuzzel
zal terugvinden.
De deelname aan deze Estafette staat
open voor al onze abonnees. Men kan
ook volstaan met inzending van de op
lossingen van minder dan tien puzzels,
doch dan loopt men de kans niet voor
een prijs in aanmerking te komen, aan
gezien wij verwachten dat velen erin
zullen slagen alle vraagstukken goed op
te lossen.
En nu aan de slag. U kunt er de kerst
dagen en nieuwjaarsdag aan besteden,
als u maar zorgt dat uw oplossingen in
ieder geval vóór maandag 14 januari in
ons bezit zijn.
Mijnheer Jansen is een ideaal puzzel
object.
Om een voorbeeld te noemen: niet zo
lang geleden kreeg Jansen een bekeuring
omdat zijn achterlichtje niet brandde.
Omdat hij wat puzzelachtig over straat
reed, kwam hij er niet met een waar
schuwing af maar ging hij op de bon.
Na wat heen en weer gepraat tussen
Hermandad en Jansen werd het bon
boekje getrokken en stelde de agent
zijn eerste vraag: „Geboren?"
„Maandag de tweede", luidde het be
scheid. Waarop uiteraard een politio
nele uitbarsting volgde, die zich ont
laadde in een onverzoenlijk haatcom-
plex na enige volgende raadselachtige
antwoorden van Jansen in de geest
van „huisnummer maal leeftijd is het
Degenen, die de meeste goede oplos
singen inzenden, dingen mee naar de
volgende prijzen:
HOOFDPRIJS 50 GULDEN
TWEE PRIJZEN VAN 25 GULDEN
VIJF PRIJZEN VAN 10 GULDEN
TIEN PRIJZEN VAN 5 GULDEN
De oplossingen moeten tegelijkertijd
worden ingezonden tussen 1 januari en
13 januari 1957. Op maandag 14 januari
kunnen geen oplossingen meer worden
geaccepteerd. Op de enveloppe ver
melden: Estafette-prijsvraag.
kwadraat van het kohiernummer van
mijn laatste belastingformulier".
Dat is een voorbeeld van het puzzel
complex van Jansen.
Nog een voorbeeld.
Laatst kocht hij schoenen.
„Wat is uw maat?" informeerde de
lieftallige blonde schone die hem zijn
rechter schoen ontworstelde.
„Mijn schoenenmaat is drie kleiner
dan ik oud werd in het jaar dat het
kwadraat van mijn leeftijd op die ver
jaardag was", zei Jansen.
Vooral bij de belastingdienst echter
staat Jansen kwalijk aangeschreven.
Hier wordt de zonderlinge vorm van
zijn antwoorden niet alleen ingegeven
door een natuurlijke drang om alles zo
ingewikkeld mogelijk te doen, maar
bovendien door en (natourlijke hoewel
afkeurenswaardige) drang om de be
lastingambtenaren om de tuin te
leiden.
„Mijnheer Jansen", zo kan bijvoor
beeld een ambtenaar achter het loket
een gesprek met hem openen, „ik be
grijp niet goed hoe u die post onkosten
kunt verklaren".
„O, dat is nogal eenvoudig. Er zitten
driehonderd gulden verwervingskosten
onder. Dat zijn de kosten van een jubi
leumviering. Toen was ik evenveel
jaren oud als maanden in dienst van de
firma. Een ongebruikelijk jubileum,
maar het moest nu eenmaal gevierd
worden. En dan bijvoorbeeld nog vijf
tig gulden voor de afschrijvingskosten
van mijn nieuwe schrijfmachine. Mijn
oudste zoon (ik heb er drie die samen
tienmaal zo oud zijn als het aantal
overhemden dat ik op mijn dertigste
verjaardag had) gooide mijn oude
schrijfmachine uit het raam op de dag
dat hij half zo oud was als ik. Toen
moest ik een nieuwe kopen
„Maar mijnheer Jansen, dat zijn toch
geen voor de belasting toelaatbare on
belastbare inkomsten?'
„Natuurlijk wel. Vergeet niet dat ik
zonder aftrek van die kosten mijn
stand niet kan ophouden, derhalve mijn
baan verlies, steuntrekker moet worden
en de gemeenschap nog veel meer zou
kosten. Laat eens zien hoeveel dat zou
zijnMijn leeftijd maal mijn tele
foonnummer, vermeerderd met het ko
hiernummer van mijn belastingaanslag
en gedeeld door het aantal minuten
dat ik nu van u door belastingbetalers
betaalde tijd sta te praten, verminderd
met mijn huisnummer en vermenigvul
digd door
Laten wij daar niet verder op ingaan.
Het zal u nu waarschijnlijk duidelijk
zijn, dat een dergelijke gecompliceerde
figuur ideaal voor puzzelaars is.
O, is u dat nog niet duidelijk?
Dan zullen wij het u heel rap duide
lijk maken.
In 'n stad waar de gemeenteraad blijkbaar van orde
en regelmaat houdt, ook al zijn die op de meest on
economische principes gegrondvest, zijn busdiensten
in het leven geroepen door het centrum, die de zes
tien grote pleinen met elkaar verbinden. Men achtte
het doeltreffend, de bussen van plein tot plein te
laten rijden, en daar is wat voor te zeggen, omdat
het op die pleinen het drukst is.
Zo moest er een buslijn zijn van plein A naar
plein A, van plein B naar plein B, van plein C naar
plein C enzovoort ook voor de pleinen E, F en G.
Bovendien meende men, dat busdiensten oneco
nomisch zouden zijn wanneer de ene door eenzelfde
straat zou rijden of hetzelfde kruispunt zou passeren
als een andere.
Kunt u in de bijgaande plattegrond van het cen
trum van die stad waarin de pleinen zijn aangegeven
met letters, deze acht busroutes (A-A, B-B C-C
D-D, E-E, F-F, G-G, H-H) aangeven als dus bepaald
is, dat deze routes nergens elkaar mogen kruisen,
raken of mogen samenvallen of aan verschillende
zijde n tin dezelfde straat mogen rijden? Alle wegen
die hiervoor nodig zijn staan aangegeven. De routes
vallen dus nergens buiten de tekening.
