Destalinisatie gaat volgens
Molotov te ver
„KURDISTAN"
De Man
Geschillen binnen het Kremlinlijken
te worden bijgelegd
DONDERDAG 3 JANUARI 1957
Eden zou niet bereid zijn
Rusland te bezoeken
Giro's 777 en 999
Veiligheid voor alles
Dr. Van Baal niet bezorgd
over synodale oproep
Tot Papoea's: „Niet gaan
jagen wanneer gij wilt"
Achtergrond van overval
op missiepost Obano
Stoffelijk overschot van
Moorhouse uitgeleverd
ECHTE OPRUIMING
10 0/0—20% KORTING
de
Gary Davis: „Ik word hier
barbaars behandeld"
Confectie-industrie keert
compensatie als toeslag uit
Op de nieuwjaars visites is er in vele
Nederlandse gezinnen over twee radio
programma's gesproken: Wim Kan en de
„stunt" „Dit is uw leven". Het heeft geen
enkele zin te ontkennen, dat beide pro
gramma's op het eerste gehoor zijn inge
slagen. Voor wat Wim Kan betreft zijn we
voor een herhaling niet beducht. „Dit is
uw leven" zouden we echter met zeer ge
mengde gevoelens opnieuw ondergaan.
Men moet er immers rekening mee hou
den, dat deze uit Amerika en Engeland
overgenomen attracttie zaterdagavond on
der de gunstigst denkbare omstandigheden
in Hilversum ten doop is gehouden. De
uitzending was tot in de puntjes voor
bereid, men trof een voorbeeldig echtpaar,
van wie het leven min of meer aan de
openbaarheid werd prijs gegeven, de spel
leider was op dreef en trof de goede toon.
Dit alles gevoegd bij het nieuwtje, dat dit
soort programma's voor het Nederlandse
publiek betekent, is voldoende verklaring
voor het geboekte succes, waarvan wij
reeds gewag hebben gemaakt.
De keerzijde
Doch ook deze showboatmedaille heeft
haar keerzijde. Bij nadere beschouwing
gaan de aanvankelijke bezwaren, door ons
niet over het hoofd gezien, toch sterker
spreken dan de triomf van het ogenblik.
De omroep immers neemt met dit soort
programma's, welke niet in de laatste
plaats worden geboren uit de overigens
menselijke zucht om zichzelf en anderen
te overtroeven, een hachelijke en riskante
taak op zich. In de kern van de zaak im
mers gaat het om een, deze keer nog
charmant verpakte, aantasting van het
persoonlijk, eigen leven van willekeurig
gekozen personen. Dat eigen bestaan is
evenwel voor de mens een heilig bezit, dat
beschermd dient te blijven tegen onbe
scheiden blikken en brutale vragen. Een
spel als „Dit is uw leven" gaat daar, voor
al als de routine er eenmaal vat op heeft
gekregen, dwars tegen in. Wie geeft de
garantie, dat een niets vermoedend slacht
offer niet tegen wil en dank aan zo'n
vuurproef wordt onderworpen? Men zal
wellicht opmerken, dat men bij dit pu
bliekelijke ontrafelen van een verleden
kan volstaan met de rozegeur en mane
schijn daaruit. Maar zelfs dan kan het op
zettelijk negeren van de minder vrolijke
bladzijden even schrijnend zijn voor de
ondervraagden en hun naaste omgeving.
Tenslotte is het nog mogelijk, dat voor de
buitenstaander vrolijke momenten en her
inneringen voor de betrokkenen zelf een
bittere achtergrond bezitten.
Doorgaan met programma's als „Dit is
uw leven" betekent in feite een toegeven
aan de helaas maar al te vaak op een ge
makkelijk amusement met een flinke
scheut sensatie beluste gemiddelde
luisteraar. De omroep betaald graag een
hoge prijs om deze groep te bevredigen,
en hij kan tenslotte niet elke week de slag
zin „Vliegen is goedkoper dan u denkt"
op haar waarheid beproeven. De finan
ciële kant van de zaak is weliswaar niet
de belangrijkste, maar het komt er eigen
lijk op neer, dat eventueel bij de slacht
offers opkomende weerzin wordt geneu
traliseerd door een stevig doceurtje.
En nu televisie?
Het lijdt geen twijfel of ook de TV in
Nederland zal zich van dit programma
willen meester maken. Ook daar was aan
vankelijk een begrijpelijke en honorabele
aarzeling. Maar het is ons gebleken, dat
toen het radiosucces in zicht kwam, de
Vara haar rechten bij de Nederlandse Tele
visiestichting heeft beveiligd, ook al wist
men niet zeker of men inderdaad deze
uitzending van de geluidsomroep zou over
nemen. Ook de Avro heeft er belangstel
ling voor getoond, welke echter het sta
dium der overweging niet heeft over
schreden. Daarover is enige verwarring
ontstaan, zoals in Hilversum wel meer
voorkomt. Het is trouwens volkomen on
verschillig of de ene of de andere luiste
raarsvereniging „Dit is uw leven" in de
beeldomroep introduceert. Waar het op
aankomt is, dat de concurrentie onmid
dellijk zal proberen „een nog betere stunt"
te bedenken, althans uit het buitenland
over te nemen. En als men een keer op die
weg is, zullen de grenzen tussen wat nog
wel en wat niet meer kan steeds minder
geëerbiedigd worden.
Het zou van wijze zelfbeperking ge
tuigen wanneer men in Hilversum tot de
conclusie kwam, dat men het beter bij één
keer „Dit is uw leven" kan laten. Men zou
daardoor blijk geven te beseffen, dat mas
sa-communicatiemiddelen als radio en tele
visie met grote terughoudendheid en voor
zichtigheid moeten worden gebruikt en
zeker niet verlaagd mogen worden tot ge
weldige kermisattracties met het intieme
leven van de mens als inzet.
MOSKOU (Reuter) Het Russische
blad „Wijsgerige problemen", dat door de
wetenschappelijke academie van Moskou
wordt gepubliceerd, heeft beëindiging ge-
eist van te ver gaande critiek op Stalin, die
ontaardt in aanvallen op de grondslagen
van het communisme. Het blad, waarvan
het beleid in grote trekken bepaald wordt
door vice-premier Molotov die onder
meer toezicht houdt op ideologische kwes
ties in kunst en cultuur veroordeelde
communisten die „van het ene uiterste in
het andere vallen" en die „alle theoreti
sche werken die tot voor kort geschreven
zijn, belasteren". In een soort herwaar
dering van Stalins grote invloed op het
Russische leven en de kunst vraagt het blad
meer werken over socialistische democratie,
de voordelen ervan en het radicale verschil
met de burgerlijke democratie.
Westelijke waarnemers zien hierin een
terechtwijzing aan het adres van sommige
Sovjet-schrijvers, die onlangs een terug
keer naar voor-revolutionaire stijl in litte
ratuur en toneelwerken eisten, met minder
nadruk op de ideologie. Het blad betreurt
eigen fouten op dit punt, in het bijzonder
de publikatie van een artikel van de Sov
jet-critici Nazarov en Gridnev, waarin ge
klaagd was over „stagnatie van het Sovjet
drama sedert de jaren dertig." Dat is mis
kenning van het leiderschap van de partij
op het gebied van de kunst. De destalini
satie heeft tot excessen geleid en wordt
door krachten buiten de Sovjet-Unie uitge
buit, zo gaat het blad verder. Sommige
mensen hebben alle theoretische verklarin
gen van Stalin, waaronder sommige juiste,
geheel verworpen. Wij moeten stelling ne
men tegen dergelijke ideologische over
lopers.
Het zou verkeerd zijn als wij dachten
dat de burgerlijke propaganda geen invloed
heeft op het Sovjet-volk en de jeugd. Som
migen verklaarden zelfs, dat wij moeten
ophouden met marxistisch-leninistisch on
derwijs. Onder hen bevinden zich degenen
die critiek hebben op het socialistische rea
lisme in de kunst. Zij willen formalistische
paden inslaan, spreken over de waarde van
het impressionisme dat, ook al hebben de
impressionisten iets bereikt, in wezen
vreemd is aan het realisme.
Het blad waarschuwt voorts, dat mensen
in het buitenland1 praten over uitbuiters in
de Sovjet-Unie; dat zouden dan staats-
functdonarissen en intellectuelen zijn. Het
artikel geeft opheldering aan schrijvers,
die sedert het begin van de destalinisatie
geklaagd hebben omdat zij niet weten hoe
ver zij kunnen gaan met de toepassing van
nieuwe methoden in kunst en cultuur. Ook
geeft het aan, dat de Sovjet-leiders, na de
gebeurtenissen in Hongarije, Polen en Joe
goslavië tot de slotsom zijn gekomen dat de
campagne tegen Stalins nagedachtenis te
ver is gegaan.
Waarnemers brengen in herinnering, dat
de Chinese communistische partij onlangs
waarschuwde, dat overdreven anti-stalinis-
me de eenheid van het socialistische kamp
bedreigde. De waarnemers menen, dat de
huidige tekenen die wijzen op een wijzi
ging van de partijlijn in de Sovjet-Unie ten
aanzien van Stalin tevens laat zien, dat de
Joegoslavische denkbeelden van een „on
afhankelijk communisme" wellicht teveel
indruk in de Sovjet-Unie hebben ge
maakt.
Harde politiek?
Volgens United Press hebben waarne
mers uit de Nieuwjaarsrede van Kroesjts-
jev opgemaakt dat Rusland geleidelijk zal
terugkeren naar een harde politiek tegen
over het Westen.
Het is tevens duidelijk dat de Russische
leiders hun verdeeldheid, die presi
dent Tit.o een maand geleden bevestigde,
voorlopig hebben bijgelegd. De waarne
mers verwachten echter niet dat deze ver
zoenende geste van Kroesjtsjev in de rich
ting van zijn politieke tegenstanders een
rechtstreeks gevolg zal hebben voor de
strijd tegen persoonsverheerlijking en de
liberalisatie in Rusland zelf.
Kroesjtsjevs verklaring wordt algemeen
opgevat als een aanduiding dat de buiten
landse politiek van Moskou het verleng
stuk van Stalins politiek zal zijn.
LONDEN (A.F.P.) De Londense „Eve
ning Standard" meldt, dat het bezoek van
de Britse premier, Sir Anthony Eden, in
mei aan de Sovjet-Unie niet door zal gaan,"
tenzij er een aanzienlijke wijziging intreedt
in de Russische politiek jegens de Russische
vazalstaten en de westerse mogendheden".
Premier Boelganin, en partijsecretaris
Kroesjtsjev, hebben Eden en zijn minister
van Buitenlandse Zaken, Selwyn Lloyd,
tijdens het bezoek, da,t zij in het voorjaar
van 1956 aan Groot-Brittannië hebben
gebracht, uitgenodigd de Sovjet-Unie te
bezoeken. In de omgeving van premier
Eden wilde men geen commentaar op het
bericht van de „Evening Standaard'" geven.
Men zegt dat er nog geen enkele regeling
voor een uitvoering van de aanvaarding ge
troffen is; deze zaak is (nog) niet aan de
orde.
De girostanden voor hulp aan Hongarije
waren vanochtend: giro 777 f 4.332.092.47
en giro 999 f 4.205.588.29.
Nogmaals drilleken
wij een reproduktie
af van een fragment
van een der meester
werken in het Frans
Halsmuseum in Haar
lem. Onze prijsvraag
„Speurtocht naar
schilderijen" wordt
hiermee opnieuw on
der uw aandacht ge
bracht, De termijn
van inzending sluit
zaterdag 5 januari.
De volledige opgave
met omschrijving en
voorwaarden kan men
vinden in Erbij van
zaterdag 15 december.
Premier Nehroe van India met zijn
gast Tsjoe En Lai van de Chinese
volksrepubliek, gefotografeerd bij het
waterkrachtstation te Bhakra Nangal.
Links de Chinese maarschalk Ho Lung.
Allen dragen stalen veiligheidshelmen.
Tsjoe is inmiddels in Peking
teruggekeerd.
HOLLANDIA. (ANP). De gouverneur
van Nederlands Nieuw-Guinea, dr. J. van
Baal heeft zich in een nieuwjaarstoespraak
via de radio-omroep Nederlands Nieuw-
Guinea tot zijn medeburgers gewend. Hij
zei onder meer: „Niet minder dan de inter
nationale situatie heeft de ontwikkeling
met betrekking tot Nieuw-Guinea velen
met bezorgdheid vervuld. In het bijzonder
de synodale oproep heeft velen zich met
schrik doen afvragen, of wederom de ge
hele toekomst van Nieuw-Guinea op losse
schroeven wordt gezet. Naar het mij voor
komt, ten onrechte. Van het op losse schroe
ven zetten van de plichten, die Nederland
heeft jegens land en volk van Nieuw-Gui
nea is geen sprake. Het is trouwens altijd
zo in de wereld, en in Nederland in het bij
zonder, dat men met te zeggen: „Ik ben het
met dit of dat niet eens", niet ver komt,
tenzij men er een aanvaardbaar alternatief
bij voegt.
„Van zulk een alternatief is in de syno
dale oproep niets gebleken en zo kon het
wel eens gebeuren, dat deze oproep ten
slotte nog winst bracht voor Nieuw-Gui
nea", aldus dr. Van Baal.
Dr. Van Baal gewaagde met dankbaar
heid van „het wonder, dat bezig is, zich
in dit ruige land te voltrekken". Hij zeide
dit wonder te zien in de ontwikkeling van
het volk. Het is in dit verband dat ik tot
mijn papoea-vrienden dit zeg: Het is mijn
wens, dat uw land een modern land wordt,
met een modern volk, dat zijn plaats onder
de volken met ere kan innemen. Gijzelf
wenst, dat zulks met spoed zal geschieden.
Er zijn er onder u, die zich met alle in
spanning aan deze taak geven en het be
wijs leveren dat zij beseffen, wat de nieuwe
tijd gaat vragen. Er zullen er echter veel
meer moeten komen en tot hen allen zeg
ik: bedenkt, dat de vervulling uwer be
geerte u onmogelijk als een gave in de
schoot zal worden geworpen.
Gij moet daarvoor uw gehele persoon
inzetten, gij dient u te onderwerpen aan
een nimmer aflatende discipline, welke be
staat in hard werken en in samenwerken.
Ge zult meer en meer andere mensen moe
ten worden en niet meer, wanneer ge daar
toe de begeerte voelt opkomen, op elk
willekeurig moment gaan vissen en jagen.
U roept een taak: u zelf, uw land en uw
kinderen. Aanvaardt deze met alle moeite,
die zij geeft".
HOLLANDIA (ANP) Gouverneur dr.
J. van Baal is onlangs te Hollandia terug
gekeerd, na een bezoek aan de Wissel
meren. De gouverneur heeft zich aldaar
opnieuw op de hoogte gesteld van de
algemene toestand, zoals deze zich heeft
ontwikkeld na de ongeregeldheden te
Obano op 4 november. De rust in dit gebied
keert thans geleidelijk terug en verschil
lenden van degenen, die in verzet waren
gekomen, hebben te Enarotali reeds de ge
bruikelijke vredesdans uitgevoerd.
De aanstichter van de ongeregeldheden
blijkt thans te zijn een Papoea van de stam
der Kepauku's, een zekere Dabakaiame, die
enige tijd tevoren was gearresteerd omdat
hij zijn vrouw, die hij van overspel ver
dacht, met pijlschoten had gedood. Hij
ontsnapte echter uit de gevangenis. Deze
Dabakaiame genoot aanzien als ziener en
heeft ook in de gevangenis visioenen ge
had, die hem steunden in zijn reeds vroe
ger gedane aansporingen tot verzet tegen
alles, wat van buiten de eigen landstreek
kwam (dus ook tegen de papoea's van de
kust), waardoor hij op de primitieve bevol
king aanvankelijk grote indruk maakte.
Dabakaiame behoort tot de aan het oude
gehechte hoofdlieden der Kepauku's, die
zich moeilijk schikken in de veranderde
omstandigheden, die een gevolg zijn van
de beschavingsarbeid van missie, zending
en bestuur. De invoer van nieuwe dingen
doet de waarde dalen van de schelpen, die
aldaar de functie vervullen van het geld,
op welks bezit hun invloed is gebaseerd.
Hierdoor vermindert hun macht, waardoor
de jongere generatie zich gemakkelijker
afwendt van de oude stamgewoonten. In
zonderheid het beëindigen van de bloed
wraak, is voor de oudere aanvoerders een
doorn in het oog.
De verzetsbeweging is dan ook in de
eerste plaats een poging om het eigen ge
zag en de oude wraakgewoonten te herstel
len De daardoor ontstane situatie bood
tevens een mooie gelegenheid, onderlinge
veten te beslechten. Dit houdt een verlei
ding in, waarvoor ook de meer op het
nieuwe georiënteerde Kepauku's nog ge
makkelijk zwichten, te meer, omdat het
gebied der Wisselmeren is gelegen in het
centrale bergland en alleen door de lucht
kan worden bereikt en dus uiterst geïso
leerd ligt. De bevolking van dit gebied
behoort tot het primitiefste in de wereld.
NEW YORK (Reuter). Groot-Brittan
nië is er officieel van in kennis gesteld, dat
het lijk van luitenant Moorhouse te Aboe
Soewier aan het UNO-leger in Egypte is
uitgeleverd. Generaal Burns,- de opperbe
velhebber van het -UNO-leger, heeft mee
gedeeld, dat men het lijk niet heeft kunnen
identificeren. Het zal zo gauw mogelijk via
Napels naar Engeland worden gevlogen.
advertentie
houdt een
met de originele prijzen!!
GEEN uitschotgoederen, maar
alleen PRIMA volwaardige Perzen.
Kruisweg 23 - Tel. 15047 - Haarlem
Omtrent de jaarwisseling dui
ken van her en der berichten
op over de aanwijzing van een
„Man van het jaar". Het is mij
nooit duidelijk geworden, wie
bij deze uitverkiezing de be
slissende stem hebben en of dat
wel personen met een behoor
lijk onderscheidingsvermogen
en een zelfstandige opinie zijn.
doch ik neem aan dat zij in
ieder geval van zichzelf den
ken dat ze het zijn en dat is
bijna hetzelfde.
Ook in ons land is de tradi
tie van „de Man van het jaar"
ingeslopen. Ik veronderstel dat
wij haar van Amerika hebben
overgenomen, zoals nagenoeg
alles. Het zou mij niets verwon
deren, als vandaag of morgen
blijkt dat onze Volendamse en
Markense klederdrachten en
het midwinterblazen boven de
Drentse putten van het Ameri
kaanse platteland naar onze
contreien zijn overgewaaid.
„De man van het jaar" is een
moeilijke zaak. Het moet de
man zijn, die de grootste, nut
tigste, edelste, indrukwekkend
ste en gevolgrijkste prestatie
heeft geleverd en zoek dat
maar eens uit. Het is een ont
moedigend karwei, aangezien
men bij het opsporingswerk al
spoedig tot de conclusie komt,
dat er eigenlijk heel weinig
prestaties worden geleverd die
de moeite waard zijn.
De pogingen, om „de Man"
te vinden, zijn niettemin op
zichzelf zeer leerrijk. Zij to
nen aan, dat er wellicht niets
in het leven zo gecompliceerd
is als het vormen van een
eigen, zelfstandige mening.
Men komt tot de gevolg
trekking, dat alle enthousias
me en verering, die op een be
paald moment aan een figuur
ten deel vallen, zijn gesug
gereerd en aangepraat. Het is
voor een groot deel het werk
van de „publicity", een woord
dat wij bijwijze van volledig
heid van Amerika hebben
overgenomen.
„Publicity" oftewel reclame
makerij schept grote mannen.
De uitverkorene der openbare
mening is altijd iemand, die
de „publicity" op een gegeven
moment als ferme bries in zijn
zeilen kreeg.
Het goedaardig monster der
openbare mening zit dom en
roerloos te wachten, tot een
handig „publicity manager"
het in zijn zijden kittelt. Dan
kijkt het op, vestigt zijn lod
derige ogen op de naam die
de handige mijnheer het voor
de neus houdt en snuffelt er
een beetje aan. Vervolgens
krijgt het monster een geïnte
resseerd uiterlijk en een opge
wonden licht in de oogjes. Het
gaat op zijn achterpoten staan,
spert de muil open en brult.
Het brult: „Grace Kelly!" of
„Piet van Es!" of „Eden!" of
„Johnny Jordaan!" en ook wel
eens „Billy Graham!" als
het in een vrome bui is. Maar
het brult altijd voordat het
heeft nagedacht.
Het is opmerkelijk voor onze
tijd, dat film, pers, radio en
televisie steeds meer in de
waanidee verzeilen, geroepen
te zijn om het sein voor het
brullen te geven. Zij matigen
zich vaak het recht aan, de
mening kant en klaar te pre
senteren, inplaats van haar te
helpen vormen en zij nemen
de houding aan alsof zij het
monopolie der vrije gedachte
hebben verkregen.
En dat is, als ik zo vrij mag
zijn tussen het brullen door
iets in het midden te bren
gen, een grove dwaling. Zelf
standig denken is niet een
massale bezigheid, doch een
individuele. Meningsvrijheid
is niet.enkel een politiek recht,
doch een onaantastbaar eigen
dom van de afzonderlijke
mens. En niet enkel een
eigendom, doch een plicht
evenzeer.
Wanneer een ander u komt
vertellen, hoe uw mening
moet zijn, maakt hij zich
schuldig aan huisvredebreuk
en vergrijpt hij zich aan uw
privé-bezit.
Zeg hem dat maar, als het
nog eens gebeurt.
En daarom is de aanwijzing
van „de Man van het jaar"
een openbaar vergrijp tegen
de mensenrechten. Degenen
die deze man op het voet
stuk der verering plaatsen,
nemen brutaal bezit van uw
eigen mening over anderen.
Zij zijn dictatoren, die van me
ning zijn het gezag over uw
gedachten en opinie te kun
nen uitoefenen. Zij veronder
stellen bij u een gebrek aan
eigen oordeel en een onver
mogen tot zelfstandige waar
dering. „De Man van het jaar"
is hun man van het jaar, niet
de uwe.
Wie de uwe is, behoeft u
7niet te adverteren. U kunt
het voor u houden en er in
stilte genoegen in scheppen.
Misschien hebt u uzelf uitver
koren.
Welaan, dat zal niemand u
kunnen verbieden.
Wanneer we onze gedachten
over het voorbije jaar laten
gaan, staan we voor een ont
zaglijke keuze „Mannen", waar
bij ook een grote hoeveelheid
„Vrouwen" te bespeuren zijn.
Er zijn heel wat spectaculaire
daden gepleegd, dit jaar. Er
hebben heel wat figuren in
het ronde licht der openbare
schijnwerpers gestaan, op de
podia der algemene aandacht.
Doch wanneer we bij voorbaat
degenen uitschakelen, die door
een speling van het lot der
„publicity" op de voorgrond
traden en wier daden eigenlijk
weinig om het lijf hebben ge
had, wordt de spoeling dun.
Dan houden we eigenlijk al
leen degenen over, wier
prestaties voortkwamen uit
een zeldzame persoonlijke
kracht en een sterke geest.
Zoals onze slager bijvoor
beeld, die driehonderdveertig
dagen van het jaar alle trap
pen van alle flats in zijn dis
trict tweemaal op en afloopt
één maal om te horen en
één maal om te brengen en
ondanks de aanblik van tien
tallen in aanbouw zijnde nieu
we flatgebouwen nog steeds
een vrolijk en beleefd man is.
Of zoals de onderwijzer, die
het themazinnetje: „Wim en
Mies openden de laadjes van
de kastjes om plaatjes van de
adellijke dames te vinden" nu
al sinds 1928 met een van ver
wachting glinsterend oog aan
zijn jaarlijkse klas presen
teert voor proefwerk.
Een zeer geschikt exemplaar
voor „de Man van het jaar"
lijkt mij ook de bus-chauffeur,
die toch wel moet worstelen
met de gedachte dat al die dui
zenden mensen, die hij met ge
duld en zorg 't ganse jaar door
over een totaal van vele dui
zenden kilometers heeft ver
voerd, zijns ondanks toch
allemaal met oudjaar niet ver
der zijn gekomen dan hun
eigen huis.
Er zijn vele Mannen van
het jaar. Wij kunnen daarover
onze eigen mening hebben.
Doch er is er één, die ik met
warmte in uw aandacht zou
willen aanbevelen, zonder te
willen suggereren of aanpra
ten:
De man, die eindelijk in dit
verlopen jaar door vele te
leurstellingen en desillusies
heen geleerd heeft, zelfstandig
te denken en te oordelen.
De man, die zich met eigen
kracht heeft losgeworsteld
van het gedresseerde mon
ster, dat danst op bevel.
De man, die aldus geworden
is wat hij was en moest zijn,
namelijk zichzelf. J. L.
raatótoel
Kopstukken van Jut
In ons recente verleden hebben we ge
zien hoe gevaarlijk het is straten, pleinen,
parken, lanen en plantsoenen te noemen
naar beroemde staatslieden. Stalinplein,
onder gejubel zo genoemd in een ogenblik
van bevrijding, doet ons nu beschaamd de
ladder te voorschijn halen en het naam
bordje veranderen in Nagy-plein of Tito-
plantsoen.
En dat is nog de minst kostbare vorm
van veranderde openbare mening. Onlangs
nog maakten we de rehabilitatie van reeds
lang opgehangen en onthoofde politici
mee. De regering van het ogenblik be
tuigt dan zijn spijt met het voorgevallene
en maakt openbaar, dat het een ellendige
vergissing is geweest en dat de vervolgers
op hun beurt hun straf niet zullen ont
gaan. Een paar naambordjes worden
overgeschilderd, een weduwe hier of daar
krijgt een pensioen en we gaan opgewekt
de volgende omwenteling tegemoet.
Alleen standbeelden staan er dan nog
als tastbare verwijten van onze feilbaar
heid. We trekken zo'n beeld dan omver,
hameren het stuk, maar in het algemeen
vergt dit toch een hoop energie, eerst om
het te ontwerpen, te gieten en te plaatsen,
dan om het omver te trekken, langs de
straten te sleuren, kapot te hameren en
mee naar huis te nemen als brokken
soevenir. En dan denk ik nog aan revo
lutionaire landen, waar comité's haast heb
ben. Bij ons doen commissies gelukkig
langer over standbeelden. Gezien ons va
derlandse vergadertempo zouden beelden
hier te lande op zijn minst twee revoluties
achter zijn.
Nu is een land zonder standbeelden een
land zonder verleden en zonder toekomst.
Aan de andere kant dient men de monu
menten zo rekbaar te maken, dat de tand
des tijds ze niet te schadelijk beknabbelt.
Ik stel daarom voor, standbeelden te ont
werpen met verwisselbare hoofden. Wie
deert het, of het vandaag Stalin en mor
gen Churchill of Eisenhower is? Wie geeft
er om of nu Nagy's en straks Kadar's ge
zicht er op staat? Even los schroeven en
we zijn geheel gestroomlijnd en aan de
nieuwste ontwikkeling aangepast.
„Hallo, goede morgen Excellentie. Hier
is Monumentenzorg. Mag ik het lijstje voor
vandaag van u hebben? Op de Markt had
den we vorige week Malenkov maar ik
stel voor Kroesjtsjev voor de volgende
twee dagen. Op het Revolutieplein hadden
we door tijdgebrek gisteren nog Tito, maar
voor vandaag stel ik Boelganin voor. In
het October-plantsoen enzovoort.
Op die manier zouden ook personen die
geen eeuwig standbeeld verdienen, maar
toch een zeker eerbetoon mogen verwach
ten, hun eigen standbeeld krijgen, bijvoor
beeld voor een dag of drie. Het hoofd al
leen kan niet zoveel kosten.
Alle kamerleden krijgen zo een beurt.
Schilders kunnen op Rembrandt's lichaam
eens een weekje hun eigen kop gemon
teerd krijgen. Op het standbeeld van Von
del kan de hele hedendaagse literatureluur,
van de experimentelen tot de radiotekst-
dichters, ieder één dag zijn hoofd opge
schroefd krijgen.
Door middel van Pastoe-standbeelden
kan men alle woelingen met een financieel
gerust hart tegemoet zien. Partijleiders,
van uiterst vroom tot uiterst moskous,
krijgen alle hun uur van glorie.
Kortom, mijn systeem zou de juiste sym
bolische uitdrukking zijn van het huidige
tijdvak, waarin een kop zo los op het
lichaam kan zitten en waarin de afstand
van kopstuk tot stukke kop, en omgekeerd,
zo klein is.
H. B. Fortuin
ADVERTENTIE
A
m
S BOSKAMP
r O VER VEEN
BLOEMENDAALSEWEG 257 IELEF. 23510
Men tracht toelating in Amerika
voor wereldburger te verkrijgen
Het ministerie van Justitie, de consul-
generaal van de Verenigde Staten in Am
sterdam en de KLM stellen alles in het
werk om de Amerikaanse autoriteiten te
bewegen Gary Davis, wereldburger no. 1,
in de Verenigde Staten toe te laten. Een
deputatie van de samenwerkende stichtin
gen voor Federale Wereldregering heeft ge
poogd Gary Davis te verlossen uit zijn ar-
restantenverblijf in het hoofdbureau van
politie te Amsterdam. Het verzoek om de
wereldburger onder te laten brengen in het
huis van vrienden is geweigerd, omdat Ga
ry Davis arrestant is van het ministerie van
Justitie, en in Amsterdam slechts als gast
verblijft.
Gary Davis heeft bezoek gehad van een
mede-wereldburger, de heer J. M. Muy-
laert uit Rotterdam. Davis heeft hem een
verklaring meegegeven, die hij in haast
neerkrabbelde op de achterkant van een
foto: „Ik ben gevangen genomen zonder
aanklacht en mij is juridische bijstand ge
weigerd. Ik heb gevraagd om in Nederland
te mogen blijven op grond van de artikelen
6 en 13 van de verklaring van de rechten
vain.de mens. De manier, waarop ik hier
ben behandeld vanaf het ogenblik dat ik
aankwam, is een belediging voor het Ne
derlandse volk. Wanneer men hier met de
feiten op de hoogte zal zijn, ben ik er van
overtuigd, dat deze barbaarse behandeling
zal ophouden en ik mij vrij onder het Ne
derlandse volk zal kunnen begeven." Gary
Davis heeft zijn bezoeker verzocht te zor
gen voor een raadsman.
De vakraad voor de confectie-industrie
heeft bekend gemaakt, dat de organisaties
van werkgevers en werknemers in deze
industrie besloten hebben de door het Col
lege van Rijksbemiddelaars vastgestelde
looncompensatie ad 5.6 percent voorshands
niet in de bij de CA.O. behorende loon
schalen te verwerken, maar als een af
zonderlijke toeslag op de bruto lonen te
doen "Hbetalen.
