Voorstel tot verhoging jaarwedden
van Gedeputeerde Staten
Havenberichten
Opnieuw een ontwerp voor
een zwevende trawl
ILVT werkt met
voor vervangende
*^Brieven aan de redactie
voortvarendheid
tuinbouwgronden
HOE WERKT DE BEURS?
Visserij-
varia
Communistisch spreker
woord ontnomen
Keltum Pleet
Fa. R. de Boer
smyrnanaald
iets nieuws
Proeven van IJmuidenaa**L.v. d. Gaag
met schaalmodel tussen de pieren
PREFERENTE AANDELEN
Amsterdamse Beurs
DE BEURS
van gisteren
9
Provinciale Staten Noordholland
Mevr. Klimp hield causerie
over vroegere toestanden
Lamersbeker voor IVO
OLD CLOTHES NEW
Verkeerscompetitié van
Kennemer Motorclub
Heemskerkse KVP verloor
in 1956 honderd leden
A. den Doolaard spreekt in Beverwijk
AMSTERDAM
NEW YORK
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1957
Tijdens de algemene beschouwingen over
de begroting 1957 van de provincie Noord
holland in de gehouden ver
gadering van de Provinciale Staten, heeft
mr. A. deRoos (Arbeid) twee voorstellen
ingediend. Gedeputeerde Staten hadden
gebruik gemaakt van de machtiging de
salarisverhoging van zes percent voor het
provinciaal personeel in te laten gaan op
1 september 1956. Mr. De Roos stelde voor
de verhoging op 1 juli 1956 te doen ingaan.
Voorts diende mr. De Roos een voorstel
in, om de jaarwedden van Gedeputeerde
Staten met ingang van 1 januari 1957 te
verhogen van 12.000 (ingevoerd op 1 juli
1955) tot 15.000. Spreker zeide aan te
nemen, dat er dan een stilstand in de be
weging der jaarwedden is gekomen.
De voorstellen werden mede ondertekend
door vertegenwoordigers van andere frac
ties, behalve de fractie der communisten.
Mr. DeRoos merkte namens vier frac
ties op, dat de Communistische partij in
haar houding volhardt, hetgeen na de ge
beurtenissen in Hongarije is gebleken. De
communisten zullen zelf de politieke gevol
gen dienen te dragen en behoren niet thuis
in commissies.
Sprekende over de begroting der provin
cie zeide spreker, dat zijn fractie zich met
het beleid van Gedeputeerde Staten kan
verenigen. Men zou de begroting pessimis
tisch kunnen noemen en zich kunnen af
vragen of men aan de juistheid der bedra
gen moet twijfelen. Spreker stelde vast, dat
in de afgelopen jaren de rekeningen een
gunstiger beeld gaven dan de begrotingen
en wenste Gedeputeerde Staten toe, dat zij
voor 1957 opnieuw gunstige resultaten zul
len boeken. Voorts hield mr. De Roos een
beschouwing over het subsidiebeleid en hij
vroeg Gedeputeerde Staten hieraan bijzon
dere aandacht te besteden, eventueel in
overleg met het rijk en andere provincies.
ADVERTENTIE
■4 De volledige collectie
■4
■4
vindt u bij
■4
•4
■4
•4
•4
4
KENNEMERLAAN 60
De actieve afdeling Velsen-Noord van de
Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid
had dinsdagavond in het gemeentelijk ont
spanningslokaal in haar midden mevr. C.
L. Klimp, lid van de ^fti»ccnter.aad,aii&a^ mene Rond
nrto OQ-»-* V\r»r>i ö'H rl r\' V-iInVcJ ni mr
arts een boeiende chusérie hield "over on
menselijke toestanden, zoals zij deze had
gevonden in het „Tijdschritf voor genees
kunde", geschreven in 1862 door een zekere
heer Coronel, vermoedelijk een toenmalig
arts.
Nadat de voorzitster, mevr. Goossens
Brons, het flinke getal belangstellenden
had begroet, deelde mevr. Klimp mede tot
haar zeker niet meer actuele causerie te
zijn gekomen om nog eens duidelijk te il
lustreren de toestanden van een eeuw ge
leden en thans, zonder de romantiek, die
zo vaak aan de oude tijden wordt toege
schreven. In haar causerie echter werd
ook een eeuw geleden al aandacht besteed
aan de hygiënisch sociale studie, die door
de schrijver uit die tijd werd gemaakt in
verband met de destijds bestaande textiel
industrie in het zeer armelijke dorp Hil
versum. In deze industrietak heersten toen
erbarmelijke toestanden. Er werd gewerkt
door kinderen van zes jaar af en zij moes
ten zich belasten met het „snorren" van
geiten- en koehaar voor de tapijtweverij
Dit werk en het kaarden en spinnen ge
beurde bijna altijd in de huisjes, die als
woonstee dienden en gelegen waren in het
meest westelijke en laagste deel van het
dorp nabij een grote poel, waarop fabrieks
water en open riolen uitmondden, vaak
niet groter waren dan elf vierkante ellen
in oppervlakte, waarin dan nog twee bed
steden een plaats hadden. Door dit on
menselijke kinderwerk van soms meer dan
twaalf uur per dag waren degenen, die het
sterkste gestel hadden, in staat om wever
te worden om dan weer tot spoeler terug te
vallen op veertigjarige leeftijd. Uitgebreid
vertelde mevr. Klimp over de vele ziekten
van allerlei aard, die zich in die tijd bij
deze mensen voordeden. In de huisjes met
lemen vloer, vaak een meter beneden het
maaiveld gelegen was het met de hygiëne
slecht gesteld. Kasten waren er niet zodat
alle stof van het „snorren", spinnen en
kaarden in het vertrek bleef en het karige
eten met een dikke stoflaag bedekt werd.
Zelfs was het niet mogelijk te eten aan een
tafel omdat de ruimte ontbrak. De zorge
loosheid om alles was groot onder deze
armsten, voor wie de dood in het gezin
vaak een uitkomst betekende, omdat dan
de „dooienbus" even financiële verlichting
bracht. Toch verhaalde de schrijver Coro
nel al van een ziekenfonds, doch met de
toen geldende wetten werd de hand ge
licht. De beter gesitueerden zorgden er wel
voor niet in de afschuwwekkende buurt te
komen en de Hilversumse gemeenteraad
uit die tijd wimpelde de aanleg van water
leiding af terwille van graasland voor enige
honderden schapen.
Mevr. Klimp illustreerde met deze gege
vens wel zeer terecht, waarvoor onze vo
rige generatie strijd heeft geleverd, welke
strijd tot gevolg heeft gehad, dat de huidige
samenleving in ons land deze ergerlijke
wantoestanden gelukkig niet meer kent.
Met belangstelling en verontwaardiging
werd deze opmerkelijke causerie gevolgd,
waarvoor mevr. Klimp hartelijk dank werd
gebracht.
Hierna werden enige interne zaken be
sproken, die verband hielden met de mo
gelijk te verwachten vijfdaagse werkweek,
zoais deze ook al in Duitsland in vele grote
bedrijven toepassing vindt. Ten slotte wek
te mevr. Van Eijkelen de dames op in het
kader van de samenwerkende vrouwen
organisaties in Velsen (SAMVRO) haar
medewerking te willen verlenen aan ge
zinszorg, waarbij de financiële medewer
king is verzekerd met de in onze gemeente
werkende kruisvei-enigingen en met de ge
meentelijke dienst voor Sociale Zaken.
De heer Jac. Groen (K.V.P.) sloot zich
aan bij de opmerkingen van mr. De Roos
over de Communistische partij en sprak
zijn tevredenheid uit over het beleid van
Gedeputeerde Staten. Hij hoopte, dat een
wet over de financiële verhouding tussen
rijk en gemeenten (commissie-Oud) spoedig
tot stand zal komen en dat muziekkorpsen
een subsidie zullen ontvangen. De heer
Groen besprak het woningvraagstuk en
zeide, dat er vele klachten worden ver
nomen van kleine gemeenten over te ge
ringe toewijzing van bouwvolume. Ook
hoopte hij, dat de woningbouw niet te veel
belemmerd wordt door onderzoeken en
administratieve maatregelen.
De heer Gortzak (Comm.) was van
mening, dat er veel kapitaal naar het bui
tenland gaat door deelneming in buiten
landse leningen en door aankoop van ma
teriaal voor de defensie. Daaraan moet een
beperking komen, aldus spreker, waardoor
de provincie in staat zal zijn geld op lange
termijn te lenen en activiteiten kan ont
wikkelen. De regering dient er voor te
zorgen, dat er geen improductieve werken
uitgevoerd worden en dat het verstrekken
van kapitaal aan het buitenland aan ban
den wordt gelegd.
Woord ontnomen
Vervolgens hield de heer Gortzak een
beschouwing over de internationale toe
stand.
De voorzitter, de Commissaris der Ko
ningin in d provincie Noordholland, dr.
M. J. Prinsen, verzocht de heer Gortzak
zich te beperken tot de verklaring der
fracties; anders zou hij zich verplicht voe
len hem het woord te ontnemen.
De heer Gortzak zeide van mening te
zijn de achtergrond van de feiten van Hon
garije te moeten bespreken door aandacht
te besteden aan de internationale toestand.
Nadat hij hierover verder ging, ontnam de
voorzitter de spreker het woord en hij
stelde de heer Schippers (K.V.P.) in de
gelegenheid algemene beschouwingen te
houden.
In de barragewedstrijden om de Lamers
beker is het de Haarlemse vereniging
„I.V.O." gelukt om voor één jaar beslag
te leggen op de beker. De laatste wedstrijd
welke genoemde vereniging met 128
won van D.E.S., eveneens uit Haarlem
bracht de beslissing. De gedetailleerde uit
slagen van deze laatste werd:
Guldemonde
58
58
24
12
2,41
2
v. Heerde
46
40
24
7
1,66
0
Kramer
76
44
25
8
1,76
0
De Pauw
93
93
25
19
3,72
2
Dijkman
72
71
41
12
1,73
0
Hoogendoorn
55
55
41
4
1,34
2
Nijssen
67
67
22
11
3,04
2
v. Loon
59
53
22
14
2,40
0
Gieske
59
59
26
6
2,26
2
Hoogendoorn
55
51
26
8
1,96
0
Jaarvergadering A.B.V.A.
De Beverwijkse afdeling van de
van;;.:
dinsdag 12 februari haar jaarvergadering
in ,,'t Centrum". Het belangrijkste agenda
punt is de bestuursverkiezing: voorzien
moet worden in de vacature van secretaris
wegens het bedanken van de heer H. van
Lopik, die de gemeentedienst gaat ver
laten.
Afscheid van ds. Naessens
Ds. B. J. J. Naessens die een beroep naar
Antwerpen heeft aangenomen, zal op zon
dag 24 maart afscheid nemen van de Ne
derlands Hervormde gemeente te Heems
kerk.
ADVERTENTIE
deze maakt de echte perzische
knoop, waarbij tegelijkertijd
de lus van de pool wordt
doorgesneden.
gratis demonstratie
marktplein 7
Prijzen van dinsdag
Per 1 kg: heilbot f 3.402.40, gr. tong f 3.30,
grm. tong f 3.103, kim. tong f 3.403.30, kl.
tong I f 3.50, kl. tong II f 2.902.80, tarbot I
f 2.602.40. Per 50 kg: gr. schol f31, grm.
schol f 3836, kim. schol f 5856, kl. schol I
f56—51, kl. schol II f42—23, schar f 36—24,
bot f 1511, v. haring f23.5016.50, makreel
f 3027, gr. schelvis f 5640, grm. schelvis
f 5543, kim. schelvis f5440, kl. schelvis I
f 5843, kl. schelvis II f 5244, wijting f 43
28, gr. gul f 6644. mid. gul f 48—42, kl. gul
f 4335, kl. haai f 22; ham f 102100. poon
tjes f3815, kl. koolvis zw. f3331, kl.
koolvis wit 15043. Per 125 kg: gr. kabel
jauw f184114, gr. koolvis zw. f8290, gr.
koolvis wit f 120106, gr. leng f 86.
Aanvoer van dinsdag
13 kisten tong en tarbot, 1 heilbot, 70 schol,
60 schar, 10 bot, 990 haring, 113 makreel, 180
schelvis, 480 wijting, 75 kabeljauw en gul, 2
leng, 10 haai, 5 ham, 10 poon, 210 koolvis, 21
diversen. In totaal 2050 kisten.
Besommingen van dinsdag
IJM 116 Eveline f5800, IJM 72 Beatrice
f 17.800, IJM Ariadne f3130, SCH 55 f20.450.
ADVERTENTIE
DRY CLEANING ONLY
KONINGSPLEIN 10 - TELEFOON 4886
Op dinsdag kwamen in IJmuiden binnen:
Oranjefontein van Antwerpen, Elisabeth
Berger van Rotterdam, Frankrich van Rot
terdam, Manto van Rotterdam, Hoogvliet
van Barrow, Masten van Swansea, Sancta
Margaritha van Nantes, Willem van Norr-
köping, Stefonia van Dover, Confiance van
Swansea, Wiros van Stockholm, Bordwick
van Leith, Herman Littmeyer van Hull,
Eemstroom van Londen, Ragna Gorton van
Houston, Reibel II van Uddevalla, Paris van
Gothenburg, Royan van le Havre, Thames
van Rochester, Hermes van Rotterdam.
Vertrokken zijn: Netherlands Coast naar
Rotterdam, Sambre naar Rotterdam, Mardu
naar Helsingborg. Amstelbrug naar Kaap
stad, Thor naar Malmö, Neyenburgh naar le
Havre, Geja naar Mobylange, Vitavis naar
Rotterdam, Egberta naar Aalborg, Grams-
bergen naar Antwerpen, Sylvana naar
Grimsbey, Sancta Margaritha naar Hamburg,
Birka naar Hamburg, Abbekerk naar Da
kar, Lowestoft Trader naar Antwerpen,
Maassym N naar Grimsby, Goeree naar
Manchester, Ransater naar Calais, Falcon
naar Londen, Sarpedon naar Dordrecht, Wo-
landa naar Londen, Beco naar Bergen, Weis-
ser Greif naar Esbjerg, Amstelstroom naar
Londen, Lingestroom naar Huil, Lijnbaans
gracht naar Rotterdam, Paris naar Rouen.
De Kennemer Motor- en Autoclub houdt
op woensdag 20 februari haar jaarlijkse
KNMV-competitie. Het gaat hier om het
beantwoorden van schriftelijke vragen op
verkeersgebied onder toezicht van de
plaatselijke verkeerspolitie. Alle motor
clubs, welke zijn aangesloten bij de Ko
ninklijke Nederlandse Motorrijdersvereni
gingen houden dit op dezelfde avond.
Uit deze wedstrijd komen dan een pro
vinciale kampioen en een landelijke kam
pioen t£ voö£Sjhijn, die op een feestelijke
bijeenkomst worden gehuldigd.
Iedereen kan aan de competitie deelne
men, lid of geen lid, allen zijn hartelijk
welkom. Kosten zijn hieraan niet verbon
den. Dat dit voor ieder, die in aanraking
komt met het hedendaagse intensieve ver
keer, belangrijk en zeer leerzaam is, spreekt
voor zichzelf.
Om de deelnemers voor te bereiden op
deze wedstrijden zullen eerst twee voor
lichtingsavonden worden gehouden en wel
op 6 en 14 februari in café „De Groenten-
beurs" aan de Meerstraat te Beverwijk.
Op deze bijeenkomsten zal de verkeers
politie aanwezig zijn om inlichtingen te
geven.
IN DE RIJ VAN ONTWERPERS van een zwevende trawl voor een alleenvarendc
trawler heeft zich bij de buitenlanders en de Egmondse visser J. de Groot en de heer
J. de Veen uit Den Haag, thans een IJmuidenaar gevoegd: de heer L. v. d. Gaag uit
de Rambonnetlaan, als ambtenaar ten nauwste bij het visserijbedrijf en vooral de
maaswijdte betrokken. De zwevende trawl van de heer v. d. Gaag ook wel
pelagische trawl genoemd, een sleepnet dus, dat op elke gewenste hoogte door de
zeeën kan worden getrokken is in een periode van drie jaar voorbereid. In de
IJmuidense haven zijn met een schaalmodel al proeven genomen achter een
scheepje met een 60 pk motor. Revolutionair noemt de heer v. d. Gaag zijn uitvin
ding in de reeks van al bestaande ontwerpen voor een zwevende trawl. De bijzon
dere vinding van de heer v. d. Gaag berust vooral op de constructie van de scheer-
borden, die nodig zijn. Deze hebben een ovale vorm en zijn uitgerust met een lucht
kamer en een vin.
Al omstreeks 1920 werden de eerste po
gingen gedaan om een zwevende trawl te
construeren. Het net moest niet uitsluitend
over de bodem slepen, maar moest ook op
andere diepten „gecommandeerd" kunnen
worden, opdat de visscholen en dan
vooral haring ook op die plek bereikt
worden. Het was Herr Johann Eitzen uit
Cranz, die een extra scheerbord op de rug
van een licht trawlnet bevestigde en op
de Fladdengronden opmerkelijke resulta
ten behaalde. Bij Dieppe en Landsend ex
perimenteerden de Fransen: op de reep
van de trawl werden vierkante bordjes ge
bonden, die het net ook wijder hielden.
En ten slotte kwam Hein Drijver met zijn
vinding: twee Schotse blazen boven de rug
van het net. De Duitser Eitzen ging verder
en vooral na de oorlogsjaren werden in
Amerika, Denemarken en Zweden proeven
genomen met zwevende trawlnetten.
Speciale borden
In Amerika heeft men als nieuwste vin
ding een zeer speciaal visbord bij de proe
ven in gebruik. De borden zijn van een
zeer eigenaardige vorm. Zij trekken het net
zowel zijdelings als naar boven zoveel mo
gelijk open.
Het systeem berust vrijwel op het prin
cipe van de vlieger, waarmee kinderen
spelen en dan speciaal de vlieger, die als
naam „draak" heeft. De planken zijn uit
plaatijzer vervaardigd, langwerpig afge
rond gesneden en in T-vorm aan elkaar
gelast. Er zijn drie verstelbare beugels
aan bevestigd. De lengte van de sleepkabel
en de snelheid van het trawlende schip be
palen tenslotte de diepte waarop wordt ge
vist. Er werd tot nu toe geen octrooi op
deze vinding aangevraagd.
Ook in Canada werd'een methode gevon
den voor één schip, om een pelagische
trawl voort te slepen. Ook hier werden spe
ciale visborden toegepast, maar bij proef
nemingen bleek, dat het vistuig uitsluitend
kon worden gebruikt op beschutte gronden.
Ook in België hebben velen zich ermee
bezig gehouden. De heer R. Zonnekein uit
Oostende is de laatste in die rij en hoopt
deze zomer proeven te nemen op de Noord
zee.
Denen en Zweden
Het zijn echter vooral de Denen en Zwe
den geweest, die met trawlnetten op de
markt kwamen, die ook in de praktijk
bruikbaar bleken te zijn.
De Deen Larssen en de Zweed Larson
zijn hier vooral bekend geworden. Zij ont
wierpen en verkochten de zwevende trawl
netten voor de in span vissende kotters en
volgens onze laatste gegevens heeft Robert
Larssen uit Skagen thans ook een pelagi
sche trawl voor een alleenvarende trawler
bij de haringvisserij in dieper water in de
handel gebracht.
Uit Zweden zijn de laatste maanden
voorts berichten gekomen over de Vinge-
trawl: de gevorkte trawl. Met dit net zijn
aan boord van het Britse onderzoekings
vaartuig „Clupa" onder leiding van de heer
Ten aanzien van de werking van het
Intercommunaal Lichaam Vervanging
Tuinbouwgronden gewagen B. en W. van
Heemskerk met grote tevredenheid van de
voortvarende geest, waarmee de bestuur-
deren en de directie werken aan de ver
plaatsing van tuinders en boeren, alsmede
over de in het afgelopen jaar bereikte re
sultaten.
Een verheugend voorbeeld hiervan kan
worden gesteld in de verdere ontsluiting
van het plan „De Bie" en de bezetting van
twee buiten de streek door het I.L.V.T.
aangekochte bedrijven door agrariërs, één
uit de gemeente Beverwijk en één uit
Heemskerk.
(Verkort weergegeven)
Weelde. We lezen dagelijks, dat we in het
komende jaar aan bestedingsbeperking
moeten gaan doen. De arbeiders zullen al-
I lereerst 2°/o minder moeten gaan besteden
en daarna zullen we het aan het einde van
het jaar nog eens proberen met 4"/o. Onze
landsfinanciën verkeren in nood, de schat
kist is leeg en wij moeten nu met zijn allen
er voor zorgen, dat de schatkist weer vol
komt. Zuinig aan dus, „we hebben nou en
kele jaren van hoogconjunctuur achter de
rug; we gaan nou wat romen", zegt de mi
nister. We moeten offers gaan brengen.
Ik ben typograaf, handzetter, kom aan
de 83.per week, hou over als alle so
ciale lasten er af zijn 70.met een huis
gezin van 6 personen, waarvan twee stu
derende kinderen. Verkwistend zijn we
geloof ik niet, op afbetaling hebben we
niets. We zijn zo verkwistend dat mijn
vrouw geen wasmachine heeft, noch een
bru'kbare stofzuiger, de radio doet het ge
lukkig niet meer, een mantel heeft mijn
vrouw na de oorlog nog niet gehad, ik zelf
één in 1947, zo'n groen regenjasje (leger-
jas). Wat een weelde, wat een hoogcon
junctuur. Men houde er echter rekening
mee, dat de kruik zo lang te water gaat
tot ze breekt. EEN TYPOGRAAF
Het verkeer. Met veel waardering las ik
de brief aan de redactie waarin zo duide
lijk de buitensporige haast en het ontzet
tende lawaai van het hedendaagse verkeer
uitkomen. Niet alleen wordt er met het
leven gespeeld maar in de tweede plaats
wordt ook de gezondheid aangetast. De
psychiaters beweren allen, dat harde ge
luiden zeer schadelijk voor 't zenuwgestel
zijn vooral voor kinderen en oude men
sen. En de zenuwinrichtingen voor kinderen
getuigen hiervan.
J. A. HEIJDEMAN
Voetbaltoto. Naar aanleiding van het
besluit van de KNVB zou ik die duizenden
die dit genoegen om in de pool mede te
spelen in den vervolge moeten missen
als zijnde geen werkend lid van bovenge
noemde bond, willen voorstellen om, zo
lang dit besluit van kracht blijft, geen van
de KNVB-wedstrijden meer als toeschou
wer te bezoekën. Wij kunnen dan dit vrij
gekomen entreegeld voor andere liefheb
berij gebruiken.
P. C. SLIEKER
Henri Arends. In Haarlems Dagblad van
29 januari komt een ingezonden stukje voor
over de verklaring van de heer Henri
Arends, de nieuwbenoemde dirigent van
het Noordhollands Philharmonisch Orkest.
Als gepensioneerde musicus met een or
kest-ervaring van meer dan vijftig jaar,
wilde ik hieromtrent gaarne op een en an
der de aandacht vestigen. Niet alleen de
dirigenten Verhey en Adam, maar ook de
muziekrecensenten krijgen met de verkla
ring, die de heer Arends heeft gegeven, een
veeg uit de pan. Want getuigden de cri-
tieken meestal niet van lof? Zie het ver
slag in de krant van 30 januari van de heer
Jos de Klerk, waarin het orkest een reu-
zenpluim op de hoed krijgt.
C. W. RIJNDERS.
Men verheelt zich niet dat dit Lichaam
nog een zware opgave in de komende
jaren zal vinden, indien, zoals de vooruit
zichten zijn, binnenkort meer bedrijven
moeten worden verplaatst.
De onderzoekingen, welke dit orgaan zo
wel in de naaste omgeving als in andere
streken van het land heeft verricht, geven
het bestuur aanleiding om ten opzichte
van de te verplaatsen tuinders enige mo
gelijkheden te geven. Het is daarbij echter
tevens noodzakelijk dat in de kringen van
de agrariërs ook begrip ten aanzien van
de verplaatsingsmogelijkheden wordt op
gebracht, hetgeen tot op heden nog niet
als een aanwezig feit kan worden ver
klaard.
Het bestuur stelt zich dan ook voor in de
kringen van de agrariërs een bereidheid
te verwekken om de bij het orgaan be
kende verplaatsingsmogelijkheden in ogen
schouw te nemen en daarvoor een excursie
te organiseren.
Onvermoeid zal geijverd worden voor de
verkrijging van de in het plan IJmond-
Noord bestemde vervangende gronden als
mede voor de vervanging van dit tuin-
bouwareaal.
De Heemskerkse afdeling van de K.V.P.
verloor in het afgelopen jaar honderd le
den, hetgeen een logisch gevolg is van de
vele strubbelingen die er tussen bestuur en
leden zijn geweest.
Tijdens de dinsdagavond in zaal Dam
gehouden jaarvergadering zijn vele zaken
te berde gebracht. Tegen de vele critiek
bleek het bestuur niet bestand te zijn en
op twee na stelden allen vóór het begin
van deze vergadering hun plaats beschik
baar. De voorzitter de heer Th. Bruin
stelde zich wel herkiesbaar, doch ook hij
moest het loodje leggen. Alleen de heer
A. de Ruyter zag zich herkozen.
De nieuwe bestuursleden ziin: C. J. de
Ruiter, voorzitter; Th. v. d. Heiden, M. v. d.
Berg, mevrouw E. G. Henneman-Castien,
A. Neeft, A. Kos, P. Bisschop, Th. Mulder,
M. Rozing en A. Koning.
Het werd een zeer rumoerige vergade
ring, waarbij de aanwezigen in twee kam
pen verdeeld waren. Uit het jaarverslag
van de secretaris bleek dat het aantal
leden is teruggelopen van 600 tot 500. Het
jaar 1956 leverde voor de afdeling een
klein nadelig saldo op.
M. W. Dickson proeven genomen. De heer
Dickson voer ook mee op een Zweedse
trawler en heeft tenslotte moeten verkla
ren, dat er reden voor voldoening was,
maar dat alle moeilijkheden nog niet waren
overwonnen.
En uit de laatste jaren zijn het dan in
Nederla- 1 de Haagse heer De Veen, de
Egmondse heer De Groot en de IJmuiden
se heer v. d. Gaag. Met het net van de
heer De Veen werden modelproeven ge
nomen in een zwembad, maar tot proef
nemingen achter een visserijonderzoekings-
vaartuig is het nimmer gekomen. Met het
net en de horden van de heer De Groot
Op uitnodiging van boekhandel C. Ding
ier komt de bekende schrijver A. den
Doolaard op vrijdag 8 februari in ,,'t Cen
trum" een voordracht houden over het
boek „Man achter Gods rug", dat zich
afspeelt in het woeste hoogland van
Montenegro.
werd door de „Annie" IJM. 14 gevist,
maar het resultaat was hier enigszins te
leurstellend.
Vol goede moed is thans de heer L. v. d.
Gaag. Het net van de heer v. d. Gaag be
staat overwegend uit rechte stukken en
kan machinaal worden gebreid.
De opening van het net is vierkant en
meet viermaal 50 Engelse voet. Bij de
modelproeven is gebleken, dat de boven
pees hoger dan normaal komt te staan.
De heer v. d. Gaag prefereert voor de ver
vaardiging van de kuil nylon en voor de
rest hennep of katoen.
De borden van de heer v. d. Gaag wor
den bevestigd aan de bovenpees en komen
dus niet in aanraking met de zeebodem.
Daar de borden over een luchtkamer be
schikken, nemen zij bij het in zee brengen
direct de juiste stand aan. Zij geven minder
weerstand dan de thans bestaande vis
borden, daar zij een scherende werking
behouden, ook als het net wijd open staat.
De vislijnen, die thans van 2.5 tot 3.5
duims staaldraad behoren te zijn, zullen
voor het vistuig van de heer v. d. Gaag
slechts 10 mm dik mogen zijn.
De IJmuidense ontwerper hoopt nu
maar, dat het Nederlandse visserijbedrijf
de kracht kan opbrengen, iets nieuws te
proberen. Het zou dan aanbeveling ver
dienen een vistuig op ware grootte te ver
vaardigen en hiermee in de Noordzee proe
ven te nemen.
Wij komen thans tot de verklaring van
de onderscheidene soorten van aandelen
zoals zij in de loop der jaren in de prak
tijk zijn ontstaan.
Na de gewone aandelen, die wij eerder
bespraken, de preferente aandelen. Deze
gaan, wat de dividendbetaling betreft,
vóór de gewone aandelen en zij hebben
wat de uitkering bij eventuele liquidatie
betreft, meestal ook voorrang. Het percen
tage van het dividend dezer aandelen is
statutair vastgelegd en zij worden dan ook
met naam en toenaam genoemd, bijvoor
beeld: 6°/o preferente aandelen Machine
fabriek Reineveld. Zij hebben dan prefe
rentie voor 6°/n dividend.
Het spreekt vanzelf dat men deze vorm
heeft uitgevonden om de aandelen voor
bepaalde beleggers aantrekkelijker te ma
ken dan de gewone. Het karakter van deze
aandelen heeft echter twee kanten: in tij
den van spoed is het dividend beperkt tot
het overeengekomen percentage, in tijden
van tegenspoed wordt ook veelal het pre
ferente dividend zelfs niet verdiend. Aan
deelhouders zijn dus in hun rechten be
perkt, terwijl zich toch de risico's van het
bedrijf als aandeelhouder mee-dragen.
Men zou dan eerder de voorkeur aan obli
gaties kunnen geven. In de praktijk treft
men dan ook deze vorm van preferente
aandelen het minst aan.
Naast de gewone preferente aandelen
die nog weer kunnen worden onderver
deeld in eerste, tweede, enz. al naar ge
lang van hun rechten deden dan ook de
cumulatief-prefcrente aandelen hun in
trede. Deze behouden hun recht op het
overeengekomen dividend, ook al kan een
vennootschap over een of meer jaren dit
dividend niet betalen. Het aandeel wordt
dan inclusief het opgelopen dividend ver
handeld en de vennootschap mag bij beter
gaande zaken geen dividend op de gewone
aandelen betalen, alvorens zij het cumula
tieve dividend geheel of gedeeltelijk (sta
tutair bepaald of bij overeenkomst ge
regeld) heeft ingehaald. Hier heeft men
dus meer zekerheid dan bij de gewone
preferente aandelen. Een voorbeeld van
een cumulatief-preferent aandeel met een
hoog opgelopen dividend zijn de 4°/o cum.
pref. aandelen Ned. Amerikaanse Fitting-
fabriek, die sinds de oprichting (eind 1947)
nog geen dividend uitkeerde, zodat in de
koers dezer aandelen, die ca 80"/o bedraagt,
niet minder dan 36°/o achterstallig cumula
tief dividend begrepen is. Nu lijkt dit er
ger dan het is, omdat preferente kapitalen
over het algemeen veel kleiner zijn dan de
gewone kapitalen, zodat het achterstallig
dividend dikwijls betrekkelijk gauw kan
worden ingehaald. De Fittingfabriek bijv.
heeft een preferent kapitaal van f 1 mil
joen en een gewoon kapitaal van f 14 mil
joen. Het achterstallig dividend bedraagt
dus slechts f 360.000. Vaak ook wordt door
een reorganisatie van het kapitaal een re
geling getroffen voor achterstallig prefe
rent dividend.
Daar ook bij de cumulatief preferente
aandelen het dividend nog beperkt is,
creëerde men nog een derde soort, die
nauwer bij de gang van zaken betrokken
is, namelijk de (cumulatief) preferente
winstdelende aandelen. Behalve het in de
statuten vastgelegde primaire dividend
hebben zij recht op een zeker percentage
van de overwinst. Zo kan men bijvoor
beeld bepalen dat de winstdelende prefe
rente aandelen l/10e percent ontvangen
van elk percent dat op de gewone aan-
Slotkoers
Voorbeurs
gisteren
koersen
3-3°/o Nederl.'47
87%
3 Nedl. 1962/64
91%
A. K .U
199%
198
Calvé Delft
292
Van Gelder Zonen
197
K. N. Hoogovens
275%
Nederl. Ford
312
N. Kabelfabriek.
274
gew. Philips Gloeil.
250
252
pref .Philips Gloeil.
145
Unilever
339%
339
Wilton Fijenoord
220
Dordtsche Petrol.
784%
Konkl. Petroleum
156,90
154,50
A'dam Rubber
77%
A
Holl. Amer. Lijn
174
N. Scheepv. Unie
167%
Phs. v. Ommeren
280
H. V. A
95%
Verg. Deli Mijen
101%
Amsterd. Bank
220%
Ned. Handel Mij
168%
Rotterd. Bank
185%
Twentsche Bank
187
Anaconda Copper
6713/ie
Bethlehem Steel
180
U. S. Steel
63%
General Motors
40%
Shell Union
77%
35
delen boven een zeker percentage wordt
uitgekeerd. Veelal is ook hier een grens
naar boven gesteld, zodat ook bij deze
soort aandelen het dividend beperkt blijft.
De mindere of meerdere aantrekkelijkheid
der verschillende soorten preferente aan
delen vindt uitdrukking in de koersen, wat
bij het onderwerp koersvorming ter
sprake komt.
Wanneer geeft een vennootschap prefe
rente aandelen uit?
Dit is het geval wanneer zij geen obli
gatielening kan of wil aangaan, om ba-
lanstechnische of andere redenen, moeilijk
gewone aandelen kan plaatsen of door
deze uitgifte de dividenduitkering beper
ken wil. De cumulatief preferente winst
delende aandelen zijn op onze beurs in de
meerderheid. Van onze grote concerns is
de Unilever het sterkst in preferente aan
delen, waaraan de wordingsgeschiedenis
echter niet vreemd is. Daartentegen kent
de Koninklijke geen enkel soort preferente
aandelen. Ook AKU kent geen prefs, Phi
lips heeft een bedrag 6% cum. pref. aan
delen uitstaan.
Over prioriteitsaandelen, oprichtersaan
delen en de zogenaamde lappen een vol
gend maal.
In tegenstelling tot maandag toen de
vaste stemming van de staatsfondsenmarkt
het belangrijkste aspect vormde van' de ge
hele beurs, viel nu een lichte reactie waar
te nemen, waardoor de staatsfondsen aan
de zwakke kant waren maar merendeels
boven het niveau van vorige week vrijdag.
De gehele beurs was bijzonder kalm ge
stemd, vooral ook doordat de vraag voor
staatsfondsen weer aanmerkelijk was ge
slonken. Daarentegen trok de Philipshoek
weer meer belangstelling dan gisteren. Al
daar kon een vaste stemming worden
waargenomen zowel voor de aandelen als
voor de converteerbare obligaties. Aande
len bereikten zelfs de koers van 250 en de
obligaties, die maandag 110 7/8 deden, lie
pen dinsdag op tot 112 percent, overeenko
mend met een claimprijs van circa f 30.
Veel affaire viel overigens ook in de
Philipshoek niet te bespeuren hoewel de
Philipswaarden naar verhouding de groot
ste omzetten hebben zoals wel blijkt uit de
officieel geregistreerde cijfers.
Overigens was de markt merendeels om
laag gericht in overeenstemming met het
ongeanimeerde verloop van Wall Street
Groot waren de koersverliezen echter niet
en Kon. Olie bleef vrijwel op het vorige
niveau. Voor cultuurwaarden bestaat niet
de geringste animo. Scheepvaart opende
zwak, vooral voor KNSM, maar toonde la
ter een herstel. Dinsdag was de inschrij
ving Rotterdamse Scheepshypotheekbank
waarvan de claims voor het laatst verhan
deld werden. Tevens werden geïntrodu
ceerd de 3'/s pet. obligaties 1956 gemeente-
lening Amsterdam. Adviesprijs 90 pet. De
nieuwste spoorweglening werd vernomen
op 101% a 102 pet. Prolongatie 3% pet.
(ANP)
Sinds 8 juni 1956 hebben de aandelen
het niet zo zwaar te verduren gehad als
gisteren, toen waarschuwingen betreffende
een mogelijk latere depressie als gevolg
van de huidige inflatoire factoren een
dieptepunt veroorzaakten, waarop de ge
zamenlijke waarde der genoteerde fondsen
met drie miljard dollar daalde; een derge
lijke daling was sinds 10 oktober 1955 niet
meer bereikt. Een licht herstel tegen het
einde verminderde dit verlies slechts in.
geringe mate.
Staal, vliegtuigen, metalen en andere
onlangs nog sterke fondsen leden het
zwaarst onder een verkoopgolf, die een le
vendige handel veroorzaakte en de omzet
deed stijgen tot 2.610.000 aandelen, de
grootste omzet in twee weken en 860.000
hoger dan die van maandag.
Er was een reeks pessimistische berich
ten over de gang van zaken in het bedrijfs
leven en vooral de waarschuwing van
oud-president Hoover had grote invloed
op de beurs. De oud-president waarschuw
de evenals de minister van Financiën,
George Humphrey, vorige week dat er
tekenen te vinden zijn van een aanstaande
depressie.
Van de 1.176 verhandelde fondsen slo
ten er 830 lager, slechts 148 hoger en 198
bleven onveranderd. Er werden 83 nieuwe
laagtepunten en slechte drie nieuwe hoog
tepunten bereikt. Het Dow Jones-gemid-
delde voor spoorwegen daalde met 2,03 tot
146,26 (een dieptepunt sinds oktober
1955); dat voor industrie met 7,23 tot
469,96 en dat voor openbare nutsbedrijven
met 0,55 tot 70,87. Staalwaarden moesten
twee tot drie dollar prijsgeven; olies een
tot vier dollar (U.P.).
