Overheid moet voorgaan in vermindering der uitgaven agrs-gola Panda en de olie naat Effecten- en Geldmarkt Het blijft abnormaal zacht r Druk op het rentepeil slechts door uiterste besparingen te bedwingen De radio geeft zaterdag Wereldnieuws ^ocA ió het zo Eenhoorn VRIJDAG 8 FEBRUARI 1957 KOM KIJKEN EN GENIETEN De verlaging van het Britse officiële disconto 3 Kort economisch nieuws uit binnen- en buitenland Oscar Smit's Bank De lichte en onvoldoende wijzigingen, welke de regering onlangs in haar voor gemeenten en provincies geldende rentegamma heeft aangebracht, duiden er wel op dat zij een tot 4% a 5 pet. verhoogde rentestand nauwelijks wil accepteren en in de verwachting leeft met behulp van verscheidene beperkende maatregelen een daling van de rentestand te kunnen bewerken. Het koersherstel, dat de vorige en in het begin van deze week voor staatsfondsen is ingetreden, heeft aan die verwachting enige steun gegeven, maar terwijl wij dit schrijven is van dat herstel alweer een deel verloren gegaan en van een verruiming is er op de geld- en kapitaalmarkt nog weinig of niets te bespeuren. Algemeen wordt thans wel toegegeven dat de hoogconjunctuur, zowel in ons land als elders, tot een overbesteding heeft geleid, welke nu zo mogelijk moet worden teruggedrongen om te voorkomen dat de waarde van het geld verder vermindert. Het is wel zeer te betreuren dat de Nederlandse regering bij haar pogingen om de kapitaalmarkt te verruimen, niet in de eerste plaats het mes zet in de sterk ge stegen staatsuitgaven, maar het offer door anderen wil laten brengen. De S.E.R.-com- missie heeft in zoverre wel gelijk dat als het gaat om een beperking van de beste dingen, in alle drie de sectoren - overheid, particulieren en bedrijfsleven - daaraan moet worden meegewerkt, het is duidelijk dat na de geweldige uitbreiding van de staatsuitgaven, een beperking hiervan niet alleen uit psychologische overwegingen het meest gewenst, maar ook in economisch opzicht het minst schadelijk is. Als men ziet dat de fiscus in 1956 meer dan 7'A miljard van het nationaal inkomen naar zich toe heeft getrokken, dat is ruim 1 miljard meer dan in 1955, kan de kapitaal- schaarste bij de bedrijven geen verwonde ring wekken. Er is destijds, toen besloten werd tot de vervroegde inning van de ven nootschapsbelasting en de temporisering van de vervroegde afschrijvingen, reeds op gewezen dat hierdoor de liquiditeit van de bedrijven zou worden aangetast. Thans blijkt dat deze bijzondere maatregelen de belastingopbrengst in 1956 met 700 mil joen hebben doen stijgen en het ergste is dan nog dat, ondanks deze op de bedrijven toegepaste aderlating, de schatkist leeg is. Dat ook de lagere overheidsorganen hun uitgaven zullen moeten beperken, spreekt ADVERTENTIE U/veip 6o gS tWr HILVERSUM I, 402 M. 700 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 De ontbijtclub. 9.00 V. d. vrouw. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, caus. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Strijkens. 10.50 Het huis is te klein, hoorsp. 11.20 Buitenl. weekoverz. 11.35 Viool en piano. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Nieuwe platen. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-varia. 13.20 Fan- fare-ork. 13.45 Sportpraatje. 14.00 V. d. jeugd. 14.35 Zanggroep. 14.55 Nieuwe platen. 15.20 Streekuitz. 15.45 Kamerork. en solist. 16.30 Onderwijs volkszaak!, caus. 16.45 Lichte muz. 17.10 Act. 17.40 Instr.kwint. 18.00 Nieuws en comm. 18.20 Lichte muz. 18.45 Regerings uitzending. 19.00 Artistieke staalkaart. 19.30 Passepartout, caus. 19.40 Het Evangelie van Johannes, caus. 19.55 Deze week, caus. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevar.progr. 22.00 Soc. comm. 22.15 Weense muz. 22.45 De onberaden wed der, hoorsp. 23.15 Nieuws. 23.3024.00 Platen HILVERSUM H, 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu ziek. 7.45 Morgengebed en liturg, kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 10.00 V. d. kleuters. 10.15 Platen. 10.30 Ben je zestig? 11.00 V. d. zieken. 11.25 Pla ten. 12.00 Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land en tuinb.meded. 12.33 Pianospel. 12.55 Zon newijzer. 13.00 Nieuws en Kath. nieuws. 13.20 Amus.muz. 13.50 Platen. 14.00 V. d. jeugd. 14.20 Engelse les. 14.40 Boekbespr. 14.50 Ac- cord.ork. 15.10 Kron. v. letteren en kunsten. 15.35 Vocaal ens. 16.00 De schoonheid v. h. Gregoriaans. 16.30 V. d. jeugd. 17.10 Musette ork. en solist. 17.35 Lichte muz. 17.55 Amus. muz. 18.15 Journalistiek weekoverz. 18.25 Platen. 18.30 Pari. overz. 18.40 Jazzmuz. 19.00 Nieuws. 19.10 Radiofilh.ork. 19.55 „Lichtba ken", caus. 20.15 Act. 20.30 SUS-progr. 22.00 Platen. 22.35 Wij luiden de zondag in. Aan sluitend: avondgebed en liturg, kal. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22- 24.00 Platen. TELEVISIE (NCRV, KRO en NTS) 17.00—17.30 V. d. kind. 20.15 Franse chan sons. 20.30 SUS-progr. Eurovisie: 22.00—22.50 Festival v. h. Italiaanse Chanson. BRUSSEL, 324 M. 12 00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Gespro ken aperitief. 12.45 Platen. 13.00 Nieuws. 13.11 Radio-Almanak. 14.30 Journ. 15.00_ Platen. 15 15 Accordeonmuz. 15.30 Platen. 15.45 Ac- cordeonmuz. 16.00 Platen. 16.15 Omr.ork. 16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Dag klapper. 17.20 Liturgische gezangen. 17.30 Muz. v. miljoenen. 18.00 Platen. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45 Platen. 20.00 Omroep-Ommeganck. 21.00 Platen. 21 15 Amus. ork. 22.00 Nieuws. 22.11 Verz.- progr 23.00 Nieuws. 23.05—24.00 Dansmuz. vanzelf, maar aan de andere kant is het begrijpelijk dat de gemeentebesturen ont stemd zijn, nu de regering de indruk wekt alsof het kwaad voornamelijk aan die zijde gevonden wordt. In elk geval is de rege ring met haar waarschuwing aan de ge meenten te laat, omdat tal van openbare werken op stapel staan en nu niet op een maal kunnen worden stil gezet. Volgens de jongste circulaire van minister Struycken aan de gemeentebesturen zal de vraag naar geld alleen reeds met Va miljard toene men door de thans in uitvoering zijnde werken bij de gemeenten en hij slaakt hier bij de verzuchting dat op een gegeven ogenblik de regering zal moeten bijsprin gen en minister Hofstra niet weet waar hij het geld vandaan moet halen. Beperkende maatregelen Wij zijn nog altijd in afwachting van de door de regering toegezegde nota over de door de regering noodzakelijk geachte be perking van de bestedingen en de maat regelen, welke zullen worden genomen om voor het tekort op de rijksbegroting dek king te vinden, maar de vrees is niet on- gegrond dat onder meer ook een verhoging van de vennootschaps- en van de inkom stenbelasting zal worden voorgesteld, het geen dan voor de bedrijven een verdere vermindering van hun liquiditeit zal be tekenen. Aangezien de bedrijven - alge meen gesproken - hun winsten zien dalen en derhalve voor afschrijving en reser vering een kleiner bedrag ter beschikking zullen hebben, wordt op deze wijze ook het door de regering gestelde doel, een inves teringsbeperking, bereikt; maar het is de vraag of dit middel niet erger is dan de kwaal. Temeer als het niet mogelijk blijkt de particuliere bestedingen terug te drin gen, waarop onder de huidige omstandig heden inderdaad weinig kans bestaat. De Nederlandse bevolking wordt immers da gelijks met prijsverhogingen verrast, niet het minst door de overheids- en semi- overheidsbedrijven, waarbij zich nu ook weer de spoorwegen hebben gevoegd. Al zou dit tot een minder gebruik leiden, dan nog worden er geen nieuwe of grotere be sparingen door verkregen. De vergeten groepen Ook de huurverhoging van 25 percent, welke als zodanig een inkomensverschui ving is, zal geen beperking van de parti culiere bestedingen meebrengen als zij ge heel of grotendeels door een verhoging van de lonen wordt gecompenseerd. De blok kering van 12'/2 percent gedurende tien jaar betekent alleen dat er een van jaar tot jaar groeiend bedrag, dat zelfs op f 1 miljard wordt geraamd, uit het nationaal inkomen onder de macht van de staat zal worden gebracht, die dan zo vriendelijk is de huiseigenaren daarover een rente van 3 percent te vergoeden. De huurverhoging valt als zodanig buiten het kader van deze rubriek, maar wel mag hier worden op gemerkt, dat de regering zich hier een ge dwongen lening verschaft tegen een rente, welke ver beneden de markt ligt en die ongetwijfeld zal worden opgeteerd door het monster van de bureaucratie,, waarin onze economie meer en meer dreigt te ver stikken, mede doordat zij het personeels tekort bij de bedrijven, welke nu reeds de produktie in ernstige mate remt, nog gro ter zal doen worden. De situatie in de agrarische sector is voorts van dien aard dat niet alleen prijsverhogingen, maar ook loonsverhogingen moeten worden ver wacht, zodat een beperking van de beste dingen slechts kan worden verwacht bij de zgn. vergeten groepen, die altijd weer de dupe worden, maar die van de gehele bevolking slechts een klein deel uitmaken. Maar er is meer. De Amsterdamse Bank ADVERTENTIE van al wat de „MARGRIET"- MODESHOW lente-zomer 1957 U weer te bieden heeft! Laat de kleur en fleur van deze show aan U voorbij trekken en kies het pakje, de japon, de mantel, waarin U straks de lente tegemoet wilt gaan. Wij komen in: HAARLEM Gem. ConcertzaalL. Begijnestraat 13 op maandag 11 februari a.s. Aanvangstqden 2.30- 7-15 -9.15 uur Kaartverkoop10 en 11 februari van 10-3 uur aan de zaal en bovendien 11 februari na IS. 15 u. Van alle getoonde modellen stelt „Margriet" gratis knippatronen beschikbaar! wijst er in haar deze week verschenen ver slag op dat bij de keuze tussen consumptie en investering als doelwit van de actie tot terugdringing van de bestedingen moet worden bedacht dat beide bestedingsvor- men van het nationaal inkomen over en weer met elkaar in verband staan, welk verband niet ongestraft duurzaam kan worden verbroken. Het handhaven van het verbruik op een zekere hoogte vooronder stelt een daarbij passende investerings activiteit, omdat het tot meer diepte-in vesteringen noopt, in welke richting trou wens het gebrek aan arbeidskrachten zon der meer reeds wijst. Indien men er niet van uitgaat dat de investeringsdrang de behoefte overtreft, is er dus, volgens de directie van genoemde instelling geen andere mogelijkheid dan de consumptie terug te dringen, hetgeen op verschillende wijzen kan geschieden, maar waaraan in elk geval de loonpolitiek en de fiscale poli tiek te pas zullen moeten komen. Hieruit valt te lezen dat de bank tegenover een verhoging van de belasting niet afwijzend staat, maar dit zal dan in de eerste plaats een belastingverhoging voor de particuliere bevolking moeten zijn, welke dan echter niet voor een vergroting van de uitgaven door de Staat zal mogen worden gebruikt. Geen klaar beeld Het kan niet verwonderen dat beurs en belegger onder deze omstandigheden zich geen klaar beeld kunnen vormen van de toekomstige ontwikkeling van de geld- en kapitaalmarkt. Zuinigheid met kapitaal en selectieve besteding daarvan zal het devies voor de komende jaren moeten zijn, met als enig alternatief dat we verder in de inflatie spiraal ronddraaien. - En zolang de over heid ten aanzien van de uitgavenbesparing niet zelve het duidelijk zichtbare voor beeld geeft, zullen alle kunstmatige mid delen tot bevordering van het sparen niet baten, omdat het ook bij de massa lang zamerhand wel is doorgedrongen dat be sparingen alleen zin hebben als de koop kracht van het geld wordt gehandhaafd. Naar aanleiding van deze discontover laging in Engeland merkt Reuters finan ciële redacteur op, dat tot deze verlaging werd besloten omdat het vorige tarief on doeltreffend was geworden en voor de Britse begrotingspositie onnodig kostbaar was. Deze verlaging wordt voornamelijk be schouwd als een technische verbetering wat de monetaire controle betreft en niet als een aanwijzing, dat Engeland zich thans op economisch-politiek gebied meer zou kunnen veroorloven. De inflatoire druk in Engeland is verminderd en de positie van het pond sterling is de laatste twee maan den aanzienlijk verbeterd. WEERRAPPORTEN (De temperatuur ls van hedenmorgen 7 uur, de neerslag van de laatste 24 uur.) Het frontenstelsel van een oceaan depressie ten westen van de Britse eilan den bereikte donderdagavond Nederland. Het heeft in de afgelopen nacht op de meeste plaatsen ongeveer een halve centi meter regen veroorzaakt. Op de oceaan ten noordwesten van de Azoren bevindt zich Stockholm onbewolkt een lagedrukgebied dat zich in ongeveer qs1o onbewolkt noordoostelijke richting verplaatst. Dit zal Kopenhagen regen morgen op de Britse eilanden het weer Aberdeen regen kunnen beïnvloeden en later ook in Ne- jDublin derland weer regen veroorzaken. Londen In de afgelopen tien dagen is de gemid- Brussei delde etmaaltemperatuur in De Bilt bijna parjjs zes graden boven de normale waarde van Bordeaux deze tijd van het jaar gebleven. Aangezien Grenoble de wind nog in de zuidwesthoek blijft zal Nice os .5 c 'z het zachte weer aanhouden. 9 februari Zon op 8.09 uur, onder 17.44 uur. Maan op 12.00 uur, onder 3.26 uur. Maanstanden 8 febr. eerste kwartier 14 febr. volle maan 21 febr. laatste kwartier Hoog en laag water in IJmulden Vrijdag 8 februari Hoog water: 8.58 en 21.28 uur. Laag water: 4.17 en 16.47 uur. Zaterdag 9 februari Hoog water: 10.00 en 22.40 uur. Laag water: 5.10 en 17.50 uur. Berlijn Frankfort München Zürich Genève Locarno Wenen Innsbruck Rome Mallorca Amsterdam Den Helder Ypenburg Vlissingen Eelde De Bilt Twente Eindhoven Vlv. Z.-Limb. regen w nno z zzo motregen z zwaar bew. zw regen zzw regen zzw licht bew. zzo geheel bew. zzw geheel bew. nnw regen z regen zzw zwaar bew. zzo zwaar bew. z zwaar bew. zw geheel bew. windst. mist zo half bew. wzw nevel zzo zwaar bew. windst. regen z regen zzw lichte regen zzw lichte regen z lichte regen zzw lichte regen z lichte regen zzw lichte regen z -3 -4 3 7 11 10 8 10 9 13 10 5 6 4 0 8 3 2 2 7 8 8 7 8 8 8 8 8 8 8 0) c c.S 0,2 0 1 2 0,1 11 3 0,2 0 0 0 0,6 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 6 8 6 7 4 5 3 1 2 42. De heren Goudkraker en Barrel waren (op zijn zachtst gezegd) onaangenaam ver rast, toen zij elkander in het park van Malpertus ontmoetten. Zij waanden zich beiden de eigenaar van een rijk olieveld en zagen niet graag, dat een concurrent zich daar met een boor-installatie op waagde. Zoals meestal had een vriendelijk gesprek veel narigheid kunnen voorkomen - maar helaas waren beide heren nogal opvliegend van aard, zodat zij elkaar nu driftig te lijf gingen. Terwijl zij elkander met de boren trachtten te doorpriemen, waren hun woes te kreten niet van de lucht; over en weer uitten zij ernstige beschuldigingen van op lichting en diefstal en intussen hanteerden zij hun merkwaardige wapens met grote vastberadenheid en krachtAangezien de heer Barrel iets slanker was dan zijn te genstander, terwijl daarentegen de heer Goudkraker het voordeel had van zijn zwaarder gewicht, valt met geen mogelijk heid te voorspellen hoe dit boor-scherm- duel geëindigd zou zijnwanneer niet een opmerkelijk voorval er een einde aan had gemaakt. Bij een van zijn verwoede aanvallen trapte namelijk de heer Barrel nogal diep in de grond. Er vloog heel wat stof op - maar bovendien bleef zijn voet haken tegen een hard voorwerp, dat zich daar onder de aarde bevond. De wakkere vechtersbaas stortte neer - en reeds stond zijn tegenstander gereed zichzelf tot over winnaar uit te roepen, toen beider aan dacht getrokken werd door het zonder linge uitsteeksel, dat Barrel ten val had gebracht. Het was de uitmonding van een buis, met een soort ventiel er op. Het hele geval had tot nu toe listig onder de grond verstopt gezeten en het leek niet onmoge lijk, dat daar een vloeistof uit zou spuiten wanneer iemand, bijvoorbeeld, er stevig in prikte met de punt van een wandelstok. De beide geknielde petroleumkoningen keken elkaar aan met een blik van diepe verstandhouding. Hun vete was vergeten. Als uit één mond spraken zij. „Waar is die Joris Goedbloed?" Oliefabriek De Ploeg Met het doel de handel in granen en oliezaden, verwerking van deze grond stoffen enzovoorts is opgericht de olie- fabriek De Ploeg n.v. Het maaschappelijk kapitaal bedraagt 2.000.000, verdeeld in 2.000 aandelen van f 1.000. Geplaatst zijn 550 aandelen, die worden volgestort door inbreng van de tot dusver onder dezelfde naam gedreven vennootschap onder firma. Aandelenemissie Bij de emissie van 2.250.000 aandelen Rot- terdamsche Scheepshypotheekbank waarop de inschrijving tot 5 februari was openge steld, hebben nagenoeg alle houders van claims van het recht tot inschrijving ge bruik gemaakt (ANP). Oil Shipping De Oil Shipping (U.K.) limited, een doch teronderneming van n.v. Olie-Scheepvaart (Oil Shipping co.) te Rotterdam, onlangs opgericht, is haar werkzaamheden op 1 fe bruari begonnen. De nieuwe onderneming zal zich voorlopig in het bijzonder op het gebied van de tankbevrachting bewegen. De heer G. R. F. Dodds is benoemd tot directeur der Londense onderneming. Wereldbank De wereldbank heeft bericht dat in de laatste zes maanden van 1956 door dit in stituut een winst werd gemaakt van 18 miljoen dollar. De winst in het laatste halfjaar van 1955 bedroeg 13.7 miljoen dollar. In zijn halfjaarlijkse rapport deelde de bank mee dat deze 18 miljoen dollar aan de reserves zijn toegevoegd. Het reser ve kapitaal is daarmee gestegen tot 253.7 miljoen dollar (U.P.). New Yorkse staking De K. v. K. van New York heeft presi dent Eisenhower verzocht de Taft-Hartley- wet te hanteren om een eind te maken aan de vijf dagen oude staking van de sleepboten in de New Yorkse haven. De Kamer van Koophandel voerde aan dat de staking van de 4000 sleepboot-beman ningsleden driekwart van de brandstoffen- aanvoer naar New York verhindert, en het welzijn bedreigt van 15 miljoen mensen (U.P.). (Voor de beursberichten zie pag. 11) Aan de algemene vergadering van aan deelhouders van Oscar Smit's bank n.v. te Haarlem zal worden voorgesteld over het boekjaar 1956 een dividend uit te keren van 6 percent. Afgeknapt. Ongeveer 200 vissers dreven naar het midden van de Hatsjirogata- lagune in Noord-Japan, toen het ijs waarop zij aan het vissen waren van de kust losbrak en de schotsen weg dreven. De politie, die door angstige familieleden gewaarschuwd werd, slaagde er in alle vissers met behulp van boten veilig aan wal te brengen. Der tatie. Negen Griekse Cyprioten, die wegens verzetsdaden tot lange gevan genisstraffen zijn veroordeeld, zijn woensdag per vliegtuig naar Engeland overgebracht om hun straf daar uit te zitten, aldus is officieel in Nicosia be kendgemaakt. Zeven van hen waren tot levenslang veroordeeld. Royaal. Toen de Arabische vorst Saoed dezer dagen met een gezelschap van ongeveer vijftig man in het Normandy restaurant in Maryland had gegeten kreeg de serveerster een gouden pols horloge en ook de gérant kreeg er een. De rekening bedroeg ruim 750 dollar, maar toen de vorst vertrok deelde hij nog 500 dollar uit onder de overige em ployés van het restaurant. Onderschepper. Er wordt op het ogenblik de laatste hand gelegd aan een nieuwe straaljager van Saunders-Roe, de F. R. 53, welke een snelheid zou kunnen be reiken van 2400 kilometer per uur. Dit toestel is de eerste in Engeland ge bouwde raket-onderschepper. Het heeft een normale straalmotor en een extra raketmotor. President. Franck Sylvain is met 23 van de 39 stemmen door het parlement tot voorlopige president van Haïti gekozen. Dinsdag is gemeld dat de vorige presi dent, Joseph Nemours Pierra-Louis, was afgetreden. Deze volgde in decem ber generaal Paul Magliore op, die tot aftreden werd gedwongen. Pijpleiding. De Britse minister-president, MacMillan, heeft donderdag in ant woord op een vraag in het Lagerhuis meegedeeld, dat de Britse regering op het ogenblik de mogelijkheid bestu deert van aanleg van een pijpleiding door Afrika, die, indien het Suezkanaal niet gebruikt kan worden, de zeeweg om Afrika moet bekorten. Tunnels. De Zwitserse regering heeft Italië voorgesteld onderhandelingen te be ginnen over de aanleg van een tunnel voor wegverkeer onder de grote Sint- Bernhardpas, aldus is donderdag te Bern bekendgemaakt. De Franse As- semblée heeft reeds een plan goedge keurd voor de aanleg van een tunnel onder de Mont Blanc. Het moet nog worden goedgekeurd door de Franse senaat. Deskundigen te Bern vragen zich af of het wel praktisch is op zo'n korte afstand van elkaar twee tunnels voor wegverkeer aan te leggen. Eerste. Voor de eerste maal heeft een grote mogendheid een bijdrage toege zegd aan het SUNFED-plan, dat voor ziet in de oprichting van een speciaal fonds van de UNO voor de economische ontwikkeling van minder-ontwikkelde gebieden. De Franse afgevaardigde heeft in de Algemene Vergadering een Franse bijdrage van 15 miljoen dollar aan SUNFED in het vooruitzicht ge steld. Tot nu toe stelden de grote mo gendheden als vereiste voor het geven van een bijdrage aan SUNFED, dat door ontwapening gelden zouden vrij komen. Ontkomen. In de Verenigde Staten is woensdag bekendgemaakt dat Britse jachtbommenwerpers met een van de nieuwste Amerikaanse tactische wa pens zullen worden uitgerust: een in stallatie, die het een laagvliegend straalvliegtuig mogelijk maakt een atoombom af te werpen en zelf veilig te ontkomen. Olie. Er zijn te Saradjeh in de centrale woestijn van de Perzische hoogvlakte nieuwe olielagen ontdekt. Deze staan in verbinding met die van Ghome, waarvan zij slechts een honderdtal kilometer verwijderd liggen. Zwitserse geologen zijn op het ogenblik bezig de lagen van Saradjeh te waarderen. Voorbeeld. Vijf socialistische leden van het Britse Lagerhuis hebben een pro test gezonden aan de Prawda tegen het Russische ingrijpen in Hongarije „om dat wij van mening zijn, dat een grote mogendheid haar wil niet aan een klein land mag opleggen, hetzij om strate gische hetzij om andere redenen". Zij voegen eraan toe, dat zij daarom ook de Brits-Franse aanval tegen Egypte hebben veroordeeld en dringen er bij de Sovjet-Unie op aan Hongarije te ontruimen, zoals Egypte door de Engel sen en Fransen werd ontruimd. HET IS werkelijk niet de bedoeling van daag de vroegere burgemeester van Maag denburg, Otto von Guericke, af te vallen. Verre van dien! Hij was de uitvinder van de luchtpomp en bracht daardoor in de 17de eeuw een omwenteling teweeg op het gebied van de proefondervindelijke na tuurkunde. Dit op zichzelf is natuurlijk nog geen reden de man op een ander ter rein te ontzien, maar aange zien de jeugd op de lagere scholen een alleraardigst stuk je natuurkundig speelgoed aan hem heeft te danken, t.w. de „Maagdeburger halve bollen", zullen we ons enige beperkingen hebben op te leggen, opdat niet alle jeugdige lezers deze rubriek in het vervolg zullen mijden. Was Otto von Guericke destijds dus een bekend natuurkundige, van de biologie had hij zich beter verre kunnen houden. Maar dat was in die dagen nogal moeilijk, omdat zowel de fysica als de biologie ele menten van „de natuur" in zich bergen en daarom nogal eens met elkaar werden ver ward. Toen in het jaar 1663 bij Quidlinburg dan ook enkele beenderen en kiezen van een mammout werden gevonden, achtte men het welhaast vanzelfsprekend, dat de „natuur"-kundige Otto von Guericke zich met deze vondsten bemoeide. Hij herkende deze restanten als de overblijfselen van de eenhoorn, het dier uit de fabelwereld, dat meestal wordt voorgesteld als een paard met een lange rechte hoorn op het midden van het voorhoofd! Dienovereenkomstig is op de reconstruc tie van Von Guericke dan ook een stoot- tand midden op het voorhoofd van de mammoutschedel geplaatst, een voorstel ling die enigszins verklaarbaar zou zijn, indien ter plaatse ook inderdaad een mam- J mouttand zou zijn gevonden. Maar dat was niet het geval. De resten van de mammout die aan het daglicht waren gebracht be stonden uitsluitend en alleen uit de sche del en wat beenderen, zodat er geen enkele aanleiding was hieruit een eenhoorn te construeren. Nu moeten we de burgemeester van Maagdenburg ook weer niet al te hard vallen over zijn fantasie, want de berichten over dit fabel dier gaan terug op litte raire overleveringen uit de oudheid, waarvoor men in de 17 de eeuw nog alle ontzag had. Zowel Aristoteles, als Plinius en Aelianus maak ten van het dier melding, hoewel zij ruiterlijk toegaven het beest persoonlijk nimmer te hebben gezien. Het geloof aan de eenhoorn stamt uit het Oosten, waar het dier reeds voorkomt op Indische zegels uit omstreeks 3000 v. Chr., en het fabeldier kreeg in Europa vooral bekendheid door de artsen. De hoorn van het dier gold oudtijds als een amulet, welke functie voortsprong uit een verkeerd verstaan van de Oudindische le gende, die verhaalt van de kluizenaar Ekagrnga (d.i. Eenhoorn), die door een koningsdochter werd verleid; allegorisch werd deze legende in de middeleeuwen toegepast op Christus, die in de schoot van Maria gevangen werd, waarna de legenda rische eenhoorn tenslotte veelvuldig het symbool voor Christus werd. De grote kracht die aan de stoottand werd toege schreven is deels hierdoor te verklaren, deels (uiteraard!) door de zeldzaamheid - en dus de hoge prijs - van dit wapen. Daarover morgen. (Nadruk verboden H. Pétillon

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 2