Exploitatiesaldo van Nievelt
Goudriaan 25% gestegen
Panda en het ïineesterwer
Toenemende kans op regen
Zeelt ió Uet
zo
VJ
Sovjet-Unie stelt een grotere
Euromarkt en Euratoom voor
Holland-Meel geeft enkele
buitenlandse markten prijs
Concurrentie der goedkope vlaggen en de
waardevermindering van de gulden baren zorg
De radio geeft dinsdag
Propaganda, menen Parijs en Washington
Wereldnieuws
2
Scheepsverband Mij. geeft
5 pandbrieven uit
Schadevergoedingen vallen
I. G. Farben te zwaar
Last van zenuwen?
Kaiser-Frazer verhoogt
dividend
Dividendvoorstel 6% (onv.
WAARDE
METERS
MAANDAG 18 MAART 1957
HOEWEL DE VLOOT van de Van Nievelt, Goudriaan en Co's Stoomvaart Maat
schappij n.v. te Rotterdam in 1956 in omvang afnam, is het exploitatiesaldo, dankzij
het gestegen vrachtenpeil, ruim 25 percent hoger geweest dari in 1955. Het bedroeg
16.206.012 tegen vorig jaar 12.905.625. De bruto winst, inclusief het onverdeeld
saldo 1955, beliep 33.963.284 (v.j. 16.722.563). Na afschrijvingen en toevoeging van
21 miljoen aan de reserve voor vlootvernieuwing, resteert 3.547.595. Voorgesteld
wordt 20 percent dividend, waarvan in aandelen uit de agioreserve 10 percent en in
contanten 10 percent (v.j. 20 percent in contanten). Door deze uitkering uit de agio
reserve wordt het kapitaal met J 1.500.000 verhoogd tot 16.503.000. Evenals voorheen
is op de vloot afgeschreven op basis van vervangswaarde en 20-jarige levensduur.
Wegens de stijging van de nieuwbouwprijzen achtte de directie het nodig de schatting
van de vervangingswaarde belangrijk te verhogen. Het geplaatste kapitaal is door de
claimemissie van mei 1956 gestegen van 4.935.000 tot 15.003.000.
Het nieuwbouwprogramma strekt zich
uit tot en met 1962. Hiermee is nog een
bedrag gemoeid van circa 150 miljoen.
Hoewel de beschikbare middelen en de
contracten en charters de financiering van
dit program voor een belangrijk deel ver
zekeren, blijft de directie bedacht op ver
dere versterking van de eigen middelen.
De reserve voor vlootvernieuwing heeft nu
een hoogte bereikt van 39 miljoen. Op de
balans is de vloot nu geheel afgeschreven.
Omtrent de algemene vrachtenmarkt
staat in het verslag: de toegenomen wereld
handel heeft tot een voor de tramp-reders
gunstige ontwikkeling van het vrachten-
peil geleid. De door Van Nievelt behaalde
resultaten in de algemene vrachtvaart wa
ren gunstig, ondanks het feit dat de maat
schappij op een enkele uitzondering "na niet
heeft kunnen profiteren van de stijging
van het vrachtenpeil aan het eind van 1956.
Ook in de lijnvaart werden in het alge
meen goede resultaten bereikt. Het verslag
bespreekt dan de RotterdamZuid-
Amerika-lijn, de Holland Interamerika lijn,
de Marokko lijnen, de Portugal lijn en de
Rotterdam-Bremen-Hamburg lijn.
De tankvrachten hebben in het najaar
van 1956 een ongekende hoogte bereikt.
Hiervan heeft Van Nievelt echter niet kun
nen profiteren, daar haar beide motortank
schepen tegen destijds aantrekkelijke
vrachtcijfers verhuurd waren. De vrachten
in de kustvaart handhaafden zich op een
bevredigend peil. De resultaten behaald
met enige kustvaartuigen in de wildevaart
waren gunstig. Het vervoer op de Rijn
nam verder toe, zodat het gehele jaar een
levendige vraag naar scheepsruimte be
stond. Daar het ook het streven van Van
Nievelt is voor de wilde vaart tot uitbrei
ding met moderne tonnage te komen, werd
in Hamburg opdracht gegeven tot de bouw
van twee trampschepen. Voorts werd nog
een viertal andere trampschepen besteld op
Nederlandse werven.
Goedkopere gulden
Hoewel de directie voor de volgende
jaren op een verdere toeneming van het
wereldvervoer meent te mogen rekenen
met een nog dienovereenkomstige gunstige
conjunctuur voor de zeescheepvaart, ver
vullen haar toch twee factoren met zorg.
De eerstg factor betreft de voortdurende
vérmindering in koopkracht van de gulden,
waardoor ieder jaar grotere bedragen vgor
de vervanging van oude tonnage opzij ge
legd moeten worden. Hierdoor komt min
der beschikbaar voor de uitbreiding van
het bedrijf, hetgeen de plaats, die Neder
land in de zeescheepvaart moet blijven in
nemen, in gevaar brengt.
Goedkope vlaggen
De tweede factor betreft het toenemend
gevaar voor concurrentie van de schepen
onder de belastingvrije vlaggen. De eigena
ren van deze schepen kunnen onder veel
gunstiger omstandigheden werken. Zij kun
nen immers alle bruto-overschotten beste
den voor vlootverbetering of -uitbreiding.
Daarentegen moeten de Nederlandse rede
rijen, die gebruik hebben moeten maken
van de vervroegde afschrijving om hetzelf-
ADVERTENTIE
B&IXON COSTUUMS 124 ƒ184
Alléén bij
Gen. Cronjéstr. 40-44 - Tel. 15438 - Haarlem
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 7.50
Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00
Gym. v. d. vrouw. 9.10 De groenteman. 9.15
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50
V. d. kleuters. 11.00 Lichte muz. 11.30 Platen.
12.00 Lichte muz. 12.30 Land7 en tuinb.meded.
12.33 Orgelspel. 13.00 Nieuws. 13.15 Moded.
of platen. 13.20 Metropole-ork. 13.55 Beurs-
ber. 14.00 Platen. 14.40 Schoolradio. 15.00
V. d. vrouw. 15.30 Orgelconc. 16.00 Platen.
16.30 V. d. jeuigd. 17.30 Platen. 18.00 Nieuws.
18.15 Pianospel. 18.30 RVU. 19.00 Paris vous
parle. 19.05 Öisco-caus. 19.45 Toneelbeschou-
winig. 20.00 Nieuws. 20.05 Der Vogelhandler,
operette. 21.15 De Antwoordman, 21.30 Ge-
var.pr. v. d. strijdkrachten. 22.20 Act. 22.30
Strijkkwart. en piano. 22.55 Ik geloof, dat.
caus. 23.00 Nieuws. 23.15 Beursber. v. New
York. 23.16 Onze buitenlandse corresponden
ten melden. 23.30—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturg.kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15
Platen 8.55 Plechtige Hoogmis. 10.15 Platen.
10.30 Schoolradio. 11.00 V. d. vrouw. 11.30
Platen. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.30
Lichte muz. 12.15 V. d. boeren. 12.30 Land
en tuinb.medc. 12.33 Platen. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws en kath.nieuws. 13.20
Dansmuz. 13.45 Platen. 14.00 Schoolradio.
14.20 Platen. 14.30 Wij vrouwen v. h. land.
14.40 Gevar.progr. 16.00 V. d. zkiken. 16.30
Ziekenlof. 17.00 V. d. jeugd. 17.40 Beursber.
17.45 Regeringsuitz. 18.00 Lichte muz. 18.20
Sportpraatje. 18.30 Cascade ark. en sol. 19.00
Nieuws. 19.10 Uit het Boek der Boeken 19.20
Sopr. en piano. 19.45 Act. 20.00 Lijdensmedi
tatie. 21.00 Pianorecital. 21.35 „Perfiesja,
vajer Bisjop", klankb. 21.50 L'Enfant et les
Sortileges, opera-ballet. 22.40 Voordr. en
muz. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
TELEVISIE (NTS)
20.30 Jouen, en weerber. 21.00—22.25 Film
programma.
BRUSSEL, 324 m
12:00 Gevar.muz. 12.30 Weerber. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 School
radio. 15.45 Platen. 16.00 Koersen. 16.02 Or
gelspel. 16.30 Platen. 16.55 Idem. 17.00 Nieuws
17.10 Boekbespr. 18.00 V. d. jeugd. 18.30 V. d.
sold. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Caus.
20.00 Ioterv. 20.30 Platen. 21.00 Omr.ork. en
sol. 22.00 Nieuws. 22.11 Pianorecital. 22.55
23.00 Nieuws.
de doel zo veel mogelijk te benaderen, er
rekening mede houden, dat in de toekomst
aanzienlijke bedragen aan belasting betaald
zullen moeten worden, ondanks het feit dat
de afschrijving op vervangingswaarde op
dat tijdstip misschien niet verdiend zal
worden. Voor Nederland wordt deze toe
stand derhalve gevaarlijk wanneer de
conjunctuur omslaat.
De n.v. Eerste Nederlandsche Scheeps-
verband Maatschappij te Rotterdam gaat
over tot de uitgifte van 5 percent pand
brieven a 100 percent met 5 percent on
voorwaardelijke verplichte uitloting per
jaar, in stukken van 1000. Vervroegde al
gehele of gedeeltelijke aflossing is niet toe
gestaan. Notering ter beurze wordt aan
gevraagd.
Jaarlijks, voor het eerst op 1 juli 1959,
zal 5 percent van het uitgegeven bedrag aan
pandbrieven door loting a pari aflosbaar
worden gesteld.
Gedurende geheel 1956 bestond een ster
ke vraag naar krediet. In 1956 werd tot een
totaal bedrag van 30.755.600 aan leningen
op schepen afgesloten. Aan aflossingen
werd ontvangen 15.565.946 zodat het uit
staande bedrag aan leningen steeg tot
69.915.877. Tot uitgifte van pandbrieven
wordt overgegaan om aan de reeds geslo
ten en nog te sluiten verplichtingen te kun
nen voldoen. Over de gang van zaken is de
directfè zeer tevreden. De bedrijfswinst,
voor afschrijvingen en reservering, bedroeg
over 1956 ƒ1.316.361 (v.j. 1.335.800). De
dienst pandbrieven en geleende gelden ver
eiste in 1956 een bedrag van 343.735
62.790).
Arbeiders Esperantisten. Op zaterdag
23 en zondag 24 maart wordt in hotel „De
Leeuwerik" te Haarlem het jaarlijkse con
gres gehouden van de Bond van arbeiders
esperantisten.
MOSKOU (Reuter, AFP) De Sovjet-
Unie heeft voorgesteld een Europese orga
nisatie voor economische samenwerking,
waaronder ook vraagstukken op het ge
bied van de kernenergie, op te richten in
plaats van het „klein-Europees plan" voor
een gemeenschappelijke markt en Eura
toom. Afschriften van de Russische ver
klaring zijn verzonden aan de ambassades
van Nederland, België, Luxemburg, West-
Duitsland, Frankrijk en Italië en ook naar
de Amerikaanse ambassade in Moskou.
In de verklaring worden de Euromarkt
en het Euratoom-verdrag gecritiseerd en
vier punten naar voren gebracht voor een
geheel-Europese economische samenwer
king. Deze zijn: samenwerking in de bouw
van grote hydro-elektrische centrales,
waarbij verscheidene landen geïnteres
seerd zijn; samenwerking in de ontwikke
ling van een brandstof- en energiedepot
voor Europese landen om de spanningen
in de brandstofvoorziening in Europa uit
te bannen; het sluiten van een akkoord tus
sen geïnteresseerde Europese landen voor
het vergemakkelijken van handelsbetrek
kingen en het onderling verlenen van eco
nomische en financiële steun in het belang
van de ontwikkeling der economie van alle
staten.
De Sovjet-regering overweegt in de na
bije toekomst een conferentie van belang
hebbende Europese landen te beleggen om
hun deze voorsteffën voor te leggen. Vol
gens AFP heeft de Sovjet-Unie voorgesteld
deze kwesties op do twaalfde zitting van
de economische UNO-commissie voor
Europa te bespreken op basis van de So
vjet-voorstellen aan dezelfde commissie in
april 1956.
In de Russische verklaring wordt ge
zegd: „De plannen voor de oprichting in
West-Europa van twee nieuwe gesloten or
ganisaties kunnen gevaarlijke gevolgen
voor de Europese bevolking hebben", om
dat het werk van beide instellingen aan
NAVO-doeleinden ondergeschikt zou wor-
FRANKFORT (Reuter) Een overeen
komst tot schadevergoeding aan „slaven
arbeiders" van de I. G. Farben in de twee
de wereldoorlog kan in. gevaar worden
gebracht, indien teveel nieuwe eisen tot
schadeloosstelling worden ingediend, al
dus heeft een woordvoerder van de liqui
datiecommissie van de I. G. Farben te
Frankfort medegedeeld. De overeenkomst
voorziet in betaling van 27 miljoen mark
ean Joodse eisers en drie miljoen mark
aan niet-Joodse eisers.
Tot dusver hebben ongeveer 3800 per
sonen, voor het merendeel uit de 'Weste
lijke landen, een eis tot schadevergoeding
ingediend. Verwacht werd dat er in to
taal 6000 eisen zouden worden ingediend.
De woordvoerder deelde mee, dat na be
sprekingen met een Poolse afvaardiging,
ook rekening moet worden gehouden met
eisen uit communistische landen. Indien er
aanzienlijk meer dan 6000 eisen zullen
worden ingediend zal de liquidatiecommis
sie zich misschien genoodzaakt zien zich
aan de overeenkomst te onttrekken.
ADVERTENTIE
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U er overheen.
Ti nil— I 11 118 Mliimi'iiin lüma—
den gemaakt. Dit zou leiden tot een die
pere verdeeldheid van Europa, een toene
men van de spanning, de economische en
politieke samenwerking op geheel Europe
se grondslag belemmeren en nieuwe moei
lijkheden met zich brengen voor de oplos
sing van het vraagstuk der Europese vei
ligheid.
Ervaring
De verklaring bevatte voorts twee aan
vullende voorstellen voor de ontwikkeling
van kernonderzoek en uitwisseling aan
alle Europese landen: de stichting van een
Europees centrum voor wetenschappelijk
onderzoek van kernenergie en samenwer
king bij de oprichting van instellingen voor
de produktie van kernenergie alsmede bij
de voorziening van grondstoffen hiervoor.
„Als deze samenwerking op geheel Euro
pese grondslag geschiedt, zullen de Euro
pese landen natuurlijk de verantwoorde
lijkheid dragen voor het gebruik maken
van de overeenkomende ervaring van de
Sovjet-Unie", aldus de Sovjet-verklaring.
Amerikaanse functionarissen vinden het
nieuwe Russische plan eerder een diplo
matieke manoeuvre dan een ernstig voor
stel tot onderhandelingen. In Bonn verge
leek men het plan met het voorstel van de
Sovjet-Unie in 1954, dat zij zich zou aan
sluiten bij de Noordatlantische Verdrags-
organisatie. In Franse regeringskringen
overheerst de mening, dat het plan een
nieuwe propaganda-actie is, bedoeld om de
pogingen tot vereniging van West-Europa
te verijdelen. Een functionaris van het
Franse ministerie van Buitenlandse Zaken
zei, dat het voorstel eens ernstig zal wor
den bestudeerd.
De resultaten in 1956 van de Nederlandse
Kaiser-Frazer Fabrieken n.v. te Rotterdam
geven wederom reden tot voldoening en
overtreffen die van 1955, aldus de directie.
De exploitatiewinst nam toe van f 1.436.179
tot 3.100.733. Besloten is 533.555 (v.j.
413.955) af te schrijven op gebouwen, in
stallaties enzovoorts, en een extra reserve
te vormen van 935.000 teneinde vernieu
wing van de duurzame produktiemiddelen
tegen de huidige vervangingswaarde moge
lijk qte maken. Voorts is besloten 750.000
toe te voegen aan de reserve voor diverse
doeleinden (v.j. 'f 500.000). Deze reserve
bedraagt daarna 2.250.000. Hierna resteert
een saldo winst van 882.178 (v.j. 522.224)
Voorgesteld wordt het dividend te ver
hogen van 10 tot 15 percent; 200.000 wordt
toegevoegd aan het reservefonds. Het
kapitaal bleef onveranderd 3.541.000.
De omzetten op de binnenlandse markt
bleven zich gunstig ontwikkelen. De om
zetten op de exportmarkten vertoonden
een stijgende lijn. De bezettingsgraad van
de fabriek was het gehele jaar zeer gunstig
en beïnvloedde aanmerkelijk het resultaat.
De Duitse kustvaarder „Achilles", die
vrijdag op de zeedijk bij Westkapelle
strandde, is nu geheel gekapseist. Een
foto van het schip, machteloos in
de golven.
Van het ministerie van Oorlog werd weder
om een opdracht ontvangen voor de leve
ring van Willys Jeeps. De balans vermeldt
een voorraadcijfer van 10.276.041 (v.j.
15.105.537). Dit heeft voornamelijk be
trekking op tijdige dekking van een deel
van de voor de legerorder benodigde een
heden en onderdelen.
De financiële positie van de vennootschap
wordt krachtig genoemd. Het assemblage
contract met het Engelse Rootes Concern
werd beëindigd, daar voor de betrekkelijk
kleine omzet van de Hillman op de Bene-
luxmarkt het aanhouden van een aparte
assemblagelijn niet langer wenselijk werd
geacht.
De investeringen beliepen circa 600.000.
Door de opheffing van de benzinebeperkin
gen voorziet de directie een gunstige bezet
ting van de fabriek. Over het lopende boek
jaar mogen bevredigende resultaten wor
den verwacht, hoewel stijgende lonen en
sociale lasten, waarvoor geen compensatie
in andere vorm wordt gevonden, een on
zekere factor vormen.
Dit jaar is voor het eerst sinds de twee
de wereldoorlog de binnenlandse omzet
van de stoommeelfabriek „Holland" n.v.
een fractie gestegen, aldus het verslag over
1956. De directie kan echter nog niet met
zekerheid zeggen of aan de daling van het
broodverbrtiik,- ook in het buitenland, een
eind is gekomen.
De1 exploitatierekening sluit, na, aftrek
van f 201.705 voor sociale lasten, met een
voordelig saldo van f 1.008.638 (vorig jaar
f 1.062.088). Na aftrek van interest ad
De koude lucht, die zaterdag over Scan
dinavië tot aan het noordoosten van ons
land was uitgevloeid, is gedurende het
weekeinde weer naar het oosten terug
gedrongen. Een depressie, die zaterdag
ochtend ten zuiden van IJsland was aan
gekomen, heeft zich, in diepte toenemend,
verder naar het oosten verplaatst, waar
door de zuidwestelijke stroming boven
West-Europa in kracht toenam. Enkele
storingen, die in deze stroming meebewo
gen, hebben vooral zondag overvloedige
regens veroorzaakt.
In de nacht van zondag op maandag
heeft de eerder genoemde depressie zich
in tweeën gesplitst. De voorste kern is
snel naar de Oostzee doorgelopen, terwijl
voor de Noorse kust een restkern is achter
gebleven. Ondertussen had zich boven de
Britse eilanden een zwakke rug van hoge
druk opgebouwd, die vergezeld van op
klaringen maandag ons land naderde. Ten
westen van Ierland bevond zich toen weer
een nieuwe storing, die in onze richting
bewoog. Deze zal dinsdag het weer in ons
land gaan beïnvloeden, zodat de regen
kansen weer toenemen. Het weer blijft
zacht voor de tijd van het jaar.
WEERRAPPORTEN
19 maart
Zon op 6.48 uur, onder 18.53 uur.
Maan op 23.45 uur, onder 8.04 uur.
Maanstanden
23 maart 6.04 uur laatste kwartier.
31 maart 10.19 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 18 maart
Hoog water: 5.04 en 17.22 uur.
Laag water: 0.49 en 13.16 uur.
Dinsdag 19 maart
Hoog water: 5.47 en 18.08 uur.
Laag water: 1.31 en 13.59 uur.
Temperaturen
buiten
u
e
land maxima
van giste
.2 c
ren Binnenland heden
u
a
CA C
7 uur. Neerslag, laatste
c .e
<u -
24 uur
SË
c
c
Stockholm
sneeuw
ozo
-4
8
Kopenhagen
regen
wzw
1
8
Aberdeen
onbewolkt
wnw
8
Dublin
zwaar bew.
wzw
13
Amsterdam
onbewolkt
w
14
13
Londen
licht bew.
wnw
11
4
Brussel
geheel bew.
wzw
11
8
Parijs
regen
w
11
1
Bordeaux
geheel bew.
wzw
16
0
Grenoble
zwaar bew.
windst.
15
0
Nice
geheel bew. windst.
15
0
Berlijn
zwaar bew.
w
10
15
Frankfort
regen
wzw
12
9
München
regen
wzw
14
8
Zürich
regen
zzw
17
2
Genève
regen
w
17
0,1
Locarno
mist
nw
15
0
Wenen
regen
w
14
0,7
Innsbruck
regen
O
16
0,3
Rome
nevel
windst.
20
0
Mallorca
mist
windst.
21
0
Den Helder
zwaar bew.
w
8
13
Ypenburg
zwaar bew.
w
9
14
Vlissingen
geheel bew.
wzw
9
15
Eelde
zwaar bew.
w
7
10
De Bilt
half bew.
w
8
16
Twente
lichte regen w
8
25
Eindhoven
geheel bew.
w
10
10
Vlv. Z.-Limb. regenbui
wzw
10
10
18. „Welaan", sprak Joris, „gijlieden
moogt gerust met mij meerijden, doch ver
zal dat niet zijn, want ik ben op weg naar
Huize Hobbeldonk, hier vlak in de nabij
heid, om een jeugdig vriendje van me te
bezoeken". „Nee, willen niet daarheen,
signor, want we hebben daar juist inge
broken, snappio?", zei Mario mededeel
zaam. „Domme domme Mario!", krijste
Tonio. „Jij praten teveel! Straks, jij ook
nog vertellen, dat wij daar hebben gestolen
Oog van Cyclopiadat miljoen waard is!"
Joris spitste de oren. Zijn oog bleef even
peinzend rusten op het schilderij, dat Tonio
in de hand hield. „Een miljoen waard
mompelde hij, „ei, ei, tut tut! Belangrijk!"
Toen keerde hij zich minzaam tot Tonio
en Mario. „Stap in, heren", sprak hij. „Het
valt me in, dat het eigenlijk al te laat is
om naar Huize Hobbeldonk te gaan. Dus
zal ik u gaarne naar elders vervoeren; ik
breng u waarheen ge maar wilt. Alles voor
de kunst!" En bij zichzelf voegde hij er
zachtjes aan toe: „vooral als die kunst een
miljoentje waard is".
f 219.844 (v. j. f 165.540), sluit de winst- en
verliesrekening, vöör afschrijvingen, met
een voordelig saldo van f 788.794. Hiervan
wordt bestemd voor afschrijvingen f 461.808,
voor reserveringen f 164.571. Voorgesteld
wordt een onveranderd dividend van 6
percent op een kapitaal van f 2.400.000. Er
is een agioreserve van f 21.334.
De tarweprijzen kenmerkten zich het ger-
hele jaar door een stijgende tendentie, on
danks de grote voorradgq in de Verenigde
Staten en Canada. Om een normale uit
oefening van het bedrijf te verzekeren,
was het bedrijf genoodzaakt naar verhou
ding tamelijk grote voorraden grondstof
fen aan te leggen. De natte zomer van
1956 heeft de oogsten in West-Europa on
gunstig beïnvloed.
De directie betreurt, dat ondanks haar
pogingen meer tarwescheper. rechtstreeks
naar Amsterdam te laten komen, relatief
nog zo weinig buitenlandse tarwe over
Amsterdam is aangevoerd. Een enkele maal
slechts mocht het gelukken een gehele
scheepslading uit Noord-Amerika en enkele
kleine scheepsladingen uit Rusland naar
Amsterdam te dirigeren.
Het verslag betreurt het achteruitlopen
van de export. Men heeft echter de han
delsafdeling kunnen activeren, zodat deze
belangrijk tot de resultaten heeft kunnen
bijdragen. De meefabrieken in de om
ringende landen werken alle met export
subsidie. Zo lang deze toestand voortduurt
moet de „Holland-Meel" enkele buiten
landse markten, naar zij hoopt tijdelijk,
prijsgeven.
De stijgende lonen en sociale lasten no
pen tot verdere automatisering. De over
heid blijft nog steeds nauwlettend toezien
op de prijsontwikkeling van de produkten.
De 3 1/2 pet geldlening 1947, oorspronkelijk
groot f 2 miljoen, werd door aflossing
teruggebracht tot f l.oOO.OOO. Ondanks de
scherpe concurrentie blijft de directie de
toekomst met vertrouwen tegemoet zien.
(Voor de beursberichten zie pag. 8)
Viswater. Joegoslavische patrouilleboten
hebben in de Adriatische zee zes Itali
aanse trawlers opgebracht. De schepen
zouden naar de Joegoslavische haven
Sibenik zijn gevoerd. Reeds twaalf jaar
verschillen Italië en Joegoslavië van
mening over de visrechten in de'Adria
tische zee.
Pot en ketel. Ex-koning Faroek van Egyp
te heeft zaterdagavond op een perscon
ferentie in een nachtclub te Rome de
beschuldiging geuit, dat de Egyptische
regering op het punt staat enige der
kostbaarste archeologische schatten van
het land te verkopen. Onder de aange
boden kostbaarheden zouden zich gou
den voorwerpen bevinden, die in de
graftombes der farao's zijn gevonden, en
ook de beroemde gouden sarcofaag van
Toet-Ankh-Amon.
Verbouwing. Architecten en decorateurs
zijn in Parijs bezig met het treffen van
voorbereidingen om het paleis van de
Franse president zodanig om te bou
wen, dat het geschikt is om beroemde
gasten te herbergen.
Verstuiving. Japanse meteorologen hebben
in West-Japan uit Buiten-Mongolië af
komstig fijn zand gevonden, dat zeer
radio-actief is. Het stof vertoonde een
radio-activiteit van 6.200 eenheden, ter
wijl de normale sterkte in de betrokken
streek 45 eenheden is.
Audiëntie. In de loop van de audiëntie, die
Paus Pius XII zondagmorgen aan de
Amerikaanse vice-president Nixon toe
stond, heeft laatstgenoemde de paus
een boodschap van president Eisenho
wer overhandigd. De paus hield daarna
een toespraak in het Engels.
Mijngas. Bij een mijngasontploffing in een
mijnschacht bij Liévin nabij Lens zijn
negen mijnwerkers gedood en vier ge
wond. Een mijnwerker wordt nog ver
mist.
Lunch. President Jose Maria Lemus van
El Salvador, en een aantal hoge autori
teiten van dit Midden-Amerikaanse
land, zijn naar een militair hospitaal
overgebracht met verschijnselen -van
voedselvergiftiging. Deze geschiedde aan
een lunch, die gehouden werd ter vie
ring van de zesde verjaardag van El
Salvadors militaire academie.
Samenwerking. De Amerikaanse schout
bij-nacht Dufek, die vrijdag uit het
zuidpoolgebied in de V.S. is aangeko
men, heeft zondag te New York meege
deeld, dat de Verenigde Staten in het
zuidpoolgebied vijf nieuwe bases heb
ben ingericht voor het onderzoek in het
internationale geofysische jaar. Geen
van de bases heeft militaire betekenis,
aldus Dufek. Hij zeide zeer onder de in
druk te zijn gekomen van de samenwer
king tussen de landen die aan het on
derzoek deelnemen. Bij de Amerikaanse
expeditie is een Russische waarnemer en
bij de Russische een Amerikaanse.
Parken. Binnenkort zal in de Westduitse
bondsdag een wetsontwerp tot oprich
ting van twintig nationale parken in
West-Duitsland worden ingediend. Die
„oasen der stilte", zullen gevestigd wor
den op de eilanden van de Noordzee, in
..de.,Alpen, in het Beierse Woud, in het
Zwarte Woud, het Harzgebergte en de
Spessart. c
Onverbeterlijk. Het Oostduitse persbureau
ADN heeft zaterdag medegedeeld, dat
„alle onverbeterlijke herrieschoppers"
van de Oostberlijnse universiteit zijn
verwijderd, nadat pogingen om deze tot
een „broeinest van provocaties" te ma
ken, waren verijdeld. Oostberlijnse stu
denten, zo werd onlangs in een proces
tegen een hoogleraar in Oost-Berlijn
verklaard, hadden in november tijdens
de Hongaarse opstand getracht demon
straties te organiseren.
Geen commentaar. De Tsjechoslowaakse
veiligheidspolitie heeft een „groep agen
ten van de Amerikaanse geheime dienst"
gearresteerd, aldus heeft het Tsjechoslo
waakse ministerie van Binnenlandse
Zaken zaterdag bekendgemaakt. Een
der arrestanten is de politieke commen
tator van de televisie-omroep in Praag.
Voornemen. Studenten in Johannesburg en
Durban hebben zaterdag geprotesteerd
tegen het voornemen van de regering
om de apartheid ook op de universitei
ten in te voeren.
Verzegeld. Douaneambtenaren in Beieren
hebben zaterdag in een verzegelde goe
deren-wagon een jong Joegoslavisch
echtpaar aangetroffen. De man en de
vrouw, die pas een maand getrouwd
waren, hadden zich onder balen hennep
in de wagon verborgen om Joegoslavië
te ontvluchten. Hun reis had zeven da
gen geduurd. Zij waren uitgeput door
gebrek aan water.
HOEWEL bij natuurvolken de uitwisse- Behalve deze soorten van geld hebben
ling van goederen veel minder intensief is ook allerlei consumptiegoederen als geld
dan in onze maatschappij, en hoewel die
uitwisseling vaak plaats vindt door ruil
van het ene voorwerp tegen het andere,
bezitten toch vele natuurvolken een alge
meen aanvaard ruilmiddel, dat tevens
waardemeter is en daarom als geld moet
worden beschouwd.
Over het schelpengeld, dat thans nog in
enkele streken dienst doet, be-
hoeven we in dit verband niet
te spreken, want we hebben
u een paar jaar geleden de
laatste marktnoteringen van
vrouwen op enige Zuidzee ei
landen genoemd en wensen
daarop niet terug te komen.
In de streken waar metalen
bekend waren, dienden ijzeren, koperen,
bronzen en tinnen voorwerpen vaak als
geld. Zo vond Caesar op zijn tocht naar
Brittannië ijzeren staven die als geld wer
den gebruikt. In het Nijlgebied zijn als
zodanig lange tijd speerspitsen gebruikt en
in verschillende delen van Afrika ijzeren
hakken. De Peruanen en Abessiniërs heb
ben in vroeger tijden katoenen stoffen als
waardemeter aanvaard, gelijk - zoals u
weet - pelzen als zodanig dienst deden in
Noord-Afrika, maar óók in Noord-Europa
en Noord-Azië. In Friesland kende men in
oude tijden wollen stoffen als ruilmiddel
en waardemeter, evenals in Zweden en op
IJsland, en in verschillende landstreken
waren in de oudheid kostbare gewaden als
geld in gebruik. Wie in Matth. 6 19 leest
van „schatten op aarde, waar mot en roest
ze ontoonbaar maakt" mag met goed recht
vermoeden dat hier o.m. gedoeld wordt op
kledinggeld als materiaal voor schatvor-
ming.
dienst gedaan. De Arabische reiziger Ibn
Batoeta vond in de 14de eeuw zouttegels
in de Sahara als geld in omloop en in Oost-
Afrika zijn lange tijd de in bast gehulde
zoutstangen als zodanig geldig geweest, tn
centraal-Azië kende men voorts geld in
de vorm van tegelthee, d.w.z. geperste
theetabletten en in Zuid-Amerika circu
leerde maté, d.i. een soort
Paraguay-thee. Wie herinnert
zich voorts niet, dat na de
ontdekking van Amerika in
Mexico betaald kon worden
met cacaobonen?
Vermeldenswaard is voorts,
dat in 1420 tussen Engeland
en IJsland een prijsover-
eenkomst tot stand kwam, waarbij de
stokvis als rekeneenheid fungeerde en dat
nog in de 17de eeuw de in Virginia ge-
importeerde maagden door de kolonisten
werden gekocht met tabak, of werden ver
rekend met tabak als rekeneenheid. In het
Verre Oosten is rijst als ruilmiddel - o.m.
in het credietverkeer - nog altijd geen uit
zondering, zodat het consumptieve geld (of
eenvoudiger: geld dat kan worden opge
geten) een niet onbelangrijke plaats in deze
reeks inneemt.
Vee, hoewel behept met het beztvaar dei
ondeelbaarheid, heeft in verschillende ge
meenschappen eveneens als ruilmiddel
en/of als rekeneenheid gefungeerd, evenals
grond en andere onroerende goederen, die
we echter in hun immobiliteit zullen laten
rusten, omdat we eens over rekensystemen
uit vroeger tijden willen spreken.
Daarover morgen.
H. Vétillon
(Nadruk verboden)
