IJmuider Courant | 1957 | 4 april 1957 | pagina 2

Fraaie bedrijfswinst Unilever in 1956;
gestegen omzet overtrof hogere kosten

Nederlands bedrijfsnieuws

Panda en het meesterwerk

MEUBEL1

mm

Fa. B. ENGELENBERG

Weinig weersverandering

Deflatoire uitzetting van de
bankbil j ettencir culatie

Alle dividenden verhoogd

't Silver Stoepke

De radio geeft vrijdag

Jaarverslagen en dividendvoorstellen

Wereldnieuws

TocU ió het zo

DONDERDAG 4 APRIL 1957

2

CONSTANT M

per paar v.a. ƒ42.50

Weekstaat Nederlandschc Bank

Circulatie weer boven de
vier miljard gulden

Gunstig resultaat van
Indola n.v.

Kort economisch nieuws uit
binnen- en buitenland

Sterlingkoers verbeterd

woningtextiel
een

ongekend
grote
sortering

IN AANSLUITING OP DE 28 februari gepubliceerde gegevens omtrent de door
het Unileverconcern in 1956 behaalde resultaten is aan het verslag van het bestuur
van Unilever n.v. en Unilever Ltd. over 1956 nog het volgende ontleend: De record
omzet bedroeg in 1956 f 17.784.122.000 tegenover f 16.119.462.000 in 1955. Ondanks
steeds hogere kosten heeft het grotere volume van de omzet geleid tot een bedrijfs
winst van f 1.053.669.000 tegenover f 909.241.000 in 1955. De geconsolideerde netto
winst over 1956 bedraagt f 501.489.000 tegenover f 480.055.000 in 1955, nadat wegens
naar de winst geheven belastingen f 551.923.000 (1955: f 467.149.000) in mindering is
gebracht. Na aftrek van belastingen, maar vóór aftrek van interest op schulden
op lange termijn, vertegenwoordigt de winst over 1956 een rendement van 10,2"/o
(1955: 9,8°/o) over het geïnvesteerde kapitaal van f 5.007.000.000.

Op 12 december j.l. zijn interimdividen
den over het gewone aandelenkapitaal van
n.v. en van limited uitgekeerd van onder
scheidenlijk 5 l/4°/o en 6°/o. Voorgesteld
wordt de dividenden op de gewone aan
delen over 1956 vast te stellen op 15 l/2°/o
bij n.v. (1955: 14%) en 17 l/2°/o bij limited
(1955: 15 3/4°/o), en mitsdien alsnog uit te
keren bij n.v. een slotdividend van 10 1/4%
en bij limited een slotdividend van 111/2°/o,
beide betaalbaar van 14 mei a.s. af. Na uit
kering der voorgestelde dividenden zal dan
een bedrag van f 375.369.000 aan de in het
bedrijf behouden winsten worden toege
voegd, waardoor het totaal daarvan zal
stijgen tot f 2.370.137.000.

Halfjaarlijkse cijfers

Het bestuur van Unilever heeft besloten,
over te gaan tot de publikatie van voor
lopige cijfers betreffende omzet en winst
over de eerste helft van het boekjaar. Het
ligt in de bedoeling de mededeling betref
fende het eerste halfjaar van 1957 in de
eerste week van september te pub iccren.

Het totaal van de liquide middelen, be
staande uit kas- en banksaldi, kasbeleg-
gingen op korte termijn, na aftrek van op
korte termijn opgenomen gelden, is met
nagenoeg f 165 miljoen gestegen tot f 507
miljoen per 31 december 1956. De stijging
is ten dele een gevolg van de gebeurte
nissen in het Nabije Oosten. Deze hebben
niet alleen geleid tot hamsteraankopen,
maar hebben bovendien de overzeese aan
voeren van grondstoffen vertraagd, zodat
op 31 december 1956 de voorraden kleiner
en het totaal der liquide middelen groter

ADVERTENTIE

de kleine zaak met de grootste keuze

Grote Houtstraat 49

Tel. 20019

Haarlem

HILVERSUM I, 402 m

7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgenge
bed en kt.kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15
Platen. 8.50 V. d. huisvrouw. 9.40 School
radio. 10.05 Platen. 10.30 Idem.11.00 V. d.
zieken. 11.40 Pianoduo. 12.00 Middagklok -
noodklok. 12.03 Sopr.. fluit en piano. 12.30
Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte muziek.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en kath.-
nieuws. 13.20 Lichte muz. 13.45 V. d. vrouw.
14.00 Lichte muz. 14.30 Pianorecital. 15.00
Schoolradio. 15.30 Dansmuz. 16.00 V. d. zie
ken. 17.00 V. d. jeugd. 17.15 Kinderkoor. 17.40
Beursber. 17.45 Blokfluitkoor. 13.05 Lichte
muz. 18.30 En nu mijrt geval. 18.45 Pianospel.
19.00 Nieuws. 19.10 Regeringsuitz. 19.30 Verz..
progr. v. d. militairen. 20.05 VVD: Algemene
Ledenvergadering. 21.00 Kamerork. 21.30
Kruisweg. 22.30 Orgelcooc. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Platen.

HILVERSUM II, 298 m

7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 8.00
Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.40
Schoolradio. 10.00 Thuis. caus. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Hammondorgel spel. 10.45 V. d.
kleuters. 11.05 Alt en piano. 11.30 Congres v.
d. Vrouwenbond van de Partij v. d. Arbeid.
12.00 Elektronisch- mandoline-ens. en solist.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Sport en
prognose. 12.50 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15
Meded. en platen. 13.25 Mil.ork. 13.55 Beurs
ber. 14.00 Viool en piano. 14.30 Litterair
progr. 14.50 Gevar.progr, 16.00 Platen. 16.20
Muzikale caus. 16.50 V. d. jeugd. 17.20 Pro-
menade-ork. 17.50 Congres v. d. Vrouwen
bond van de Partij van de Arbeid. 18.00
Nieuws. 18.15 Act. 18.20 Lichte muz. 18.50
De puntjes op de i. caus. 19.00 V. d. kind.
19.10 Meisjeskoor. 19.30 ..Wat geloven Vrij
zinnig Protestanten?, caus. 19.50 Ber. 20.00
Nieuws. 20.05 Boekbespr. 20.20 Kamermuz.
20.35 Ronde van België, caus. 20.45 Het ge
zin als levenscentrum, caus. 2:1.00 Dansmuz.
21.30 Etherforum. 22.10 Buitenl.weekoverz.
22.25 Volksmuz. uit India. 22.40 Zorg^om de
mens, caus. 22.50 Avondwijding. 23.1524.00
Platen.

BRUSSEL, 324 m

12 00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Marsmuz.
13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 Schoolradio.
15.45 Volksdansen. 16.00 Koersen. 16.02 Pla
ten. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muz. 17.45
Duitse les. 18.00 Zang en piano. 18.15 Platen.
18.20 Zan>g en piano (verv.). 18.30 V. d. sold.
1.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45 Krom. v. d.
Bond der Grote Gezinnen. 20.00 Ork.conc.
21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Pianorecital.
22.00 Nieuws. 22.11 Zang en piano, 22.55—
23.00 Nieuws.

waren dan anders het geval zou zijn ge
weest. De investeringen, die in 1955 f 298
miljoen en in 1956 f 397 miljoen beliepen,
zullen in 1957 een nog hoger bedrag vergen.

Het bestuur acht de liquiditeit voldoende
om ook in 1957 in alle financiële behoeften
te voorzien.

Omzetvergroting

De omzetten in margarine en andere
spijsvetten bedroegen in 1956 1.602.000
(v.j. 1.589.000) ton. In Nederland was de
omzet hoger en kon het marktaandeel voor
margarine en bak- en braadvet ruim
schoots gehandhaafd blijven. In Amerika
is de margarine-omzet belangrijk gestegen,
voornamelijk ten gevolge van de introduc
tie van een melange; hoewel de omzet van
andere spijsvetten is afgenomen, is de to
tale positie aldaar sterker geworden.

Een van de belangrijkste feiten in 1956
was de opmerkelijke vooruitgang, die de
synthetische wasmiddelen bijna overal
hebben geboekt. Zij maakten nagenoeg een
derde van de totale concernomzet aan was
middelen uit. De totale omzetten in zeep
en synthetische wasmiddelen waren in 1956
1.670.000 (v.j. 1.559.000) ton. In Nederland, I van wasmiddelen en toiletartikelen heeft

van toiletartikelen zette zich in 1956 voort.
De omzetwaarde bedroeg in dat jaar
f 298.537.000 (v.j. f 240.932.000).

De omzetten van levensmiddelen tonen
over de laatste jaren een voortdurende
vooruitgang. Voor 1956 bedraagt het cijfer
f 1.627.452.000 (v.j. f 1.470.225.000). De om
zet van veekoeken en mengvoeder bedroeg
in 1956 4.297.000 (v.j. 3.982.000) ton.

Het totale areaal der plantages van het
concern is in 1956 met 3.200 ha toegenomen
en bedraagt thans 70.500 ha. Meer dan de
helft van deze toeneming bestaat uit olie-
palmen in Belgisch-Kongo en Malakka.
Daarnaast waren er kleinere uitbreidingen
bij rubber-, cacao-, koffie- en bananen
plantages.

Omtrent de groep United Africa meldt
het verslag, dat de totale waarde van de
door deze groep ingekochte Afrikaanse
exportprodukten en verkochte handels
artikelen, alsmede van haar diensten,
f 3.088.000.000 bedroeg, een stijging van 6%
ten opzichte van 1955. De verkoop van
handelsartikelen groot f 1.943.000.000, was
10% hoger, maar de verkoopwaarde van
de verhandelde exportprodukten, groot
f 1.041.000.000 was 2% lager.

Gedaalde Nederlandse export

De export van margarine en andere
spijsvetten uit Nederland is gedaald met
24%. Dit is een gevolg van het overvloe
dige aanbod van goedkope Amerikaanse
reuzel en, wat de export van margarine
naar Engeland betreft, van de grotere con
currentie. De uitvoer van oliën is belang
rijk gestegen en die van vleeswaren kon
ruimschoots worden gehandhaafd op het
niveau van 1955.

De waarde van de export uit Engeland

waar de meeste omzetten sterk zijn ge^
stegen, bleef de omzet van synthetische
wasmiddelen ongeveer op het peil van 1955.
Het in 1955 ingetreden herstel in de omzet

het hoge bedrag van het voorafgaande jaar
nog overtroffen, ofschoon men in 1956 bij
de uitvoer van wasmiddelen met buiten
gewone moeilijkheden te kampen had.

Dat het ditmaal een zware Ultimo is ge
weest blijkt wel uit de verkorte balans van
de Nederlandsche Bank per 1 april, blij
kens welke de biljettencirculatie voor het
eerst in dit jaar boven de 4 miljard is uit
gekomen. Niet minder dan bijna 160 mil
joen aan bankbiljetten zijn in omloop ge
bracht waardoor de totale circulatie is ge
stegen van 3869 miljoen tot 4027 mil
joen. Een jaar geleden bleef de circulatie
nog juist beneden de 4 miljard. In het
licht van de algemene ontwikkeling, aldus
geldmarktkringen, duidt deze uitzetting
echter niet op een slechter wordende ten
dentie. De strekking is eerder deflatoir dan
inflatoir hetgeen ook overeenkomt met de
afnemende girale circulatie.

De positie van de banken treedt in deze
weekstaat wel bijzonder scherp naar voren,
want ook in het saldo van de bankinstellin
gen valt een scherpe mutatie te constateren.
Deze zijn namelijk verminderd met 381
miljoen tot 268 miljoen. Sinds de verla
ging van het voorgeschreven percentage
van 7 tot 6 percent ligt het gemiddelde van
de verplichte kasreserve op circa 300 mil
joen. Vorige week waren de banken daar
nog ƒ80 miljoen boven. Zij kunnen het
zioh dus permitteren om daar ditmaal onder
te blijven en wel met een bedrag van
32 miljoen. De banken streven er uiter
aard naar de voorschotten zo laag moge
lijk te houden, maar konden er in de afge
lopen week niet aan ontkomen, dat deze
dure voorschotten zijn toegenomen van
113 miljoen tot 141 miljoen. Met de 7
miljoen stijging der wissels in disconto heb
ben zij dus voor 35 miljoen opgenomen,
hetgeen betrekkelijk meevalt. De ultimo
immers is behoorlijk krap geweest en in
dat licht gezien is de uitzetting der voor
schotten nog binnen de perken gebleven.

Een april is de datum waarop de Neder
landsche Bank het winstaandeel van het
rijk overboekt naar de schatkist. Vandaar
dat de diverse rekeningen met 17 miljoen
zijn achteruitgelopen. Dit winstaandeel, dat
op 10 a 11 miljoen gulden geschat mag wor
den, is uiteraard ten goede gekomen aan het
saldo van de schatkist, dat met 3 miljoen
is toegenomen, in aanmerking nemende een
bedrag aan vervallen schatkistpapier van
omstreeks 5 miljoen en de betaling van
rente en aflossing op de staatsschuld per
1 april. Een andere post die de aandacht
trekt is de krachtige stijging der andere
saldo's van 27 miljoen tot 36 miljoen,
maar de oorzaken hiervan zijn zonder na
dere toelichting niet te verklaren.

Op de geldmarkt is de situatie iets beter
geworden en valt een merkbare terugkeer
van geld waar te nemen, zodat callmoney
weer tot 3V2 percent kon worden terugge
bracht. Te hopen valt dat de in circulatie
gekomen 160 miljoen aan bankpapier
weer snel in april terug zal vloeien het
geen de geldmarkt ten goede zal komen.

Wat de aeviezensituatie betreft, deze
vertoonde een verbetering van 3 miljoen,
zodat goud en deviezen tezamen nu 3885
miljoen belopen. Het convertibele bedrag
is met 3 ton verminderd, zodat toch nog
altijd de tendentie van vermindering der
kwaliteit van de deviezen aanhoudt. De
goudvoorraad bleef onveranderd. Het dek
kingspercentage zakte in tot 66,94.

ADVERTENTIE

Doclstraat S9 - Haarlem - Tol. 15252

FLEXA PLASTIC ENAMEL

De Indola N.V. te Rijswijk heeft over
1956, na reservering voor belastingen, een
netto winst behaald van 606.264 tegen
502.500 over 1955. Dit resultaat, aldus het
verslag, geeft reden tot tevredenheid. De
verklaring ligt grotendeels in de betere
huisvesting en de grotere efficiency, als
mede in grotere omzetstijging van artike-
lengroepen met een gunstige winstmarge.
De directie meent, dat ondanks prijsstabi-
lisatie, de winstmarge gehandhaafd kan
blijven.

De directie verwacht, dat de gunstige
ontwikkeling van de omzet zich zal voort
zetten. Een bemoedigend verschijnsel acht
zij, dat bij een omzetstijging van elf per
cent, de winst een accres van 20 percent
aanwijst. De resultaten van de dochter
onderneming N.V. Industriële Onderneming
W. H. Braskamp, stemmen eveneens tot te
vredenheid.

Loodproduktie

De totale produktie van ruw lood (tenminste
99,95 percent loodgehalte) in de loodproduceren-
de landen van de O.E.E.S., België, Denemarken,
Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italië, Neder
land, Oostenrijk., het Verenigd Koninkrijk en
Zweden, alsmede in Marokko en Tunesië, be
droeg 48.042 metrieke ton in februari 1957 tegen
52.069 ton in Januari 1957.

Gebrüder Röchling-Bank

Na een tienjarige onderbreking heeft de Ge
brüder Röchling-Bank haar werkzaamheden in
het Saargebied hervat. Op 30 juni 1945 legden
de Fransen beslag op de instelling, die vóór de
oorlog een van de bekendste particuliere banken
in Duitsland was. Na de economische aansluiting
van bet Saargebied bij Frankrijk in november
1947 moest de bank haar werkzaamheid geheel
staken. De Franse „Banque Nationale pour le
Commerce et l'Industrie" (BNCI), welke de bank
en het grootste gedeelte van de filialen had
overgenomen, zal ook voortaan op vriendschap
pelijke wijze met de Röchling-Bank samenwer
ken.

De omvang van het zakenvolume der delen. Zonder de recordomzet zou het on
Escomptobank n.v. te Djakarta, dat op
zichzelf bevredigend was, werd doelbewust
gelimiteerd door het streven der directie
tot handhaving van een redelijke en ver
antwoorde liquiditeit. Daardoor heeft de
bank regelmatig vele aantrekkelijke zaken-
mogelijkheden aan haar voorbij moeten
laten gaan. Het bedrijfsoverschot beloopt
rp. 19.773.401 (v. j. rp. 20.747.468). Voor
verdeling resteert rp. 6.577.778 (onv.). Het
dividend wordt voorgesteld op onv. 25 pet
in contanten, over een kapitaal van rp.

18.500.000 (onv.).

Vromen en Doetinchem

Het boekjaar 1956 is een gunstig jaar
voor de Vromen en Papierfabriek „Doe
tinchem" n.v. te Doetinchem geweest. Hat
saldo van de goederenrekening bedraagt:
f 1.851.697 (f 1.698.790). De netto-winst
bedraagt f 716.714 (f 740.656). Aan de al
gemene vergadering van aandeelhouders
zal worden voorgesteld de volgende divi
denden uit te keren: 9 pet op de gewone
aandelen (onv.); 8 pet op de prioriteits
aandelen (onv.). Het bedrijf is volop van
opdrachten voorzien.

Gero-Zeist

De afzet der fabrikaten van de n.v. Gero-
fabriek Zeist is in 1956 bevredigend ge
weest. De exploitatie heeft een bruto winst
opgeleverd van f 775.074 (v.j. f 596.550).
Er resteert een netto winst van f 186.745
(v.j. f 186.072). Voorgesteld wordt 5 per
cent dividend (onv.) op de preferente aan
delen en 7% pet (onv.) op de gewone aan-

Als gevolg van het bericht, dat de vak
verenigingen de staking in de Britse
scheepsbouw- en metaalindustrie hadden
afgelast, is dinsdag op de Londense wissel
markt de koers van het pond sterling ten
opzichte van de dollar verbeterd van
2,78 9/16 dollar op maandag tot 2,78 27/32
dollar. Op de effectenbeurs verbeterden
de koersen van Engelse staatsfondsen met
ongeveer 1 pond sterling. De koersen van
aandelen in Engelse industriële onderne
mingen verbeterden met 6 pence tot enkele
,shillingen.

WEERRAPPORTEN

t:
Ï'C

a

17

W)

-Ê

<D C

Het weer in Nederland wordt nog steeds wacht. Aanvoer van vochtige zeelucht is

beheerst door een groot gebied van hoge dan niet meer mogelijk en er zal waar-

druk, waarvan het centrum vanmorgen schijnlijk op minder uitgebreide schaal

met een barometerstand van 1033 mb in mist ontstaan.

Noord-Duitsland was gelegen. Binnen het
hogedrukgebied ontstond zowel in ons
land als in België de afgelopen nacht op
uitgebreide schaal mist. Voornamelijk in

Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Brabant J-ên" Binnenland:' heden

bedroeg het zicht vanochtend veelal min- 7 uur. Neerslag: laatste
der dan 100 meter 24 uur-

Een diepe bij IJsland gelegen depressie Stockholm half bew. wzw

beweegt zich in de richting van de Pool- 0slo zwaar bew. windst. -

zee en is voor het verder weersver oop Kopenhagen onbewolkt windst. 16

in ons land van geen belang Op enkele Aberdeen zwaar bew. zo 11

honderden kilometers ten westen van de Dublin t/eheel hp,„

Golf van Biscaye ligt een veel kleinere Londen - Motregen wzw M

depressie, die vermoedelijk langzaam in Amsterdam mist windst. 14

de richting van Frankrijk zal gaan be- Brussel

wegen en daar de barometer iets zal doen parys

dalen. In verband hiermede wordt in onze Bordeaux

omgeving een toeneming van de wind en Grenoble

draaiing naar zuidelijke richtingen ver- N;ce

Berlijn

Frankfort

Temperaturen: buiten
land maxima van giste-

5 april

Zon op 6.09 uur, onder 19.22 uur.
Maan op 8.46 uur, onder 0.10 uur.

Maanstanden

7 april 21.23 uur eerste kwartier.
14 april 13.09 uur volle maan.
22 april 00.00 uur laatste kwartier.
30 april 00.54 uur nieuwe maan.

Hoog en laag water in I.Imuiden
Donderdag 4 april

Hoog water: 6.02 en 18.21 uur.

Laag water: 1.42 en 14.06 uur.

Vrijdag 5 april

Hoog water: 6.39 en 19.00 uur.

Laag water: 2.16 en 14.41 uur.

München

Zürich

Genève

Locarno

Wenen

Innsbruck

Rome

Mallorca

Den Helder

Ypenburg

Vlissingen

Eelde

De Bilt

Twente

Eindhoven

mist windst. 14

nevel nno 15

mist n' 17

half bew. windst. 15

zwaar bew. nw 17

nevel n 16

nevel 14

nevel windst. 4

nevel no 9

nevel windst. 15

zwaar bew. windst. 19

half bew. verand. 15

nevel o 9

regen windst. 15

regen wzw 21

mist zzw 5

dichte mist o 2

mist ozo 2

mist windst. 3

dichte mist z 4

mist zzo 4

dichte mist windst. 3

Vlv. Z.-Limb. dichte mist windst. 2

0
3

2
0

0,2

0

0

0

0

8
0
o

3
2
0
0

0,8

2

9

0,1

0
0
0
0
0
0
0
0

mogelijk zijn geweest het thans verkregen
resultaat te behalen. De verlies, en winst
rekening van de n.v. Nationaal Bezit van
Aandelen Gerofabriek sluit met een netto
winst van f 89.910 (onv.). Hieruit kan aan
houders van prioriteitsaandelen 4 percent
en aan aandeelhouders 7% percent divi
dend worden toegekend. Het kapitaal bleef
onveranderd f 1.192.400.

Hollandia-Kattenburg
De bevredigende, gang van zaken bij
Hollandia Kattenburg n.v. heeft in 1955-56
geleid tot een netto winst van f 692.787
(v.j. f 653.901). Het saldo exploitatiereke
ning nam toe van f 1.344.709 tot f 1.821.483.
Voorgesteld wordt 9 percent dividend (v.j.
6 pet plus 3 1/3 percent in aandelen uit
de agioreserve). Het kapitaal is groot
f 3.546.000 (v.j. f 3.442.000). De abnormale
regenval in de tweede helft van 1956 heeft
de vraag naar de produkten (regenkle
ding) dermate doen toenemen, dat hieraan
niet in zijn geheel kon worden voldaan.
De verhoogde omzet heeft het exploitatie
resultaat gunstig beïnvloed, zodat ondanks
de kostenstijgingen een verheugend saldo
kon worden behaald, aldus het verslag.

Sikkens Lakfabrieken
De omzet van Sikkens Lakfabrieken n.v.
te Sassenheim heeft zich in 1956 zeer be
vredigend ontwikkeld. Het voordelig saldo
exploitatierekening steeg van f 2.037.212
tot f 2.196.037. Er resteert een saldo winst
van f 875.000 (v.j. f 750.000). Voorgesteld
wordt 6 percent dividend in contanten en
20 percent in aandelen uit de agioreserve
(v.j. werd uitgekeerd in totaal 23 percent
dividend, waarvan 5 pet uit de winst, 8
pet uit de agioreserve in contanten en 10
pet uit de agioreserve in aandelen). De
geconsolideerde winst- en verliesrekening
wijst een voordelig saldo exploitatiereke
ning aan van f 4.186.683 (v.j. f 3.898.985),
en een saldo winst van f 2.315.589 (v. j.
f 1.632.108). In het geconsolideerd over
zicht zijn alle vennootschappen opgeno
men, waarin Sikkens 50 percent of meer
van het kapitaal bezit. De ondernemingen
met minder dan 50 percent aandeel komen
voor onder deelnemingen.

i' CV'"' rtV' «HT V

ADVERTEN.T1E

WONINGINRICHTING
BEVERWIJK =E=

Geopend 8 u.ioen n-nuur. Dinsd.totuuSE

Brug. De handelsattaché van de Westduitse
ambassade te Cairo, Neumann, heeft
medegedeeld, dat de Westduitse han
delsbeurs te Cairo, die drie weken heeft
geduurd en woensdag gesloten werd,
door 400.000 personen is bezocht. Vol
gens Neumann heeft de beurs succes
gehad als brug naar het opbouwen van
industriële betrekkingen met de Ara
bische wereld.

Clandestien. In een clandestiene munitie
fabriek te Villa Gramacho nabij Rio de
Janeiro heeft zich woensdag een ont
ploffing voorgedaan, waardoor ten
minste drie personen om het leven zijn
gekomen, 430 mensen zouden zijn ge
wond. Volgens chauffeurs van ambu
lance-auto's is alles binnen een straal
van 100 meter door de explosie ver
woest.

Bod. In antwoord „op een vraag van een
journalist, of het in sommige berichten
genoemde bedrag van 75 miljoen dollar
voldoende wordt geacht ori Polen aan
te moedigen zich van de Sovjet-Unie
los te maken, heeft de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Dul
les geantwoord niet te geloven, dat men
zoiets met dollars kopen kan.

Nawerking. Het vierde sterfgeval ten ge
volge van de nawerking van de op
6 augustus 1945 tot ontploffing ge
brachte atoombom is zaterdag voorge
vallen. De 12-jarige Tókuyuki Iwata,
geboren kort voordat de bom ontplofte,
scheen aan de gevolgen van de ontplof
fing ontkomen te zijn, maar op 28 fe
bruari van dit jaar toonde hij symp
tomen van stralingsaandoening.

Bolleboos. De tienjarige Rober Strom heeft
in het Amerikaanse televisieprogramma
„de 64.000 dollar-vraag" dinsdagavond
128.000 dollar verdiend door drie vragen
op wetenschappelijk gebied juist te be
antwoorden.

Kleine nazi. Te Waldeck in West-Duitsland
is een zekere Hermann Krumey aange
houden, die als hooggeplaatst SS-offi-
cier mede verantwoordelijk zou zijn
voor het deporteren en vergassen van
ongeveer vierhonderdduizend joden uit
Hongarije in de periode van mei tot
juni 1944. In 1948 was hij als „kleine
nazi" door een de-nazificeringshof op
vrije voeten gesteld.

Anti-democratisch. Een speciale rechtbank
te Buenos Aires heeft de Argentijnse
communistische partij woensdag de „po
litieke persoonlijkheid" ontnomen, het
geen inhoudt, dat de partij niet aan
verkiezingen mag deelnemen. Deze
maatregel is genomen wegens het „anti
democratische" karakter van de partij.

Invitatie. President Nasser heeft de sultan
van Marokko uitgenodigd voor een be
zoek aan Egypte, aldus is woensdag
avond officieel te Rabat bekend ge
maakt.

Steek. In een kamp voor fanatieke leden
van de Mau Mau nabij Nairobi, de
hoofdstad van Kenya, is woensdag een
oproer uit gebroken, waarbij de com
mandant van het kamp in de borst werd
3 gestoken. Polüieversterkingen slaagden
erin de rorde te herstellen zonder ge
bruik te maken van vuurwapens.

- - a

Eigen baby. Een zesjarig jongetje te Van
couver in Canada, die zei een eigen
baby te willen hebben, heeft maandag
een kind van vier maanden ontvoerd,
aldus heeft de politie woensdag mee
gedeeld. Drie kwartier na het verdwij
nen van de baby, werd deze terug
gevonden. De politie zei, dat het ventje
te jong was om het in staat van be
schuldiging te stellen.

Pleegvader. De jonge joodse Joegoslaaf
Frank Zagozen, die zeven jaar lang door
zijn pleegvader verborgen is gehouden
omdat deze hem niet aan zijn vader
wilde teruggeven, is door de Belgische
politie in een kostschool bij Koblenz ge
vonden. De jongen zal naar Joegoslavië
worden teruggebracht. De pleegvader
bevindt zich thans nog in de gevangenis
om de hem opgelegde straf van één jaar
uit te zitten.

Geen schuld. De Poolse militaire procu
reur-generaal heeft woensdag opdracht
gegeven de aanklacht tegen mgr. Kacz-
marek, bisschop van Kielce, en een aan
tal rooms-katholieke geestelijken in te
trekken. De bisschop was in 1953 we
gens spionage voor het westen veroor
deeld tot 12 jaar gevangenisstraf. In
december 1956 was de uitspraak van
1953 vernietigd en een nieuw onderzoek
gelast, dat nu tot het intrekken van de
aanklacht geleid heeft.

33. Met een zucht zette de eigenaardige
grijsaard iich neer in een hoekje van de
coupé. „Komaan", sprak hij, „laat ons eens
babbelen over het weer en andere zaken.
Een gezellige kout bekort de reis". „Geen
kletspratens over het weer!", riep Pat
grimmig. „Ik wil u een paar vragens stel
len over belangrijker zakens!" „Vraag ge
rust, jongeling", antwoordde de oude goed

moedig. „Van vragen wordt men wijs. Wat
wilt ge weten. Of de aarde rond is. Hoe
de gaatjes in. de kaas komen? Of...". „Stil
nu even, bekorrah!", viel Pat hem vol in
gehouden drift in de rede„Ik kan geen
vragens vragen, als u steeds kletspratens
verkoopt!" „We willen weten, waarom u
ons steeds volgt", viel Panda in, „en waar
om u „STILTE!", brulde Pat wild met

de armen zwaaiend. „IK stel hier de vra
gens!" „Kalm., jongeling", zei de grijsaard
streng. „En 'wuif niet zo met die peperbus
onder mijn reukorgaan. Dat is aaah
haaaa HATSJIEHÜ" Een geweldige
niesbui, doorschokte zijn stramme leden.
Zijn hoed, zijn bril en - merkwaardig ge
noeg - ook zijn baard vlogen af! En toen
...„Joris Goedbloed!", riep Panda uit...

REKENING houdend met het feit dat
zich in de bodem grondwater bevindt, zou
de argeloze leek van de veronderstelling
mogen uitgaan, dat bij vorst dit water in
de poriën van de grond eenvoudig in ijs
wordt omgezet. In dat geval zouden we dus
een harde grondmassa krijgen, die door ijs
auneengekit is.

Bij grofkorrelige gesteenten is die ver
onderstelling misschien wel

juist, maar bij de grondsoorten f
in ons land, bestaande uit fijn
korrelig zand en klei, waarin KlGlTHTlPnflp
capillaire werkingen een grote
rol vervullen, treedt een ge- UCUrCn

heel ander verschijnsel op. Zou

in die grondsoorten het water N

alleen maar van vloeibare m
kristallijne toestand overgaan, dan zou de
uitzetting ten hoogste 10 percent kunnen
bedragen. Dat zou betekenen, dat een met
water verzadigde grondlaag die tot 1 m
diepte bevroren is, bij een poriënvolume
van 40 percent slechts 4 cm opgeheven
wordt. Maar in werkelijkheid bedraagt die
opheffing soms enige decimeters, zodat er
iets niet klopt.

Wat er nu eigenlijk niet klopt, blijkt het
best uit een verticale doorsnede van de
bevroren grond. Dat is niet - zoals we ver
ondersteld hadden - een door ijs aaneen-
gekitte grondmassa, maar het blijkt een
hoeveelheid grond te zijn waarin hier en
daar ijslenzen optreden. Het spreekt van
zelf, dat die ijslenzen door de vorst ge
vormd zijn, want het is ondenkbaar dat
waterlenzen in losse grond zouden optre
den.

Bij het bevriezen van de grond, heeft zich
dus een merkwaardig proces afgespeeld,
dat we ons als volgt moeten voorstellen:
het water bevriest eerst in d» grootste po
riën van de grond, waarna door capillaire

werking water van onderen wordt aange
voerd dat zich tegen deze ijslaag afzet. Zo
groeit de ijslens, bestaande uit zuiver ijs
zonder zandkorrels, en door de kristallisa-
tiedruk wordt de bovenliggende grond om
hoog geperst.

Deze ijslenzen verklaren het verschijn
sel, dat tijdens vorstperioden de bodem
viet slechts enkele cm, maar soms enige

decimeters wordt opgeheven.

En diezelfde ijslenzen moeten
we ook verantwoordelijk stel
len voor het klemmen van
huisdeuren in strenge win
ters, evenals van het stuk-
vriezen van wegen. Want,

J ontdooit de bevroren grond..

dan bevat die te veel water
in verhouding tot zijn natuurlijk poriën
volume. Zolang het diepere gedeelte van
de laag nog bevroren is, kan hel dooiwater
niet in de grond, wegzakken en verandert
de bovenlaag dus in een papperige massa.
Het is duidelijk, dat reeds bij gpringe hel
ling van de bodem deze massa in beweging
kan komen, waardoor bodemvloeiing op
treedt, een verschijnsel, dat in Noorwegen
en Zwitserland kan worden waargenomen.

En wat ons land betreft, gaat onder een
wegdek van beton of asfalt de laag zand
door dooien in een toestand, van drijfzand
over, dan betekent dit, dat het wegdek als
brug zonder ondersteuning dienst doet.
Zware belasting, zal dan vernieling van
het wegdek veroorzaken. In de winter van
1941-'42 werd in ons land ruim 500 km
weglenpte door opvriezen en ontdooien be
schadigd.

Zodat we er geen been in zien thans
ook eens over slijkvulkanen te spreken.

Daarover morgen.

H. Pétiïïon

(Nadruk verboden)