Wat is het bijzondere van deze RUN Filter King Size Sukarno's positie brokkelt af: hij leidt slechts een minderheid J ZJËITSAL r Indonesië in de kentering (II) Van dag tot dag J Storiogvrij Kernproblemen Eén mislukking i 20 stuks 95 ct Tegenover droombeeld van machtig volksmenner een coalitie van krachten en feitelijkheden 0p ds ^Praatótoel '"Hoe is het ontstaan .J Invasie in Honduras uit Nicaragua Dat het een King Size is? Die zijn er meer. Dat het een King Size filter is Ook die zijn er meer. Het bijzondere is dit't Is een filter sigaret en toch een échte sigaret. Ja, een échte sigaret. Want het Long Run acetaat filter houdt wel alles tegen dat aan de mildheid afbreuk zou kunnen doen, maar laat het rijke aroma van de Amerikaanse tabakken volledig door. U proeft dat u rookt Prins Bernhard en prinses Beatrix op thuisreis ?rW i i Amsterdamse Jeugdweek van 4 tot 12 mei Weer Amerikaanse jazz musici naar ons land Generaal Bollardière naar Afrika overgeplaatst Zweeds startverbod voor „Hunters" Dit woordKWESTIE ZATERDAG 27 APRIL 1957 De bezitters van een televisietoestel zul len met voldoening vernomen hebben dat nu ook in ons land, in navolging van wat in Engeland en Frankrijk reeds gebeurd is, wettelijke maatregelen zullen worden ge nomen tegen de storingen, die motoren van auto's, motorrijwielen en bromfietsen ver oorzaken en die vaak de televisie-ontvangst volkomen onmogelijk kunnen maken.Bezit- ters van dergelijke voortuigen zullen, na een overgangstermijn, verplicht worden ervoor te zorgen dat door een eenvoudige en weinig kostbare technische voorziening de elektrische ontstekingsinstallatie van hun vervoermiddel niet meer die storingen produceert, die televisiekijkers vaak tot wanhoop brengen. De vreugde over de goede voornemens van de overheid in dit opzicht wordt echter getemperd door de mededeling dat treinen, trams en trolleybussen van de ontstorings- plicht uitgezonderd zullen zijn. Het argu ment, „dat ontstoring van deze vervoer middelen te kostbaar zou zijn" latende voor wat het is, zouden wij wilier opmerken, dat men blijkbaar wil volstaan met een halve maatregel. Waarom de ene categorie wel en de andere niet? Iedere televisie kijker die bij een tram- of spoorlijn woont, weet dat ook hier een verplichte ontstoring „een weldaad voor het oog" zou zijn. En laat men ook de vliegtuigen niet vergeten. (Vervolg van pagina 1) noch strategische kernwapens te gebruiken op het grondgebied van staten die zelf zulke wapens niet bezitten of ten gebruike hebben gekregen. Dit zou dus neerkomen op de schepping van een bevoorrecht ge bied te midden der grote mogendheden, een gebied dat in theorie voor de verschrikkin gen van de atoomoorlog gevrijwaard zou blijven. Maar hoe zou de praktijk zijn? De atoom oorlog zou zich over onze hoofden heen voltrekken en zelfs als er wonder boven wonder geen verdwaalde kernprojectielen binnen onze grenzen zouden neervallen, zouden er overal rondom de gespaarde zone wolken van radio-actieve stofdeeltjes ontstaan, waarbij de „uitval" van de tegen woordige proef-explosies nog minder dan kinderspel zou zijn en die zich van de zone- grenzen niets zouden aantrekken. En wat zou er gebeuren als de atomair bewapen de troepen van de ene partij bij het ver volgen of omsingelen van de tegenstander de grenzen van het middengebied ergens zouden overschrijden? Is er iemand zo naïef, te denken dat zij dan hun kernwa pens zouden wegwerpen en de strijd mis schien met pijl en boog zouden voortzetten? Eerder ligt de veronderstelling voor de hand, dat de overeenkomst al lang zou zijn geschonden vóór het tot een dergelijke moeilijke situatie zou komen. Bovendien zou het in de praktijk zonder twijfel onmogelijk blijken, het middenge bied alleen met betrekking tot kernwapens te neutraliseren, zodat het plan in feite alleen uitvoerbaar zou zijn als de betrokken landen zich ook in ieder ander opzicht neutraal zouden verklaren. Maar zulk een algehele - en, zoals gezegd,- in veiligheids opzicht stellig waardeloze - neutraliteit zou niets anders betekenen dan totale ont binding van de NAVO, en dat is precies het doel, waarop de Sovjet-politiek al sinds jaar en dag is gericht. De bedreigingen, die Radio Moskou de laatste tijd tot alle klei nere NAVO-landen richt om er verzet tegen het opslaan van atomaire ladingkoppen te kweken, heeft dan ook stellig geen andere bedoeling dan juist dit te verwezenlijken. Bij alle afkeer, die wij allen instinctief voelen tegen zelfs maar passieve deel neming aan voorbereidingen tot een atoom oorlog, dienen wij ons dit toch wel goed voor ogen te houden. En we dienen erbij te bedenken, dat we met die ontrouw aan onze bondgenoten géén veiligheid zouden kopen, maar slechts een hoogst twijfelach tig en naar alle waarschijnlijkheid bijzon der kortstondig uitstel van executie. Simon Koster ADVERTENTIE maar toen werd ze wijzer Moeder en moeders moeder ge bruikten al MAÏZENA DURYEA, dus bestelde 't jonge vrouwtje 't ook. Maar zij verzuimde te doen, wat die ervaren moeders deden en nóg doentoezien dat ze ook MAÏZENA DURYEA krijgen. De naam op 't pak, daarop moet U letten, om zeker te zijn dat ge in derdaad MAÏZENA DURYEA koopt, die vermaarde MAÏZENA voor 't binden van groenten, soe pen en sausen. TEGUCIGALPA (AFP). Troepen uit Nicaraguay zijn op Hondurees gebied doorgedrongen en verscheidene plaatsen op de linkeroever van de rivier de Cruta gepasseerd. De regering van Honduras heeft krachtig tegen deze schending van de Hondurese grens geprotesteerd. De Hondurese luchtmacht is op de basis van Toncontin geconcentreerd, in afwachting van de ontwikkeling van de toestand. U.P.) In het begin van deze maand deed de Amerikaanse regering een beroep op beide landen iedere uitdaging te ver mijden en het grensgeschil met vredelie vende middelen op te lossen. De drie leden van de militaire Junta, die Honduras regeren, zijn met onbeken de bestemming vertrokken, men vermoedt naar het invasie-gebied. Amerikaanse olie-maatschappijen heb. ben geprospecteerd in de buurt van het betwiste gebied en dit kan, volgens sommi ge kringen, de oorzaak zijn voor de plotse linge belangstelling van de beide landen voor deze streek, waaraan in geen vijftig jaar aandacht is besteed. Amerikaans protest bij Hongarije Hongarije heeft een Amerikaans protest ontvangen tegen de aanhouding en het ver hoor van twee Amerikaanse diplomaten in Hongarije door Russische en Hongaarse militairen. Washington verwerpt de be schuldigingen tegen Gleason, die door de Hongaarse regering is uitgewezen wegens „openlijke spionage en het fotograferen van een kazerne vanuit een auto". De Hongaarse autoriteiten hebben geen maat regelen genomen tegen kolonel Todd. ADVERTENTIE (Van onze reisredacteur) DJAKARTA, april. „Sukarno's po sitie brokkelt steeds verder af. Politiek gesproken leeft hij nog slechts van dag tot dag. Hij is een verloren man". Dut is andere taal dan men doorgaans over de president van Indonesië hoort, vooral in het buitenland, waar men zijn beeld van Sukarno's positie altijd optrekt op het onberedeneerd axioma, dat deze geniale volksmenner altijd de steun van het volk moet hebben, omdat hij zo geniaal lijkt te kunnen mennen. Dat er ten hoogste een handjevol politici of militairen tegen hèm kah complotteren, maar dat Bung Karno slechts de kraan van zijn persoonlijke charme en rede naarstalenten hoeft open te draaien om al zijn tegenstanders in een baaierd van volkswoede te doen verdrinken? Is dat zo? De man die de in de aan hef geciteerde woorden tot mij sprak, was tot oordelen bevoegd, een zeer pro minent Indonesisch politicus, die zijn president en zijn land kent en die in het huidige conflict eerder de rol van waar nemer dan van deelnemer speelt. Heeft hij gelijk? Voordat men zich aan een prognose waagt, is het noodzakelijk te kijken hoe de kaarten liggen, voor een ogenblik de mystieke factoren terzijde te schuiven, die in het Indonesisch ge beuren zo'n grote rol heten te spelen, vast te stellen hoe de reële krachtsver houdingen zijn .Op wie en wat kan Su karno rekenen, wie en wat keren zich tegen hem? Maakt men Sukarno's politieke balans op, dan zijn daar ten eerste zijn persoon lijke creditposten. Hij heeft een magische aantrekkingskracht op velen, de legaliteit van zijn presidentschap telt nog steeds, het zou voor vele gewone Indonesiërs moeilijk zijn zich een Indonesië zonder Sukarno voor te stellen. Maar wat heeft hij naast deze algemene factoren in concreto nog aan aanhang? Het blijkt verrassend wei nig. Geografisch bezien is zijn invloeds sfeer inderdaad schrikbarend afgebrok keld, in feite beperkt tot Java (50 miljoen van Indonesië's 80 miljoen zielen) en twee Javaanse bruggehoofden op Sumatra (de Javaanse ondernemings-arbeiders om Me- De president komt spreken en P.N.I. en P.K.I. hebben voor de spandoeken gezorgd. „XJsir Belanda" - Gooi de Nederlanders eruit - en „Laksanakan Konsepsi Presiden" - Laat ons het concept van de president ver wezenlijken. Prins Bernhard en prinses Beatrix zijn eden na een particulier bezoek van een veek aan Rome naar Nederland vertrok ken. De Prins en de Prinses vertrokken om 9.10 in het particuliere vliegtuig van de Prins. ii k Sukarno dan en in Noord-Sumatra, en de Javaanse transmigranten in de Lampongs), de enige twee plaatsen waar hij in de laatste tijd nog een rede heeft durven houden). De buitengewesten hebben eenvoudig genoeg van hem, de verdenking dat hij nog steeds van een groot Javaans rijk droomt, is daar niet de minste oorzaak van. Java verdeeld En zelfs de Javanen staan niet onver deeld achter hem. De Soendanese be weging op West-Java heeft zo al niet economisch, dan toch zeker politiek auto nomistische wensen, die op die van de buitengewesten lijken. In de leidende kringen van Midden-Ja va ontstaat duide lijke twijfel aan zijn beleid en in dat ge bied zijn de feodale invloeden nog steeds sterk genoeg om die twijfel ook op een deel der bevolking over te brengen. In feite staat slechts Oost-Java, bolwerk van het communisme, nog in gesloten front achter hem. Nu men tóch in termen van een kracht meting denkt, dringt de vraag zich op of opperbevelhebber Sukarno op zijn strijd krachten kan rekenen. Het antwoord is eenvoudig: dat kan hij niet. Ruwweg be zien loopt de grens van de loyaliteit langs de bovengeschetste geografische lijnen. Althans voorzover het de officieren aan gaat, want onder de manschappen is het aantal Javanen nog altijd groter dan de kolonels Simbolon, Hussein, Barlian, Bas- ri en Sumual lief is. En op Celebes is daar nog het Javaanse pacificatiecommando van overste Sudirman (acht bataljons). Hetgeen overigens de vraag opwerpt, wat de sterke en goed-gewapende eenheden van de Darul Islam in West-Java, Celebes en Atjeh zouden doen, wanneer het onver hoopt tot een gewapend conflict in Indo nesië zou komen. Ook die vraag lijkt ge makkelijk te beantwoorden. Zij zouden zich aansluiten bij degenen, die het cen traal gezag bestrijden. Twee onderdelen van de Indonesische strijdkrachten heeft Sukarno wèl achter zich, de vloot en de op linkse sympathieën geselecteerde lucht macht, die overigens beide van minuscule afmetingen zijn. En een bom op Falem- bang, Padafik of Makassar zou al te licht Ai* 51VI de vraag op de muren doen verschijnen: „Is dat de „konsepsi" van de president?" Het lijdt derhalve inderdaad geen twij fel, dat de militaire verhoudingen in de republiek uitgesproken ten nadele van hun opperbevelhebber uitvallen. Vlucht uit realiteit Resten de politieke verhoudingen: de president is er in geslaagd een kabinet te vormen (waarmee hij overigens, zij het geen volledige, dan toch een zware poli tieke verantwoordelijkheid op zich heeft genomen), de vorming van zijn zozeer be geerde „Dewan Nasional", de nationale raad, zal niet lang op zich laten wachten, het front van de islamietische partijen Masjumi en Nahdatul Ulama is door broken. De N.U. (het verbond der koran- nieke schriftgeleerden, een partij zonder leiders) doet voorlopig aan het kabinet mee: de arrestatie van twee harer leiders bleek als karwats voldoende om deze niet indrukwekkende partij het kabinet binnen te drijven. Maar men moet niet vergeten, dat het politieke spel in Djakarta niet in werkelijke relatie staat tot de wezenlijke problemen van Indonesië. Die problemen zijn de verhouding tussen centrale re gering en buitengewesten en een op han den zijnde economische ineenstorting. Het concept van de president was niets anders dan een vlucht voor die werkelijkheid. Het nieuwe kabinet-Djuanda heeft geen oplossing voor die problemen, kan die niet hebben. Het zal geen lang leven beschoren zijn, vermoedelijk slechts uitstel van exe cutie betekenen, het heeft het politiek front achter Sukarno in feite niet ver breed. Dat front blijft bestaan uit de Par- tai Nasional Indonesia en de Partai Kom- munis, plus wat franje. Een vreemde coa litie, als men bedenkt dat het hoofdbe stuur van de P.N.I. in zijn geheel tegen het concept van de president gekant was, maar het niet durfde te verwerpen, omdat de P.N.I. zonder zijn oprichter en inspira tor Sukarno een „lege" partij zou zijn. En wat is deze partij na de Indonesische on afhankelijkheidsstrijd méér dan een on gerichte beweging, op z'n slechtst een ver zameling corrupte baantjesjagers met op buit beluste aanhang, op z'n best vertegen woordigster van een nationalisme, dat zijn doel voorbij is geschoten en buiten Java slechts wrevel wekt? De P.K.I. tenslotte, Indonesië's vierde en best-georganiseerde partij. Sukarno haal de haar binnen, omdat hij diep onder de indruk was van wat hij in Peking had ge zien èn van de figuur van Tito. Hij wilde Chinese resultaten bereiken zonder Chi nese middelen, hij dacht zijn Indonesische communisten naar Tito's voorbeeld tot na tionale communisten te kunnen maken. Het lijkt een wat naïeve veronderstelling. Zal hun steun effectief zijn? Ja, maar in locaal-beperkte zin, namelijk in Midden- en Oost-Javo, Noord-Sumatra en in ge ringere omvang Zuid-Sumatra. Er bestaat echter kans, er zijn zelfs aanwijzingen, dat de communisten zich niet aan Sukarno zullen ophangen, wanneer zij tot de con clusie komen, dat hij een verloren man zou zijn. In ieder geval is hun steun een mid del, dat erger is dan de kwaal. Voor de overwegend islamietische buitengewesten, die al ruimschoots reden tot klagen had den, was dit de druppel, die de maat deed overlopen. Sukarno's vlucht voor de wer kelijkheid verscherpte die werkelijkheid slechts. Uit de bovenstaande balans blijkt hoe zeer Sukarno's positie inderdaad afgebrok keld is. De kracht van de oppositionele coalitie (die ik in later artikelen aan u zal voorstellen) is daarmee omgekeerd evenredig toegenomen. Globaal gezien be staat zij uit de economisch sterke buiten gewesten, het merendeel van het leger en de machtige Masjumi-partij plus een aan tal kleinere en verspreide politieke krach ten. Zij wordt belichaamd in Mohammed Hatta, die in passieve zin haar vertegen woordiger en voorman is. Zij vormt geen conspiratie, bestaat veeleer uit gelijkge richte krachten. Tegenover Djakarta's dro men en kunstmatige constructies is zij ge boren uit onweerlegbare realiteiten. Zij zal alleen al daarom al is het te vroeg om te voorspellen hoe de krachtmeting zal verlopen in die krachtmeting de sterk ste zijn! Voor het sereen-witte presidentiële paleis op Djakarta's Merdeka-plein een lid van het gilde, waarmee Sukarno's tegenstanders spottend 'S presidenten militante aanhang aanduiden: „de betj ah-jongens, vertegenwoordigers van „de straat", altijd bereid leuzen te herhalen of op muren te schilderen. De inmiddels traditioneel geworden jeugdweek in Amsterdam wordt dit jaar gehouden van 4 tot en met 11 mei. De week begint officieus met de opvoering van het toneelstuk „Buiten voor de deur" van Wolfgang Borchert in het Nieuwe de la Martheater en officieel met een bijeen komst in de Nieuwe Kerk op de Dam. Hier spreekt de voorzitter van de Amster damse Jeugdraad, mr. A. de Roos, een openingswoord. Prof. dr. W. Banning houdt een rede over „Vrijheid en jeugd". Leer lingen van de toneelschool declameren ver zetspoëzie en het koor van de gemeentelij ke kweekschool en een orkest van het muzieklyceum voeren de bevrijdingscan tate van Bertus van Lier uit. Het programma voor de jeugdweek ver meldt dans- en jazzavonden, sportevene menten en een bijeenkomst van een jeugd- gemeenteraad. De gehele week worden foto's geëxposeerd In het gebouw Prinsen gracht 151, vervaardigd door de jongeren. Zaterdagmiddag 11 mei wordt de week be sloten met een tamboer en pijperconcours in het Oosterpark en een vlaggenparade op het Frederiksplein. Draaiorgels Ergens las ik iets dat mij speet: een artikel over het zozeer Nederlandse ver schijnsel „draaiorgel", met de aantekening dat het in deze materie stijl-bergafwaarts gaat. De draaiorgelerij raakt in discrediet. Radio, televisie, cabaret en ander geper fectioneerd vermaak, weet ge. Oppervlakkig gezien en beluisterd is die neergang van 't orgel op straat begrijpe lijk. Maar voor mij, persoonlijk, niet. Ik houd van die vreugde midden in het straat gewoel. Ik ben zo onmuzikaal als een licht mast-van-beton; misschien is het daarom dat die vox humana mij - ondanks alles uit Hilversum - nog zo wezenlijk en men selijk door merg en been gaat en in mijn rode hart blijft nasudderen als een kleine, ongrijpbare ontroering Het draai-orgel is een heerlijk-Hollands ding. Van die kleine dreigroschen-orgeltjes, tinkelend op een platte wagen, heb ik bui tenslands wel genoten. In Londen en Parijs en zelfs één broeiige, schemerachtige avond in het dreigende, hete Cayenne, de makabre metropolis van Frans-Guyana. Ik ben daar een nacht beroerd van geweest. Maar de majestueuze, grootse, nasale, humane en van achter zulk een grillig en kleurrijk en breed front komende orgelarij als wij die in Holland kennen, is alléén maar Hollands. Dit alleen reeds is reden te over tot de instandhouding van dit prachtig verschijnsel mee te werken. Het is zo wèl op zijn plaats, het draai orgel in de drukte van de binnenstad. De mensen schuiven als bedrukte kudden door de straten en langs de uitstallingen der winkels; een grauwe stroom van vreugde loosheid. Wanneer daar dan een schel lied tussenuit omhoog davert, is dat een wel daad en zalf voor de ziel. Op een zomeravond op een stille gracht gaat dat lied tussen de dichte huizen, onder de bomen, als een tovenaar, een heraut van de blijdschap die onder in de harten der mensen rudimentair nog wel aanwe zig is. Die blijdschap heeft zulk een orge lend lied nodig om naar de keel te sprin gen en méé te zingen met de melodie van de orgelman. Wij zijn met ons allen te druk bezig om het draai-orgel te missen wanneer het er niet is, doch wij moeten zo menselijk zijn, ons er over te verblijden wanneer het er wèl is en wanneer het ons plotseling over valt met zijn stroom van klanken. Ik dacht dat ik een beroep mag doen op iedere welgezinde mens die het met mij eens is in draaiorgelzaken, nimmer met de neus in de wind de draaiorgelman met de rammelende bus voorbij te gaan. De orgelgezinden dienen hun verant woordelijkheid te beseffen. Als het ooit van de straat verdwijnt mogen w ij ons dat nooit te verwijten hebben. En laten we er, goedgeefs en welgezind, voor zorg dragen dat dit ongelukkige ogen blik in de cultuurgeschiedenis der lage landen zo ver mogelijk naar achter ge schoven wordt. Afgesproken? Elias ADVERTENTIE hahi/.\/ar7nrn/nn Het zal in de toekomst weer mogelijk zijn om grote beroemde jazzorkesten naar Nederland te laten komen. Dit heeft de Amsterdamse impresario Lou van Rees op een persconferentie in Amsterdam mee gedeeld. Behalve het reeds gemelde con cert van Ella Fitzgerald met „Jazz at the philharmonic" op 5 mei komt ook het kwartet van Gerry Mulligan met Bob Brookmeyer op 17 en 18 mei in ons land. Op 17 mei zal in de kurzaal in Scheve- ningen een avondvoorstelling worden ge geven en in de nacht van 17 op 18 mei een nachtvoorstelling in het Amsterdamse Concertgebouw. Verder wordt er onder handeld over het optreden op 10 augustus van het J. J. Johnson Septet (met geheel Amerikaanse bezetting) en het vermaarde kwartet of grote orkest van Benny Good man. Dit laatste optreden zou in augustus of in september plaatshebben. Verder noemde de heer Van Rees nog de datum 6 december voor Errol Garner en het plan om Duke Ellington in november naar Nederland uit te nodigen. PARIJS (Reuter) De Franse gene raal Jacques Paris de Bollardière, die kort geleden op last van de Franse minister van Defensie, Bourges-Maunoury, discipli naire straf heeft gekregen, is tot plaats vervangend opperbevelhebber van de Franse strijdkrachten in Frans Equatoriaal Afrika en Kameroen benoemd. Paris de Bollardière zou zestig dagen vestingstraf hebben gekregen omdat hij een brief had geschreven waarin hij de pu- blikatie van critische artikelen over de Franse politiek in Algerië in het weekblad „Express" goedkeurde. De generaal ver zocht de vorige maand ontheven te wor den van het bevel over de Franse strijd krachten in een deel van Algerije omdat hij niet akkoord kon gaan met bepaalde methoden, die in Algerije worden toege past in de strijd tegen de rebellen. STOCKHOLM (UP) De Zweedse lucht macht heeft een startverbod uitgevaardigd voor de in Engeland gebouwde Hawker Hunter-straaljagers die op de luchtmacht basis Tullinge, ten zuiden van Stockholm, zijn gestationeerd. Het startverbod volgde nadat donderdag een Hunter tengevolge van motorstoring neerstortte. De piloot kon met zijn schietstoel het vliegtuig ver laten en behouden neerkomen, ondanks het feit, dat de storing zich voordeed op een vlieghoogte van 200 meter. De Zweed se luchtmacht heeft meer gevallen van motorstoring met haar „Hunters" beleefd. Een woordvoerder van de Zweedse lucht macht heeft vandaag verklaard, dat men „de mogelijkheid van sabotage niet uit sluit" bij het onderzoek naar recente onge lukken met Hawker-Hunter gevechtsvlieg tuigen. Sinds het begin van het jaar zijn vier van deze toestellen neergestort. Drie pilo ten kwamen om het leven. Natuurlijk hangt het woord kwestie dat ook: quaestie werd geschreven, sa men met het Franse: question vraag. Eigenlijk betekent kwestie dus: de handeling van het vragen en vandaar: de twijfel, de onzekerheid, die tot vra gen noopt. De uitdrukking: buiten kwestie betekent dan ook: zonder twij fel. In de verbinding: er is geen kwestie van, is de betekenis al enigszins gewij zigd tot: er is geen mogelijkheid op. Zo bedoelt men met: de persoon in kwestie: de persoon van wie sprake is. Dan komt er een nieuw element in. Uit het begrip onzekerheid, twijfel vloeit dat van: on enigheid voort. Kwestie met iemand hebben wil zeggen: ruzie, twist, geschil met iemand hebben.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 5