Vliegveld Deelen wordt
toch straaljagerbasis
Ten minste 30 divisies met
tactische kernwapens nodig
HET W
Brits-Westduitse besprekingen
in Bonn gisteravond besloten
mmmêÉMM/
Haarlems Dagblad
Aanbeveling van W.E.U.-parlement:
Motie tegen ministerraad liep vast
door een verkeerde uitleg
MacMillan liet zich goedkeurend uit
over het Europese integratiestreven
MoederdagBloemendag
„Beatrix - Bloemsierkunst"
Aardappelzending aan
Hongarije was gezond
Veel bewolking
Ontwapeningsberaad geeft
moed, zegt Eisenhower
Het woord is aan
Vijf doden in het verkeer
Verkeersongelukken I
1 DIT JAAR: 381 DODEN
„Laat de consument
meespreken*'
Brief van Staatssecretaris
aan bedrijfslichamen
Labour boekt winst tijdens
gemeenteraadsverkiezingen
i voor het betere Bloemwerk
Bank overvallen in Breda;
een der twee overvallers
spoedig gepakt
Kroesjtsjev's plan
71e JAARGANG No 254
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519.
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DONDERDAG 9 MEI 1957
ÏJmuider Courant
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
302e JAARGANG No 102
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct. Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Van een bijzondere medewerker)
STRAATSBURG, donderdag Uit een
debat in een Europese parlementaire ver
gadering pleegt een aanbeveling voort te
komen. De gisteren door de parlementa
riërs der W.E.U. aangenomen aanbeveling
is te beschouwen als de conclusie uit hun
discussies gedurende de laatste dagen over
ontwapening, over tactische kernwapens
en over de sterkte van de landstrijdkrach
ten op het continent van Europa. De Ne
derlandse christen-democraat Fens had als
rapporteur van de defensiecommissie bij
zijn rapport over de veiligheid van Europa
het ontwerp voor die aanbeveling gevoegd.
Enige Engelse amendementen daarop zijn
aanvaard of ingetrokken of verworpen.
Er waren bij de eindstemming zeven
tegenstemmers, namelijk de Duitse socia
listen; de Engelsen hebben zich op twee
voorstemmers na van stemming onthou
den, evenals enkele Fransen, Belgen, een
Duitser en een Luxemburger. De uitslag
was 39 tegen 7 en 19 onthoudingen. Wij
hebben deze week de hoofdzaken van de
aanbeveling al vermeld.
Vooropgesteld wordt dat het streven
naar wederzijdse gecontroleerde vermin
dering van de bewapening het doel moet
blijven. Dan worden de drie beginselen
aanbevolen en vier maatregelen gevraagd.
De drie beginselen zijn: een niet te ver
minderen minimum aan landstrijdkrach
ten van 30 divisies, uitgerust .met tactische
kernwapens alsmede een strategische
nucleaire strijdmacht; vermindering van
de reeds onvoldoende strijdkrachten op
hot continent zou het Westeuropese defen
siestelsel in zijn wezen aantasten en is dus
ontoelaatbaar; alle westelijke strijdkrach
ten moeten op voet van gelijkheid met
tactische kernwapens en geleide projec
tielen worden bewapend.
De vier verlangde maatregelen zijn:
vorming van kleine beweeglijke divisies,
waarvan de bewapening geleidelijk moet
worden gestandaardiseerd, de divisies on
der generaal Norstad moeten een gemeen
schappelijk mobilisatieschema krijgen; de
diensttijd moet in de zeven landen gelijk
worden gemaakt; er moet een plan voor
samenwerking tussen territoriale verdedi-
UNO-uitspraak
De Verenigde Naties hebben er woens
dag hun spijt over uitgedrukt dat de Ne
derlandse zending pootaardappelen, welke
als gift aan Hongarije was aangeboden,
niet door Hongarije is gebruikt omdat de
aardappelen besmet zouden zijn met het
aardappelaaltje. De wereldorganisatie
maakte tevens bekend dat proeven uit
wezen dat de pootaardappelen geenszins
geïnfecteerd waren, zoals de Hongaren be
weerden.
In een brief aan de secretaris-generaal
van de UNO schreef de Nederlandse afge
vaardigde mr. C. W. A. Schürmann dat de
Nederlandse regering fel protest wenste
aan te tekenen tegen de houding en be
slissing van de Hongaarse regering.
ging en bescherming van de burgerbevol
king komen. Een van de aanvaarde Engel
se amendementen hield in dat de geformu
leerde beginselen „onder de gegeven om
standigheden" zouden gelden. Een ander
aanvaard amendement laat de clausule
betreffende de diensttijd alleen gelden
voor landen met dienstplicht, hetgeen
eigenlijk vanzelf spreekt.
Interessanter is wellicht het verworpen
Engelse amendement. Dit wilde van de
ontoelaatbaarheid van vermindering der
landstrijdkrachten iets anders maken:
„elke algemene vermindering van de toch
al onvoldoende landstrijdkrachten op het
continent zou in hoge mate schadelijk zijn
voor het defensiestelsel van West-Europa".
Deze verzwakkende formulering kreeg al
leen steun van Engelsen, dus geen meer
derheid.
Op de achtergrond van dit alles kan men
zien hetgeen er te doen is geweest, ook in
deze parlementaire vergadering, over het
nieuwe Engelse defensiebeleid, dat onder
meer juist vermindering van de Engelse
troepen op het continent betekent.
Uitleg van een motie
Twaalf afgevaardigden hadden een mo
tie van afkeuring opgesteld, afkeuring na
melijk van hetgeen de ministerraad van de
W.E.U. in zijn jaarverslag had vermeld
over zijn goedkeuring van dat Engelse be
sluit: men wenste er nader rapport over.
De motie was dus gericht tegen de minis
terraad en de mate waarin deze de parle
mentaire vergadering over deze zaak had
ingelicht. De motie van afkeuring heeft
echter niet de vereiste bijzondere meerder
heid (45 stemmen) gehaald, Wel kreeg zij
een gewone meerderheid: 31 tegen 27 en 10
onthoudingen. Alle aanwezige Nederlan
ders en Italianen hebben voorgestemd. Alle
aanwezige (17) Engelsen alsmede de Duitse
socialisten waren bij de tegenstemmers.
Eén van de argumenten van de tegenstem
mers was, dat de pers de motie zó had uit
gelegd, dat zij gericht zou zijn tegen de
goedkeuring van de troepenvermindering,
dus tegen de troepenvermindf-ring zelf. dus
tegen de Engelse regering. De preambule
van de motie zou daar enige aanleiding toe
kunnen geven, maar bij zorgvuldige lezing
kan men toch geen grond voor die uitleg
vinden.
Bewogenheid had succes
Dat de motie wel een gewone meerder
heid kreeg had de Nederlandse christen
democraat dr. Schuyt geïnsnireerd tot een
poging haar inhoud op andere wijze vast
te krijgen, en wel door haar de vorm van
een amendement op de aanbeveling-Fens
te geven. Dan zou een gewone meerderheid
voldoende zijn. Onder devenen. die dit
amendement bestreden, was de Engelse
socialist Hale. Als men hier zulke uitspra
ken doet, zo klaagde hij, hoe kan ik dan
mijn kiezers begrip bijbrengen voor de
Europese eenheid?, zo zei hij. Zo klem
mend en bewogen was zijn betoogtrant, dat
dr. Schuyt verklaarde onder de indruk te
zijn en zijn amendement in te trekken.
(Wij vragen ons af of Hale dit prompte
succes had verwacht). Het belang van het
geen hier vandaag nog over de W.E.U. is
gezegd op ander terrein dan de defensie,
zinkt zó in het niet bij de actuele kwestie
van Europa's veiligheid, dat wij het voor
vandaag hierbij laten.
GOOOOOOOCOOCOOOOOOOCOOOCOOOOOOOOOOOOOOOCOCOCOOCOOOOCOOO<
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
donderdagavond tot vrijdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Veel bewolking met plaatselijk
enige regen. Nergens nachtvorst
en morgen overdag iets hogere
temperatuur. Zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
jooyooocoooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooa
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S
Men is thans volop bezig met het werk
aan het nieuwe wegtracé naar de
Veis er-tunnel. De oude rijbaan wordt
nog iets opgehoogd en tussen de twee
rijbanen komt een bermstrook van
vier en een halve meter.
WASHINGTON (Reuter) President
Eisenhower heeft op zijn wekelijkse pers
conferentie in Washington verklaard, dat
uit de jongste Sovjetvoorstellen voor lucht-
verkenning blijkt, dat er op de huidige
Londense ontwapeningsconferentie harder
en eerlijker gewerkt wordt dan bij vroe-
gelegenheden. De Sovjet-voorstellen wil
len luchtverkennningen door de Amerika
nen van Oost-Siberië in ruil voor lucht-
verkenning door Sovjet-vliegtuigen van
Alaska en het westelijk deel van de Ver
enigde Staten.
Deze voorstellen zijn een ernstige be
studering waard, aldus de president. Vol
gens hem gaat het er niet zozeer om welke
gebieden voor luchtverkenning open ge
steld worden als wel wat er in die ge-
bideen te verkennen valt.
Naar aanleiding van andere vragen ver
klaarde de president, dat de Sovjet-Unie
geen nieuwe topconferentie, naar het voor
beeld van die van Géve in 1955, heeft
voorgesteld.
L a o T s e
Zij die weten, spreken niet - zij die
spreken, weten niet.
De 75-jarige president van de Sovjet-
Unie, Klementi Vorosjilov, is maandag
voor een bezoek aan Indonesië op het
vliegveld Kemajoran bij Djakarta ge
arriveerd. Een Indonesische vrouw
omhangt hem met een bloemenkrans
en president Sukarno (rechts met zon
nebril) staat lachend op de achtergrond.
De inkomst in de stad Djakarta was
minder glorieus: een menigte demon
stranten verwijderde de vlaggen en de
portretten, die ter gelegenheid van het
bezoek waren opgehangen. Inmiddels
is de Russische president naar koelere
streken vertrokken omdat de warmte
van de tropen zichtbaar teveel voor de
bejaarde Rus was geworden.
Bij een botsing tussen twee personen
auto's oo de Helvoirtseweg te V u g h t is
de zesentwintigjarige leraar J. Uphof uit
Den Bosch om het leven gekomen. Hij is
door onbekende oorzaak met zijn auto op
het linker weggedeelte gekomen en daarbij
in botsing gekomen met de auto van prof.
Kaag uit Tilburg. Deze laatste liep slechts
lichte verwondingen op, maar zijn chauf
feur, J. van Dijk uit Oisterwijk, kreeg
een hersenschudding en ernstige kneuzin
gen in de borstkas.
Tengevolge van ernstige inwendige kneu
zingen is te Alkmaar overleden de 82-
jarige heer J. Hulskamp, die bij het pas
seren van het kruispunt Kennemerstraat
Varnebroek werd aangereden door een
vrachtauto, waaraan hij volgens de politie
geen voorrang gaf.
Te J u t p h a a s is de landbouwer Van
G. uit IJsselstein door een personenauto
aangereden. De automobilist wilde de op
rit van de brug daar ter plaatse oprijden,
maar door de grote snelheid van zijn wa
gen vloog hij uit de bocht en botste tegen
de bromfietser aan. De bromfietser werd
over het hek langs het fietspad geworpen
en kwam op de berm van het Amsterdam-
Rijnkanaal. De man was op slag dood.
De 20-jarige F. Kloezen uit O 1 d e n-
z a a 1, die in de nacht van 30 april op
1 mei ernstig gewond raakte bij een ver
keersongeluk, is aan de gevolgen overleden.
Op de Geert van Mesdagweg te Hil
versum is de vertegenwoordiger de heer
J. van de Post, 37 jaar oud, uit Gouda met
volle vaart tegen een hem tegemoet ko
mende auto gereden, juist op het moment
dat hij een wagen wilde passeren. De heer
Van de Post werd nagenoeg op slag ge
dood. De bestuurder van de audere auto,
een taxi, kreeg een hersenschudding; zijn
passagiers kregen lichte verwondingen.
a
Tengevolge van verkeersonge-
i lukken in ons land zijn in 1957 om j
het leven gekomen 381 personen,
van wie 76 kinderen.
■«■■■«■•(■■■■■li
(Van onze correspondent in Bonn)
Het is de Britse premier MacMillan, die
naar Bonn was gekomen om te trachten
verschillen van mening tussen Groot-Brit-
tannië en West-Duitsland uit de weg te
ruimen, slechts ten dele gelukt bondskan
selier Adenauer gerust te stellen. Adenauer
heeft duidelijk laten blijken, dat hij het
niet raadzaam acht in de loop van dit jaar,
al zou dat pas na de algemene verkiezingen
in september zijn - het aantal in West-
Duitsland gestationeerde Britse troepen
met 13.000 man te verminderen, want er
zal nog enige tijd voorbijgaan voordat men
het evenwicht door een uitrusting van de
troepen met kernwapens kan herstellen.
Het is opgevallen dat de Westduitse gene
raal Heusinger tijdens een boottocht op de
Rijn, die Adenauer zijn Britse gast had
aangeboden, lange tijd met MacMillan heeft
gesproken.
Eensgezind
Tijdens de besprekingen, die gisteren
nog voor de avond werden beëindigd, is
wel gebleken, dat de beide staatslieden de
internationale politieke situatie op dezelfde
wijze beoordelen. Men is overeen gekomen,
dat de Britse en de Westduitse regering
nauw met elkaar zullen samenwerken om
op het papieren Russische offensief tegen
de bewapening met kernwapens het gepas
te antwoord te kunnen geven.
MacMillan verklaarde, dat hij voor de
oplossing van de Europese vraagstukken
de hereniging van Duitsland absoluut
noodzakelijk acht. Het officiële commu
niqué over de besprekingen zal vandaag
worden gepubliceerd.
V eelbetekenend
(Reuter) Op een te zijner ere gegeven
diner heeft Adenauer verklaard, dat „de
besprekingen zowel hem als zijn regering
de volledige verzekering hebben gegeven,
dat Groot-Brittannië de Europese integratie
goedkeurt en dat zich in de afgelopen
maanden een veelbetekenende wijziging in
de Britse houding jegens het Europese
vasteland heeft voltrokken".
De beide staatslieden hebben woensdag
gesproken over de Europese integratie. De
nadruk lag daarbij op de economische sa
menwerking. MacMillan zou Adenauer de
verzekering hebben gegeven, dat het Britse
plan voor een vrijhandelszone niet in strijd
is met de Europese Economische Gemeen
schap. Hij zou echter ook gewezen hebben
op de Britse vrees, dat West-Duitsland de
Euromarkt wenst te bereiken zonder veel
te doen aan de plannen voor een grotere
Europese vrijhandelszone. Het zou een tra
gedie zijn, zo verklaarde MacMillan, als de
gemeenschappelijke markt, die bedoeld is
om Europa te verenigen, een nieuwe ver
deling zou scheppen.
Dr. Adenauer en MacMillan verklaren
in een gemeenschappelijk communiqué dat
zij het erover eens zijn. dat het noodzake
lijk is, dat de NAVO een doelmatig af
schrikwekkend middel tegen een aanval
blijft. De Westduitse minister van Defensie
Strauss zal binnenkort naar Londen gaan
ter bespreking van defensieproblemen, die
voor beide landen van belang zijn, aldus
het communiqué.
De staatssecretaris van Binnenlandse
Zaken, Bezitsvorming en Publiekrechte
lijke Bedrijfsorganisatie, drs. N. Schmel-
zer, heeft mede namens de ministers van
Economische Zaken, Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening en van Sociale Za
ken en Volksgezondheid in een brief aan
de besturen van produkt- en bedrijfschap
pen aandacht gevraagd voor de inschake
ling van de consumentenbelangen bij de
werkzaamheden van de bedrijf slichamen,
alsmede voor de wenselijkheid van de
grootst mogelijke openbaarheid.
De staatssecretaris acht het gewenst, dat
bedrijfslichamen die vaak aangelegen
heden behandelen, waarbij belangen van
consumenten zijn betrokken, aan het over
leg met de vertegenwoordigers van de
consumenten een vastere vorm geven. Dit
zou bijvoorbeeld kunnen gebeuren door
consumenten-vertegenwoordigers zitting
te doen nemen in een vaste adviescommis
sie, welke wordt belast met de voorberei
ding van maatregelen, waarmee ook con
sumentenbelangen zijn gemoeid.
Voorts bepleit de staatssecretaris meer
openbaarheid wat de werkzaamheden van
de bedrijfslichamen betreft. Vele bedrijfs
lichamen behoeven naar zijn overtuiging
nooit, andere slechts bij hoge uitzondering
besloten vergaderingen te houden. Hij
dringt er bij de besturen van de bedrijfs
lichamen op aan het houden van niet-
openbare vergaderingen te beperken tot
die gevallen, waarin dit beslist noodzake
lijk is.
ADVERTENTIE
LONDEN (Reuter) De gemeenteraads
verkiezingen die deze week in Engeland,
Wales en Schotland worden gehouden en
waarbij een derde van de gemeenteraads
zetels wordt vernieuwd, heeft tot op heden
een kleine zwenking ten gunste van Labour
te zien gegeven. Toen in 1954 over dezelfde
zetels die nu op het spel staan, gestemd
werd, won Labour in totaal 446 zetels.
De grote krachtproef voor de conserva
tieven komt vandaag als in ongeveer vier
honderd gemeenten in Engeland en Wales
gestemd wordt. Bij verkiezingen in 152
gemeenteraden in Engeland en Wales en
196 in Schotland heeft Labour tot op heden
een nettowinst van veertig zetels behaald.
(Van onze Kamerverslaggever)
In de Tweede Kamer heeft gisteren de
heer A. R. Vermeer (P.v.d.A.j vragen ge
steld over het stationeren van straaljagers
op het vliegveld Deelen, waartegen van
vele zijden protesten zijn ingediend. In zijn
antwoord zei minister Staf, dat het recrea
tie-gebied op de Veluwe een belangrijke
functie vervult. Voor de belangen van de
genen, die ontspanning zoeken, heeft de
regering op te komen, maar zij moet die
belangen afwegen tegen de belangen van
de bevolking in de randstad Holland, rond
het vliegveld Ypenburg bij Den Haag.
Op het ogenblik zijn geen straalvlieg
tuigen op Ypenburg gestationeerd, Deelen
en Ypenburg voldoen beiden aan NAVO-
eisen en aan beide bases is een belangrijke
oorlogsbestemming toegekend. Eén squa
dron straaljagers moet worden onderge
bracht op Deelen of op Ypenburg. Voor
het vliegveld Zestienhoven bij Rotterdam
zouden echter moeilijkheden ontstaan in
dien Ypenburg als straaljagerbasis zou
worden gebruikt, ook omdat het vliegveld
Valkenburg tussen Den Haag en Leiden
al door straaljagers wordt gebruikt.
Besloten is in vredestijd op Ypenburg
alleen lichte vliegtuigen en helicopters te
stationeren. „Ik ben zo ver gegaan, als
militair maar enigszins mogelijk was", zei
de minister. Militaire overwegingen hebben
bij de keuze van Deelen geen rol ge
speeld. In het dichtbevolkte westen van
ons land zouden straaljagers met hun
lawaai zeer hinderlijk en gevaarlijk zijn.
Deelen zal ook in de zomer door straal
jagers worden gebruikt. Er zullen even
wel geen oefeningen in de omgeving van
het vliegveld worden gehouden, maar
verder weg. Bovendien zal er naar wor
den gestreefd het lawaai in het zomer
seizoen zoveel mogelijk te beperken.
Uit Duitsland weg
Het squadron straaljagers, dat op Deelen
komt, is thans gestationeerd op het vlieg
veld Laruch even over de Duitse grens;
maar het moet daar weg en het is op geen
ander vliegveld onder te brengen dan op
Deelen of Ypenburg, aldus minister Staf.
ADVERTENTIE
5000000000000<
Voor onze plantentuin hebben wij
honderden prachtige KAMERPLAN
TEN ingekocht, waaronder Anthu-
riums, Ficussen, Sansevieria's,
bloeiende Lidcactussen, Azalea's,
Cactusschalen etc., etc.
OOK VOOR EEN KLEINE KINDER-
BEURS HEBBEN WIJ EEN GROTE
COLLECTIE
Verder zijn wij ruim gesorteerd in
BLOEMSTUKJES, zoals opgevulde
vaasjes, vanaf 1.—
Loopt u gerust eens naar binnen om al
les te bekijken, 't verplicht u tot niets!
Kenn.laan 56-58 - IJmuiden - Tel. 6083
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOCX)OOCOOOCOOOOOOOOOOCOOOGOOOOGOOOOOOOC
BAR.JEL10RISSTR* HAARLEM 1C1.13439
(ERO B01STR. 48 A DAM TEL, >17162
Suèdine Damesiasjes 45.j
In het filiaal van de Nederlandse Handel
maatschappij te Breda, een bijkantoor dat
gevestigd is in de wijk Princenhage, is
woensdag een overval gepleegd door een
tweetal mannen, die met een auto arriveer
den. Een van de inzittenden van de auto
ging de bank binnen en vroeg aan de
juffrouw die hem open deed, 500 Belgische
francs te willen wisselen. Daar de filiaal
houder nog niet aanwezig was, verzocht de
juffrouw de man even plaats te nemen,
hetgeen hij deed.
Zodra de heer Janssen, de filiaalhouder,
arriveerde, verzocht de man opnieuw de
500 Belgische francs voor hem te willen
wisselen. De heer Janssen haalde uit een
Iade van zijn bureau al het aanwezige
kasgeld en kreeg toen plotseling een revol
ver onder zijn neus geduwd met de op
dracht het geld dat hij in de hand had, in
een enveloppe te steken. Nadat hij dit had
gedaan, dwong de overvaller hem het geld
af te geven. De heer Janssen moest hierna
met het gezicht tegen de muur gaan staan,
waarop de man het gebouw verliet en met
zijn mededader in de auto zich snel uit de
voeten maakte. De buit bedroeg 5.008.
De heer Janssen, die volkomen overstuur
was, heeft de politie laten opbellen, die
onmiddellijk een onderzoek instelde en
spoedig reeds een van de twee mannen in
de bossen rond Turnhout arresteerde. Het
was de 29-jarige J. van S. uit Borgerhout.
Hij was in het bezit van 4000 gulden en de
contactsleutel van de auto. Deze auto bleek
te zijn gestolen. De man ontkende iets van
de overval te weten. Ook de tweede man is
in het bos opgemerkt, maar hij wist te ont
komen.
Het grote economische hervormingsplan
voor de Sovjet-Unie, dat de communis
tische partij-secretaris Kroesjtsjev de Op
perste Sovjet heeft voorgelegd, blijkt deels
op centralisatie, deels op decentralisatie
van de Sovjet-economie gericht te zijn. Er
wordt namelijk in gestreefd naar decentra
lisatie van de uitvoerende organen der
economie en tot op zekere hoogte ook van
de daarvoor rechtstreeks verantwoordelijke
instanties, maar tegelijk naar versterking
van dê overblijvende centrale organen in
Moskou en vooral van de staatscommissie
voor het vijf-jaren-plan, „Gosplan", die nu
met de algehele leiding wordt belast.
De officiële Russische opinie omtrent
deze voor ons gevoel tweeslachtige werk
wijze komt misschien het duidelijkst tot
uitdrukking in de formulering, die het blad
van de communistische jongeren, „Komso-
molskaja Prawda", er onlangs voor heeft
gevonden: „Om de voordelen van het cen
tralisme in de leiding van de economie
beter te benutten, moet het centralisme
zowel elastischer als efficiënter worden
georganiseerd". Minder eerbiedig zou men
het dus ook kunnen noemen „decentrali
satie ter wille van het centralisme".
De redenen, die de partij en haar secre
taris ertoe hebben geleid, dit niet veel min
der dan revolutionaire hervormingsplan in
te dienen, zijn zowel in als buiten de
Sovjet-Unie voldoende bekend: de bureau
cratie heeft proporties aangenomen die zelfs
in een dictatuur niet meer aanvaardbaar
zijn, de economische ontplooiing ondervindt
steeds meer hinder van het ontzaglijke
ambtenaren-apparaat en van de doorkrui
sing van bevoegdheden die eruit voort
vloeit, en - in de Sovjet-Unie hèt motief
van doorslaggevende betekenis - het hui
dige vijf-jaren-plan dreigt als gevolg hier
van niet volledig te worden verwezenlijkt.
Uit het feit, dat het Kremlin het thans
aandurft, de gehele economisch organi
satie van het land zo ingrijpen^ te wijzigen
als Kroesjtsjev heeft aangekondigd, zou
men kunnen concluderen dat de noodzaak
van een dergelijke hervorming wel zeer
dringend moet zijn geworden.
De organisatorische moeilijkheden, waar
voor de Sovjet-economie op het ogenblik
staat, zijn echter niet van vandaag of gis
teren. In de jaren twintig en dertig deden
tal van verhalen de ronde, zoals bij voor
beeld dat over de produktie van auto's,
welke geheel volgens het vijf-jaren-plan
was uitgevoerd, maar met één reserve: op
de fabrieksterreinen stonden precies de in
het plan vastgestelde duizendtallen nieuwe
auto's, maar ze konden niet rijden omdat
ze door het in-gebreke-blijven van de een
of andere fabriek van onderdelen geen van
alle een versnellingsbak bezaten. Moeilijk
heden van deze primitieve aard hebben de
laatste tijd plaatsgemaakt voor meer ge
compliceerde moeilijkheden, waarbij vooral
de coördinatie van de produktie van grond
stoffen met de vervaardiging van eindpro-
dukten nog al eens heeft gefaald. Zo heeft
verleden jaar de produktie van de zware
industrie ernstig gestagneerd omdat de be
voorrading met ruw en gewalst staal on
voldoende was en deze tekortkoming was
op haar beurt veroorzaakt door te geringe
aanvoer van ertsen. Het is natuurlijk een
zaak van het hoogste belang voor de staat,
dat de coördinatie in dit opzicht verbeterd
wordt; maar het is opmerkelijk dat tijdens
de openbare discussie van Kroesjtsjev's
plan, die de laatste weken in de Russische
pers heeft plaatsgehad, juist van de kant
der bedrijfsleiders (en dat zijn de mensen
die op dit gebied de meeste praktische er
varing hebben) nogal enige twijfel is geuit
aan de hieromtrent te verwachten resul
taten. Precies zoals industriële leiders in
democratische landen zouden doen, hebben
deze Sovjet-bedrijfsleiders aangedrongen
op de toekenning van grotere zelfstandig
heid aan de individuele bedrijven, uitbrei
ding van de bevoegdheden der fabrieks-
directie en variatie van de materiële
beloning der werknemers in overeenstem
ming rruet hun prestaties. Hieruit blijkt ten
eerste, dat de bedrijfsleiders de nu voor
gestelde hervormingsplannen onvoldoende
achten voor een radicale oplossing van hun
onmiddellijke problemen, en bovendien dat
ook in de Sovjet-economie het bloed kruipt,
waar het niet gaan kan.
Het is trouwens ook voor de buiten
staander nauwelijks denkbaar, dat decen
tralisatie tot betere coördinatie kan leiden.
Het tegenovergestelde zou meer voor de
hand liggen. En een aanwijzing, dat het
Kremlin zelf in dit opzicht ook niet zo
zeker van zijn zaak is, mag men misschien
zien in het besluit, het administratieve en
financiële beheer van het totaal der econo
mie nog sterker dan tot dusver in Moskou
te centraliseren.
Toch zit in het hele plan een element
van verzwakking van het dictatoriale sy
steem. Het zal uiterst belangwekkend zijn,
te zien hoe dat element zich in de loop
der jaren zal ontwikkelen
Simon Koster
