De schilders verlieten het visserij
laboratorium - zaterdag in gebruik
r
Panda en liet meesterwerk
rr
Straks ook maatjesharing
later in het jaar
Iets lagere temperaturen
Zoek ió ket
zo
Bloedgroepen onderzoek van haringen
De radio geeft zondag
't Silver Stoepke doet het voor U
De radio geeft maandag
RADIO REPARATIE
Wereldnieuws
Jampe
H. J. M'AERTENS N.V.
Heringa Wathrich
Medische verzorging
tijdens weekeinde
Tienjarig bestaan K.A.V.
feestelijk gevierd
Agenda voor Beverwijk
R D A G li MEI 1957
HET WERK VAN DE RIJKSGEBOUWENDIENST is gedaan. De schilder
heeft deze week het Centraal Laboratorium voor Visserijonderzoek aan de
IJmuidense Haringkade verlaten, nadat de laatste streken waren gedaan in de
moderne rokerij. Volgende week zaterdag, op Vlaggetjesdag, kan de minister
van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, ar. S. L. Mansholt komen
om de officiële ingebruikstelling van het gebouwencomplex te verrichten.
Velen zullen bij deze plechtigheid aanwezig zijn. Besturen van redersver-
enigingen, van organisaties, van handel en fabrieken zijn uitgenodigd om
zaterdagmorgen naar IJmuiden te komen. En allen zullen zij ongetwijfeld met
verrassing en genoegen kunnen vaststellen, dat het Nederlandse visserijbedrijf
hier voor het visserijonderzoek in al zijn geledingen een goed geoutilleerd
laboratorium heeft gekregen. Een kleine expositie vervaardigd door eigen
krachten, beeldt het karakter van het werk uit en vertelt tevens w5ke
problemen onderhanden zijn en waarom.
HILVERSUM I, 402 m
8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Orgelconc.
8.30 Vroegdienst. 9.30 Nieuws. 9.45 Platen.
9.55 Plechtige Hoogmis. 11.30 Platen. 11.40
Viool en clavecimbel. 12.20 Apologie. 12.40
Orgel en zang. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en kath. nieuws. 13.10 Dansconcours.
13.45 Boekbespr. 14.00 Residentie ork., Mil.
Kapel, koor en soliste. 14.35 Platen. 14.45
Moederdag-progr. 15.15 Strijkkwintet. 15.45
Middenstands forum. 16.15 Sport. 16.30 Ves
pers. 17.00 Kerkdienst. 18.30 Vocaal Dubbel-
kwart. 19.00 Kerkelijk nieuws. 19.05 Samen
zang. 19.25 Zondagavondgesprek. 19.45 Nws.
20.00 Gevar.progr. v. d. militairen. 20.30
Act. 20.45 Cabaret. 21.15 U bent toch ook
van de Partij?, caus. 21.25 „De Berg der ver
schrikking", hoorsp. 22.20 Platen. 22.45
Avondgebed en liturg, kal. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 m
8.00 Nieuws en postduivenber. 8.18 Weer
of geen weer. 9.45 Geestelijk leven, caus.
10.00 V. d. jeugd. 10.30 Herv. kerkdienst.
1.30 Vragenbeantw. 12.00 Orkestconc. 12.30
Sportspiegel. 12.35 Even afrekenen, Heren!
12.45 Wat de pot schaft!.... 13.00 Nieuws.
13.05 Meded. of platen. 13.10 V. d. strijd
krachten. 14.00 Boekbespr. 14.20 Strijkkwar
tet. 14.45 Sherlock Holmes kan niet sterven,
caus. 15.00 Van en over boeren. 15.45 Strijk-
ork. en soliste. 16.30 Sportrevue. 17.00 Ge
sprekken met luisteraars. 17.15 Het platte
land nu. 17.30 Hoorsp. v. d. jeugd. 17.50 Nws
en sportuitsl. 18.05 Sportjourn. 18.30 Strijk-
ens. 19.00 Op de keper beschouwd. 19.30
Progr. v. Moederdag. 20.00 Nieuws. 20.05
Frarakie Laine. 20.50 De Gouden Vlinder,
hoorspel. 21.25 Amus. muz. 21.50 Cabaret.
22.20 Platen. 22.50 Journ. 23.00 Nieuws. 23.15
23.55 Met de Franse slag.
BRUSSEL, 324 m
9.00 en 10.30 ds. O. Jager van Almelo. 11.45
(Belangstellenden) ds. C. Goeman van
Haarlem-zuid. 2.30 Radio-Kinderdienst. 3.30
ds, C. Goeman van Haarlem-zuid.
BRUSSEL, 324 m
12.05 Platen. 12.15 Ork.conc. 12.30 Weerber.
12.34 Ork.conc. 13.00 Nieuws. 13.15 V. d. sol
daten. 14.00 Platen. 16.00 Voetbalrep. 16.45
Platen. 17.15 Wielerrep. 17.15 Sportuitsl. en
nieuws. 17.30 Platen. 17.45 Sportuitsl. 17.52
Platen. 18.00 Gewijde muz. 18.30 Godsd.
halfuur. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00
Hoorsp. 21.10 Platen. 21.30 Ork.conc. 22.00
Nieuws. 22.11 Platen. 23.00 Nieuws. 23.05
24.00 Platen.
ADVERTENTIE
Ook voor gecompliceerde
uurwerken hebben wij een zeer
modern Atelier.
Echte vaklieden kunnen u adviseren.
Vraagt eerst vrijblijvend prijsopgave.
Grote Houtstr. 49 - Haarlem - Tel. 20049
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Pla
ten. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws
en weerber. 8.15 Sportuitsl. 8.25 Platen. 9.00
V. d. zieken. 9.25 V. d. vrouw. 9.30 Platen.
9.40 Mastklimnaen. 10.10 Platen. 10.30 Theo
logische Etherleergang. 11.15 Platen. 11.20
Gevar.progr. 12.25 Voor boer en tuinder.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Platen.
12.45 Wordt uw vakantie een succes?, caus.
13.00 Nieuws. 13.15 Militaire Kapel. 13.45
Platen. 14.05 Schoolradio. 14.35 Platen. 14.45
V. d. vrouw. 15.15 Platen. 15.25 Pianotrio.
16.00 Bijbellezing. 16.30 Barok ens. 17.00 V.
d. kleuters. 17.15 V. d. jeugd. 17.30 PI; :n.
17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz. 18.00
Orgelspel. 18.30 Sport. 18.40 Engelse les. 19.00
Nieuws en weerber. 19.10 Nederl. volkslie
deren. 19.30 Volk en Staat, caus. 19.45
Beiaardeonc. 20.00 Radiokrant. 20.20 Lichte
muz. 20.50 Die verrukkelijke aprilmaand,
hoorsp. 21.40 Gevar.muz. 21.55 Boekbespr.
22.05 Piano en viool. 22.30 Vocaal ens. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws en SOS-
ber. 23.15 Platen. 23.40—24.00 Evangelisatie-
uitzending.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 8.00
Nieuws. 8.15 Platen. 9.10 V. d. vrouw. 9.15
Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen.
11.05 Wondere daden van het instinct, caus.
11.20 Platen. 11.45 Voordr. 12.00 Orgel en
zang. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 V.
h. platteland. 12.43 Amus.muz. 13.00 Nieuws.
13.15 Meded. of platen. 13.20 Lichte muz.
13.55 Beursber. 14.00 V. d. vrouw. 14.45 Cello
en piano. 15.15 Zeg het nie' caus. 15.30 Pla
ten. 17.00 Lichte muz. 17.30 V. d. jeugd. 17.50
Mil. comm. 18.00 Nieuws. 18.15 Dansmuziek.
18.50 Openbaar Kunstbezit. 19.00 Bariton en
piano. 19.15 Muz. caus. 19.30 Ronde v. Ne
derland. 19.45 Regeringsuitz.. 20.00 Nieuws.
20.05 De Radioscoop. 22.40 Spaanse en Portu
gese volksmuz. 23.00 Nieuws. 23.15 Koersen
v. New York. 23.16 Onze buitenl. correspon
denten melden. 23.3023.55 Frontloge.
TELEVISIE (KRO)
20.30 Kath. nieuws. 20.35 Poppenkast. "0.45
Blik in de monitor. 21.15 Open doekjes. 21.35
Ontdek u zelf, blijspel. 22.10 Epiloog.
BRUSSEL, 324 m
12.00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 V. d.
landbouwers. 12.42 Platen (Om 12.55 Koer
sen). 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 School
radio. 15.45 Platen. 16.00 Koersen. 16.02 V. d.
zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muz. 17.45
Meisjeskoor. 18.00 Franse les. 18.15 Platen.
18.20 Protestantse uitz. 19.30 V. d. sold. 19.00
Nieuws. 19.40 en 19.45 Platen. 20.00 Ork.
conc. 21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Koor
zang. 21.30 Amus.ork. 22.00 Nieuws. 22.11
Gewijde muz. 22.55—23.00 Nieuws.
Twee diensten zijn in het gebouw onder
gebracht: het Rijksinstituut voor Visserij
onderzoek, waar dr. P. Korringa de scep
ter zwaait en de afdeling visserijprodukten
van het Centraal Instituut voor Voedings
onderzoek T.N.O., die wordt geleid door ir.
J. van Mameren.
Het Rijksinstituut voor Visserijonderzoek
is, aldus dr. Korringa, in feite een amphi-
bisch instituut. Er wordt ook veel buiten
gewerkt, in de polders, op de Zeeuwse stro
men, het IJselmeer en de Wadden- en de
Noordzee. In het laboratorium worden de
monsters nader geanalyseerd en vindt het
administratieve werk plaats.
Het werk van het Rijksinstituut heeft
een dubbel karakter. Er worden weten
schappelijke onderzoekingen gedaan naar
aanleiding van vragen van de overheid en
de antwoorden daarop worden weer ge
bruikt bij het opstellen van voorschriften
en wetten, zoals voor de maaswijdte.
Daarnaast wordt rechtstreeks advies aan
het visserijbedrijf gegeven. Dat er bedrijfs
takken zijn, waar het eenvoudiger advies
geven is dan in een tak als de zeevisserij,
is een feit. De visserij wordt dus in haar
geheel door het Rijksinstituut behartigd,
opdat de visserij zo efficiënt mogelijk
wordt beoefend. Men waakt ervoor, dat de
toekomst niet wordt geschaad. Tot in
lengte van dagen zal er vis gevangen moe
ten worden.
Vooral op de Noordzee is het voor de
biologen een ingewikkeld onderzoek. Er
worden steekproeven genomen en onder
zocht wordt hoe verbetering van de vis
stand is te krijgen en een rationele exploi
tatie kan worden bereikt. Adviezen heb
ben hier echter, zoals bij de mossel-, oes
ter- en kreeftencultures wel het geval is,
niet direct baat.
Het CIVO
Bij de afdeling visserijprodukten van
het Centraal Instituut voor Visserijonder
zoek staai.de technologie op de voorgrond.
De producent kan zien met alle grote en
kleine praktijkmoeilijkheden tot dit insti
tuut richten. Elk vispfodükt kan hief wbr-
den gemaakt. Ook fundamenteel weten
schappelijk onderzoek wordt verricht, het
geen voor de praktijk van belang kan zijn.
Men is thans bezig met een onderzoek
naar de rijping van de maatjesharing.
Nauwkeurig wordt onderzocht wat er ge
beurt als de haring gezouten is en het rij
pingsproces een aanvang neemt. Reeds zo
ver heeft men hierin inzicht gekregen, dat
er een kans bestaat om veel later in het
jaar groene haring te leveren. Er is iets op
gevonden om deze rijping te temperen.
De mensen van het Instituut bezoeken
ook de fabrieken om de kennis van het
CIVO over te brengen en problemen uit
het bedrijfsleven mee te brengen naar het
laboratorium. Door de overplaatsing naar
IJmuiden is men nu dichter bij het bedrijf
gevestigd, waardoor een intensief contact
met de visserij-industrie mogelijk is. De
rokerij, gefinancierd uit het Moody Fund,
heeft twee rookkasten, die een nieuwe ver
sie zijn van de oude rookhangen en voorts
een rooktunnel. De mensen uit het rokerij-
bedrijf kunnen hier straks ook aan de slag
gaan en uiteraard zijn ook de leerlingen
van de visserij school welkom.
De temperatuur, de rookdichtheid en nog
enige andere van belang zijnde zaken bij
het roken kunnen alle worden gecontro
leerd. De hangen komen via een rail uit de
kast. Na het aanspeten gaat het te roken
produkt eerst onder de douche en na het
roken opnieuw. De tweede keer komt er
echter geen water maar lucht uit, opdat
het produkt wordt afgekoeld en er geen
warme artikelen worden ingepakt. Onder-
ADVERTENTIE
zocht zal worden het gebruik van ver
schillende brandstoffen bij het roken.
De expositie in het laboratorium werd
ingericht in de gang op de eerste verdie
ping van het gebouw. Op zeven panelen
wordt het werk van de biologen uitge
beeld. Het eerste paneel vertelt hoe telkens
weer in het visserijbedrijf ongerustheid
over het verloop van de vangst rijst. De
vangsten kunnen worden beïnvloed door
natuurlijke oorzaken, zoals verandering
van milieu, gebrek aan voedsel en het op
treden van parasieten, maar ook door men
selijke activiteit, waterverontreiniging, af
sluiting van water en de visserij zelf.
Vervolgens wordt uitgebeeld wat het we
tenschappelijk onderzoek kan doen om
klaarheid en uitkomst te brengen. Duide
lijk wordt uiteengezet dat een ingrijpen in
de zeevisserij alleen mogelijk is door een
regeling van de maaswijdte en de bevis-
singssterkte.
Het chemische en bacteriologische werk
neemt een belangrijke plaats bjj het onder
zoek in. Niet aan het uiterlijk, maar door
middel van bloedgroepenonderzoek bij ha
ringen, wordt thans vastgesteld tot welke
groep een bepaalde haring behoort. Men
hoopt aldus de verschillende groepen ha
ring in de Noordzee nog beter te leren on
derscheiden.
Voorts wordt een onderzoek in deze af
delingen verricht naar een vervangings
middel voor het boorzuur, waarmee garna
len worden geconserveerd. Binnenkort kan
dit onderzoek met gunstig resultaat worden
afgesloten.
Een uitgebreid onderzoek wordt van het
laboratorium van het Rijksinstituut in We-
meldinge uit geleid. In opdracht van Rijks
waterstaat wordt hier met het oog op het
Deltaplan onderzocht of een oestercultuur
op de Oosterschelde op bescheiden schaal
kan worden gehandhaafd, wanneer de dam
Bruinisse-Overflakkee is gelegd. Uiterlijk
1965 dient dit rapport te worden uitge
bracht.
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
IJMUIDEN
Dokters
H. de Jonge. M. K. Hofstedestraat 48, tel.
no. 5652 en. P. C. de Weerdt, Stationsweg
K 5, telefoon 4614.
Apotheken
Zondag- en nachtdienst wordt deze week
waargenomen door Apotheek Kuylman,
Lange Nieuwstraat 403, telefoon 4204.
Verloskundigen
In spoedgevallen raadplege men tussen
zaterdagmiddag 2 uur en zondagavond 12
uur: mejuffrouw J. Winter, Evertsen-
straat 3, telefoon 5259 en mevrouw M.
Bakker, Snelliusstraat 53, telefoon 5053.
VELSEN-NOORD en BEVERWIJK
Dokters
Van zaterdagmiddag 12 uur tot zondagmor
gen 9 uur: R. W. Fierstra, Zeestraat no. 88,
telefoon 3737. Van zondagmorgen tot
's avonds 12 uur: J. G. Lange. Wijk aan
Duinerweg 3, telefoon 4234.
V erlosk'indigen
Mejuffrouw A. Zandvoort, Bornstraat 43.
Apotheken
De zondags- en nachtdiensten worden
waargenomen door Apotheek Donker,
Breestraat 61, telefoon 3150.
HEEMSKERK
Dokters
Van zaterdagmiddag 12 uur tot zondag
avond 1? uur: J. H. Schutte, Kerklaan 9,
telefoon 02512 266.
SANTPOORT
Dokters
In spoedgevallen is de arts M. Trooster,
W. Danielslaan 14, tel. 8410, te raadplegen.
Apotheken
Bloemendaalse Apotheek, Bloemendaalse-
weg 85, Bloemendaal, tel. K2500 - 22181,
en Apotheek De Wilde, Broekbergenlaan
no. 42, Santpoort-dorp, tel. K 2560 - 8284.
VELSEN
Wijkverpleging
Voor XJmuiden-oost, Driehuis en Sant
poort: zuster Sj. Koerse, Leeuweriklaan
no. 21, tel. 7378; voor IJmuiden-oost, Vel-
serbeek, Velsen-noord en Velsen-zuid:
zuster I. Nap, Rembrandtlaan 5, tel. 6195
en voor IJmuiden-oost, IJmuiden-west en
IJmuiden: zuster Kuiper, J. P. Coenstr.
no. 145.
ADVERTENTIE
Nassaustraat 5 - Haarlem
Nieuwe Groenmarkt 2 - Haarlem
Tel. 15220
Tel. 15228
Gedurende de laatste dagen heeft de in
vloed van storingsgebieden op de oceaan
zich geleidelijk tot over Frankrijk, België
en ons land uitgebreid. Er werd daarbij
belangrijk vochtiger lucht aangevoerd
waariin plaatselijk buien, welke hier en
daar met onweer vergezeld gingen, voor
kwamen.
De miniumtemperaturen ondergingen
een verdere stijging in de nacht van vrij
dag op zaterdag was de laagste tempera
tuur welke op normale waarnemings
hoogte werd gemeten, zes graden. Een
front behorend bij een oceaandepressie,
welke zaterdagmorgen bij Ierland was
aangekomen, zal vergezeld van buien ons
land passeren, waarna lucht aangevoerd
wordt waarin de maximumtemperaturen
iets lager zijn.
Op de oceaan strekt zich een groot hoge
drukgebied uit van Portugal via de Azoren
en de Bermuda tot bij Florida. Langs de
noordflank hiervan bewegen nog enkel
volgende storingsgebieden in de richting München
van de Britse eilanden.
Voor onze omgeving betekent dit aan
houden van het veranderlijke weer bij
12 mei
Zon op 4.53 uur, onder 20.24 uur.
Maan op 18.57 uur, onder 3.57 uur.
13 mei
Zon op 5.52 uur, onder 20.26 uur.
Maan op 20.11 uur, onder 4.29 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag II mei
Hoog water: 1.17 en 13.46 uur.
Laag water: 9.12 en 21.48 uur.
winden tussen west en zuid en tempera
turen, welke ongeveer normaal zijn of iets
daarboven.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen:
buiten
CtD
c
es
w
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
-ÏH
d
7 uur. Neerslag: laatste
E
24 uur.
2
ës
Stockholm
nevel
0
16
0
Oslo
regen
windst.
8
17
Kopenhagen
geheel bew.
wnw
9
0
Aberdeen
nevel
zo
11
0
Londen
motregen
z
18
0,1
Amsterdam
regen
ozo
19
4
Luxemburg
zwaar bew.
zo
16
2
Parijs
motregen
z
18
0,2
Bordeaux
regen
zo
17
1
Grenoble
half bew.
windst.
19
0
Nice
licht bew.
nw
19
0
Berlijn
onbewolkt
zzo
15
0
Frankfort
nevel
O
21
0
München
half bew.
zzw
16
0
Zürich
licht bew.
windst.
18
7
Genève
zwaar bew.
windst.
18
0
Locarno
licht bew.
windst.
20
0
Wenen
onbewolkt
verand.
18
0
Innsbruck
licht bew.
windst.
20
0
Rome
nevel
windst.
20
0
Ajaccio
licht bew.
ono
18
0,6
Mallorca
zwaar bew. windst.
19
1
Den Helder
lichte regen ozo
11
0,2
Ypenburg
lichte regen ozo
11
0,2
Vlissingen
zwaar bew.
zo
12
2
Eelde
onbewolkt
O
7
0
De Bilt
zwaar bew.
ozo
10
2
Twente
half bew.
ozo
9
0
Eindhoven
zwaar bew.
ozo
10
1
Vlv. Z.-Limb.
zwaar bew.
z
14
1
62. Na een lange rit bereikte de taxi de
eenzame ruïnes van Pompidus, de oude
stad, die in lang vervlogen tijden door een
vulkanische uitbarsting was verwoest. Ge
heimzinnig glansden de gebroken witmar
meren zuilen in 't licht van de opkomende
zon. „Maak de stopstil hier, chauffeur",
zei Tonio. „Mijn matio en ik moeten even
weg voor enkele boodschappeti's. Wacht
hier ene periode". „Goed heren", antwoord
de de chauffeur, die er blijkbaar niets
vreemds in zag, dat zijn vrachtje in een
verlaten, vervallen stad boodschappen ging
doen. Maar meesterspeurder Pat O'Nozel,
die zich nog steeds samen met Panda ach
terop de taxi verborgen hield, begreep al
dadelijk met grote scherpzinnigheid, dat
hier iets niet klopte. „Boodschappens
smoesjes!", bromde hij. „Tussen deze steen-
brokkens zijn geen winkels. Ik deduceer,
dat ze hier iets met dat schilderij willen
doen". En hij zwaaide met het pistool, dat
hij gedurende de hele rit in de hand had
gehouden. „Ja, ja", fluisterde Panda. „We
zullen er wel achter komen, wat ze van
plan zijn. Maar berg alsjeblieft dat pistool
weg. Ik heb aldoor in angst gezeten, dat
het af zou gaan".
Het tienjarig bestaan van de Heems-
kerkse afdeling van de K.A.V. is donder
dagavond op feestelijke wijze gevierd in
zaal Dam. De voorzitster, mevrouw Been
tjes sprak een bijzonder woord van wel
kom tot de afgevaardigden van de zuster-
afdeling in Beverwijk. Het programma
werd verzorgd door leden van de toneel
vereniging „Vriendenkring" met als gas
ten de pianist R. Groot, leerling van het
Amsterdamse conservatorium en de kunst
fluiter Freddy Stammes. „Vriendenkring"
bracht op vlotte wijze enkele eenacters ten
tonele: „Standing and miss understanding"
met de heer P. Bruins in de hoofdrol;
„Schoonmama beveelt" en „De gedresseer
de echtgenoot".
De regisseur van de optredende toneel
vereniging, de heer H. Boeree, droeg enige
humoristische stukjes voor. Aan werkjes
van Simon Carmiggelt beleefde het publiek
veel plezier.
ZATERDAG 11 MEI
Kennemer Theater, 19 en 21.15 uur; „The
man with the golden arm".
Luxor Theater, 18.45 en 21.15 uur: „Kruis
punt Bhowani".
W. B. Theater, 20 uur: „Commanche".
Kennemer Theater, 20 uur: Toneelavond
„Kunst na Abeid".
Marktplein 20 uur: Volksbal.
Park „Seheybeek", 20 uur: De Schermer
Dansgroep.
Graaf Jansstraat, 22 uur: Vuurwerk.
Openbare leeszaal, Prinsessenlaan 19, ge
opend van 10-12 en 15-17 uur; jeugd
leeszaal geopend van 14.30-16.30 uur en
lees- en studiehoek geopend van 10-12
en 15-17.30 uur.
R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek geopend
van 10-13 en 14-17 uur; lees- en studie
zaal geopend van 10-13 en 14-17.30 uur;
jeugdleeszaal van 14-17 uur.
Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St.
Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en
17-18 uur.
ZONDAG 12 MEI
Kennemer Theater, 14.30, 16.30, 19 en 21.15
uur: „De man met de gouden arm".
Luxor Theater, 14.30 uur: „Lassie's triomf",
16.30, 18.45 en 21.15 uur „Kruispunt
Bhowani".
W. B. Theater, 14.30 uur: „Vera Cruz, 16.30
en 20 uur: „De duivels van Cascabel".
MAANDAG 13 MEI
Kennemer Theater, 19 en 21.15 uur: „De
blanke heks".
Luxor Theater, 18.45 en 21.15 uur: „Kruis
punt Bhowani".
W.B. Theater, 20 uur: „De duivels van Cas
cabel".
Openbare leeszaal, Prinsessenlaan 19, ge
opend van, 15-17 en 19-20 uur; Jeugd
leeszaal geopend van 19-20 uur en lees-
en studiehoek van 15-17 en 18.30-20.30
uur.
R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek geopend
van 15-18 uur; lees- en studiezaal ge
opend van 10-13, 15-18 en 19-21.30 uur;
Jeugdleeszaal geopend van 16-17.30 uur.
Federatie. Koningin Elizabeth heeft Lord
Hailes (de vroegere mr. Patrick Buchan-
Hepburn) benoemd tot eerste gouver
neur-generaal en opperbevelhebber van
de Westindische federatie. Deze federa
tie zal de Britse koloniën Antigua, Bar
bados, Doinica, Grenada, Jamaica, Mont-
sarrat, St. Christoper-Nevis, Anguilla,
St. Lucia, St. Vincent, Trinidad en To
bago omvatten.
Redding. Een Amerikaanse onderzeeboot
heeft de tien inzittenden aan boord ge
nomen van een patrouillevliegtuig van
de marineluchtvaartdienst, dat ten zuid
westen van Honoloeloe op de Stille
Oceaan een noodlanding had gemaakt.
De tien mannen werden opgepikt van
een vlot.
Overeenkomsten. Nicaragua en Honduras
hebben een overeenkomst gesloten met
de organisatie der Amerikaanse staten
(O.A.S.) waarin zij zich verplichten hun
troepen uit het gezamenlijke grensge
bied terug te trekken en een neutrale
zone te scheppen, waarin zal worden
gepatrouilleerd door waarnemers der
O.A.S.
Afgelopen. De Hongaarse vluchtelingen in
het kamp Siezenheim bij Salzburg in
Oostenrijk hebben hun hongerstaking
beëindigd. De vluchtelingen hebben een
memorandum gezonden aan mevrouw
Roosevelt, waarin zij erop aandringen,
dat de Amerikaanse regering onmiddel
lijk maatregelen neemt voor de ver
strekking van visa aan vluchtelingen.
Uitgeweken. Prof. Günther Schützler,
deken van de veterinaire faculteit van
de Humboldt-universiteit in Oost-Ber-
lijn, is naar West-Berlijn uitgeweken.
Volgens het Oostduitse persbureau liep
prof. Schützler de kans disciplinair te
worden gestraft wegens „steunverlening
aan illegale acties van enkele provoca
teurs onder de studenten".
Griepepidemie. De dienst voor de volks
gezondheid in Singapore heeft verklaard
dat een in Hongkong begonnen griep
epidemie zich vrijwel door geheel Zuid-
oost-Azië zal verbreiden, ook naar
Australië en Nieuw-Zeeland. Op het
ogenblik lijden in Singapore naar schat
ting 200.000 mensen - een zesde van de
bevolking - aan de ziekte. Op Formosa
zijn honderdduizend patiënten.
Herkozen. Dr. Rajendra Prasad is met
overweldigende meerderheid als presi
dent van India voor een ambtstermijn
van vijf jaar gekozen. De communisten
en de Praja-socialisten hebben de ver
kiezing geboycot, omdat zij voor de ver
kiezing niet geraadpleegd zouden zijn
over de kandidaatstelling.
Ezels. De ezeltjes, waarop de jeugd van
Liverpool door het stadspark kan rijden,
hebben betere arbeidsvoorwaarden dan
menige Britse arbeider. Zij mogen niet
langer dan vier uur achter elkaar wer
ken en hebben, volgens een gemeente
verordening, een lunchpauze van ander
half uur. Slaan, schoppen, kortom alle
andere berispingen dan verbale, zijn
verboden.
Strafbaar. De Zuidafrikaanse minister voor
Naturellenzaken, dr. Verwoerd, heeft in
de Senaat te Kaapstad verklaard dat
geestelijken, die kleurlingen adviseren
diensten in een „blanke" kerk te bezoe
ken zonder speciale vergunning, ^zullen
worden vervolgd. Deze vervolging zal
worden ingesteld krachtens de thans in
behandeling zijnde kleurlingenwetten.
De senaat keurde het wetsontwerp in
tweede lezing met zestig tegen tien
stemmen goed.
ADVERTENTIE
Modieus
•-«Elegant
vwv
Duurzaam
Uitstekende kwaliteit
Verzekerd tegen
verlies en .diefstal
en bovendien
v.
Voordelig in prijs
"-V. Y; r i
v'&ï"' 'V Y~, v n fe:
GA MAAR KIJKEN... BIJ
GEHEIMSCHRIFT door omzetting van
letters werd reeds lang vóór de Chr. tijd
rekening toegepast. Op Oudjoodse amulet
ten is een dergelijk geheimschrift vastge
steld, waarbij de letters waren vervangen
door de in het alfabet naastliggende let
ters, en dit systeem komt later ook voor
bij de Romeinse keizers Augustus en Julius.
De verplaatsingssystemen, die in de mili
taire staat Sparta werden toegepast, heb
ben eigenlyk tot op heden stand gehou
den, zij het dan in gewijzigde vorm.
In de middel eeuwen is de cryptografie
in hoog aanzien aan de hoven in Italië en
ook bij de Pauselijke CurieDe
oudst bekende schrijver over f
geheimschrift, Gabriel de La-
vinde, was dan ook Pauselijk CRYPTO-
geheimschrijver, wiens boek A T7TT7
„Liber zifirarum" (1383) grote VJIA.r\r 1Ü/
belangstelling genoot. Onge
veer een eeuw later (ca. 1470)
publiceerde een andere Pauser
lijke geheimschrijver, Leon Batista Alber-
ti, in het Latijn zijn werk „Trattati in ci-
fra", waarin voor het eerst een beschrij
ving voorkomt van vercijfering met behulp
van concentrische schijven, waarop alfa
betten waren aangebracht. Dit is juist
daarom zo merkwaardig, omdat die schij
ven met alfabetten thans nog de elementen
vormen waarop de moderne cryptografen
(of crypto-machines, net wat u wilt) be
rusten.
Wat immers, is het geval? Geheimschrift,
waarbij de letters vervangen worden door
andere letters van het alfabet, zijn gemak
kelijk te ontcijferen, welk systeem hierbij
ook wordt toegepast. Als de tekst maar
lang genoeg is, zien de deskundigen wer
kelijk wel kans zo'n vervangingssysteem
te ontrafelen. De frequentie van letters en
combinaties van letters geven hun in dit
opzicht voldoende aanwijzingen.
De zaak wordt echter aanzienlijk moei
lijker, wanneer verplaatsingssystemen wor
den gebruikt. Dan komt voor een a niet
simpelvgeg een b, of een r te staan, maar
nu eens een t, dan een j, de volgende maal
een o, enz., al naar gelang de sleutel die
hier gevolgd is. Deze sleutel kan een hele
zin, of desnoods één enkel woord zijn, maar
is in ieder geval toch van beperkte omvang,
althans wanneer die sleutel door de be
trokkenen gememoriseerd moet worden.
Welke sleutel men ook neemt, zodra het
aantal lettertekens, waaruit die sleutel be
staat, de revue gepasseerd is, moet opnieuw
worden begonnen en vervalt de gebruiker
van dit systeem in herhalingen, waardoor
de kans op ontcijfering door de tegenpartij
toeneemt.
Om dit te ondervangen, zou men de sleu
tel zelf ook weer aan een verplaatsings
systeem kunnen onderwerpen, volgens een
bepaalde methode, die zelf óók
weer op een verplaatsings-
systeém berust, enz., enz.
Het is duidelijk, dat der
gelijke verplaatsingssystemen
in het kwadraat (en tot de
macht 26) met de hand hoogst
tijdrovend zijn en dat de
kans op vergissingen gewel
dig groot wordt. Daarom kunnen alleen
machines dit werkje vlug en feilloos op
knappen. V moet zich hierbij indenken een
soort kilometerteller, waarvan de cijfers
worden ingenomen door letters van het
alfabet. Niet minder dan 26 van deze rade
ren zouden de volledigste cryptograaf kun
nen vormen, maar in de praktijk is zo'n
groot aantal raderen meestal niet eens
nodig. Door de raderen in een bepaalde
stand te zetten (volgens de overeengekomen
sleutel) komen de - met letters van een
toetsenbord corresponderende - contacten
op een bepaalde manier tegenover elkaar
te staan, en aangezien de raderen bij elk
aangeslagen letterteken verspringen, wij
zigt die stand zich voortdurend, zodat nu
eens een l, dan een b, k, of z voor de let
ter a in de plaats treedt. Theoretisch is het
aantal mogelijkheden m.et dergelijke cryp
tografen weliswaar beperkt, maar in de
praktijk is er toch geen tekst denkbaar,
lang genoeg om de mogelijkheden van deze
machines uit te putten.
Over de frequentie van lettertekens kun
nen we nog wel het een en ander zeggen.
Daarover maandag.
H. TétiUón
