Boeren op Rozenburg zijn verbitterd Nederlandse bijdrage aan het Geofysisch Jaar Agenda voor Velsen Denen genieten van het leven ondanks financiële crisis Tories kunnen capitulatie voor Nasser nog niet verkroppen t Plaats maken voor Rotterdam? best, maar dan ook op redelijke condities" Levenskunst is in Denemarken hoger ontwikkeld dan in welvarend Zweden Vanmorgen in de vishal en op zee Kiezersstaking en rebellie bij de tussentijdse stembusstrijd DE BEURS van gisteren Amsterdamse Beurs OORLOG TUSSEN DRAGLINE EN TRACTOR Agenda voor Beverwijk Proefvaart „Job Gouda" op 8 juni Amsterdams tunnellening Gedeputeerde Staten keuren raadsbesluit goed Pakistan's ambassadeur draaide sluisdeur open Mevrouw A li Khan in IJmuiden of) bezoek DINSDAG 4 JUNI 1957 (Speciale berichtgeving) Groter contrast dan valt waar te nemen op het eiland Rozenburg is in Nederland haast niet denkbaar. In de oostelijke hoek van dit gebied zijn draglines bezig nieuwe havens te graven ter uitbreiding van het Rotterdamse havengebied. Verolme stampt op het terrein tussen Botlek en Scheur zijn nieuwe super-scheepswerf uit de grond. Stratenmakers zijn bezig wegen aan te leggen langs de terreinen waar straks een raffinaderij, een chemische fabriek en wat al niet meer moeten verrijzen. Andere arbeiders zijn doende een spoorlijn door dit nieuwe industriegebied te bouwen. In het westelijke deel echter heeft de boer de alleenheerschappij. Hier de uitgestrekte landerijen met rijpend graan. De her en der verspreide boerderijen met hun opstallen. De vriendelijke dijkjes die voeren naar het natuurreservaat in de uiterst westelijke hoek. Het prachtige binnenmeer, gevormd door de afgedamde Brielse Maas. Oost en West ontmoeten elkaar iets oos telijk van het plaatsje Rozenburg. Hier is het contrast eigenlijk het grootst, want de draglines van de aannemers en de tracto ren van de boeren werken in dit grensge bied maar enkele honderden meters van elkaar verwijderd. Aan de kant van de draglines ziet men de verlaten boerderijen, maar daar waar de tractoren nog bezig zijn, blijken de huizen nog bewoond te zijn. Zandauto's rijden tussen deze twee werel den heen en weer: heen volgeladen, leeg terug. Daar waar een maand geleden nog een boomgaard was, ligt nu een enorme hoop zand, afkomstig uit de oostelijke we reld, die der scheepvaart en industrie. Het lijkt alsof deze twee wereldjes een oorlog voeren. De frontlijn loopt namelijk even grillig als in een echte stellingenoorlog en de wegen zijn op sommige plaatsen kapot- gereden door de zware zandauto's. Boer moet verdwijnen Wie deze oorlog wint is duidelijk als men de frontlijnen nu en die van een jaar ge leden vergelijkt. De landbouw wordt lang zaam maar zeker door de industrie en de scheepvaart van het eiland weggevaagd. Nog even en de hele Welplaat en de oos telijke punt van Rozenburg zijn geheel op genomen in de greep van het Rotterdamse havengebied. Maar het zal hierbij niet blij ven. Voor de westelijke hoek van Rozen burg liggen de plannen klaar: een tanker- haven voor zeer grote schepen, mogelijk gevolgd door een nieuwe petroleumhaven oostelijk daarvan. En tussen de tankerha ven en het natuurreservaat De Beer zal wellicht een groot hoogovenbedrijf met een staalfabriek van Krupp komen. Ook de boeren weten dat deze ontwikke ling niet meer valt te stuiten en zij hebben begrip voor de noodzaak van die verande ringen. Dit laatste is iets bijzonders. Want is er iets honkvasters dan een boer, vooral een boer, die weet dat hij zit op grond die tot de beste van Nederland behoort? Denk evenwel niet dat de boer op Rozenburg zich -met een opgeruimd gezicht bij dit al les neerlegt. Hij is vooral verbitterd, omdat hij meerrt dat er hier met twee maten wordt gemeten. Hem wordt verteld dat hij moet wijken voor de werven, de havens en de fabrieken, vanwege hèt nationale be lang - iets waarvan hij de redelijkheid in ziet. Maar hij is er aan de andere kant van overtuigd, dat bij de vaststelling van de schadeloosstelling het nationale argument plaats maakt voor zuiver lokale maatsta ven, hetgeen tot uitdrukking komt in de prijs die hem voor zijn bedrijf en lande rijen wordt gegeven. De boer meent, dat een bedrag voor zijn opstallen ongeveer gelijk aan de sloopwaarde (voor een boer derij van gemiddelde grootte zo'n 10.000 gulden alsmede 6500 gulden per hectare voor de grond hem niet in staat stelt elders een gelijkwaardig bestaan op te bouwen. Er zijn ook andere dan financiële be zwaren. De boer meent dat de overheid de toewijzing van gronden voor het stichten van een nieuw bedrijf teveel als een gunst doet voorkomen, wat men onbillijk vindt. Men meent dat hier en daar de boer op Ro zenburg teveel door het machtige Rotter dam wordt behandeld als een kleine jongen die blij mag zijn dat hij have en goed aan zijn grote buurman mag afstaan. De prijs der industrialisatie Behalve verbittering is over de Rozen burger ook de lusteloosheid gekomen. Lus- DINSDAG 4 JUNI Fclison, 19-21 uur, Expositiezaal Heide- straat, werken van G. J. de Geus. Openbare leeszaal en bibliotheek, Heide- straat, open van 1012.30 en 14.3017,30 uur. Thalia, 20 uur, „Ik vecht voor geld". Rex, geen opgave. Pieter Vermeulenmuseum Cultureel Ge bouw, open van 9.30-12 en 14-16.30 uur. WOENSDAG 5 JUNI Felison, als dinsdag, geopend van 19 tot 21 uur. Openbare Leeszaal en Bibliotheek, ge opend van 10 tot 12.30 uur, van 14.30 tot 17.30 uur en van 19 tot 21 uur. Pieter Vermeulenmuseum, als dinsdag. Thalia, als dinsdag. Rex, geen opgave. DINSDAG 4 JUNI Kennemer Theater, 19 en 21.15 uur: „The solid Gold Cadillac". Luxor Theater, 19 en 21.15 uur: „De liefdes roman van een koningin". Openbare leeszaal, Prinsessenlaan 19, ge opend van 15-17 uur; lees- en studiehoeken geopend van 15-17 en 18.30-20.30 uur. R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek geopend van 15-18 en 19-21 uur; lees- en studiezaal geopend van 10-13, 15-18 en 19-21.30 uur; jeugdleeszaal geopend van 16-17.30 uur Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St. Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en 17-18 uur. WOENSDAG 5 JUNI Bioscopen, als dinsdag Openbare leeszaal, Prinsessenlaan 19, ge opend van 15-17 uur; lees- en studiezaal geopend van 15-17.30 uur; jeugdleeszaal, Zeestraat 26, geopend van 15-16 uur. Het Groene Huis, jeugduitlening en leeszaal, geopend van 15.1516.45 uur. R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek geopend va'n 10-13 uur; lees- en studiezaal geopend "van 10-13 en 15-18 uur; jeugdleeszaal ge opend van 14-17 uur. Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St. Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en 17-18 uur. teloosheid omdat men weet dat men op den duur toch weg moet en zich afvraagt of het nog zin heeft, het huis en verdere gebouwen op te knappen of verbeteringen in het bedrijf aan te brengen. Lusteloos heid omdat er boeren zijn die thans voor de tweede keer met verhuizing worden bedreigd, zoals de boer die twee jaar ge leden van de Welplaat weg moest, omdat daar waar zijn landerijen lagen, de' derde petroleumhaven moest komen. Deze zelfde boer moet nu weer „verkassen" omdat op de gronden die hij sedertdien op west Ro zenburg heeft kunnen pachten, de tanker haven zal worden gegraven. Het eiland Rozenburg is een prachtig stukje Nederland. Aan de ene zijde het bruisende leven van het zich steeds verder uitbreidende Rotterdam: industrieën, scheepvaart, handel. Aan de andere kant het stille, rustige boerenland met zijn vriendelijke gemoedelijkheid. Beide zijn prachtig, maar lang kunnen ze niet meer samengaan. Beschouwt men het lot van de boeren op Rozenburg, dan ervaart men, dat de economische vooruitgang van Ne derland wel een zeer hoge prijs eist. De op de scheepswerf De Dageraad voor rekening van de rederij Batavia in IJmui- den gebouwde trawler „Job Gouda" (IJM. 79) zal donderdag 6 juni naar Rotterdam vertrekken, om daar de gebruikelijke proeven te ondergaan. De eigenlijke proef vaart zal, onvoorziene omstandigheden daargelaten, op zaterdag 8 juni worden ge houden van Vlaardingen (Wilhelmina) bui tengaats naar IJmuiden. Schipper wordt Cor Bal. De hoofdafmetingen van het schip be dragen 40.60 bij 7 bij 3,80 meter, de voort stuwing geschiedt door een 700 pk indu striemotor. Er is accomodatie aan boord voor negentien personen. (Van onze correspondent in Stockholm) KOPENHAGEN, juni 1957 „Als dat nu het financieel aan de grond gelopen land is, dan zou ik gespaard willen blijven voor de zegeningen van een welvaart", zo zei onze Deense vriend en keek over zijn bril naar de vele lunchgasten in het Kopen- haagse Tivoli, die zich met heerlijke vis schotels en krachtig bier versterkten voor het werk van de rest van de dag. Ze geno ten zichtbaar, converseerden gezellig en hadden pret. „Wij leven in een gelukkig land", aldus onze vriend. „Dat is al eeuwen zo. Wij behoeven de netten maar uit te gooien en we halen de heerlijkste vis op. We steken de schop in de grond en er komt iets eetbaars uit. Onze koeien zijn stuk voor stuk prachtexemplaren. Waarom zou den we ons zorgen maken?" „Waarom zou den wij niet lachen en blij zijn?" Hij legde een stukje nieuwe haring op zijn tong, sloot even de ogen en zei: „Die jonge ha ring.moet je proeven". Niet voor iedereen is het paradijs zo na bij. De kranten hadden gemeld: bestedings beperking - gedwongen sparen - tabak en alcohol moeten honderd miljoen belasting opbrengen. Dat zijn de nieuwe maatrege len om uit de financiële put te geraken. Wat zou onze vriend daarvan zeggen? „De mensen, die zuinig hebben geleefd, zullen nu wel spijt hebben", zo meende hij. Het eten leek hem nog beter te smaken. Ik heb mijn borrel nog goedkoop gehad zei hij tevreden en bestelde nog een „aqua vit" voor de oude prijs. „Zo lang ik me kan herinneren", aldus ging hij verder, „zitten we in de put. Steeds weer worden we ge waarschuwd: onze kroon staat slecht.... maar met een slechte kroon kunnen onze boeren beter exporterenIk ben eco nomisch niet onderlegd, maar ik weet wel, dat we die hele financiële schade vlug kunnen goed maken, als we het enkele maanden iets zuiniger aan doen". Aparte mentaliteit De economische plannenmakers moeten toch rekening houden met de mentaliteit van een volk. De Noren en ook de Neder landers zien het leven van een heel an dere kant. Ook de Zweden hebben het, tot voor twee generaties, nog moeilijk gehad iets uit hun steenachtige bodem te halen. De Duisters hadden een oorlogszuchtig verleden, maar de Denen. aten. Waar schijnlijk hebben zij hierdoor meer weer stand zware klappen te dragen. Toch ziet de buitenlander naast de zich verwennen de Denen (en de vele Zweden die even naar Kopenhagen komen om boter en kaas Gedeputeerde Staten van Noordholland hebben hun goedkeuring gehecht aan het woensdag unaniem door de gemeenteraad van Amsterdam genomen besluit tot het instellen van een „Grootboek IJtunnel" en het uitgeven van een IJtunnellening 1957" voor de financiering van de dit jaar uit te voeren werken ten behoeve van de IJtun nel. Provincie neemt niet deel in de lening In antwoord op de door het lid der Pro vinciale Staten mr. C. baron de Vos van Steenwijk over de IJtunnelkwestie ge stelde vragen hebben Gedeputeerde Staten geantwoord, dat de bouw van de IJtunnel, hoewel primair uiteraard een gemeente lijke aangelegenheid, binnen het raam van het gehele oeververbindingsvraagstuk ze ker ook een provinciaal belang betreft. Zij hebben van deze zienswijze bij de regering herhaaldelijk met grote aandrang doen blijken. De voorzitter van het college van Ge deputeerde Staten heeft nog kort vóórdat het kabinet zijn beslissing nam, aan de re gering aangeboden in het gerezen geschil te bemiddelen. Gedeputeerde Staten zijn van oordeel, dat het niet op de weg van de provincie ligt, deel te nemen in enige gemeentelijke lening en dus ook niet in de tunnellening. Zij merken hierbij op, dat de provincie, gelet op de schaarste op de kapitaalmarkt, de grootste moeite heeft de middelen aan te trekken nodig voor de financiering van zuiver provinciale voorzieningen. in te slaan en iets van die levensvreugde op te vangen) de zorg van de regering. „Zeg me, hoeveel je verdient en ik zeg je, welke partij je steunt", zo leerde ons een andere Deen, die het logisch vond dat de sociaal-democraten, ondanks een verlies van drie zetels, aan het bewind blijven. Er is nu een coalitie tot stand gekomen tussen de socialisten (zeventig zetels), de radicaal-liberalen (veertien zetels) en het rechtse verbond (negen zetels), waardoor de regering over een meerderheid beschikt hetgeen sinds 1940 niet meer is voorgeko men. In de oppositie zijn de liberalen (45 zetels) en de conservatieven (dertig ze tels), alsmede de communisten (zes zetels) De Duitse minderheidspartij (een zetel) kan buiten beschouwing worden gelaten. Minister-president H.C., zoals hij in De nemarken en soms ook in Zweden wordt genoemd, te weten H. C. Hansen, is een man van politiek formaat. Hij heeft het rechtse verbond, dat de belasting wilde afschaffen, maar desondanks de nieuw.e regeringsverklaring met nieuwe hogere be lasting ondertekende - tot vriend gemaakt. Hij steunt de NAVO en denkt Europees. Een van de belangrijkste posten, die van minister van Defensie, wordt door zijn naam- en partijgenoot Poul Hansen be kleed, die eveneens een voorstander van de NAVO is. Daarmede is de garantie ge geven, dat de belangrijke bezuinigingen niet op de militaire begroting zouden drukken. Er zijn andere drastische maat regelen te verwachten. Het gedwongen I sparen is ingevoerd voor salarissen, die boven het gemiddelde liggen. Er zullen tal j van maatregelen worden genomen om de deviezenmoeilijkheden te overwinnen en j het sparen aan te moedigen. Aanvoer voor dinsdag Zes trawlers en trawlloggers voerden vandaag 3900 kisten vis aan, waarbij 1240 schelvis, 120 wijting, 120 gul en kabeljauw, 120 koolvis, 200 haring, 1800 makreel, 230 stokkebit, 25 schol, 1350 stuks stijve kabel jauwen, 200 kleine kisten haring. De KW 80 was er met 755 kisten, waarbij 350 schelvis, 310 makreel, 300 stuks stijve kabeljauwen; de SCH 153 met 750 kisten, waarbij 150 schelvis, 270 makreel, 120 ha ring, 80 diversen, 70 wijting, 300 stuks ijs- kabeljauwen en 100 kleine kisten haring; de „Klaas Wijker" met 750 kisten, waarbij 300 schelvis, 100 kabeljauw en gul, 300 makreel, 300 stuks stijve kabaljauwen; de „Wiron 2" met 625 kisten, waarbij 200 schelvis, 325 makreel, 50 diversen en 250 stuks stijve kabeljauwen; de KW 82 met 600 kisten, waarbij 110 schelvis, 400 ma kreel, 110 stuks stijve kabeljauwen, 100 kleine kisten haring en 38 kantjes; de KW 141 met 375 kisten, waarbij 130 schelvis, 200 makreel, 280 stuks stijve kabeljauwen. Er was van de kleine vaart 500 kg tong. Wat er komt Voor de woensdagmarkt komt de „Cura cao" met 700 kisten, waarbij 120 schelvis, 100 gul en kabeljauw, 110 koolvis, 80 ma kreel, 245 haring, 30 wijting, 20 diversen, 150 kleine kisten haring en 80 stuks stijve kabeljauwen. De KW 135, die met kantjes haring binnenliep; lost 200 kisten diversen. Ook de „Ariadne" zou stomende zijn met nog onbekende vangst. Oudste boten zijn dan: „Postboy", KW 81 en SCH 117 (van 27 mei). Voor de export De export nam vandaag regels grote kabeljauw af voor 8661, kleine voor 3241 en kisten kabeljauw voor 61 70. De zwarte koolvis leverde op 41 48, grootmiddel tong per kg 3.70, klein- middel 3.703.50, tong I 2.60 en tong 2 2.252.15. Tarbot haalde 2. Het binnenland in De binnenlandse handel nam vandaag grote schelvis af voor slechts 1617, grootmiddel voor 148, kleinmiddel voor 128, pennen voor 118 en braadschelvis voor 12f 10 Grote gul deed 24—29, middel 28—23, tor gullen 913, witte koolvis 54—55 en leng 3745. Wijting deed 1316, haring 2113 en makreel 16—10. Haringvangsten De vangsten van de loggers waren in de afgelopen nacht: KW 16-5 k., 19-15, 70-15, 168-12, 170-10, 22-15, 45-5, 175-23, 163-45, 2-10 thuissto- mend met 300 k. 5-17, 7-18, 9-12, 25-11, 138- 38, 147-22, IJM 75-19, 283-10, KW 18-27, 48-3, 67-8, 86-2, 95-38, 29-18, 39-25, 40-8, 41-10, 78-25 thuisstomend met 250 k., 15-10, 43-3, 44-12, 85-21, 50-12 k. De gemiddelde vangst was vannacht 16 k. De vloot van Scheveningen en Vlaardingen had een zelfde visserij. Te Katwijk werden vanmorgen 1200 kantjes aangevoerd. De maatjesharing klein deed 90104 en groot 6571. Openluchtconcert op „Schapenweitje" Het openluchtconcert, dat de IJmuider Harmonie woensdagavond 5 juni op de „Schapenweide" geeft, bevat het volgende programma: Jeugdorkest: 1 Kaveewee, mars Adr. J. Maas, 2 Astarte, ouverture, M# J. Cerfon- taine, 3 Oceanus M. J. Cerfontaine, 4 La Grappe D'or Fantasie, Alfr. Delbecq. IJmuider Harmonie: 1 Onvoltooide Sym- phonie Fr. Schubert, no. I Allegro Moderato, no. II Andante Con Moto, 2 Lohengrin (in troductie 3e acte en bruidskoor) R. Wagner- Tiemersma. 3 Harlem Shadows, ouverture, Meindert Boekei, 4 The Joker, (trombone solo) Harold Moss-Con way Brown, 5 Ria, de- fileermars, J. Ros. Na de pauze treden tamboers en harmonie in een marspotpourri op. oooremnnonmr mfinniYirnuimmYï y»mnnnnnrnj, WEEKABONNEMENTEN dienen uiterlijk op Woensdag te worden betaald, daar de bezorger» op Donder dag moeten afrekenen DF. ADMINISTRATIE ooooaiüumiuuuuxixmx XKKXXX.KJtX>X.KXXXXXX (Van onze correspondent in Londen) De tussentijdse verkiezingen in Groot- Brittannië, die bij het openvallen van La gerhuiszetels geregeld worden gehouden en tussen algemene verkiezingen de poli tieke stemming weergeven, blijven voor de conservatieven een teleurstellend beeld vertonen. Zij hebben weliswaar sinds de vorige al gemene verkiezingen van twee jaar gele den slechts een enkele zetel verloren, maar de „veilige" districten, waar de partij over een ruime meerderheid beschikt, blijken in minder veilige te zijn veranderd. MacMil- lan heeft sinds hij in januari als premier optrad, zijn positie in het parlement gecon solideerd, maar niet daarbuiten. De financieel in het nauw zittende mid dengroepen zijn ontevreden en bij wijze van protest blijven zij weg van de stembus, een doeltreffend middel om uiting te ge ven aan ongenoegen over het regeringsbe leid. Dezelfde kiezers zullen overigens bij een algemene verkiezing de regering waar schijnlijk niet in de steek laten, omdat het niet hun bedoeling is Labour aan de macht te brengen. Al zijn de verkiezingsuitslagen derhalve ongunstig voor de Tories, de so cialisten hebben daarom nog geen reden tot juichen, al bestaat de mogelijkheid dat er bij de volgende grote politieke veldslag, over twee of drie jaar, een Labourregering aan het bewind komt. Aangezien de krachtsverhouding tussen de beide grote partijen vrijwel gelijk is, zijn grote meer derheden uitgesloten en worden beide par tijen gedwongen de gulden middenweg te volgen, hetgeen niet bepaald leidt tot geest drift bij het kiezersvolk, dat zich hoe langer hoe minder druk maakt over de po litiek. Liberale winst Ditmaal zag men bijvoorbeeld een ruk naar links in het district Edinburgh-zuid van tien percent, waarbij het opmerkelijk was dat de liberalen hun aanhang verdub belden. De liberale partij met haar zes af gevaardigden in een Lagerhuis van 630 leden, heeft niets meer te betekenen, aan gezien de economische denkbeelden van de vroegere machtige liberalen zijn overgeno men door de Tories, bij wie de liberaal Churchill zich destijds van harte kon aan sluiten. Het liberale radicalisme op sociaal terrein werd voortgezet door Labour, zo dat Lady Megan Lloyd George zich even eens zonder bezwaar bij de socialisten voegde. De liberalen hopen echter kiezers aan te trekken, die genoeg hebben van zowel de conservatieven als van de socia listen. In het districtenstelsel gaan echter alle stemmen verloren, die de top niet halen. Indien Groot-Brittannië het stelsel van evenredige vertegenwoordiging had, zou den de liberalen met hun ruim twee mil joen stemmen in het Lagerhuis ongeveer veertig zetels krijgen. In meerderheid heeft het Britse volk zich de afgelopen jaren voor Labour uitge sproken, doch de ongelijkmatige verdeling van de stemmen over de 630 districten le verde een voorsprong van zestig zetels voor de conservatieven op. Slechts een po litieke aardverschuiving, zoals in 1945, kan het beeld grondig veranderen. Deze lijkt echter in de tegenwoordige omstandighe den uitgesloten, tenzij het gemopper de overhand krijgt op de gezapigheid. Conservatief verval MacMillan heeft intussen alle reden op zijn hoede te zijn, want de conservatieven in het land tonen sinds de Suez-nederlaag onder Eden en de Suezcapitulatie onder zijn opvolger tekenen van demoralisatie. Zij delen het standpunt van Lord Salis bury, die elke toegeeflijkheid tegenover president Nasser veroordeelt en zijn het eens met de nieuwe leider der Suez-rebel- len in het Lagerhuis, Lord Hinchingbrooke, volgens wie de regering na het falen in Egypte had moeten aftreden om het Vonnis van de kiezers te vernemen. MacMillan staat voor de moeilijke taak de agressief-geladen conservatieve partij afdelingen, die het politieke realisme mis sen om het beste te maken van een kwade zaak, te kalmeren en te winnen voor zijn politiek het Suezkanaal overbodig te ma ken. (UP) Opnieuw is in Labour-kringen de eis gesteld dat de regering zal aftreden, doch er is geen kans dat MacMillan Labour ter wille zal zijn. Nog steeds heeft hij een stevige meerderheid van 59 zetels in het Lagerhuis en volgens de wet behoeven voor 1959 geen verkiezingen gehouden te worden. WILLEMSTAD (A.N.P.) Ook het kleine stipje in de Caraïbische zee, dat be kend staat onder de naam Curacao, is in geschakeld in de waarnemingsactiviteiten, die het komend Interpationaal Geofisisch Jaar 1957-1958 kenmerken. Er is namelijk thans een waarnemingspost ingericht, waar twee Delftse ingenieurs, ir. J. Rolff en ir. A. C. Scheepmaker met bijzonder inge nieuze instrumenten metingen en waarne mingen zullen verrichten met het doel meer kennis te verzamelen over de grootte en vorm van de aarde. Zij vormen met hun post een onderdeel van een ploeg van een veertigtal waarnemingsposten, over de gehele aarde verspreid en hun gegevens zullen dus met die van de andere posten worden samengevoegd. Een klein onder deeltje dus van een van de vele aspekten van dit grootste wetenschappelijke experi ment, dat ooit op de aarde is verricht. Maar het is geen onbelangrijk onder deel. Het station op Curaqao is namelijk van alle veertig stations datgene, dat het dichtst bij de evenaar ligt. Ten tweede vult het een groot gat op tussen twee andere belangrijke posten, namelijk te Washing ton en Rio de Janeiro. De organisatoren van het Geofysisch jaar, dat een volkomen internationale onderneming is, waarin zelfs Russen en Amerikanen broederlijk samenwerken, zijn de wetenschapsmensen van Nederland dan ook zeer dankbaar dat zij bereid waren, deze post in te richten. Tijd- en plaatsbepalingen Een van de waarnemingen die op Cura sao zal worden verricht, is het bepalen van de tijd uit de stand der sterren. Het is namelijk helemaal niet zo dat een et maal altijd precies 24 uur duurt. De be weging van de aarde is een samenstel van verschillende bewegingen, waarvan som mige een korte, andere een bijkans onein dige duur hebben en die elkaar zodanig beïnvloeden dat de beweging van de aarde op korte termijn niet regelmatig is. Daarom zijn op Curaqao in een klein huisje dat iuchtgekoeld is om een constan te temperatuur en vochtigheidsgraad te bereiken, drie kwartskristaiklokken opge steld. die zuiverder lopen dan de aarde zelf draait. Met behulp van deze klokken en de waarneming van bepaalde sterren- groepen op gezette tijden, zijn de afwij kingen in de loop der aarde te constateren en te berekenen, terwijl in combinatie met tijdseinen van de stations te Greenwich en Washington de nauwkeurige positie van Curacao kan worden bepaald. Aangezien dit zelfde ook in de veertig andere stations geschiedt is het te begrijpen, dat op deze wijze een correctie op de bekende gege vens van plaats mogelijk is, die de geleer den in staat stelt, de lengte- en breedte- benalingen zeer nauwkeurig te verificeren. Dit zal er niet toe leiden, dat alle be staande atlassen en stafkaarten wegge gooid moeten worden. De correcties die men zal vinden zijn namelijk zeer gering, maar voor de wetenschapswereld toch uitermate belangrijk, omdat bijvoorbeeld door periodieke herhalingen van deze waarnemingen, eens in de vijfentwintig of vijftig jaar, de verschillende punten op de aarde zich ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de sterren verplaatsen. Nieuwe maancamera De beide Nederlandse ingenieurs zullen op 1 juli de officiële aanvangsdatum van het Geofysisch Jaar hun waarnemingen be ginnen en deze te minste 433 dagen onaf gebroken voortzetten. Behalve de vier ge bouwtjes, waarin de diverse instrumenten zijn ondergebracht, zijn er daarom op de Muizenberg op Curacao twee keurige hou ten huizen gebouwd, waarin de echtparen Rolff en Scheepmaker zee: gerieflijk zijn gehuisvest. Het hooggelegen plateau, waar omheen d^ passaat waait, is koel en biedt een fantastisch uitzicht over een mooie, af wisselende omgeving; een prettige vergoe ding voor het mogelijk soms wat eentoni ge nachtelijke werk, dat de beide waarne mers in het komende anderhalf jaar wacht. De waarnemers beschikken over een bij zondere sterrenkijker, die werd ontworpen op de Pari.ise sterrenwacht en die de eigen schap heeft, de sterren onder een hoek van zestig graden waar te nemen, een hyper modern instrument, waarvan er nog slechts vijftien bestaan. Dan is er een bijna hon derd jaar oude meridiaankijker, voorzien van tal van nieuwe snufjes en een maan camera, die kortgeleden in de sterren wacht in Washington werd ontwikkeld en die wij van de Amerikanen te leen hebben. Met deze camera worden de maan en de „omliggende" sterren gefotografeerd. Door dit op verschillende punten van de aarde Gisteravond heeft de ambassadeur van Pakistan tijdens haar reeks intensieve stu diebezoeken aan diverse Nederlandse ge meenten ook de haven van IJmuiden be zocht en onder meer een van de sluisdeu ren van de Noordersluis „eigenhandig" opengedraaid. Tegen zevenen kwam de blijkbaar on vermoeibare mevrouw Ra'ana Liaquat Ali Khan met de directieboot van de Dienst voor Havens en Handelsinrichtingen te Amsterdam, de „Havenbeheer", via het Noordzeekanaal in IJmuiden aan, waar zij werd opgewacht door de hoofdingenieur van de Rijkswaterstaat in het arrondisse ment Noordzeekanaal, ir. Ringma, door de directeur van het loodswezen in het derde district, kolonel Steensma, de directeur van het Staatsvissershavenbedrijf, mr- R. J. van Eerde en door de rijkshavenmeester G. A. Man. Na een wandeling over het sluizencom- plex en een bezoek aan de bedieningska mer van de Noordersluis en de machine kamer, waar ir. Ringma een uitleg van de techniek der sluizen gaf, heeft mevrouw Kahn de buitendeur zelf opengedaan, al thans de stop daartoe opengedrukt. Er is vervolgens een boottochtje door het haven complex gemaakt, waarbij zowel de Hoog ovenhaven als de buitenhaven werden be zichtigd en men heeft zelfs nog even de neus buiten de pieren kunnen steken. Via de Haringhaven en de Vissershaven is de terugweg aanvaard mr. Van Eerde heeft hier een uiteenzetting gegeven over de visserij en bij de semafoor is het gezel schap andermaal aan land gegaan voor een bezoek aan de IJmuidense seinpost. Hier heeft de ambassadeur de radarinstal latie bekeken en vervolgens is per auto de terugreis naar Den Haag aanvaard. te doen is het mogelijk, door vergelijking van de wisselende sterrenbeelden rond de maan, plaatsbepalingen te doen ten op zichte van de sterren. Het onderzoek dat op Curaqao wordt verricht, staat onder supervisie van prof. R. Roelofs in Delft, die echter zelf niet aan de waarnemingen medewerkt. De heren Rolff en Scheepmaker hebben veel mede werking gekregen op Curaqao voor en tij dens de inrichting van hun waarnemings post, met name van de oliemaatschappij, die onder andere het terrein waarop de waarnemingen worden verricht, afstond en ook op vele andere manieren hulp bood. Er is sprake van geweest, dat deze Ne derlandse waarnemingspost ook ingescha keld zou worden bij de waarnemingen om trent de kunstmaan, die te zijner tijd door de Amerikanen zal worden opgelaten. Het bleek echter onmogelijk, beide soorten waarnemingen te combineren zodat beslo ten werd, een afzonderlijk Amerikaanse waarnemingspost voor deze kunstmaan op Curaqao in te richten. Deze komt ver moedelijk in Santa Barbara, maar gezien het feit, dat de kunstmaan waarschijn lijk niet voor 1958 zijn loop om de aarde zal beginnen, is daaromtrent nog geen de finitieve beslissing genomen. Curaqao zal met dat al een belangrijk aandeel leveren in het werk, dat op geo- detisch-astronomisch gebied na 1 juli a.s. wordt verricht en dat men op Curaqao verheugd is, de wetenschapsmensen uit Delft van dienst te kunnen zijn. AMSTERDAM De aandelen Kon. Olie worden thans op de beurs bij de meest kwetsbare gerekend waardoor de werkelijke speculatie door het publiek in dit fonds zich wel tot een minimum heeft beperkt. Ook de arbitrage voelt er heel weinig voor posities aan te houden, in verband met het aanwezige grote gevaar voor koersverliezen, wanneer zij de stukken in het buitenland niet kun nen plaatsen. Fluctuaties op een dag van 20 tot 40 punten per aandeel zijn thans op dit hoge niveau, heel normaal. Een dollar hoger of lager in Wallstreet betekent hier een verschil van vier gulden, oude basis 20 percent. De aankopen die thans plaats vinden in de aandelen Kon. Olie dienen hoofdzakelijk voor belegging op lange ter mijn en als zodanig worden de aandelen getipt, aldus de beurs. De opening was f 206,70 tegen vrijdag f 204,50 ex dividend f 3,50. Een groot gedeelte van het dividend werd dus reeds ingehaald. Door lichte vraag in een kleine markt liep de koers op tot f 207,50 om daarna weer iets terug te vallen. De handel was zeer klein. Aandelen Philips waren 1 percent lager, Unilever daarentegen 2 percent hoger. AKU staakte de rijzing van de vorige week en was ruim 1 percent lager. K.L.M. was bepaald flauw door aanbod in kleine markt waardoor het fonds ruim f 1 verlies moest incasseren. Koers f 128,80. Van de scheepvaartwaarden waren Van Nievelt Goudriaan gevraagd en ruim 1 punt hoger. Scheepvaartunies verwerkten het lagere dividendvoorstel met een ver lies van circa 2 punten. Ook de overige fondsen !4 tot 1 percent lager. In de In donesische sector waren Amsterdam Rub ber aangeboden en ongeveer 2 punten la ger, HVA Deli Mij. een weinig hoger. Staatsfondsen ongeanimeerd en nauwelijks prijshoudend. Dividendvoorstel Scheep vaart Unie 12,8 percent waarvan 1,667 per cent in aandelen (v.j. 15,7 percent) waar van 5 percent in aandelen). Prolongatie 3% percent. (ANP). NEW YORK Du Pont de Nemours-aandelen stonden in het middelpunt der belangstelling, nu het Hoge Gerechtshof heeft beslist dat de ze maatschappij tezamen met General Mo tors waarvan zij 22.6 percent der aan delen bezit op onwettige wijze de han del heeft beïnvloed. De rechterlijke beslis sing, die berust op het geding dat de re gering in 1949 aanhangig maakte om een civiele anti-trust-uitspraak te verkrijgen, verwijst de zaak terug naar de federale arrondissementsrechter in Chicago. Ter beurze meent men nu dat Du Pont ge dwongen zou kunnen worden om zijn Ge neral Motors-aandelen ter waarde van 63 miljoen dollar geheel of gedeeltelijk onder zijn aandeelhouders te distribueren- Du Pont steeg snel tot 202)4, 8 2/3 dollar hoger dan zijn aanvankelijk laagtepunt en zes dollar hoger dan de slotnotering van vrijdag. Tegen beurseinde brokkelde de winst een dollar af, zodat het fonds sloot op 197)4. General Motors daalde 3/8 dol lar tot 4254. Over het algemeen waren de aandelen onregelmatig lager bij matige omzet; vlieg tuigbouw- en staalwaarden waren flauw, oliewaarden sterk verdeeld en enkele in dividuele fondsen waren tot twee dollar hoger of lager. Het industriegemiddelde kwam van 504,93 op 503,76; dat voor spoorwegen van 145,55 op 145,10 en dat voor openbare nutsbedrijven van 74,03 op 73,94. (UP) 354 Nederl. '47 3 °/o Nedl. 1962/64 A. K. U Calvé Delft Van Gelder Zonen K. N. Hoogovens Nederl. Ford N. Kabelfabriek gew. Philips Gloeil. pref. Philips Gloeil. Unilever Wilton Fijenoord Dordtsche Petrol. Konkl. Petroleum A'dam Rubber K. L. M Holl. Amer. Lijn. N. Scheepv. Unie Phs. v. Ommeren H. V. A Verg. Deli Mij en Amsterd. Bank Ned. Handel Mij. Rotterd. Bank Twentsche Bank Anaconda Copper Bethlehem Steel. U. S. Steel General Motors.. Shell Union Tidewater Slotkoers Voorbeurs gisteren koersen 89 'A 184 341 188 306 275 286 284 148 54 437 54 257'/2 1019% 207,50 74% 129,40 174)4 178% 269% 113)4 95 204 159% 175V2 18154 67l3/ie 190 43'/i« 92% 42Vi« 184 284 437 207,50

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 7