Boeren op Rozenburg zijn verbitterd
Nederlandse bijdrage aan
het Geofysisch Jaar
Agenda voor
Velsen
Denen genieten van het leven
ondanks financiële crisis
Tories kunnen capitulatie voor
Nasser nog niet verkroppen
t
Plaats maken voor Rotterdam? best,
maar dan ook op redelijke condities"
Levenskunst is in Denemarken hoger
ontwikkeld dan in welvarend Zweden
Vanmorgen in de vishal
en op zee
Kiezersstaking en rebellie bij de
tussentijdse stembusstrijd
DE BEURS
van gisteren
Amsterdamse Beurs
OORLOG TUSSEN DRAGLINE EN TRACTOR
Agenda voor Beverwijk
Proefvaart „Job Gouda"
op 8 juni
Amsterdams tunnellening
Gedeputeerde Staten keuren
raadsbesluit goed
Pakistan's ambassadeur
draaide sluisdeur open
Mevrouw A li Khan in
IJmuiden of) bezoek
DINSDAG 4 JUNI 1957
(Speciale berichtgeving)
Groter contrast dan valt waar te nemen op het eiland Rozenburg is in
Nederland haast niet denkbaar. In de oostelijke hoek van dit gebied zijn
draglines bezig nieuwe havens te graven ter uitbreiding van het Rotterdamse
havengebied. Verolme stampt op het terrein tussen Botlek en Scheur zijn
nieuwe super-scheepswerf uit de grond. Stratenmakers zijn bezig wegen aan
te leggen langs de terreinen waar straks een raffinaderij, een chemische fabriek
en wat al niet meer moeten verrijzen. Andere arbeiders zijn doende een spoorlijn
door dit nieuwe industriegebied te bouwen.
In het westelijke deel echter heeft de boer de alleenheerschappij. Hier de
uitgestrekte landerijen met rijpend graan. De her en der verspreide boerderijen
met hun opstallen. De vriendelijke dijkjes die voeren naar het natuurreservaat
in de uiterst westelijke hoek. Het prachtige binnenmeer, gevormd door de
afgedamde Brielse Maas.
Oost en West ontmoeten elkaar iets oos
telijk van het plaatsje Rozenburg. Hier is
het contrast eigenlijk het grootst, want de
draglines van de aannemers en de tracto
ren van de boeren werken in dit grensge
bied maar enkele honderden meters van
elkaar verwijderd. Aan de kant van de
draglines ziet men de verlaten boerderijen,
maar daar waar de tractoren nog bezig zijn,
blijken de huizen nog bewoond te zijn.
Zandauto's rijden tussen deze twee werel
den heen en weer: heen volgeladen, leeg
terug. Daar waar een maand geleden nog
een boomgaard was, ligt nu een enorme
hoop zand, afkomstig uit de oostelijke we
reld, die der scheepvaart en industrie. Het
lijkt alsof deze twee wereldjes een oorlog
voeren. De frontlijn loopt namelijk even
grillig als in een echte stellingenoorlog en
de wegen zijn op sommige plaatsen kapot-
gereden door de zware zandauto's.
Boer moet verdwijnen
Wie deze oorlog wint is duidelijk als men
de frontlijnen nu en die van een jaar ge
leden vergelijkt. De landbouw wordt lang
zaam maar zeker door de industrie en de
scheepvaart van het eiland weggevaagd.
Nog even en de hele Welplaat en de oos
telijke punt van Rozenburg zijn geheel op
genomen in de greep van het Rotterdamse
havengebied. Maar het zal hierbij niet blij
ven. Voor de westelijke hoek van Rozen
burg liggen de plannen klaar: een tanker-
haven voor zeer grote schepen, mogelijk
gevolgd door een nieuwe petroleumhaven
oostelijk daarvan. En tussen de tankerha
ven en het natuurreservaat De Beer zal
wellicht een groot hoogovenbedrijf met
een staalfabriek van Krupp komen.
Ook de boeren weten dat deze ontwikke
ling niet meer valt te stuiten en zij hebben
begrip voor de noodzaak van die verande
ringen. Dit laatste is iets bijzonders. Want
is er iets honkvasters dan een boer, vooral
een boer, die weet dat hij zit op grond die
tot de beste van Nederland behoort? Denk
evenwel niet dat de boer op Rozenburg
zich -met een opgeruimd gezicht bij dit al
les neerlegt. Hij is vooral verbitterd, omdat
hij meerrt dat er hier met twee maten
wordt gemeten. Hem wordt verteld dat hij
moet wijken voor de werven, de havens en
de fabrieken, vanwege hèt nationale be
lang - iets waarvan hij de redelijkheid in
ziet. Maar hij is er aan de andere kant van
overtuigd, dat bij de vaststelling van de
schadeloosstelling het nationale argument
plaats maakt voor zuiver lokale maatsta
ven, hetgeen tot uitdrukking komt in de
prijs die hem voor zijn bedrijf en lande
rijen wordt gegeven. De boer meent, dat
een bedrag voor zijn opstallen ongeveer
gelijk aan de sloopwaarde (voor een boer
derij van gemiddelde grootte zo'n 10.000
gulden alsmede 6500 gulden per hectare
voor de grond hem niet in staat stelt elders
een gelijkwaardig bestaan op te bouwen.
Er zijn ook andere dan financiële be
zwaren. De boer meent dat de overheid de
toewijzing van gronden voor het stichten
van een nieuw bedrijf teveel als een gunst
doet voorkomen, wat men onbillijk vindt.
Men meent dat hier en daar de boer op Ro
zenburg teveel door het machtige Rotter
dam wordt behandeld als een kleine jongen
die blij mag zijn dat hij have en goed aan
zijn grote buurman mag afstaan.
De prijs der industrialisatie
Behalve verbittering is over de Rozen
burger ook de lusteloosheid gekomen. Lus-
DINSDAG 4 JUNI
Fclison, 19-21 uur, Expositiezaal Heide-
straat, werken van G. J. de Geus.
Openbare leeszaal en bibliotheek, Heide-
straat, open van 1012.30 en 14.3017,30
uur.
Thalia, 20 uur, „Ik vecht voor geld".
Rex, geen opgave.
Pieter Vermeulenmuseum Cultureel Ge
bouw, open van 9.30-12 en 14-16.30 uur.
WOENSDAG 5 JUNI
Felison, als dinsdag, geopend van 19 tot 21
uur.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek, ge
opend van 10 tot 12.30 uur, van 14.30 tot
17.30 uur en van 19 tot 21 uur.
Pieter Vermeulenmuseum, als dinsdag.
Thalia, als dinsdag.
Rex, geen opgave.
DINSDAG 4 JUNI
Kennemer Theater, 19 en 21.15 uur: „The
solid Gold Cadillac".
Luxor Theater, 19 en 21.15 uur: „De liefdes
roman van een koningin".
Openbare leeszaal, Prinsessenlaan 19, ge
opend van 15-17 uur; lees- en studiehoeken
geopend van 15-17 en 18.30-20.30 uur.
R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek geopend
van 15-18 en 19-21 uur; lees- en studiezaal
geopend van 10-13, 15-18 en 19-21.30 uur;
jeugdleeszaal geopend van 16-17.30 uur
Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St.
Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en 17-18
uur.
WOENSDAG 5 JUNI
Bioscopen, als dinsdag
Openbare leeszaal, Prinsessenlaan 19, ge
opend van 15-17 uur; lees- en studiezaal
geopend van 15-17.30 uur; jeugdleeszaal,
Zeestraat 26, geopend van 15-16 uur.
Het Groene Huis, jeugduitlening en leeszaal,
geopend van 15.1516.45 uur.
R.K. Leeszaal, uitleenbibliotheek geopend
va'n 10-13 uur; lees- en studiezaal geopend
"van 10-13 en 15-18 uur; jeugdleeszaal ge
opend van 14-17 uur.
Wijk aan Zee, filiaal R.K. Leeszaal, St.
Odulfstraat 12, geopend van 10-11 en 17-18
uur.
teloosheid omdat men weet dat men op
den duur toch weg moet en zich afvraagt
of het nog zin heeft, het huis en verdere
gebouwen op te knappen of verbeteringen
in het bedrijf aan te brengen. Lusteloos
heid omdat er boeren zijn die thans voor
de tweede keer met verhuizing worden
bedreigd, zoals de boer die twee jaar ge
leden van de Welplaat weg moest, omdat
daar waar zijn landerijen lagen, de' derde
petroleumhaven moest komen. Deze zelfde
boer moet nu weer „verkassen" omdat op
de gronden die hij sedertdien op west Ro
zenburg heeft kunnen pachten, de tanker
haven zal worden gegraven.
Het eiland Rozenburg is een prachtig
stukje Nederland. Aan de ene zijde het
bruisende leven van het zich steeds verder
uitbreidende Rotterdam: industrieën,
scheepvaart, handel. Aan de andere kant
het stille, rustige boerenland met zijn
vriendelijke gemoedelijkheid. Beide zijn
prachtig, maar lang kunnen ze niet meer
samengaan. Beschouwt men het lot van de
boeren op Rozenburg, dan ervaart men,
dat de economische vooruitgang van Ne
derland wel een zeer hoge prijs eist.
De op de scheepswerf De Dageraad voor
rekening van de rederij Batavia in IJmui-
den gebouwde trawler „Job Gouda" (IJM.
79) zal donderdag 6 juni naar Rotterdam
vertrekken, om daar de gebruikelijke
proeven te ondergaan. De eigenlijke proef
vaart zal, onvoorziene omstandigheden
daargelaten, op zaterdag 8 juni worden ge
houden van Vlaardingen (Wilhelmina) bui
tengaats naar IJmuiden. Schipper wordt
Cor Bal.
De hoofdafmetingen van het schip be
dragen 40.60 bij 7 bij 3,80 meter, de voort
stuwing geschiedt door een 700 pk indu
striemotor. Er is accomodatie aan boord
voor negentien personen.
(Van onze correspondent in Stockholm)
KOPENHAGEN, juni 1957 „Als dat
nu het financieel aan de grond gelopen land
is, dan zou ik gespaard willen blijven voor
de zegeningen van een welvaart", zo zei
onze Deense vriend en keek over zijn bril
naar de vele lunchgasten in het Kopen-
haagse Tivoli, die zich met heerlijke vis
schotels en krachtig bier versterkten voor
het werk van de rest van de dag. Ze geno
ten zichtbaar, converseerden gezellig en
hadden pret. „Wij leven in een gelukkig
land", aldus onze vriend. „Dat is al eeuwen
zo. Wij behoeven de netten maar uit te
gooien en we halen de heerlijkste vis op.
We steken de schop in de grond en er komt
iets eetbaars uit. Onze koeien zijn stuk
voor stuk prachtexemplaren. Waarom zou
den we ons zorgen maken?" „Waarom zou
den wij niet lachen en blij zijn?" Hij legde
een stukje nieuwe haring op zijn tong,
sloot even de ogen en zei: „Die jonge ha
ring.moet je proeven".
Niet voor iedereen is het paradijs zo na
bij. De kranten hadden gemeld: bestedings
beperking - gedwongen sparen - tabak en
alcohol moeten honderd miljoen belasting
opbrengen. Dat zijn de nieuwe maatrege
len om uit de financiële put te geraken.
Wat zou onze vriend daarvan zeggen?
„De mensen, die zuinig hebben geleefd,
zullen nu wel spijt hebben", zo meende hij.
Het eten leek hem nog beter te smaken. Ik
heb mijn borrel nog goedkoop gehad
zei hij tevreden en bestelde nog een „aqua
vit" voor de oude prijs. „Zo lang ik me kan
herinneren", aldus ging hij verder, „zitten
we in de put. Steeds weer worden we ge
waarschuwd: onze kroon staat slecht....
maar met een slechte kroon kunnen onze
boeren beter exporterenIk ben eco
nomisch niet onderlegd, maar ik weet wel,
dat we die hele financiële schade vlug
kunnen goed maken, als we het enkele
maanden iets zuiniger aan doen".
Aparte mentaliteit
De economische plannenmakers moeten
toch rekening houden met de mentaliteit
van een volk. De Noren en ook de Neder
landers zien het leven van een heel an
dere kant. Ook de Zweden hebben het, tot
voor twee generaties, nog moeilijk gehad
iets uit hun steenachtige bodem te halen.
De Duisters hadden een oorlogszuchtig
verleden, maar de Denen. aten. Waar
schijnlijk hebben zij hierdoor meer weer
stand zware klappen te dragen. Toch ziet
de buitenlander naast de zich verwennen
de Denen (en de vele Zweden die even
naar Kopenhagen komen om boter en kaas
Gedeputeerde Staten van Noordholland
hebben hun goedkeuring gehecht aan het
woensdag unaniem door de gemeenteraad
van Amsterdam genomen besluit tot het
instellen van een „Grootboek IJtunnel" en
het uitgeven van een IJtunnellening 1957"
voor de financiering van de dit jaar uit te
voeren werken ten behoeve van de IJtun
nel.
Provincie neemt niet
deel in de lening
In antwoord op de door het lid der Pro
vinciale Staten mr. C. baron de Vos van
Steenwijk over de IJtunnelkwestie ge
stelde vragen hebben Gedeputeerde Staten
geantwoord, dat de bouw van de IJtunnel,
hoewel primair uiteraard een gemeente
lijke aangelegenheid, binnen het raam van
het gehele oeververbindingsvraagstuk ze
ker ook een provinciaal belang betreft. Zij
hebben van deze zienswijze bij de regering
herhaaldelijk met grote aandrang doen
blijken.
De voorzitter van het college van Ge
deputeerde Staten heeft nog kort vóórdat
het kabinet zijn beslissing nam, aan de re
gering aangeboden in het gerezen geschil
te bemiddelen.
Gedeputeerde Staten zijn van oordeel,
dat het niet op de weg van de provincie
ligt, deel te nemen in enige gemeentelijke
lening en dus ook niet in de tunnellening.
Zij merken hierbij op, dat de provincie,
gelet op de schaarste op de kapitaalmarkt,
de grootste moeite heeft de middelen aan
te trekken nodig voor de financiering van
zuiver provinciale voorzieningen.
in te slaan en iets van die levensvreugde
op te vangen) de zorg van de regering.
„Zeg me, hoeveel je verdient en ik zeg je,
welke partij je steunt", zo leerde ons een
andere Deen, die het logisch vond dat de
sociaal-democraten, ondanks een verlies
van drie zetels, aan het bewind blijven.
Er is nu een coalitie tot stand gekomen
tussen de socialisten (zeventig zetels), de
radicaal-liberalen (veertien zetels) en het
rechtse verbond (negen zetels), waardoor
de regering over een meerderheid beschikt
hetgeen sinds 1940 niet meer is voorgeko
men. In de oppositie zijn de liberalen (45
zetels) en de conservatieven (dertig ze
tels), alsmede de communisten (zes zetels)
De Duitse minderheidspartij (een zetel)
kan buiten beschouwing worden gelaten.
Minister-president H.C., zoals hij in De
nemarken en soms ook in Zweden wordt
genoemd, te weten H. C. Hansen, is een
man van politiek formaat. Hij heeft het
rechtse verbond, dat de belasting wilde
afschaffen, maar desondanks de nieuw.e
regeringsverklaring met nieuwe hogere be
lasting ondertekende - tot vriend gemaakt.
Hij steunt de NAVO en denkt Europees.
Een van de belangrijkste posten, die van
minister van Defensie, wordt door zijn
naam- en partijgenoot Poul Hansen be
kleed, die eveneens een voorstander van
de NAVO is. Daarmede is de garantie ge
geven, dat de belangrijke bezuinigingen
niet op de militaire begroting zouden
drukken. Er zijn andere drastische maat
regelen te verwachten. Het gedwongen I
sparen is ingevoerd voor salarissen, die
boven het gemiddelde liggen. Er zullen tal j
van maatregelen worden genomen om de
deviezenmoeilijkheden te overwinnen en j
het sparen aan te moedigen.
Aanvoer voor dinsdag
Zes trawlers en trawlloggers voerden
vandaag 3900 kisten vis aan, waarbij 1240
schelvis, 120 wijting, 120 gul en kabeljauw,
120 koolvis, 200 haring, 1800 makreel, 230
stokkebit, 25 schol, 1350 stuks stijve kabel
jauwen, 200 kleine kisten haring.
De KW 80 was er met 755 kisten, waarbij
350 schelvis, 310 makreel, 300 stuks stijve
kabeljauwen; de SCH 153 met 750 kisten,
waarbij 150 schelvis, 270 makreel, 120 ha
ring, 80 diversen, 70 wijting, 300 stuks ijs-
kabeljauwen en 100 kleine kisten haring;
de „Klaas Wijker" met 750 kisten, waarbij
300 schelvis, 100 kabeljauw en gul, 300
makreel, 300 stuks stijve kabaljauwen; de
„Wiron 2" met 625 kisten, waarbij 200
schelvis, 325 makreel, 50 diversen en 250
stuks stijve kabeljauwen; de KW 82 met
600 kisten, waarbij 110 schelvis, 400 ma
kreel, 110 stuks stijve kabeljauwen, 100
kleine kisten haring en 38 kantjes; de KW
141 met 375 kisten, waarbij 130 schelvis, 200
makreel, 280 stuks stijve kabeljauwen. Er
was van de kleine vaart 500 kg tong.
Wat er komt
Voor de woensdagmarkt komt de „Cura
cao" met 700 kisten, waarbij 120 schelvis,
100 gul en kabeljauw, 110 koolvis, 80 ma
kreel, 245 haring, 30 wijting, 20 diversen,
150 kleine kisten haring en 80 stuks stijve
kabeljauwen. De KW 135, die met kantjes
haring binnenliep; lost 200 kisten diversen.
Ook de „Ariadne" zou stomende zijn met
nog onbekende vangst. Oudste boten zijn
dan: „Postboy", KW 81 en SCH 117 (van
27 mei).
Voor de export
De export nam vandaag regels grote
kabeljauw af voor 8661, kleine voor
3241 en kisten kabeljauw voor 61
70. De zwarte koolvis leverde op 41
48, grootmiddel tong per kg 3.70, klein-
middel 3.703.50, tong I 2.60 en tong
2 2.252.15. Tarbot haalde 2.
Het binnenland in
De binnenlandse handel nam vandaag
grote schelvis af voor slechts 1617,
grootmiddel voor 148, kleinmiddel
voor 128, pennen voor 118 en
braadschelvis voor 12f 10 Grote gul
deed 24—29, middel 28—23, tor
gullen 913, witte koolvis 54—55
en leng 3745. Wijting deed 1316,
haring 2113 en makreel 16—10.
Haringvangsten
De vangsten van de loggers waren in de
afgelopen nacht:
KW 16-5 k., 19-15, 70-15, 168-12, 170-10,
22-15, 45-5, 175-23, 163-45, 2-10 thuissto-
mend met 300 k. 5-17, 7-18, 9-12, 25-11, 138-
38, 147-22, IJM 75-19, 283-10, KW 18-27,
48-3, 67-8, 86-2, 95-38, 29-18, 39-25, 40-8,
41-10, 78-25 thuisstomend met 250 k., 15-10,
43-3, 44-12, 85-21, 50-12 k. De gemiddelde
vangst was vannacht 16 k. De vloot van
Scheveningen en Vlaardingen had een
zelfde visserij.
Te Katwijk werden vanmorgen 1200
kantjes aangevoerd. De maatjesharing
klein deed 90104 en groot 6571.
Openluchtconcert op „Schapenweitje"
Het openluchtconcert, dat de IJmuider
Harmonie woensdagavond 5 juni op de
„Schapenweide" geeft, bevat het volgende
programma:
Jeugdorkest: 1 Kaveewee, mars Adr. J.
Maas, 2 Astarte, ouverture, M# J. Cerfon-
taine, 3 Oceanus M. J. Cerfontaine, 4 La
Grappe D'or Fantasie, Alfr. Delbecq.
IJmuider Harmonie: 1 Onvoltooide Sym-
phonie Fr. Schubert, no. I Allegro Moderato,
no. II Andante Con Moto, 2 Lohengrin (in
troductie 3e acte en bruidskoor) R. Wagner-
Tiemersma. 3 Harlem Shadows, ouverture,
Meindert Boekei, 4 The Joker, (trombone
solo) Harold Moss-Con way Brown, 5 Ria, de-
fileermars, J. Ros.
Na de pauze treden tamboers en harmonie
in een marspotpourri op.
oooremnnonmr
mfinniYirnuimmYï y»mnnnnnrnj,
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorger» op Donder
dag moeten afrekenen
DF. ADMINISTRATIE
ooooaiüumiuuuuxixmx
XKKXXX.KJtX>X.KXXXXXX
(Van onze correspondent in Londen)
De tussentijdse verkiezingen in Groot-
Brittannië, die bij het openvallen van La
gerhuiszetels geregeld worden gehouden
en tussen algemene verkiezingen de poli
tieke stemming weergeven, blijven voor de
conservatieven een teleurstellend beeld
vertonen.
Zij hebben weliswaar sinds de vorige al
gemene verkiezingen van twee jaar gele
den slechts een enkele zetel verloren, maar
de „veilige" districten, waar de partij over
een ruime meerderheid beschikt, blijken in
minder veilige te zijn veranderd. MacMil-
lan heeft sinds hij in januari als premier
optrad, zijn positie in het parlement gecon
solideerd, maar niet daarbuiten.
De financieel in het nauw zittende mid
dengroepen zijn ontevreden en bij wijze
van protest blijven zij weg van de stembus,
een doeltreffend middel om uiting te ge
ven aan ongenoegen over het regeringsbe
leid. Dezelfde kiezers zullen overigens bij
een algemene verkiezing de regering waar
schijnlijk niet in de steek laten, omdat het
niet hun bedoeling is Labour aan de macht
te brengen. Al zijn de verkiezingsuitslagen
derhalve ongunstig voor de Tories, de so
cialisten hebben daarom nog geen reden
tot juichen, al bestaat de mogelijkheid dat
er bij de volgende grote politieke veldslag,
over twee of drie jaar, een Labourregering
aan het bewind komt. Aangezien de
krachtsverhouding tussen de beide grote
partijen vrijwel gelijk is, zijn grote meer
derheden uitgesloten en worden beide par
tijen gedwongen de gulden middenweg te
volgen, hetgeen niet bepaald leidt tot geest
drift bij het kiezersvolk, dat zich hoe
langer hoe minder druk maakt over de po
litiek.
Liberale winst
Ditmaal zag men bijvoorbeeld een ruk
naar links in het district Edinburgh-zuid
van tien percent, waarbij het opmerkelijk
was dat de liberalen hun aanhang verdub
belden. De liberale partij met haar zes af
gevaardigden in een Lagerhuis van 630
leden, heeft niets meer te betekenen, aan
gezien de economische denkbeelden van de
vroegere machtige liberalen zijn overgeno
men door de Tories, bij wie de liberaal
Churchill zich destijds van harte kon aan
sluiten. Het liberale radicalisme op sociaal
terrein werd voortgezet door Labour, zo
dat Lady Megan Lloyd George zich even
eens zonder bezwaar bij de socialisten
voegde. De liberalen hopen echter kiezers
aan te trekken, die genoeg hebben van
zowel de conservatieven als van de socia
listen.
In het districtenstelsel gaan echter alle
stemmen verloren, die de top niet halen.
Indien Groot-Brittannië het stelsel van
evenredige vertegenwoordiging had, zou
den de liberalen met hun ruim twee mil
joen stemmen in het Lagerhuis ongeveer
veertig zetels krijgen.
In meerderheid heeft het Britse volk
zich de afgelopen jaren voor Labour uitge
sproken, doch de ongelijkmatige verdeling
van de stemmen over de 630 districten le
verde een voorsprong van zestig zetels
voor de conservatieven op. Slechts een po
litieke aardverschuiving, zoals in 1945, kan
het beeld grondig veranderen. Deze lijkt
echter in de tegenwoordige omstandighe
den uitgesloten, tenzij het gemopper de
overhand krijgt op de gezapigheid.
Conservatief verval
MacMillan heeft intussen alle reden op
zijn hoede te zijn, want de conservatieven
in het land tonen sinds de Suez-nederlaag
onder Eden en de Suezcapitulatie onder
zijn opvolger tekenen van demoralisatie.
Zij delen het standpunt van Lord Salis
bury, die elke toegeeflijkheid tegenover
president Nasser veroordeelt en zijn het
eens met de nieuwe leider der Suez-rebel-
len in het Lagerhuis, Lord Hinchingbrooke,
volgens wie de regering na het falen in
Egypte had moeten aftreden om het Vonnis
van de kiezers te vernemen.
MacMillan staat voor de moeilijke taak
de agressief-geladen conservatieve partij
afdelingen, die het politieke realisme mis
sen om het beste te maken van een kwade
zaak, te kalmeren en te winnen voor zijn
politiek het Suezkanaal overbodig te ma
ken.
(UP) Opnieuw is in Labour-kringen
de eis gesteld dat de regering zal aftreden,
doch er is geen kans dat MacMillan Labour
ter wille zal zijn. Nog steeds heeft hij een
stevige meerderheid van 59 zetels in het
Lagerhuis en volgens de wet behoeven
voor 1959 geen verkiezingen gehouden te
worden.
WILLEMSTAD (A.N.P.) Ook het
kleine stipje in de Caraïbische zee, dat be
kend staat onder de naam Curacao, is in
geschakeld in de waarnemingsactiviteiten,
die het komend Interpationaal Geofisisch
Jaar 1957-1958 kenmerken. Er is namelijk
thans een waarnemingspost ingericht, waar
twee Delftse ingenieurs, ir. J. Rolff en ir.
A. C. Scheepmaker met bijzonder inge
nieuze instrumenten metingen en waarne
mingen zullen verrichten met het doel
meer kennis te verzamelen over de grootte
en vorm van de aarde. Zij vormen met
hun post een onderdeel van een ploeg van
een veertigtal waarnemingsposten, over de
gehele aarde verspreid en hun gegevens
zullen dus met die van de andere posten
worden samengevoegd. Een klein onder
deeltje dus van een van de vele aspekten
van dit grootste wetenschappelijke experi
ment, dat ooit op de aarde is verricht.
Maar het is geen onbelangrijk onder
deel. Het station op Curaqao is namelijk
van alle veertig stations datgene, dat het
dichtst bij de evenaar ligt. Ten tweede vult
het een groot gat op tussen twee andere
belangrijke posten, namelijk te Washing
ton en Rio de Janeiro. De organisatoren
van het Geofysisch jaar, dat een volkomen
internationale onderneming is, waarin
zelfs Russen en Amerikanen broederlijk
samenwerken, zijn de wetenschapsmensen
van Nederland dan ook zeer dankbaar dat
zij bereid waren, deze post in te richten.
Tijd- en plaatsbepalingen
Een van de waarnemingen die op Cura
sao zal worden verricht, is het bepalen
van de tijd uit de stand der sterren. Het
is namelijk helemaal niet zo dat een et
maal altijd precies 24 uur duurt. De be
weging van de aarde is een samenstel van
verschillende bewegingen, waarvan som
mige een korte, andere een bijkans onein
dige duur hebben en die elkaar zodanig
beïnvloeden dat de beweging van de aarde
op korte termijn niet regelmatig is.
Daarom zijn op Curaqao in een klein
huisje dat iuchtgekoeld is om een constan
te temperatuur en vochtigheidsgraad te
bereiken, drie kwartskristaiklokken opge
steld. die zuiverder lopen dan de aarde
zelf draait. Met behulp van deze klokken
en de waarneming van bepaalde sterren-
groepen op gezette tijden, zijn de afwij
kingen in de loop der aarde te constateren
en te berekenen, terwijl in combinatie met
tijdseinen van de stations te Greenwich en
Washington de nauwkeurige positie van
Curacao kan worden bepaald. Aangezien
dit zelfde ook in de veertig andere stations
geschiedt is het te begrijpen, dat op deze
wijze een correctie op de bekende gege
vens van plaats mogelijk is, die de geleer
den in staat stelt, de lengte- en breedte-
benalingen zeer nauwkeurig te verificeren.
Dit zal er niet toe leiden, dat alle be
staande atlassen en stafkaarten wegge
gooid moeten worden. De correcties die
men zal vinden zijn namelijk zeer gering,
maar voor de wetenschapswereld toch
uitermate belangrijk, omdat bijvoorbeeld
door periodieke herhalingen van deze
waarnemingen, eens in de vijfentwintig of
vijftig jaar, de verschillende punten op de
aarde zich ten opzichte van elkaar en ten
opzichte van de sterren verplaatsen.
Nieuwe maancamera
De beide Nederlandse ingenieurs zullen
op 1 juli de officiële aanvangsdatum van
het Geofysisch Jaar hun waarnemingen be
ginnen en deze te minste 433 dagen onaf
gebroken voortzetten. Behalve de vier ge
bouwtjes, waarin de diverse instrumenten
zijn ondergebracht, zijn er daarom op de
Muizenberg op Curacao twee keurige hou
ten huizen gebouwd, waarin de echtparen
Rolff en Scheepmaker zee: gerieflijk zijn
gehuisvest. Het hooggelegen plateau, waar
omheen d^ passaat waait, is koel en biedt
een fantastisch uitzicht over een mooie, af
wisselende omgeving; een prettige vergoe
ding voor het mogelijk soms wat eentoni
ge nachtelijke werk, dat de beide waarne
mers in het komende anderhalf jaar wacht.
De waarnemers beschikken over een bij
zondere sterrenkijker, die werd ontworpen
op de Pari.ise sterrenwacht en die de eigen
schap heeft, de sterren onder een hoek van
zestig graden waar te nemen, een hyper
modern instrument, waarvan er nog slechts
vijftien bestaan. Dan is er een bijna hon
derd jaar oude meridiaankijker, voorzien
van tal van nieuwe snufjes en een maan
camera, die kortgeleden in de sterren
wacht in Washington werd ontwikkeld en
die wij van de Amerikanen te leen hebben.
Met deze camera worden de maan en de
„omliggende" sterren gefotografeerd. Door
dit op verschillende punten van de aarde
Gisteravond heeft de ambassadeur van
Pakistan tijdens haar reeks intensieve stu
diebezoeken aan diverse Nederlandse ge
meenten ook de haven van IJmuiden be
zocht en onder meer een van de sluisdeu
ren van de Noordersluis „eigenhandig"
opengedraaid.
Tegen zevenen kwam de blijkbaar on
vermoeibare mevrouw Ra'ana Liaquat Ali
Khan met de directieboot van de Dienst
voor Havens en Handelsinrichtingen te
Amsterdam, de „Havenbeheer", via het
Noordzeekanaal in IJmuiden aan, waar zij
werd opgewacht door de hoofdingenieur
van de Rijkswaterstaat in het arrondisse
ment Noordzeekanaal, ir. Ringma, door de
directeur van het loodswezen in het derde
district, kolonel Steensma, de directeur
van het Staatsvissershavenbedrijf, mr- R.
J. van Eerde en door de rijkshavenmeester
G. A. Man.
Na een wandeling over het sluizencom-
plex en een bezoek aan de bedieningska
mer van de Noordersluis en de machine
kamer, waar ir. Ringma een uitleg van de
techniek der sluizen gaf, heeft mevrouw
Kahn de buitendeur zelf opengedaan, al
thans de stop daartoe opengedrukt. Er is
vervolgens een boottochtje door het haven
complex gemaakt, waarbij zowel de Hoog
ovenhaven als de buitenhaven werden be
zichtigd en men heeft zelfs nog even de
neus buiten de pieren kunnen steken. Via
de Haringhaven en de Vissershaven is de
terugweg aanvaard mr. Van Eerde heeft
hier een uiteenzetting gegeven over de
visserij en bij de semafoor is het gezel
schap andermaal aan land gegaan voor
een bezoek aan de IJmuidense seinpost.
Hier heeft de ambassadeur de radarinstal
latie bekeken en vervolgens is per auto de
terugreis naar Den Haag aanvaard.
te doen is het mogelijk, door vergelijking
van de wisselende sterrenbeelden rond de
maan, plaatsbepalingen te doen ten op
zichte van de sterren.
Het onderzoek dat op Curaqao wordt
verricht, staat onder supervisie van prof.
R. Roelofs in Delft, die echter zelf niet aan
de waarnemingen medewerkt. De heren
Rolff en Scheepmaker hebben veel mede
werking gekregen op Curaqao voor en tij
dens de inrichting van hun waarnemings
post, met name van de oliemaatschappij,
die onder andere het terrein waarop de
waarnemingen worden verricht, afstond en
ook op vele andere manieren hulp bood.
Er is sprake van geweest, dat deze Ne
derlandse waarnemingspost ook ingescha
keld zou worden bij de waarnemingen om
trent de kunstmaan, die te zijner tijd door
de Amerikanen zal worden opgelaten. Het
bleek echter onmogelijk, beide soorten
waarnemingen te combineren zodat beslo
ten werd, een afzonderlijk Amerikaanse
waarnemingspost voor deze kunstmaan
op Curaqao in te richten. Deze komt ver
moedelijk in Santa Barbara, maar gezien
het feit, dat de kunstmaan waarschijn
lijk niet voor 1958 zijn loop om de aarde
zal beginnen, is daaromtrent nog geen de
finitieve beslissing genomen.
Curaqao zal met dat al een belangrijk
aandeel leveren in het werk, dat op geo-
detisch-astronomisch gebied na 1 juli a.s.
wordt verricht en dat men op Curaqao
verheugd is, de wetenschapsmensen uit
Delft van dienst te kunnen zijn.
AMSTERDAM
De aandelen Kon. Olie worden thans op
de beurs bij de meest kwetsbare gerekend
waardoor de werkelijke speculatie door
het publiek in dit fonds zich wel tot een
minimum heeft beperkt. Ook de arbitrage
voelt er heel weinig voor posities aan te
houden, in verband met het aanwezige
grote gevaar voor koersverliezen, wanneer
zij de stukken in het buitenland niet kun
nen plaatsen. Fluctuaties op een dag van
20 tot 40 punten per aandeel zijn thans op
dit hoge niveau, heel normaal. Een dollar
hoger of lager in Wallstreet betekent hier
een verschil van vier gulden, oude basis
20 percent. De aankopen die thans plaats
vinden in de aandelen Kon. Olie dienen
hoofdzakelijk voor belegging op lange ter
mijn en als zodanig worden de aandelen
getipt, aldus de beurs. De opening was
f 206,70 tegen vrijdag f 204,50 ex dividend
f 3,50. Een groot gedeelte van het dividend
werd dus reeds ingehaald. Door lichte
vraag in een kleine markt liep de koers
op tot f 207,50 om daarna weer iets terug
te vallen. De handel was zeer klein.
Aandelen Philips waren 1 percent lager,
Unilever daarentegen 2 percent hoger.
AKU staakte de rijzing van de vorige
week en was ruim 1 percent lager. K.L.M.
was bepaald flauw door aanbod in kleine
markt waardoor het fonds ruim f 1 verlies
moest incasseren. Koers f 128,80.
Van de scheepvaartwaarden waren Van
Nievelt Goudriaan gevraagd en ruim 1
punt hoger. Scheepvaartunies verwerkten
het lagere dividendvoorstel met een ver
lies van circa 2 punten. Ook de overige
fondsen !4 tot 1 percent lager. In de In
donesische sector waren Amsterdam Rub
ber aangeboden en ongeveer 2 punten la
ger, HVA Deli Mij. een weinig hoger.
Staatsfondsen ongeanimeerd en nauwelijks
prijshoudend. Dividendvoorstel Scheep
vaart Unie 12,8 percent waarvan 1,667 per
cent in aandelen (v.j. 15,7 percent) waar
van 5 percent in aandelen). Prolongatie
3% percent. (ANP).
NEW YORK
Du Pont de Nemours-aandelen stonden
in het middelpunt der belangstelling, nu
het Hoge Gerechtshof heeft beslist dat de
ze maatschappij tezamen met General Mo
tors waarvan zij 22.6 percent der aan
delen bezit op onwettige wijze de han
del heeft beïnvloed. De rechterlijke beslis
sing, die berust op het geding dat de re
gering in 1949 aanhangig maakte om een
civiele anti-trust-uitspraak te verkrijgen,
verwijst de zaak terug naar de federale
arrondissementsrechter in Chicago. Ter
beurze meent men nu dat Du Pont ge
dwongen zou kunnen worden om zijn Ge
neral Motors-aandelen ter waarde van 63
miljoen dollar geheel of gedeeltelijk onder
zijn aandeelhouders te distribueren-
Du Pont steeg snel tot 202)4, 8 2/3 dollar
hoger dan zijn aanvankelijk laagtepunt en
zes dollar hoger dan de slotnotering van
vrijdag. Tegen beurseinde brokkelde de
winst een dollar af, zodat het fonds sloot
op 197)4. General Motors daalde 3/8 dol
lar tot 4254.
Over het algemeen waren de aandelen
onregelmatig lager bij matige omzet; vlieg
tuigbouw- en staalwaarden waren flauw,
oliewaarden sterk verdeeld en enkele in
dividuele fondsen waren tot twee dollar
hoger of lager.
Het industriegemiddelde kwam van
504,93 op 503,76; dat voor spoorwegen van
145,55 op 145,10 en dat voor openbare
nutsbedrijven van 74,03 op 73,94. (UP)
354 Nederl. '47
3 °/o Nedl. 1962/64
A. K. U
Calvé Delft
Van Gelder Zonen
K. N. Hoogovens
Nederl. Ford
N. Kabelfabriek
gew. Philips Gloeil.
pref. Philips Gloeil.
Unilever
Wilton Fijenoord
Dordtsche Petrol.
Konkl. Petroleum
A'dam Rubber
K. L. M
Holl. Amer. Lijn.
N. Scheepv. Unie
Phs. v. Ommeren
H. V. A
Verg. Deli Mij en
Amsterd. Bank
Ned. Handel Mij.
Rotterd. Bank
Twentsche Bank
Anaconda Copper
Bethlehem Steel.
U. S. Steel
General Motors..
Shell Union
Tidewater
Slotkoers Voorbeurs
gisteren koersen
89 'A
184
341
188
306
275
286
284
148 54
437 54
257'/2
1019%
207,50
74%
129,40
174)4
178%
269%
113)4
95
204
159%
175V2
18154
67l3/ie
190
43'/i«
92%
42Vi«
184
284
437
207,50