„Uiteindelijk niveau der bestedingsbeperkingen
mag zeker niet te laag worden gesteld"
Panda en het meesterwerk
ER IS WEER
GRASBOTER
'êWtWêém
Rijksschuld aan Centrale Bank niet
noemenswaard verminderd
VADERDAG
„De Oriënt'"
Temperatuur gaat stijgen
Sun
balm
r
Toch ió het zo
Centraal Planbureau over betalingsbalans
Onzekerheid over opheffing deviezentekort
hriAXeA\\yfjih
De radio geeft vrijdag
Vaderdag
r~
/7u< ext&a,
Weekstaat Nederlandsche Bank
Deviezenreserve weer
verder gedaald
Wereldnieuws
J
H. Pétillon
DERDAG 13 JUNI 195 7
2
en eerv overstelpend
grote sortering
woningtextjel
ervaren adviseurs en
binnenhuisarchitecten
geven kosteloos
adviezen
vraagt onze Polder
C*.i A L
-
Kort economisch nieuws uit
binnen- en buitenland
NUTTIGE GESCHENKEN
DROG. BOONACKER
Deli Drukkerij passeert
dividend
f
In één nacht
Uw handen
gaaf en zacht
Omzetten der Nederlandse
Verbruikscoöperaties in
1956 sterk gestegen
Denkbeeldige
bibliotheken
In het hoofdstuk der prognose voor 1957 op basis van het regeringsprogramma
wordt door het Centraal Planbureau in zijn Centraal Plan ingegaan op het deviezen-
tekort in 1957. Geconstateerd wordt, dat een evenwicht op de lopende rekening van
de betalingsbalans in 1957 waarschijnlijk is, maar ofschoon de uitvoering van het
regeringsprogramma een belangrijke verbetering met zich brengt in vergelijking tot
1956 toen het tekort 0,59 miljard gulden beliep, is volgens de directie van het Centraal
Planbureau in tweeërlei opzicht nog niet aan de algemene doelstelling ten aanzien
van de betalingsbalans voldaan. In de eerste plaats suggereert de prognose zelf een
enigszins geflatteerd beeld, aangezien de verhoging der directe belastingen, zelfs in
dien ingevoerd met terugwerkende kracht tot 1 januari 1957, pas in 1958 volledig effect
sorteert. En in de tweede plaats is een evenwicht op de lopende rekening op zichzelf
niet voldoende. Een overschot op lopende rekening van rond een half miljard gulden
zou wenselijk zijn, maar het is niet noodzakelijk dat in èlk jaar een zodanig överschot
wordt geboekt, daar het immers juist een van de functies van de deviezenreserve is
om schommelingen in het saldo op te vangen.
In het geval dat zich institutionele fac
toren tegen algehele en onmiddellijke dek
king van een eenmaal ontstaan tekort ver
zetten, kan dus - afhankelijk van de con
creet gegeven situatie - een zekere mate
van intering van de deviezenvoorraad toe
laatbaar zijn. Ofschoon geen voor alle om
standigheden geldende grens voor deze in
tering kan worden aangegeven, staat wel
vast dat hij hoger kan worden gesteld, als
ofwel zekerheid bestaat, dat de afvloeiing
na de betrokken periode vanzelf weer zal
worden gestuit, ofwel vaststaat, dat tot
verdergaande maatregelen zal worden be
sloten, indien zulks niet het geval zal
blijken te zijn.
Eerste criterium
In overeenstemming met het eerstgenoem
de criterium zou het voortduren van een
deviezentekort in 1957 nog toelaatbaar
mogen worden geacht, indien er zekerheid
bestond dat het ook zonder verdergaande
beperking op korte termijn weer zou wor
den opgeheven, maar er kan hier nauwe
lijks van zekerheid worden gesproken.
Veeleer domineert het element van on
zekerheid. Dit geldt zowel voor de invoer
als voor de uitvoer.
In verband hiermede acht het Centraal
Planbureau het in principe gewenst het
uiteindelijk niveau van de bestedingsbeper.
king, zoals dit als gevolg der in 1957 te
nemen maatregelen in 1958 effectief zal
worden, zeker niet te laag te stellen.
Tweede criterium
Wat het tweede criterium aangaat, schept
het huidige regeringsprogramma zelve
reeds enige waarborgen, dat in 1958 auto-
ADVERTENTIE
WONINGINRICHTING
BE VERW IJ K
Breestr. 74-89 290 modelkamers
Geopend: 8-1230 cn 14-18u. Dinsdag 8-13 u.
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en liturg.kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15
Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.40 Schoolradio.
10.05 Platen. 10.30 Platen. 11.00 V. d. zieken.
11.40 Platen. 12.00 Middagklok-noodklok.
12.03 Piano, tenor, fluit en fagot. 12.30 Land
en tuinfo.meded. 12.33 Nederlandse liedjes.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en kath.nws.
13.20 Amus.muz. 13.45 V. d. vrouw. 14.00
Lichte muz. 14.30 Metropole ork. en solist.
15.00 Schoolradio. 15.30 Chansons. 15.50 Pla
ten. 16.00 V. d. zieken. 17.00 V. d. jeugd. 17.15
Kinderkoor (Intermezzo: Platen). 17.40
Beursber. 17.45 Lichte muz. 18.05 Amus. muz.
18.30 Vraigenbeantw. 18.45 Lichte muz. 19.00
Nieuws. 19.10 Comm. op het nieuws. 19.15
Regerinigsuitz. 19.35 Platen. 20.30 Act. 20.45
De gewone man. 20.50 De springplank 21.15
Australië, emigratieland I, klankb. 21.45
Kamerkoor. 22.30 Platen. 22.35 Opening Hol
land Festival. 22.45 Avondgebed en liturg.kal.
23.00 Nieuws. 23.1524.00 Dansmuziek.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 8.00
Nieuws. 8.18 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.40
Schoolradio. 10.00 huis, caus. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 V. d. kleuters. 10.40 Orgelspel.
11.05 Dansmuz. 11.40 Kamermuz. 12.00 Instr.-
kwint. 12.30 Laiwt- en tuinfo.meded. 12.33
Sport en prognose. 12.50 Platen. 13.00 Nws.
13.15 Meded. en platen. 13.30 Gevar.progr.
13.55 Beursber. 14.00 Strijkkw. 15.05 Gevar.-
muz. 16.00 Muzikale caus. 16.40 V. d. jeugd.
17.05 Pianoduo. 17.25 Vakantietips. 18.00
Nieuws. 18.15 Act. 18.20 Lichte muz.^ 18.50
De puntjes op de i, caus. 19.00 V. d. jeugd.
19.10 Kinderkoor. 19.30 Wat geloven Vrij
zinnig Protestanten?, caus. 19.50 Is nog ver
zoening tussen oost- en westEuropa moge
lijk? caus. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespr.
20.10 Filmrubr. 20.20 Voordr. en muz. 20.35
Ronde van België, caus. 20.45 Leven uit een
beginsel, caus. 21.00 Plaent. 21.55 Buitenlands
weekoverzicht. 22.10 Het hangt aan die muur
en het tikt. 22.40 Zorg om de mens. caus.
22.50 Avondwijding 23.00 Nieuws. 23.15—
24.00 Kamerorkest.
BRUSSEL, 224 m
12.00 Omr.ork. 12.30 Weerber. 12.34 Platen.
13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 Schoolradio.
15.45 Platen. 16.00 Koersen. 16.02 Platen.
17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muz. 17.45 Duitse
les. 18.00 Platen. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nws.
19.40 Platen. 20.00 Symf.-ork. en solist. (20.40
20.55 Kunstkaleidoscoop). 21.30 Vlaamse
muz. 22.00 Nieuws. 22.11 Moderne muz. 22.55
—23.00 Nieuws.
matisch een hoger niveau der beperking
wordt geëffectueerd dan in 1957. Enerzijds
gaat het hier om al die maatregelen, welke
niet meer per 1 januari kunnen worden
ingevoerd. Anderzijds zal in 1958 ook een
volledige effectiviteit worden bereikt ten
aanzien van de directe belastingen, zodat
de overschatting uit dezen hoofde bij de
prognose voor 1957 in 1958 automatisch zal
worden gecorrigeerd. Het element van on
zekerheid, inhaerent aan de beoordeling
van de deviezensituatie, maakt het in dit
verband daarom gewenst om in de loop
van 1957 de eventuele wenselijkheid tot
het treffen van verdere voorzieningen on
der ogen te zien.
Komt tijd, komt raad
Daarbij doet zich als voordeel gelden, dat
omtrent medio 1957 zeer waarschijnlijk een
betere indruk omtrent het karakter van
het bestaande deviezentekort kan zijn ver
kregen. Tevens zijn dan de in 1958 te ver
wachten autonome impulsen in binnen- en
buitenland beter te overzien. Hierbij dient
tevens in aanmerking te worden genomen,
dat omtrent maatregelen welke niet via het
loon- en prijsmechanisme werken, in de
meeste gevallen reeds in het begin van de
zomer moet worden beslist, willen zij nog
in 1958 volledig effect sorteren.
Wat de invloed van het regeringspro
gramma inzake bestedingsbeperking op de
verschillende afzetcatagorieën betreft,
wordt erop gewezen, dat de totale con
sumptie inclusief ingevoerde consumptie
goederen die in 1956, gerekend naar het
volume met 8,5 °/o is gestegen, in 1957
slechts met 1,7 °/o zal toenemen.
Bouwnij verheid
Van de vermindering van de materiële
overheidsbestedingen zijn in hoofdzaak
repercussies te verwachten voor de bouw
nijverheid en wel in het bijzonder voor de
Barneveldse industrie
De Unilever heeft de conserven- en levens-
middelenfabrieken n.v. Van Breugel aan de
Stationsweg te Barneveld overgenomen. Voor
heen werd in deze fabriek suikerwerk gemaakt.
Thans gaat men zich toeleggen op de vlees
verwerkende industrie. Men gaat hammen in
blikken en kipconserven produceren. Het is de
bedoeling, als typisch Barneveldse industrie,
kippen te gaan inblikken. Het personeel is door
Unilever overgenomen en krijgt momenteel
samen met nieuw personeel, dat reeds is aan
getrokken een opleiding voor deze nieuwe in
dustrie.
Amerikaans verzet
Een groep invloedrijke Amerikaanse burgers,
onder wie een aantal senatoren, leden van het
congres en gouverneurs, heeft maandSg open
lijk steling genomen tegen de handel met com-
munistisch-China, die zij „handel met de vij
and" noemt. Zij deden dit in een advertentie
in de internationale editie van de „New York
Time".
Boerenleenbanken in mei
Bij de stichtingen spaarbank van de Boeren
leenbanken, aangesloten bij de coöperatieve
centrale boerenleenbank te Eindhoven en de
coöperatieve centrale raiffeisen-bank te Utrecht,
bedroegen de stortingen en terugbetalingen in
mei 1957 respectievelijk f 109.700.000 en
f 95.160.000, zodat er een spaaroverschot was
van f 14.540.000 in april bedroeg het negatief
spaarsaldo f 11.710.000.
Kunstzijdespinnerij Nyma
De directie van de kunstzijdespinnerij Ny
ma n.v. heeft een tweede algemene jaarver
gadering van aandeelhouders belegd op 24 juni
a.s., waarop een nieuw dividendvoorstel zal
worden gedaan en wel: op elk prioriteitsaan
deel f 50 en op elk gewoon aandeel eveneens
f 50.
ADVERTENTIE
Bij ons vindt u tal van
o.a. scheerapparaten, haarwater, after
shaving sticks, lotions, verbanddozen
etc.
Aanbevelend,
Kleine Houtstraat 4 - Haarlem
Fii. Koningsweg 2B - Velsen-N.
weg- en waterbouw. Volgens de globale
cijfers zouden de investeringen in vaste
activa in 1957 met een kleine 4 °/o stijgen
gerekend naar de hoeveelheid. Aangeno
men is dat eenzelfde percentage zal gelden
voor de aflevering van investeringsgoede
ren door de Nederlandse industrie. Als ge
volg van de omvangrijke orderportefeuilles
waarover de desbetreffende industrieën
beschikken, is het niet uitgesloten dat dit
percentage in werkelijkheid hoger komt te
liggen. Dit zal afhangen van de mate waar
in betrokken bedrijfstakken hun produktie
en daarmede hun steeds grotendeels door
orders verzekerde afzet zullen kunnen ver
hogen. Anderzijds is het niet uitgesloten,
dat de orderportefeuilles in de loop van
1957 invloed zullen ondervinden van het
regeringsprogramma.
De n.v. Deli Drukkerij en Boekhandel
te Amsterdam heeft over 1956 een saldo
verlies geleden van f 15.482. De exploitatie
rekening in Indonesië geeft een bedrag
remise-rekening aan van rp 255.000. De
aanvraag voor winsttransfer zal worden
ingediend zodra daartoe de gelegenheid
bestaat De behaalde winst is thans nog
niet in Nederland ontvangen. Daarom stelt
de directie voor over 1956 geen dividend
uit te keren.
De algemene toestand van het bedrijf
in Indonesië was minder bevredigend. De
ontwikkeling der in Nederland begonnen
zaken gaven echter reden tot tevredenheid.
De exploitatie van het nieuwsblad voor
Sumatra sloot met een klein winstsaldo.
De medeparticipant (n.v. voorheen Vare
kamp en Co.) heeft zich per 1 januari 1957
teruggetrokken. Sedertdien is het Nieuws
blad geheel in exploitatie bij de Deli Druk
kerij.
Over het bedrijf in Nederland zegt het
verslag nog, dat de boekenexport-zaken
zich gunstig ontwikkelen. Sinds 1 novem
ber 1956 voert de maatschappij de directie
van de drukkerij Marckelbach n.v. te Bus-
sum, (uitgeefster van „De Bussumsche
Courant"). Het kantoor te Amsterdam is
verplaatst naar Bussum, maar statutair
blijft de Deli drukkerij in Amsterdam ge
vestigd.
In het eerste kwartaal 1957 waren de
omzetten van het Indonesisch bedrijf iets
hoger dan in dezelfde periode van 1956. De
resultaten in Nederland zijn tot dusver
eveneens gunstiger.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
OOK VOOR
EEN APART GESCHENK
VAN
PAARLAARSTEEG 8
Imp. uit China, lajan, India, Bali enz.
Voor Europa zéér lage prijzen
Uit de verkorte balans van de Neder
landsche Bank per 11 juni vallen vier fac
toren sterk op: de zeer goede positie van
de banken; de ongunstige situatie voor de
schatkist; de bevredigende terugkeer van
de bankbiljetten en het teleurstellende de-
viezenverloop. Dit alles moet gezien wor
den tegen de achtergrond van een opmer
kelijke verruiming van de geldmarkt, die
er toe heeft geleid dat daggeld van 2X
werd verlaagd tot 2'A percent.
De banken zitten zeer goed in hun mid
delen en zijn nu beter in staat dan voor
heen om de nodige bedragen te verschaf
fen. De bankinstelingen gaan, tot aan de
dag van de verrekening met de Neder
landsche Bank, een ruime tien dagen te
gemoet en hebben een grote marge op hun
verplichte kasreserve. Zonder enige pijn
kunnen zij zelfs behoorlijk onder de
f 300 miljoen komen. Thans zijn zij er
nog boven op f 338 miljoen, waarmee het
gemiddelde voldoende is gesecureerd.
Minder goed staat het met de positie
van de schatkist, die nog altijd debet
staat tegenover de Centrale Bank- De ver
mindering van het debetsaldo van f 53,3
tot f 52 miljoen is van geen betekenis. In
middels heeft het ministerie per vrijdag
een nieuwe inschrijving op schatkistpro
messen met een looptijd van drie
maanden aangekondigd. In geldmarkt
kringen juicht men deze inchrijvingen ten
zeerste toen, zijnde de enige mogelijkheid
om de discontomarkt weer tot leven te
brengen als essentieel facet van de gehele
geldmarkt. Op die manier wordt weer een
uitwisseling van rente tussen geldmarkt
en discontomarkt mogelijk. Het aflopende
oude papier wordt regelmatig verjongd
en vandaar dat geldmarktkringen hopen,
dat de staat in vaste regelmaat deze in
schrijvingen met driemaands looptijd gaat
voortzetten waardoor op den duur een ge
zonder toestand wordt bereikt.
De biljettencirculatie vertoont een be
vredigende terugkeer, waarbij vooral in
aanmerking moet worden genomen dat
deze vermindering heeft plaatsgevonden
in de Pinksterweek, waarin meer dan
normaal wordt uitgegeven. De biljetten
zijn dus wel snel teruggekomen maar aan
gezien zij beneden de f 4 miljard moeten
geraken, dient toch nog heel wat van het
chartale geld uit de omloop terug te vloei
en. Deze week is voor f 87 miljoen aan
biljetten uit de circulatie geraakt, hetgeen
er toe bijgedragen heeft de positie van de
banken te verbeteren.
Teleurstellend is het deviezen verloop,
Begeleid door krachtige luchtdrukstij- De temperaturen zullen langzaam verder
gingen heeft een van de Golf van Biscaye stijgen,
afkomstig hogedrukgebied zich verder over
onze omgeving uitgebreid. De kern ervan
lag vanmorgen bij de Waddeneilanden. Het
hogedrukgebied breidt zich nu voorname
lijk nog in noordoostelijke richting uit.
Storingen van de oceaan, die weinig
activiteit vertonen, bewegen er in een boog
omheen. Omdat de luchtdruk boven het
WEERRAPPORTEN
Temperaturen; buiten
land maxima van giste
ren. Binnenland, heden
7 uur. Neerslag; laatste
24 uur.
Stockholm
a
S
cS
het vasteland van Europa noorddoostelijke Aberdeen
winden. In ons land zullen deze nog wat Bonden
krachtiger worden, waardoor het weer een
sterk drogend karakter krijgt.
De regenkansen blijven uitermate klein.
Vrijdag 14 juni
Zon op 4.21 uur, onder 21.03 uur.
Maan op 22.17 uur, onder 6.31 uur.
Maanstanden
20 juni
27 juni
11.22 uur
21.53 uur
laatste kwartier,
nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 13 juni
Hoog water: 4.07 en 16.36 uur.
Laag water: 12.13 en uur.
Vrijdag 14 juni
Hoog water: 4.49 en 17.16 uur.
Laag water: 0.31 en 12.50 uur.
Amsterdam
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twenthe
Eindhoven
licht bew.
nw
20
0
licht bew.
windst.
16
4
zwaar bew.
wnw
15
0
zwaar oew.
windst.
21
0
onbewolkt
windst.
21
0
onbewolkt
n
18
0
licht bew
no
16
0
onbewolkt
nno
18
0
zwaar bew.
n
19
0
geheel bew.
windst.
12
2
regen
n
21
9
onbewolkt
nnw
20
0
licht bew.
no
19
0
geheel bew.
ono
13
2
geheel bew.
ono
11
5
geheel bew.
no
zwaar bew.
0
16
28
geheel bew.
nw
28
0
zwaar bew.
0
17
12
zwaar bew.
windst.
27
4
regen
no
22
18
onbewolkt
n
13
0
onbewolkt
ono
11
0
onbewolkt
ono
12
0
onbewolkt
windst.
10
0
onbewolkt
ono
11
0
licht bew.
ono
12
0
onbewolkt
ono
10
0
.onbewolkt
nno
10
0
88. Juist wilde Panda de diamant aan de
Minister van Geruïneerde Zaken overge
ven, toen plotseling opnieuw een hevig
lawaai uit het Ministerie opklonk. „Houdt
de rover!", werd er geroepen. „Hij is er
met mijn ambtsgewaad vandoor!" Lieve
help! Wat gebeurt daar toch?!", riep Panda
uit. „O, niets bijzonders", mompelde de
Minister, terwijl hij haastig achter het
stuur plaatsnam, „dit is de gebruikelijke
gang van zaken op Geruïneerde Zaken.
Maar komaan", vervolgde hij, de auto star
tend, „het is te rumoerig hier. Laat ons
het gesprek elders voortzetten". De taxi
schoot weg, juist op het ogenblik, dat ie
mand in onderkleding naar buiten kwam
rennen. Wild met de armen zwaaiend rende
hij achter het voertuig aan. „Die meneer
wil u spreken, geloof ik", riep Panda. „Och,
let maar niet op hem", antwoordde de
Minister. „Het is slechts een geruïneerde
belastingbetaler. Ik heb thans geen tijd
voor hem". En flink gas gevend, joeg hij
de taxi om de hoek.
dat voor de derde achtereenvolgende maal
een daling laat zien, ditmaal van f 9 mil
joen, waardoor de netto deviezenreserve
is verminderd tot f 822 miljoen, en goud
en deviezen tezamen tot f 3872 miljoen.
Steeds weer stromen de goede deviezen
weg, althans het convertibele bedrag is
verminderd van f 223,4 miljoen tot f 218,5
miljoen. Wissels in disconto lieten een
stijging zien van f 4 miljoen. De dure
voorschotten van de banken werden
uiteraard met een behoorlijk bedrag af
gelost, waardoor zij gereduceerd werden
van f 103,5 miljoen tot f 47,6 miljoen. De
bijzondere rekening bleef onveranderd-
ADVERTENTIE
De omzetten van het groothandels- en
produktie-apparaat der Nederlandse Ver
bruikscoöperaties stegen naar uit het
jaarverslag blijkt in 1956 met 10'/2 mil
joen gulden, wat een stijging met 9 pet.
(vorig jaar 4 pet.) betekent, tot
f 128.442.000,—.
Het prijspeil van het gevoerde levens
middelenassortiment onderging in zijn to
taliteit in 1956 geen wijziging ten opzichte
van het daaraan voorafgegane jaar. Aller
lei kostenverhogende factoren zouden dus
danig verwerkt worden dat daarvan geen
ongunstige invloed behoefde uit te gaan op
het prijspeil.
Als uitvloeisel van een in 1955 genomen
congresbesluit werd in de loop van het
jaar bij een dertigtal coöperaties een aan
vang gemaakt met de verkoop op afbeta
ling van duurzame gebruiksgoederen. De
financiering der afbetalingscontracten is
in handen gelegd van het financieringsbe-
drijf „Rebo" n.v. In het kapitaal van deze
vennootschap wordt mede deelgenomen
door het Christelijk Nationaal Vakverbond,
de Nederlandse Katholieke Arbeidersbe
weging, het Nederlands Verbond van Vak
verenigingen en de Centrale Algemene
Verzekeringsmaatschappij.
Het bedrijfsoverschot voor aftrek van
belastingen ten bedrage van 2,7 miljoen
gulden, bewoog zich ten opzichte van het
vorig jaar op een iets hoger niveau, zulks
ondanks de voortgaande kostenstijgingen.
De kosten waren namelijk ongeveer l1/»
miljoen gulden hoger dan in 1955. Voor
gesteld wordt van het netto overschot ad
5 ton ruim IV2 ton aan de aangesloten
plaatselijke verenigingen uit te keren,
waarna f 345.172 aan het reservefonds kan
worden toegevoegd.
De verschijnselen van het jaar 1956 sa
menvattend, meent het bestuur te kunnen
stellen dat bij de meeste onderdelen van
Nederlandse Verbruikscoöperaties een be
vredigende gang van zaken plaats heeft
gehad. Het steeds stijgende kostenpeil
blijft echter bij voortduring de aandacht
vragen.
Tornado. In het zuiden van de Braziliaan
se staat Parana zijn zeven mensen om
het leven gekomen en 33 gewond ten
gevolge van een tornado, die boven dit
gebied woedde.
Ontsnapte. Op een atol in de Stille Oceaan,
dat als doelwit voor de Britse kern
proeven dienst heeft gedaan, heeft men
de resten van een hut en roeiboten
aangetroffen, die hebben toebehoord
aan een „Robinson Crusoe" van de
negentiende eeuw, genaamd Adam
McCulloch. Deze man, in Schotland ge
boren, ging blijkens zijn dagboek dat
men bij de resten van de hut vond, om
streeks 1850 hier wonen om „aan de
verschrikkingen van de beschaving te
ontsnappen".
Erfenis. James de Rothschild, de bekende
kunstkenner, renpaardenbezitter en
grootgrondbezitter, die op 6 mei op 78-
jarige leeftijd te Londen overleed, heeft
een vermogen van elf miljoen pond (on
geveer 115 miljoen gulden) nagelaten,
waarvan de staat 7,5 miljoen pond aan
successierechten krijgt. Het is de groot
ste erfenis, die de laatste jaren in
Engeland is nagelaten.
Vlootschouw. Naar schatting 250.000 per
sonen hebben woensdag voor de kust
van de Amerikaanse staat Virginia een
vlootschouw van 114 oorlogsbodems van
achttien landen gadegeslagen. Deze
werd gehouden ter gelegenheid van het
350-jarig bestaan van Jamestown, in
de staat Virginia.
Huwelfjken. Statistieken hebben uitge
maakt dat de huwelijken in Oostenrijk
langer duren dan voor de oorlog. Vol
gens deze statistieken zijn de mannen
vaak de schuldigen van een echtschei
ding. De „gevaarlijkste" jaren voor het
huwelijk, aldus de Oostenrijkse statis
tieken, liggen tussen het vijfde en het
tiende jaar van het huwelijk. Sinds het
einde van de oorlog is het aantal echt
scheidingen met meer dan 40 percent
verminderd.
Papier. De bosbouwconferentie van de
F.A.O., de Voedsel en Landbouworgani
satie van de UNO, in Bandung, die
wordt bijgewoond door twintig landen
in Azië en de Pacific, heeft het tekort
aan papier in deze gebieden besproken.
Dit tekort heeft een belemmerende in
vloed op de bestrijding van analfabe
tisme. Het oprichten van papierindus
trieën werd het beste middel geacht om
aan de toenemende behoefte te kunnen
voldoen.
Uitwisseling. Zuid-Korea en Japan hebben
een overeenkomst gesloten voor uit
wisseling van 930 Japanse vissers die in
Poesan zijn geïnterneerd tegen 1770
Koreanen die in Japanse kampen opge
sloten zijn. De Japanse vissers waren
aangehouden wegens vissen in Zuid-
koreaanse territoriale wateren, de
Koreanen waren in Japan opgepakt bij
pogingen om dat land op onwettige
wijze binnen te komen.
Bezuiniging. Premier Jawaharlal Nehroe
van India neemt momenteel scooterles
en geeft daardoor de lieden, die met
zijn persoonlijke veiligheid zijn belast,
reden tot bezorgdheid. De Indiase pre
mier besloot het land voor te gaan in
de bezuinigingscampagne door van vier
op twee wielen over te schakelen en
neemt zich nu zelfs voor zich voort
aan per scooter naar zijn bureau
en zelfs naar officiële gelegenheden te
b'egeven, aldus UP.
Sinaasappelwijn. In de Zuidafrikaanse
staatscourant is een besluit gepubli
ceerd, waarbij aan een Duitse emigrant,
H. C. Rottcher, toestemming wordt ver
leend om een gegiste drank uit sinaas
appelen te vervaardigen en dit produkt
als wijn op de markt te brengen. Tot
dusver mocht slechts gegist druiven
sap de naam van wijn dragen. Rottcher
zal jaarlijks 10.000 liter sinaasappel wijn
vervaardigen.
Rapport. In het secretariaat van de UNO
te New York wordt met man en macht
gewerkt aan het drukken van het rap
port over de Hongaarse kwestie, dat
een uit vertegenwoordigers van vijf
landen bestaande commissie voor de
algemene vergadering der UNO heeft
opgesteld. Het verslag, waaraan sinds
januari is gewerkt, zal volgende week
worden gepubliceerd.
DENKBEELDIGE bibliotheken waren in
de oudheid en in de middeleeuwen onbe
kend. Hun bestaan, of eigenlijk: hun niet-
bestaan, dateert pas uit de eerste helft
van de 16e eeuw, toen de Franse schrijver
Rabelais in een van zijn werken een be
schrijving gaf van de abdij van Saint-
Victor, welk klooster een bibliotheek be
zat die door haar rijke boekenbezit grote
vermaardheid genoot. De nauwkeurige be
schrijving die Rabelais van deze boekenrij
gaf, ging vergezeld van een reeks titels,
die 7 bladzijden besloeg, maar geen dezer
boeken was in werkelijkheid
ooit verschenen. De catalogus
van Rabelais had geen ander
doel dan de draak te steken
met de theologische en wijs
gerige vaklitteratuur van die
dagen.
Dit voorbeeld van een denk- V
beeldige boekenverzameling
vond gretig navolging en werd ook toege
past, in de politiek, aangezien titels van
niet bestaahde werken een plezierig hand
vat vormden om slagen naar tegenstanders
uit te delen. „De inventarislijst van boe
ken, gevonden in de bibliotheek van Mees
ter Guillaume", verwekte in dit opzicht
bij de aanvang van de regering van Hen
drik IV van Frankrijk nogal wat opschud
ding, omdcct vooraanstaande leden van de
Katholieke Liga hierin duchtig de mantel
werd uitgeveegd. De samenstelling van
Meester Guillaume's boekenbezit kreeg
echter een duidelijker achtergrond, toen
bleek, dat de inventarislijst was opge
maakt door de hofnar van Hendrik IV, die
de tegenstanders van zijn meester door
deze gefingeerde collectie had willen tref
fen.
Het meest spectaculaire geval van een
niet-bestaande bibliotheek heeft zich ruim
een eeuw geleden in België afgespeeld.
Daar zou op 10 augustus 1840 te Binche
een uiterst waardevolle, maar niet zeer
uitgebreide collectie boeken worden ge
veild, afkomstig uit de nalatenschap van
Graaf de Fortas. Talrijke boekenliefheb
bers in België en in Parijs hadden tevoren
een catalogus toegezonden gekregen, die
52 titels telde. Elk nummer vertegenwoor
digde een bijzonderheid, want de graaf was
zijn leven lang een verstokt bibliofiel ge-
weest en had zich gespecialiseerd op boe
ken, waarvan bewezen was dat er ter we
reld geen tweede exemplaar meer bestond.
Alle boekenverzamelaars van naam ge
raakten in verrukking; de conservator van
de Koninklijke Bibliotheek te Brussel kreeg
van de minister een extra bedrag om aan
kopen te verrichten, de prins de Ligne
nam voorzorgen om compromiterende ge
denkschriften van zijn lichtzinnige groot
vader te bemachtigen, filologen wilden
beslag leggen op een bundeltje Vlaamse
liedjes uit de 14de eeuw, kortom, boeken-
liefhebbers uit binnen- en
buitenland maakten zich op
om in de wacht te slepen
wat zij met veel geld zou
den kunnen bemachtigen.
Hier en daar rezen weliswaar
wat bedenkingen, bijvoor
beeld toen de voorzitter van
de Kamer om advies werd
gevraagd en hij beweerde, dat in de cata
logus sommige werken ten onrechte als
een unicum werden voorgesteld, omdat hij
ze zelf in zijn verzameling had. Maar deze
kleine dissonant werd volledig goedge
maakt door een adellijke heraldicus, die
desgevraagd vertelde de graaf de Fortas
persoonlijk te kennen en zelfs familie van
hem te zijn!
De verkoop van de kostbare verzame
ling ging uiteraard niet door, want zowel
de unieke collectie als de graaf waren ver
zinsels van de Bergense bibliofiel, oud
heidkundige en penningkundige R. Chalon,
die zijn vriend, de conservator van de
Koninklijke Bibliotheek te Brussel op de
proef had willen stellen. Enkele dagen
vóór de onthulling had hij de conservator
nog in vertrouwen genomen en hem be
kend de schrijver van de Fortas-catalogus
te zijn, maar aan zijn bekentenis was geen
geloof gehecht, omdat men meende dat
Chalon de mededingers van de verkoop
wilde weg houden om zelf zijn slag te
slaan!
En weet u, dat de twijfel aan het bestaan
van Homerus bijna door het vuur verzengd
werd?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
