„Mijn spelen is leren" r 0p de Van dag tot dag V WOENSDAG 19 JUNI 1957 3 CQraatótoel USIS-kantoor in Amsterdam wordt gesloten Nederlandse diamantair in Londen veroordeeld Examens ^Hoe is het ontstaan?^, Dit woord: PRIL DIVIDEND ARNOLD GILISSEN De Nationale Raad Ledenlijst geeft al veel deining in Djakarta Ook oud-deserteur Princen in het geweer Lt.-gen. Tunner: „Geleide projectielen in Europa gebruiksklaar" Nieuwe directeur geestelijke volksgezondheid Noordholland Hoofdagent veroordeeld wegens diefstallen Ik begrijp nu, wat de zigeuners voelen. Zie ze aangewaggeld komen met hun zonbeschenen en regengewassen woonwa gen. Ze willen eten, ze willen slapen, ze willen stoelen matten. Ze willen hun vio len zwoelend doen klagen over het zwer versbestaan en uit de heldere beek een dronk water scheppenEn wie komt daar aan op de fiets? „Doorrijden, daar", roept hij. De stem klinkt fors tussen snor en bakkebaarden. Ja, het is Woustra, de veld wachter. En voort trekt het magere paard, voort strompelt pa, opoe rookt krijsend haar pijpje. Tegenwoordig zijn zigeuners natuurlijk gemotoriseerd. Maar hun probleem is niet verzacht, het is verergerd. En het is het probleem van autobestuurders. Waar moet de moede automolist (de -bi- laat ik tot tijdsbesparing weg) zijn moede banden strekken? „Niet Parkeren". En zo rijdt hij rond en rond, gebruikt zijn benzine en geduld op, wordt warm en zenuwachtig en zet einde lijk zijn auto ergens neer, met een schul dig geweten en een stil gebed tot de poli tierechter. Tevergeefs. Hij gaat op de bon. Spaar, lezer, een ogenblik aandacht en meevoelen aan de arme parkeerder. Hij moet nodig - hij moet nódig de directeur van de Eerste Achterhoutse Verzekerings- Mij. spreken. Hij moet nodig zijn dagelijks werk beginnen. Hij moet zijn vrouw ont moeten in Tearoom Kakelbont. Hij moet zijn schoenen laten bezolen, zijn kind de amandelen laten uitschrapen. Hij moet werken of drinken, zich ont- of inspannen. Hij moet geld verdienen om de auto te betalen waarmee hij naar zijn werk gaat om het geld te verdienen om zijn auto te betalen. En hij kan niet parkeren. Geen holbewoner zonder hol, geen fiet ser zonder lucht, geen Romeins keizer zon der leeuwen, geen harpist zonder harp, geen onderwijzer zonder klas, geen astro noom zonder telescoop en geen -loog zon der kaarten is zo wanhopig en hulpeloos als een automolist zonder parkeergelegen heid. Plotseling heeft hij duizend kilo staal, glas, rubber, namaak-leer, olie, water en benzine in de hand en weet niet, wat er mee te doen. Nergens is plaats. Andere autolisten (zonder -mobi-) hebben hun wagens tussen de huizen, onder de bomen, tegen de gracht, naast de muur, onder de brug of waar ook geplaatst, en nergens, nergens, nergens is er meer plaats voor onze arme autolist. En dus stopt hij de motor, stapt uit de wagen en laat het ding gewoonweg staan. Bekeuring, proces-verbaal, rechtszitting, verontschuldiging, vonnis. Ja, ik begrijp nu de zigeuners. Opge jaagd, van plaats tot plaats, van stad tot stad, van dorp tot dorp. Laat mijn viool klagen over het eeuwige rusteloze zwer versleven. Een nieuwe volkskunst wordt geboren. „Bundel Parkeerzangen en Klaag- wyzen". En laat nu de opbrengst van dit stukje nog niet eens genoeg zijn voor mijn jongste boete. H. B. Fortuin De besnoeiing door het Amerikaanse Congres van hetbudget van de United States Agency heeft tot gevolg dat de Uni ted States Information Service in Neder land haar werkzaamheden moet beperken. Het kantoor van de United States Infor mation Service op het Museumplein te Amsterdam zal op 21 juni zijn werk beëin digen. Ook de werkzaamheden van de USIS in 's Gravenhage zullen worden in gekrompen, maar het kantoor daar wordt niet gesloten, omdat Den Haag de zetel is van de regering en de Amerikaanse am bassade er is gevestigd. Ofschoon de bibliotheek van de USIS in Amsterdam na vrijdag gesloten zal zijn, zal er nog enige tijd personeel aanwezig zijn om uitgeleende boeken en ander materi aal in ontvangst te nemen. De in Londen wonende Nederlandse diamanthandelaar Nathan A. G. is te Bel fast tot negen maanden gevangenis en 5.000 pond boete veroordeeld wegens po gingen om diamanten ter waarde van 40.000 pond sterling naar Ierland te smok kelen. Als de boete niet kan worden be taald, wordt een half jaar aan de gevange nisstraf toegevoegd. De diamanten volgens de verdediger de gehele voorraad van verdachte zijn in beslag genomen. Voorts beval de rechter de uitwijzing van verdachte aan. De 37-jarige A. G. heeft zich in 1949 in Londen gevestigd. Hij was van Londen naar Belfast gevlogen en wilde daar de trein naar Dublin nemen. In de trein werd hij aangehouden. De diamanten had hij op zijn lichaam verborgen. Bij normale uitvoer naar de Ierse repu bliek zou 60 percent uitvoerrecht verschul. digd zijn geweest. (Reuter). AMSTERDAM (Gemeente Universiteit). Kandidaatsexamen En/gels: mejuffrouw W. .J Meyer, Amsterdam; O. vam Os, Hoorn; G. D. J. Blok, Utrecht. Kandidaatsexamen Frans: mejuffrouw J. S. Q. Hartink en mejuffrouw H. H. E. Schermer, beiden te Amsterdam. Doctoraalexamen Frans: mejuffrouw M. A. C. Sinnige, Amsterdam; Kandidaatsexamen Nederlands: H. J. Boukema, Amsterdam. Het woord pril in de betekenis: nau welijks ontloken, fris, vroeg, wordt in het bijzonder gebezigd als kenmerk van de jeugd. In het Fries gebruikt men het voor: snoeperig, netjes. De verwant schap met pralen ligt wel voor de hand De onderstelling dat het woord zou zijn ontstaan in de verbinding: de prille jeugd en dat die een verbastering zou zijn van: d'April der jeugd vindt steun in het Franse: l'Avril de mes jours. Deze hypothese is wel verlokkend, maar dan zouden pril en pralen niets met elkaar te maken hebben en dat is toch weinig ^waarschijnlijk. j De Amerikaanse heksenjagers hebben een nieuwe naam aan de lijst van hun slachtoffers toegevoegd. De door deskun digen als „briljant" geprezen kanker-spe cialist Willam K. Sherwood heeft een eind aan zijn leven gemaakt omdat hij door een sub-commissie voor „on-Amerikaanse ac tiviteiten" van het Huis van Afgevaar digden gedagvaard was. En hij was ge dagvaard omdat hij werd verdacht van een jeugdzonde, die hij 19 jaar geleden zou hebben begaan en die destijds nog in 't ge heel niet als een zonde werd beschouwd: hij zou toen, als 22-jarig jongeling, tot een communistische discussie-groep hebben behoord. De leden van de sub-commissie, die nu dus voor de zoveelste keer weer een mensenleven op hun geweten hebben zullen in hun kortzichtigheid en hals starrigheid zichzelf en anderen wel pro beren wijs te maken, dat Sherwood zelf moord heeft gepleegd omdat hij een slecht geweten had. Zij zullen niet willen erken nen, dat hun methodes van publiciteit in hoge mate schuld dragen aan het feit, dat deze moderne vorm van inquisitie zoveel slachtoffers maakt onder diegenen, die nog geenszins veroordeeld, ja zelfs nog niet schuldig bevonden zijn. Want voor hun eigen politieke roem en glorie kunnen zij die publiciteit slecht missen. Maar een verdachte of een getuige, die onder het schelle licht van televisie-schijn, werpers met heel de daarbij behorende „show" wordt ondervraagd, verkeert in een heel andere situatie. Hij heeft gewoonlijk niet de minste behoefte aan publiciteit. Maar toch wordt hij via de televisie mil joenen huiskamers binnengevoerd, waar men hem vaak een verlegen, niet aan openbaar optreden gewend persoon ziet staan tegenover handige, geroutineer de, meestal juridsch getrainde politici, die precies weten hoe men zich voor de televisie-camera moet gedragen om „suc ces" te hebben bij de toeschouwers. Elke aarzeling, elke onhandigheid van de onder vraagde wordt door een groot deel van dat publiek onvermijdelijk uitgelegd als bewijs van zwakte, en dus als een teken van schuld. Dit systeem heeft William K. Sherwood, volgens zijn eigen nagelaten brief, de dood in gejaagd. „Binnen twee dagen zal ik ver moord zijn door publiciteit", heeft hij ge schreven. Velen vóór hem zijn op deze manier vermoord, door publiciteit die op onwaardige, onmenselijke wijze het ele ment „show" in het speurwerk van een parlementaire commissie brengt. En die aan. dat speurwerk een, groot. depl, van de vereiste objectiviteit ontneemt. Wanneet Zal hèt Amërikdarise volk de ogen eens opengaan voor de afkeurens waardigheid van dit systeem, dat een aan fluiting is van zijn eigen heilige beginselen van burgerlijke vrijheid? De verbrokkeling van het „wereldfront der proletariërs" zet zich voort op Chinese bodem, na op de Europese te zijn begonnen met het Tito-isme en de betrekkelijke zelf bevrijding van Polen. De brede stroom van het Russische staatscommunisme splitst zich in zijrivieren, die hun beddingen zoeken in de omstandigheden van het land waar zij vloeien. In Hongarije is een zijrivier met bloedig geweld afgedamd, omdat zij te ver afdwaal de van haar bron en tegelijk omdat zij zich nog binnen het strategisch bereik van het Kremlin bevond. De zijrivier die zich thans in China aftekent, zal door Moskou niet meer kunnen worden bereikt. Wat Moskou nog zou kunnen doen om enige invloed op de richting dezer bedding te houden, is een vriendschappelijke en hulpvaardige hou ding aannemen, zoals dat ook in het geval Joegoslavië noodzakelijk is gebleken. In deze ontwikkeling tekent zich de on vermijdelijke vermenging van dogmatische, starre staatsideeën met denkbeelden die de rest van de wereld blijven beheersen: de invloed van de Westerse democratische op vattingen heeft niet afgelaten en is in de wereld van vandaag die supernationale contacten onweerstaanbaar maakt een factor van werkzaamheid gebleken, die de dictatoren dwingt tot concessies aan wat ln de massa blijkt te leven. Het grote nut van zo sterk mogelijke contacten met de massa's die onder communistische regimes leven, spreekt hieruit weer duidelijk. Eveneens blijkt thans weer temeer, hoe nadelig het voor de algemene gang van zaken op inter nationaal terrein moet heten, wanneer de volken uit de communistische sector in de armen van hun dictatoren worden gedre ven door dreigende en barbaarse taal uit de democratische buitenwereld, die nu en dan uit onbeheerste monden in het Westen opklinkt. China blijft een kwetsbaar object in in ternationaal opzicht. Of de Verenigde Sta ten thans hun kans op ideologische infil tratie in dit enorme land zullen blijven ver knoeien door een starre vijandigheid of dat zij de voor de hand liggende mogelijk heid tot nog sterkere verwijdering tussen Peking en Moskou zullen uitbuiten, is een keuze die wellicht beslissend zal zijn voor de toekomst van de hele wereld. Aan de algemene vergadering van aan deelhouders van Arnold Gilissen's Bank n.v. zal worden voorgesteld het dividend over het boekjaar 1956 te bepalen op 8 percent (onv.). „Kom eens even hier, Ma- nuela", riep de onderwijzer. Een zigeunermeisje met koolzwart haar en brutaal fonkelende ogen stapte non chalant over haar geboorte stad Granada, passeerde in minder dan tien passen Tole do, Madrid en .Sarragossa, sprong over de Pyreneeën en stond voor ons. „Wat was jouw plaats?" „Almeria, padre", zei het kind. „En waar stond het meisje naast je?" „In Malaga". „Mooi". Met stemverheffing liet hij erop volgen: „Jullie mogen nu een kwartier gaan spelen, dan kan ik even met deze meneer prat.en". In een minimum van tijd was Spanje geëvacueerd. De kinderen stoven naar alle kanten uiteen en pater Pedro leidde mij naar een bank in de schaduw. In had het volle gezicht op de in relief op de grond aangebrachte kaart van het Iberisch schiereiland, om ringd door echt water, waar in ik de Grote en de Kleine Balearen kon thuisbrengen. „Wat denkt u van deze methode van lesgeven?" Ik hoefde mezelf geen ge weld aan te doen om uiting te geven aan mijn oprechte bewondering. „Fantastisch en als ik me niet vergis enig in de wereld. Hebt u dit be dacht?" Pater Pedro schudde glim lachend het hoofd. „Het valt me telkens weer op hoe wei nig bekend deze school is. Vreemdelingen, die Granada bezoeken, komen nooit verder dan de Sacro Monte, waar ze de zigeuners willen zien dan sen en, natuurlijk, Alhambra. Wellicht de merkwaardigste school ter wereld is die, waar zigeunerkinderen uit Granada les krijgen in geschiedenis en aardrijkskunde, taal en rekenen. Deze onderwijsinstelling in de open lucht werkt ongewild volgens het principe, dat onze vader landse dichter Hieronymus van Alphen al tot het zijne maakte. Dat zijn nu eenmaal de at tracties van deze stad. U zult ervan opkijken, als ik u ver tel wanneer de school werd gesticht". Hij keek me onder zoekend aan en ik wist niets beters te doen dan mijn schouders op te halen en een beetje dom te kijken. „In 1885". Laat ik u liever in mijn eigen woorden iets van de geschiedenis vertellen. Toen pater Andres Manjon, de oom van mijn zegsman, in de tach tiger jaren Granada als standplaats kreeg met de speciale opdracht onderwijs te geven aan de zigeunerkin deren, wist hij al heel gauw voor een hopeloze taak te staan. Leerplicht was in die dagen een onbekend begrip en de padre mocht eigenlijk iedere dag weer blij zijn, als hij tenminste een paar kin deren in de banken aantrof. De vrijheidszin, die bij het zigeunerkroost minstens zo sterk ontwikkeld was als bij de ouders, bleek een onover komelijk obstakel te zijn. Elke interesse in hun jonge leven tje kwam vóór de school. Nu had pater Andres nooit Hieronymus van Alphen ge lezen, zelfs nooit van hem ge hoord, maar ook zonder dit voorbeeld trok hij geheel zelfstandig de conclusie, dat „spelend leren" in deze moei lijkheid de oplossing kon brengen. Willen jullie niet in een muf schoollokaal zitten? Goed, dan gaan we naar bui ten. Voelen jullie er niets voor om dorre lesjes te leren? Muy bien, dan doen we alleen maar leuke spelletjes. Volgens dit principe ging hij te werk. Ik zou hogelijk overdrijven, als ik u probeer de wijs te maken, dat hij er met het idee alleen was. Zo gemakkelijk ging het niet. Hij moest wel degelijk allerlei tegenstanden overwinnen het ingeboren wantrouwen van de zigeuners tegen elke maatregel, die naar orde en regelmaat rook, toen veel sterker dan nu en bovenal de openlijke en achterbakse ob structie van autoriteiten, die zich door zijn actie in hun gezapige rust gestoord voel den. Maar hij liet zich niet van de uitgestippelde weg af dringen en het resultaat van zijn pioniersarbeid werd me op een zomerse middag aan schouwelijk voorgesteld. Ik viel van de ene verba zing in de andere. Stel u voor: een aantal schoollokalen, waarvan de hemel het dak vormt en bosjes struiken de scheidingsmuren. In elk er van werd gespeeld hier met een reusachtig menselijk lichaam, uitgelegd in steen tjes, daar met kartonnen bordjes, waarop cijfers zijn geschilderd. De leer van de anatomie wordt op die ma nier een verzetje, het rekenen een tijdverdrijf. „Kijk", zei Dona Dolores, onderwijzeres in de eerste klas en ex-leerlinge, „dit rijtje kinderen met karton netjes voor zich stelt het ge tal voor, dat we zojuist samen hebben berekend". „En-wat betekent dat knie lende meisje ertusen?" „Heel eenvoudig: het is een gebroken getal en zij is de komma". De demonstratie van een taalles, die hierna volgde, gaf me een inzicht in de verbluf fende originaliteit van dit on derwijsstelsel. Er werd een aantal gekleurde hoepels op de grond neergelegd. Elk er van had een bepaalde beteke nis: onderwerp, gezegde, lij dend voorwerp, bepaling van plaats of tijd en wat er al meer aan ingewikkelds in de grammatica is geslopen. De leerlingen vormden een rij. „Let nu op", zei pater Pe dro. „Ik wijs vier jongens aan. Juan, jij bent onder werp, José is gezegde, Pepe voorzetsel, Luis bepaling. Ik neem een eenvoudig zinnetje: wij gaan naar Madrid. Ja!" De vier knapen renden naar de verzameling hoepels en namen de juiste plaatsen in. „Zo doen we dat", zei mijn gastheer met een gebaar of hij een circusstunt had uitge voerd. Het aanvankelijk wantrou wen van de zigeunerbevol king tegen deze unieke on derwijsinstelling is allang overwonnen. Eigenlijk mag ik gerust zeggen, dat dit mysterieuze volkje de school na een bestaan van driekwart eeuw volledig als de hunne aanvaardt. De zigeuners heb ben ingezien, dat zij er zonder de kennis van lezen, schrijven en rekenen niet meer komen. Deze kleurige volksgroep moet men zich volstrekt niet voorstellen als arme mensen in gammele woonwagens. De zigeuners van Granada be wonen de als een Gruyère kaas uitgeholde Sacro Monte. Befaamde danseressen als Carmen Amaya en Lola Me dina hebben er hun perma nent adres de laatste bezit een „holwoning" als een pa leis met elf kamers vol sma keloos koperwerk, terwijl de telefoon en het rose marme ren bad niet ontbreken. Het kwartiertje vrij, dat de aardrijkskundeklas had ge kregen, was intussen al ruim schoots verstreken. „Laten we eens gaan kijken wat ze uitvoeren", zei mijn gids. We liepen om een bosje heen en zagen de kinderen, ritmisch handenklappend, in een grote kring staan. In het midden van de kring bewoog zich met de gratie van een volleerde flamencodanseres een klein meisje. „Die gaat haar tante ach terna", zei pater Pedro. „Ma- rité Medina, vijf jaar pas, maar ze rekent al tot twintig. Ze krijgt elke avond dansles van tante Lola. Ik durf te voorspellen, dat ze over een jaar of tien in 't nieuws is". J. F. Kemming m ■lllllllllliilliMilllll DJAKARTA (ANP) De Indonesische journalistenvereniging zal de hoofdredac teur van het linkse dagblad „Bintang Ti- mur", Armunanto, die evenals mevrouw Herawati Diah is benoemd tot lid van de nationale raad als vertegenwoordigers van de Indonesische pers, niet als vertegen woordiger van de journalisten beschouwen. Het socialistische dagblad „Pedoman" meldde dinsdag, dat Armunanto tot lid van de raad werd benoemd op voordracht van minister Hanafi, de vroegere voorzit ter van het linkse volkscongres. Een ander bezwaar tegen de samenstel ling van deze veel besproken raad werd geuit door de gedeserteerde Nederlandse militair H. Princen, die thans Indonesisch staatsburger is en lid van het Indonesische parlement. Princen zei, dat de heer E. F. Wens, die werd benoemd als vertegen woordiger van de Indo-Europese groep, niet kan worden geacht alle Indonesische staatsburgers van Europese afkomst te vertegenwoordigen. Volgens hem zou Wens moeten worden beschouwd als de persoonlijke adviseur van president Su karno over Indo-Europese vraagstukken, maar niet als de exponent van de Indo- Europese groep. Prof. dr. Bahder Djohan, de president van de universiteit van Indonesië, heeft zijn benoeming tot lid van de nationale raad van de hand gewezen. Hij werd door president Sukarno benoemd als vertegen woordiger van de intellectuele groep. Pro fessor Djohan verklaarde, dat hij over zijn benoeming niet door de president werd geraadpleegd en dat hij zijn arbeid op het gebied van het onderwijs belangrijker acht dan het lidmaatschap van de raad. Intussen heeft .Anwar Harjono, woord voerder van de invloedrijke islamitische jeugdorganisatie „G.P.P.I." verklaard, dat de benoeming van Dahlan Ranumihardja, een van de leiders dezer organisatie, als vertegenwoordiger van de jeugdgroepen, binnenkort door het bestuur van de G.P.P.I. zal worden besproken. Dahlan zal mogelijk als lid der organisatie worden geschorst, als blijkt dat hij de reglementen van de G.P.P.I. heeft overtreden. De Nahdatul Ulama, de grootste islami tische partij, die in het kabinet van Su karno zitting heeft, zal haar standpunt tegenover de Nationale Raad in een nog deze maand te houden vergadering van het partijbestuur bespreken. WIESBADEN (UP) De opperbevelheb ber van de Amerikaanse luchtstrijdkrach ten in Europa, luitenant-generaal William H. Tunner, verklaarde, dat de met ge leide projectielen uitgeruste eenheden van 'zijn strijdkrachten irt alle opzichten ge- vechtsklaar zijn. Hij voegde hier echter aan toe, dat naar zijn mening, het nog lang zal duren voordat de vliegtuigen vervangen zullen worden door geleide projectielen. De vijftigjarige generaal vertrekt op 1 juli naar zijn land en zal vervangen wor den door luitenant-generaal Frank F. Eve rest, thans nog plaatsvervangend chefstaf van operaties van de Amerikaanse lucht macht in Washington. Als hij naar zijn land terugkeert is het juist negen jaar ge leden dat de Berlijnse luchtbrug op 26 juni 1948 werd opgezet. Het was Tunner, die deze grootse hulpverlening aan het door de Russen geïsoleerde West-Berlijn in 1948 en 1949 leidde. Volgens Tunner is de gevechtskracht van de Amerikaanse luchtmacht in Europa gedurende de vier jaren, dat hij het com mando erover voerde, aanzienlijk toegeno men. Dit was te danken aan het toevoegen van drie met geleide projectielen uitgeruste eskaders, vervanging van verouderde Met ingang van 1 oktober is dr. L. J. Hut, directeur van de Willem Arntz-stich- ting te Den Dolder, benoemd tot directeur van de stichting voor geestelijke volksge zondheid in Noordholland, standplaats Alk maar. De heer G. Hoytink, tot dusver direc teur, blijft als adviseur aan de stichting verbonden. Dr. Hut werd in 1935 arjs en was eerder werkzaam te Zutphen en Beilen. In 1949 promoveerde hij tot doctor in de psychologie. vliegtuigen door nieuwe en door meer training en paraatheid der troepen. De derde, twaalfde en zeventiende luchtmacht tellen thans ongeveer 80.000 man. De langzame" F-84 Thunderjets, die een ge makkelijke prooi waren voor de Russische Mig 7-straaljagers, werden versterkt met F-86 Sabres en later door F-100 Super Sa- bres. De Amerikaanse luchtstrijdkrachten tn Europa beschikken thans over honder den van deze vliegtuigen, aldus de generaal. De grootste kracht van de geleide pro jectielen ligt in de Martin TM-61 piloot- loze bommenwerpers, die veel lijken op de Duitse V-l van de afgelopen oorlog. ADVERTENTIE De rechtbank te Breda heeft een ge wezen hoofdagent van politie veroordeeld tot twaalf maanden gevangenisstraf, waar van zes maanden voorwaardelijk. Hij had in 1950 onder meer tafelzilver en een bont jas uit een huis te Breda ontvreemd. De laatste tijd pleegde hij diefstallen op bouwwerken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 5