„Het sombere lied der inflatie
Gezond geld belangrijkste
voor echte en blijvende
voorwaarde
welvaart
r
PANDA EN HET DING
Kans op onweer
Effecten -en
Geldmarkt
Wereldnieuws
Bewust rekenschap door iedereen nodig
voor bezwering van inflatiegevaar
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
AUTORADIO
NAAIMACHINES
Toch ló het zo
r
Brieven
SATERDAG 29 JUNI 1957
2
„AUTORAMA"
Prijs v.a. f 2.975 -
BMW ISETTA DEALER:
table top-serie gezien
't zijn juwelen ven koelkasten
Kort economisch nieuws uit
binnen- en buitenland
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUT
vloeren
99
ZOWEL IN AMERIKA als in de voornaamste landen van Europa houden economen
en financiële specialisten zich voortdurend bezig met de problemen, welke verband
houden met de waarde van het geld. Ondanks de welvaart, welke men in die landen
kan constateren, is de waarde van het geld de laatste jaren geleidelijk gedaald en al
ontrekken de diepere oorzaken en de gevolgen daarvan zich grotendeels aan de
waarneming van de gewone man, deze is er niettemin in sterke mate bq geïnteres
seerd, omdat de doorwerking van de inflatie tenslotte op de gehele bevolking terug
slaat en tot een financiële en economische catastrofe kan leiden. Het meest spreken
de voorbeeld hiervan geeft wel Frankrijk, dat thans tot beperking van zijn import en
tot zeer gevoelige prijsverhogingen in het binnenland moet overgaan als overigens
nog twijfelachtige pogingen om op het staatsbudget, zijn rekening bij de E.B.U. en
op zijn betalingsbalans het evenwicht te herstellen. Wie zich aan een ander spiegelt,
spiegelt zich zacht en het verdient daarom toejuiching dat vooraanstaande figuren
op financieel en economisch gebied in ons land bezig zijn aan een zo breed mogelijke
kring van de bevolking duidelijk te maken dat gezond geld de eerste voorwaarde is
van echte en blijvende welvaart en dat men zich daarvoor opofferingen zal moeten
getroosten. In alle toonaarden is het sombere lied van de inflatie de laatste tijd
reeds bezongen en nieuwe geluiden daarover zijn er nog nauwelijks te verwachten.
Maar met het oog op de toekomst van ons land blijft het noodzakelijk dat de schijn,
welke er in onze welvaart schuil gaat, voor de gehele bevolking aan het licht wordt
gebracht, want alleen als men zich hiervan bewust rekenschap geeft en bereid is de
consequenties er van te aanvaarden, mag worden verwacht dat het inflatiespook kan
worden bezworen.
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel heeft er dan ook
goed aan gedaan op haar jaarvergadering
een forum te houden over „Gezond Geld",
waarover door een aantal prominente fi
guren werd deelgenomen. Het is verheu
gend dat, ondanks de verschillende posities
en de uiteenlopende opvattingen van de
sprekers, er toch bij hen een grote mate
van eenstemmigheid bestond ten aanzien
van de dringende noodzakelijkheid dat de
besparingen in ons land in belangrijke ma
te zullen moeten toenemen om aan een
verdere waardevermindering van het geld
te ontkomen. Gelijk wij de laatste tijd
meermalen hebben aangetoond, zijn die be
sparingen in het afgelopen jaar absoluut
onvoldoende geweest.
Jhr. Van Lennep, de thesaurier-generaal,
heeft er onlangs aan herinnerd dat de
spaarquota (dit is de besparing in een per
centage van het nationaal inkomen) in 1955
tot 20 percent was gestegen, maar in 1956
tot 18 percent is teruggelopen; een ver
schil van 1 percent maakt voor deze spaar
quota een bedrag van f 300 miljoen uit.
Vandaar dan ook dat er in 1956 op onze
betalingsbalans een tekort van f 600 mil
joen was en daar er op deze rekening, wil
het volgens minister Hofstra goed zijn,
een overschot van f 600 miljoen moet zijn,
zullen wij de spaarquota tot 22 percent
moeten verhogen om onze positie in de
wereld van de internationale handel en het
welvaartspeil voor de bevolking te kun
nen handhaven.
Ongedekte loonstijging
Er zijn op genoemde vergadering een
groot aantal interessante cijfers vermeld,
welke zeker niet alle nieuw waren, maar
die voortdurend moeten worden herhaald
om ons te doen zien waar „de schoen
wringt". Zo heeft prof. Posthuma, direc
teur van de Nederlandsche Bank, er aan
herinnerde dat de totale loonsom van 1955
op 1956 met 12 tot 13 percent is gestegen,
maar de inkomens der zelfstandigen met
slechts IV2 percent zijn vooruitgegaan, ter
wijl het prijspeil met 3.3 percent is toege
nomen. Eén andere spreker heeft er op
gewezen dat de nationale produktie in 1956
met 7 percent is gestegen, maar de uitga
ven in de particuliere sector met 13V2
percent en die van de overheid met niet
minder dan 16 percent. Wanneer hierbij
wordt bedacht dat, zoals prof. Ten Does-
schate heeft opgemerkt, de loonsom gedu
rende de laatste vijf jaar in verhouding tot
het totale nationale inkomen van 67 Vz tot
72 percent is gestegen, dan blijkt wel dui
delijk waar het euvel van de te geringe
besparingen moet worden gezocht. De cij
fers van inlagen en terugbetalingen bij
de spaarbanken, waar voornamelijk de
„kleine man" zijn geld brengt, wijzen trou
wens in dezelfde richting.
Door de organisatorisch sterke positie,
welke de loontrekkenden allengs hebben
ingenomen, hebben deze zich tegen de
waardevermindering van het geld schade
loos kunnen stellen, maar met een brede
groep der bevolking, de zelfstandigen, wel
ke vroeger in sterke mate tot de besparin-
HILVERSUM I, 402 m
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis.
9.30 Nieuws en waterst. 9.45 Platen. 10.00 V.
d. jeugd. 10.30 Remonstrantse kerkdienst.
11.30 Vragenbeawtw. 11.45 „De Kerk in de
spiegel van de pers", eaus. 12.00 Platen. 12.15
Platen. 12.20 Apologie. 12.40 Platen. 12,55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en kath. nieuws.
13.10 Radlio damsconcours. 13.45 Boekbespr.
14.00 Holland Festival: Residentie-ork. 14.30
Twee violen. 15.00 Brabants halfuur. 15.30
Muz. caus. 16.00 Olympische dag 1957. 16.30
Vespers. 17.00 Geref. kerkdienst. 18.30 Pla
ten. 19.00 Kerkelijk nieuws. 19.05 Vocaal
ens. 19.25 Zondagavondigesprek. 19.45 Nws.
20.00 Gevar. progr. v. d. militairen. 20.30
Act. 20.45 De gewone man. 20.50 Platen. 21.20
U bent toch ook van de partij?, caus. 21.30
Manage de raison, hoorsp. 21.55 Promenade
ork. en sol. 22.45 Avondgebed en liturg, kal.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 m
8.00 Nieuws en postduivenber. 8.18 V. h.
platteland. 8.30 Weer of geen weer. 10.00
„Geestelijk leven", caus. 10.15 Lichte muz.
10.40 Voordlr. 11.00 Platen. 11.20 Cabaret.
12.00 Sportrevue. 12.50 Even afrekenen, He
ren! 13.00 Nieuws. 13.05 Meded. of platen.
13.10 Vaikaratie in Bijsterbos, reportage. 13.20
Intern. Festival v. h. Chanson in Venetië.
14.20 Boekbespr. 14.35 Holland Festival: Ka-
merork., -koor en sol. 16.30 Sportrevue. 17.00
Platen. 17.30 V. d. jeugd. 17.50 Nieuws en
sportuibsl. 18.05 Sportjourn. 18.30 Korte
kerkdienst. 19.00 V. d. kind. 19.30 „De open
deur", oaus. 20.06 Nieuws. 20.05 Intern. Fes
tival v. h. Chanson te Venetië. 21.05 Offen
bach en zijn Parijs, hoorsp. 21.30 Gevar.-
progr. 22.20 Ronde v. Frankrijk. 22.30 Pla
ten. 23.00 Nws. 23.1524.00 Aetherkoopjes.
TELEVISIE (NTS)
20.1521.15 Relais v. d. Vlaamse TV:
wereld bouwt in Brussel, rep.
BLOEMENDAAL, 245 m
9.00 en 10.30 Ds. G. Toornvliet van Bloe-
mendaaL 11.45 (Belangstellenden) Ds. O.
Jager van Almelo. 2,30 Radio-kinderdienst.
3.30 Ds. C. Goeman, van Haarlem-zuid.
BRUSSEL, 324 m
11.45 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Platen.
13.00 Nieuws. 13.15 V. d. sold. 14.00 Platen.
16.15, 16.25, 16.40 en 17.00 Idem. 17.15 Sport-
uitsL 17.30 en 17.50 Platen. 18.05 Volkszang.
18.20 Platen. 18.30 Godsd. halfuur. 19.00 Nws.
19.45 Platen. 20.00 Gevar.progr. 21.30 Platen.
22.00 Nieuws. 22.11 Idem. 23.00 Nieuws. 23.05
—24.00 Platen.
De
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.23 Platen. 8.00
Nieuws. 8.15 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.05
Platen. 9.40 Platen. 10.00 „Voor de oude dag"
caus. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen. 10.50
Amus.muz. H.20 Blokfluit en clavecimbel.
11.40 Voordr. 12.00 Amus.muz. 12.30 Land
en tuinh.meded,. 12.35 V. h. platteland, 12.38
Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15 V. d. midden
stand. 13.20 Gevar.muz. 13.45 V. d. vrouw.
14.00 Viool en piano. 14.25 Vlieg er eens uit.
15.25 Zestig minuten voor boven de zestig
(Tussen 16.00 en 18.00 Ronde v. Frankrijk).
16.25 Platen. 16.50 Roemeens ork. 17.15 Va-
kasratietips. 18.00 Nieuws en comm. 18.20
Ronde v. Frankrijk. 18.30 Lichte muz. 18.50
Cursus Openbaar Kunstbezit. 19.00 Platen.
19.35 Act. 19.45 Regeringsuitz. 20.00 Nieuws.
20.05 Fabrieksfanfare. 20.25 Kamerkoor.
20.45 „Horen en bezorgen". 21.25 Ronde van
Frankrijk. 21.35 Ritm. muz. 22.00 „Vrijheid
en gelijkwaardigheid in de welvaartsstaat",
caus. 22.15 Met de plaat op reis. 22.40 Cello
en piano. 23.00 Nieuws en SOS-ber. 23.15
24.00 Platen.
HILVERSUM IL 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Platen
7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Sportuitslagen. 8.25 Platen.
9.00 V d. zieken. 9.30 Feuill. 9.50 Instr.trio.
10.15 Platen. 10.30 Rondom het woord, caus.
11.10 Radio Philharm.ork. en soliste. 12.25
Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinb.-
meded. 12.33 Zigeunerkwint. 12.53 Platen of
act. 13.00 Nieuws. 13.15 Salonork. 13.45 Pla
ten. 14.05 Schoolradio. 14.35 Platen. 14.45 V,
d. vrouw. 16.15 Piano a quatre mains. 15.40
Platen. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.30 Strijk-
kwart. 16.55 Platen. 17.00 V. d. kleuters. 17.30
Platen. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.
18.00 Orgelconc. 18.20 Sportber. 18.30 Platen.
18.50 Boekbespr. 19.00 Nieuws en weerber.
19.10 Kamermuz. 19.35 Parlementair comm.
19.50 Platen. 20.00 Raddokrant. 20.20 Jeugd-
ork. 20.45 Friedemarun Bach hoorsp. 21.45
Platen. 22.10 Kamerkoor. 22.45 Avondover-
denkinig. 23.00 Nieuws en SOS-ber. 23.15
Platen. 23.40—24.00 Het Evangelie in Espe
ranto.
TELEVISIE ("VPRO)
20.30 Als de Erica bloeit. 20.40 Rotonde.
21.05 Filmprogr. 21.30 Kolen en staal, gesprek
21.45 Zuidamerikaanise liedjes.
BRUSSEL, 324 m
12.00 Platen. 12,30 Weerber. 12.34 V. d.
landbouwers. 12.42 Platen (Om 12.55 Koer
sen). 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 en 14.30
Idem. 15.00 Kamermuz. (Om 16.00 Wieler-
rep.). 16.00 Koersen. 16.02 Platen. 17.00 Nws.
17.10 Muz. bij de thiee. 17.45 Meisjeskoor.
18.00 Franse les. 18.15 Kinderliederen 18.20
Protestantse caus. 18.30 V. d. sold. 19.00
Nieuws. 19.45 Amus.muz. 20.00 Strijkkwart.
21.00 Platen. 21.30 Ork.eonc. 22.00 Nieuws.
22.11 Platen. 22.45 Kamermuz. 22.5523.00
Nieuws.
ADVERTENTIE
INBOUW EN SERVICE STATION
Krocht 4
(H. J. MAERTENS)
Haarlem
Tel. 15228
gen bijdroegen, is dat niet het geval. Prof.
G. A. Ph. Weyer, voorzitter van de Neder
landsche Maatschappij voor Nijverheid en
Handel, heeft dit verschijnsel gekarakter
iseerd als een overheveling van inkomen
van de groep der vaste inkomens naar die
van de zogenaamde „pressure groups", dat
zijn de groepen, welke een zodanige druk
kunnen uitoefenen dat zij voor de prijsstij
ging, als gevolg van de waardeverminde
ring van het geld, worden gecompenseerd.
In dit licht bezien, heeft, hij de inflatie een
soort belastingheffing genoemd, welke het
parlement niet passeert en niet naar
draagkracht wordt geheven.
Inkomensverschuiving
Wij hebben er meer dan eens op gewe
zen dat, ook al brengt een verschuiving
van het inkomen van de ene groep naar de
andere veelal onbillijkheden mee, de eco
nomische gevolgen daarvan niet ruïneus
behoeven te zijn, als die andere groep dan
ook maar voor de noodzakelijke kapitaal-
vorming zorgt. Het is nu eenmaal zo, dat
zij, die het geld tot zich trekken, ook de
functie van het geld moeten overnemen.
Dit geldt ook van de Staat, als deze door
socialisatie de bedrijven aan zich trekt, of
door een zware belastingdruk het spaar
kapitaal bij de bevolking vermindert en
over steeds ruimere middelen de beschik
king krijgt. Als echter de steeds groter
wordende loonsom voor een te groot deel
wordt verteerd en de Staat zijn geldmidde
len verbruikt, kan het niet anders of de
nationale besparingen moeten tot een peil
teruglopen, dat ten enenmale onvoldoende
is om nieuwe grondslagen voor de wel
vaartsbevordering te leggen.
Vandaar dat op bedoelde vergadering
als middelen tot bestrijding van de inflatie
genoemd zijn een afschaffing van subsi
dies op het verbruik, verhoogde belasting
gen op het verbruik, verhoging van de ta
rieven van semi-officiële diensten, tem
porisering en zo mogelijk een verlaging
van sociale voorzieningen, verlaging van
overheidsuitgaven en een eventuele inter-
ADVERTENTIE
Comfortabel als een auto
economisch als een motorfiets
U vindt
gemakkelijk
parkeerruimte
U komt
overal „door"
U bent
beschermd
tegen weer
en wind
Fa. I. 3. VAN KOOTEN
Houtplein 18-20. Telef. 12000
Grote Houtstraat 140. Telef. 12349, Haarlem
ventie in de loonpolitiek. Het is duidelijk
dat deze wenselijkheden niet zo gemakke
lijk zijn te verwezenlijken en dat de naas
te toekomst ten aanzien van de waarde
vastheid van het geld vooralsnog onzeker
blijft.
Kapitaalvorming
De noodzaak van een grotere kapitaal
vorming treedt intussen steeds duidelijker
naar voren als men let op het voortduren
van de krappe kapitaalmarkt en de toene
mende behoefte aan nieuw kapitaal bij de
overheid en de bedrijven. Dit is trouwens
een min of meer internationaal verschijn
sel, dat verband houdt met de toenemende
bevolking en de als gevolg daarvan nood
zakelijke woningbouw, de verbetering en
uitbreiding der verkeersvoorzieningen, de
diensten van de P.T.T., de industrialisatie,
het onderwijs, enzovoorts, ten aanzien
waarvan de achterstand in ons land in
toenemende mate wordt gevoeld. Wij lazen
dezer dagen dat alleen voor de ontwikke
ling van de atoomenergie in de economisch
ontwikkelde landen jaarlijks een bedrag
van 25 miljard dollar, dit is 100 miljard
gulden, nodig is. Deze en vele andere nood
zakelijke kapitaalsuitgaven zullen, wil men
de inflatie tegengaan, moeten worden ver
diend.... en bespaard.
Hier komt dan nog bij dat, zoals een
Zwitsers econoom onlangs heeft opge
merkt, de totale bevolking in sneller tem
po stijgt dan de werkende bevolking als
gevolg van het toenemend aantal bejaar
den en de grotere geboorte-overschotten,
zodat, als de bevolking in 1970 met 15 per
cent zal zijn gestegen, de produktiviteit te
gen die tijd de stijging van de levens
standaard met 1V2 percent per jaar in aan
merking genomen met 40 percent en bij
een verdere verkorting van de arbeids-
ADVERTENTIE
Op verschillende plaatsen in West-Euro- langzaam in oostelijke richting op, zodat
pa steeg de temperatuur gisteren tot om
streeks 30 graden. In Engeland werd 32
graden en in zuidwest Frankrijk 36 graden
gemeten. Door deze warmte ontstond boven
Engeland een storing, die vanmorgen via
de Noordzee in de richting van Denemar
ken trok. Ze veroorzaakte ook in ons land
tijdelijk bewolking. De storing boven Nor-
mandië gaf aanleiding tot onweer, maar de
buien waren over het algemeen van weinig
betekenis. De storingsactiviteit aan de
grens van de warmte in onze streken en de
wat koelere oceaanlucht boven Ierland,
Schotland en de Golf van Biscaye dringt
voor morgen ook in ons land kans op on
weer bestaat.
VVEERRAPPORTEN
Zondag 30 juni
Zon op 4.25 uur, onder 21.06 uur.
Maan op 7.55 uur, onder 22.22 uur.
Maandag 1 juli
Zon op 4.26 uur, onder 21.05 uur.
Maan op 9.17 uur, onder 22.49 uur.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 29 juni
Hoog water: 4.24 en 16.55 uur.
Laag water: 0.10 en 12.29 uur.
Zondag 30 juni
Hoog water: 5.10 en 17.38 uur.
Laag water: 0.52 en 13.15 uur.
Maandag 1 juli
Hoog water: 5.55 en 18.22 uur.
Laag water: 1.37 en 14.00 uur.
Temperaturen:
buiten-
CtD
no
land maxima van giste
C
ren. Binnenland: heden
TJ 5
d
tri H
7 uur. Neerslag: laatste
C
■U o
24 uur.
Zu
4)
cS
Stockholm
zwaar bew.
nno
19
1
Oslo
geheel bew.
wzw
20
0,1
Kopenhagen
geheel bew.
zw
23
0,1
Aberdeen
onbewolkt
wnw
22
0,3
Londen
half bew.
windst.
32
0
Amsterdam
licht bew.
zw
28
0
Luxemburg
onbewolkt
no
27
0
Parijs
onbewolkt
windst.
29
0
Bordeaux
mist
nno
33
0
Grenoble
onbewolkt
windst.
28
0
Nice
onbewolkt
nnw
24
0
Berlijn
onbewolkt
zzw
29
0
Frankfort
onbewolkt
no
29
0
München
onbewolkt
windst.
24
0
Zürich
onbewolkt
windst.
27
0
Genève
onbewolkt
windst.
26
0
Wenen
onbewolkt
windst.
25
0
Innsbruck
onbewolkt
w
28
0
Rome
onbewolkt
ono
29
0
Ajaccio
onbewolkt
no
27
0
Den Helder
licht bew.
zw
19
0
Ypenburg
licht bew.
wzw
21
0
Vlissingen
licht bew.
zzw
21
0
Eelde
onbewolkt
zw
20
0
De Bilt
licht bew.
zzw
19
0
Twente
licht bew.
z
21
0
Eindhoven
licht bew.
z
20
0
Vlv. Z.-Limb. onbewolkt
z
22
0
week, met 55 percent zal moeten toenemen.
Het komt er dus op neer dat van het in
komen van de werkende bevolking een
steeds groter wordend deel moet overblij
ven voor de niet-werkende bevolking, het
geen, als gezegd, de noodzakelijkheid mee
brengt dat de produktiviteit van het wer
kend deel der bevolking met behulp van
nieuwe investeringen en de toepassing van
moderne technische hulpmiddelen, voort
durend moet worden vergroot.
In dit licht kan er dan ook op de dwin
gende en dringende noodzaak van grotere
nationale besparingen niet genoeg worden
aangedrongen.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Deli Drukkerij
De vergadering van de n.v. Deli Drukkerij
en Boekhandel te Amsterdam heeft haar goed
keuring verleend aan de uitgebrachte cijfers
over 1956. Het dividend over 1956 wordt gepas
seerd. Medegedeeld werd dat de winsttransfer
ad f 70.000 over 1955 nog niet ontvangen is. Nu
het nieuwe deviezenregiem in werking is ge
treden hoopt men de mogelijkheid tot transfer
toch te effectueren. De directie streeft er naar
het bedrijf in Indonesië te verkopen.
België en de Euroverdragen
Een speciale commissie van de Belgische Ka
mer van Volksvertegenwoordigers heeft een
stemmig de wetsontwerpen betreffende de Euro
pese gemeenschappelijke markt en Euratoom
goedgekeurd. De commissie was het vorig jaar
samengesteld om de twee verdragen te bestu
deren, voordat de Kamer er zich mee bezig
houdt. De Kamer zal de verdragen zo spoedig
mogelijk na haar zomerreces, niet later dan be
gin november, in behandeling nemen.
Katholieke werkgevers
Mr. V. G. M. Marijnen te 's-Gravenhage is be
noemd tot algemeen secretaris van de Algemene
Katholieke Werkgeversvereniging en van het
Katholiek Verbond van Werkgevers vak vereni
gingen. Hij zal in deze functie drs. J. H. Derk-
sen opvolgen.
- Lenin? voor Kongo
Boeanda-Oeroendi heeft van de Wereldbank
een lening van 4.8 miljoen dollar verkregen, ge
garandeerd door dé Belgische regering, waar
mede ongeveer 80 percent van de grote werken
aan de haven van Oesoemboera en aan de weg
van Oesoemboera naar de hoogvlakten, waarvan
Kigali het centrum is, zal gefinancierd worden.
Deze lening heeft een looptijd van 20 jaar tegen
een rente van 5.625 percent.
De oliebuisleiding
Door de onverwacht hoge eisen van 3000 West-
duitse boeren is vertraging ontstaan in de aan
leg van de oliebuisleiding van Wilhelmshaven,
ter lengte van 350 kilometer. Een groot deel der
boeren wil de voor deze olieleiding nodige grond
niet verkopen maar wenst in plaats hiervan een
jaarlijkse vergoeding van 30 tot 40 pfennig per
strekkende meter buisleiding. Aanvankelijk had
den de boeren zelfs 60 pfennig per meter geëist.
Nieuwe Russische oliebronnen
Radio-Moskou heeft medegedeeld dat in de
Bokhara-woestijn in de republiek Uzbekistan
grote oliebronnen zijn ontdekt en dat de eerste
bronnen er reeds produceren. Volgens Radio-
Moskou zouden de nieuw-ontdekte olievelden
de grootste productie in Centraal-Azië gaan op
leveren.
ADVERTENTIE
7. Na enige tijd flink doorgestapt te heb
ben, bereikte Panda de eerste huizen van
het nabijgelegen dorp. Een enkele blik over
zijn schouder toonde hem, dat het vreemde
Ding nog steeds op de plek stond, waar hij
het verlaten had - en hij voelde zich heel
wat rustiger toen hij nu een hoek om kon
slaan en daarmee uit het gezicht van de
griezelige steeltjes-ogen kwam. „Nou",
dacht hij, „nu kan ik dus dat nare pakje
weggooien zonder dat het Ding weer ach
ter me aan komt hollen. Ik zal blij zijn
als ik het kwijt ben, want ik vertrouw het
niet! Er zal wel iets engs in zitten. Weg
er mee! Ofof zou ik tóch eens even
kijken...?" Het pakje zag er eigenlijk
nogal onschuldig uit, vond hij; maar het
was vreemd dat er nergens een opening
in zat. Het moest wel iets merkwaardigs
zijn, dat zó goed verpakt werden toen
hij daar over dacht, werd de nieuwsgierig
heid hem te sterk. „Ik wil er éventjes in
kijken, voordat ik het weg gooi!" besloot
hij - en dus begon hij weer te proberen
het open te scheuren. Maar het vreemde
was, dat het helemaal niet ging! Wat hij
ook deed. het pakje bleef dicht. Waar hij
trok, rekte het elastisch uit - het nam
allerlei vormen aan, maar er kwam geen
enkel scheurtje in.Dat werd Panda ten
slotte te machtig. Hij wilde en moest en zou
nu weten, wat er in zat - en dus rende hij
er mee naar een smid toe, terwijl hij riep:
„Ach - meneer de smidmaakt u dit
pakje eens even voor me open!" De nijvere
ambachtsman, die heel ander werk ge
wend was, keek even verbaasd.
-
HAARLEM
ZIJLSTRAAT 96
TELEf.: 20340
c
Kleinste, ,,'s Werelds kleinste vrouw", de
25-jarige circus artiste Edith Barlow, is
in Londen overleden. Zij was 55,5 cm
lang en woog ongeveer negen kilo.
Heldin. Radio-Peking heeft een hen ge
prezen als „held van de socialistische
arbeid". Het dier legt sinds februari
elke twee dagen drie bijzonder grote
eieren. De hen is eigendom van een
landbouwcoöperatie in Mongolië.
Verantwoording. Hongarije heeft in een
nota aan Oostenrijk toegegeven dat
twee Hongaarse „militaire personen"
Oostenrijks grondgebied hebben ge
schonden „om het leven van een ge
wonde soldaat te redden", die trachtte
te vluchten. Beiden zijn ter verant
woording geroepen en er zijn „strenge
instructies" uitgevaardigd om herhaling
van dergelijke incidenten te voorkomen,
aldus de nota.
Schaar. De grootste metaalschaar ter we
reld, waarmee stukken oudroest die 75
centimeter dik en 180 breed zijn vlot
doorgeknipt kunnen worden, is ge
demonstreerd in Dusseldorp. Een me
taalindustrie in Philadelphia (V.S.), zal
hem gebruiken om ijzeren balken, pij
pen en oude spoorwegrails in stukken
te knippen die in de smeltovens kunnen.
Bevrijding. Na de opheffing van de staat
van beleg in Argentinië, die nog door
Perón was afgekondigd, zijn vele poli
tieke gevangenen, onder wie peronisten
en communisten, vrijgelaten. Aange
kondigd is dat nóg tweehonderd ge
vangenen op vrije voeten zullen worden
gesteld.
Oorlogstuig. Van betrouwbare zijde wordt
uit Jemen vernomen, dat deze week in
dat land een zending oorlogstuig uit
Tsjechoslowakije is aangekomen. Zij be
stond onder meer uit vier hefschroef-
vliegtuigen, vijftig pantserwagens, zes
tanks van zestig ton, tien batterijen
kustgeschut, verscheidene Mig-straal
jagers en militaire vrachtwagens.
Briffage. De „Air France" de Franse lucht
vaartmaatschappij, is een campagne
tegen anglicismen in de luchtvaarttaai
begonnen. Woorden als charter, taxi-
way, airways, cockpit en checklist zul
len, ook in de gedrukte stukken, wor
den vervangen door Franse woorden.
Volgens de „Times" zal echter het ver
vangen van een woord als „briefing"
door „briffage" (het geven van instruc
ties) taalkundigen een koude rilling be
zorgen.
Scheiding. Bij de rechtbank van Sarlat in
het Franse departement Dordogne is
een verzoek om echtscheiding ingediend
tussen Josephine Baker en de orkest
leider Jo Bouillon. Het echtpaar woont
in Dordogne op een landgoed waar het
een aantal kinderen van verschillende
rassen tezamen heeft gebracht.
Binding. Dr. Theo Wassenaar, een vroegere
nationalistische leider in Transvaal,
heeft een nieuwe partij opgericht, de
nationale democratische partij die
streeft naar volledige gelijkheid tussen
de twee blanke rassen in Zuid-Afrika.
De partij staat scheiding tussen blank
en niet-blank niet voor.
Onbeperkt. Amerikaanse geleerden hebben
een nieuwe energiebron ontdekt op hon
derd kilometerx boven het aardopper
vlak. Op die hoogte wordt zuurstof door
de zonnestralen gesplitst en ontstaat
atomische zuurstof, die volgens de des
kundigen kan worden gebruikt als
brandstof voor motoren van een kunst
maan, waardoor deze voor een vrijwel
onbeperkte tijd om de aarde kan blijven
cirkelen.
Aanspraak. Volgens Canadese persberich
ten overweegt de Canadese regering de
mogelijkheid aanspraak te maken op
een deel van het Noordpoolgebied, zulks
met het oog op de defensie.
Asiel. Een bemanningslid van het Joego
slavische schip Rijeka is bij de Good
win Sands in het Kanaal overboord ge
sprongen en later door Britse vissers
gered. Hij wil in Engeland asiel vragen.
Zwart-wit-rood. Het dragen van het ijze
ren kruis en van militaire decoraties die
tijdens de tweede wereldoorlog zijn toe
gekend, is in West-Duitsland weer toe
gestaan, aldus een besluit van de West-
duitse Bondsdag. Nazi-decoraties blijven
verboden. De linten krijgen, tot woede
van de socialisten, de kleuren van het
keizerrijk: zwart-wit-rood.
Sanering. De Messerschmitt-vliegtuigfa-
brieken te Augsburg beginnen per 1 no
vember weer met de vervaardiging van
vliegtuigen, voorlopig 210 oefenstraal
jagers van het Franse type „Fuga Ma
gister". Professor Messerschmitt verlaat
de onderneming die onlangs met staats
gelden gesaneerd is, maar blijft wel
constructie-opdrachten uitvoeren
OMSTREEKS het jaar 309 na Chr. ging
in Gallië een brief rond, die de strekking
had de zondagsheiliging te bevorderen en
waarin degenen die deze vermaning niet
nakwamen gedreigd werden met brand,
veeziekten en andere onplezierige straffen.
Zij, die aan de vermaning gevolg gaven
zouden daarentegen beloond worden met
vermeerdering van de veesta
pel, vruchtbaarheid van de
akkers e.d.
Deze brief stond destijds be
kend als een „hemelse brief"
of „hemelbrief"waaronder we
waarschijnlijk moeten ver
staan de opvatting, dat de
strekking van het epistel ge
acht moest worden van God afkomstig
te zijn.
Later is de oorspronkelijke bedoeling
van de hemelbrief aanzienlijk gewijzigd
en werd hij dienstbaar gemaakt aan aller
lei particuliere verlangens, waaronder het
winstbejag zeker niet de onbelangrijkste
plaats innam. Aan het heilige graf te
Jeruzalem werden de „brieven uit de he
mel" eeuwenlang verkocht en vormden
een belangrijke bron van inkomsten voor
degenen die op het bijgeloof der Christe
nen wilden parasiteren.
Reeds in 789 vaardigde Karei de Grote
een capitulaire uit tegen de „goddelijke en
onware brieven, die te Jeruzalem uit de
hemel heten te zijn gevallen", maar erg
veel heeft dit niet geholpen, want 1000
jaar later werd de brief uit de hemel tij
dens de Franse revolutie nog steeds ge
brandmerkt, zij het nu als „gevaarlijk voor
de staat".
In verschillende oorlogen zijn de zgn.
hemelbrieven bij massa's aangewend, zo
als bijvoorbeeld in de Italiaanse bevrij
dingsoorlog van 1859, toen een boekhande
laar in Zuid-Duitsland een soort tover-
J
briefjes in de handel bracht die voor alle
lijfs- en doodsgevaar behoedden. Ook in
de Frans-Duitse oorlog van 1870 zijn der
gelijke epistels op het slagveld gevonden
en zelfs nog tijdens de Bokseropstand in
China. Maar het eigenlijke karakter van
hemelbrief is in deze gevallen eigenlijk
gewijzigd in die van amulet of talisman.
Het verhaal gaat, dat in
1724 nog een hemelbrief van
het oude stempel werd. ge
vonden in Holstein. Zoals
we van een dergelijk epistel
mogen verwachten, was het
papier met gouden letters
beschreven en zodra iemand
er naar greep om hem op
te rapen, week hij, als door een luchtstoot
gedreven, achteruit. Welke inhoud deze
brief behelsde, weten we natuurlijk niet -
zoals altijd bij dergelijke volksverhalen -
en bovendien interesseert het ons niet,
want meestal bevatten dergelijke brieven
onverstaanbare woorden, vreemdsoortige
lettertekens, aanroepingen, waarschuwin
gen, onheilsvoorspellingen of gewone
abracadabra in de letterlijke en figuurlijke
betekenis van het woord.
Als restant van dit middeleeuwse bijge
loof circuleren in onze dagen de zgn. ket
tingbrieven, die geluk beloven aan degenen
die zorgt dat een afschrift binnen een be
paald tijdsverloop aan een aantal anderen
wordt toegezonden en die dreigen met
ongeluk voor degeen die een aan deze
onzin geen geloof hecht. Dat is dan bijna
1650 jaar nadat de eerste hemelbrief in
Gallië rondging!
Is de regenmaker bij primitieve volken
niet minstens zo belangwekkend?
Daarover maandag.
(Nadruk verboden)
H PétiJh'
