IJmuider Courant | 1957 | 9 juli 1957 | pagina 6

„Wet Beperking C adeaustelsel"
heeft talrijke lekken

KLINGDECOR

N.V. DE HOUTWERF

v Mannetje Grommelebrom

DE ONZICHTBAREN

ViCREM

Exporteur wilde anemonenknollen
zonder machtiging verzenden

Agenda voor
Haarlem

Zegeltjes plakken, bonnen sparen,
wikkels verzamelen en wat al niet

Kruideniers maken zich
geen zorgen

Lt.-KoI. Ventje Sumual
negeert zijn ontslag

„Vrije geluiden" telt
150.000 abonnees

„Het huis met de bruid" in
Zandvoort en Santpoort

Krachtige Kost voor het Kind!

Kerkelijk Nieuws

ECONOMISCHE POLITIERECHTER

Service-wagen is een
vrachtauto OC^OOjLI ii_.

Laatste slachtoffer van de
„Merwede" geborgen

CONS VERVOLGVERHAAL^
I DOOR ALFRED KOSTNER

Kort en bondig

J

DINSDAG 9 JULI 1957

Ingevolge de „Wet beperking cadeaustel
sel" is het verboden geschenken aan te
bieden of te verstrekken in verband met
de uitoefening van een bedrijf. Het verbod
geldt alleen voor branche-vreemde goede
ren. Artikelen, die in het betreffende be
drijf verkocht plegen te worden, mogen
dus wel ten geschenke gegeven worden.

Onder het aanbieden van geschenken
verstaat de Wet o.a. ook: het tegen een
kennelijk slechts voor de schijn gevraagde
prijs aanbieden van goederen.

Het verbod heeft alleen betrekking op
goederen. Geld en geldswaardig papier
vallen niet onder het cadeauverbod, Het
geven van kortingen, obligaties of spaar-
zegels is derhalve toegestaan.

De Wet maakt tenslotte een uitzondering
voor kleinigheden van geringe waarde,
welke dus wel ten geschenke mogen wor
den gegeven.

Sedert de inwerkingtreding van de Wet
op 1 maart 1956 is haar waterdichtheid
herhaaldelijk op de proef gesteld. Ter il
lustratie laten wij hier enkele voorbeelden
volgen.

Fruitpersjes

Een margarine-fabrikant maakte be
kend, dat men. gratis een plastic fruitpers-
je kon krijgen door drie zegeltjes op een
kaart te plakken en die kaart vervolgens
bij de winkelier in te leveren. Een zegeltje
verkreeg men door een pakje van een be
paald merk margarine te komen voor de
prijs van 40 cent. Op de wikkel van het
pakje kwam één zegeltje voor.

De firma werd strafrechtelijk vervolgd.
De directeur gaf volmondig toe, dat de
fruitpersjes ten geschenke waren gegeven
en dat deze cadeaus branche-vreemde ar
tikelen waren.

Maar de rechtbank te Rotterdam was
van oordeel, dat de waarde van de fruit
persjes objectief gering was. Hier was dus
sprake van geschenken in de vorm van
kleinigheden van geringe waarde. Wegens
niet-strafbaarheic. van deze schenkingen
werd de firma van rechtsvervolging ont
slagen.

Dit vonnis werd in hoger beroep door
het gerechtshof te 's-Gravenhage beves
tigd.

Geschenkbonnensysteem

Een vennootschap, zijnde een groothan
del in zeep- en chemische produkten, con
sumptie-oliën, lijnolie en lucifers, bood aan
de kopers van haar goederen geschenken
aan in de vorm van linnengoed, theedoe
ken, tafelkleden, kussenslopen, theelepel
tjes, gebakvorkjes, tafelmessen en nylon
kousen. Al deze geschenken waren zonder
enige twijfel branche-vreemde goederen.

De vennootschap paste een speciale me
thode toe ten einde door de mazen van de
wet heen te glippen. Aan de verpakking
van haar goederen, zoals zeeppoeder en
schuurpoeder, was een bon gehecht. Deze
bon vertoonde het getal 5 of 2Vz. De kopers
konden deze bonnen direct bij aankoop
van de artikel,^ bij de winkelier inwis
selen voor 5 of 2V2 cent. Zij konden déze
bonnen echter ook opsparen en. op een
spaarkaart plakken.

Had een koper voor f 2,40 aan bonnen
op zo'n kaart geplakt, dan kon hij die op
zenden aan de vennootschap en daarbij
opgeven, of hij ^3,60 in contanten dan wel
nylons of linnengoed of tafelbestek, een
en ander nader gespecificeerd, wenste te
ontvangen. Werden goederen gewenst,
dan werden deze zonder meer door de
vennootschap verstrekt.

Een en ander was de officier van Justi
tie bij de rechtbank te Rotterdam aanlei
ding de vennootschap strafrechtelijk te
vervolgen. De rechtbank overwoog even
wel, dat aan de kopers via een spaarze-
gelsysteem korting werd verleend. Deze
bestond hierin, dat men bij inlevering van
zegels tot een waarde van f 2,40 een vorde
ring op de vennootschap kreeg van f 3,60.
Men kon deze vordering naar verkiezing in
geld of goederen omzetten. Wanneer men
goederen koos, kwam er naar het oor
deel van de rechtbank een koopover
eenkomst tot stand, waarbij in wezen be
taald werd met gespaard geld. De recht
bank stelde verder vast, dat de prijs, wel
ke de vennootschap voor de op deze wijze
te koop aangeboden goederen berekende,
niet zo laag was, dat kennelijk moest wor
den aangenomen, dat die verkoop met het
verstrekken van een cadeau op één lijn
moest worden gesteld.

Aldus oordeelde de rechtbank, dat er
geen geschenken waren aangeboden, en
sprak de vennootschap vrij.

Het vonnis werd ter vernietiging bij de
Hoge Raad voorgedragen. De Procureur-
Generaal raadpleegde de Kamerstukken
teneinde te onderzoeken, wat de bedoeling
van de wetgever geweest was. Uit de Me
morie van Toelichting van het betreffen
de wetsontwerp citeerde hij: „Het verbod
bestrijkt zowel de directe toepassing van
het cadeaustelsel door het rechtstreeks

ADVERTENTIE

De PLASTICBEKLEDINGSPLAAT
voor toonbanken, tafels, bars enz. enz.

Kampersingel 20-24 - Tel. [phone]

T extielkoffie

De Algemene Nederlandse Kruideniers-
bond deelt mede dat de kruideniers zich
geen zorgen maken over de voorgenomen
verkoop van koffie in de textielwinkels
en in de winkels van de huishoudelijke
branche. Alleen zijn zij ontstemd over de
voorstelling van zaken die de textiel
branche heeft gegeven over de inkoopprijs
van koffie. Het is niet zo, dat de inkoop
prijs voor de kruidenier van het pakje
koffie van 2,18 slechts f 1,60 bedraagt,
maar 1,92. Voor het pakje koffie van
1,72 bedraagt de inkoopprijs niet f 1,30
doch 1,51. Inplaats van 24,5 resp. 26 pet.
bedraagt de kruidenierswinst 12 pet.

aanbieden of verstrekken van geschenken
als de indirecte toepassing met behulp van
een bonnensysteem. Het aanbieden of ver
strekken van bonnen is immers als een
vorm van het aanbieden van geschenken
aan te merken".

De Procureur-Generaal vermeldde ver
der, dat in het Voorlopig Verslag van de
Eerste Kamer ter sprake wordt gebracht,
dat het in België (waar ook een wet op het
cadeaustelsel bestaat, die het gratis ver
strekken van goederen verbiedt) geoor
loofd is op zegels geschenken te verschaf
fen, indien de koper de keus heeft tussen
uitkering van de geldelijke waarde der
zegels en uitkering in goederen. Deze rege
ling wordt aldus het Voorlopig Verslag
voor Nederland niet navolgenswaardig
geacht. Blijkens de Memorie van Antwoord
was de regering het met deze opmerking
eens.

Naar de mening van de Procureur-Ge
neraal was in het onderhavige geval via
het spaarzegelsysteem aan de kopers een
aanbod van geschenken gedaan. De Hoge
Raad verenigde zich met deze zienswijze
en vernietigde het vonnis van de recht
bank.

Nylonkousen

Een zeepmaatschappij werd door de offi
cier van Justitie bij de rechtbank te Rot
terdam vervolgd wegens het verstrekken
van nylonkousen, zijnde branche-vreemde
artikelen.

Op reclamebiljetten werd medegedeeld,
dat men nylons kon krijgen voor minder
dan een derde van de winkelprijs door
wikkels van een bepaald soort toiletzeep
en bodems van pakken waspoeder te spa
ren en tezamen met f 1,50 aan postzegels,
geplakt op een aan genoemde biljetten ge
hechte bestelkaart, op te zenden. Hierbij
werd een puntensysteem toegepast. Een
wikkel van een stuk toiletzeep werd ge
waardeerd op één punt. De bodem van een
standaard pak waspoeder werd gewaar
deerd op één punt en die van een reuzen-
pak op twee punten. Om de nylons te krij
gen moest men voor tien punten aan bo
dems of wikkels met genoemde bestelkaart
(waarop f 1,50 aan postzegels) opzenden.

De zeepmaatschappij werd ten laste ge
legd, dat zij aldus de mogelijkheid had ge
boden om goederen ten geschenke te ont
vangen, althans gedeeltelijk als geschen
ken te ontvangen. Subsidiair werd haar ten
laste gelegd, dat zij geschenken had aan
geboden in de vorm van wikkels en bo
dems, recht gevende op een paar nylon
kousen tegen een belangrijk lagere prijs
dan de winkelprijs.

Doch de rechtbank achtte niet bewezen,
dat de maatschappij geschenken had aan
geboden en verstrekt in de vorm van ny
lonkousen, omdat deze kousen zij het
tegen gereduceerde prijzen werden ver
kocht en deze prijzen niet zo laag waren,
dat kennelijk moest worden aangenomen,
dat de verkoop daarvan met het verstrek
ken als geschenk op één lijn moest worden
gesteld.

Van het aanbieden alsgeschenk' Van de
verpakking kon voorts rlreirword©h gesprö»
ken, aangezien deze een noodzakelijk on
derdeel van de waar vormde. Aldus werd
de maatschappij door de rechtbank vrijge
sproken.

Inmiddels heeft de Hoge Raad op 21 mei
1957 een belangrijke beslissing gegeven in
een vrijwel gelijke strafzaak tegen dezelf
de zeepmaatschappij. Hierbij werd het cas
satieberoep tegen het vrijsprekend arrest
van het Gerechtshof te 's-Gravenhage niet
ontvankelijk verklaard.

De Hoge Raad vroeg zich af, of er nog
van een geschenk sprake kan zijn, indien
niet slechts voor de schijn een prijs wordt
gevraagd. De Hoge Raad besliste, dat de
in de wet gebezigde term „geschenken"
naar het algemeen spraakgebruik moet
worden verstaan en alsdan niet omvat het
geval, dat goederen worden aangeboden
of verstrekt voor een prijs, welke niet
slechts voor de schijn wordt gevraagd.

De consequentie van deze beslissing is,
dat de onderhavige wet het verstrekken
van goederen tegen gereduceerde prijzen
niet verbiedt. Hiermede is de wet zo lek als
een mandje geworden.

Bij het ministerie van Economische Za
ken is thans het vraagstuk in studie, hoe
de wet weer waterdicht kan worden. Een
beslissing is nog niet genomen.

Mr. C. A. baron Bentinck

DJAKARTA (UP) Luitenant-kolonel
Ventje Sumual, die onlangs van zijn func
tie als territoriaal commandant in Oost-
Indonesië is ontheven, heeft dit ontslag
zondag openlijk verworpen.

Volgens berichten in de pers verklaarde
Sumual tegenover een delegatie van de
Oostindonesische jeugdraad in Noord-
Celebes, dat hij de opperbevèlhebber in
Oost-Indonesië zal blijven „met of zonder
de toestemming van de centrale regering".

Sumual zeide hierbij, dat zijn troepen
hem nog trouw zijn. Hij voegde eraan toe,
dat hij zijn hoofdkwartier binnenkort van
Makassar naar Noord-Celebes zal ver
plaatsen en een rondreis door Indonesië
zal maken.

In juni was generaal-majoor Abdoel Ha-
ris Nasution chefstaf van het Indonesische
leger naar Makassar gegaan, waar hij Su
mual onthief van zijn functie als comman
dant van het zevende militaire territorium.

Bovendien verdeelde hij het gebied in
vier militaire districten. Voor drie van
deze districten zijn reeds commandanten
benoemd.

De maatregelen van Nasution werden in
Djakarta gezien als een overwinning op
het opstandige Oost-Indonesië. Maar Su
mual verklaarde het overwegend christe
lijke Noord-Celebes tot een autonome pro
vincie, waarmee hij het gezag van de cen
trale regering negeerde.

Sumual had op 2 maart de macht in
Oost-Indonesië aan zich getrokken.

In de algemene ledenvergadering van
de V.P.R.O. zijn in de vacatures, ontstaan
door het aftreden van mej. dr. N. A. Brui
ning en het overlijden van de heer G. J.
Ligthart, tot bestuursleden gekozen me
vrouw D. ElemaBakker en mevrouw C.
WinkelDijkstra. Herkozen werden ds.
S. M. A. Daalder, dr. H. Paber, dr. E. D.
Spelberg en mr. W. J. G. Vermeulen.

Ultimo december waren bijna 150.000
luisteraars als abonné op „Vrije geluiden"
ingeschreven.

De tentoonstelling „Het huis van de
bruid", van de n.v. Bouwkas Nederlandse
gemeenten die van 11 tot en met 20 juli te
bezichtigen zal zijn in veertig plaatsen in
Nederland, zal in Zandvoort te zien zijn
in de Fazantenstraat, achter hotel De
Schelp. In deze straat zijn enige bouwkas-
woningen in aanbouw of pas gereed geko
men.

In Santpoort is een woning ingericht in
de Biallosterskilaan en in Heemskerk in
de P. Breughelstraat.

In de expositiewoning zal om tien over
half drie op 11 juli een welkomstwoord
worden gesproken door of namens de
burgemeester, waarna, na het beluisteren
van de per radio uit te zenden landelijke
opening, om kwart over drie voor de
genodigden gelègenheid zal zijn de ten
toonstelling te bezichtigen.

ADVERTENTIE

;IAT> I (7PRfz<*dt-fï r
trv i *m!

'f Jr,-

-v:-: Vi- ..v wa.--

Ned. Herv. Kerk

Beroepen te Ridderkerk-Slikkerveer A.
J. de Jong te Scheveningen.

Bedankt voor Doornspijk (toez.) B. Ha
verkamp te Nieuw-Lekkerland.

Aangenomen naar Lochem M. S. J. de
Jong te Noordwijkerhout.

Benoemd tot directeur van het kerkelijk-
diaconale werk in Friesland ds. A. P.
Plomp te Maurik.

Benoemd tot vicaris te Gorssel mej. A.
A. van Leeuwen te Amersfoort.

Ds. P. J. de Ridder te Kollum (Fr.) heeft
per 1 okt. a.s. ontheffing uit het ambt ge
vraagd, omdat hij zich voorlopig wil wij
den aan de vraagstukken rondom Kerk en
Vrede.

Ned. Prot. Bond

Aangenomen de benoeming tot voor
ganger van de Vereniging van Vrijzinnig
Hervormden te Bolnes-Slikkerveer Ph.
Ouwendijk te Oudkerk.

Geref. Kerken

Beroepen te Vleuten-De Meern J. Kui
per, kand. te 's-Gravenhage.

Beroepen te Nieuwdorp K. Vegter te
Noord-Scharwoude.

De jongens keken elkaar bedrukt aan. Hun mooie balzouden ze die nu niet
terug krijgen?

„Toe, meneer Grommelebrom", zei de één smekend. „Mogen we asjeblieft onze bal
terug? We zullen 'm niet meer in uw tuin laten komen!"

Maar mannetje Grommelebrom was niet te vermurven. Hij hield de bal stevig vast
en kwam, met zijn stok zwaaiend, dreigend op de kinderen af.

„Ga weg, of ik zal je!", krijste hij.

Toen namen de jongens de vlucht.... 16-17

Een vijfenveertigjarige bloembollenex
porteur uit Breezand is wegens overtreding
van het monopoliebesluit voedselvoorzie
ning door de economische politierechter te
Haarlem, mr. J. D. Vink, veroordeeld tot
een boete van f 2500,en teruggave van
de in beslag genomen anemonenknollen.
Hem was ten laste gelegd het doen uit
voeren van een grotere hoeveelheid knol
len dan waarvoor hij machtiging had van
het Produktschap voor Sierteeltprodukten.

Op 12 april had de exporteur drie zak
ken knollen naar de vlieghaven Schiphol
gezonden, van waar ze naar Engeland
moesten worden getransporteerd. Een
ambtenaar van de algemene inspectie
dienst had bericht ontvangen, dat de kans
bestond dat er te veel knollen verzonden
zouden worden. Hij stelde een onderzoek
in en het resultaat er van was, dat er
184.530 stuks anemonenknollen meer ge
reed lagen voor verzending, dan waarvoor
machtiging was verleend. Dit aantal werd
uit een der zakken gehaald.

De verdachte verklaarde, dat hij een
„doorslag" had gegeven, maar dat het
aantal knollen niet zo groot was als de
controlerende ambtenaar had waarge-
genomen.

De koper der knollen, een kweker uit
Londen, werd als getuige a decharge ge
hoord nog voordat een tweede getuige a
charge beëdigd was.

De officier van Justitie, mr. J. Wiarda:
„Ik protesteer tegen deze wijze van be
handelen en verzoek akte".

De politierechter hoorde eerst de Lon-
denaar, die meedeelde, dat een der zakken
bij aankomst in Engeland veel minder
knollen bevatte dan de twee anderen, die
ook opengemaakt waren. Een lid van zijn
persp»e§jj hsfffr im, zij» teg^woordteh^d
een onder^Oék haat de hoevëelhlid p
'stéld; de conclusie was een tekort van
160.000 knollen.

Nadat de juridisch adviseur van het
P.V.S. had meegedeeld, lat het Produkt
schap het teveel verzenden van bollen of
knollen sterk afwijst, omdat het ontdui
king van de vastgestelde minimumnrijzen
inhoudt, eiste de officier van Justitie een
hechtenisstraf van twee weken, een boete
van f 500, subsidiair een maand en inbe
slagneming van de te veel ter verzending
aangeboden knollen.

De verdediger, mr. dr. C. Berkhouwer
uit Alkmaar, was van mening, dat het
onderzoek niet op de juiste wijze is ge
schied. Bij het openen der zakken had de
betrokkene tegenwoordig moeten zijn en
het tellen had moeten geschieden in aan
wezigheid van anderen. Pleiter conclu
deerde tot vrijspraak.

De politierechter veroordeelde de ex
porteur tot een boete van f 2500, subsidiair
een maand hechtenis. met teruggave van
de inbeslaggenomen knollen.

Bloemenhandel op de ijksweg 4

„Indien de winkelsluitingswet over
treden wordt, dan wordt een lichte boete
geëist in het vertrouwen, dat de betrok
kene er mee ophoudt. Langs de Rijksweg
in Haarlemmermeer staan echter bloemen
verkopers die ondanks het verbod daar te

venten, ook na sluitingstijd voor de straat
handel, doorgaan met de wet te over
treden. Daartegen dient streng te worden
opgetreden", aldus merkte mr. Wiarda op
in een zaak tegen een vijfendertigjarige
bloemenkoopman uit Lisse, die zich voor
de economische politierechter te verant
woorden had wegens overtreding van de
winkelsluitingswet. Op 28 mei des avonds
om tien minuten over acht uur heeft de
politie op le Rijksweg 4 processen-verbaal
opgemaakt.

De officier herinnerde voorts aan de
klachten van de Rijkswaterstaat over het
gevaar dat op de snelverkeersweg ontstaat
door het stoppen van auto's. Zijn eis luid
de een hechtenisstraf van veertien dagen.

De politierechter legde een boete op
van f 250, subsidiair twintig dagen hech
tenis en een voorwaardelijke hechtenis
straf van een week.

Bomen gerooid

Een schilder en een timmerman-wagen
maker, beiden uit Nieuw-Vennep, werden
overeenkomstig de eis van de officier van
Justitie veroordeeld tot een boete van f 25,
subsidiair vijf dagen hechtenis wegens het
doen rooien en het rooien van twee iepen
zonder toestemming van Staatsbosbeheer.
De bomen waren ziek en de schilder ver
kocht ze „op stam" aan de timmerman, die
het hout gebruikte voor zijn bedrijf. Bei
den verklaarden niet geweten te hebben
dat een vergunning nodig was. Inmiddels
heeft Staatsbosbeheer toestemming ver
leend, hoewel de bomen reeds gerooid zijn.

Economische rechter

it:'.

De economische politierechter te'Haar
lem,mr J. D. Vink, heeft maandagmiddag
de directeur van een importbedrijf van
landbouwmachines te Haarlem veroordeeld
tot een boete van 260, waarvan 250
voorwaardelijk, wegens het in dienst heb
ben van vrachtauto's of bestelauto's zon
der dat de daartoe vereiste vergunning
aanwezig was. Het ging om zogenaamde
„service-wagens" voorzien van een test
apparatuur en renaratiemateriaal, die re
gelmatig de klanten van het bedrijf afgin
gen teneinde service te verlenen. Op de
weg Kampen-Zwolle was tegen een be
stuurder van het bedrijf proces-verbaal op
gemaakt, omdat hij niet in het bezit was
van een vergunning voor een vrachtauto
of bestelauto. Vorige week had de officier
van Justitie een boete van 5,geëist.

Vlak bij de plaats waar in het Hollands
Diep de zandbak „Merwede" is omgesla
gen, namelijk ter hoogte van het baken
licht van Strijen Sas, is het stoffelijk
overschot gevonden van de 39-jarige
schippersknecht K. van Dijk, gewoond
'ebbend te Rotterdam. De rijkspolitie te
water heeft het lijk geborgen.

Dr. L. T. C. Scheij overleden. Op 84-

jarige leeftijd is overleden dr. L. T. C.
Scheij, wonende te Warnsveld, oud-rijks-
zuivelconsulent voor Noordholland te
Hoorn. De heer Scheij werd op 3 april 1912
in deze functie benoemd. Hij genoot een
grote reputatie op zuivelgebied. De ter
aardebestelling heeft in alle stilte plaats
gehad te Borculo.

J. Keuning overleden. Te Schiedam
is op 75-jarige leeftijd overleden de heer
J. Keuning, oud-leraar rijks H.B.S. en
gymnasium aldaar. De overledene was een
internationaal vermaard cartograaf, wiens
verzameling kaarten van historische zee
reizen een grote bekendheid genoot en
vaak door buitenlandse deskundigen werd
geraadpleegd. Hij schreef, in samenwer
king met de Linschotenvereniging, enkele
boeken over historische zeereizen.

Spaaroverschot. Bij de stichtingen
spaarbank van de boerenleenbanken, aan
gesloten bij de Coöperatieve Centrale Boe
renleenbank te Eindhoven en de Coöpera
tieve Centrale Raiffeisen-bank te Utrecht
bedroegen de stortingen en terugbetalin
gen in juni 1957 respectievelijk 91.880.000
en 74.720.000, zodat er een spaaroverschot
was van 17.160.000.

In juni bedroeg het spaaroverschot
14.540.000.

Vervallen. De tijdelijke vrachttoesla
gen voor vrachtschepen naar en van
Gothenburg, Denemarken, Gibraltar en
Noord-Afrika zullen met ingang van 15
juli 1957 vervallen. Hetzelfde geldt voor
verschepingen van West-Italië, Sicilië en
de Italiaanse Adriahavens. Over herzie
ning der tijdelijke toeslagen naar en van
Bordeaux, Portugal en die naar West-
Italië, Sicilië en de Italiaanse Adriahavens
is nog geen beslissing genomen, zo deelt de
KNSM mede.

Vermist. Sinds 22 juni wordt een
achtjarig jongetje uit de Dickenslaan te
Utrecht v-ermist. Een Rotterdamse win
kelier, die dit in de kr.apt las, heeft aan
de politie medegedeeld, dat hij die dag met
zijn auto van Utrecht naar Rotterdam is
gereden en van Oudenrijn af een man en
een ongeveer achtjarig jongetje naar Rot
terdam heeft laten meerijden. Het tweetal
was bij Oudenrijn uit een andere auto ge
komen, waarvan de bestuurder hun blijk
baar een lift had gegeven.

Record gebroken. Een Frans vier
motorig Lockheed-verkeersvliegtuig van
„Air France" heeft het record van de Dou
glas DC-7C „Zwarte Zee" van de K.L.M.
op het traject naar Los Angelos verbeterd,
aldus heeft een woordvoerder van de „Air
France" maandag te Parijs meegedeeld.
Het Franse toestel legde de afstand van
9.343 kilometer af in 17 uur en 11 minu
ten. De „Zwarte Zee" deed er 21 uur en
53 minuten over.

Besmettelijke ziekten. In de week van
23 tot en met 29 juni bedroeg het aantal
aangegeven gevallen van paratyphus B
zeven, drie op Urk en een in Smallinger-
land, Doornspijk, Bussum en Naaldwijk.
Het aantal gevallen van poliomyelitis met
verlamming bedroeg vier, twee te Bedum
en één in Den Ham en 's Heer Arendkerke.
In de provincie Groningen werd een geval
van lepra aangegeven.

ADVERTENTIE

14. „Wat bezielt je nu weer, Bühler?" riep Komoroff
zichtbaar verontwaardigd uit. „Ik stel het aller
grootste vertrouwen in je, maar er is iets dat mij er van
weerhoudt je alles te zeggen. Iedere keer, dat ik hier
over met je wilde beginnen en dat is al héél vaak
geweest kreeg ik het gevoel ofof er iemand naast
mij stond, die waarschuwend de vinger op de mond
legde.... of een geheimzinnige stem in mijn oor fluis
terde: „Zwijg! Zeg niets!" En dat zó dwingend, zó com
manderend.Gisteren, ja gisteren zag ik die geheim
zinnige vermaner zelfs. Het was een lange, magere lama,
zoals ik nog nimmer ontmoet heb. Duidelijk zag ik hem
voor mij staan in zijn taankleurige kleding. Ik wilde
je al op hem opmerkzaam maken; ik hief mijn hand op
en opende de mond.... en toen was hij plotseling ver
dwenen. van de aardbodem weggevaagd. Lach me nu
maar uit, als je daar zin in hebt!"

Vragend keek hij mij aan.

Toen de Rus de lama beschreef, had ik plotseling aan
de Chamba moeten denken, die ik bij ons vertrek uit
Kiakhta had gezien.... de lama met de raadselachtige,
uit een andere wereld komende blik, die mij had gebio
logeerd. Juist wilde ik Komoroff vragen, of hij zich die
lama kon herinneren, toen het beeld, dat voor mijn
ogen zweefde, verdween en ik de rustige stem van mijn
reisgenoot hoorde.

„Heb je daarvoor soms een verklaring?"

Snel overwon ik het onaangename gevoel, dat mij zo
beklemmend beslopen had, en antwoordde ironisch:

„Misschien was het de opper-lama van het klooster,
die je destijds dat handschrift heeft gegeven, dat je op
het spoor bracht van Temoedsjins graf. Vele van deze
lama's dat weet je zelf ook maar al te goed
bezitten boven-aardse krachten".

„Onzin", bromde de Rus, „daar heb ik nog nooit iets
van gemerkt, en wat die Mongolen vertellen is óf ver
schrikkelijk overdreven óf voor ons Europeanen gemak
kelijk te verklaren en even ver van een wonder ver
wijderd als wij nu van Londen. Nee, mijn waarde, ik
laat mij niet zo gauw vrees aanjagen. Ik behoor tot de
mensen, wier wereldbeeld vast staat, en ik pieker geens
zins over de mogelijkheid, dat er misschien nog iets is,
dat buiten mijn waarnemingsvermogen valt.

„Je hebt gelijk, Komoroff! Wie, zoals jij en ik, in de
praktische werkelijkheid leven, kunnen slechts een af
keer hebben van de gedachte, dat er nog een andere

(Vertaald uit het Duits. Oorspronkelijke Nederlandse
titel: IN DE BAN VAN TEMOEDSJIN)

wereld zou bestaan. Nee, bestond er werkelijk nog iets
onbekends, dan was al onze wetenschap, waar wij zo
trots op zijn, slechts een soort kinderspel".

Beide zwegen wij en lieten onze gedachten de vrije
loop.

Na enige tijd sloegen wij een zeer breed, hoog gelegen
dal in, waardoor de Tola-rivier bruisend en snel een
weg zocht. Het dal werd aan beide zijden door kale
bergwanden begrensd en de vers gevallen sneeuw glans
de en fonkelde in de zonnestralen, die nog door de
wolken heen wisten te dringen. Een scherpe wind woei
ons tegemoet, terwijl de met stenen en gruis bezaaide
weg ons dwong stapvoets te gaan.

Zwijgend sjokten wij verder, in gedachten verdiept en
niet wetend, dat het noodlot op de loer lag. Het noodlot,
det onze levensdraden met elkaar verweven had en nu
in de keten van gebeurtenissen de strik legde, waarin
een mensenleven gevangen zou moeten worden, om
zonder genade de vernietiging tegemoet te gaan....

„Ben je boos op mij?", vroeg Komoroff tenslotte.

Ik schudde slechts het hoofd en reikte hem de rechter
hand, die hij stevig drukte.

's Morgens hadden we al besloten de komende nacht
zo mogelijk bij zwervende Mongolen door te brengen,
omdat hun jurtten aanzienlijk warmer waren dan onze
tenten.

Lang voordat wij het einde van het dal bereikt hadden,
zagen wij hoog voor ons de duidelijke silhouet van een
obo. De obo's, uit opeengestapelde stenen of uit ruw in
pyramidevorm tegen elkaar aangezette boomstammen
bestaande hutjes, worden door de nomaden overal op
gericht om de goede geesten, die het gedijen van de
kudden bestieren, een toevlucht te bieden bij onweer en
stormen.

Toen we eindelijk de pas bereikten en vandaar in het
andere dal naar beneden blikten, zagen wij enkele
jurtten, waaruit de rook kaarsrecht naar boven steeg.
Voor één der jurtten stonden enkele palen in de grond
geslagen, waaraan gebedswimpels bungelden. Zulke
vaantjes van zijde of katoen ontbreken voor geen enkele
jurtte. Zij moeten de demonen en boze geesten uitbannen
en uit de kwaliteit en uitvoering van zulke vaantjes
kan men de armoede of rijkdom van hun bezitters

aflezen. Meestal wordt door een lama op deze vaantjes
met het bloed van een dier het eeuwig-zelfde gebed
geschreven: „Om mani padme hum", „Oh, kleinood van
een lotos", wat dan een speciale bescherming biedt,
deze vier woorden vormen het eeuwige gebed van alle
aanhangers van het Lamaïsme. De heilige letters,
die magische kracht toeg .schreven worden, zijn wel het
meest gemompelde en meest neergeschreven gebed ter
wereld.

De Mongolen zijn nomaden. Zij leven van de opbrengst
van hun meestal zeer grote kudden en blijven slechts zo
lang op een bepaalde plaats, als er voedsel voor hun
dieren te vinden is. Wanneer het gras tot in de wijde
omtrek afgegraasd is, dan worden de gemakkelijk te
vervoeren tenten afgebroken en op paarden of kamelen
geladen, waarna men op zoek gaat naar nieuwe weide
plaatsen. In groepen van drie tot tien families trekken
de nomaden gedurig van de ene weideplaats naar de
andere. Brandt de hete zomerzon de laag gelegen gras-
steppen geel en dor, dan trekt de nomade met zijn
dieren de hooggelegen dalen tussen de bergen in, waar
selfs nog in de warmste zomers steeds sappige weiden
te vinden zijn. Begint de herfst in te vallen, dan zwerft
hij langzaam in de richting van de Gobi-woestijn, waar
hij de gehele winter door genoegzaam voedsel voor zijn
kudden kan vinden.

„Zullen we er heen gaan?", vroeg Komoroff en wees
naar de in het dal staande jurtten.

„Ik heb er niets op tegen", antwoordde ik, waarop
de vier Mongolen van ons gezelschap opgewonden met
elkaar begonnen te praten. Ze verheugden er zich ken
nelijk op binnen de wanden van een jurtte weer eens
de pijp der vriendschap te roken, gezeten op het tapijt
der gastvrijheid. Daar zouden ze trouwens ongetwijfeld
ook wel de door hen boven alles geliefde thee hebben
en grote hoeveelheden van het zo zeer begeerde schape
vlees, dat iedere Mongool slechts met moeite langere
tijd kan missen.

Het duurde echter nog geruime tijd, voordat wij de
kom van het dal bereikten. Er stonden daar ongeveer
tien blauwe jurtten, waaromheen het een drukte van
belang was. Jonge mongolen, hoog te paard gezeten,
dreven de kudden naar verzamelplaatsen, terwijl ons
een luid lachen en roepen tegemoet kwam.

(Wordt vervolgd).

DINSDAG 9 JULI
Cinema Palace: „De graaf van Monte
Christo", 14 jaar, 7.30 uur. Studio: „La
forza del destino", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Lido: „Du bist Musik", alle leeftijden, 7
en 9.15 uur. Rembrandt: „Eens spreekt het
geweten", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Hun laatste nacht", 18 jaar, 8 uur.
Luxor: „Saint Joan", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Roxy: „Luchtduivels boven de Pacific", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: „High Socie
ty", alle leeftijden, 8.15 uur. Concertge
bouw: Einduitvoering van de Muziek
school van Toonkunst, m.m.v. het Toon
kunstorkest o.l.v. Marinus Adam, 8 uur.
Elimkapel: Bijzondere samenkomst. Spre
ker: Pastor C. Eijlander uit Amerika, 8
uur. Grote Kerk: Orgelconcert door Klaas
Bolt, 8 uur.

WOENSDAG 10 JULI
Cinema Palace: „De graaf van Monte
Christo", 14 jaar, 2 en 7.30 uur. Studio:
„Pijnloze bevalling", 14 jaar, 2, 3 en 4 uur.
„La forza del destino", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Lido: „Du bist Musik", alle leeftijden,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Eens
spreekt het geweten", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Hun laatste nacht",
18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Saint
Joan", 14 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„Luchtduivels boven de Pacific", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva: „High socie
ty", alle leeftijden, 2.30 en 8.15 uur. Open
luchttheater Bloemcndaal: Kindervoor
stelling met „Repelsteeltje", 2.30 uur.