BOUILLON
Nieuwe Duitse industrieën bij
de Nederlandse grens
Van dag tot dag
Eern advertentie
LAWAAI!
Vliegtuig haalde patiënt
van schip
Pensioenregeling voor
Kamerleden en ministers
Geen rijkssubsidie voor
(duurdere) schoolmelk
Zoon van Spaanse troon
pretendent in Madrid
Zwitserse activiteit in Nederlandse keukens
T&tcVi
35 cf per dubbel tablet
Italianen verantwoordelijk
voor massasterfte van
verzonden kuikens
Twee
zuchten
Op de
^Praatótoel
BANDRECORDERS
Nederlandse klacht tegen
Zweden
Burgemeester Van Hall
terug uit Itaiië
3
LAWAAI!
Gissingen over invoering
van de monarchie
Grieks koningspaar bezocht
Joegoslavië
Kamerlid stelt vragen over
Nieuwe Kerk te Amsterdam
Oud-Nederlander in Tokio
gearresteerd
van kostelijk vlees
voor krachtiger soep!
H. M AERTENS N.V.
Werk op Schiphol
DONDERDAG 11 JULI 1957
Het is niet onze gewoonte, in deze ru
briek advertenties op te nemen. Maar in de
Neue Zürcher Zeitung hebben we dezer
dagen een advertentie gevonden, die zo
uniek in haar soort, zo treffend van inhoud
en zo zuiver democratisch van karakter is,
dat wij voor één enkele keer van deze
gewoonte willen afwijken en die adverten
tie hier in haar geheel laten volgen. Wij
doen dit met een gerust hart, overtuigd als
wij er van zijn dat deze plaatsing in onze
kolommen geen unfaire bevoordeling be
tekent voor de adverteerder - het hoofd
van de politie van Zürich.
Dit is de tekst van de annonce:
LAWAAI!
Het Federale of Federaal-gesteunde
lawaai.
De landsverdediging en het interna
tionale luchtverkeer zijn twee pijlers
van de staat. Het gebruik van de be
schikbare middelen dient echter zodanig
te zijn, dat de burger in zijn normale
doen niet overmatig gehinderd wordt.
De schietoefeningen van militairen en
schutterijen zowel als de schietwed
strijden zijn zo nauw met het wezen en
de samenstelling van ons volk verbon
den, dat zij niet weg te denken vallen.
Toch dient onderzocht te worden, of de
duur ervan niet bekort kan worden en
of zij niet geleidelijk verplaatst kunnen
worden naar streken, waar niet gehele
stadsdelen in de lawaaizone opgenomen
zullen zijn.
In ieder geval behoren oefeningen met
handgranaten, anti-tank-projectielen en
dergelijke niet thuis in de nabijheid van
de stad, waar tienduizenden dikwijls
dagenlang in hun rust gestoord worden.
Hetzelfde geldt voor nachtelijke mili
taire schietoefeningen. Daar het bij
schieten onmogelijk is, de bestrijding
van het lawaai aan de bron te doen
plaatshebben, is de verplaatsing van
zulke oefeningen naar oorden, waar
minder mensen er last van hebben, een
gebiedende eis geworden.
Geheel anders ligt het bij vliegtuig
lawaai. Dit hindert niet slechts delen
van menselijke nederzettingen, het
stoort het gehele land. Het dringt hui
zen, wouden en dalen binnen, het is
alomtegenwoordig. Het hindert de men
sen in hun persoonlijkste levensuitingen,
in de huiselijke rust van de gezinnen, bij
kerkdiensten en begrafenisplechtig
heden. Deze voorbeelden kunnen met
vele andere worden vermeerderd.
Dringend moet worden geëist, dat
slechts vliegtuigen toegelaten worden,
die zo weinig mogelijk wrijving in de
lucht veroorzaken en welker aandrijving,
propellers en uitlaten technisch zo ge
construeerd en van geluiddempers voor
zien zijn, dht het lawaai te verdragen
valt.
Het aan- en wegvliegen over dorpen
en steden door militaire, verkeers-,
transport-, sport- en reclame-vliegtui
gen moet, waar enigszins mogelijk, ver
meden worden; het overvliegen zou al
leen op grote hoogte moeten worden
toegestaan.
Het wonder der techniek mag niet tot
een gesel der mensheid worden.
Het directoraat van politie
van de stad Zürich.
Tot zo ver de advertentie. Duidelijker en
kernachtiger hebben politie-autoriteiten
zich waarschijnlijk nooit uitgedrukt om
hun afschuw te betuigen van het lawaai,
dat in onze samenleving steeds meer schade
en overlast aanricht. Een moediger en ori
gineler poging hebben politie-autoriteiten
waarschijnlijk nooit gedaan om een kwestie
van algemeen belang onder de aandacht
van hogere instanties te brengen ondanks
het ontbreken van formele en officiële
kanalen daarvoor.
Wij op onze beurt zouden deze adverten
tie, waarvan de voornaamste passages im
mers ook op ons land van toepassing zijn,
onder de aandacht der Nederlandse „hogere
instanties" willen brengen. Vooral onder de
aandacht van hen, die de bemanningen van
straaljagers en andere militaire (én burger
lijke) vliegtuigen er misschien nog eens toe
kunnen brengen, de oren en zenuwen van
stedeling en dorpsbewoner te ontzien. On
der de aandacht van hen, die het in hun
macht hebben, de knalpotten van motor
fietsen en de lawaai-makende onderdelen
van andere verkeers- en vervoermiddelen
het zwijgen op te leggen.
En tenslotte onder de aandacht van al
diegenen, die in welk opzicht dan ook hun
voordeel kunnen doen met die verstandige,
nuchtere Zwitserse waarschuwing: „Het
wonder der techniek mag niet tot een gesel
der mensheid worden."
Het Nederlandse schip „Prins Willem
III" van de Oranjelijn seinde woensdag
middag, dat het een man aan boord had,
die een schedelbasisfractuur had opgelo
pen. Het schip voer tussen Noordhinder en
Goeree. Van Valkenburg steeg een helikop
ter op, die op zoek ging naar het schip.
Het was de bedoeling, dat de helikopter
zou landen op het achterschip van de
„Prins Willem III".
De helikopter kon echter het schip niet
direct vinden. Daarom steeg van Valken
burg een tweede toestel van de Marine
luchtvaartdienst op, een amfibietoestel, dat
langer in de lucht kan blijven dan een heli
kopter en dus meer tijd heeft om te zoe
ken. Als dit toestel het schip vond en de
zee was kalm genoeg, zou het naast het
schip „landen" om de patiënt over te ne
men. Was een „landing" onmogelijk, dan
zou het de helikopter naar het schip lood
sen. Daar de zee inderdaad kalm genoeg
bleek, daalde het vliegtuig naast de „Prins
Willem III, nam de patiënt over en bracht
hem naar Valkenburg, vanwaar hij per
ziekenauto naar de Ursulakliniek in Was
senaar werd vervoerd.
(Van onze parlementaire redacteur)
Voordat de Tweede Kamer dinsdag met
vakantie ging, tenminste wat haar beraad
slagingen in het openbaar betreft, heeft zij
onder meer nog een tweetal wetsontwer
pen aangenomen, die respectievelijk be
trekking hadden op verhoging van de pen
sioenen voor oud-ministers, oud-staats
secretarissen en oud-Kamerleden, ander
zijds op de pensioenregeling voor oud-
Kamerleden.
Sinds de jongste Grondwetsherziening is,
wat reeds ten opzichte van andere politieke
functies het geval was, bepaald, dat afge
treden Kamerleden beginnen met een na
der door de wet te bepalen overbruggings
uitkering en dan op hun 65ste jaar pen
sioen kunnen krijgen.
De hiervoor door de Kamer aangenomen
regeling komt in hoofdzaak op het volgen
de neer. Na zijn aftreden ontvangt een
oud-Kamerlid het eerste jaar 80 pet. van
het bedrag der parlementaire schadeloos
stelling, dat op het ogenblik 7500 is, het
tweede jaar 65 pet en voorts tot ten hoog
ste nog eens vier jaar (altijd als het iemand
betreft, die zes of meer jaren achtereen
Kamerlid is geweest). Op die manier ziet
dus de vroegere volksvertegenwoordiger
zich in het genot gesteld van een overbrug
gingsuitkering, waaraan na maximum zes
jaar een eind komt. Wanneer hij de 65-
jarige leeftijd heeft bereikt, gaat hij pen
sioen als oud-Kamerlid genieten, namelijk
3V2 pet. van de indertijd ontvangen scha
deloosstelling, wel te verstaan ZV2 pet.
per vervuld parlementair dienstjaar, zulks
tot een maximum van 20 dienstjaren, dus
tot een maximum van 70 pet van het scha-
deloossstellingsbedrag. Tot nu toe kreeg
een oud-Kamerlid onmiddellijk bij zijn
aftreden ingaand pensioen en wel 240
per dienstjaar met een maximum van
4800. Op het ogenblik is het zo, dat men
nog kan kiezen tussen toepassing van de
oude regeling die van onmiddellijk in
gaand pensioen of de nieuwe regeling,
waaronder men enige jaren lang een af
lopende overbruggingsuitkering en op zijn
65ste jaar pensioen krijgt.
De verhoging van de pensioenen van
ministers en staatssecretarissen is met 117
tegen 0 stemmen aangenomen. Aan de eis
van de Grondwet, dat twee-derde meer
derheid nodig is, was dus wel voldaan. Voor
oud-ministers gebeurt nu ook, wat in het
algemeen ten behoeve van pensioentrek-
kenden is geschied. Een minister ontvangt
aan salaris 36.909 per jaar. Na zijn aftre
den geldt ook voor hem eerst een over
bruggingsuitkering en later treedt dan zijn
pensioen in. Dit komt neer op 5 pet. van
het jaarsalaris tot een maximum van
7400. 1
Het rijk kan geen subsidie verstrekken
om de verhoogde kosten voor de school-
melkverstrekking op te vangen na de jong
ste prijsstijging van de melk. Minister
Suurhoff heeft dit, mede namens minister
Mansholt, meegedeeld in antwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid de heer
Roemers (P.v.d.A.).
De minister zegt verder, dat deze sub
sidiëring, een gemeentelijke aangelegenheid
is en dat een dergelijke uitgave niet zou
stroken met het betrachten van de uiterste
zuinigheid met de rijksmiddelen. Met sub
sidiëring der schoolmelkverstrekking, ge
lijk aan de thans ingevoerde melkprijs
verhoging, zou pen rijkssubsidie van ruim
een miljoen gulden per jaar zijn gemoeid,
welk bedrag zal stijgen, daar de school
melkverstrekking zich nog steeds uitbreidt.
Eventuele volgende prijsverhogingen van
melk zouden het rijk, indien thans in be
ginsel de prijsverhoging voor rijksreke
ning wordt genomen, voor onaanvaard
bare financiële consequenties plaatsen, die
nog zouden toenemen indien het verlenen
van rijkssubsidie tot gevolg zou hebben,
dat veel meer gemeenten de schoolmelk
verstrekking ter hand gaan nemen.
MADRID (AFP) Volgens bepaalde
persberichten zou generaal Franco van
plan zijn op de nationale feestdag van 18
juli de wederinstelling van de monarchie
af te kondigen. In gewoonlijk welinge
lichte kringen van Spaanse monarchisten
neemt men dit niet zonder meer aan maar
oordeelt men het wel waarschijnlijk, dat
Franco op die dag iets zal zeggen over de
rol, die Don Juan Carlos, de kleinzoon van
ex-koning Alfons de dertiende, in de toe
komst in Spanje zou moeten spelen.
Don Juan Carlos, zoon van Don Juan,
de pretendent naar de Spaanse troon, Is
zaterdag te Madrid aangekomen. Hij heeft
zijn officiersopleiding aan de militaire
academie van Saragossa beëindigd en zou
nu op de hoogte worden gebracht van de
werking der fundamentele instellingen in
Spanje. Op 10 juli gaat hij naar Saragossa
om de rang van tweede luitenant te ont
vangen en daarna naar Zwitserland, waar
zijn grootmoeder, ex-koningin Victoria-
Eugenie van Battenberg, de gemalin van
Alfons de Dertiende, verblijft.
Inmiddels meent men in welingelichte
kringen te Madrid dat bij de ontmoeting
tussen Franco en Salazar, de Portugese
premier, welke dinsdag te Ciudad Rodrigo
aan de Spaans-Portugese grens zou plaats
vinden, onder andere de wederinstelling
van de monarchie in Spanje en Portugal
ter sprake zou komen.
(ANP) Op 31 maart 1947 verklaarde
generaal Franco, dat Spanje weer een
monarchie zou worden, met een regent-
schapsraad en hemzelf als staatshoofd.
Ingeval van ongeschiktheid of dood van
het staatshoofd moet de regentschapsraad
met een meerderheid van twee-derden een
koning of regent voorstellen, die dan door
een meerderheid van twee-derden van de
Cortes (parlement) moet worden aan
vaard. Op 6 juli 1947 werd deze opvol-
gingswet bij volksstemming aangenomen,
waarbij veertien miljoen van de zeventien
miljoen stemgerechtigden voor stemden.
BELGRADO (UP) De koning en de
koningin van Griekenland zijn woensdag
op het eiland Brioni gearriveerd, waar zij
gedurende vijf dagen de gast zullen zijn
van president Tito van Joegoslavië.
(Vaw onze correspondent inWest-Duitsland)
In het Westduitse Rijnland is men ern
stig bevreesd, dat de grote steden binnen
kort overbevolkt zullen zijn. In 1871 be
stond de bevolking van het Rijnland nog
maar uit 2 miljoen zielen, en nu telt men
er al 5,6 miljoen. Deskundigen schatten,
dat er in 1970 omstreeks 6,5 miljoen zullen
wonen. Tal van plaatsen, die vroeger van
weinig betekenis waren, hebben zich in
tussen tot zeer belangrijke industriecentra
ontwikkeld en steeds meer mensen van
buitenaf tot zich getrokken.
Men heeft al geconstateerd, dat enkele
grote steden niet meer in staat zijn nog
meer mensen op te nemen. Het aantal in
woners van Leverkusen, Troisdorf bij Sieg-
burg en van Keilen bij Kleef is al tien
maal zo groot geworden. Dat van Dussel-
dorp (650.000) en van Bad Godesberg
Begin mei van dit jaar hebben kerk
voogden der Nederlands Hervormde Ge
meente te Amsterdam de godsdiensoefe-
ningen in de Nieuwe Kerk afgelast. Deze
kerk is daarna bij besluit van het college
van burgemeester en wethouders van Am
sterdam wegens bouwvalligheid gesloten.
Het Tweede Kamerlid de heer Ritmees
ter (V.V.D.) heeft thans aan de minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen gevraagd, of door een rijksinstantie
een onderzoek naar de toestand van het
kerkgebouw zal worden ingesteld.
Zo dit inderdaad het geval is, zo vraagt
de heer Ritmeester voorts, kan de minister
dan mededelen welke aanleiding er is ge
weest om thans wederom bouwvalligheid
te constateren, gezien het feit, dat reeds
het uiterlijk van het gebouw geruime tijd
bleek te wijzen op slecht onderhoud en ge
breken, welke ongerustheid verwekten?
Kan de minister mededelen waaraan, in
dien het toezicht op dit gebouw gefaald
heeft, dit is te wijten en kan de minister
verklaren of afdoende maatregelen zullen
worden genomen om ondergang van dit
historisch gebouw waarin niet alleen de
graftomben van de luitenant-admiraal-
generaal van Holland en West-Friesland
en van enigen zijner onderbevelhebbers
aanwezig zijn, maar dat mede voor het
Nederlandse volk van de grootste beteke
nis is, omdat het de plaats is, waar de ko
ningen van Nederland worden beëdigd en
ingehuldigd niet alleen op dit ogenblik,
maar ook voor de toekomst te voorkomen?
ADVERTENTIE
In Winschoten, Venlo, Hilversum, Nieuw-
Lekkerland.overal zult u ze ontmoeten:
kleine, actieve kookhulpjes uit Zwitserland,
die zo verrassend hun best doen in Neder
landse keukens. Kostelijk, wat ze allemaal
op tafel toveren Nu eens parelende soep met
pure vleeskracht erin. Dan weer sprankelen
de bouillon, die van top tot teen verkwikt.
Ook verrukkelijke ragoüts, sausen, groenten
en zoveel meer. Weet u al wie die sublieme
keuken-assistentjes zijn? Inderdaad, de be
roemde Knorr Bouillontabletten. Dubbele
tabletten waarmee u in twee tellen een liter
pure bouillon maakt - bouillon die getrok
ken is van krachtrijk rundvlees en geurig
verse groenten. Licht gezouten en gekruid,
heerlijk zuiver, kant en klaar
Als extra hulp biedt Knorr u nog een leuk
geïllustreerd boekje aan, met 17 praktische
vlug-klaar recepten: alle met die parelende
bouillon als smaakverfijner. U kunt het zó
aanvragen: sluit een postzegel van 10 ct,
met uw naam en adres, in een gefrankeerde
envelop en adresseer: Knorr, Postbus 1700,
Amsterdam. U ontvangt het Knorr boekje
dan thuis.
(60.000) heeft zich verzevenvoudigd. In het
Rijnland wonen gemiddeld 533 personen
per vierkante kilometer, dat is 160 percent
meer dan over het algemeen in de Bonds
republiek.
Rijnlandse bevolkingsspecialisten zijn in
Aken bijeengekomen om gezamenlijk di
verse moeilijkheden onder "ogen te zien. Ze
hebben er een nieuw project uitgewerkt.
Volgens hun plannen moeten nieuwe in
dustrieën in het vervolg in plaatsen wor
den gevestigd, die nog goed voor uitbrei
ding vatbaar zijn. Genoemd worden Em
merich aan de Nederlandse grens op de
route naar Arnhem, Kleef niet ver van de
grens van ons land bij Nijmegen en de
stadjes Gogh en Rees.
TOKIO (UP) Een ex-Nederlander, die
nu statenloos is, is woensdag in Tokio
gearresteerd voor het onwettig in bezit
hebben van een Russisch geweer, jachtge
weren en kogels.
Deze man, de 64-jarige J. P. Kroeker, is
een ijsfabrikant, die sinds 1940 in Tokio
woonachtig is. Kroeker zegt volgens de
politie, dat hij de geweren en de munitie
uit liefhebberij verzamelde.
Nederlandse verzenders:
Vervaardigd onder licentie en controle van Knorr A.G. Thayngen Zwltjerland. door Monda N.V. Brussel.
Bij de Nederlandse verzenders van een-
dagskuikens naar Italië is geen enkele
klacht ontvangen over de sterfte onder de
kuikens tijdens de reis naar Italië.
Ook van een proces-verbaal, dat door de
Italiaanse vereniging voor dierenbescher
ming zou zijn opgemaakt tegen Neder
landse expediteurs, is niets bekend. De
verzenders zijn de veertig a vijfenveertig
Nederlandse kuikenbroeders.
Zij exporteren de eendagskuikens, die
voortkomen uit broedeieren in broedma
chines, naar Milaan. Vandaar gaan ze naar
opfokbedrijven in het land, die ze na enige
weken te hebben vetgemest, afleveren aan
Italiaanse restaurants.
Vrijwel dagelijks gaan kuikentranspor
ten, meestal van 100.000 stuks, uit Arnhem
per trein weg, onder verantwoordelijkheid
van Van Gend en Loos, die het merendeel
van deze transporten verzorgt.
De kuikens gaan in geventileerde dozen
van vijftig stuks. Met de warme dagen is
het aantal teruggebracht tot dertig a veer
tig.
De dozen staan op stellingen, zodat er
voldoende frisse lucht doorstroomt, in spe
ciaal daarvoor ingerichte wagons, die aan
de personentreinen worden gehaakt, dit
om de snelste wijze van vervoer te garan
deren. Een begeleider controleert gedu
rende de twintig uur, die deze reis duurt,
de temperatuur.
De verantwoordelijkheid van Van Gend
en Loos gaat slechts tot het Zwitsers-Ita
liaanse grensstation Chiasso, waar Ita
liaanse instanties de zorg voor de kuikens
overnemen. Controle van het Prodükt-
schap voor Pluimvee en Eieren wijst uit,
dat de sterfte onder de kuikens bij aan
komst in Chiasso nog ver blijft onder het
als normaal aangenomen en gecontrac
teerde percentage van twee percent, ook
tijdens de abnormale hitte van de laatste
weken.
Wanneer dus de sterfte tijdens het ver
voer na Chiasso abnormaal hoog zou zijn,
moet de oorzaak daarvan worden gezocht
in Italië. Het schijnt dat men daar opeen
gestapelde dozen met kuikens lange tijd in
de zon laat staan op de doorzendstations
en dat dit de massa-sterfte onder de kui
kens tot gevolg heeft.
In zwaarwichtige betogen en
spitvondige bewijsvoeringen is
een deel der mensheid reeds
jaren bezig een ander deel te
bekeren tot de overtuiging, dat
zekere politieke systemen
mensonwaardig en onverdra-
gelijk zijn, omdat zij de gees
telijke vrijheid onderdrukken
en de rechten miskennen, die
een waarlijk vrije mens als
essentieel en minimaal voor
zijn vrijheid beschouwt.
Er zijn ganse mensenmassa's,
die de weelde van geestelijke
vrijheid nooit hebben gekend
en nog niet genaderd zijn tot
de behoefte daaraan. Zij heb
ben totnutoe geworsteld om
een levenskans, om een zeer
materiële doch daarom niet
minder belangrijke mogelijk
heid tot maatschappelijk be
staan. Het valt niet te ontken
nen, dat de bestaansmogelijk
heid voor alles gaat. Dat men
moet kunnen leven, om te
kunnen denken. En wanneer
die in nooddruft naar politieke
systemen grijpende massa's de
beperking en zelfs de afwezig
heid van hun geestelijke onaf
hankelijkheid op de koop toe
nemen, doen zij dat niet omdat
zij een apart soort mensen zou
den zijn, die geen neiging zou
den hebben hun gezonde ver
stand te gebruiken en te zeg
gen wat zij menen - doch zij
doen het omdat hun een on
breekbare, dwingende wet bij
intuïtie is opgelegd: de wet dat
zij pas aan weelde kunnen den
ken, als het bestaansminimum
vervuld zal zijn.
Geestelijke vrijheid is weel
de. Niet iedereen beseft dat, en
men moet het niet te nadruk
kelijk verkondigen, aangezien
men er belasting op zou kun
nen gaan heffen. Doch niette
min: geestelijke vrijheid is een
luxe, die pas volgen kan wan
neer andere, elementaire eisen
zijn gehonoreerd.
Op welke wijze men door de
ellende van de chaos en de
maatschappelijke onvolkomen
heden tot een orde komen kan,
die de vrijheid des geestes
levensruimte geeft, is niet aan
regelen of formules gebonden.
Dat vele volken de weg naar
de orde afleggen dwars door
een oceaan van terreur en
dwingelandij, is een geschied
kundig verschijnsel dat bijna
algemeen kan worden genoemd.
Doch degenen, die de massa's
leiden met de knoet en de
strop, met het nekschot en de
concentratiekampen, zullen
zich moeilijk kunnen voorstel
len dat het doel waarnaar zij
heten te streven: de maat-
schappelüke. louter materiële
orde, niét het einddoel der
massa's zal zijn.
Wie orde schept, moet reke
ning houden met het feit dat
hij een voedingsbodem bereidt.
Een bodem voor nieuwe waar
den en nieuwe eisen, nieuwe
verlangens en nieuwe strevin
gen - een voedingsbodem voor
gans andere, nieuwe mensen,
die niet zullen ophouden te
vragen en niet zullen stilstaan
waar het hun geboden wordt.
Doch die altijd verder zullen
stijgen op de trap, waarvan zij
de onderste sporten via gene
raties van slaven en onder
drukten hebben bereikt.
Wie, met welk systeem ook,
een maatschappelijke zeker
heid weet te vestigen, bereidt
het huis van de vrijheid voor.
Hij ruimt de kamers in voor
de onafhankelijkheid des gees
tes, die onvermijdelijk zal
komen en haar intrek nemen
in het algemene levensdoel.
En daarom doen de praktijken
van onderdrukkers zo dwaas
aan, die zeggen te streven naar
een betere wereld. Berichten
als dit - dat een Chinees hoog
leraar vervolging en officiële
woede tegen zijn persoon ont
ketende door tweemaal te
zuchten bij het aanschouwen
van een partij-affiche.
Een Chinéés hoogleraar, wel
teverstaan. Een geleerd zoon
van het oude, geleerde volk,
het Chinese ras der wijsheid,
dat eeuwen her het materiële
doorzichtig maakte als glas en
naar de eeuwigheid staarde
door de ogen van mannen als
Confucius.
Dit Chinese volk, door de
stroom der tijden meegesleurd
naar een ruïne van onmaat
schappelijkheid en achterlijk
heid, verscheurd door oorlogen
en machthebbers, omhoogge-
kropen naar een reddingboei
die dichterbij dreef dan alle
andere, zich schikkend in een
krap dwangbuis van nieuwe
politieke paardemiddelen, ont
daan van alle vrijheden om de
vrijheid van leven en werken
te kunnen erlangen dit Chi
nese volk, waarin de wereld
wijsheid en bespiegeling voort
leven van grote denkers, is in
feite een belachelijk object
voor strevers naar het loutere
materialisme. Het is een object,
dat zijn meesters zal teleurstel
len en tot woede brengen,
wanneer het de onderste trede
van de trap naar een nieuwe
cultuur zal hebben bereikt.
De onderste trede, waar het
materiële bestaansminimum
gelegen is en waar het licht
van de lonkende vrijheid van
de geest schemert uit de hoogte.
De Chinese hoogleraar, die
tweemaal heeft gezucht, heeft
dat licht niet uit het oog ver
loren en er openlijk naar ver
langd. Waarom zucht een
mens? Om zijn innerlijk een
uitweg te bieden. Uit verlan
gen, uit droefgeestige spijt om
het verlorene, uit onmachtige
drift naar het onbereikbare.
Maar ook uit gelatenheid en
aanvaarding.
Tweemaal zuchten is een
zwaar vergrijp binnen het
kader van een bepaald politiek
systeem - een systeem dat zeer
wel begrijpt, hoe zuchten ont
staan, waaruit zij ontstaan en
hoe onweerstaanbaar zij zul
len worden wanneer zij zich
ermenigvuldigen.
Tweemaal zuchten - dat be
tekent een overtreding van het
ijzeren gebod, tevreden te zijn
met het materiële en voor
altijd afstand te doen van de
vrijheid tot denken, van het
zelfstandig oordeel, van de in
dividuele critiek, van de per
soonlijkheid die men heeft be
loofd te zullen offeren op het
altaar van de maatschappelijke
orde.
Waarom zouden wij nog be
togen en bewijzen aanvoeren,
wanneer in het communistische
China tweemaal zuchten straf
baar is gesteld? Hoe kan een
vonnis over ongerechtigheid en
onmenselijkheid scherper wor
den geformuleerd dan door
tweemaal zuchten? Hoe kan
een systeem zichzelf meer af
doende en onherroepelijker
veroordelen, dan door het
zuchten te verbieden?
Welk een zee van machte
loosheid, van erkenning der
eigen beperkingen ligt er in het
bespottelijke gebod: „Gij zult
niet zuchten." Hoe duidelijk
vertelt ons en de gehele wereld
dit systeem, dat het een onding
is, dat het zich een einddoel
gesteld heeft dat geen einddoel
is, dat het zich vergist heeft in
de eenvoudige constellatie van
de mens, die immers blijkt te
bestaan uit lichaam en geest!
Het erkent, dat het de grens
onderscheidt tussen de vrijheid
van gedachte en de vrijheid
van spreken. De dubbele zucht
van de Chinese hoogleraar was
immers een grensgeval: het
was niet louter denken, het
was echter ook geen spreken.
Het was de gedachte, die zich
op de simpelste wijze uiting
verschafte. Het was een bewijs
van de heerlijke overtuiging,
dat niemand ter wereld een
ander mens het denken en in
nerlijk oordelen kan verbieden,
doch dat men slechts de ander
kan geselen om het uiten van
dat denken en dat oordelen.
Natuurlijk was het hoog-
leraarsgezucht een gebrek aan
zelfbeheersing. Een hoogstaan
de en beschaafde Chinees weet
zich zodanig in toom te hou
den, dat niemand weet wat hij
denkt.
Dat hij denkt, is zeker. Dat
alle mensen ter wereld, onder
welk regiem zij ook leven,
kunnen denken en volop den
ken, is zeker. Wat een bemoe
digend idee!
Dat een systeem hoe rigou
reus ook enkel vat op de
uiting der gedachte heeft, is
zo mogelijk nog een bemoedi
gender idee. Want die uiting is
te voorkomen. Als de hoog
leraar niet had gezucht, Tiad
niemand hem landverraad of
bourgoisie kunnen verwijten,
ofschoon hij een even groot
landverrader en bourgois zou
zijn geweest als hij nu is.
Met denken gaat de wereld
vooruit. Met gedachten blijft
de mens voortgaan op de weg
omhoog. De natuur moge een
woord van lof worden toege
zwaaid, dat zij het zo gewiekst
heeft ingericht: geestelijke
vrijheid is niet te constateren,
niet te beperken, niet te ver
hinderen. Geestelijk vrij zijn
heeft niets van doen met welk
regeer-systeem ook. Denken
staat vrij dus denk, broeders
en zusters, overal ter wereld,
denk zoveel ge kunt en ordent
uw gedachten als een kostbaar
bezit van velerlei aspecten.
Denk en bevrucht daardoor de
toekomst tot de rijke oogst
van vrijheid.
Doch pas op met zuchten,
als de omgeving daartoe niet
geschikt is.
J. L.
Wij vergeetachtigen
Maakt u er zich niet zenuwachtig over.
We zijn dat in deze tijden allemaal in
zekere zin. Dat is gekomen met vreemde
griepjes, bromfietsen, rock-and-roll en
noem maar op, dus waarom dan ook niet
de vergeetachtigheid?
We kunnen niet meer op namen komen.
Dat vooral. - Ik zie u opkijken en hóór u
mompelen: Ja! Nou die 't zégt
De naam „Dinges" ligt ons als het ware
in de mond bestorven. Maak u er echter
niet bezorgd over, herhaal ik. De zaak is
volkomen onschuldig
Op mijn after-dinner wandeling met
mijn ega kom ik hem tegen, de heer-met
gezellin. Hij laat de dame los, komt met
uitgespreide armen op me toe: „Néé maar,
kaerelhoe gaat het?"
Ik „kerel", zij het een tikje bedremmeld
ook, van de weeromstuit, en ook al van:
hoe is 'et nou? een tijd niet gezien
beetje dikker, ik bedoel magerder gewor
den en meer van die onzin. Het gaat
even zo door, maar dan vallen er een paar
hinderlijke stïltetjes en na nog een paar
zotteklapjes van hou-je-taai-ouwe-jongen,
hangen we weer aan de armen van onze
respectieve gewezen-verloofden en vervol
gen onze kuieringen.
„Wie is dat?", vraagt m'n vrouw.
„Kind, al zou ik er op deze plek een
miljoen mee kunnen verdienen, ik weet
het niet".
Het gekke is, dat ik er van overtuigd
ben dat mijn tegenligger stellig ook niet
wist wie ik was. Toen ik even omkeek, zag
ik hem sterk schouderophalend met zijn
vrouw redetwisten.
U ziet het! Dit hééft iets met vergeet
achtigheid te maken.
Een nog gekker geval. Dit speelde zich
af in maritieme kringen en nog wel op
vrij hoog niveau; laten we zeggen op de
vierde étage. Het is om-zo-te-zeggen inside
information, om nou maar es dik te doen,
en mij is verzocht er niet over te praten,
wat ik bij deze dan ook niet doe. Lees dus
maar.
De kolonel had afscheid genomen van
zijn dreadnought of hoe zo'n ding tegen
woordig heet. Een echte ijzervreter was-ie
geweest, maar, één met een prachtig hart.
De klassieke ruwe bolster met de edele
u-weet-wel, dinges. Goed. - Er was een
parade geweest, er waren vlaggen neer
gehaald en weer gehesen, er hadden toe
spraken geklonken, en verder was er waar
schijnlijk nóg es gehesen en geklonken,
enfin, toen hij dan de statietrap afdaalde
had er in veler ogen een zilte traan ge
blonken van de aandoening en zo.
In de commandants-hut wees de eerste
ofcier aan zijn „nieuwe" het een-en-ander
en ook gaf hij hem natuurlijk de sleutels
van het bureau.
„Het merkwaardige is, dat laadje daar
rechts dat was het eerste waar kolonel
Dinges, uw voorganger, 's morgens heen
stapte. Met deze sleutel opende hij het,
nam er papier uit, wierp daar een blik op,
om het dan omzichtig weer weg te sluiten,
waarna de dagtaak kon beginnen. Wat er
op dat papier stond heb ik nooit geweten.
Het was natuurlijk ook mijn zaak niet".
De nieuwe commandant stapte op het
bureau toe, opende de kleine la, vond het"
bewuste papier inderdaad, las het even,
fronste de wenkbrauwen en gaf het door
aan zijn „eerste" ter vernietiging. Ook de
eerste ofcier liet vluchtig zijn blik over
het vodje glijden
„Rechts is stuurboord.
Links is b a k b o o r d".
stond er.
Waarmee ik maar zeggen wil... enfin,
vul maar in, het is me nou te warm.
Jan van Ees
(ADVERTENTIE)
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
Nieuwe Groenmarkt 2 - Haarlem - Tel. 15228
Geschil inzake de voogdij over
Nederlands meisje
De minister van Buitenlandse Zaken,
mr. Luns, heeft bij het internationale ge
rechtshof in Den Haag, een klacht van de
Nederlandse regering aanhangig gemaakt
tegen de regering van Zweden over het
twaalfjarige Nederlandse meisje Marie
Elisabeth Boll.
Het meisje is in Zweden geboren als
kind van een Nederlandse vader en een
moeder die vóór haar huwelijk de Zweed
se nationaliteit bezat. Nadat de moeder in
1953 was overleden, hebben de Zweedse
autoriteiten het kind onder voogdij ge
plaatst.
In weerwil van protesten tegen de door
Zweden genomen maatregelen van de
Nederlandse voogden en vertogen van de
Nederlandse regering, werden deze maat
regelen niet ongegaan gemaakt.
De Nederlandse regering is van oordeel
dat de Zweedse autoriteiten in strijd had
den gehandeld met de uit 1902 stammende
conventie die de voogdij over minder
jarigen regelt. Zij zal nu deze zaak aan
het oordeel va het internationale ge
rechtshof onderwerpen.
De burgemeester van Amsterdam, mr.
G. van Hall, die voor zijn herstel enige
tijd in Italië heeft vertoefd, is in Amster
dam teruggekeerd. Het genezingsproces
heeft in Italië geen buitengewone snelle
voortgang gemaakt, maar de situatie is
sinds de burgemeester weer in Nederland
is, in gunstige zin gewijzigd.
Van 22 juli tot 10 augustus zal op schip
hol een studentenwerkkamp worden in
gericht. De studenten zullen de strijd aan
binden tegen onkruid op de baanranden en
roest op de baanroosters. Voorts staat op
het programma grasmaaien en hooien, het
verrichten van schilderwerk en het aan
brengen van verkeersstrepen. De groep zal
bestaan uit 44 studenten, Fransen, Duit
sers, Engelsen, Scandinaviërs, Schotten,
Italianen, Amerikanen en Portugezen.
I
