Suiker niet 94,
maar 93 cent
ge MORRIS beforef/ouéut;/
„Iedere maand uitstel vergroot
het ontwapeningsvraagstuk"
Kwestie over premieregeling in
de mijnen nog onbeslist
HET WEER
R.A.F. hervat operaties tegen de
rebellen in Oman en Muscat
Ook in Oost-Java stemt een
meerderheid communistisch
Haarlems Dagblad
Verklaring van minister Dulles bij
zijn aankomst in Londen
Britse infanterie in de oase Boeraimi
P.K.L heeft flinke voorsprong blijkens
de eerste uitslagen
immi
DINSDAG 30 JULI 1957
„Misverstanden opgelost"
Koninklijk gezin in Nice
Vijf doden in het verkeer
Regering is bereid alleen voor het ondergrondse
personeel een verbetering toe te staan
Droog en iets warmer
Twee Nederlanders bij auto
ongeluk in België
omgekomen
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 665 DODEN
Door stroom gedood
PEN verhoogt prijzen voor
kleinverbruikers
Het woord is aan
SOLEX RIJDEN
VEILIG RIJDEN
Gebr. v. Bugnum en Zoon
1907 -1957
72e JAARGANG No 17
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519.
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
IJmuider Courant
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
302e JAARGANG No 170
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: F. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De kruideniersvakorganisaties hebben
de handel thans geadviseerd, de consu
mentenprijs voor suiker niet op 94, maar
op 93 cent per kilo te stellen. Dit is het
resultaat van een bespreking, die de
organisaties gistermiddag hebben gehad
met de staatssecretaris van Economische
Zaken.
Het eerder gegeven advies van de krui
deniersvakorganisaties tot verhoging van
de suikerprijs tot 94 cent per kilo is, zo
wordt thans door deze organisaties meege
deeld, veroorzaakt door een reeks van mis
verstanden, waarin tijdens de bespreking
met de staatssecretaris klaarheid is geko
men. „Deze misverstanden zijn in de hand
gewerkt door een voortijdige en onjuiste
publikatie vanwege de minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening in
de Staatscourant van zaterdag", aldus ver
klaren de organisaties. Bij het onderhoud
met de staatssecretaris is komen vast te
staan, dat aan het toegezegde overleg tus
sen de organisaties van de handel en over
heid met betrekking tot de marges geheel
de hand wordt gehouden", zo zeggen zij.
Koningin Juliana, prins Bernhard en de
drie oudste prinsessen hebben hun intrek
genomen in de villa „La Clarière" te
Beauvallon in de omgeving van Nice. De
villa ligt op driehonderd meter afstand
van de Middellandse Zee. De koninklijke
familie kwam op het vliegveld van St.
Raphael aan in een vliegtuig, dat door de
Prins bestuurd werd. Het koninklijk ge
zin reist incognito. De aankomst geschied
de zo onopgemerkt dat zelfs de bewoners
van de villa naast „La Clarière" niet wis
ten dat de Nederlandse koninklijke fa
milie het huis naast het hunne had be
trokken. (UP).
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR, HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
PLASTIC REGENJASSEN 9.75
LONDEN (Reuter) De Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Dulles,
is maandag te Londen aangekomen voor
besprekingen over het vraagstuk der ont
wapening. Hij werd begroet door zijn
Britse ambtgenoot, Lloyd, de Amerikaanse
ambassadeur te Londen, Whitney, en de
leider van de Amerikaanse vertegenwoor
diging op de ontwapeningsbesprekingen,
Stassen. In een tevoren opgestelde ver
klaring herinnerde Dulles er aan, dat presi
dent Eisenhower twee jaar geleden op de
conferentie van regeringsleiders te Genève
zijn voorstel inzake wederzijdse lucht-
inspecties had gedaan. Iedere maand, die
voorbijgaat zonder dat er een akkoord
wordt bereikt, vergroot het ontwapenings
vraagstuk, zo zei Dulles. De V.S. zijn ech
ter hoopvol gestemd, dat er weldra, in een
of andere vorm, een praktisch begin kan
worden gemaakt. Dit zou maatregelen in
houden om het gevaar van een verras
singsaanval te verminderen. Hierna zou
het eenvoudiger zijn, de bewapeningslast
te verminderen en de grote politieke vraag
stukken, welke de vrede bedreigen, op te
lossen.
Dulles zei, dat hij de gelegenheid zou
aangrijpen ontwapeningskwesties te be-
deze richting heeft gedaan", zo zei Steven
son bij zijn aankomst in Bonn tijdens zijn
reis door West-Europa.
Bondskanselier Adenauer heeft zijn in
stemming betuigd met het voorstel van
professor dr. Hahn om een internationaal
congres van natuurkundigen te beleggen
voor het ontwerpen van een controle
systeem voor een overeenkomst over af
schaffing van kernwapens.
De 59-jarige mevrouw M. J. C.K. uit
Heerlen is om het leven gekomen toen de
auto, waarin zij met drie van haar kin
deren op weg was naar Amsterdam, bij
's-H ertogenbosch, ter hoogte van
Rijksweg 55 slipte en met volle snelheid
tegen een tegemoetkomende vrachtwagen
botste. De auto werd bestuurd door een
van haar zoons, de heer J. C., die met zijn
broer voor in de wagen zat. Zij werden
min of meer ernstig gewond. De dochter,
die met haar moeder achterin had plaats
genomen werd zeer ernstig gewond.
De echtgenote van de bij het auto-onge-
spreken met premier MacMillan en minis- I va* te Orvelte (gemeente Westerbork)
ter Hoyd, alsmede met de Franse en Cana
dese afgevaardigden in de subcommissie
voor ontwapening. Voorts zou hij een ont
moeting hebben met Perkins, de Ameri
kaanse ambassadeur bij de NAVO.
WASHINGTON (UP) De Franse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Christian
Pineau, zal zich naar Londen begeven voor
een ontmoeting met Dulles, indien de Rus
sische minister Gromyko, inderdaad in
Londen komt voor bijwoning van de ont
wapeningsbijeenkomst, zo verwacht men
in Washington. Men verwacht dat Pineau
het Franse standpunt ten aanzien van het
luchtverkenningsplan opnieuw naar voren
zal brengen. Volgens het Franse standpunt
moet geheel Sovjet-Rusland tot aan de
Oeral voor luchtverkenning worden open
gesteld, indien West-Europa in dit plan
wordt betrokken.
BONN (UP) De Amerikaanse demo
cratische leider, Adlai Stevenson, is van
oordeel dat de Sovjet-Unie oprecht naar
atoom-ontwapening streeft.
„Het doet me bijzonder veel genoegen
dat mijn regering eindelijk voorstellen in
De regering gaat nog niet akkoord met
de premieregeling, die in onderling over
leg tussen werkgevers en werknemers
voor het m(jnpersoneel is vastgesteld. De
MUnindustrieraad, die vorige week dins
dag deze regeling zou goedkeuren, kreeg
kort tevoren het telegrafisch verzoek van
de regering, de beslissing uit te stellen.
De M.I.R. verklaarde zich bereid tot een
uitstel tot 31 juli. In een gisteren tussen
de ministers Zjjlstra en Suurhoff en het
bestuur van de M.I.R. gehouden bespre
king bleek, dat de regering wèl voor de
ondergrondse, maar niet voor de boven
grondse mijnarbeiders verbeteringen wil
toestaan.
De ministeries van Economische Zaken
en van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
alsmede de Mijnindustrieraad hebben over
de gisteren gehouden besprekingen ge
zamenlijk een communiqué gepubliceerd.
Daarin wordt gezegd dat het dagelijks be
stuur van de M.I.R. met verschillende ar
gumenten heeft betoogd, dat het een bij
zondere premieregeling zowel voor het
ondergrondse als voor het bovengrondse
personeel noodzakelijk acht.
Tegenover deze mening stelden de mi
nisters, dat de regering wel bereid is ze
kere verbeteringen toe te staan voor de
ondergrondse mijnarbeid, over de vorm
waarvan nog nader overleg gepleegd zou
dienen te worden, maar dat de regering
van oordeel is dat in de beloning van de
bovengrondse mijnarbeiders met het oog
op consequenties voor andere bedrijfstak
ken geen wijziging kan worden gebracht,
ook al omdat geen reële achterstand ten
opzichte van andere bedrijfstakken aan
wezig is. De regering zou er daarom de
voorkeur aan geven als de verordening in
zake de premieregeling morgen nog niet
definitief zou worden vastgesteld.
Het dagelijks bestuur van de M.I.R. ver
klaarde dat het voor de M.I.R., gezien zijn
besluit van 23 juli, wel bezwaarlijk zal
zijn, zijn beslissing nogmaals op te schor
ten. Het bestuur heeft nog nadere ge
gevens overgelegd omtrent de inkomens
van bovengrondse arbeiders in verge
lijking tot die van arbeiders in andere in-
XXXX)C<XXXXXXXXXX)OOOOOCXX)CXX)OOOC<XXXX)OOOOCXXXX)bOOOOC)0'XX>
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Droog weer met opklaringen en
iets hogere temperaturen. Over
wegend zwakke wind uit uiteen
lopende richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
XXvOOOOOC JOOOOOOCOOOOOOOC
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN PAGINA's
dustrietakken, waaruit naar de mening
van de M.I.R. wèl een reële achterstand
zou blijken. De ministers hebben toege
zegd deze gegevens te zullen bestuderen
en hierover zo nodig overleg met de M.I.R.
te plegen.
Maandagmiddag zijn bij een auto-onge
luk bij Julemont in België twee Nederlan
ders om het leven gekomen. De bestuur
der van een kleine Nederlandse auto, die
van Batisse naar Mouland reed, wilde te
Julemont een jeep met aanhangwagen
passeren, maar remde toen hij een tegen
ligger, een zware Belgische auto. zag nade
ren. De Nederlandse auto slipte op het as
falt, dat tijdens de afgelopen hittegolf
zacht was geworden en nu door de regen
uiterst glad was. De auto werd in de flank
door de tegenligger geramd.
De twee inzittenden, de Utrechtse steen
houwer Jacob Serpstra (in 1903 te Leeuw-
arderadeel geboren) en diens echtgenote,
waren op slag dood. Van een derde inzit
tende, mej. J. E. de Waay uit de Paulus
Potterlaan te Amsterdam, werd de rech
tervoet bekneld. Zij is in zorgwekkende
toestand naar een ziekenhuis te Heusy
overgebracht. De bestuurder van de Bel
gische auto, welke tegen een boom opreed,
schijnt slechts licht gewond te zijn.
omgekomen heer J. Naber is aan haar
verwondingen overleden. Zij was met een
schedelbasisfractuur opgenomen in het zie
kenhuis te Assen. De beide kinderen van
het echtpaar Naber verblijven nog in het
ziekenhuis. Hun toestand is redelijk.
Op het terrein van het „Bastion Oud
molen" te Naarden is de dienstplichtige
soldaat H. Sieuwers met zijn hoofd bekneld
geraakt tussen twee vrachtauto's. Hij was
vrijwel onmiddellijk dood. Soldaat Sieu
wers, die afkomstig was uit Hoorn, was 21
jaar oud en ongehuwd.
Te Horst is de 42-jarige P. Smulders
overleden tengevolge van verwondingen,
die hij zondag opliep bij aanrijding door
een vrachtauto.
Op de Rijksstraatweg te Wassenaar
is vannacht ter hoogte van Den Deyl de
57-jarige H. Th. E. uit Amsterdam met
zijn kleine personenauto tegen een vracht
auto met aanhangwagen gereden, die naast
de rijbaan geparkeerd stond. De personen
auto werd aan de voorzijde geheel inge
drukt. De bestuurder werd zo zwaar ge
wond dat hij tijdens het vervoer naar de
Ursulakliniek te Wassenaar is overleden.
Tengevolge van verkeersonge
lukken in ons land zijn in 1957 om
het leven gekomen 665 personen,
van wie 127 kinderen.
Rotterdam heeft zijn ophouw na de
oorlog grootscheeps aangepakt. Hoge
flatgebouwen zijn verrezen om de
Lijnbaan heen tegenover het Groot
Handelsgebouw. In de schemering,
wanneer achter ieder venster het licht
aangaat, krijgt de Maasstad door deze
gebouwen het aanzien van een
metropole.
Een 18-jarig meisje uit de Weidestraat te
Nijmegen, dat aan het werk was met een
wasmachine, is door de elektrische stroom
getroffen en enkele uren later in een zie
kenhuis overleden. Bij onderzoek is ge
bleken, dat door een defect in de leiding
de wringer onder elektrische stroom was
komen te staan.
De 8-jarige Jan Fiselier uit Glanerbrug
is gistermiddag in een plantsoen in Glaner
brug bij het spelen waarschijnlijk gestrui
keld over een defect geraakte boven
grondse leiding van het elektrisch net en
door de elektrische stroom gedood.
Minister Dulles werd gisteren bij zijn
aankomst op London Airport begroet
door zijn Britse collega Selwyn Lloyd.
(Telefoto).
Het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf van
Noordholland zal met ingang van augus
tus/september de elektriciteitstarieven
voor kleinverbruikers verhogen.
Deze tariefsverhoging is nodig gewor
den door de inmiddels opgetreden prijs
stijgingen, vooral wat betreft de brand
stoffen.
In 1955 zijn de tarieven verlaagd, dank
zij de toepassingen van technische ver
beteringen, die hebben geleid tot een zui
niger brandstoffengebruik.
De basistarieven van het algemeen-,
kook- en nachttarief zullen met verho
gingen van respectievelijk 1, 0,9 en 0,5 cent
per kWh worden gebracht op respectieve
lijk 10, 8 en 4,5 cent per kWh.
Teneinde deze basistarieven te kunnen
aanpassen aan de prijsbeweging van de
brandstoffen zullen zij verhoogd of ver
laagd worden naar gelang de prijzen der
brandstoffen stijgen of dalen.
In augustus/september en september/
oktober zullen zij met 0,8 cent per kWh
worden verhoogd.
Aan de verbruikers zal aan de achter
zijde van de kwitantie vooraf mededeling
worden gedaan van de prijzen, die voor
elke volgende verbruiksperiode van twee
maanden zullen gelden.
Inayat Khan:
Bescheidenheid is de sluier der ijdel-
heid.
Perzische
SJARJAH (Reu-
ter/AFP) Tien
Britse bommen
werpers hebben
vandaag van Bah
rein uit stellingen
van de opstande
lingen in Centraal
Oman aangeval
len. Tien „Ve-
nom"-j achtbom-
menwerpers heb
ben gisteren het
fort Birkat be
stookt. De bezet
ting was achten
veertig uur te
voren met pam
fletten gewaar
schuwd. Noch in
het fort, een vier
kante versterking
met twee torens,
noch in twee na
burige dorpen wa
ren mensen ge
zien. De vliegers
hadden verder de
witte vlag van de
Imam waargeno
men op een fort te
Bakhlah, twintig
kilometer ten wes
ten van Nizwa.
Een afdeling
Britse infanterie is
de oase Boeraimi
binnengerukt, al
dus heeft een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken maan
dagavond te Bahrein bekendgemaakt. Deze
oase ligt ongeveer 240 kilometer ten noord
westen van het gebied, dat in handen is
van de opstandelingen onder leiding van
de Imam van Oman. De woordvoerder
deelde mee, dat reeds sedert het begin
van de opstand van de imam de Arabische
eenheden onder Brits bevel zijn gelegerd
in de oase, waar zij haar operationele
hoofdkwartier hebben.
De woordvoerder zei verder, dat Britse
IRAN
I Petroleumbronnen
Putten in aanboring
Pijpleidingen
DJAKARTA (ANP). Bij de re
gionale verkiezingen, die maandag in
Oost-Java zijn gehouden, hebben de
communisten opnieuw een overwin
ning op de grote niet-communistische
partijen behaald. Blijkens de eerste
uitslagen hebben zij een flinke voor
sprong op de P.N.I., de Nahdatul
Ulama en de Masjumi. Zij hebben de
leiding in Surabaja, Malang, Ma-
diun en Ngawi.
■BH
De uitslagen van 132 van de in totaal 873
stembureaus in Surabaja waren:
Communisten 23.000; Nationalisten 5000;
Nahdatul Ulama 9000; Masjumi 3000.
In Surabaja kwam ongeveer zestig per
cent van de geregistreerde stemgerechtig
den naar de stembus. In de uitgesproken
communistische gebieden maakten echter
vrijwel alle kiezers van hun stemrecht ge
bruik.
De communistische zege begon bij de
gemeenteraadsverkiezingen in Djakarta,
waar zij van de vierde naar de tweede
plaats klommen. Bij de regionale verkie
zingen in Midden-Java verdrongen zij de
P.N.I. van de eerste plaats, die zij sedert
de algemene verkiezingen in september
1955 hadden ingenomen. Volgens de resul
taten van negentig percent der kiesdistric
ten van Midden-Java kregen de commu
nisten daar 2.7 miljoen stemmen, de P.N.I.
1.9 miljoen, de Nahdatul Ulama 1.5 miljoen
en de Masjumi slechts 0.6 miljoen. Bij de
algemene verkiezingen in 1955 kregen de
communisten in Midden-Java 2.2 miljoen
stemmen, de P.N.I. 3 miljoen, de N.U. 1.7
en de Masjumi 0.9 miljoen
Politieke waarnemers in Djakarta ver
wachten, dat de communisten een goede
kans maken op Java de grootste partij te
worden. Tegelijkertijd wijzen zij er op, dat
zij op Sumatra en in Oost-Indonesië aan
invloed inboeten.
In Oost-Java was de Nahdatul Ulama,
na de verkiezingen van twee jaar geleden,
de leidende partij. Zij kreeg toen 3.1 mil
joen stemmen tegen 2.3 miljoen voor de
P.N.I.2.2 voor de communisten en 1.1 voor
de Masjumi.
militairen leiders van een „incident" in
een afdeling Arabische soldaten naar Sjar-
jah hebben gevoerd. Een aantal soldaten
wilde geen water hebben, dat door middel
van moderne pompen wordt verkregen,
deze Arabieren wilden uitsluitend water
gebruiken dat in geitevellen wordt aan
gevoerd.
Geen plicht
LONDEN (Reuter) De Britse minister
van Buitenlandse Zaken, Lloyd, heeft in
antwoord op een vraag in het Lagerhuis
gezegd nog niet te weten waar de wapens
van de opstandelingen van de imam van
Oman vandaan komen. Een socialistisch
parlementslid had gevraagd of de minister
de persberichten kon bevestigen volgens
welke er geen bewijzen zijn, dat de Egyp
tische of de Saoedi-Arabische regering de
opstand van de imam tegen de sultan van
Oman en Muscat heeft uitgelokt. Het is
echter heel duidelijk, aldus minister Lloyd,
dat de anti-tankmijnen en mitrailleurs niet
in Oman zijn gemaakt.
In antwoord op een andere vraag zei de
minister, dat Groot-Brittannië niet op
grond van het vriendschapsverdrag ver
plicht is de sultan te hulp te komen bij
het onderdrukken van ondermijnende ac
tiviteit. De regering is niet verplicht tot
het ondernemen van de huidige actie. Ver
der zei de minister, dat hij met de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
Dulles, zonder twijfel over de gebeurte
nissen in Oman zal spreken.
De liberale leider Grimond zei, dat de
steun, die Groot-Brittannië in het verleden
aan Arabische vorsten heeft gegeven, op
zich niet een voldoende rechtvaardiging is
voor de hulp aan de sultan in de huidige
omstandigheden. Hij stelde voor, dat de
Britse regering haar verplichtingen jegens
de sjeiks formuleert. Minister Lloyd zei
dat dit een punt was om in gedachten te
houden. De minister had gezegd, dat
Groot-Brittannië besloten had de sultan
te helpen op verzoek van de bevriende
vorst, die altijd op Groot-Brittannië heeft
vertrouwd. Bovendien was er „een direct
Brits belang" bij betrokken.
LONDEN (AFP/Reuter) De legatie van
Jemen in Londen heeft Groot-Brittannië
beschuldigd van een nieuwe „duidelijke
aanvalsdaad".
ADVERTENTIE
Wees verstandig en koop ook uw Solex bt1
SOLEX SERVICE-STATION
Meervlietstraat 69, Velsen-Zuid, Telef. 5701
Het moet voor velen een verblijdende
tijding zijn geweest, die vandaag vijftig
jaar geleden per telegraaf de wereld rond
ging: de tijding, dat in Den Haag de eerste
steen was gelegd voor een Vredespaleis -
voor een „tempel des vredes", zoals Carne
gie het gebouw bij voorkeur noemde. On
danks de pessimistische commentaren,
waaraan het in de pers niet had ontbroken,
scheen de eerste Haagse Vredesconferentie
(die van 1899) dus toch vrucht te hebben
gedragen en scheen er bijgevolg ook reden
te zijn om goede resultaten te verwachten
van de tweede, die nog in volle gang was.
Helaas hadden zij, die zo dachten, zich
laten verblinden door het grootse en goed
bedoelde gebaar van de Amerikaanse staal-
koning en filantroop en wellicht meer nog
door de fraaie communiqués, waarin de
resultaten van de eerste Vredesconferentie
waren bekendgemaakt. Zo op het oog wa
ren die resultaten dan ook indrukwekkend
genoeg. Voorop het „Verdrag voor de
vreedzame beslechting van internationale
geschillen", dat voorzag in de oprichting
van een Permanent Hof van Arbitrage in
Den Haag. Dan de twee verdragen inzake
de wetten en gebruiken van de oorlog te
land en de toepassing van Öe Conventie
van Genève op de oorlog ter zee. En ten
slotte de drie „verklaringen" (over het for
muleren van verdragen was men het in die
gevallen niet eens geworden) waarin „het
werpen van projectielen of ontplofbare
stoffen uit ballons of op dergelijke nieuwe
wijzen", het toepassen van gifgassen en
het gebruik van dumdum-kogels werden
verboden. Het akkoord hieromtrent moet
een pak van het hart zijn geweest voor
velen, die beangst hadden kennis genomen
van steeds weer andere berichten over uit
vindingen op militair gebied, waardoor een
eventuele nieuwe oorlog ongekend gruwe
lijke vormen dreigde te zullen aannemen.
Aan deze indrukwekkende lijst van „re
sultaten" van 1899 werd in 1907, bij het
einde van de tweede Vredesconferentie,
nog een hele serie toegevoegd. Men was het
toen o.a. eens geworden over de „rechten
en verplichtingen der onzijdige mogend
heden" in geval van oorlog te land of ter
zee, en ook dat moet een hele geruststel
ling zijn geweest, vooral voor de inwoners
van kleine landen zonder ambitie tot deel
neming aan de strijd der wereldmachten.
Dit alles werd gesymboliseerd door het
gebouw, dat daar aan het begin van de
Scheveningse Weg begon te verrijzen en
dat de plaats zou worden, waar in de
toekomst alle internationale geschillen op
vreedzame wijze zouden worden beslecht.
De teleurstelling en verslagenheid van
hen, die op deze dingen hun hoop hadden
gevestigd, moet wel heel groot zijn geweest,
toen nog geen jaar na de opening van het
Vredespaleis de eerste wereldoorlog uit
brak zonder dat het Permanente Hof van
Arbitrage zich ook maar even met het
geschil had kunnen bemoeien, zonder dat
België kon profiteren van de „rechten en
verplichtingen der onzijdige mogendheden"
en zonder dat het verbod op „het werpen
van projectielen of ontplofbare stoffen uit
ballons" de Duitsers ervan weerhield,
Londen vanuit zeppelins te bombarderen.
De oorlogvoerenden hielden zich (wellicht
uit eigenbelang) wèl aan enige andere af
spraken van de vredesconferenties, >maar
hun voornaamste doel - het voorkomen van
oorlog - hadden die conferenties gemist,
omdat zij over hun voornaamste agenda
punt - de ontwapening - geen overeen
stemming hadden kunnen bereiken.
Het kan zijn nut hebben, dat wij ons dit
herinneren op deze dertigste juli, een halve
eeuw nadat de eerste steen voor het Vre
despaleis werd gelegd, op deze dertigste
juli ook waarop John Foster Dulles in
Londen een laatste poging schijnt te komen
doen om de ontwapeningsconferentie van
1957 voor mislukking te behoeden. Het
kan zijn nut hebben, ons voor ogen te
houden dat het sluiten van een aantal
overeenkomsten over onderdelen van de
hoofdzaak - in het huidige geval bijvoor
beeld over proeven met atoombommen en
over luchtinspectie-zones - op 't oog wel
indrukwekkend kan zijn en ook wel iets
kan betekenen als bijdrage tot het grote
werk van de ontwapening. Maar dat geen
enkele bijdrage van deze aard ons op den
duur de vrede kan garanderen, als omtrent
die hoofdzaak - de algehele, universele
ontwapening in al haar facetten - geen af
doende, duurzame en controleerbare over
eenkomst wordt gesloten.
Het grote verschil tussen 1907 en 1957 is,
dat we dit nu uit bittere ervaring weten
en dus minder lichtgelovig zijn dan vijftig
jaar geleden. Maar de grote gelijkenis tus
sen toen en nu is, dat er ook deze keer
weer een aaneenschakeling van compro
missen uit de bus dreigt te komen, waar
mee wel de reputatie van vredelievendheid
der grote mogendheden, maar niet de vrede
zélf kan worden gered.
Simon Koster
