PANDA EN HET DING
Bestedingsbeperking leidt tot minder
overspannen arbeidsmarkt
Fa. B. ENGELENBERG
Opklaringen en buien
i
Levensverzekeringsproduktie in
eerste halfjaar sterk gestegen
WEEF-TAFELKLEDEN
Aantal werkloze mannen gestegen
De radio geeft vrijdag
Gezinsbesparingen in het
2e kwartaal toegenomen
r
Wereldnieuws
Zoolt ió het zo
DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1957
2
Ngombezi verwacht verdere
produktiestijging
OFFICIelE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Tomatenexport naar
Luxemburg stopgezet
De Nederlandse in- en
uitvoer in eerste halfjaar
De financiering van het
Brokopondoplan Suriname
Goede resultaten bij
n.v. Electro Zuur
Erhard acht internationale
valutaconferentie nodig
Gunstige onderpositie bij
Ned.-Amerikaanse Fitting
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Bakker, die zijn vrouw met
een bijl sloeg, veroordeeld
00
6
s 1
7 uur. Neerslag: laatste
Tegen de stoflongziekte
„Zandstralen" verboden
Drie Gelderse kastelen
worden opgeknapt
Weerpraatje
NJ
Blijkens het maandelijks overzicht van
de stand van de arbeidsmarkt van het
ministerie van Sociale Zaken en Volks
gezondheid steeg in de loop van de maand
juli het aantal werkloze mannen van
22.403 met 2903 jeugdigen beneden 19 jaar
en 3648 ouderen tot 28.954; de bezetting
van de aanvullende werken nam van
31.484 met 5531 af tot 37.015. Vorig jaar
bedroeg de arbeidsreserve eind juli 26.063,
te weten 18.485 werklozen en 7578 man op
aanvullende werken.
De stijging van het aantal ingeschreven
jeugdigen is een in juli en augustus jaar
lijks terugkerend verschijnsel en houdt
verband met het einde van het schooljaar.
In juli pleegt echter het aantal ingeschre
venen ouderen te dalen. Onder invloed
van de bestedingsbeperking en de krapte
op de kapitaalmarkt is dat dit jaar niet
het geval. Deze invloeden waren tot dus-
In de algemene jaarvergadering van de
n.v. cultuurmaatschappij „Ngombezi" te
Amsterdam deelde de directie aan de aan
deelhouders mede, dat binnenkort zal wor
den overgegaan tot de overdracht van 800
acres land in Tanganyika (Afr.), waarop
reeds op zeer bescheiden schaal Aribica-
koffie wordt verbouwd. De directie streeft
er naar deze cultuurgronden intensief te
cultiveren, waardoor de Ngombezi naast de
sisal overgaat tot de koffiecultuur. Er werd
voor 600.000 geïnvesteerd.
De maatschappij heeft zich uit het sui
kersyndicaat, waarvan in de vorige verga
dering melding werd gemaakt, om ver
schillende redenen teruggetrokken. In
Brits Oost-Afrika beschikt de „Ngombezi"
over een proefstation, dat reeds veel nut
voor de n.v. heeft afgeworpen.
De produktie in 1956 was ongeveer 500
ton hoger dan in 1955 ten gevolge van de
uitbreiding van het areaal. Hiermee is de
„Ngombezi" nu wel ongeveer aan het ein
de van haar latijn en zij tracht door ver
schillende verbeteringen de produktie en
de kwaliteit op te voeren. De deelneming
in de Tungi Ltd. was enigszins teleurstel
lend door incidentele verlaging van de
produktie. Desgevraagd werd medegedeeld
dat de situatie aldaar thans beter is dan
voorheen. De winstmarge liep iets achter
uit, maar door een grotere produktie werd
een grotere winst geboekt dan in 1955.
In Londen werd een comité opgericht,
waarin de directie van de „Ngombezi"
zitting heeft, om de verbruiksmogelijk-
heden van het produkt verder te bestu
deren.
ADVERTENTIE
Vf-- V «v-
DocUtraat S9 Haarlem - Tel. 15IS2
VERFSPUIT-INSTALLATIES
verre slechts waar te nemen in de water-,
spoor- en wegenbouw en in de utiliteits
bouw. Ook de bedrijfstakken, die opdrach
ten voor genoemde bedrijfstakken uitvoe
ren, zoals de betonwarenindustrie en som
mige metaalbedrijven, ondervonden enige
terugslag. Thans beginnen deze invloeden
echter ook merkbaar te worden in enkele
andere bedrijfstakken zoals de kleding- en
textielindustrie.
Het niveau van de openstaande aan
vragen, gecorrigeerd voor het seizoen, ligt
thans ongeveer 20.000 lager dan aan het
begin van dit jaar. De niet bekende wer
kelijke behoefte aan personeel is vermoe
delijk nog sterker gedaald. Die vermin
derde vraag beïnvloedde uiteraard de
werkloosheid. Deze invloed werd belang
rijk getemperd door het grote tekort, dat
er begin van dit jaar allerwege bestond,
maar kon er niet geheel door worden op
gevangen.
Het niveau van de geregistreerde ar
beidsreserve is onder invloed van beste
dingsbeperking en kapitaalschaarste tot
nu toe naar schatting met ten hoogste
15.000 gestegen, hetgeen een terugkeer
naar een minder overspannen arbeids
markt, een van de oogmerken van de be
stedingsbeperking, betekent.
De geregistreerde vraag naar mannelijk
personeel steeg van 64.151 tot 65.074, de
vraag naar jeugdigen nam toe met 3000
(vorig jaar: 6000), die naar ouderen nam
af met 2000 (vorig jaar een stijging van
1000).
Weer sla naar Beneluxpartners
Ingaande 16 mei bestond voor de uit
voer van Nederlandse tomaten naar Lu
xemburg een afzonderlijke regeling, waar
door deze export steeds mogelijk was. Per
16 augustus vervalt deze regeling en treedt
de Belgische minim urnprijsregeling ook
voor Luxemburg in werking. Dit betekent
voor de Nederlandse kwekers dat met in
gang van 16 augustus geen tomaten meer
naar Luxemburg geëxporteerd mogen wor
den, evenals thans reeds geldt voor België,
waarheen ook geen Nederlandse tomaten
worden geëxporteerd.
België - Luxemburg hebben besloten met
ingang van 14 augustus de invoer van sla
uit Nederland weer toe te staan. De invoer
van Nederlandse sla in deze landen mag
slechts geschieden als het sla van a-kwali
teit betreft.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
heeft de volgende cijfers, betrekking heb
bende op de in- en uitvoer over juni en
de periode januari-juni 1956 en 1957 ge
publiceerd. In- en uitvoer per land zijn
in miljoenen guldens vermeld; de cijfers
over 1956 tussen haakjes. De invoer be
droeg in juni 1222 (1299) en de uitvoer 899
(900). De invoer van januari tot en met
juni bedroeg 6784 (7936) bij een uitvoer
in die periode van 5351 (5614). De uitvoer
bedroeg in juni 74 percent (69 percent)
van de invoer en in de periode van
januari tot en met juni 79 percent (71 per
cent).
HILVERSUM I 402 M
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.23 Pla
ten. 8.00 Nieuws. 8.10 Platen. 8.50 Voor de
vrouw. 9.15 Platen (9.35-9.40 Waterstan
den). 10.00 Avonturen met kinderen, cau
serie. 10.15 Morgenwijding. 10.20 Voor de
kleuters. 10.40 Dansmuziek. 11.30 Voor de
jeugd. 11.45 Idem. 12.00 Amusementsmu
ziek. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Sport en prognose. 12.50
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen
en platen. 13.25 Militaire Kapel. 13.55
Beursberichten. 14.00 Bas-bariton en pia
no. 14.20 Voordracht. 14.45 Gitaarspel.
15.10 Gevarieerd programma. 16.00 Judas
Maccabaus, oratorium (deel III). 16.30
Platen. 16.40 Voor de jeugd. 17.05 Platen.
17.25 Vakantietrips. 18.00 Nieuws. 18.15
Actualiteiten. 18.20 Lichte muziek. 18.50
De puntjes op de i, causerie. 19.00 Voor
de kinderen. 19.10 Platen. 19.15 Matrozen-
koor. 19.30 Vrije tijdsbesteding, klank
beeld. 19.45 Op bezoek bij anderen, cause
rie. 20.00 Nieuws. 20.05 Filmrubriek. 20.15
Cello en piano. 20.35 Wereldfederalisme,
causerie. 20.45 Een flitslicht op het Na
bije Oosten, causerie. 21.00 Ritmische mu
ziek. 21.40 Waar blijft de tijd, klankbeeld.
21.55 Buitenlands weekoverzicht. 22.10
Strijdorkest en solist. 22.33 Platen. 22.40
Zorg om de mens, causerie. 22.50 Avond
wijding. 23.00 Nieuws. 23.15-24.00 Platen.
HILVERSUM II 298 M
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.30
Platen. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Platen. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Lichte muziek. 10.00
Orgelspel. 10.30 Morgendienst. 11.00 Ra
dio Filharmonisch orkest. 12.00 Sopr. en
piano. 12.34 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Vocaal ensemble. 12.53
Platen of actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15
Salonorkest. 13.40 Platen. 14.25 Omroep
orkest en solist. 15.15 Voordracht. 15.35
Clavecimbel, voordracht. 16.00 Tuinbouw-
plaatje. 16.15 Platen. 16.30 Strijkkwartet.
17.00 Voordracht. 17.20 Negro-spirituals.
17.40 Beursberichten. 17.45 Platen. 18.00
Stemmen van overzee. 18.15 Fanfare
orkest. 18.35 Voor de jeugd. 19.00 Nieuws
en weerberichten. 19.10 Regeringsuitzen
ding: Rubriek Verklaring en toelichting.
De toepassing van de woonruimtewet
1947, door W. J. A. H. van Berkel. 19.20
Regeringsuitzending Emigratierubriek Het
emigratiepraatje van H. A. van Luyk.
19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Mu-
settemuziek. 20.40 Alle water is geen
drinkwater, causerie. 21.00 Holland Festi
val: Concertgebouworkest, dameskoor,
jongenskoor en soliste. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws en SOS-berichten.
23.15-24.00 Platen.
BRUSSEL 324 M
12.00 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.11 Kamermuziek.
14.00 Omroeporkest en solist. 14.45 Zang
en piano. 15.30 Kamermuziek. 16.00 Koer
sen. 16.02 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10
Weense muziek. 17.45 Platen. 18.10 Voor
dracht. 18.20 Platen. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00
Orpheus und Eurydice, opera. 21.35 Pla
ten. 22.00 Nieuws. 22.11 Platen. 22.25 Or
gelconcert. 22.55-23.00 Nieuws.
De periode van de eerste zes maanden
van het afgelopen jaar heeft een verdere
groei van de levensverzekering te zien ge
geven, zo deelt de Voorlichtingscommissie
uit het Levensverzekeringbedrijf mede. Dit
blijkt uit de cijfers, die het Centraal Bureau
voor de Statistiek dezer dagen heeft ver
strekt betreffende de binnenlandse produk
tie van alle levensverzekeringmaatschap
pijen, werkzaam in Nederland.
De toevoer aan nieuwe verzekeringen
bedroeg in de eerste helft van 1957 rond
Bij de behandeling van de Surinaamse
begroting heeft de minister-president dr.
Ferrier ontkend, dat de missie van de mi
nister van Financiën en de minister-presi
dent een mislukking zou zijn geworden.
Het doel van de reis naar Nederland was
tweeërlei, namelijk besprekingen met be
trekking tot het tienjarenplan - te weten
de vereenvoudigde werkwijze en de anti
cipatieprojecten en de financiering van
het Brokopondo-project. Het is niet juist om
het zo voor te stellen alsof Nederland niet
bereid zou zijn een dergelijk plan te finan
cieren, maar door de krappe geldmarkt is
Nederland zeker de eerste twee jaar niet
in staat te helpen.
De minister-president wees er nogmaals
op, dat de Surinaamse regering geen plan
nen had om geld te lenen bij de Wereld
bank. Deze bank wil namelijk niet optre
den als een concurrent van de particuliere
banken en vraagt daarom voor gesloten le
ningen 1 tot IK meer rente dan de com
merciële instellingen, die voor gezonde
ontwerpen als het Brokopondoplan zeer
veel belangstelling hebben.
Dat het geld, benodigd voor het eerste
jaar. hoewel voor Suriname beschikbaar,
niet direkt aanvaard werd, komt doordat
de lening moet samenvallen met de onder
tekening van de definitieve overeenkomst
met de ALCOA en het contract met de
maatschappijen, die de werken zullen uit
voeren, en dat was niet mogelijk.
In de vergadering van de n.v. Electro
Zuur- en Waterstoffabriek te Amsterdam
heeft de directie bevestigd, dat de resul
taten in het verstreken tijdvak van het
nieuwe boekjaar iets beter zijn geweest
dan in dezelfde periode van het vorige
boekjaar. De cijfers over 1956/57 werden
goedgekeurd en het dividend werd bepaald
op twaalf percent. Het boekjaar wordt per
30 april afgesloten. De export van de
Electro Zuur geschiedt naar vrijwel alle
landen. De verlaging van de stookolieprijs
is in de laatste maanden voortgezet, met
naar schatting ongeveer 71/2 percent.
1870 miljoen tegen 1771 miljoen in het
overeenkomstige tijdvak vorig jaar. Ver
geleken met 1956 is er derhalve een pro-
duktiesurplus van bijna 100 miljoen, het
geen vooral in deze tijd, waarin het accent
valt op activering van de besparingen, een
bemoedigend symptoom is. De produktie
in het eerste kwartaal 1957 bleef met ruim
30 miljoen achter bij die in dezelfde
periode van 1956 en in het tweede kwartaal
trad een duidelijke kentering in, zelfs in
die mate, dat de rollen thans omgekeerd
zijn en het produktie-niveau medio 1957
een honderd miljoen hoger ligt dan halver
wege 1956. Men zou hieruit mogen afleiden,
dat na een aanvankelijke terughoudend
heid, de gezinsbesparingen sedert het begin
van het tweede kwartaal weer in toene
mende mate hun weg naar het levens
verzekeringbedrijf vinden.
Onderscheiden naar de drie hoofdbran
ches: kapitaal-, rente- en volksverzekering
blijkt, dat der traditie getrouw ook nu de
renteverzekering het grootste aandeel in de
produktie heeft.
De in het eerste halfjaar 1957 door het
levensverzekeringbedrijf bereikte resul
taten wijzen op een gunstige ontwikkeling
en geven aanleiding tot de gevolgtrekking,
dat met name de per 1 januari 1957,. inge
voerde algemene ouderdomswet geen te
ruggang in de produktie heeft veroorzaakt,
maar eerder het treffen van aanvullende
voorzieningen bij het particuliere levens
verzekeringbedrijf heeft bevorderd.
De Westduitse minister van Economische
Zaken, prof. Erhard, acht na de devaluatie
van de Franse Frank een internationale
valuta-conferentie noodzakelijk om de va
lutakoersen en hun onderlingen verhoudin
gen weer tot de juiste proporties te bren
gen.
Minister Erhard verklaarde dat een stel
sel van beweeglijke wisselkoersen met vrij
grote schommelingsmogelijkheden een eer
ste stap op de weg naar vrije inwisselbaar
heid van valuta's zou kunnen zijn. (DPA)
De directie van de N.V. Nederlands-
Amerikaanse Fittingfabriek te Deventer
deelt mede, dat voor het eerste halfjaar
1957 de afzet en de produktie boven die
van het vorige jaar lagen. De voorlopige
resultaten over het eerste halfjaar bevesti
gen de verwachting, die ook werd uitge
sproken in de jaarvergadering van mei
jongstleden, dat de stijging van kosten en
lonen opgevangen zal worden door de ver
groting van de produktie. De orderpositie
is gunstig te noemen.
Overtekend
De 5K pet. 15-jarige obligatielening ad
f 2.000.000, ten laste van de n.v. W. A.
Scholten's Aardappelmeelfabrieken te
Groningen is sterk overtekend, zodat op de
inschrijvingen een belangrijke reductie zal
moeten worden toegepast.
Prijsdaling tomaten
Onder invloed van het grote aanbod van
natuurtomaten zijn de laatste dagen de
prijzen voor de tomaten op de Nederland
se veilingen sterk teruggelopen. Voor de
goede kwaliteiten ligt thans de prijs rond
25 ct. per kg. Mindere kwaliteiten halen
nauwelijks de minimumprijs van 20 ct. per
kg. De oorzaak van deze prijsdaling ligt in
het grote aanbod dat er niet alleen in ons
land is, maar vooral ook op de buitenland
se markten zoals in West-Duitsland en
Engeland.
Hogere dagproduktie
De algemene produktie-index (1953=100)
heeft in juni bedragen 125 tegen 135 in
mei. Juni telde 2IV2 arbeidsdag en mei
24. De gemiddelde dagproduktie bedroeg
137 (in mei 132 en in juni 1956 130),
Het gerechtshof te 's Gravenhage heeft
de 65-jarige poffertjesbakker J. J. T. ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van een
jaar en drie maanden met aftrek van voor
arrest, omdat deze man op 29 november
van het vorig jaar zijn vrouw met een bijl
op het hoofd had geslagen.
Zij woonden gescheiden en op de middag
van 29 november kwam de vrouw haar
bezittingen halen. In een opwelling zo
had de bakker verklaard - heb ik haar ge
slagen. „Ik wilde haar niet dood slaan."
De procureur-generaal, die poging tot
doodslag'bëwézerf had geacht, had een ge
vangenisstraf van twee jaar met aftrek
van voorarrest geëist.
De depressie, die gisterochtend bij Ier
land was gelegen, heeft nu de Noordzee
bereikt. Een regenzone van deze storing
trok vannacht over ons land. Vele stations
tapten tussen gisteravond en vanmorgen
10 tot 15 mm regen af.
Na het passeren van het regengebied
kwamen plaatselijk enkele opklaringen
voor. Aangezien de depressie boven de
Noordzee zich langzaam verplaatst zal ze
ook morgen het weer in onze streken
beïnvloeden. Met westelijke tot noordwes
telijke winden stroomt dan koele en on
stabiele lucht ons land binnen waarin
naast opklaringen ook buien voorkomen.
WEERRAPPORTEN
Vrjjdag 16 augustus
Zon op 5.27 uur, onder 20.05 uur.
Maan op 21.54 uur, onder 11.49 uur.
Maanstanden
18 aug.
25 aug.
17.16 uur
12.32 uur
laatste kwartier,
nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrjjdag 16 augustus
Hoog water: 6.49 en 19.11 uur.
Laag water: 2.40 en 14.50 uur.
Temperaturen
buiten-
W
land maxima van giste
5
ren. Binnenlandheden
d
£0
0)
24 uur
u
0)
C.S
Stockholm
zwaar bew.
windst.
19
0
Kopenhagen
mist
0
20
0
Aberdeen
regen
n
13
10
Londen
zwaar bew.
w
19
0
Amsterdam
zwaar bew.
zzw
22
8
Luxemburg
regen
w
20
6
Parijs
licht bew.
wzw
19
11
Bordeaux
geheel bew.
nw
22
7
Grenoble
zwaar bew.
z
23
0
Nice
half bew.
n
30
0
Berlijn
licht bew.
zo
19
0
Frankfort
regen
zzw
23
3
München
half bew.
zzo
17
0
Zürich
zwaar bew.
zo
20
0
Genève
regen
zw
23
0,2
Locarno
zwaar bew.
ozo
22
25
Wenen
onbewolkt
w
26
11
Innsbruck
zwaar bew.
wnw
17
14
Rome
licht bew.
z
35
0
Ajaccio
licht bew.
ono
29
0
Mallorca
onbewolkt
n
29
0
Den Helder
licht bew.
wzw
16
8
Ypenburg
half bew.
wzw
15
7
Vlissingen
zwaar bew.
zzw
14
6
Eelde
regen
z
15
10
De Bilt
zwaar bew.
zzw
15
11
Twente
zwaar bew.
zzw
16
9
Eindhoven
licht bew.
zw
14
9
Vlv. Z.-Limb.
geheel bew
zzw
14
10
47. Het Ding bezichtigde de vlijtige jour
nalisten op allerlei wijzen, terwijl het
zachtjes pruttelde: „Knnn grrr tjk popnn
„Ik geloof, dat het Gronings of Fries
is", mompelde de verslaggever Knijpers
verslagen, terwijl hij Panda (die tussen
beide wilde komen) weer een duw gaf. De
fotograaf Flitsma was echter een andere
mening toegedaan. „Een soort Koeter
waals", opperde hij„Kunnen we het niet
eens proberen met Esperanto of Volapuk?"
Het Ding beantwoordde echter al hun po
gingen met onverstaanbaar geknerp - en
de energieke stenograaf van Kwikschoten
greep dan ook al enkele ogenblikken later
de telefoon, teneinde overleg te plegen met
de hoofdredacteur van „Het Grote Nieuws',.
„We zitten in moeilijkheden, chef!", riep
hy. „We kunnen geen letter van die ge
zant van Mars verstaan „Wacht maar
eens even verzocht de hoofdredacteur,
aan de andere kant van de lijn. Vervolgens
wendde hij zich tot Commandant George
Bonsang en zei: „Misschien kunt u ons even
helpen! Mijn ondergeschikten zijn bezig,
de martiaanse gezant te interviewen en
„Wat?", riep de militaire vlieger hier ver
schrikt uit. „Hoe kan dat? Hoe hebt u zijn
adres ontdekt?" „Achdaar hebben we
zo onze middelen voor!", sprak de hoofd
redacteur ontwijkend, „Maar de moeilijk
heid is, dat niemand de gezant kan ver
staan!" „Naturlijk niet!", glimlachte de
kranige piloot. „Zijne Excellentie spreekt
uitsluitend het hoog-martiaanse Kzoz - en
er is maar één taalgeleerde op aarde die
dat verstaat. Ik hoef hier nauwelijks aan
toe te voegen, dat dit Professor J. Goed-
bloed is". Na deze mededeling liet Com
mandant George Bonsang zich gaarne nog
eens een glaasje inschenken.
Van 24 augustus af zal het, zonder een
speciale vergunning, verboden zijn, huizen
en andere objecten te laten „zandstralen".
Dit verbod is afgekondigd in een Konink
lijk Besluit op grond van de Silecosewet,
die in 1951 tot stand is gekomen ter be
scherming van hen, wier arbeid het gevaar
van „stoflongziekte" met zich meebrengt.
Een eerste maatregel daartoe was het enige
jaren geleden in werking getreden zand
steenbesluit, dat het be- en verwerken van
zandsteen verbiedt. Thans is ook het zand
stralen verboden.
Onder het verbod valt niet het zand
stralen van bougies en van kleine voor
werpen van tandtechnische aard, wanneer
dit althans gebeurt in apparaten, die geen
stof kunnen verspreiden.
De districtshoofden der Arbeidsinspecties
kunnen ontheffing verlenen in gevallen
waarin strikte toepassing van het verbod
tot onoverkomelijke moeilijkheden zou lei
den. Door dan te stellen voorwaarden zul
len de arbeiders tegen het silicosegevaar
worden beschermd.
Veel bedrijven, die tot nu toe met de
zandstraal werkten, moeten nu overschake
len op andere werkmethoden. Om het be
drijfsleven daartoe ruim gelegenheid te
geven, treedt het besluit pas thans, een
jaar na zijn afkondiging, in werking.
Gedeputeerde Staten van Gelderland
stellen voor om aan de stichting „Vrien
den der Geldersche Kastelen" te Arnhem
ten behoeve van de eerste etappe der res
tauratie van het kasteel „Wijenburg" in
Echteld een bijdrage te verlenen van tien
percent der op f 128.975,— geraamde kos
ten, waarin ook van rijkswege wordt bij
gedragen. Mr. B. F. baron van Verschuer
te Leur heeft „De Wijenburg" aan de
stichting om niet in eigendom overge
dragen.
van rijkswege wordt bijgedragen tot een
maximum van f 28.400,
Het huis, welks geschiedenis tot de
zeventiende eeuw teruggaat, is nooit ver
kocht, maar altijd door vererving overge
gaan. De totale restauratiekosten worden
geraamd op f 500.000 tot f 600.000. De
minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen is bereid aan de gehele res
tauratie financiële medewerking te ver
lenen. In de geraamde kosten vde eer
ste etappe verleende de minister reeds een
bijdrage van 70 percent met een maximum
van f 90.282,50. Het gemeentebestuur vwi
Echteld heeft f 13.000 uitgetrokken. Het
kasteel is vermeld op de voorlopige mo
numentenlijst. Gedeputeerden adviseren
ook tot een provinciale bijdrage van maxi
maal f 28 mille in de geraamde kosten van
de eerste etappe der restauratie van kas
teel „De Cannenburch" te Vaassen door
de Stichting Vrienden der Gelderse kas
telen. Ook in deze restauratie subsidieert
het rijk 70 percent van de geraamde kos
ten. De gehele restauratie van „De Can
nenburch" zal naar schatting negen ton
vergen.
Verder stellen Gedeputeerden voor aan
A. A. baron, Mapfcay, Lord Reay. voor de
restauratie van kasteel Ophemert té Öp-
hemert toegekende 'subsidie te verhogen
tot tien percent der kosten, waarin ook
ADVERTENTIE
MODERNE
in leuke
speelse kleuren
zuiver wol
140 x 170
KRUISSTRAAT 11
HAARLEM
TEL. 11491
Ziekte. Drieduizend dorpsbewoners in de
Indiase staat Uttar Pradesh, waar pre
mier Nehroe geboren werd, lijden aan
een ziekte, die hun benen verlamt. Zij
slepen zich voort met behulp van
stokken, terwijl zij de voeten ver van
elkaar houden. Toch zijn hun benen
niet geheel slap of gevoelloos. Volgens
deskundigen heeft de ziekte te maken
met het slechte dieet van de mensen.
Vermoeden. Het in Cairo verschijnende
weekblad „Akhir Saa" heeft woensdag
bericht, dat de Egyptische kustwacht
het vermoeden koestert dat smokke
laars van verdovende middelen „ge
bruik maken" van manschappen van
de UNO-troepen om narcotica uit Is
rael naar de landstrook van Gaza te
brengen. De kustwacht zou hebben ge-
eist, dat de immuniteit van personeel
van de UNO wordt opgeheven zodat
zij in staat zal zijn auto's van UNO-
personeel te doorzoeken.
Dok. Donderdag loopt op de werf der
Gutehoffnungshütte te Audorf aan het
Nordostseekanaal een drijvend dok
voor schepen van 20.000 ton van sta
pel. Het is bestemd voor Marseille. De
lengte bedraagt 206 meter, de breedte
40 meter. Er kunnen 75 elektro-lassers
tegelijk in het dok werken.
Moord. In Marseille zijn een 45-jarige
blinde vrouw en haar 22-jarige blinde
minnaar gearresteerd, nadat dezen
hadden bekend de blinde echtgenoot
van de vrouw, een vijftigjarige, samen
te hebben vermoord.
Zelfrichtend. Op het eiland Anglesey,
voor de kust van Wales, is op de lucht
machtbasis aldaar een eskader Super
marine Swift straaljagers gestatio
neerd, die zijn uitgerust met Fairey
Fireflash raketten. Dit is het eerste
Britse eskader, dat met zelfrichtende of
geleide raketten kan opereren.
Document. In de Oranje Vrijstaat is onder
de nagelaten papieren van zekere J.
Haumann een met bloed bevlekt docu
ment gevonden, dat, naar wordt aan
genomen, het originele verdrag is, dat
in 1838 door de Zoeloe-koning Dingaan
en Piet Retief, leider van 71 Neder
landse voortrekkers, werd ondertekend.
Retief c.s. werden, als bekend, na de
ondertekening door de Zoeloe's ver
moord.
Troost. De Franse regering heeft woens
dag Franse autobezitters twee maan
den belastingvrij rijden toegestaan als
compensatie voor de rantsoenering van
benzine tijdens de Suezcrisis van het
vorige jaar. Dit was nog door de vorige
regering beloofd.
Versbevroren. Volgend jaar zal in Enge
land bevroren brood aan de markt ko
men, zo meldt de „Manchester Guar
dian". Dit is een gevolg van een
nieuwe arbeidswet, die de nachtarbeid
van bakkers in Engeland beperkt. In
bevroren brood blijft het vochtgehalte
stabiel en fermentering is uitgesloten.
Na ontdooiing is het brood weer zacht
en knappend.
Beschaving. In Australisch Nieuw Guinea
zijn twee papoea's om het leven ge
komen doordat zij werden getroffen
door een pak met voorraden, uitge
gooid door een vliegtuig voor een film-
eJpécïitïe. Twee'*'anderen "kregen érn
stige verwondingen.
fonds. Bij gelegenheid van zijn vijftigste
verjaardag heeft Alfred Krupp von
Bohlen und Halbach een fonds van een
miljoen Mark ingesteld, waaruit een
jaarlijkse uitwisseling van jonge tech
nici bekostigd zal worden.
Voorbeeldig. De Parijse politie, die drie
jaar geleden de strikt toegepaste ver
boden op claxoneren van auto's uit
vaardigde, heeft een nieuwe regel
voorgeschreven, die eveneens ten doel
heeft het verkeerslawaai te beperken.
De Parijse agenten zullen voortaan
scherp letten op onnodig hinderlijke
motorgeluiden en vooral op luidruchtig
overschakelen en optrekken bij stop
lichten.
Verkoeling. Door middel van verstuiving
van grote hoeveelheden zeewater op
grote hoogte heeft men een tempera
tuur van 40 graden Celsius tot 33 gra
den kunnen terugbrengen. De proef,
die in de haven van Eilath aan de Golf
van Akaba is gedaan, zal op grotere
schaal herhaald worden om de stad,
waar een dusdanige hoge temperatuur
heerst dat er geen plant kan groeien,
een milder klimaat te schenken.
INDIEN de lucht zichtbaar gemaakt zou
kunnen worden, zouden we kunnen zien,
dat de wind niet bestaat uit een homogene
luchtmassa die zich horizontaal voortbe
weegt, maar uit een systeem van paars
gewijze wervelingen. Iedere werveling is
te vergelijken met een luchtcylinder
draaiend om zijn lengte as, die samenvalt
met de windrichting. Van elk paar werve
lingen draait de ene met de
wijzers van de klok mee en
de andere in tegengestelde
richting, In verband met de
wenteling van de aarde is op
het noordelijk halfrond de
linksdraaiende werveling gro
ter dan de rechtsdraaiende,
een verschijnsel dat op het
zuidelijk halfrond juist andersom is.
Deze weerkundige uiteenzetting kan m.i.
slechts twee reacties oproepen bij degenen
die haar lezen, t.w. die van verveling, of
verbazing. Een andere mogelijkheid ligt
niet in het verschiet, daar zijn we ons zeer
goed van bewust. Zij die tot nu toe heb
ben zitten geeuwen, kunnen we toeroepen,
dat alles naar een doel leidt, zelfs deze
verhandeling die werd opgezet om de wis
selende symmetrie van het Portugese oor
logsschip verklaren. En degenen die in
de wind. altijd een homogene luchtmassa
inplaats van bundels tegengestelde wer
velingen hebben gezien, kunnen we gerust
stellen met de verzekering dat de werve
lingen weliswaar zijn afgeleid van wiskun
dige berekeningen, maar dat de theorie
hierover voor een belangrijk deel ook te
danken is aan waarnemingen uit de prak
tijk, t.w. uit het gedrag van opstijgende
meeuwen.
Laten we dus rustig doorgaan. De zo
juist genoemde luchtwervelingen veroor
zaken aan het wateroppervlak wervelin
gen van het water, die het spiegelbeeld
zijn van de luchtwervelingen. De water-
wervelingen gaan hoogstens enige meters
diep. Tussen twee waterwervelingen is een
strook, waar het water opstijgt van onge
veer 6 a 7 meter diepte en van deze strook
uit verspreidt het water zich naar links en
rechts, bovendien een beweging voorwaarts
makend in de richting van de wind. (Op
het noordelijk halfrond gaat er meer water
naar rechts dan naar links, juist weer het
omgekeerde van wat er op het zuidelijk
halfrond geschiedt). Tussen twee andere
wervelingen is een strook, waar het opper
vlaktewater van twee kanten samenkomt
en omlaag gaat, een verschijnsel dat in
de reden ligt, want wanneer ergens water
uit de diepte naar boven komt,
moet op een andere plaats
water de weg naar beneden
inslaan om de verloren ge
raakte hoeveelheid aan te
vullen.
Maar goed, deze speciale
stromingen, veroorzaakt door
de wervelingen van de wind,
gevolg dat alles wat op
geen enkele
hebben tot
het water drijft - en door
neergaande beweging van het water defi
nitief onder water kan worden gehouden
- zich verzamelt tot de zgn, windsporen.
Windsporen op het zeewater kunnen be
staan uit langgerekte stroken schuim, wier,
rottende afvalstoffen, afkomstig van het
land en ander drijvend materiaal, dat zich
tijdens winderig weer evenwijdig aan de
windrichting groepeert.
Sommige zeedieren, die in deze windspo
ren verzeild raken, zijn ten dode opge
schreven. Het levende voedsel dat hier aan
de oppervlakte is gekomen, wordt op plaat
sen waar het oppervlaktewater samenkomt
en omlaag gaat, weer naar de diepte ge
sleept, zodat het water hier betrekkelijk
voedselarm is. Bovendien zijn allerlei ver
ontreinigingen in deze windsporen weinig
geschikt voor het welzijn in het algemeen,
zodat het voor allerlei dieren van het groot
ste belang is de windsporen te mijden.
Alles goed en wel, maar er zijn zeedie
ren, die op het water drijven en zich door
middel van een windvanger verplaatsen.
Door de wind voortbewogen, zouden deze
dieren linea recta op de windsporen afzei
len en hun ondergang tegemoet gaan.
Juist daarom heeft het Portugese oor
logsschip zo'n ingenieus middel toegepast.
Daarover morgen.
H. Pétïllon
