Valuta-onrust deed goud en deviezen sterk dalen MAGGI Geen revaluatie van mark PANDA EN HET DING Opklarend weer Koninginnesoep Radio geeft donderdag Verklaring Duitse regering: Wereldnieuws Toch ió het zo WEEKSTAAT NEDERLANDSE BANK Vakantieseizoen speelt ook nog een rol Valsemunter in hoger beroep veroordeeld Havenstaking geëindigd Russische dumping bedreigt Nederlandse vlasindustrie Collectief stopzetten van produktie overwogen Amerikaanse lening aan België en Belgisch Kongo Geen dividend Java Caoutchouc De Duitse landbouw en de Euromarkt „Pasir Karet" passeert wederom dividend EEN LEKKERE SOEP VOOR WEINIG GELD „Verhouding van mark tot dollar vergt geen wijziging" r Discontoverhogingen in V.S. Etikette NJ ,V OENSDAG 21 AUGUSTUS 1957 De uit de weekbalans blijkende afgifte van goud en deviezen heeft betrekking op transacties, gedaan in de periode van zaterdag 10 augustus tot en met vrijdag 16 augustus. Deze afgifte heeft sterk onder de invloed gestaan van de onrust op de valutamarkt, die voortsproot uit de koerswijziging van de Franse franc en de geruch ten betreffende vermeende voornemens tot wjjziging in de naaste toekomst van de pariteit, of van de koersspreiding ten opzichte van de pariteit, van enkele andere buitenlandse valuta's, aldus de mededeling van de Nederlandsche Bank. De met spanning verbeide verkorte balans van de Nederlandsche Bank per 19 augustus bevat enkele markante mutaties. De netto deviezenreserve is met ruim 141 miljoen ver minderd tot 474 miljoen en ook de goudvoorraad is gedaald, namelijk met 90 miljoen tot 2887 miljoen. De centrale bank heeft zelf hierop reeds een korte toe lichting gegeven. Ook het percentage goud en deviezen, dat onder aan de bankstaat wordt vermeld, is behoorlijk ingekrompen, namelijk van 67,70 percent tot 64,66 pet., een zeer laag cijfer. De convertibele valuta, bij de deviezenreserve opgenomen, is met 13 miljoen verminderd tot 143,8 miljoen, maar deze mutatie is tevreden stellend in vergelijking met de totale veranderingen op de goud- en deviezenvoorraad. De post wissels, promessen in disconto is met 58 miljoen gestegen tot 98.7 mil joen, waarschijnlijk wegens een beroep van de handelsbanken. De voorschotten in re kening-courant zijn eveneens vermeerderd, met 41 miljoen tot 171 miljoen, wegens geldbehoeften van de lagere overheid. Ook de staat heeft voor flinke betalingen ge staan. Niet alleen is het saldo van de schat kist tot nihil gereduceerd, maar ook de voorschotten aan de staat belopen thans 110 miljoen tegen vorige week nihil. De goudvoorraad kwam van 2977 miljoen op 2887 miljoen. De chartale geldhoeveelheid is met slechts 25 miljoen verminderd tot 4022 miljfcen, hetgeen eerder iets tegenvalt. Het vakantieseizoen speelt hier echter ook een rol. Bij de rekeningcourant saldo's valt het op dat de handelsbanken hun tegoed met Het gerechtshof te Amsterdam heeft vanochtend de 35-jarige laborant A. G. H. uit Amsterdam wegens het namaken en uitgeven van valse bankbiljetten van 10 gulden in hoger beroep veroordeeld tot vierenhalf jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. Deze straf komt overeen met de straf, die hem in eerste instantie door de Amsterdamse rechtbank was op gelegd en is een half jaar meer dan de procureur-generaal in hoger beroep veer tien dagen geleden tegen de verdachte eiste. De laborant had in de periode van ok tober 1953 tot november 1955 op geraffi neerde wijze ongeveer 10.000 bankbiljetten van 10 gulden met de afbeelding van de molen van Ruysdael nagemaakt en er on geveer 2000 in circulatie gebracht of laten brengen. Een medeplichtige vrouw liep tegen de lamp hij het uitgeven van een biljet in Muiderberg, nadat de falsificatie door een minieme onnauwkeurigheid reeds was bemerkt en het publiek was gewaar schuwd. De Nederlandse Bank had het intrekken van deze serie bankbiljetten bespoedigd als gevolg van deze falsificaties. De havenstaking in Oranjestad op Aruba, welke vorige week woensdag uitbrak als gevolg van een loonconflict tussen de ha venarbeiders en de reders, is thans geëin digd. Er is overeenstemming bereikt over een loonsverhoging van dertien percent. De arbeiders hadden aanvankelijk een loons verhoging van 25 percent geëist, terwijl de reders een verhoging van tien cent per uur hadden aangeboden. HILVERSUM I, 402 m 7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 V. d. vrouw. 9.05 Platen. 9.15 Wat zullen wij vandaag eens gaan doen in Breda? 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen. 10.50 V. d. kleuters. 11.00 Tussen de wal en het schip, caus. 11.15 Kamerork. 12.00 Piano en orgel. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of pla ten. 13.20 Amus. muz. 13.55 Beursber. 14.00 Madrigaalkoor en orgel. 14.30 Caus. over humor in de Nederl. litteratuur. 14.55 Platen. 15.15 V. d. zieken. 16.00 Varianten. 17.00 V. d. jeugd. 17.45 Regeringsuitz. 18.00 Nieuws. 18.15 Sportproblemen. 18.25 Lichte muz. 18.55 Gesproken brief uit Londen. 19.00 Jazzmuziek. 19.40 V. d. jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Radio Philharm. ork. en solist (20.40—20.55 Voordr.). 21.50 Platen. 22.00 Journ. 22.10 Promenade-ork. en koor. 22.55 Sportact. 23.00 Nieuws. 23.15 Koer sen van New York. 23.16 Onze buitenl. cor respondenten melden. 23.2524.00 Platen. HILVERSUM II, 298 m 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgen gebed en liturg, kal. 8.00 Nieuws en weer- ber. 8.15 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 10.00 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 V. d. zieken. 11.45 Platen. 12.00 Middagklok- noodklok. 12.03 Platen. 12.25 Wij van het land. 12.35 Land- en tuinb.meded. 12.38 Lichte muz. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en Kath.nws. 13.20 Promenade ork. en soliste. 14.00 Metropole ork. en klein koor. 14.45 V. d. vrouw. 15.15 Sopr. en piano. 15.35 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Sopr., alt, fluit en piano. 17.00 V. d. jeugd. 17.30 Platen. 17.40 Beursber. 17.45 Radio Eilh.ork. 18.00 Amus.muz. 18.30 Friese 'iederen. 18.45 Platen. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Platen. 19.30 Idem. 20.00 Radiokrant. 20.20 Radio-vossen jacht. 21.30 "Raten. 21.45 Idem. 22.00 Tijdschriftenkron. ^2.10 Orgelconc. 22.40 Platen. 22.45 Avond- iverdenking. 23.00 Nieuws en SOS-ber. R.15—24.00 Platen. TELEVISIEPROGRAMMA 20.00 Journ. en weeroverz. 20.15 Televi- •ier. 20.30 Luipaard op schoot, film. 20.56 De gevaren van ons tempo, caus. 21.10 2.00 Negerdansgroep. BRUSSEL, 324 m 12.00 Amus.muz. 12.30 Weerber. 12.34 \mus.muz. 13.00 Nieuws. 13.11 Platen. '4.00 Symf.ork. en sol. 15.20 Platen. 16.00 Coersen. 16.02 Zang en piano. 16.45 Platen '7.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.15 V. d. kin ieren. 18.15 Platen. 18.30 Idem. 19.00 Nws. 19.40 Platen. 19.50 Caus. 20.00 Platen. 20.10 Moderne tijden. 20.40 Tristan und Isolde, epera (1ste deel). 22.00 Nieuws. 22.11 Pla- -n. 22.55—23.00 Nieuws. ruim 11 miljoen konden versterken tot 278 miljoen. De saldo's voortvloeiende uit betalingsakkoorden zijn ruim vermeerderd, namelijk met 88 miljoen tot 253 mil joen. Op de geldmarkt is de situatie iets stroever geworden en daggeld noteert sinds vrijdag 354 percent, tegen een vorige no tering van 3)4 pet. Het secretariaat van de Nederlandse Federatie van Vlassersverenigingen te Rotterdam heeft meegedeeld dat er in Westeuropees verband onderhandelingen gaande zjjn over een collectief stopzetten van de produktie, en anderzijds contacten gelegd zijn met de spinindustrie, met name met de Engelse spinindustrie, om maatregelen te beramen tegen de import van Russisch vlas, dat tegen dumpings- prijzen in West-Europa op de markt ge bracht wordt. In verantwoordelijke kringen is men zich bewust van de ernst van de maat regelen in verband met de export en de deviezenpositie van het land. Er zijn vijf tig tot zestig miljoen gulden mee gemoeid en ook de werkgelegenheid van enige dui zenden arbeidskrachten. Maar de industrie kan onmogelijk voortgaan met het afzet ten tegen prijzen die beneden de produk- tiekosten liggen, temeer daar de prijzen van het Russische vlas niet gebonden zijn aan produktiekosten, maar gebaseerd op een politiek van koude oorlogvoering in de economie, aldus het secretariaat. (Van onze correspondent in Brussel) De Belgische regering en de Wereldbank te Washington publiceerden hedenochtend een gemeenschappelijk communiqué o\£gjr. de totstandkoming van'^éff z'éër'b'ëlangrtj- ke dollarlening. Veertig thiTjoéfi1 rioEdr-nf 150 miljoen gulden, "zal door de Belgische regering worden afgestaan aan de schat kist van Belgisch Kongo, ten behoeve van de financiering van het Kongolese tien jarenplan. Dertig miljoen dollar zal wor den gebruikt voor de modernisering van de haven van Antwerpen, de aanleg van een grote autoweg van Antwerpen over Luik naar Aken, de bevaarbaarmaking van de Belgische kanalen voor binnenschepen tot 1350 ton en andere grote openbare werken. De lening van Belgisch Kongo wordt bij de Wereldbank geplaatst, en de lening voor België wordt door een consortium van Amerikaanse bankiers op de Amerikaanse kapitaalmarkt geëmitteerd tegen 98 per cent, met een looptijd van 15 jaar en tegen een rente van 5,75 percent. De Belgische schatkist zal dus een netto-rente van meer dan 6 percent moeten betalen. Het trekt de aandacht van financiële kringen, dat de Belgische minister van Financiën heeft afgezien van het plan om dit jaar nog meer leningen op de Belgi sche kapitaalmarkt te plaatsen. De jongste overheidsleningen zijn in België groten deels mislukt omdat de minister van Fi nanciën een te lage rente had aangeboden. Men heeft de indruk, dat er in België nog ruim kapitaal voorhanden is, maar dat de beleggers minimum een rente van 7 tot 8 percent voor hun geld wensen. De opbrengst produkt over 1956 van de n.v. Java-Caoutchouc Compagnie in ind. crt. heeft bedragen rp. 3.720.395 (v.j. rp. 5.114.175). De exploitatierekening sluit zonder saldo (v.j. rp. 611.700). De verlies- en winstrekening in ned. crt wijst een verliessaldo aan van f 8969 tegen een winst van f 51.509, waaronder een transferbedrag 1954 van f 52.781. Over 1956 wordt geen di vidend uitgekeerd (v.j. 6 pet). De Westduitse minister van Landbouw, dr. H. Lübke, is van mening dat de econo mische expansie, welke men van de ge meenschappelijke markt kan verwachten ook de landbouw ten goede zal komen. Volgens hem kan worden gerekend op een toeneming van de vraag naar landbouw- produkten als gevolg van de stijgende koopkracht der Europese bevolking. De van de industrie te betrekken be drijfsmiddelen zullen voor de landbouw relatief goedkoper worden, aangezien de industrie bij een toenemende arbeidsver deling rationeler kan produceren. Voorts zal de expansie van de industrie nieuwe mogelijkheden voor werkgelegenheid voor overtollige landbouwarbeiders scheppen. Volgens minister Lübke zal de Westduitse regering er naar streven door een ver snelde verbetering van de agrarische structuur en door andere maatregelen de Duitse landbouw in staat te stellen zijn prestatievermogen ook in de internatio nale concurrentie te vergroten. Snelle reactie De weigering van de Westduitse re gering over te gaan tot een opwaartse herwaardering van de Duitse mark heeft, naar Agence France Presse meldt, onmid dellijk geleid tot een normalisatie van de koersen voor het pond sterling en de gul den op de termijnmarkten in de Bonds republiek. In bevoegde kringen te Frank fort was men algemeen van opinie, dat de Duitse deviezentermijnmarkt spoedig kalmer zal worden na de belangrijkste koersbeweging van de laatste dagen. In beurskringen te Frankfort meent men ook, dat de koers van de franc zich ge leidelijk zal stabiliseren. Men is verder van mening, dat Frankrijk er waarschijn lijk in de komende maanden in zal slagen de omvang van zijn export te vereroten en het evenwicht van zijn betalingsbalans te herstellen. Hoewel men tot nu toe in Duitse bank- en beurskringen dacht, dat de door de Franse regering genomen Anaatregelen onvoldoende waren, is men thans van mening, dat een nieuwe her ziening van de franc niet nodig zal zijn, mits de Franse regering er in slaagt een einde te maken aan de stijging van de binnenlandse prijzen. Het verslag over 1956 van de cultuur maatschappij „Pasir Karet" n.v. te Amster dam meldt de verdere verspreiding van ri sico, zowel in geografisch als in landbouw kundig opzicht. De winst- en verliesreke ning sluit, nadat f 66.050 aan de reserves werd onttrokken, zonder saldo, zodat even als over 1955 geen dividend wordt voorge steld. De verkoop van de onderneming Tji- lentab heeft een bate opgeleverd, doordat de opbrengst de boekwaarde overtrof. De winsttransfer over 1955 kon hoger uitval len dan oorspronkelijk was voorzien. Deze transfer ad f 148.911 is in maart en april 1,957, ontyangen en komt.tea. gunste van. de winst- en verliesrekening over 1957. De-financiële resultaten jan./mei 1957- zijn beter geweest dan over dezelfde periode 1956. ADVERTENTIE Een crèmesoep, gebonden met bloem van de fijnste graansoorten. Andere voordelige Maggi soepen a 15 ct zijn: POULETSOEP OSSESTAARTSOEP TOMATENSOEP ASPERGESOEP RIJST-JULI ENNE GROENTESOEP KERRYSOEP WINDSORSOEP De Westduitse regering heeft doen verklaren, dat alle geruchten over een op waartse herziening van de wisselkoers van de Duitse mark van alle grond zijn ont bloot. Een woordvoerder der regering heeft op een persconferentie medegedeeld, dat de Westduitse regering de internationale valutasituatie heeft besproken in aan wezigheid van vooraanstaande functionarissen van de Westduitse centrale bank. In een later uitgegeven verklaring wordt gezegd, dat de externe waarde van de Duitse mark, evenals dit voor de andere valuta's het geval is, werd vastgesteld in verhou ding tot de Amerikaanse dollar en dat er geen behoefte bestaat voor enige wijziging in deze verhouding. Op de vraag of het niet van betekenis moet worden geacht dat in deze verklaring alleen wordt gesproken over de verhouding van de mark tot de dollar en niet over de verhouding tot andere valuta's, zei de woordvoerder der rege ring, dat dit een aangelegenheid is voor andere landen waarop de Westduitse regering geen toezicht kan uitoefenen. De woordvoerder der regering zei voorts, dat het besluit van de regering met alge mene stemmen werd genomen. Op de vraag of,..andere, .maatregelen waren bgr, sproken voor het in evenwicht brengen van de Westduitse buitenlandse betalings balans werd meegedeeld, dat hierover niet Een frontensysteem, dat dinsdag lang durige regen en motregen veroorzaakte, verplaatste zich de afgelopen 24 uur lang zaam van het Waddengebied naar België. Kleine storingen, die langs dit front lopen, verhogen van tijd tot tijd de regenintensi teit. Tot nu toe viel de meeste regen in het zuiden van het land. Op het vliegveld zuid-Limburg werd 11 mm afgetapt. Op de oceaan bevindt zich, een duizendtal km ten westen van de Britse eilanden, een hogedrukgebied dat met een matige snelheid in oostelijke richting naar Ier land koerst. Dit zal donderdag de Ierse zee kunnen bereiken. Het hogedrukgebied zal het weer In gunstige zin beïnvloeden. Het front verwijdert zich verder van ons land, waardoor de bewolking gaat afnemen en de regen ook in de zuidelijke provincies ophoudt. De temperaturen kunnen daarbij in het binnenland iets hoger worden dan vandaag. Donderdag 22 augustus Zon op 5.37 uur, onder 19.52 uur. Maan op 1.45 uur, onder 17.37 uur. Maanstanden 25 aug. 12.32 uur nieuwe maan. Hoog en laag water in IJmuiden Donderdag 22 augustus Hoog water: 0.11 en 12.55 uur. Laag water: 8.10 en 20.46 uur. WEERRAPPORTEN Temperaturenbuiten land maxima van giste ren. Binnenland: heden 7 uur. Neerslag: laatste 24 uur. Stockholm Oslt onbewolkt onbewolkt -S C -d -- o Sb wzw wzw Kopenhagen geheel bew. wzw Aberdeen Londen Amsterdam Luxemburg Parijs Bordeaux Grenoble Nice Berlijn Frankfort München Zürich Genève Locarno Wenen Innsbruck Rome Ajaccio Mallorca Den Helder Ypenburg Vlissingen Eelde De Bilt Twente Eindhoven Vlv. Z.-Limb. regen regenbui zwaar bew. winds geheel bew. w geheel bew. wzw zwaar bew. wzw mist winds licht bew. winds licht bew. nnw zwaar bew. zw motregen zzw geheel bew. zw geheel bew. winds licht bew. winds half bew. winds onbewolkt wnw licht bew. onbewolkt onbewolkt no ono geheel bew. nw geheel bew wnw geheel bew. nw geheel bew. w geheel bew. w geheel bew. w regen w •36 ei. g O Sa 21 0 23 0 21 0 21 0 23 2 19 2 15 2 20 0 25 0 23 0 26 0 21 1 17 0.5 19 0,5 21 0,1 22 0 28 0 22 0 19 0,3 25 0 28 0 29 0 16 0,1 16 2 15 1 14 1 15 6 15 5 15 7 16 11 werd gesproken. Op de vraag of nog an dere maatregelen waren te verwachten werd eenzelfde antwoord gegeven. De tot dusver genomen maatregelen houden on der meer in de vervroegde aflossing van termijnen der Westduitse na-oorlogse> schulden aan Engeland, het volledige stor ten* van d'è* Wesidüit'sebijdrage* in hetka- Pi.ta.ai.7a,a „d.e„w&reldbank en' verlagingen, van invoerrechten. Op' de vraag of de Westduitse regering een heffing op expor ten overweegt werd onomwonden „neen" geantwoord. De tekst van de regeringsverklaring luidt onder meer: „De federale regering heeft onder voorzitterschap van dr. K. Adenauer, de bondskanselier, en in aan wezigheid van de leiders der Duitse Fede rale Bank de internationale valutasituatie diepgaand besproken. Deze situatie werd veroorzaakt door de aanhoudende krach tige toeneming der overschotten op de Westduitse betalingsbalans. De federale regering verklaart in overeenstemming met de leiders der Duitse Federale Bank: de buitenlandse wisselkoers van de mark wordt mals algemeen bekend is, bepaald door de verhouding tot de Amerikaanse dollar, zoals dit voor de meeste andere va lutas het geval is. De verhouding van de mark tot de Amerikaanse dollar vereist geen wijziging op grond van economische feiten. De Federal Reserve Board heeft nu ook van de districtsbank te St. Louis het dis conto van 3 tot 3^ percent verhoogd. Van tien distrietsbanken is het disconto nog verhoogd. Alleen die van New York en Cleveland berekenen nog het oude per centage. Ommekeer De hittegolf in Italië heeft dinsdag plotseling plaats gemaakt voor sneeuwjachten, regen en storm, over heel het land. Het kwik daalde gemid deld elf graden. Het ergst werd het ge bied van Livorno getroffen, waar een kleine wervelstorm, die vergezeld ging van hagel zware schade toebracht aan de kustinstallafies en electriciteitsver- bindingen. In Midden- en Zuid-Italië leed de wijnbouw grote schade. Bij Napels werden de toppen van de Vesu vius en de Somma bedekt met een laagje sneeuw. Ingrijpend De vier pelotons speurhon den moeten verdwijnen bij de Ameri kaanse legereenheden, die langs de grens tussen Oost- en West-Duitsland geposteerd zijn. Een reden voor deze order is niet bekendgemaakt, maar men gelooft dat mechanisering en re organisatie, die eens paarden en duiven overbodig gemaakt hebben, de oorzaak zijn. De neus en oren van de honden zijn kennelijk niet veel waard op een atoomslagveld. Voor de vijfenzeventig werkloos komende Duitse herders wordt gewoner werk gevonden, na melijk bewaking van de dumps en bases achter de linies. Een ingrijpende heropleiding van de honden is daartoe nodig. Ontspoord Een exprestrein, die vakan tiegangers van Buenos Aires naar het wintersportcentrum San Carlos de Ba- riloche vervoerde, is dinsdag ontspoord. Er werden zes personen gedood en 23 anderen gewond. Verdronken Admiraal Marco Calamai, de directeur van het instituut van de gecombineerde Italiaanse staven, is ter hoogte van Sardinië, waar hij met zijn jacht voer, overboord geslagen en ver dronken. De admiraal, die 55 jaar oud is geworden, was een broer van kapi tein Piero Calamai, de gezagvoerder van het Italiaanse passagiersschip „An drea Doria", dat vorig jaar juli bij New York na een aanvaring met het Zweed se passagiersschip „Stockholm" zonk De admiraal had zelf het roer in han den genomen, toen zijn jacht zwaar weer ontmoette. Bandieten De twee mannen die vrijdag in Mannheim een bank hebben be roofd en een politie-agent doodge schoten, zijn in Frankfort gearresteerd. Het zijn een 31-jarige Brit en een 25- jarige Duitser. Zij hebben ook bekend de daders te zijn van twee recente over vallen op banken in Frankfort. Dr. Schweitzer Dr. Albert Schweitzer is uit Lambarene in Bordeaux aange komen. Hij blijft drie maanden in Europa en zal Zwitserland en Engeland bezoeken. Gary Davis Gary Davis, wereldburger nummer een, heeft toen hij dinsdag de gevangenis van Hannover verliet ver klaard, dat hij een internationale poli tieke partij zal oprichten die streven moet naar wereldvereniging. Davis heeft in Hannover gevangen gezeten wegens grensoverschrijding zonder gel dige papieren. Ongevoegelijk De kerkelijke autoritei- Jen Je Venetië hebbep.in navolging van de aartsbisschop van Milaan, hun stem verheven tégen ongevoegelijke kleding van toeristen. Aan personen wier klé'-w ding niet in overeenstemming is met „de eervolle christelijke traditie van het Venetiaanse volk" zal de toegang tot de basiliek worden geweigerd. Gees telijken wordt de raad gegeven Venetië niet gedurende de zomer te bezoeken, ook niet als gids voor gezelschappen. Stokebrand Volgens radio-Moskou wordt de opstand van de Naga-stam tegen de regering van India aan gestookt door de Verenigde Staten. De Naga-stam in Oost-India bestrijdt de regering nu reeds ruim een jaar en eist autonomie. Uitvinder De Italiaanse ontwerper van auto-carosserieën, Giovanni Farina is in Turijn overleden, 72 jaar oud. Farina werd van garage-arbeider een van 's-werelds vooraanstaande ontwerpers. Hij vond schok-brekers uit, de hydrau lische rem en de eerste automatische convertible, die op de Parijse auto-show van 1933 werd getoond. Instorting Door een instorting in een gang van een zwavelmijn bij Caltani- setta op Sicilië zijn dinsdag acht mijn werkers omgekomen. De instorting was het gevolg van een gasontploffing. Een arbeider wordt nog vermist. Zes per sonen, onder wie de directeur van de mijn, werden gewond naar de opper vlakte gebracht. 52. Toen Panda weer een beetje bij zijn positieven kwam en zag, wie er tegenover hem stond, was hij eigenlijk erg verheugd. Hij vergat helemaal, dat hij pas nog een ernstige ruzie met Joris had gehad en riep: „O Joris, wat ben ik blij dat ik je zie! Ik zit erg in de moeilijkheden! De journalis ten willen het Ding interviewen en nu zijn ze heel boos omdat ik niet kan vertalen wat het zegt! Je moet me helpen, Joris „Aha - ge zijt dus in moeilijkheden!", knik te Joris hooghartig. „Als latinist zou ik u toe willen voegen: „sic transit gloria Pandi", hetwelk vrij vertaald wil zeggen, dat uw hoogmoed voor de val gekomen is! Laat het u een les zijn, makkertje om een oud vriend als mij in den vervolge met groter eerbied tegemoet te treden! En overigens zult gij begrijpen, dat ik op uw smeekbeden niet in kan gaan. Gij hebt mij de deur gewezen en daar houd ik mij aan. Jammer, heel jammer! Vooral, omdat ik, als Professor Doctor Goedbloed, de enige ben, die het Kzoz verstaatJoris had de laatste woorden met een zekere stem verheffing uitgesproken, zodat zij ook goed hoorbaar waren voor de drie journalisten, die nog steeds, brandend van weetgierig- hei, uit het raam leunden; en het is dus begrijpelijk, dat deze als met één stem uit riepen: „Hij is Professor Goedbloed! Hém moeten we hebben! Komt u toch binnen! Vlug - we hebben haast! We hebben een baantje voor u!" En zo hesen ze Joris met vereende krachten naar binnen - een be handeling, die hij zich met een zachte glimlach liet welgevallen. DE OMGANGSVORMEN waren in de middeleeuwen zorgvuldig geformaliseerd en nauwkeurig omschreven althans voor zover het de hofkringen en de adel betrof. Het formele eergevoel was destijds in onze streken zó sterk ontwikkeld, dat een ver grijp tegen de etiketten als een dodelijke belediging werd opgevat, gelijk thans ook nog bij verschillende oosterse volken het geval is. Kernachtig werd het middeleeuwse begrip van vor melijke beleefdheid uitgedrukt door de uitspraak van Chastel- lain: „wie zich vernedert voor zijn meerdere, verhoogt en ver menigvuldigt zijn eigen eer, en het goede van die daad straalt op zijn gelaat terug". Vandaar de wijdlopige plichtplegingen in die dagen om de ander te laten voorgaan en het tegenstribbelen van die kant om de voor rang te nemen. Het vormelijke eergevoel was zo sterk, dat bij het ingaan van een poort of deur rustig een kwartier tijds aan plichtplegingen werd besteed, waarna het zelfde spelletje zich bij alle volgende deu ren en toegangen kon herhalen. Toen vlak voor de slag bij Crécy vier Franse ridders de opstelling der Engelsen hadden verkend, wachtte de Franse koning met ongeduld hun bericht en reed de edelen langzaam over het veld tegemoet. Desge vraagd, wilde geen der vier ridders echter het woord nemen opdat de anderen de eer zouden kunnen smaken de eerste woorden tot de souverein te mogen spreken. De plichtplegingen om de ander te laten voor gaan namen dus weer een aanvang, tot de Franse koning Philips VI bijkans uit zijn vel sprong van ongeduld en een van de edelen kort en goed gebood nu eindelijk eens te zeggen wat er op het toekomstige slagveld te wachten stond. Momenteel is die wedijver in beleefdheid als een restantje bij de kleine burger blij- ven hangen. Het weigeren om voor te gaan, het herhaald aanmoedigen om nog wat te blijven of om nog wat van een-gerecht te nemen is sedert de vorige eeuw zo goed als geheel verdwenen uit de omgangsvor men van hogere kringen. Bovendien wor den deze vormen ook helemaal niet meer gedekt door de opvattingen waaruit zij oorspronkelijk waren gesproten, t.w. dat het als een ondragelijke schan de voor jezelf moest worden beschouwd, indien de meer dere niet de plaats kreeg die hem volgens de etikette toe kwam. Veel méér dan voze, holle vormen, waren die middel eeuwse etiketten overigens niet. Laten we het anders zeggen: zij werden niet gedragen door innerlijke beschaving. Hoe anders te verklaren dat de begrafenis van de Franse koning Karei VI vormelijk tot in de puntjes was geregeld, maar werd verstoord door een twist tussen de monni ken der abdij van St. Denis en de leden van het gilde der zoutmeters die bijna met elkaar op de vuist gingen om het bezit van het staatsiekleed? Bij alle vormelijkheden voor het aangezicht des koning neemt de kardinaal van Bar de woorden „leugenaar" en „gemene hond" in de mond ter aan duiding van een prediker En de edelman de Lannoy vindt de audiëntie bij de hertog van Bourgondië toch niet zó deftig, of hij slaat de aanklager met een ijzeren hand schoen op het hoofd. Neen, van werkelijke beschaving hebben wij toch een andere opvatting. Nu we zojuist de slag bij Crécy hebben genoemd, is het wellicht dienstig er op te wijzen, dat de honderdjarige oorlog geen 100 jaren heeft geduurd. Daarover morgen. ff rétillon (Nadruk verboden

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 2