j HET WEER
Washington wil zich met Moskou
verstaan over raketten
Britse proef met
kernlading voor
raket gelukt
Ommezzvaai wekt in Londen
grote verwondering
Haarlems Dagblad
Dulles herziet zijn mening over Kroesjtsjev's aanbod
Triomf van
de mens
EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN
Het woord is aan
Sieraden ter waarde van
f 9000,- ontvreemd
Brutale inbraak in Haarlem
Garnalenkotter bij
IJmuiden gestrand
Weinig verandering
8 Overwegend zwakke verander-
8 lijke wind.
8 Volledige weerrapporten op pagina twee 8
Watertanden
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 922 DODEN
Huygensprijs 1957 voor
mr. F. Bordewijk
Acht doden in het verkeer
72e JAARGANG No 78
Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon
Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519.
Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout
straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie
tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
WOENSDAG 9 OKTOBER 1957
IJmuider Courant
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
302e JAARGANG No 231
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.,
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt
dagelijks, behalve op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65,
franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct Giro
rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
In de afgelopen nacht zjjn in Haarlem
niet minder dan vier inbraken gepleegd,
waardoor de politie, die de laatste weken
verscheidene diefstallen in scholen tn
dergelijke kreeg uit te zoeken, voor
nieuwe puzzles wordt geplaatst. Het is
nog niet bekend, of men hier met een
groep inbrekers te doen heeft. Een grote
buit was het resultaat van een brutale en
gedurfde operatie, die inbrekers afgelopen
nacht, beschermd door de mist, in de
Grote Houtstraat hebben uitgevoerd.
Vermoedelijk tussen half drie en half
vier is het ruit van een juwelierszaak,
gevestigd op nummer 109, kapot geslagen
o'm een hoeveelheid gouden ringen en zo
genaamde slavenarmbanden te ontvreem
den. Het raam van de juwelierszaak werd
afgeschermd met een grof tralievenster.
Eerst is getracht het raam stuk te snijden.
Toen dat niet gelukte is de ruit met een
steen ingeslagen.
Met enkele grepen door het gat heeft
men de ringen en armbanden weggegrist
en zich daarna uit de voeten gemaakt. In
zijn haast heeft de inbreker enkele gou
den ringen voor de winkel verloren. Om
ongeveer vier uur werd de diefstal door
een passerende politie-agent ontdekt. De
totale waarde van het gestolene bedraagt
negenduizend gulden.
Tegen de middag is vlak bij de IJmui-
dense semafoor in dichte mist de garnalen-
kotter „Adrianus" gestrand. Het schip
loopt geen gevaar. Men denkt het bij hoog
water vlot te kunnen brengen. De stran
ding geschiedde direct na het vertrek van
het scheepje naar zee.
50000000000000000000000000000000000000000000000000000000
I VERWACHTING, medegedeeld door jj
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
woensdagavond tot donderdagavond, 8
opgemaakt om 11.15 uur:
In de nacht en ochtend op vele 8
plaatsen mist, die overdag op de 8
meeste plaatsen optrekt. Weinig
8 verandering in temperatuur, g
Jjoooooooooorooooooooooootxxxxxxxxxjooóoooooooooooooooooa
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
LONDEN (Reuter) Het Britse ministe-
Het woord is een levend wezen.
Het Amerikaanse leger heeft het groot
ste militaire vliegtuig ter wereld in
gebruik genomen na een serie proef
vluchten, waarmee reeds in april 1956
een begin werd gemaakt. Het toestel
kan een nuttige last van 20.000 kg ver
voeren over een afstand van 6400 km.
De vleugelwijdte is 54, de romplengte
45 meter. Het topje van de staart ligt
14'lt meter boven de grond. Gemid
delde snelheid van het vliegtuig:
560 km per uur.
Laat maar regenen. Het deert
u niet met zo'n echte Gelderse
rookworst bij de maaltijd. Maar
er moet wèl Anton Hunink op
het loodje staan. Want dat garan
deert u pittige, knappend-verse
smeuïge worst.
Hoe verser - hoe lekkerder
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
rie van bevoorrading heeft medegedeeld,
dat de derde en laatste ontploffing in de
huidige reeks proefnemingen met kern
wapens op het proefterrein van Maralin
ga in Zuid-Australië wordt uitgevoerd,
heeft plaatsgehad. Van een op driehonderd
meter zwevende ballon af werd de met een
kernlading ge wide kop van een lange-af-
stands-raket tot ontploffing gebracht. Vol
gens waarnemers wijst het slagen van
deze proef er op, dat Groot-Brittannië een
offensief kan beginnen tegen elke staat.
die een oorlog met kernwapens zou aan
vangen.
ADVERTENTIE
De kop is zodanig vervaardigd, dat ont
ploffing ervan zo groot mogelijke vernie
tiging van vijandelijke militaire uitrusting
teweeg '-rengt, met een zo gering mogelij
ke radio-actieve uitstraling. Het wapen
draagt daarom de naam „Gentleman".
Van Australische zijde werd vernomen
dat de „Britten thans verder gevorderd
zijn dan de Amerikanen, omdat zij, buiten
hetgeen zij zelf hadden ontdekt, ook ge
bruik hebben kunnen maken van Ameri
kaanse vindingen".
De ontploffing werd op dertien kilome
ter afstand gadegeslagen door vertegen
woordigers van vele landen, waaronder
Nederland.
Deze waarnemers vertegenwoordigen
zowel leden van de NAVO, de Bagdadse
trdragsorganisatie, de ZOAVO en het
bondgenootschap tussen Australië, Nieuw-
Zeeland en de Verenigde Staten, als lan
den die een neutralistische nositie in de
internationale politiek innemen.
De proefneming toont duidelijk de vor
deringen aan, die de Britten hebben ge
maakt sinds zij, vijf jaar geleden, voor de
eerste maal een kernwapen tot ontploffing
brachten. De mogelijkheid bestaat, dat de
„Gentleman", als kop van de raket „Ve
hicle" spoedig van Christmas-Island af,
in de Grote Oceaan, zal worden afgevuurd.
De Australische regering heeft destijds
bezwaar gemaakt tegen het afschieten op
haar gebied van een lange-afstandsraket
met een kernlading.
I"'i
i i
Bij verkeersongelukken in 1957
j in ons land zijn terstond of kort
daarna om het leven gekomen 922
personen, van wie 179 kinderen.
Deze tekening van de aardsatelliet is
door Russische geleerden vervaardigd
en gepubliceerd in de Pravda en in het
tijdschrift „Ogonjok".
De kunstmatige aardsatelliet, de „spoet
nik", die sedert vrijdag om de aarde heeft
gecirkeld, schijnt een kort bestaan te zijn
beschoren. Volgens verscheidene deskun
digen zal hij, zoals dat in menselijke ge
vallen heet. „de nacht niet halen". Over
onze echte, natuurlijke maan heeft men
dat tenminste nooit kunnen zeggen.
Maar zelfs al gaat de kunstmaan straks
bij het terugvallen in de aardse atmosfeer
in stof op, zal haar kortstondige carrière
van onuitwisbare betekenis zijn geweest
voor de menselijke samenleving. En het
woord „samen-leving" dient men daarbij
zeer letterlijk te nemen. Want het samen
leven zelf van het mensdom op aarde zal
onherroepelijk worden beïnvloed door het
feit, dat dat mensdom een eerste, beslis
sende stap heeft gedaan naar de verovering
van de ruimte.
In Amerika, en ook elders in het Westen,
heeft men er zich zeer over opgewonden
dat het de Russen zijn geweest, die de
kunstmaan-wedloop hebben gewonnen. In
derdaad heeft het Kremlin hierdoor een
grote politieke troef in handen gekregen,
die het op allerlei manieren zal kunnen
uitspelen. Bovendien is er in het Westen
bezorgdheid uitgesproken over de moge
lijke militaire implicaties van de situatie,
die de „spoetnik" heeft geschapen. En die
bezorgdheid is evenzeer begrijpelijk, want
voor het lanceren van een kunstmatige
aardsatelliet is een enorme technische
wetenschap inzake de constructie en het
afschieten van zeer vèrdragende raketten
nodig: en met zulke raketten kan men niet
alleen kunstmanen het heelal in zenden,
men kan er ook - door ze van atomaire
ladingen te voorzien - in verre werelddelen
massamoord mee begaan.
Wij voor ons vinden het niet zo vreselijk
belangrijk, dat niet de Amerikanen maar
de Russen de eerste kunstmatige aard
satelliet hebben weten te lanceren. Want
het was algemeen bekend dat ook de
Amerikanen in de loop van het Geofysische
Jaar startklaar zullen zijn, en de Russische
voorsprong van enkele maanden welk
een slag dat ook is voor het Amerikaanse
prestige en voor Amerikaanse eigendunk -
is wetenschappelijk van geringe betekenis.
De enige waarlijk belangrijke kant, die er
onzes inziens aan zit, is van psychologisch-
politieke aard: zij, die In het Westen (en
vooral aan de overkant van de Oceaan) er
nog altijd niet van overtuigd waren dat de
Sovjet-Unie in technisch-militaire zin op
gewassen is tegen datgene wat de weste
lijken op dat gebied in petto hebben, zullen
nu hun twijfel moeten laten varen. En dat
zal het Westen ongetwijfeld voorzichtiger
maken. Waar - helaas - tegenover staat,
dat het Kremlin door deze prestige-over-
winning misschien in dezelfde mate ón-
voorzichtiger wordt.
Het lijkt ons echter verkeerd, de ontzag
wekkende daad, die het lanceren van de
eerste kunstmatige aardsatelliet ongetwij
feld is. vóór allej te zien als een nieuw
aspect van de bewapeningswedloop. Het
was dan ook wel weer een heel zwakke
zet van minister Dulles, met de Russen
alleen over internationaal toezicht op het
lanceren van aardsatellieten te willen
spreken in het kader van de (tot dusver
vastgelopen) ontwapenings-onderhandelin-
gen. Gelukkig is hij hiervoor door presi
dent Eisenhower op de vingers getikt en
heeft hij het standpunt van het State
Department daarop in recordtijd „herzien".
Hij wil er nu wèl met de Russen over
praten zonder de ontwapening er bij te
slepen - en dat vindt de Engelse regering
nu weer niet prettig.
Er dringt zich hier een vergelijking op
met het afwerpen van de eerste atoombom
in 1945 Ook dat was een wereldschokken
de gebeurtenis, waarbij de mensheid een
geheel nieuwe fase van haar ontwikkeling
betrad Het heeft :aren geduurd eer alge
meen werd beseft, dat atoomenergie niet
slechts geschikt was voor het zaaien van
dood en verderf, maar dat zij tevens revo
lutionaire mogelijkheden bood tot heil van
de mens. Bij het lanceren van de aardsatel
liet is de toestand omgekeerd: hier ligt de
eerste kennismaking in het zuiver weten
schappelijke vlak en de militaire mogelijk
heden dienen zich slechts op de achtergrond
aan. Als de mensheid haar verstand ge
bruikt, behoeft het tot verwezenlijking van
die militaire mogelijkheden nooit te komen.
Maar daarvoor dient zij in de eerste
plaats het voorbeeld te volgen van haar
wetenschappelijke leiders en zichzelf te
feliciteren met een ongelooflijke nieuwe
prestatie, niet van „de Russen", niet van
„de communisten", maar van De Mens.
Alleen zo gezien krijgt de kunstmaan de
betekenis, die haar toekomt.
Simon Koster
door de ruimte moet doorstaan. Dr. Mat
thews wilde niet zeggen, of de vertraging
in de uitvoering van het Amerikaanse
kunstmaanproject te wijten is aan het
onvermogen om een voldoende krachtige
raket te bouwen, die de kunstmaan in
haar baan moet brengen.
WASHINGTON (UP) Het Amerikaanse departement van Buitenlandse
Zaken heeft een snelle ommezwaai gemaakt: minister Dulles heeft zich op een
persconferentie bereid verklaard met de Sovjet-Unie te spreken over controle
van satellieten en raketten, ballistisch en geleid, los van een allesomvattende
ontwapeningsovereenkomst. De Amerikaanse bondgenoten zouden echter in
dergelijke besprekingen evèneens moeten worden gekend. Kort voordien had
een woordvoerder van Dulles' departement, Jameson Parker, Kroesjtsjev's voor
stel, dat maandag is gedaan in een interview met James Reston van de „New
York Times" afgewezen, waarmee het Russische voorstel, een Amerikaans-
Russische overeenkomst te sluiten betreffende satellieten en geleide en ballis
tische projectielen, van de baan leek te zijn. Parker zei dat de Verenigde Staten
een dergelijke overeenkomst alleen konden sluiten in het kader van een
algemeen ontwapeningsakkoord tussen meerdere naties. Volgens de Amerikaanse
regering moet een internationale studiecommissie een plan opstellen opdat aard-
satellieten en projectielen die tot zeer grote hoogte stijgen „slechts voor vreed
zame doeleinden worden aangewend", zo verklaarde Parker.
Het bestuur van de Jan Campertstich-
ting heeft de Constantijn Huygensprijs
1957 groot vijfentwintighonderd gulden
toegekend aan mr. F. Bordewijk als be
kroning van zijn gehele oeuvre. De com
missie van advies bestond uit mr. A. Moüt,
Bert Bakker, Pierre H. Dubois en G.
Kamphuis.
De uitreiking van de prijs zal geschie
den op woensdag 30 oktober te 20.15 uur
in het Gemeentemuseum te Den Haag.
Te Oosterhout is de heer A. van
Loon met zo'n grote vaart tegen de neer
gelaten slagboom van de brug over het
Wilhelminakanaal gebotst, dat hij korte
tijd later is overleden.
Het 6-jarig meisje M. de Kok is te T i 1-
b u r g door een auto aangereden, toen het
plotseling de weg overstak. Het kind is
aan zijn verwondingen bezweken.
Het vierjarige meisje A. I„ dat aan een
touw met een rij kleuters onder geleide
van een religieuse te Sluiskil de Nieu
we Kerkstraatbovenweg overstak, is zeer
ernstig gewond, toen het touw werd mee
gesleurd door een achterop komende per
sonenauto. Enkele kleuters kwamen ten
val. Het meisje I. heeft vermoedelijk het
touw niet meer los kunnen aten waardoor
het,'toen de bestuurster van de auto door
de schrik de macht over het stuur verloor
en de auto van de dijk afreed, werd mee
getrokken. Het meisje is naar het zieken
huis vervoerd, waar het enkele uren later
overleed.
De zeventienjarige W. Hommerson, die
te N ij m e g e n met zijn bromfiets tegen
een vrachtauto reed, is daarbij zo zwaar
gewond, dat hij in het Canisiusziekenhuis
is overleden.
Te Vught is de 28-jarige mejuffrouw
M. Uuyten, wijkverpleegster te Helvoirt.
door een vrachtauto zodanig aangereden,
dat zij kort daarop in het Groot Zieken-
gasthuis te 's Hertogenbosch is overleden.
Zij was met haar bromfiets gevallen door
dat zij het wiel van een voor haar rijden
de fiets raakte.
Op het rijwielpad langs de Rademaker-
sraat te Soesterberg zijn twee brom
fietsers met elkaar in botsing gekomen. De
78-jarige nachtwaker H. Pastunink werd
hierbij zo ernstig gewond, dat hij in het
ziekenhuis de Lichtenberg is overleden.
De 44-jarige C. Guiten is met een perso
nenauto op een stilstaande vrachtauto in
de Werenlaan te Nijmegen gebotst. De
botsing was zo hevig, dat de heer Cuiten
ernstig gewond werd en naar het Canisius
ziekenhuis werd overgebracht, waar hij
inmiddels aan de gevolgen is overleden.
Zijn echtgenote van 44 jaar en een dertien
jarig zoontje werden ernstig gewond.
Bij het achteruitrijden van een vracht
auto bij de ingang van een meubelfabriek
te Vlaardingen is de 16-jarige Schie
dammer A. J de H. met zijn hoofd tussen
de laadbak en een betonnen paal beklemd
geraakt. Hij werd in zorgwekkende toe
stand in het ziekenhuis te Schiedam op
genomen. In de loop van de avond is hij
overleden.
Talloze proeven
Dulles was op de persconferentie ver
gezeld van de ontwapeningsdeskundige
Harold Stassen. De minister zei te geloven
dat de Sovjet-Unie „ongetwijfeld" een pro
pagandistische overwinning heeft behaald,
doch „niet meer dan dat". Hij voegde hier
evenwel aan toe dat het lanceren van de
satelliet niettemin „een grote wetenschap
pelijke prestatie" is. Volgens Dulles komt
het voorstel van Kroesjtsjev overeen met
het Amerikaanse voorstel, dat op de Lon-
dense besprekingen door de Sovjet-afge
vaardigde werd verworpen. Het Ameri
kaanse standpunt zal vanmorgen in de
UNO-Assemblée uiteengezet worden.
De' westelijke voorstellen, die in augus
tus te Londen werden gedaaan, voorzagen
echter in bestudering van ruimtevaart
problemen na het van kracht worden van
een inleidende algemene ontwapenings
overeenkomst. Er zouden maanden, zo niet
jaren, voorbij zijn gegaan eer een derge
lijke overeenkomst gesloten en van kracht
zou zijn geworden. Deze voorstellen hiel
den in een „multi-laterale studie en geen
bi-laterale studie van de Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie".
LONDEN (UP) De bereidheid van de
Verenigde Staten een satelliet-akkoord met
de Sovjet-Unie te sluiten, heeft in Britse
politieke kringen grote verwondering ver
wekt. Woordvoerders van het Foreign Of
fice hadden, evenals hun collega's te Wash
ington, de voorstellen van Kroesjtsjev van
de hand gewezen. De Amerikaanse omme
zwaai heeft echter vooralsnog geen offi
cieel Brits commentaar uitgelokt.
Kroesjtsjev heeft tegenover James Res
ton in een interview te verstaan gegeven
dat de lancering van de kunstmaan moge
lijk een nieuwe benadering kan opleveren
voor ernstige gesprekken tussen Moskou
en Washington.
ADVERTENTIE
WASHINGTON (Reuter) Adlai Ste
venson, die twee maal kandidaat der De
mocratische partij voor het presidentschap
der Verenigde Staten is geweest, heeft in
een commentaar op het lanceren van de
Russische kunstmaan verklaard: „het gaat
er niet alleen om, dat wij in onze gevoelens
van trots zfjn gekwetst. Onze veiligheid
staat op het spel".
Nadat de Sovjet-Unie kortgeleden een
ballistische raket heeft afgevuurd, is zij er
nu in geslaagd een kunstmaan te lanceren.
Dit vormt een bevestiging van de reeds
door vele Amerikanen geuite waarschu
wing, dat de Sovjet-Unie de Verenigde
Staten in enkele der belangrijkste gebie
den van wetenschappelijke ontwikkeling
heeft voorbij gestreefd. Ik hoop, dat de
Amerikaanse regering zich niet tevreden
zal stellen met. het geven van nieuwe, mis
leidende, geruststellende verzekeringen Er
steekt niets verkeerds in de erkenning der
Russische prestaties, doch het zou zeer ver
keerd zijn ons voor de gek te houden.
Vooraanstaande Amerikaanse geleeiden
hebben president Eisenhower dinsdag oo
zijn verzoek ingelicht over de prestaties
van de Russische kunstmaan en over de
voortgang van het Amerikaanse program
ma voor aardsatellieten.
Senatoren ongerust
Senator Symington, minister voor de
luchtvaart onder president Truman, heeft
Eisenhower in een telegram verzocht een
speciale zitting van het. Congres over het
lanceren van de Russische kunstmaan bij
een te roepen.
(UP) Senator A. Smathers heeft
eveneens aangedrongen op een onderzoek
door de senaat naar de tekortkomingen in
de programma's voor de ontwikkeling van
satellieten, raketten en de intercontinen
tale ballistische projectielen. Senator Sy
mington heeft zaterdag een dergelijk on
derzoek gevraagd. Smathers drong erop
aan te zoeken naar de redenen waarom
de Amerikanen er niet in geslaagd zijn ge
lijke tred te houden met de Russen.
ITALIAANSE SPORTTRUIEN 39.50
Tweemaal de herfst: beeld en spiegel
beeld in een Amsterdamse gracht, waar
auto's en woonarken onder het neer
dwarrelend lover schijnen te dromen.
Door de mist heeft de zon zich een weg
gebaand. De glans van het eerste hel
dere licht glijdt over het xvnt.er.
(AFP) Er is een Amerikaanse kunst
maan, die onmiddellijk kan worden ge
lanceerd, zo heeft dr. Whitney Matthews
één van de leiders van het laboratorium
van de marine te Washington in een
vraaggesprek verklaard. Hij voegde hier
aan toe, dat het bewuste model één van
de vijf welke thans worden vervaardigd
de afgelopen weken onderworpen is
aan talloze proeven, die zwaarder zouden
zijn dan hetgeen het apparaat op zijn reis