Aandelenmarkt was ontwricht door de
emissie-aankondiging van Kon. Shell
Gillette
Zes percent staatsobligaties en
pandbrieven doen hun intrede
De strijd tegen A-griep
bewijst opnieuw
de voortreffelijke
eigenschappen
van het veel
voorgeschreven middel
AsraeiM
Effecten -en
Geldmarkt
Zacht maar bewolkt weer
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
Om u werkelijk fris
en schoon te scheren
gaat er niets boven
water
zeep
en een
blauw
mesje...
ia Aet zo
Koersontwikkeling in labiel evenwicht
mder'Biufenk/Mii
NAAIMACHINES
Wereldnieuws
V.J
it IJ DAG 11 OKTOBER 1957
Op IJ-tunnellening werd
voor f 884.000 ingeschreven
Bijenkorflening sterk
overtekend
II
is
René Mayer over de Duitse
kolenprijzen
PUMA en UNGARY
SPORTHUIS SCHOLTE
INTEELT
(Van onze financiële medewerker)
HET BERICHT DAT DE KONINKLIJKE-SHELL voornemens is in het voorjaar
van 1958 voor een bedrag van niet minder dan f IV2 miljard een beroep op de
internationale kapitaalmarkt te doen, heelt de toch reeds sombere beurzen zozeer
van streek gebracht dat zowel in New York als in Amsterdam, Londen, Parijs en
Brussel op de aandelenmarkt een zeer gevoelige koersdaling is ingetreden, welke
met grote omzetten gepaard ging doordat vele fondsenhouders het hoofd min of meer
kwijt raakten en overhaast tot verkoop overgingen. Ongeveer 900 miljoen gulden
wordt door de Koninklijke geëmitteerd en 40 miljoen tot 55 miljoen pond sterling
door de Shell Transport and Trading Cy. Vroeger werd een emissie van de
Koninklijke-Shell doorgaans als een haussemotief beschouwd, omdat het concern
kennelijk nieuwe expansiemogelijkheden zag en de claim welke bij de emissie vrij
kwam, werd gezien als een welkome aanvulling van het betrekkelijk lage rendement,
vooral omdat sinds 1929 de uitgifte van aandelen steeds tegen 100 pet. plaats vond.
Thans echter acht men de koersontwikkeling van de aandelen door een nieuwe
emissie bedreigd, omdat onmiddellijk de vraag opkomt of de kapitaalmarkt hier en
in het buitenland een bedrag van 1% miljard zal kunnen opbrengen, zonder
dat het toch reeds labiele evenwicht verder wordt verstoord, temeer nu in de V.S.
de grote rivaal van de Koninklijke-Shell, de Standard Oil of New Jersey, met een
emissie van 250 a 300 miljoen aan de markt zal komen. Bovendien toucheren
aandeelhouders van de Koninklijke ditm. geen grote claim, omdat de nieuwe
aandelen niet pari zullen worden uitgegeven, maar tegen een koers welke verband
zal houden met de notering van de aandelen op het tijdstip, waarop de emissie
plaats vindt. Vrijwel tegelijkertijd heeft de regering de Woningbouwlening uit
gegeven met een rentevoet van 6 pet., terwijl de Friesch-Groningsche Hypotheek
bank, gevolgd door de Westlandsche, de uitgifte van 6 pet. pandbrieven heeft
aangekondigd.
Eerst iets over de Koninklijke. Sinds 1954
heeft zij een geplaatst kapitaal van 1200
miljoen, waarvan zich thans ongeveer 2/z
in het buitenland bevindt, zodat een derde
deel van het gevraagd bedrag (ongeveer
900 miljoen) derhalve ongeveer 300 mil
joen, voor rekening komt van de Neder
landse houders. Aangenomen wordt dat de
uitgifte zal geschieden tegen een koers in
de buurt van 150 per aandeel van 20
(dus in de oude noteringsvorm tegen 750
pet.), wat wil zeggen dat het nominale
kapitaal met ongeveer 120 miljoen wordt
vergroot ofwel met een-tiende en men met
10 oude aandelen dus op één nieuw zal
kunnen inschrijven. Als de aandelen even
als voorheen weer a pari werden uitge
geven, dan zou het nominale kapitaal van
de Koninklijke niet met ongeveer 120
miljoen, maar met 900 miljoen moeten
worden vergroot en de dividenduitkering
zou in dat geval uiteraard een veel groter
bedrag vereisen. Dit duidt er op dat de
Koninklijke-Shell er op bedacht is ook in
de toekomst een zo groot mogelijk deel van
de winst in het bedrijf te houden met het
oog op de financiering van verdere in
vesteringen. Het feit dat tot de uitgifte
van aandelen zal worden overgegaan, is
op zich zelf trouwens reeds een bewijs dat
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
ZW aggggssj m mmmsm
Voor f 28.900 teruggevraagd na
vertraging der bouwplannen
Van de zijde van de gemeente Amster
dam wordt medegedeeld, dat op Groot-
boeknening IJ-tunnel, de zogenaamde
„burgerzinlening", voor ruim f 884.000 in
geschreven, waaronder bedragen van
f 10.000.
De laatste tijd, nu de bouw van de IJ-
tunnel getemporiseerd lijkt te worden,
hebben 26 inschrijvers hun geld terugge
vraagd tot een totaalbedrag van f 28.900.
De gemeente Amsterdam heeft gemeend
aan het verzoek van deze inschrijvers te
moeten voldoen. Maar er is geen voorstel
van het gemeentebestuur te verwachten,
ook aan hen, die geen restitutie hebben
gevraagd, in de nabije toekomst de inge
schreven bedragen terug te geven.
De inschrijving op de f 5.000.000 nom.
6°/o 15 jarige obligaties n.v. magazijn „De
Bijenkorf" is dermate overtekend, dat op
de inschrijvingen een belangrijke reductie
moet worden toegepast.
het bij de nieuwe investeringen van de
Koninklijke-Shell om steeds grotere be
dragen gaat. De laatste emissie van de
Koninklijke vond plaats in 1948 en volgens
het jaarverslag van 1956 is gedurende de
laatste vijf jaar door het concern voor
ongeveer 16 miljard aan kapitaal ge
ïnvesteerd; alleen in 1956 reeds 388 mil
joen, wat dus wil zeggen dat deze inves
teringen grotendeels uit eigen middelen
konden worden gefinancierd. Men ziet dus
bij de Koninklijke-Shell hetzelfde ver
schijnsel als bij vele andere ondernemin
gen, namelijk dat de kapitaalbehoeften in
sterkere mate stijgen dan de winsten. Met
de waarschijnlijkheid hiervan houdt de
Koninklijke-Shell in elk geval thans reke
ning.
Men is het er op de beurs wel over
eens dat deze emissie van de Koninklijke
voor de Nederlandse kapitaalmarkt een
krachtproef zal zijn, ook al duurt het nog
een halfjaar alvorens zij zal worden uit
gebracht. Als niet alle claims in ons land
worden gebruikt, dan zal een deel daarvan
naar het buitenland gaan en het aandeel
van Nederland in het kapitaal van de
Koninklijke zou dan verder dalen. Het is
trouwens opmerkelijk dat het buitenland
(Amerika, Frankrijk, Zwitserland) Op de
sterk verlaagde koersen van deze week in
Amsterdam als koper optrad, waaruit wel
blijkt dat men ginds het vertrouwen in de
toekomst van het olieconcern niet heeft
verloren. Het is te hopen, dat de Neder
landse belegger in staat zal zijn straks
tenminste het derde deel van de nieuwe
emissie op te nemen, want ook al heeft de
Koninklijke-Shell haar moeilijkheden en
gaan de fluctuaties van de conjunctuur
haar niet voorbij, aandelen Koninklijke
blijven voor de belegger een van de meest
aantrekkelijke beleggingsobjecten.
De Woningbouwlening
Zo komen w(j bjj de Nederlandse kapi
taalmarkt terug, die nog altijd geen teke
nen van ontspanning laat zien. De regering
is nu eindelijk zover dat zij het rente
gamma voor de Bank van Nederlandsche
Gemeenten heeft losgelaten en met een 6
pet. lening komt, die 25 jaar loopt en waarop
de eerste zes jaar geen aflossing zal
plaats vinden; vervroegde aflossing zal
pas na 10 jaar mogelijk zijn. De obliga
tiehouder is dus geruime tijd van zijn
rendement verzekerd, hetgeen voor velen
een grote aantrekkelijkheid zal zijn. Klaar
blijkelijk om een mislukking te voorkomen,
heeft de regering het bedrag van de lening
in eerste aanleg op 100 miljoen gesteld,
maar als er meer wordt ingeschreven zal
haar dit welkom zijn. Want een veel
groter bedrag is nodig om de gemeenten
uit hun financiële perikelen te redden.
Zoals reeds is meegedeeld zullen de
woningwetwoningen met rijksgeld worden
gefinancierd, waarvoor de regering op de
begroting voor 1958 540 miljoen heeft
uitgetrokken; de onderhavige lening is
dan ook vooral bestemd voor de finan
ciering van de onderhanden zijnde werken
en de uitgaven der gemeenten, welke met
de woningbouw verband houden. De wet
houder van Financiën van Amsterdam
heeft reeds becijferd dat als de lening niet
meer dan voltekend wordt, dit voor de
hoofdstad slechts een bedrag van 2%
miljoen zal opleveren, hetgeen voor de
financiering van de kapitaalbehoeften van
die gemeente geen rol speelt.
Er zal dus, om in de nood der gemeenten
te voorzien, voor een veel groter bedrag
moeten worden ingeschreven en de vraag
klemt thans waar het geld vandaan moet
komen. Nog afgezien van een andere
vraag, namelijk of er voor de belegger van
thans niet andere, nog meer aantrekkelijke
objecten te krijgen zijn. De Bijenkorf geeft
de nieuwe obligatiehouders het voordeel
dat vervroegde aflossing geheel is uitge
sloten, maar vraagt niet meer dan 5
miljoen, terwijl bovendien aan een staats
obligatie grotere waarborgen worden toe
gekend dan aan obligaties van particuliere
ondernemingen. Er zijn echter oude staats
obligaties, welke een hoger effectief rende
ment bieden bieden dan 6 pet., als met de
belastingvrije koerswinst bij aflossing
wordt rekening gehouden. Dit spreekt ech
ter de belegger blijkbaar niet aan en de
zekerheid dat men van een staatsobligatie
jaarlijks 6 pet. rente ontvangt, blijft dus
een grote attractie, ook al weet men niet
hoe de rentestand zich verder zal ont
wikkelen.
Dat de Friesch-Groningsche en de West
landsche Hypotheekbank 6 pet. pand
brieven beschikbaar stellen de West
landsche zelfs tegen 99 pet. duidt er op
dat men ook in die kringen vooreerst geen
daling van de rentestand verwacht, al heeft
men zich het recht voorbehouden de pand
brieven na twee jaar vervroegd af te
lossen. Aan de ene kant kan worden ge
constateerd dat de gemeenten bezig zijn
hun geprojecteerde investeringen geducht
in te krimpen en dat ook de particuliere
bedrijven zich op dat punt zoveel mogelijk
beperkingen opleggen, een verschijnsel, dat
men ook in de V.S. kan waarnemen. Aan
de andere kant staan de gemeenten voor
absoluut noodzakelijke kapitaalsuitgaven,
welke tot dusver voor een groot deel met
kasgeldleningen werden gedekt, maar
straks via de Bank voor Nederlandsche Ge
meenten zullen moeten worden gefinan
cierd, omdat de regering voor nieuwe kas
geldleningen een maximale rente van 5%
pet. heeft vastgesteld, dit is ongeveer 2
pet. minder dan de laatste tijd werd be
taald.
Er wordt gespaard
De ontwikkeling van de kapitaalmarkt
blijft dus ook in ons land uitermate inte
ressant en zal ook de obligatie- en aan
delenmarkt blijven beheersen. Ziet men
naar de cijfers van de spaarbanken, dan
schijnt het met de nationale besparingen
nog allerminst vlot te gaan. Over de eerste
drie kwartalen van 1957 is er slechts goed
f 50 miljoen meer ingelegd dan terugge
haald tegen 234 miljoen in dezelfde
behalve dan water,
zeep en een nieilW
blauw Gillette mesje
periode van het vorig jaar. Maar dit zegt
thans niet veel, omdat de hoge rente
van de bankdeposito's en het hoge rende
ment van obligaties een begrijpelijke zuig
kracht op de spaargelden uitoefenen. Maar
er wordt natuurlijk gespaard. Bij het
nationaal inkomen van ongeveer 30 mil
jard hebben de besparingen in 1956 rond
5V2 miljard bedragen en naarmate de
bestedingsbeperking bij particulieren en
bedrijven doorzet, moet er gaandeweg meer
kapitaal beschikbaar komen. Het is maar
de vraag wanneer het evenwicht tussen
nationale besparingen en nationale be
stedingen weer zal worden bereikt. Nu van
alle kanten naar dit evenwicht wordt heen-
gewerkt, zal men zich niet aan een onbe
heerst pessimisme moeten overgeven en
zijn fondsen tot elke prijs aan de markt
moeten brengen. Want het Nederlandse
bedrijfsleven is in zijn kern gezond en
kan wel een stootje verdragen.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
WEERRAPPORTEN
■u-S
C
Boven Rusland handhaaft zich een hoge- houdt een zacht karakter alhoewel de tem-
druk<*ebied met een luchtdruk van 1036 mb peraturen morgenmiddag over het algemeen
in het centrum. Op het noordelijke gedeelte iets lager zullen zijn.
van de oceaan duurt de depressieactiviteit
voort. Een vore van lage luchtdruk verbindt
het depressiesysteem tussen Groenland en
Noord-Noorwegen met een oud lagedruk
gebied ten westen van Portugal. Met een
zuidelijke bovenwind dreven gisteren wol
kenvelden uit Frankrijk Nederland binnen.
Daarvoor werd de nachtelijke afkoeling
sterk getemperd en daarmede samenhan
gend vormde zich slechts hier en daar korte
tijd mist.
Vanmorgen viel er uit de bewolking hier
en daar wat regen. Boven Engeland ligt een
front behorende bij de depressie tussen
Groenland en Noord-Noorwegen, dat lang
zaam naderbij komt. In verband daarmee Grenoble
zal er ook zaterdag vrij veel bewolking zijn Nice
met plaatstelijk enige regen. Het weer be-
Temperaturenbuiten
land maxima van giste
ren. Binnenland, heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur
Stockholm
Oslo
Aberdeen
Kopenhagen
Londen
Amsterdam
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Zaterdag 12 oktober
Zon op 7.01 uur, onder 18.55 uur.
Maan op 19.41 uur, onder 10.44 uur.
Maanstanden
16 okt.
23 okt.
30 okt.
14.44 uur
05.43 uur
11.48 uur
laatste kwartier,
nieuwe maan.
eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 12 oktober
Hoog water: 5.26 en 17.42 uur.
Laag water: 1.17 en 13.25 uur.
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
AjSccio
Mallorca
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
Twente
De Bilt
Eindhoven
3 a
<U B
0
1
2
0
0,1
0
0
3
0
0,1
0
0
0,2
0
0,2
0
17
0
0
0
0
half bew.windst.
t_
nevel
zzw
ii
mist
windst.
12
zwaar bew. wnw
17
geheel bew. nw
10
mist
windst.
17
nevel
ozo
14
zwaar bew.
ono
19
mist
windst.
19
mist
windst.
23
zwaar bew.
windst.
23
zwaar bew.
nw
22
nevel
zo
20
mist
O
10
mist
windst.
17
mist
z
19
mist
wzw
19
regen
windst.
20
onbewolkt
ozo
18
mist
windst.
23
nevel
O
26
zwaar bew. nno
23
zwaar bew. z 12
zwaar bew. windst. 12
zwaar bew. windst. 14
zwaar bew. z 10
geheel bew. zzo 10
zwaar bew. zzo 12
zwaar bew. ozo 12
Vlv. Z.-Limb. licht bew. zo 12
0,3
0,2
0,5
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
De voorzitter vande Hoge Autoriteit,
René Mayer, heeft donderdagochtend te
Luxemburg verklaard, dat de op 1 oktober
van kracht geworden verhoging van de
Duitse kolenprijzen voor de Hoge Autori
teit niet onverwacht is gekomen en niet
als overdreven of onverantwoord kan wor
den beschouwd. Volgens Mayer was de ko-
lenprijs in de overige EGKS-landen de
jongste tijd iets meer gestegen dan de
Duitse kolenprijs op 1 oktober. Die stijging
bedroeg 1,52 dollar in Nederland, 1,45 dol
lar in België en 1,43 dollar in Frankrijk,
tegenover een gemiddelde stijging van
1,31 dollar voor de Duitse kolenprijzen.
„Op het ogenblik", aldus Mayer, „zijn de
Roerkolen nog steeds goedkoper dan die
van de overige EGKS-landen, enkele Ne
derlandse kolensoorten niet te na gespro
ken".
Volgens Mayer werd de stijging van de
Duitse kolenprijs ten dele door de Duitse
binnenlandse wetgeving veroorzaakt, als
gevolg waarvan de lasten der kolen
mijnen, onder meer op sociaal gebied, met
2,15 dm per ton gewonnen steenkool zijn
gestegen. „Indien men de Europese kolen-
winning wil vergroten", zo ging Mayer
voort, „moeten in de mijnen belangrijke
investeringen worden gedaan. Om die
reden moet aan de mijnen een voldoende
rendabiliteit worden verzekerd, en moe
ten de kolenprijzen een zekere soepelheid
hebben. Indien de ontvangsten van de
mijnen daarentegen onvoldoende zijn, zal
het tenslote de belastingbetaler zijn, die
de investering voor de opvoering van de
produktie zal financieren".
ADVERTENTIE
voetbal-, hockey- en trainingsschoenen
met rubberzooi en nylon schroefdoppen
Gierstraat 59 - Tel. 21346 - Haarlem
Eieren. De Amerikaanse minister van
Landbouw, Ezra Benson, is donderdag
op een grote openluchtbijeenkomst in
Sioux Falls (Zuid-Dakota) bekogeld
met eieren door enkele verbitterde
boeren. Een half dozijn eieren spatten
rond Benson uiteen toen hij op een po
dium zijn prijzenpolitiek verdedigde.
Geen der eieren trof de minister, maar
één raakte zijn hoed en een andere
kwam terecht op het kostuum van gou
verneur Joe Foss, die zich eveneens op
het podium bevond.
Dollemansrit. Na een wilde jacht door de
straten van Milaan heeft' de politie een
pas uit een gesticht ontslagen geestes
zieke gearresteerd, die zich van een
motorvoertuig had meester gemaakt en
daarmee als een woesteling door de
stad reed. Tientallen andere automo
bilisten konden een botsing ternauwer
nood vermijden door haastig uit te
wijken. De man is nu weer in een ge
sticht opgesloten.
Dertien flesjes bier. Kolonel H. P. Stens-
gaard, commandant van het Deense
garnizoen in Aarhus, is veroordeeld tot
twintig dagen verzwaard arrest en in
trekking van zijn rijbewijs gedurende
twee jaar wegens het in kennelijke
staat besturen van een auto tijdens een
reis met officiële opdracht door Zuid-
Jutland. De kolonel bekende, dat hij
dertien flesjes bier had soldaat ge
maakt.
Schotel. Vier bewoners van de Fidzji-
eilanden, die in een kleine boot tussen
hun eilanden voeren, hebben naar zij
zeggen een vliegende schotel gezien,
die daalde tot enkele meters boven het
wateroppervlak. Het toestel, dat be
mand leek, liet een fel licht op hen
schijnen, dat hen duizelig maakte. Na
korte tijd verdween de schotel uit het
gezicht. De vier mensen die het ver
schijnsel gezien hebben, wonen in een
deel van de eilandengroep waar nog
geen lectuur of beeldverhalen over
vliegende schotels zouden zijn doorge
drongen.
Klap. Een onbekend gebleven man heeft
donderdag de vroegere Duitse veld
maarschalk Schörner, die momenteel in
München op beschuldiging van moord
terechtstaat, op straat een klap in zijn
gezicht gegeven. Schörner had juist
zijn huis verlaten. Zijn bril werd ver
nield en hij kreeg een wond naast het
oog. Zijn proces zal vandaag worden
hervat.
Banditisme. De Columbiaanse regering
heeft in het gebied van Quindio, ten
westen van de hoofdstad Bogota, een
militair bewind ingesteld om te trach
ten een einde te maken «aan het bandi
tisme in deze streek. In de provincie
Caldas zijn dezer dagen zes personen
vermoord en een vijftienjarig meisje
ontvoerd.
Niet enthousiast. Tijdens koningin Eliza
beth's a.s. reis naar Canada zal een
voorstel worden bestudeerd dat de be
noeming beoogt van koningin-moeder
Elizabeth tot Canada's volgende gou
verneur-generaal. Volgens de Daily
Mail zal de koningin de kwestie aan
snijden met de Canadese premier John
Diefenbaker en de waarnemende gou
verneur-generaal Vincent Massey.
Diefenbaker zou echter „niet zeer en
thousiast" zijn over het idee. Koningin
Elizabeth vertrekt zaterdag per vlieg
tuig naar Ottawa.
Vingerafdrukken. De Amerikaanse re
gering heeft besloten, dat voortaan in
het algemeen buitenlanders, die voor
een verblijf van minder dan een jaar
naar de Verenigde Staten komen, geen
vingerafdrukken meer behoeven „in te
leveren". De beslissing is genomen door
de ministers Dulles en Brownell
Justitie). Het besluit is mede een ge
volg van de bezwaren der communis
tische landen, die naar zij zeggen het
nemen van vingerafdrukken alleen bij
misdadigers toepassen. Op de vraag,
waarom men thans van deze praktijk
van vijftien jaren afstapt, wenste het
ministerie van Buitenlandse Zaken
slechts te verklaren, dat de beslissing
„in het belang van het land" genomen
is.
Represaille. De Sovjet-ambassaderaad te
Londen, Alfred Petroesewitsj, heeft
van de Britse autoriteiten geen toe
stemming gekregen om de plaats Har
rogate in het graafschap Yorkshire te
bezoeken, zulks als represaille voor het
feit dat vier leden van de Britse am
bassade te Moskou geen toestemming
hebben gekregen voor een reis naar
de badplaats Sotsji aan de Zwarte Zee.
Naar verluid wilde Petroesewitsj in
Harrogate een filmfestival bijwonen.
17. „Een goed brandweerman moet ge
wend zijn om op grote hoogte te werken",
sprak de kleine brandmeester en hij nam
Panda mee naar de binnenplaats van de
oude brandpost. Daar wees hij op een
angstwekkend hoge stellage. Klim maar
naar boven", sprak hij monter. N-naar
h-het uiterste p-puntje?"vroeg Panda ge
schrokken. „Wat dacht je? Zo staat het in
de voorschriften!", was het antwoord.
Zuchtend begon Panda de lange ladder te
beklimmen. Hij durfde niet op of om te
kijken en het zweet brak hem uit. Toen hij
het smalle, wankele platformpje had be
reikt, hoorde hij hoe diep onder hem de
brandmeester allerlei vage en deels on
verstaanbare aanwijzingen riep. Hij stond
nu onder de ladder met een soort vangzeil
in zijn handen, dat er vanaf die hoogte vrij
klein en niet zeer betrouwbaar uitzag.
„Springen!"riep hij dringend naar boven,
„spring dan toch!" „S-springen? Vanaf d-
deze h-hoogtein d-die kleine h-hoe-
pel?!", riep Panda met sidderende stem.
„ZO staat het in de voorschriften", ver
duidelijkte de brandmeester beneden.
„Klimmen naar hoogte en vandaar in een
vangzeil springen!"
ONDER inteelt wordt verstaan een hu
welijk tussen bloedverwanten, althans
wanneer we de term inteelt gebruiken met
betrekking tot de menselijke verhoudingen.
Nu komen huwelijken in op- en neergaan
de lijn en huwelijken in de zijlijn tot in
de derde graad van bloedverwantschap,
bij ons niet voor. omdat zij als incest door
de wet verboden zijn. Dientengevolge is
deze sterke graad van inteelt in ons land
zo veel mogelijk de weg versperd en is
het sterkst consanguine huwe-
lijk, dat in ons land geoorloofd
is, de verbintenis tussen neef
en nicht, die in de vierde
graad verwant zijn.
Desondanks bestaan er stre
ken en plaatsen in ons land,
waar bijkans alle bewoners
familie van elkaar zijn, omdat
de levenspartners sedert onheuglijke tij
den onder de dorps, of streekbewoners
worden gekozen, zodat sociologen en eth-
nologen zonder aarzelen van inteelt spre
ken, vooral wanneer zich bij die bevolking
minder gunstige verschijnselen op licha
melijk of geestelijk gebied openbaren. De
term „inteelt" heeft in onze samenleving
dan ook een ongunstige betekenis.
Lijnrecht hiermee in tegenspraak schij
nen de resultaten te zijn die door veefok
kers worden verkregen. Geschiedde het
fokken van runderen aanvankelijk volgens
de ervaringskennis, tegenwoordig is dit
bedrijf sterk ingesteld op de wetenschap
pelijke grondslag, zoals die is gelegd door
de erfelijkheidsleer. En juist door veefok
kers wordt veelvuldig verwantschapsteelt
en zelfs incestteelt toegepast, die tot uit
stekende resultaten leiden. Hier schijnt
dus iets niet te kloppen, want wat voor de
mensen op biologische gronden (en we be
zien de zaak momenteel uitsluitend van
biologisch standpunt) nadelig word1 ge
acht, blijkt uitnemende gevolgen te eb
ben in de dierenwereld. Eén enkele blik in
het rundveestamboek is voldoende om
iedere scepticus ervan te overtuigen dat
vele kampioenen van onze veestapel door
bloedschande ter wereld zijn gebracht.
Oplettende lezers zullen inmiddels wel
hebben bemerkt, dat we in het voorgaande
bij herhaling met het werkwoord „schij
nen" hebben geschermd. Want in werke
lijkheid is de tegenstelling, die de praktijk
ons te zien geeft, niet aanwezig. Inteelt
kan, zoals de rundveefokkerij ons laat zien,
inderdaad een geschikt mid
del zijn om eigenschappen
op te voeren of de fokdieren
er fokzuiver voor te maken.
Maar diezelfde inteelt - en
iedere plantenkweker en die
renfokker is daarvan terdege
op de hoogte - kan ook een
slechte invloed op de nako
melingschap hebben en tot degeneratiever.
schijnselen leiden. Er bestaat in de eerste
plaats een verhoogde kans op misvormde
typen en in de tweede plaats kan inteelt
tot algemene verzwakking van een ras en
tot vermindering der fertiliteit leiden. In
een menselijke samenleving als de onze
kan en mag dat niet worden geriskeerd,
de dierenfokker kan echter de dieren die
hem niet aanstaan eenvoudig afmaken en
er zorg voor dragen dat alleen de indivi
duen met de door hem gewenste eigen
schappen voorttelen, zodat de gunstigste
eigenschappen een verhoogde kans krijgen.
Op die wijze kan hij op uitnemende resul
taten wijzen, maar vraag niet, wat er van
deze teelt zonder selectie zou zijn terecht
gekomen!
Trouwens, indien geen slechte erffacto
ren zijn binnengeslopen kunnen ook men
selijke eigenschappen zonder al te grote
bezwaren tot een vrij sterke vorm van
inteelt komen.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden)
