Brand op „Nieuw Amsterdam" Minister Cals wil het meer armslag geven onderwijs HET WEER Haarlems Dagblad Het schip moet één reis overslaan; de Rijndamneemt passagiers over j&ee MORRIS %fore//0(/tfM// Verdieping van het MO door beperking examenvakken KEUZE DOEN Een dode en twee ernstig gewonden bij auto-ongeluk V erkeersongelukken DIT JAAR: 967 DODEN j Het woord is aan Vrijer leerprogram ook voor lager onderwijs Hedenavond kunstmaan Enkele opklaringen boven Nederland Burgemeester van Akersloot overleden Gezant in Birma Dr. Adenauer herkozen als bondskanselier Geramd 72e JAARGANG No 89 DINSDAG 22 OKTOBER 1957 302e JAARGANG No 242 Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. Telefoon Adm. 5437, chef bezorging na 5 uur 7519. Tel. Redactie 5389. Haarlem: Grote Hout straat 93 alle afd. Tel. 15295*. Advertentie tarieven op aanvraag bij de Administratie. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks IJmuider Courant EDITIE VOOR VELSEN-IJMUIDEN EN BEVERWIJK EN OMGEVING, VAN OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem. Verschijnt dagelijks, behalve op zon- en feestdagen, Abonnement p. week 59 ct. p. kwartaal 7.65, franco p. post 8.15. Losse nrs. 12 ct. Giro rekening 273107 ten name v. Haarl. Dagblad. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Hedenmorgen omstreeks halfnegen heeft een tramontsporing op het Damrak te Am sterdam nabij het Beursplein heel wat consternatie veroorzaakt. Op de hoek van Damrak en Beursplein was een wegwerker van de tram bezig met het smeren van een wissel. Toen een tramstel van lijn 5 nader de ging hij opzij, doch vergat de wissel, welke hij had omgelegd, weer in de juiste stand te brengm. In volle vaart liep het uit twee wagens bestaande tramstel op de wissel uit de rails en reed nog enige tien tallen meters over het asfalt door. De bij wagen kwam dwars over de weg te staan, kantelde en viel op een geparkeerde per sonenauto, die daardoor zwaar beschadigd werd. Vijf trampassagiers werden gewond. Met twee takelwagens zijn later de tramwagens in de rails gezet. Gisteravond heeft op het vlaggeschip van de Holland-Amerika Lijn, de „Nieuw Amsterdam", dat in Rotter dam aan de Wilhelminakade ligt, brand gewoed in het achterschip. De Rotterdamse brandweer, die met veel materieel was uitgerukt, heeft het vuur met twee stralen geblust. De brand heeft voor tienduizenden guldens schade aangericht in de Stuyve- santbar, de bar voor de middenklasse passagiers. De „Nieuw Amsterdam" zou vandaag naar New York vertrekken, maar deze reis gaat niet door. De president-directeur van de Holland- Amerika Lijn, de heer W. K. de Monchy, heeft medegedeeld, dat de sprenkelinstal- latie op het schip uitstekend heeft gewerkt. Mede daardoor is de brand zo snel bedwon gen. Men heeft het plafond opengebroken omdat de vuurhaard zich daar bevond. De oorzaak is nog onbekend. Behalve brand schade aan plafond en aan een deel van de betimmering heeft de Stuyvesantbar veel waterschade opgelopen. De onder de bar gelegen lounge van de tweede klasse heeft ook waterschade gekregen. Boven de bar bevindt zich het promenadedek, dat door de warmte-ontwikkeling is opgezet en dus ook gerepareerd moet worden. De totale schade loopt in de tienduizenden guldens. Volgens het vaarschema zou het schip vandaag naar New York vertrekken en na Maandagmiddag zijn Hr. Ms. onderzee boten „Walrus" en „Zeeléeuw" ver trokken voor een reis naar de West van vier maanden. De „Walrus" zal een serie zwaartekracht-metingen ver richten. Men ziet hier het vertrek uit de Waalhaven te Rotterdam. terugkeer in de Rotterdamse haven zou de „Nieuw Amsterdam" haar jaarlijkse win- terschoonmaakbeurt krijgen. Het schip gaat nu in reparatie en daaraan wordt dan de schoonmaakbeurt gekoppeld. Het schip wordt voor één reis uit de vaart genomen. De eerstvolgende reis van de „Nieuw Am sterdam" naar Amerika zal op 9 december beginnen. De employé's van de passageafdeling hebben terstond maatregelen getroffen voor de passagiers, die vandaag met het passagiersschip zouden afreizen. Getracht wordt een aantal van hen naar de Ver enigde Staten te laten reizen met de „Rijn dam". Dit schip was reeds op weg van Rotterdam naar de Verenigde Staten en bevindt zich tussen Rotterdam en Le Havre. De directie van de Holland-Amerika Lijn heeft de „Rijndam", die maandagmid dag om 4 uur uit Rotterdam naar New York was vertrokken, opdracht gegeven naar Rotterdam terug te keren. Passagiers, die door de brand aan boord van de „Nieuw Amsterdam" vanochtend niet konden ver trekken, zullen dan met „Rijndam" kunnen reizen, daar dit schip niet geheel is vol geboekt. De „Rijndam" zal vanavond om zeven uur uit Rotterdam naar Southampton ver trekken. Le Havre zal nu niet worden aan gedaan. Passagiers, die in deze haven aan boord zouden gaan, zullen op andere wijze naar Southampton worden overgebracht. Voor alle eerste klasse-passagiers van de „Nieuw Amsterdam" zal er evenwel op de „Rijndam" geen plaats zijn. Naar men verwacht zal dit schip met slechts ongeveer twaalf uur vertraging in de haven van New York aankomen. ADVERTENTIE BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162 NOORSE SPORTTRUIEN ƒ29.50 Hedenmorgen om zeven uur is op de hoek Zuiderweg-Jisperweg in de Beemster een ernstig ongeluk gebeurd, dat aan de heer H. Heymans uit Amsterdam het leven heeft gekost. Een personenauto, waarin drie Amsterdammers waren gezeten, bot ste op die hoek tegen een vrachtwagen uit Wognum. Beide auto's kantelden in de wegsloot. De bestuurder van de vracht wagen kon met lichte verwondingen uit zijn auto komen, maar van de drie Am sterdammers werden er twee ernstig ge wond naar het Stadsziekenhuis te Purmer- end vervoerd. De heer Heymans werd later met zeer veel moeite onder de auto vandaan gehaald. Hij moet op slag zijn ge dood. Bij verkeersongelukken in 1957 j in ons land zijn terstond of kort daarna om het leven gekomen 967 personen, van wie 188 kinderen. De toestand waarin Frankrijk verkeert sedert het kabinet Bourgès Maunoury ruim drie weken geleden ten val werd gebracht, wordt van dag tot dag ernstiger. Er heerst grote onrust in arbeiderskringen over de toenemende duurte, onrust die deze week tot uiting zal komen in een hele reeks van demonstratieve stakingen. Er is nog altijd geen regering die de oorzaken van die onrust kan wegnemen en Frankrijks eco nomische stabiliteit kan herstellen. Franse politici van links en van rechts geven openlijk toe dat het land in een toestand van halve anarchie verkeert. En dat die toestand in de hand wordt gewerkt door het blijven ontbreken van een ver antwoordelijke regering. Zij erkennen eveneens, dat de schatkistpositie catastro faal is en voortdurend catastrofaler wordt, dat een bedrag van 250 miljard francs nodig is om de situatie te redden en dat het gevaar niet denkbeeldig is, dat de nationale deviezenreserve voor het einde van dit jaar volkomen zal zijn uitgeput. Onder deze omstandigheden brengt elke dag dat de kabinetscrisis langer duurt, de natie in groter gevaar. Want er bestaat nu geen autoriteit, die dit gevaar kan keren, die de belastingen kan verhogen en die - wat het allerdringendst is - een buiten landse lening kan sluiten om door middel daarvan een onderbreking der onontbeer lijke grondstoffen, welke noodlottig zou zijn, te voorkomen. Men moet bewondering hebben voor de verstandige en zakelijke wijze, waarop president Coty in deze situatie te werk gaat. Verstandig en zakelijk was in het bijzonder zijn opdracht van jongstleden zaterdag aan Robert Schuman, met behulp van een commissie van deskundigen op uiterst korte termijn een soort balans van Frankrijks economische en financiële toe stand op te maken en middelen tot ver betering daarvan aan te geven. Deze stap - een wel zeer ongewone mid den in een kabinetscrisis - was vooral daarom zo goed gezien, omdat de experts, wier advies is gevraagd en die tot Frank rijks voornaamste autoriteiten op finan cieel en economisch gebied behoren, er niet van konden worden verdacht, een politiek-gekleurde voorstelling van zaken te geven, terwijl de persoon van hun voor zitter, de allerwegen gerespecteerde Robert Schuman, de garantie bood dat de opinie der deskundigen objectief aan het staats hoofd zou worden meegedeeld. De presi dentiële opdracht aan Schuman was dus alleszins geschikt om indruk te maken op de Franse natie en heeft dat dan ook gedaan. Die indruk is nog gunstiger gewor den door de recordtijd van minder dan 48 uur, waarin de commissie haar taak heeft vervuld, zodat Schuman reeds gisteren zijn vertrouwelijk rapport aan Coty heeft kun nen uitbrengen. Het was te verwachten, dat de president hierna Schuman zelf zou uitnodigen, de vorming van een nieuwe regering te be proeven. Maar Schuman heeft die opdracht niet aanvaard. Anders dan Pinay, die te veel geloof had gehecht aan de optimis tische voorstelling van zaken, welke zijn ambitieuze politieke „vrienden" (in dit ge val zou men beter van vijanden kunnen spreken!) hem hadden gegeven, heeft Schu man de parlementaire situatie zo nuchter mogelijk bekeken. En daarbij is hij tot de conclusie gekomen, dat in deze situatie de vorming van een nieuwe regering eenvou dig onmogelijk is, zolang de standpunten van de partijen, die de rechter- en linker flank van de middengroep vormen, niet dichter bij elkaar zijn gebracht. Want hoe wel rechts en links het erover eens zijn, dat er drastische maatregelen tot redding van de franc en van het land zelf moeten worden genomen, wijken hun opvattingen sterk van elkaar af omtrent de wijze, waarop de daarvoor noodzakelijke nieuwe en zware lasten over de bevolking moeten worden verdeeld. En aangezien voor geen van die opvattingen een meerderheid in het parlement kan worden gevonden, kan alleen een compromis tussen de stand punten een oplossing brengen. President Coty heeft er nu en ook dat is een ongewone stap bij twee van de partijleiders, Monnet en Pinay, op aange drongen zulk een compromis onderling uit te werken alvorens één van hen de volgende opdracht tot kabinetsformatie krijgt. En tot dat compromis zullen zij, mogelijk vandaag nog, moeten komen aan de hand van het rapport der financiële deskundigen; dit rapport zal dus de basis vormen waarop zij, uitgaande van de principiële opvattingen van hun partij, een beiderzijds acceptabele financieel- economische regeringspolitiek zullen trachten te concipiëren. Op deze wijze is de president der repu bliek erin geslaagd, het politieke element bij de regeringsvorming terug te brengen tot de zuiverste norm en alle bijkomende overwegingen, „oals parlementaire specu laties en persoonlijke ambities, naar de achtergrond te dringen. Hoewel het resul taat van dit alles uiteraard nog moet worden afgewacht, heeft Coty door deze jongste stappen wel getoond, gezonde en verstandige opvattingen te hebben van de taak van een staatshoofd onder zo moei lijke omstandigheden als die waarin Frankrijk thans verkeert. Simon Koster Francis Quarles: Wie alleen voor zichzelf leeft, leeft voor niemand. (Van een onzer redacteuren) Ons onderwijs zit nog altijd bekneld in een keurslijf van verouderde wettelijke bepalingen en belemmeringen. De achterstand van „de school" op de maat schappij is al ontstellend groot geworden, de onderwijsvernieuwing wordt geremd door de chaotische verdeeldheid der meningen over wat er nu eigenlijk gebeuren moet. Omdat verder uitstel van bepaalde aanpassingen onvermijdelijk is, heeft minister Cals thans een wetsontwerp opgesteld, om althans de ergste knelpunten in het keurslijf te slaken. Dit wetsontwerp wil, door het wegnemen van een aantal wettelijke beletselen, meer armslag geven aan de ontplooiing van be staande, en aan de ontwikkeling van enkele nieuwe vormen van onderwijs. Het ontwerp moet in de eerste plaats gezien worden als een tijdelijke overgangs regeling voor het voortgezet onderwijs, totdat de nieuwe wet voor het voortgezet onderwijs - waarvan het ontwerp thans zijn voltooiing nadert - over enkele jaren in werking kan treden. voorgeschreven urentabellen en leerplan nen, waartoe het wetsontwerp de mogelijk heid zal openen. Examenvak minder Ter meerdere coördinatie van de pro gramma's van gymnasium bèta en hbs b voor de natuurwetenschappen stelt de minister voor, de mechanica als afzonder lijk vak te laten vervallen en de leerstof onder te brengen bij het vak natuurkunde. Voorts zou beschrijvende meetkunde naast de stereometrie in het hbs-b leerplan kun nen worden vervangen door analytische meetkunde. Nieuwe schooltypen Minister Cals klassen van de lagere school doorlopen hebben, toch toe te laten tot een school voor gewoon voortgezet lager onderwijs, mits zo'n overgang voor de leerling een verbetering betekent - en liefst voor het einde van de leerplicht, en 2. de mogelijk heid, om bepaalde ulo- en vglo-scholen in één gebouw en onder één leiding samen te brengen. Voor het VH en MO wil minister Cals de volgende mogelijkheden scheppen: 1. af wijking van de eisen inzake de toelatings examens, 2. het laten vallen van een examenvak, naar keuze van de leerling, in het laatste cursusjaar; 3. het combineren van verschillende groepen leerlingen voor sommige lesuren in de hoogste klassen en 4. inrichting van het onderwijs volgens een vrijer leerprogram door afwijking van de voorschriften inzake de verplichte vakken; dit alles vooral om de overlading van het leerprogram tegen te gaan. Andere eisen voor toelating VHMO Ten aanzien van de toelatingsexamens voor VHMO zegt minister Cals in zijn Memorie van Toelichting: het grootste na deel van dit examen schuilt daarin, dat het de lagere school belemmert in haar ontplooiing en in haar streven naar een natuurlijke differentiatie. Het huidige g.l.o. is in vele gevallen in hoofdzaak een voor bereiding voor het v.h.m.o., dit ten nadele van die leerlingen die niet naar een hbs of gymnasium gaan. Daarom wordt in het wetsontwerp de mogelijkheid geopend, af wijking toe te staan van de toelatings voorschriften voor het v.h.m.o. Dit beoogt echter niet, de toelatingseisen te verzwak ken, doch alleen een wettelijke basis te geven aan andere methoden van selectie dan het toelatingsexamen. Naar de mening van de minister zal ook meer aandacht moeten worden besteed aan de aanpassing der eerstejaarsleerlingen in de vhmo-scholen en aan de voortgezette selectie met het oog op de verdere school keuze. Om die aanpassing te kunnen ver beteren, moeten hbs en gymnasia in ruimer mate dan thans kunnen afwijken van de De minister meent dat in sommige ge vallen combinatie van scholen van ver schillend type onder één leiding onderwijs kundig en economisch voordelen kan bie den. Volgens de bestaande onderwijswetten kon dit niet, het thans ingediende ontwerp zal ook in die leemte voor speciale ge vallen voorzien. Voor zogenaamde „com prehensive schools" naar Engels model - zoals die door velen bepleit worden - leent ons onderwijssysteem zich volgens minis ter Cals minder goed: het aantal school typen bij ons voortgezet onderwijs is groter dan in Engeland en de oorspronkelijke ge dachte achter dit Britse systeem, om alle leerlingen ongeacht hun capaciteiten toe te laten en het hun passende onderwijs te geven, is volgens de bewindsman alleen in zeer grote scholen mogelijk - en blijkt zelfs daar op allerlei bezwaren te stuiten. HAVO, VWO en MAVO Tenslotte geeft het wetsontwerp een voorlopige grondslag voor de oprichting der z.g. havo-scholen (hoger algemeen vor mend onderwijs), die een vorm van onder wijs tussen het vwo (voorbereidend weten schappelijk onderwijs) en het mavo (mid delbaar algemeen vormend onderwijs) zal gaan belichamen. Het is te verwachten, dat het havo zijn leerlingen zal betrekken uit die kinderen, die in de huidige situatie naar het vhmo en naar het ulo gaan. De minister meent dan ook, dat het hoger al gemeen vormend onderwijs het best zou kunnen worden opgebouwd indien het in een schoolgemeenschap met vwo (vhmo) en mavo (ulo) zou worden gebracht. Het havo, vrij van de eisen die het voorbereidend hoger onderwijs moet stellen, zal vooral de eenzijdig-begaafden grotere kansen op sla gen bieden door een grotere variatie in kern- en keuzevakken. Het aantal leerlin gen en de eis van een minimum-klasse bezetting zal hierbij echter beperkingen opleggen. Wat de kosten van de wijzigingen en nieuwe voorzieningen volgens dit wets ontwerp betreft, zegt de minister dat deze geen extra-uitgaven van belang zullen eisen. looocooooooooooooooooooooooooooooocooooooooooooooooooooa VERWACHTING, medegedeeld door 8 het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van 8 jij dinsdagavond tot woensdagavond, 8 jij opgemaakt om 11.15 uur: Opklaringen maar plaatselijk i 3 ook enkele buien, in hoofdzaak jij 3 in de kustprovincies. Koudere j 3 nacht met hier en daar mist; 3 morgen overdag ongeveer de- p 8 zelfde temperatuur als vandaag, p 3 Aanvankelijk matige tot zwakke, 3 later matige tot vrij krachtige 5 naar west of zuidwest draaiende jij 8 wind. Q O Volledige weerrapporten op pagina twee. rï X QXJOOOOOOOCOOoooooocooooooooooo<xöo^ DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN PAGINA'S Hedenavond om drie minuten voor acht zal de kunstmaan over Nederland vliegen in het zenith, gaande van zuidwest naar noordoost. Of hij zichtbaar zal zijn is niet geheel bekend, daar men niet precies weet op welke hoogte hij zich dan zal bevinden. Is hij hoger dan 500 km, dan is hij hoogst waarschijnlijk te zien. In het andere ge val vermoedelijk niet. De vuurpijl, die veel helderder en groter is dan de kunstmaan, zal drie kwartier eerder verschijnen en moet in zuid-oostelijke richting gezocht worden. Aldus meldt de sterrenwacht te Utrecht. In het Si Elisabeth gasthuis te Alkmaar is op 60-jarige leeftijd overleden de heer G. J. J. van den Heuvel, burgemeester van Akersloot. De heer Van den Heuvel, die op 3 december 1896 in 's Hertogenbosch was geboren, werd in 1920 benoemd tot gemeentesecretaris te Akersloot. Drie jaar later volgde zijn benoeming tot burge meester. Donderdagmiddag zal de teraar debestelling geschieden. Naar wij vernemen is binnenkort de be noeming te verwachten van jhr. mr. P. J. Eekhout, thans zaakgelastigde der Neder landen in Rangoon, tot buitengewoon ge zant en gevolmachtigd minister te Rangoon. Zeventien mille verduisterd. De recht bank te Maastricht heeft de 56-jarige ex- administrateur van een woningbouwver eniging te Heerlen, die van het door hem beheerde geld f 17.425 had verduisterd, veroordeeld tot drie maanden gevangenis straf. BONN (Reuter) Dr. Konrad Adenauer is herkozen als bondskanselier van West- Duitsland. De 81-jarige leider der Christe- lijk-democratische Unie kreeg bij de stem ming in de Bondsdag 274 van de 497 stem men. Voor verkiezing was de helft van het aantal stemmen, 249, nodig. Er waren geen tegen-kandidaten. Dr. Adenauer is reeds tweemaal bondskanselier geweest. Zijn nieuwe ambtstermijn zal lopen over vier jaar. Voor het lager onderwijs bepleit de minister in zijn ontwerp twee verbeterin gen, te weten: 1. het openen van de moge lijkheid om leerlingen, die niet alle zes de De bepaling dat de vhmo-leerling b(j zyn eindexamen vpor een vak verstek kan laten gaan, betekent niet dat dit vak nu ook in het leerplan zal vervallen. Alleen in het laatste cursusjaar hoeft de leerling dat vak niet meer te volgen, maar alleen wanneer hij bij zijn overgang naar de hoogste klasse voldaan heeft aan de bij zondere proeven van bekwaamheid, die dan voor het vak in kwestie aan hem ge steld zullen worden. Zo kan de alpha- gymnasiast in zijn laatste leerjaar vrijstel ling krijgen van de wiskunde als eind examenvak, zijn bêta-broeder voor Grieks of één moderne taal, en de hbs b-leerling voor Frans, Duits of Engels. „Het belangrijkste aspect van de nieuwe wet is dat velen nu gedwongen worden, een definitief standpunt in te nemen ten aanzien van de onderwijsorganisatie", zei minister Cals ter toelichting van zijn ont werp op een persconferentie. „Iedereen klaagt namelijk over het feit dat het V.H. en M.O. zo overladen is met vakken, maar zodra men concreet voorstelt om het on derwerp in één van die vakken dan maar wat te beperken, dan regent het veront waardigde reacties dat juist dat éne vak in kwestie vooral niet „aangetast" mag wor den, onverschillig of de voorsteller nu het woord Grieks of zelfs de term gymnastiek heeft laten vallen. Men moet begrijpen, dat er op een zeker ogenblik een keuze gedaan moet worden en daarom heb ik thans voorgesteld, het Grieks of een mo derne taal voor bêta-gymnasiasten te laten vervallen als examenvak, de wiskunde voor gymnasium alpha en een moderne taal van HBS-B". Dat de meeste leerlingen dan wel het Frans zullen laten vallen, achtte de minister niet onoverkomelijk, want ten eerste zullen deze leerlingen bij hun overgang naar de hoogste klasse ten minste een 7 voor Frans moeten hebben om voor deze taal een vrijstelling te krij gen en ten tweede moet men niet ver geten dat geen enkel ander land het presteert, zijn middelbare schooljeugd naast de eigen taal nog tenminste twee vreemde talen als verplichte leervakken te onderwijzen. De noodkreten uit bepaalde kringen, dat het laten vallen van een „exa mentaai" ons land tot een achterlijk gebied zou degraderen, achtte minister Cals dan ook lichtelijk overdreven. Grieks in verdrukking? Wat het facultatief stellen van het Grieks voor het laatste leerjaar gymna- sium-bêta betrof, was er volgens mr. Cals geen sprake van een tendenz om het Grieks als tweede klassieke taal geleidelijk over boord te werpen. De minister was overi gens wel van oordeel, dat men vrijwel al les wat waardevol is in de klassieken, ook wel kan leren kennen door middel van uitstekende vertalingen. „Wij bestuderen toch ook niet allen de Bijbel in het oor spronkelijke Hebreeuws?" Overigens zullen de einddiploma's HBS en gymnasium ook na de voorgestelde her ziening van het examenplan dezelfde rechten geven als thans. „Geen verplichtingen" Geen van deze nieuwe regelingen be helst een verplichting. De scholen zijn vrij, de nieuwe faciliteiten wel of niet toe te passen. Pas als over een jaar of vijf de de finitieve wet op het voortgezet onderwijs van kracht wordt, zullen er bindende re gelen komen. OOOOOCCOOOOOOOO<X)COOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOqC De Amerikaanse evangelist Billy Gra- ham is zondag, toen hij op zijn boerderij in Zuid-Carolina een kudden schapen c inspecteerde, zo krachtig van achteren door een ram aangevallen, dat hij in een ziekenhuis moest worden opge- nomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 1