CETAFLE1
lijmt koud alle hout!
/Gravin verkoos de holwonin
Russen kennen de weg terug
voor satellieten nog niet
^*Hoe is het ontstaan?^
Toekomst
Sovjet-geleerde erkent
Er gaan er nog veel
meer de ruimte in
WOENSDAG 13 NOVEMB
ER 1957
3
Zes doden bij ontploffing
aan de grens in Ierland
van een
het zuivere
van de echte
Italiaans geleerde:
„Amerikaanse satelliet
krijgt betere instrumenten"
Joods cultureel centrum
in West'Berlijn
Arbeiders werpen dijk op
voor bedreigd Porto Tolle
Malaria-muskieten worden
immuun tegen insectiden
kunstharslijm
Ceta-Bever
^Iiiihüi
0p ds
CPraatótoel
Journalistiek zwijgrecht
Heringa Wuthrich
BLIKSEMAFLEIDERS
Dit woord:
BESTEKAMER
Dr. W. Berghuis, voorzitter van de An
ti-Revolutionaire Partij, kwam gisteren
even ter sprake in onze beschouwing over
de uitlating van de K.V.P.-voorzitter, mr.
H. W. van Doorn, waarin vermeend anti
papisme werd gesignaleerd in de Haagse
A.R.-C.H.U.-verklaring over „noodzaak
tot grotere protestantse kracht tegen
groeiende invloed van het rooms-katholi-
cisme". De naam van dr. Berghuis werd
slechts genoemd in verband met zijn ver
weer tegen dit katholieke verwijt.
Wij willen thans een met deze wrijving
verbandhoudend betoog van dr. Berg
huis aanstippen, namelijk dat waarin hij
de mogelijkheid van één christen-demo
cratische unie in Nederland afwees als
zijnde in strijd met de historie van het
Nederlandse volk en de historie van de
reformatorische bevolkingsgroep.
De C.D.U. in West-Duitsland, waarin ka
tholieken en protestanten samengaan, als
voorbeeld aanhalend, bestempelde dr.
Berghuis het als onjuist, een dergelijke
politieke partijvorming in Nederland ook
zelfs maar voor de toekomst te overwe
gen.
Men zou kunnen opmerken dat deze uit
lating die niet in strijd lijkt te zijn met
de opinie in de kring der K.V.P. zacht
gezegd zeer voorbarig klinkt. In wijdere
visie immers is de toekomst van politiek
Nederland nauw verbonden met die der
andere Europese landen, zo nauw zelfs,
dat men zich die toekomst niet anders
kan denken dan als een vervloeiing der
nationale grenzen, de economische in de
eerste plaats, doch de politieke onvermij
delijk daaropvolgend.
Dat de partijvorming in het toekomsti
ge Europa zich zal blijven voltrekken vol
gens nationale patronen, is nauwelijks
denkbaar. Zij is namelijk niet uitsluitend
afhankelijk van de principes der partij,
al of niet gebaseerd op traditie en histo
rie, doch bovenal van datgene wat de
voorname politieke tegenstander doet. En
de voorname politieke tegenstander in
Nederland van de confessionele partijen
is onmiskenbaar het socialisme, zoals ook
in Duitsland, België en elders. Wanneer
men in Europees provincialisme trouw
zou willen blijven aan confessionele te
genstellingen die uit het grijze verleden
dateren, zal men toch in Europees ver
band tot een grotere eenheid gedwongen
worden tegenover de politiek-principiële
tegenstander. In het toekomstige Europa
tekent zich allerminst nog de verouderde
tegenstelling tussen verschillende religies
af, doch de moderne tegenstelling tussen
politiek uiteenlopende bases, die men niet
anders meer zal kunnen definiëren dan:
democratisch socialisme en democratisch
liberalisme.
In het democratische liberalisme ligt
voor de toekomst de enige houvast van
alle waarden, waarvoor de confessionele
partijen zich politiek hebben aangegord.
Omdat een star vasthouden aan onderlinge
confessionele tegenstellingen de Europese
burger van straks zou afstoten naar de
tegenpartij, die zich nu reeds in Europees
verband kan voorbereiden op het Europe
se parlementaire gevecht van straks.
Uit verzamelde cijfers betreffende het
goederen- en oogstvervoer per vaartuig
via de binnenwateren is gebleken wat de
ooggetuige reeds door eigen waarneming
had kunnen vaststellen: de vrachtauto
heeft deze traditionele wijze van vervoer
verdrongen en de vaderlandse economie
is nagenoeg ingesteld geraakt op het vol
komen verdwijnen van het binnenvaartuig
als factor in het transport.
Ziedaar een constatering, die we des
noods met een beetje sentimentaliteit om
de „verdwijnende karakteristiek" zouden
kunnen beschouwen als een definitief af
scheid, zonder er verder nog veel woorden
aan te Verspillen - ware het niet dat deze
overschakeling van water op weg ingrij
pende consequenties met zich sleept, waar
van helaas moet worden vastgesteld dat
zij niet voldoende onder ogen zijn gezien.
Wat men onze voorouders ook in de schoe
nen probeert te schuiven ten aanzien van
hun gebrek aan vooruitziendheid - laten
we bedenken dat we zélf voorouders zijn
en wellicht straks een veel slechter figuur
slaan dan zij! - toch moet ondubbelzinnig
worden geconstateerd, dat zij in zeker op
zicht blijk hebben gegeven van een kordate
aanpak ter oplossing van het verkeers- en
vervoersprobleem in hün omstandigheden.'
Zij hebben namelijk de Nederlandse steden
en streken wijde, op toenemende frequen
tie berekende waterwegen gegeven, die
volkomen voldoende waren om een even
tuele ontwikkeling van het binnenscheep-
vaartwezen op te vangen.
Dat het de kant van de motortractie is
opgegaan en dat die waterwegen thans
nutteloos zijn geworden voor de economie,
is de poets die de onoverzichtelijke toe
komst hun gebakken heeft. Doch thans is
de situatie zo - kijkt eens rond in uw stad!
- dat het wegvervoer over te smalle, ge
vaarlijke en verkeerd getraceerde wegen
moet, terwijl de waterwegen, ongebruikt,
de ruimte in beslag nemen. Denkt men
zich in, dat alle waterwegen in steden en
dorpen plotseling voorzien zouden zijn van
een dragend oppervlak - als het vriest ge
beurt dat wonder! - dan beseft men, hoe
betrekkelijk eenvoudig ons verkeerspro
bleem zou zijn op te lossen, wanneer men
met dezelfde verbeeldingskracht als waar
mee de vrachtauto werd ontwikkeld het
wegenvraagstuk zou aanpakken. Van
schip tot auto ging als het ware vanzelf -
maar de consequenties ten aanzien van de
door deze twee gebruikte weg zijn niet
onder ogen gezien, noch aanvaard.
Dundalk, - Een ernstige ontploffing
heeft zich voorgedaan in een huis in het
dorpje Adenpubr (spreek uit: eedenpoer)
aan de grens tussen Noord-Ierland en de
Ierse republiek. Er zijn zes doden te be
treuren. De politie heeft in het puin, naar
het heet, zes Thompson machinepistolen
gevonden.
(Reuter) Het huis ligt op het grondge
bied van de Ierse republiek, niet ver van
Newry in Noord-Ierland, waar onlangs
leden van het buiten de wet gestelde Ier
se republikeinse leger aanslagen gepleegd
hebben. De politie meent, dat een bom in
het huis per ongeluk is ontploft.
ADVERTENTIE
MOSKOU (Reuter/AFP) Een mede
werker van het Moskouse planetarium
heeft in antwoord op vragen gezegd, dat
de hond in de tweede Spoetnik „klaarblij
kelijk dood" is. Van officiële zijde is ech
ter nog steeds niets over het dier meege
deeld. De medewerker van het planeta
rium, prof. Porzefski, verklaarde, dat de
Russische geleerden nog niet weten, hoe
men de container van de tweede Spoetnik
naar de aarde kan laten terugkeren.
De Sovjet-geleerde Zigel schrijft in het
vakverenigingsorgaan „Troed", dat het
onder meer de taak van de volgende kunst
manen zal zijn de „gasstaart" van de aarde
een sluier van gasdeeltjes die zich bijna
tot de maan uitstrekt en het zodiakale
licht een witachtig schijnsel, dat bij
zonsondergang in het Westen te zien is
te onderzoeken. De geleerde bespreekt
tevens de mogelijkheid om honderden
aardsatellieten op drie- tot vijfduizend
kilometer hoogte samen te voegen tot een
aantal reusachtige kunstmanen, die als
waarnemingsposten of als brandstofsta
tions voor ruimteschepen zouden kunnen
worden gebruikt.
De directeur van het Smithsonian astro-
fysisch laboratorium in Cambridge, dr.
Fred L. Whipple, heeft voorspeld, dat de
raket van Spoetnik I op 11 december op
zeer spectaculaire wijze op aarde zal stor
ten. De kans dat de raket inderdaad de
aarde bereikt achtte hij zeer groot. Dr.
Whipple zeide, dat het verschijnsel zou
lijken op „een brandende auto" in de
lucht.
Hij wilde de mogelijkheid dat de raket in
Amerika zou neerstorten niet uitsluiten.
Doch de kans dat het raketdeel inderdaad
op land en niet in zee valt is één op vier.
De Spoetnik I en de raket zijn geruime
tijd niet waargenomen.
Tot oude jaar
Het Russische communistische partijblad
„Prawda" bericht dat de eerste kunstmaan
tot het einde van het jaar rond de aarde
zal blijven cirkelen. Het hangt van de
weerstand, die de kunstmanen in de at
mosfeer ondervinden, af, wanneer zij
zullen verbranden. Volgens de berekenin
gen van Russische geleerden zal de raket,
die met de eerste kunstmaan is afgescho
ten, eerder dan deze kunstmaan verbran
den, aldus het blad, dat hieraan toevoegt,
dat de tweede kunstmaan een veel langer
leven beschoren is.
Als de eerste kunstmaan en de raket tot
een hoogte van circa 100 km zijn gedaald,
zal de weerstand zo groot zijn, dat de
kunstmaan en de raket roodgloeiend zullen
worden. Door de weerstand zullen ze snel
ler dalen en tenslotte verbranden, aldus
het blad.
LüBECK (UP) Bij Robert Spaak in
Lübeck is maandag iets uit de lucht in de
tuin komen vallen, dat de politie en na
tuurkundigen voor vraagtekens heeft ge
plaatst. Het is een geperforeerde pijp van
licht metaal, ongeveer twintig centimeters
lang, met tekenen erop, die er met behulp
van elektriciteit in gebrand lijken te zijn.
Spaak zelf is ervan overtuigd, dat het een
stuk is van de Spoetnik. Hij hoorde een
ontploffing in de lucht, zag daar iets uit
elkaar springen en vond vervolgens dit
pijpje in zijn tuin.
Een in Bonn geaccrediteerde Russische
diplomaat heeft medegedeeld, dat de derde
Spoetnik spoedig zal worden gelanceerd,
waarschijnlijk direct nadat de eerste
Amerikaanse aardsatelliet omhoog is ge
schoten. Deze derde Spoetnik zou groter
en zwaarder zijn dan zijn voorgangers en
eveneens een dier, hoogstwaarschijnlijk
een hond, meevoeren.
COMO (UP) Prof. Mario Zagar, di
recteur van het observatorium van Mi
laan, heeft op een bijeenkomst in Como
verklaard dat de instrumenten van de
Amerikaanse satelliet „veel verder ont
wikkeld" zjjn dan die in de Russische.
De Amerikaanse geleerden, die zich be
zig houden met het onderzoeken van me
thoden, satellieten te lanceren, zijn zeker
niet minder vergevorderd dan hun Rus
sische collega's, aldus prof. Zagar.
In de Verenigde Staten zouden metho
den zijn gevonden waarbij van atmosferi
sche, in plaats van elektrische of mecha
nische factoren gebruik wordt gemaakt
om gegevens naar de aarde te zenden.
Prof. Zagar zeide, dat de Amerikaanse
satelliet ongeveer vijftig instrumenten zou
bevatten.
BERLIJN (UP). - Zondag is in West-
Berlijn de hoeksteen gelegd van het Joodse
centrum, door de stad gefinancierd, op ae
plek, waar de nazi's gisteren negentien
jaren geleden de synagoge in vlammen
lieten opgaan in de „kristallen nacht". De
president van West-Duitsland, Theodor
Heuss, zei in een boodschap te hopen, dat
de joden opnieuw wortel zouden schieten
in Duitsland en hun vertrouwen zouden
herkrijgen in de toekomst van het land.
Een papierrol in de eerste steen aange
bracht memoreert, dat het bestuur van de
stad besloten had, een cultureel centrum
voor de joodse gemeenschap in Berlijn op
te richten, ter vervanging van de „op mis
dadige wijze" vernielde synagoge. De rol
is ondertekend door burgemeester Brandt
en door de voorzitter van de Westberlijnse
gemeenteraad Kurt Landsberg. Het cen
trum zal verrijzen in de Fasanen-strasse,
in het midden van Berlijn, bij de Kurfür-
stendamm.
In de nacht van 9 tot 10 november 1938
plunderden en vernietigden Duitse nazi
stormtroepen, op bevel van de regering,
zoveel mogelijk joods eigendom. Er waren
ongeveer 650.000 joden in Duitsland, toen
de nazi's aan de macht kwamen. Heden
zijn er niet meer dan ongeveer 25.000.
ROVIGO (Reuter) Arbeiders uit ge
heel Noord-Italië zijn op het ogenblik bezig
met de bouw van een twee meter hoge en
zeven km. lange dijk om de 22.000 inwo
ners van de gemeente Porte Tolle te be
schermen tegen het water van de Po, dat
deze gemeente nog steeds bedreigd.
De hulpverlening begint nu op volle toe
ren te draaien. Het leger heeft opdracht
gekregen veldkeukens op te slaan en tenten
in te richten om de vluchtelingen voedsel
en tijdelijke huisvesting te bieden. Brand
weerploegen uit heel Noord-Italië brengen
met platte boten geïsoleerde bewoners in
veiligheid. De pauselijke hulporganisatie
zorgt voor tonnen dekens, en winterkle-
ding.
De staatssecretaris van Landbouw, Mario
Vetrone, die zich in het noodgebied be
vindt, heeft reeds aangekondigd, dat er
200 miljoen lire nodig zijn voor het dichten
van de gaten in de dijken. De regering
heeft opdracht gegeven om haast te maken
bij het uitvoeren van de waterkeringswer-
ken, waaraan sinds het begin van dit jaar
gewerkt wordt. Er werd toen 1.400.000.000
lire beschikbaar gesteld voor het verster
ken van de dijken.
Op andere plaatsen in Noord-Italië zijn
verschillende grote wegen geblokkeerd
door sneeuwval en landverschuivingen. De
Sempionpas is afgesloten vanwege de
sneeuw. De temperaturen zijn overal laag
en schijnen nog lager te zullen worden. In
Turijn was het met 1,5 graden Celsius dins
dag het koudst.
JJEW YORK (Reuter)De Ameri
kaanse vertegenwoordiger in de maat
schappelijke commissie van de UNO-As-
semblee, dr. Walter Judd, heeft verklaard
dat muskieten, die de malariabacil over
brengen, een dusdanige weerstand tegen
insektendodende middelen hebben ont
wikkeld, dat het „geboden is geworden
de malaria in de komende jaren in de
gehele wereld uit te roeien, vril men er
zeker van zijn dat dit, met de bestaan
de bestrijdingsmiddelen verwezenlijkt
wordt." Dr. Judd zei vooits dat miljoenen
mensen ieder jaar als gevolg van mala
ria-aanvallen maanden lang niet kunnen
werken. Hij noemde de malaria „wellicht
de grootste, op zichzelf staande economi
sche last, die de wereld moet dragen."
Vit alle franse provincies zijn dezer
dagen afvaardigingen naar Parijs ge
komen om met zang en dans een
karakteristiek van hun landstreek te
geven. Het werd een echt folkloristisch
evenement. Twee deelneemsters uit
Luchon kozen de Place du Chatelet uit
voor een vrolijk dansje.
ADVERTENTIE
De knetterende castagnetten
en het weemoedige gitaarspel
van de zigeuners in Granada
trekken duizenden vreemde
lingen naar de holwoningen
van Sacro Monte. Ik heb u al
eens mogen vertellen, dat de
bewoners, die zelfs door een
Spaanse bedelaar als verte
genwoordigers van een min
derwaardig ras worden be
schouwd, het nog zo kwaad
niet hebben. Zij leven er goed
van en hun onderaardse hui
zen zijn in veel gevallen van
de modernste gemakken voor
zien.
De wereldberoemde danse
res Carmen Amaya heeft haar
jeugd in zo'n holwoning door
gebracht en beschouwt deze
nog als haar officieel domici
lie, hoewel ze allang gewend
is aan de weelderige hotels
van de Europese en Ameri
kaanse hoofdsteden. In haar
afwezigheid is Lola Medina
de ongekroonde koningin.
Haar etablissement wordt het
drukst bezocht en is het mèest
luxueus ingericht. Ik heb al
tijd gemeend, dat haar ruime
inkomsten uit entreegelden
men telt voor een uur kijken
naar zigeunerdansen grif een
gulden of zes neer verant
woordelijk waren voor de in
stallatie van een marmeren
bad en andere moderne ge
makken. Maar nee, die zijn er
gekomen als presentjes van
de bij haar inwonende vrien
din, hare Excellentisima Se-
nora Dona Leonora Saavedra
Collado Salamanca y del Al
cazar, gravin van Torreher-
mosa, echtgenote van de Fran
se Vicombte Sosthène de la
Rochefoucauld. Tola voor
haar donkerogige vrienden.
Toen mij de geschiedenis
werd verteld van de gravin,
die verkoos te leven in de hol-
De vrijwillige ballingschap van de Spaanse gravin, die haar
huis en gezin verliet om onder de zigeuners te gaan wonen, zou
frontpaginanieuws zijn geweest, als Europa in 1939 geen andere
zorgen had gehad. Eerst thans kan deze bijna ongelooflijke ge
schiedenis worden verteld.
woning van een zigeunerin,
heb ik eerst wel even aan de
waarheid er van getwijfeld.
Er zijn over zigeuners zoveel
romantische verhalen in om
loop, dat ik dacht met het zo
veelste verzinsel te doen te
hebben. Het bijna ongeloof
lijke blijkt echter ook in dit
geval waar te zijn. Zestien
jaar lang, tot de dood van de
gravin in 1955, heeft zowel
de grafelijke familie als het
volk waaronder Tola gastvrij
heid genoot angstvallig ge
zwegen. Nu staat althans de
laatste bron wijd open.
Als een der vele bezoekers
aan de holwoning van Lola
Medina had ik alleen maar
oog voor de dansen, die er
werden uitgevoerd. Achter
af beschouwd moet iK er Tola
hebben zien rondlopen, maar
ik kan het me eerlijk gezegd
niet herinneren. Er was toen
ook geen enkele rerien bijzon
dere aandacht te schenken aan
een al wat oudere vrouw, ge
kleed in een witte blouse en
een zwarte pantalon, die zich
met een altijd onbewogen ge
zicht van het ene naar het an
dere tafeltje begaf, de toe
komst voorspelde en fooien
incasseerde.
Ze was de dochter van de
schatrijke Spaanse markies de
Viana en haar huwelijk in
1924 met Vicomte Sosthène de
la Rochefoucauld, de erfge
naam van de Franse graaf de
Doudeauville en de Spaanse
graaf d'Estrees, werd als de
gebeurtenis van het seizoen
beschouwd. Leonora was min
of meer het slachtoffer van
de conventie: zij kende de
bruidegom nauwelijks en het
huwelijk was door de weder
zijdse families gearrangeerd.
Zonder dat er nu bepaald een
gespannen verhouding tussen
de partners heerste, was de
echtverbintenis geen groot
succes. Man en vrouw leefden
volkomen naast elkaar en
zelfs de geboorte van een
dochter maakte de band niet
hechter. Integendeel, de vi
comte had op een zoon gere
kend en het meisje, dat ter
wereld kwam, bleek achterlijk
te zijn.
Om de uiterlijke schijn te
bewaren sleepte de gravin zich
vijftien jaar lang door haar
ongelukkig huwelijk heen.
Toen kwam door een toeval
een keerpunt in haar leven.
Vrienden in Granada, bij
wie ze in 1939 op bezoek was,
probeerden de stille vrouw
wat op te vrolijken door haar
mee te nemen naar een dans
feest van de zigeuners. De
volgende morgen voelde ze
zich onverklaarbaar rusteloos
en men liet al, denkend, dat
ze ziek was, een dokter ko
men. Voordat deze haar had
kunnen onderzoeken, gaf ze
de wens te kennen te vertrek
ken. Ze ging maar niet
naar haar huis in Madrid.
Leonora klopte op de deur van
Lola Medina's holwoning,
werd er toegelaten en bleef
er zestien jaar als gewaar
deerd gast.
Het schandaal, dat eigen
lijk het meest sprak tot hen,
wier namen vermeld zijn in
de Almanach de Gotha, werd
overspoeld door ernstiger zor
gen in Europa. En gedurende
de oorlog werd Tola, zoals ze
zich sindsdien noemde, vrij
wel vergeten, behalve dan
door de direct belanghebben
den. Alle pogingen van haar
familie haar te bewegen terug
te keren stuitten af op een
hooghartig zwijgen.
Als blijk van erkentelijk
heid jegens Lola Medina liet
de gravin de holwoning mo
derniseren. Er kwamen dure
gordijnen en kleden, er werd
een marmeren bad geïnstal
leerd en electrisch licht aan
gelegd. Ze verkocht al haar
bezittingen, waarop zij de
hand kon leggen en dat was,
gelukkig voor de grafelijke
familie, toch nog maar een
klein gedeelte, want een le
gertje van advocaten richtte
in allerijl een imposante juri
dische barricade op. En intus
sen ging Tola met de zigeu
ners op tournee, zong wat,
danste ook af en toe en voor
spelde de toekomst.
Men nam een befaamde psy
chiater in de arm, dezelfde
die haar dochtertje behan
deld. Hij zag er ook al geen
gat in. Schouderophalend ver
klaarde hij: „De remmingen,
die ze steeds heeft gehad,
schijnen onder de zigeuners
een uitlaat te krijgen. Volgens
mij is ze voor honderd pro
cent normaal."
Geremd of niet. Tola
scheepte alle delegaties van
adellijke pleitbezorgers aan
de deur af. Ze was gelukkig
en had graag afstand van haar
titel gedaan, als die mogelijk
heid aanwezig was geweest.
Toen haar vader stierf en
haar grote landgoederen in
het zuiden van Spanje naliet,
WllL
wilde Tola deze aan de zigeu
ners schenken. Weer kwam de
schare juridische adviseur in
het geweer. Toch zou ze haar
zin hebben doorgedreven,
wanneer het toeval weer niet
had ingegrepen. Haar gezond
heidstoestand maakte het no
dig dat ze naar een ziekenhuis
moest worden overgebracht
en daar slaagde de familie er
eindelijk in Tola af te zon
deren van haar vrienden.
Haar echtgenoot snelde op
vleugelen der liefde voor de
erfenis naar zijn vrouw. Ze
behandelde hem als lucht.
Lola Medina en haar zigeu
nertroep belegerde dagen
lang de poort van het zieken
huis, maar die bleef voor haqr
gesloten.
Op haar sterfbed welke
geestelijke dwang heeft men
de ongelukkige vrouw opge
legd? maakte de gravin
haar testament. De inhoud er
van wordt u duidelijk, wan
neer u weet, dat haar man
met voldoening kon zeggen:
„Eindelijk is de betovering
verbroken.
Vijfhonderd representanten
van bekende geslachten vorm
den de rouwstoet toen Tola op
het kerkhof San Isidro te Ma
drid ter aarde werd besteld.
Er waren strenge politiemaat
regelen genomen om te ver
hinderen, dat zigeuners de
pompeuze plechtigheid bij
woonden. De vrienden, onder
wie ze zestien gelukkige jaren
had doorgebracht, mochten
haar zelfs de laatste eer niet
bewijzen.
Maar de volgende ochtend
vond men op haar graf een
armzalig tuiltje veldbloemen,
pathetisch afstekend bij de
vele kostbare kransen en boe
ketten.
J. F. Kemming
HiiiniiiiroiiiiM
Ruimtegriezels
Een gejaagde stem zegt: „Nee, dat zijn
de manen van Mars niet. Dat is Mars zelf.
Die rode glans, die ken je toch! En om
ons heen een rotsachtig landschap, net als
onze maan, maar dan kleiner. Dat licht
komt van Mars en wij zitten op een van
zijn manen. Maar waar is die koude vent
nou. Jeff, Jimmy! Die vent met dat koude
lichaam is opgestaan. Ik voelde hem net
Willen ze ons gek maken?"
Dit zijn dan een paar opmerkingen, die
ik afgelopen zondag voor u heb opgete
kend uit het enige hoorspel van de Neder
landse radio, waar ik niet af kan blijven.
Iedere zondagavond brengt de KRO
„Sprong in het heelal", het verhaal van
een reis door de ruimte naar Mars. De
pogingen daartoe duren nu al drie KRO-
winterseizoenen. En dat is loffelijk. Nie
mand wil zomaar eens effe achteloos naar
Mars. Neen, dit is een onderneming die
weloverwogen moet worden, goed doorge
praat en dan pas aarzelend geprobeerd.
Zij moet dan enkele keren falen en de
schrijver heeft het nu in elk geval zo ver
gerekt, dat hij zich een beetje kan aan
passen aan de werkelijkheid. Hij kan er
- hij heeft dit nog niet gedaan, overigens -
wat Spoet- en Woefniks doorheen gooien
en daarmee de hele zaak nog aanzienlijk
in aantrekkingskracht laten winnen.
Die attractie is trouwens nu al sterk Ik
ben niet van de Sprong in het Heelal af
te slaan. Laat ik u verzekeren, dat ik in
het geheel niet naar Mars wil. Zelfs niet
naar de maan. Ik wil eerst nog eens
Amerika zien en Hawaii, Moskou en de
Taj Mahal in India. Vervolgens wil ik naar
de Bermudas, naar Rio de Janeiro en naar
een geishahuis in Nagasaki. Dat alles wil
ik uitvoerig bezoeken en voor de maan heb
ik dus voorlopig nog volstrekt geen tijd.
De maan, zowel als Mars, is voorlopig
nog voor helden.
Tenminste, dat had ik gedacht voor ik
dit seizoen voor het eerst naar de Sprong
ging luisteren. Sindsdien is mij gebleken
dat ruimtevaarders gewoon knullen zijn,
zoals u en ik. Jimmy Barnet, een van de
vier opvarenden van het ruimte-schip de
„Pionier", is vooral een erg schrikachtig
mens, die bij de minste of geringste aan
leiding om zijn moeder begint te roepen.
Koude handen, vreemde bollen, holle stem
men alles is genoeg om Jimmy Barnet
in angstzweet te doen uitbreken. Dat is
Jan Borkus. Steve Mitchell (Jan van Ees)
is van iets, maar niet veel krachtiger hout
gesneden. Ook hij aarzelt natuurlijk niet
om bij een baartje van 60.000 km per uur
het schip te verlaten teneinde een van de
begeleidende vrachtschepen te inspecteren,
maar als het op iets werkelijk spannends
aankomt, is Steve nergens. Jeff Morgan
komt het dichtst bij wat ik van het hel
dentype verwacht. Louis de Bree (Dr. Mat
thewsis min of meer de geestelijke leids-
m.an van de expeditie. Hij althans is een
slimme, koele man - maar zijn manier van
interplanetair radiospreken is ook niet dót,
wat wij in Amerikaanse oorlogsfilms van
harde kille helden hebben leren te ver
wachten.
Niettemin is het héérlijk, dit hoorspel.
Het doet alleen de laatste weken voort
durend de vraag bij mij rijzen, wie nu die
mensen zijn die zich - aldus de Sovjet-
am.bassade in Den Haag - bij de Russische
autoriteiten hebben gemeld voor de eerste
tocht naar de maan.
Zijn dat straaljagerpiloten of is het de
melkboer, die ons iedere ochtend wekt met
zijn vrolijk gefluit? Is het Westerling of is
het Ko van Dijk? Is het de heer Hugen-
holtz van de dierenbescherming of is het
generaal Hasselman? Of is het Jan van
Ees, die het nu niet meer laten kan?
Ik ben het niet. Ik wil echt niet. Het
lijkt mij zo griezelig. En griezelige dingen
zijn alleen leuk in hoorspelen.
E. Romat/n
NEW YORK (UP) De journaliste
van de New York Herald Tribune Marie
Torre, die als getuige in een civiele rechts
zaak weigerde haar bronnen te noemen, is
dinsdag door de federale rechter in
New York wegens „minachting van het
hof" veroordeeld tot 10 dagen gevange
nisstraf. De rechter liet haar echter op
vrije voeten om haar de gelegenheid tot
hoger beroep te geven. De rechter ver
klaarde, dat er een belangrijke juridische
kwestie in het geding is, waarover nog
nooit door een hoog federaal hof uitspraak
is gedaan, zodat een principiële uitspraak
op prijs gesteld moet worden. De rechter
heeft reeds eerder te kennen gegeven dat,
als de appèlrechter mej. Torre ook schul
dig bevindt, hij haar de gelegenheid zal
geven alsnog haar getuigenis af te leggen.
Het verbond van Amerikaanse journa
listen heeft zich thans in deze zaak ge
mengd met het oogmerk, in appèl een
uitspraak te krijgen, die het zwijgrecht
voor de pers erkent.
Mej. Torre- zal de zaak nu eerst aan het
hof van beroep voorleggen. Mocht dit
haar ook veroordelen, dan zal de New
York Herald Tribune haar bijstaan om
voor het opperste gerechtshof een behan
deling te verkrijgen.
ADVERTENTIE
Haarlem
Oorspronkelijk was de bestekamer
natuurlijk de mooiste kamer van het
huis, de zogenaamde pronkkamer of sa
lon. Maar reeds in een zeventiende-
eeuws kluchtspel wordt het woord ge
bezigd voor wat men oudtijds het ge
heim gemak en tegenwoordig de W.C.
noemt. Het is dus een schertsende bena
ming: de naam van het fraaiste ver
trek wordt overgebracht op het onoog-
lijkste. Er is geen reden om de onder
stelling te volgen, dat bestekamer een
verbastering zou zijn van bassecamere,
een in het Middelnederlands een enkele
maal voorkomende benaming van be-
nedengewelf. Men kan namelijk de ont
wikkeling van de betekenis in de tek-
^sten op de voet volgen.
