Zeven kilometer lange
viaducten en bruggen
schakel van
om en over
wegen,
het IJ
Bouw in recordtijd dankzij mechanisatie;
kosten: vijftig miljoen gulden
BIJ DE BRUGGENBOUWERS VAN SCHEL LINGWOUDE
jr
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1957
5
Betonfabriek
Twijfel
ST. NICOLAAS
fi
NELL HERBERT
T unneldépit?
Schellingwoude
Ru we pijnlijke
handen? Kloven?
De prijzen van radio- en
televisietoestellen
de Amsterdamse havens met hun mast
bos van kranen zijn blik gevangen, ter
wijl rechts de meeuwen klapwieken,
rond de zeilen van een Urker kotter op
het IJselmeer. Tezamen met deze impo
sante brug kan men zich geen Hollandser
landschap voorstellen.
HET zal ook wel deze omgeving zijn,
die de mensen van de Directie Bruggen
van Rijkswaterstaat straks met weemoed
afscheid zal doen nemen van dit karwei.
Maar het is ook de teamgeest, welke hen
één heeft doen zijn in de oplossing van
tal van moeilijkheden bij de voorberei
ding en de uitvoering. En hoewel ze kun
nen tekenen en rekenen als de beste, hoe
wel ze rapporten en artikelen kunnen
schrijven, adviezen opstellen en onder
handelingen voeren, geven ze boven de
De overbrugging van het Buiten IJ
met de ranke stalen boogbrug en daar
achter de dubbele basculebrug in ge
opende toestand voor het doorlaten
van een Urker kotter. Aan de overzijde
ligt Schellingwoude.
(Van een onzer redacteuren)
WANNEER op zaterdagmorgen 30 november de minister
van Verkeer en Waterstaat de zesentwintighonderd meter
lange keten van viaducten, bruggen en wegvakken tussen de
Zeeburgerdijk en Schellingwouderdijk in Amsterdam met het
daarbij passende officiële vertoon voor het verkeer geopend
zal hebben verklaard, zullen een paar ingenieurs en tech
nische ambtenaren van de Directie Bruggen van de Rijks
waterstaat alle feestvreugde ten spijt, zich een tikje ontheemd
voelen. Tenminste wanneer men ze niet heeft vergeten uit
te nodigen, want bij dergelijke gelegenheden wordt er
meestal meer gelet op hen die het „beleid" vertegenwoor
digen dan op hen die dat beleid tot werkelijkheid hebben
gemaakt.
DE WERKELIJKHEID: in dit geval de nieuwe oever
verbinding over het IJ, welke het verkeer tussen midden- en
oost-Nederland en Noordholland ten noorden van het
Noordzeekanaal de Amsterdamse binnenstad en de IJponten
kan doen mijden.
DE WERKELIJKHEID: 32.000 kubieke meter beton, meer
dan zeshonderd ton hardstaal, 2600 ton normaal wapenings-
staal, 271 HB-palen met een totale lengte van 5100 meter
voor de fundering van de pijlers en de kelders van de
dubbele basculebrug over het Buiten-IJ, 630 balken in voor
gespannen beton, 1750 ton constructiestaai, 33.000 vierkante
meter asfaltbetonverharding.
DE WERKELIJKHEID: 665.000 kubieke meter opgespo
ten zand voor de baan van de door Publieke Werken van
Amsterdam aangelegde noordelijke toegangsweg, 260.000
kubieke meter droog zand voor rekening van Rijkswaterstaat,
425.000 kubieke meter droog zand voor rekening van de
gemeente Amsterdam voor liet wegvak 'tussen Schelling
woude en Nieuwendam en voor de wegaanleg op Zeeburg.
DE WERKELIJKHEID: de zorgvuldige overbrenging
van de 28.000 graven van de Israëlitische begraafplaats aan
de Insulindeweg naar Muiderberg.
DE WERKELIJKHEID: de totstandkoming van deze in
totaal zeven kilometer lange verbinding tussen Nieuwendam
en Zeeburg in minder dan drie jaar, want pas op 7 januari
1955 viel de beslissing over het gevolgde tracé. Dat kon
slechts bereikt worden door middel van een in de bruggen
bouw nóg niet eerder toegepaste mechanisatie en standaar
disatie, waardoor niet alleen een belangrijke tijdsbesparing,
maar ook een niet te versmaden financiële bezuiniging kon
worden verkregen.
DAAROM moet men er begrip voor
hebben, dat de „betonknotsen", zoals de
technici van de Directie Bruggen zich
met gezonde zelfspot gaarne noemen, zich
wel eens ergeren aan de ijver waarmee
administratie en verificatie soms uitge
rekend de details van zo'n gigantisch werk
onder haar critische loep nemen. Man
nen, die ten bate van de gemeenschap
vaak in een ogenblik een beslissing moe
ten nemen over uitvoeringsmogelijkheden
worden wel eens gekapitteld over reke
ningen en declaraties welke in vergelij
king daarmee futiliteiten betreffen. Daar
aan raken de ingenieurs en technici in
overheidsdienst echter wel gewend: het
is nu eenmaal gemakkelijker over de bo
men dan over het gehele bos te praten en
zo kunnen een bluts in de leuning van de
Schellingwouderbrug of de ongedachte
oerspectieven welke de roostervormige
traptreden kunnen bieden aan degenen
die daarop uit zijn eerder de aandacht
trekken van de belangstellende leek dan
de vernuftige constructiemethoden welke
werden toegepast.
WAT de bruggenbouwers van Schel
lingwoude meei aan het hart gaat, is de
wijfel aan de doeltreffendheid van de
nieuwe verbinding. Men hoort die nogal
nens uitspreken door mensen, die argwa
nend kijken naar de ruime boog welke in
een soort accoladevorm om Amsterdams
oostelijke flank moet worden beschreven.
Het is waar: de weg naar de Schellingwou-
der brug is noch aan de noordelijke, noch
aan de zuidelijke oever bijster overzich
telijk. Een duidelijke bewegwijzering is
een noodzakelijke voorwaarde voor de
aantrekkingskracht van de nieuwe route.
De derde IJ-pont in Amsterdam bijvoor-
ADVERTENTIE
VOOR
v»
<<f
FOTO-ATELIER
Lange Veerstraat 11
Tel. 11178
Gouden slagerring. In Utrecht is de
gouden slagerring 1957 uitgereikt aan de
/eer H. van Dam uit Zutphen, die zijn
[..i'odukt goulasch bekroond zag. De gouden
r.ng is een jaarlijkse prijs voor het beste
slagersprodukt, beschikbar gesteld door
de Gelderlander vakpers en de federatie
van slagerspatroons. De federatie schonk
aan de winnaar bovendien nog een geld
prijs. Er waren ruim vijftig inzendingen.
beeld heeft maandenlang niets te doen
gehad, omdat het publiek van het bestaan
van die mogelijkheid niets afwist. Maar
de A.N.W.B. heeft beloofd de jongste weg
„om de Noord" tijdig op haar richting
borden te vermelden, terwijl Rijkswater
staat zijnerzijds een vouwblad zal uitge
ven.
Zeker: via Schellingwoude moet men
zeven kilometer langer rijden dan via een
van de IJponten. Zeven kilometer of tien
minuten. Uit de richting Utrecht behoeft
men echter slechts één stoplicht te pas
seren, uit de richting van het Gooi geen
enkele. Stel daar nu eens de race van
rood-tot-rood-licht dwars door 's lands
hoofdstad tegenover, door een eindeloze
reeks flessenhalzen. Om tenslotte voor
een pont uit te komen, waar men één of
meer kwartjes heft ter bekostiging van
de overvaart. Wij spreken nu niet over de
wachttijden in de files voor het zover is,
want in Amsterdam heeft men ons be
zworen, dat er buiten de spitsuren geen
files meer zijn sinds de derde pont enig
soelaas heeft gegeven. Dat is inderdaad
juist, maar het vrachtvervoer vindt voor
namelijk in de middagspitsen plaats en
daar het beroepsgoederenvervoer het de
vies „tijd is geld" tot het zijne heeft ge
maakt, geloven wij dat het niet lang zal
duren dat velen ontdekt zullen hebben, dat
de langste weg in dit geval de kortste en
dus de goedkoopste is.
achtige rietlanden van de Diemense pol
ders. Aan de overzijde komt men op Zee
burg, een driehoekig eiland, dat ontstaan
is uit een voormalige baggerbergplaats.
Voor de oorlog streken de glanzende wa
tervogeltjes van de Marinevliegdienst er
pruttelend neer. Nog steeds schijnt Zee
burg een strategische basis van belang,
zowel voor de Marine als voor de Land
macht, die e>- beide de driekleur fier la
ten wapperen, want wind is er altijd.
Voor dat militaire verkeer worden er
op Zeeburg naast de dubbelbaans weg
met voor elke richting ruim zeven me
ter breedte, invoegstroken van drie meter
en parallelwegen ter weerszijden van nog
maals zeven meter aangelegd. Dan komt
men aan het pronkstuk uit de gehele ver
binding: de honderd meter lange ranke
stalen boogbrug met de onmiddellijk
daarop aansluitende veertig meter lange
gepolijste taal van hun Haagse kantoren
de voorkeur aan de wat jovialer, soms
ook wat krasser spreektaal van de prak
tijk waarmee ze dagelijks te maken heb
ben: de praktijk van beton en staal en
zand; de praktijk ook van de dagelijkse
omgang met hun evenknieën in de grote
aannemingsmaatschappijen, die alleen
een wat groter banksaldo uit hun arbeid
weten te verwerven en met al dat uitvoe
rend personeel, dat, uiterlijk veelal even
onverschillig als ruw, bij het werk zijn
dagelijks brood Verdient.
INTUSSEN heeft men bij de Directie
Bruggen er met succes naar gestreefd
zoveel mogelijk mankracht door machi
nevermogen te vervangen, zodat er soms
bijna evenveel paardekrachten aan het
werk waren als arbeiders, namelijk vier
honderd. Op Zeeburg was aan de zuidelij
ke oever van het Buiten-IJ een fabriek
ingericht, waar de liggers voor de via
ducten in voorgespannen beton, de H.B.-
palen en de caissons waarop de pijlers
rusten en ook de bekistingsschotten en
de wapening voor de bouw van de laatste
werden gefabriceerd of gereedgemaakt.
De H.B.-palen werden ontwikkeld door
Van Hattum en Blankevoort in Bever
wijk, waarvan ze de initialen dragen. Ze
zijn bijna twintig meter lang en wegen 27
ton en kunnen bij voldoende diep water
worden toegepast. De plaatsing geschiedt
met een op twee dekschuiten geplaatste
zesendertig meter hoge takelbok, die eerst
een stalen buis op diepte brengt, waarin
men vervolgens de H.B.-paal laat zakken.
Het systeem munt uit door snelheid en
degelijkheid, twee eigenschappen welke
inzonderheid bij deze bruggenbouw van
grote waarde waren. En bovendien: één
zo'n H.B.-paal vervangt drie gewone be-
tonpalen. Op de palen onder de pijlers
en basculekelders in de overbrugging van
het Buiten-IJ werden caissons geplaatst:
dat voorkwam de omslachtige en ook dure
methode van pijlerbouw met behulp van
een door een stalen damwand omsloten
bouwkuip. Men zou zich vergissen wan
neer men zou denken, dat het er bij zo'n
kolossaal werk niet op een centimeter
meer of minder aankomt. De plaatsing
der caissons geschiedde op één centimeter
nauwkeurig.
De ambtenaren van Rijkswaterstaat
weten nog precies de caisson aan te wij
zen die het nauwkeurigst geplaatst werd.
Dat was op een dag toen de arbeiders van
de aannemingsmaatschappij het bijltje
erbij neerlegden, niet omdat zijzelf reden
tot ontevredenheid hadden, maar omdat
anderen dat wel zeiden te hebben. „Een
goodwill-staking"zegt een der technici
schertsend. Daar men het toch zonde van
de verloren tijd vond, hebben uitvoer
ders, bazen en opzichters toen maar zelf
die caisson laten zakken: in recordtijd en
op één centimeter nauwkeurig.
Zo'n H.B.-paal wordt overdag in een
dubbele basculebrug. Men krijgt op de
beide viaducten, gedeeltelijk over het wa- stalen mal gegoten en 's nachts onder
De terughouding welke men met name
in Amsterdam wel eens kan opmerken ten
aanzien van de nieuwe oeververbinding
is natuurlijk te verklaren uit een zeker
tunneldépit. Helemaal reëel is dat niet,
want de Schellingwouder brug werd reeds
in het uit 1935 daterende uitbreidingsplan
van de hoofdstad opgenomen, zodat het
geen vraag is „tunnel" of „brug", maar
ten hoogste welk werk het eerst ter hand
had moeten worden genomen. Ook wan
neer de IJ tunnel, de Coentunnel of de
Hemtunnel tot stand zal zijn gekomen, is
de noodzakelijkheid van de Schellingwou
derbrug aan geen twijfel onderhevig; af
gezien nog van de omstandigheid, dat de
brug reeds verlichting brengt in de jaren
dat de tunnel nog in aanbouw is en waarin
misschien ook al wordt begonnen met de
bouw van de tienduizend woningen welke
Amsterdam-noord niet alleen in inwoners
tal zullen verdubbelen, maar ook tot een
stad op zichzelf maken.
DEGENE die voor het eerst de uit niet
minder dan zeven verschillende delen be
staande oeververbinding tussen Zeebur
ger- en Schellingwouderdij ken betreedt,
moet onder de indruk komen van zowel
de natuurlijke schoonheid van dit wijde
watergebied als van de indrukwekkende
technische prestatie welke hier werd ge
leverd.
De oprit naar de bijna honderdveertig
meter lange stalen overspanning van
het Amsterdam-Rijnkanaal meet onge
veer 460 meter. Na de laatstgenoemde
brug volgt een fraai gebogen viaduct van
bijna vierhonderdzestig meter lengte
over het water van het Open IJ, een wa
tersportgebied omzoomd door de schilder
ter, ruimschoots de gelegenheid dit boeien
de schouwspel in zich op te nemen,
want het viaduct aan de Zeeburgse kant
is ruim tweehonderdzestig, dat aan de
Schellingwouder zijde bijna tweehonderd
tachtig meter lang.
Een machtig vergezicht ontrolt ziéh
voor degeen die zich op de brug bevindt.
Recht voor hem uit verheft de vierkante
robuuste toren van Ransdorp, het plaatsje
waar Hendrickje Stoffels werd geboren,
zich als een donkere donjon uit het groe
ne Waterland, dat hem wijd en zijd om
ringt. Links houdt de bedrijvigheid van
Nevenstaand kaartje
geeft de bestaande en
toekomstige oever
verbindingen over 't
IJ in Amsterdam
weer. A pontveer
Distelweg; B pont-
veer Tolhuis; C
pontveer Valkenweg;
D tracé van de
toekomstige IJ-tun-
nel; E circuit op de
plaats van de vroe
gere Israëlitische be
graafplaats; F de
boogbrug over het
AmsterdamRijnka
naal; G het viaduct
over het Open IJ; H
de weg over het
eiland Zeeburg; I
de boogbrug en bas
culebrug over het
Buiten IJ; K oran
jesluizen; L de aan
sluiting van de pas
aangelegde toegangs
weg op de Monniken-
damweg bij Nieu
wendam; M de
aansluiting van de
via het H. W. Vlie
genbos door te trek
ken toegangsweg op
de Meeuwenlaan; N
de aansluiting op
de Zeeburgerdijk P
de aansluiting op de
Insulindeweg (nog
niet gereed).
stoomdruk verhard. Op die manier werd
een produktie van één paal per mal per
dag bereikt en datzelfde gold ook voor de
630 liggers in voorgespannen beton welke
ter plaatse vervaardigd werden. Het
werd op die manier daar op Zeeburg een
volledig continubedrijf, dat intussen aan
het toezichthoudend overheidspersoneel
hoge, maar niettemin ongehonoreerde
eisen stelde.
LIGGERS heten de betonnen balken
welke in de lengterichting van elke over
spanning worden geplaatst. Zij zijn in het
viaduct tussen het Amsterdam-Rijnka
naal en Zeeburg ruim tweeëntwintig me
ter lang en 25 ton zwaar; de liggers in
Het meer dan vierhonderdvijftig meter
lange viaduct over het open IJ tussen
Amsterdam-Rijnkanaal en het eilandje
Zeeburg.
de viaducten over het Buiten IJ zijn der
tig meter lang en wegen 46 ton. Wij heb
ben in dit artikel al meer dan eens over
„voorgespannen beton" geschreven en
men zal ten naaste bij willen weten wat
daarmee wordt bedoeld. Het komt in het
kort op het volgende neer. Beton is goed
bestand tegen druk-, maar minder goed
tegen trekspanningen welke aan de on
derzijde der constructie optreden. De
Franse betondeskundige Freyssinet heeft
echter een systeem uitgevonden, waar
bij de trekspanningen worden opgeheven
door kunstmatig opgevoerde drukspannin-
gen. Voerde men de stevigheid van een
betonconstructie uitsluitend op door de
toepassing van een inwendig vlechtwerk
van wapeningsijzer dan zou het gevolg
zijn, dat de constructies logger werden
naarmate zij omvangrijker moesten zijn.
Door het voorgespannen beton kan men
toch slanke vormen behouden.
Ook bij de door Werkspoor vervaardig
de en gemonteerde stalen boogbrug over
het Buiten IJ hebben de ontwerpers van
de Directie Wegen gestreefd naar een
licht en economisch type. Uiterlijk blijkt
dit wel uit de toegepaste „hangers" (de
verbinding tussen de twee hoofdliggers
en de grote stalen boog), waarvoor men
hangbrugkabels van zes centimeter dikte
heeft gekozen in plaats van de dikke sta
len balken, zoals die werden gebruikt voor
de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal
in overeenstemming met het reeds be
staande brugtype over die waterweg. Es
sentieel voor het lichte gewicht van de
brug over het Buiten IJ is de rijvloercon-
structie, welke uit een stalen plaat be
staat, terwijl bij de andere overspanning
een betondek werd gemaakt. Daarom
weegt de brug over het Buiten IJ ook
maar 710 ton of vierhonderd kilogram per
vierkante meter brugoppervlak. De an
dere brug weegt achttienhonderd ton of
wel 725 kilogram per vierkante meter
brugoppervlak.
HET HELE door Rijkswaterstaat ver
richte karwei heeft vijfentwintig miljoen
gekost. De gemeente Amsterdam heeft er
nog eenzelfde som bijgelegd voor de aan
sluitende toegahgswegeri ter lengte van
4300 meter, voornamelijk tussen Schelling
woude en Nieuwendam, waar een ruime
tweebaansweg met middenberm in een
wijde bocht om het dorp van Dik Trom
heenvoert naar Nieuwendam, waar voor
lopig op de Monnikendammerweg wordt
aangesloten. In de toekomst zal de weg
dwars door het H.W. Vliegenbos worden
doorgetrokken naar de Meeuwenlaan.
Het stuk dat nu klaar is heeft door de
slappe bodem al hoofdbrekens genoeg ge
kost. Tot op vijf meter onder het maai
veld is de veengrond weggezogen, waar
op het daardoor ontstane kanaal cunet
in waterbouwkundige termen weer
werd volgespoten met zand. Hier en
daar nam de drassige grond de wegen
bouwers andermaal beet: het zand zakte
op sommige plaatsen tot tien meter on
der het maaiveld door het veen heen. Ook
aan kunstwerken ontbreekt het niet. De
nieuwe weg mondt via een betonnen boog
brug in Nieuwendam uit en bij de Weer-
sloot moest ten behoeve van de veehou
ders een onderdoorgang met een doorrij-
hoogte van drie meter worden aangelegd.
Intussen maakt deze noordelijke toe
gangsweg een solider indruk dan de zui
delijke. Het circuit bij de Zeeburgerdijk
ziet er niet erg op snelverkeer berekend
uit en de aansluiting op de Insulindeweg
ontbreekt nog, waarschijnlijk omdat de
verplaatsing van de Joodse begraafplaats
zoveel tijd heeft gevergd.
DE BOUW an de Schellingwouderbrug
is voor het langste deel, figuurlijk ge
sproken, nogal geruisloos gegaan. Het
grote publiek heeft pas de laatste maan
den gemerkt, dat daar wat groots werd
verricht toen de foto's verschenen van de
montage en plaatsing van de beide stalen
boogbruggen. Maar dat gaat niet op voor
de nog geen duizend inwoners van het
dorpje Schellingwoude, dat evenals Nieu
wendam, Buiksloot, Ransdorp, Durger-
dam en Holijsloot al sinds vele jaren een
buurtschap van de gemeente Amsterdam
vormt. Ze hebben zich in dat lot allang
geschikt, want zo'n grote stad heeft wel
een paar voordelen te bieden in ruil
voor de vergroting van haar grondgebied
en de roemruchte geschiedenis van het
dorp blijft opgetekend op het deksel van
een documentenkist, die zich onder de
zeventiende eeuwse preekstoel in het wit
te kerkje onder aan de dijk bevindt:
.„Schellingwoud
heeft over vijftich jaar gestreden
tegens ses dorpen en twee steden
De gemeendijk versocht en van Hof
verkregen
In 't jaer sestienhondert vijftig
negen".
Men schijnt in die jaren tegen andere
Waterlandse autoriteiten en buurgemeen
ten nogal wat processen gevoerd te heb
ben om het onderhoud van de dijk. Er is
in die omgeving overigens in de Tachtig
jarige oorlog ook wel op minder onbloe
dige wijze gevochten. Jan Haring dankt
aan zijn vermetelheid bij die gelegenhe
den zijn straat in Haarlem.
Tegenwoordig is Schellingwoude een
vreedzaam dorp, dat, juist omdat het in
een grote gemeente is opgenomen, zijn
eigen landelijk karakter best kan bewa
ren. Men kan het van Amsterdam uit met
een veerboot je van het gemeentelijk ver
voerbedrijf, dat eens per uur de vaart
over het IJ onderneemt, in minder dan
een half uur bereiken. Het is een der aar
digste en goedkoopste uitstapjes die men
in Amsterdam kan ondernemen. Wie
bang is voor zeeziekte neme bij het Tol
huis het rode busje van de Enhabo, dat
het traject langs de Waterlandse dorpen
mag afleggen, omdat zelfs het hoofdste
delijk gemeentevervoerbedrijf voor de
daaraan verbonden verliezen is terug
geschrokken.
De Schellingwouders hebben de nieuwe
brug in het begin wat argwanend beke
ken, omdat zij haar als een inbreuk op
het dorpsschoon beschouwden. Maar het
duurde niet lang of zij besloten de nieuwe
verschijning positief te waarderen. Er
werd een Comité Brug Schellingwoude
gesticht, dat van een van de aannemings
maatschappijen een keet lospingelde. In
die keet werd een tentoonstelling inge
richt van alles wat op de brug betrekking
had. Er zijn niet minder dan zevendui
zend mensen geweest. Maar een tentoon
stelling gaat voorbij en het Comité wilde
iets blijvends van zijn activiteit achter
laten. Daarom gaf het een keurig uitge
voerd fotoboekje uit in twaalfhonderd
exemplaren. Het is nu uitverkocht. Ge
zegd moet worden, dat de aannemers van
de bruggenbouw en de industrie in Am
sterdam-noord een niet onbelangrijk aan
deel in deze uitgave hadden.
De mensen van de Directie Bruggen en
de uitvoerders hebben die belangstelling
dan ook best gewaardeerd. Zij volgde de
voortgang van het werk op de voet, toen
er nog tpanning en risico inzat. Nu de we
genbouwer bezig is de asfaltlagen op het
brugdek aan te brengen en de schilder
een gelegenheidsverfje voor de opening
op de leuningen strijkt het schilder
seizoen is afgelopen en het grote verven
begint pas het volgend voorjaar voelen
de ingenieurs en technici zich een beetje
verweesd, omdat zij afscheid moeten ne
men van een job die hen lief is geworden.
Maar er liggen nog grotere werken in het
verschiet. De volgende week wordt aan de
minister een rapport uitgebracht over een
nieuwe Maasoeververbinding. Dat wordt
de brug bij Brienenoord, die een over
spanning van 280 meter lengte op vijfen
twintig meter hoogte boven de Maas zal
krijgen. Tegen de tijd, dat de Directie
Bruggen daaraan ploetert, zal de Schel
lingwouderbrug al weer een peuleschil uit
de verleden tijd lijken.
ADVERTENTIE
Boldoot handgelei-crème
metazuleen helpt
tube f 1.25
Naar aanleiding van publikaties betref
fende de prijzen van radio- en televisie
toestellen deelt het hoofdbestuur van de
Nederlandse Vereniging van Radio-De-
tailhan Iel aren mee dat er zijnerzijds al
geruime tijd sterke aandrang wordt uit
geoefend op de importeurs van Duitse
radio- en televisieapparaten, om de in
Nederland geldende prijzen meer in over
eenstemming te brengen met de prijzen
van dezelfde apparaten in Duitsland. Door
enkele importeurs is hieraan reeds gevolg
gegeven. Anderen hebben zich in princi
pe met de door de detailhandel beoogde
prijsverlaging akkoord verklaard. Dit wil
echter geenszins zeggen, dat de prijs voor
ieder merk met 10 percent zal verlaagd
worden. Immers de grootte van de prijs
verlaging hangt af van het verschil tus
sen de huidige Duitse en Nederlandse
prijs van een bepaald type en de door
het hoofdbestuur toelaatbaar geachte prijs
verhouding.
