PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
Compromis over landbouwprodukten
in het Europese vrij handelsgebied
Landbouw mag niet aan vrije spel
van krachten worden overgelaten
VAN NIEL
Rustig en minder koud weer
O.'ïh-dantuma
Bezorgdheid over landbouwoverschot
Wereldnieuws
2
De OEES-ministersconferentie te Parijs
Sterk gestegen schuld van
lagere overheid
Akkerbouwers L.T.B. bijeen
Tweede obligatielening a 6
percent van de PEGÜS
Sodafabriek in Delfzijl
nog dit jaar in bedrijf
De opvolging van Dior
Britse correspondent mag
in Libanon blijven
Alles wat jodelt
komt nog
niet uit Zwitserland
Amerikaanse reisbeperking
Opheffing van Bouwbedrijf
Nog geen transfer voor
suikerfabriek Kirian
Indonesische handelsmissie
naar Australië
Extraatje voor de schatkist:
ruim f 280.000 gewetensgeld
EXCLUSIEF
POSTPAPIER
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Voor goede en
duurzame vloeren
EDELHOUT
vloeren
ia het zo
KOLEN
DAMP
ZATERDAG 16 NOVEMBER 195 7
De ministers der zeventien landen zijn
vrijdag tot een compromis gekomen over
de moeilijke kwestie van de plaats van
de landbouwprodukten in het op te rich
ten Europese vrij handelsgebied. Uit con
ferentiekringen werd vernomen, dat de
ministers over de volgende punten tot
overeenstemming gekomen waren. Ten
eerste dat de handel in landbouwproduk
ten zou worden bepaald door een politiek
op lange termijn ten aanzien van prijzen
en aankopen. Daarmede komt een einde
aan het langdurige verschil van mening
over het binnen of buiten het vrijhandels-
gebied blijven van de landbouwproduk
ten. Allen waren het er, naar genoemde
kringen zeiden, over eens, dat deze pro-
dukten binnen het vrij handelsgebied ho
ren, maar op een bijzondere basis. Ten
tweede, dat over deze bijzondere status
voor de landbouwprodukten slechts door
ministers onderhandeld zou kunnen wor
den en niet door deskundigen zonder po
litieke bevoegdheden, gezien de politieke
vraagstukken, die in het geding zijn. De
ministers gaven hun r -skundigen op
dracht, om bepaalde oplossingen voor te
stellen voor het opnemen van de in eco
nomisch opzicht ten achter gebleven lan
den in het vrijhandelsgebied. Ten derde
dat speciale perioden zullen moeten toe
gestaan worden, alvorens de eerste ta
riefverlagingen van kracht worden. De
in economisch opzicht minder ontwikkel
de landen zouden daardoor een adempau
ze krijgen, waarin zij hun economieën
zouden kunnen voorbereiden op een gro
tere concurrentie.
Ierland heeft om veertien jaar uitstel
gevraagd, Griekenland wenste een perio
de van 20 jaar en Turkije uitstel voor een
onbepaalde tijd. IJsland, dat eveneens in
economisch opzicht minder ontwikkeld is,
vroeg geen bijzondere uitstelperiode, maar
wenste een Europese vrije markt voor
vis. Dit voorstel werd echter volgens de
conferentiekringen niet gesteund.
De Noorse minister van handel, Arne
Skaug, heeft in de bijeenkomst der mi
nisters verklaard, dat de plaats van vis
en visprodukten in het op te richten vrij
handelsgebied als een afzonderlijk vraag
stuk behandeld diende te worden. Noor
wegen vroeg dus niet, zoals IJsland, om
een vrije Europese markt voor vis.
Conferentiekringen deelden mede, dat
Noorwegen niet vroeg om de tariefver
lagingen voor industrieprodukten ook te
doen gelden voor vis. Het was bereid vis
te laten opnemen in een „geleide" Euro
pese markt voor landbouw- en visserij -
produkten. Hieraan werd nog toegevoegd,
dat zaterdag besluiten genomen zouden
worden over de vraag, hoe over het vis-
vraagstuk onderhandeld zou worden. De
intergoevernementele commissie zal za
terdag naar verwacht wordt namelijk
werkgroepen van deskundigen instellen
voor het bespreken van bepaalde vraag
stukken.
De netto totale schuld van de provincies
en gemeenten tezamen blijkt volgens het
C.B.S. in de verstreken drie kwartalen van
1957 met (alles in miljoenen guldens) 836
te zijn gestegen tot 7.510 (in geheel 1956
steeg de netto schuld met 904 tot 6.674).
De netto vlottende schuld vermeerderde
met 1.002 tot 1.725 per 30 september j.l.
(in geheel 1956 een stijging met 516 tot
723). De netto vaste schuld verminderde
dit jaar met 166 tegen 5.785 (vorig jaar
een vermeerdering met 388 tot 5.951).
De totale opgenomen schuld steeg met
1.119 tot 10.520. De totale uitgezette en
verstrekte schuld steeg met 283 tot 3.010
(vorig jaar een stijging met 202 tot 2.727).
Verschenen is het prospectus van de
n.v. Provinciaal en Gemeentelijk
Utrechtsch Stroomleveringsbedrjjf (n.v.
Pegus) te Utrecht. Uitgegeven worden
wederom f 10 miljoen 6 percent 15-jarige
obligaties (lening 1957-2), in stukken van
f 1.000 aan toonder, waarvan reeds
f 3.000.000 op inschrijvingsvoor waarden is
geplaatst, tot., de koers van 100 percent.
Er is een jaarcoupon per 1 december. Af
lossing geschiedt a pari in 10 gelijke jaar
lijkse termijnen van 1963 tot en met 1972.
Vervroegde algehele of gedeeltelijke af
lossing is niet toegestaan.
De helft van deze lening dient voor de
financiering van het laatste gedeelte van
de stichtings- en inrichtingskosten van de
centrale „Lage Weide". Het restant
dient ter bestrijding van de kosten van
de lopende uitbreidingswerkzaamheden in
het af stands verwarmingsbedrijf en van
de laatste kosten van de in 1956 tot stand
gekomen uitbreiding in de centrale Nico-
laas Beetsstraat.
Inschrijvingsdatum is vrijdag 22 no
vember a.s. Stortingsdatum maandag
16 december. Beursnotering te Amsterdam
en dooreenleverbaarheid met de f 10 mil
joen reeds uitgegeven obligaties wordt
aangevraagd. Emissiekantoor is de Twent-
sche Bank.
Er worden goede vorderingen ge
maakt met het sodaproject in Delfzijl.
Naar het zich laat aanzien, zal de fabriek
aan het einde van dit jaar in bedrijf kun
nen worden gesteld. Dan zal de aanloop
periode voor de vervaardiging van het
nieuwe Nederlandse produkt kunnen be
ginnen. Deze periode zal enige maanden
duren, zodat de fabriek dus in maart of
april 1958 op volle capaciteit zal draaien.
Er zijn thans ongeveer 275 mensen in
dit .st van de Nederlandse Soda-industrie.
Tegen het eind van dit jaar zal dit aantal
personeelsleden 300 bedragen.
De pekel, die door een 23 kilometer lan
ge pekelleiding wordt aangevoerd uit het
zoutwinningsgebied bij Winschoten, hoopt
men binnen niet al te lange tijd te kun
nen gebruiken voor de vervaardiging van
de soda. Zij moet namelijk eerst de ge
wenste zoutsterkte hebben om voor het
produktieproces geschikt te zijn.
De gecalcineerde soda, die in Delfzijl
wordt vervaardigd, wordt door een zeer
uitgebreide groep fabrieken in ons land
afgenomen. Daartoe behoren glasfabrie
ken, waterglasfabrieken, chemische in
dustrieën en de kristalsodafabrieken, die
de huishoudsoda maken.
Van het achttien hectare grote terrein,
waarop de sodafabriek is gebouwd, is zes
hectare gereserveerd voor aanverwante
industrieën. Met de vouw van één hier
van, de elektrolysefabriek, die chloor en
natronloog produceert, worden flinke vor
deringen gemaakt. In maart of april zal
ook deze fabriek kunnen gaan draaien.
Verder is er nog plaats voor de bouw
van een zoutfabriek, waarvoor plannen
nader worden uitgewerkt. Binnen niet al
te lange tijd hoopt men deze te kunnen
uitvoeren.
Er ontstaan op n fabrieksterrein
dan drie fabrieken, die in technisch en
economisch opzicht een combinatie vor
men en ongeveer vijfhonderd mensen in
dienst zullen hebben.
Met de waterstaatkundige werken, die
door de stichting van de sodafabriek
zijn verhaast, worden eveneens goede vor
deringen gemaakt. Druk wordt gewerkt
aan de bouw van het complex nieuwe zee
sluizen en van de 225 meter lange brug
over de haven van Delfzijl.
Eind van dat jaar zal dan tevens de
nieuwe uitmonding naar zee klaar komen.
„Het landbouwbeleid verschaft ons niet
alle vrijheden, bijvoorbeeld op het punt
van prijsvorming in de akkerbouw of de
regeling van de teelt. Wie hierop critiek
levert, moet echter goed bedenken, dat
onze landbouw niet los te maken is van
de internationale situatie. Daarom dienen
maatregelen te worden genomen om onze
landbouw niet aan het spel van vrije
krachten over te leveren". Met deze
woorden opende de voorzitter van de vak
groep Akkerbouw der Katholieke Land
en Tuinbouwbond vanmorgen de algemene
vergadering van die vakgroep, die van
daag in café-restaurant Brinkmann in
Haarlem wordt gehouden.
Nadat de heer Giesen een terugblik had
geworpen op het afgelopen oogstseizoen,
sprak hij met bezorgdheid over de land
bouwoverschotten in enkele werelddelen.
In de Verenigde Staten was dit jaar bij
voorbeeld dertig miljoen ton tarwe opge
slagen, waarvoor geen koper was te vin
den. De gemiddelde jaaropbrengst be
draagt daar ruim 9 miljoen ton. Voorts
was een hoeveelheid van ongeveer 28 mil
joen ton onverkoopbare maïs opgeslagen.
Ook katoen kon niet worden geplaatst.
Men tracht langs vele wegen de surplus-
voorraden een bestemming te geven, bij
voorbeeld door schenkingen. Een klein ge
deelte slechts werd bestemd voor behoef
tige gezinnen en schoolvoeding, alsmede
voor schenkingen naar 't buitenland. Ook
wordt getracht de landbouwprodukten
voor industriële doeleinden te verwerken.
In de Verenigde Staten wordt wel ge
tracht de landbouwgronden in te krim
pen, maar uiteindelijk is de produktie nog
veel meer toegenomen dan de bevolking.
In de afgelopen vijftien jaar is in de V.S.
de produktie per in de landbouw werken
de persoon niet minder dan verdubbeld.
Hier dus geen industriële, maar agrari
sche revolutie. Ook de wereldproduktie
van voergranen is sterk gestegen. Hierte
genover staat echter een uitbreiding van
de veestapel. Een gunstig teken is nog, dat
de landbouwproductie in de V.S., Canada
en Australië niet zo sterk is toegenomen,
dank zij de inkrimping van de produktie-
bodem. Overigens doen zich in deze
landen nog enorme mogelijkheden voor om
de opbrengsten per hectare te verhogen.
Een ander punt, dat de voorzitter be
sprak, was de verdringing var. de land
bouw door de industrie. Ondanks de ho
gere produktie daalde het aantal in de
landbouw werkzame personen van 63 per
cent der wereldbevolking in 1937 tot 59
percent in 1950. De industrie verdringt
dank zij de gunstiger arbeidsvoorwaarden
vooral de kleine bedrijven. Hier is een
natuurlijke sanering zich bezig te vol
trekken. En het is de vraag, of in ons land
nog verdere maatregelen in deze door de
overheid moeten worden genomen.
De heer Giesen gaf een overzicht van
het binnenlandse landbouwbeleid, waar
bij hij de prijsvorming besprak. De sui
kermarkt vertoonde weinig moeilijkheden;
het wereldverbruik van suiker is dan ook
in de laatste acht jaar meer gestegen dan
in de veertig jaren voor de tweede we
reldoorlog.
De aardappelproduktie ondervindt
moeilijkheden door de zogenaamde gla
zigheid, die zich in jaren niet in zo'n gro
te mate heeft voorgedaan als in dit jaar.
Deze ziekte baart de kwekers thans veel
zorgen. De kans is gering, dat de glazige
aardappelen ku: nen worden vermalen
tot meel.
De afzet van pootaardappelen onder
vindt momenteel nogal moeilijkheden, ten
dele door het „glas", ten dele doordat de
export, vooral naar Frankrijk, niet zo vlot.
Getracht wordt voor de aardappelen een
termijn-markt in het leven te roepen.
De vlasprijzen hebben zich ongunstig
ontwikkeld door de sterke concurrentie
van Rusland op de belangrijkste vlas-
markten. Op de Schotse en Ierse spin
ners werd een beroep gedaan het Russi
sche vlas te weren. Nadat de heer Giesen
dit overzicht van de akkerbouwmarkt had
gegeven, besprak hij tenslotte enkele be
langrijke herzieningen van uitgangspun
ten voor de kostprijsberekening.
Het modehuis Dior heeft bekendge
maakt, dat de 21-jarige Yves Saint-Lau
rent de artistieke leiding van de organi
satie op zich zal nemen. Saint-Laurent
was de meest begaafde leerling van Chris
tian Dior, die vorige maand overleed.
BEIROET (Reuter). De Libanese
premier Sami Bey le Solh heeft persoon
lijk de order ongedaan gemaakt, waarbij
Michael Adams, correspondent in Libanon
van de liberale „Manchester Guardian",
was gelast het land binnen 48 uur te ver
laten, en volgens welke het Engelse blad
niet meer in Libanon mocht worden ver
kocht. De Libanese regering had bezwaar
gemaakt tegen een zinsnede in een tele
gram van Adams aan zijn blad.
ADVERTENTIE
Er wordt ontegenzeglijk wel eens
goed geïmiteerd en zonder enig
bezwaar wanneer het bij jodelen
blijft. Neem echter nooit genoegen
met imitatie, wanneer het horloges
betreft. VAN NIEL levert u boven
dien reeds in prijzen van 55.af
originele Zwitserse horloges (wa
terproof, shockproof enz.) met vol
ledige garantie.
Grote Houtstraat 86 - Haarlem
Speciaalzaak sinds 1883
WASHINGTON (Reuter) De Ver
enigde Staten hebben in een nota aan
de Sovjet-Unie voorgesteld over te gaan
tot afschaffing van de verboden zones
in de beide landen, in antwoord op een
sovjet-nota over Russische reisbeperkin
gen. Het „State Department" maakte be
kend, dat de Verenigde Staten de reis
beperkingen die van toepassing zijn op
Sovjet-burgers in de Verenigde Staten
heeft aangepast aan de beperkingen die
de Sovjet-autoriteiten aan buitenlanders
opleggen.
De Sovjet-autoriteiten hadden onlangs
vijf grote en een aantal kleinere steden in
de Sovjet-Unie, waaronder bezienswaar
digheden in de buurt van Moskou, voor
buitenlanders bereikbaar gesteld, doch
een gebied van driehonderdduizend vier
kante kilometer, waar tevoren buitenlan
ders mochten komen, gesloten.
De Amerikaanse autoriteiten hebben nu
zes grote en een aantal kleinere plaat
sen van de voor Russen verboden lijst
afgevoerd, maar San Francisco, een deel
van Los Angeles en enige Californische
steden, alsmede Seattle en Tacoma in de
noordwestelijke staat Washington tot ver
boden gebied verklaard.
Het enkele tientallen krachten tellende
personeel van het bouwbedrijf H. van den
Top te Ede heeft in zijn geheel ontslag
gekregen wegens opheffing van het be
drijf. In de afgelopen jaren bouwde de
heer Van den Top in de particuliere sector
in Ede en omgeving meer dan 550 wonin
gen. De voornaamste reden, die tot de
liquidatie noopte is volgens de heer Van
den Top het feit, dat door allerlei beper
kende overheidsmaatregelen het bouwen
in de particuliere sector, dat op eigen risico
geschiedt, teveel wordt bemoeilijkt.
Het verslag over 1956 van de n.v. Sui
kerfabriek „Krian" meldt, dat de tegen
gevallen oogstuitlevering en de nog steeds
stijgende lonen en prijzen tot gevolg heb
ben gehad, dat de nettowinst aanzienlijk
lager is dan over 1955. De brutowinst be
droeg rp 4.266.020, waaruit, na reserve
ring en enkele betalingen, een nettowinst
resteert van rp 984.728 (v.j. rp 2.059.668).
Dit bedrag wordt op de Indonesische ba
lans aangehouden in afwachting van de
regeling van een eventueel transfer naar
Nederland voor de uitgaven alhier.
De Nederlandse verlies- en winstreke
ning geeft een nadelig saldo van f 78.237.
Dit wordt afgeboekt van het voordelig
saldo over 1955, dat daardoor vermindert
tot 69.660. Er wordt dus wederom geen
dividend voorgesteld.
Op enkele gunstige uitzonderingen na
is de produktie op alle Java-suikerfa-
brieken tegengevallen. De voorlopige
taxaties doen verwachten, dat over 1957
op een bevredigende gemiddelde rietop
brengst mag worden gerekend. De aan
gevraagde transfer van 1955 is nog niet
in Nederland ontvangen.
Maandag zal een Indonesische handels
delegatie van de regering naar Australië
vertrekken. Zij zal onder leiding staan
van Susanto Djojosugito, van de afdeling
handel van het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken.
Blijkens een opgave in de Staatscourant
hebben 151 Nederlanders, die de schatkist
bij het betalen van belastingen tekort heb
ben gedaan, hun geweten gezuiverd door
het betalen van gewetensgeld. De 151 pos
ten belopen een totaal bedrag van
f 282.509,23. Het grootste bedrag is f 45.000,
ontvangen bij de ontvanger te Baarn we
gens te weinig betaalde inkomsten-, ver
mogens-, ondernemings- en omzetbelas
ting". De kleinste post bedraagt f 0,75, ont
vangen door de ontvanger te Apeldoorn,
wegens „te weinig betaald zegelrecht".
ADVERTENTIE
maandtampons
Uw apotheek
of drogist heeft het
De koude in Nederland aanwezige lucht
is gisteren geleidelijk naar het noorden
teruggedrongen. Als gevolg hiervan daal
de de afgelopen nacht alleen in het noor
den var. het land de temperatuur plaat
selijk tot het vriespunt. In de zuidelijke
provincies werden minima van 4 tot 6
graden gemeten. Om 9 uur vanochtend
was het op het vliegveld Zuid-Limburg
10, in Eelde 0 graden. Een kleine, uit
west-Frankrijk komende storing, die
vandaag langs cte kust van Zeeland en
Holland naar de Noordzee trekt, bracht
daarbij veel bewolking en ook op enkele
plaatsen enige regen. Aan de voorkant
van een midden op de oceaan gelegen
depressie wordt nu in de hogere lagen van
de atmosfeer warme lucht L, de richting
van de Britse eilanden gestuwd. Hier
mede samenhangend stijgt de barometer
in Engeland en Ierland, waardoor in on
ze streken de wind de neiging vertoont
naar het noord-westen te draaien. Tijdens
het weekeinde is daarom de kans op
vorst in de nacht erg klein. Aangezien
de lucht boven Nederland nu tamelijk
vochtig is, zal op plaatsen, waar het op-
Zondag 17 november
Zon op 8.05 uur, onder 16.49 uur.
Maan op 2.32 uur, onder 14.34 uur.
Maandag 18 november
Zon op 8.07 uur, onder 16.47 uur.
Maan op 3.52 uur, onder 15.02 uur.
Maanstanden
21 nov. 17.19 uur nieuwe maan.
29 nov. 07.57 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zondag 17 november
Hoog water: 11.36 en uur.
Laag water: 6.58 en 19.25 uur.
Maandag 18 november
Hoog water: 0.13 en 12.41 uur.
Laag water: 8.16 en 20.33 uur.
klaart, gemakkelijk mist cunnen onstaan.
Politie weet wie de bus
De Leidse politie heeft haar onderzoek
naar de diefstal van de loden bus met
staafjes radio-actief kobalt uit het Kamer-
lingh Onneslaborutorium te Leiden afge
sloten. De politie meent thans met zeker
heid te weten, vie de dader van de dief
stal is. Zij heeft de zaak overgedragen
aan de justitie, die zal moeten beslissen,
of de bestaande aanwijzingen een straf
vervolging rechtvaardigen.
0
0
0
0
0,1
2
0,2
0,2
0
0
0
0
3
0,1
0
0
0
0
0
0,1
0
0
4
WEERRAPPORTEN
Temperaturen
buiten-
C
en binnenland
heden-
■O'S
morgen 7 uur. Neerslag:
c
O
laatste 24
uur.
i-C
Helsinki
zwaar bew.
nw
Stockholm
licht bew.
windst.
Oslo
mist
n
Kopenhagen
geheel bew. windst.
Aberdeen
motregen
nnw
Londen
geheel bew.
n
Amsterdam
zwaar bew.
ono
Brussel
regen
zo
Luxemburg
zwaar bew.
O
Parijs
geheel bew
zzo
Bordeaux
nevel
n
Grenoble
zwaar bew.
windst.
Nice
geheel bew
nnw
Berlijn
nevel
ozo
Frankfort
nevel
ono
München
mist
windst.
Zürich
mist
ozo
Genève
mist
n
Locarno
mist
O
Wenen
motregen
ozo
Innsbruck
onbewolkt
w
Rome
half bew.
no
Ajaccio
geheel bew.
O
Den Helder
zwaar bew.
O
Ypenburg
mist
O
Vlissingen
geheel bew. windst.
Eelde
zwaar bew.
O
Twente
zwaar bew.
windst.
De Bilt
zwaar bew.
zo
Eindhoven
zwaar bew.
zo
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew. ozo
-5
2
5
6
4
9
5
11
10
6
13
1
2
-2
3
5
0
4
-3
7
13
4
5
7
0
4
6
7
9
ADVERTENTIE
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
vanaf ƒ1.75
o,i
0,4
1
0
0
0,1
2
0,2
48. Nadat zij vergeefs hadden geprobeerd
om Zwarte Dolf weer tot bewustzijn te
brengen, holden Panda en de brandmeester
naar buiten en keken vertwijfeld rond.
„Dit is een salamanderse toestand", grom
de de brandmeester, „ergens woedt een
brand om van te smullen en we weten niet,
waar het is!" Maar gelukkig naderde op
dat ogenblik iemand, die alles van de
brand scheen af te weten. Het was een
juffrouw, die overspannen gillend kwam
aanfietsen. „Help!", gilde zij, „alarm!
Brand! Politie!" „Halt!", riep de brand
meester, ferm naar voren tredend, „voor
brandmeldingen moet u hier zijn". „O, wat
een geluk!", hijgde zij, van haar fiets stap
pend, „ik ben doodmoe van al dat gefiets.
Van de week zei ik nog tegen mijn zuster,
dat we ons een brommer moesten aan
schaffen, want„Ja, ja", viel de brand
meester haar ongeduldig in de rede, „ver
telt u nu eens eerst, waar de brand is".
„Vlak naast ons huis", antwoordde zij op
gewonden, „daarom zijn mijn zuster en
ik „Juist ja, vlak naast uw huis"
gromde de brandmeester, met moeite zijn
kalmte bewarend. „Vertel ons dan eens,
waar u woont". „Ik woon bij mijn zuster
in", was het antwoord. Panda en de brand
meester kreunden in koorDit was niet
om op te schieten!
Stork-licenties
De Kbnïnklijke Machinefabriek Gebr. Stork en
Co. n.v. heeft voor de bouw van haar enkelwer-
kende tweetakt scheepsdieselmotoren, met langs-
spoeling en geschikt voor drukvulïfng, licentie
verleend aan „The Wallsend Slipway and Engi
neering Company Ltd" te Wallsend-on-Tyne.
Tezamen kunnen thans zes bedrijven in Groot-
Brittannië Stork scheepsdieselmotoren vervaar
digen. In Nederland worden deze motoren be
halve door Stork Hengelo, ook vervaardigd door
de N.D.S.M. te Amsterdam.
Dalende boterprijs
Deense exporteurs hebben de prijs van hun
boter op de Londense markt met 10 shilling per
hundredweight verlaagd. Zij volgden het voor
beeld van vertegenwoordigers van het Gemene
best, die trachtten het verbruik te bevorderen
door prijsverlaging, daar nog in de loop van dit
jaar grote aanvoeren worden verwacht. Volgens
Londense handelskringen zullen naar verwacht
wordt ook Nederlandse exporteurs het voorbeeld
volgen.
Lening van Rusland
De Sovjet-Unie heeft er in toegestemd Perzië
100 miljoen dollar te lenen voor de bouw van
twee stuwdammen in de grensprovincie Azer-
beidsjan, aldus verneemt men uit betrouwbare
bron in Teheran. De Perzische regering is reeds
in het begin van dit jaar akkoord gegaan met de
plannen voor de bouw van de stuwdammen die
waren ingediend door Russische deskundigen.
Lockheed voorziet werkloosheid
De heer H. Hibbard, „senior vice-president"
van de Lockheed Aircraft Corporation, heeft te
Zürich verklaard dat „tegen eind 1953 een goede
100.000 arbeiders in de vliegtuigindustrie hun
baan kwijtgeraakt zullen zijn". Hibbard verklaar
de dat een teruggang in de vliegtuigindustrie tot
deze ontslagen zal lijden.
Parijse club-verdragen
Van de zijde van de Argentijnse regering is
vernomen dat de datum van de ondertekening
van de Parijse Club-verdragen voorlopig is vast
gesteld op 22 of 23 november. Dit is besloten tij
dens de bijeenkomst van de ambassadeurs van
de elf aangesloten landen met de Argentijnse
minister van Financiën Adelberto Krieger Vasena.
Teruggehaald? De Weense politie ge
looft, dat een Tsjechoslowaakse jour
nalist, die drie jaar geleden uit Praag
naar Wenen is gevlucht, ontvoerd is.
De journalist, Franz Hawelka, wordt
sedert 1 november uit zijn woning ver
mist. Al zijn bezittingen heeft hij ach
tergelaten. Men vermoedt, dat hij naar
Tsjechoslowakije is gevoerd.
Gevolgen. De dertigjarige Masaroe Wa-
kabajasji is donderdag overleden aan de
gevolgen van Ue radio-actieve stra
ling van de atoombom, die op 6 augus
tus 1945 boven Hirosjima is ontploft.
Wakabajasji bevond zich op 1200 meter
afstand van de ontploffing. Hij is het
dertigste slachtoffer van de atoombom
van Hirosjima, dat in de loop van dit
jaar is overleden.
Heroïsch. Een Russische geleerde, J. W.
Krylov, heeft medegedeeld, dat de
naam van de Laïka zal worden inge-
beiteld op een „ere-plakkaat" teza
men met de namen van „andere he
roïsche Russische honden." De in
scriptie zal luiden: „Gewijd aan het
eerste levende wezen, dat de kosmos
binnendrong."
Lekje. De Amerikaanse marine heeft be
kendgemaakt, dat de eerste atoom
duikboot, de „Nautilus", tengevolge
van een defect ventiel een klein lek
heeft gehad, waardoor er wat water
is gekomen in de afdeling waar de
reactor staat. Er deden zich geen per
soonlijke ongevallen voor en er was
geen radio-actieve besmetting.
Nooit meer. De president van de West-
duitse Bondsrepubliek, prof. Theodor
Heuss, heeft onomwonden te kennen ge
geven, dat hij géén hoge laarzen in het
Westduitse leger wenst. Hier en daar
was namelijk in officierskringen de
wens opgekomen, de oude hoge solda
tenlaars in ere te herstellen.
Begroeting. De communistische minister
van Staat van de Indiase deelstaat Ke
rala, Krishna Aiyar, is in Khzikode,
waar hij kwam spreken op een com
munistische vergadering, begroet met
scheldwoorden en stenen. Mensen
wierpen zich neer voor zijn auto,
zwaaiden met zwarte vlaggen en rie
pen: „Ga terug". De politie heeft met
gummistokken de betogers verspreid.
Brug naar Azië. Het ontwerpen en bou
wen van een hangbrug over de Bospo
rus bij Istanboel is opgedragen aan een
Amerikaanse firma. Deze brug tussen
Azië en Europr, die 50 miljoen dollar
kost, zal buiten de Verenigde Staten de
grootste ter wereld zijn. De hoofdover
spanning zal ongeveer 67j meter lang
zijn. De brug komt vijftig meter boven
de waterspiegel te hangen.
Gebrek. In de Dagali-bergen in Noorwe
gen zullen als er sneeuw komt naar
schatting 1800 rendieren omkomen door
gebrek aan voedsel.
Pijp. Twee Westduitse mijnwerkers die
woensdagmorgen door een instorting
opgesloten zijn in een mijngang, heb
ben donderdag van de reddingsploe
gen te horen gekregen, dat zij nog tot
zaterdag zullen moeten blijven op de
plaats waar zij zijn. Door middel van
een pijp hebben zij echter contact met
de buitenwereld. Deze pijp zorgt voor
de luchttoevoer en er wordt ook voed
sel door naar beneden gelaten.
Heliumkanon. Het laboratorium van de
Amerikaanse marine-luchtmacht te
Moffet bij San Francisco zal volgend
jaar een heliumkanon in gebruik ne
men, waarmee een kogel met een snel
heid van 25.600 km per uur kan worden
afgeschoten. Het is vooral de bedoeling
gegevens te verzamelen over de terug
keer van afgeschoten projectielen door
de dampkring naar de aarde.
Landwinning. Bij Faial Island, ehorend
tot de Azoren, is donderdag een nieuw
eilandje ontstaan door een ontploffing
onder de zeespiegel. De aarde spatte
ongeveer 300 meter hoog de lucht in.
Dit is al het derde eilandje dat daar
sinds 1 oktober ontstaan is.
ADVERTENTIE
'"v.''
-
HAARLEM
ZIJLSTRAAT 96
TELEF. t 20340
IEDERE winter kunnen we in de kran
tenberichten lezen over meer of minder
ernstige kolendampvergiftigingen en iedere
winter blijkt het verschijnsel van de
kolendamp de mensen ook voor de nodige
raadsels te plaatsen. Dat is eigenlijk van
zelfsprekend, want kolendamp is reukloos
en kan daarom moeilijk in de huiskamer
worden aangetoond, tenzij we de hoofdpijn,
die optreedt na geruime tijd kolendamp te
hebben ingeademd, als maat
staf zouden nemen. Maar aan
gezien hoofdpijn ook door
andere omstandigheden kan
optreden - o.a. door het in
ademen van de niet-reukloze
verbrandingsgassen van de
kachel - is dit middel niet be-
trouwbaar. Bovendien is het
gevaarlijk eerst op de hoofdpijn te wach
ten, want door te lang in een met kolen
damp vergiftigde omgeving te vertoeven,
kan na de hoofdpijn ook spierzwakte en
duizeligheid optreden.
In het kort kan de gang van zaken als
volgt worden weergegeven: de ingeademde
kolendamp die we in het vervolg maar
openlijk bij zijn chemische naam CO (kool
monoxyde) zullen noemen, verbindt zich
met de rode bloedlichaampjes van het
bloed, waardoor kooloxyd-haemoglobine
ontstaat, een stof die geen zuurstof meer
kan opnemen en daardoor voor de zuur
stoftoevoer van het bloed verloren is ge
gaan. Het koolmonoxyde prikkelt aanvan
kelijk het ademhalingscentrum, waardoor
steeds meer koolmonoxyde wordt inge
ademd, maar het kooldioxyde - dat de na
tuurlijke prikkel voor het ademhalingscen
trum vormt - wordt verdreven. Hierdoor
treedt een vertraagde ademhaling in de
plaats van de versnelde, wat in zoverre
gunstig is, dat hierdoor niet te veel kool
monoxyde binnenkomt. Het nadeel is ech- (Nadruk verboden
ter, dat er ook vrijwel geen zuurstof wordt
opgenomen, zodat u ziet, dat het slacht
offer er steeds erger aan toe is. Onmiddel
lijk in een frisse, zuurstofrijke omgeving
brengen, is dan ook wel het allereerste
wat we met de patiënt moeten doen (en
naturlijk de dokter ogenblikkelijk waar
schuwen).
Belangrijker dan de genezing van de
slachtoffers, is ongetwijfeld het voorko
men van de ramp. Aange
zien kolendamp onvolledig
geoxydeerde koolstof is, die bij
verbranding in het veel min
der gevaarlijke^vn niet giftige
kooldioxyde overgaat, moe
ten we er dus voor zor-
J (jen, dat de hard brandende
kachel niet in de eerste plaats
getemperd wordt door afsluiting van de
schoorsteenschuif, waardoor allerlei gas
sen belet worden door het rookkanaal te
verdwijnen. Het temperen van het vuur
dient geleidelijk te geschieden door ver
mindering van de luchttoevoer, waarvoor
de luchtregelaar onder aan de kachel
dientMet dezelfde geleidelijkheid kan dan
ook de schoorsteenschuif worden bediend.
En vóór alles moet er voor gezorgd wor
den, dat een fel brandend vuur niet van
een nieuwe voorraad kolen wordt voor
zien, waarna alles „voor de nacht" wordt
afgesloten. Door de hitte van het niet zo
snel getemperde vuur ontwikkelt zich in
de nieuwe kolenlaag een grote hoeveelheid
kolendamp, die geen uitweg weet en in de
kamer terecht komt, met alle nare gevol
gen van dien.
En wist u, dat mannen en vrouwen op
verschillende wijzen ademhalen?
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
