Aambeien? Als u zachtheid zoekt, dan vindt u GOLDEN FICTIONhet zachtst Bisschop en pastoor, verdacht van laster, voor rechtbank Vijftig jaar geleden Van dag tot dag v fOp de Cultuur en Ongebruikelijk proces in Italië Zij noemden niet-kerkelijk huwelijk „een schaamteloos samenhokken DINSDAG 26 NOVEMBER 1957 3 r 7 j <~Praatatoel „Prix Femina" voor Christian Megret Regering van Malakka wenst schikking met rebellen Critiek op Amerikaanse onderwijsmethoden Uit Haarlems Dagblad van 26 november 1907 Diplomatieke banden met Peking in overweging Hammarskjoeld vrijdag naar het Nabije Oosten Voor bemiddeling tussen Israel en Jordanië GOLDEN FICTION, een gulden genieting voor 90 cent Brits-Ethiopisch onderzoek naar stam vete; 104 doden ADVERTENTIE dan TRANSROID - t&bl«ttea INNEMEN en de onaangename klachten verdwijnen t Verkrijgbaar bij Uw apotheker of drogist. burgerlijk huwelijk voor de katholiek niet het ware huwelijk is, maar hij mocht niet schamper spreken over „het zogenaam de burgerlijke huwelijk" en nog minder zeggen, dat een huwelijk, voor de burge meester gesloten, niet anders is dan „het begin van een schaamteloos samenhok ken". De eers e uitdrukking getuigt van minachting voor de wetten van de staat, hetgeen uit de mond van een hoge geeste lijke uiterst gevaarlijk is, daar het de eerbied voor wet en staat ondermijnt. De tweede uitdrukking belastert twee perso nen; die wettig gehuwd zijn. Andere juris ten geven de bisschop gelijk en daaron der vinden wij professor La Pira, tot voor kort burgemeester van Florence en se dert vele jaren hoogleraar in het Romeins recht aan de universiteit van Florence. La Pira meent, dat een bisschop in Ita lië, volgens hst concordaat dat volgens art. 7 van Italië's nieuwe grondwet dé be trekkingen tussen staat en kerk regelt, niet een gewoon Italiaans burger is en niet voor de Italiaanse rechter kan wor den gedaagd, maar alleen voor een colle ge, waarin ook vertegenwoordigers van het vatikaan zitting hebben. Wie was dat ook weer? Ik! Is er ooit een straat naar u genoemd? Nee, nooit. Frits Wiebe van der Wietstraat? Nee. H. B. Fortuinstraat? Nee. En kijk nu rond in de stad. Wie zijn of waren, al die heren? Ponthorststraat, Pot ter de Groetstraat, Mijke Huurmanstraat. Eens waren ze beroemd. Of misschien wa ren ze tijdens hun leven ongeëerd en wer den ze pas na hun dood vernaamplaatOf ze waren grootheden hunner dagen en werden na hun verdwijning eerst verstraat of verpleind en toen vergeten. Wie weet nog wie we zijn na honderd jaar? Politieke intriges, litteraire vetes, muzi kale conflicten, medische strijdvragen - mensen geven er hun leven voor, stijgen op in de zwartgedrukte krantenkoppen, en vijftien jaar later kan men zich niet meer herinneren „wie dat ook weer was". Een nieuwe generatie is éénentwintig jaar oud geworden. Ze waren zes jaar oud toen u beroemd was en hebben nooit van u ge hoord. Fietsers, boksers, ministers, misda digers, uitbrekers en inbrekers, filmpla neten, geldmagneten en -naten en hon gerkunstenaars - zoals wij allen. Veertig jaar lang werkt een man aan een uitvinding, hongert, rilt van koude, wordt geëerd met de gouden medaille der stad, zijn tweede vrouw denkt dat hij de beroemdste man van de wereld is, ze mag op receptie bij de burgemeester, en als ze weduwe wordt komt haar foto in de krant. Maar vóór ze dood is, is haar man verge ten en zij hongert in haar eentje. Roem is kort. Nog afgezien van het feit dat uiteindelijk deze klots erts - ik bedoel de aarde - koud en verlaten door tijd en ruimte zal koersen en er zelfs geen griep- bacillen meer op zullen leven. Geld verzamelen, kinderen opvoeden, uitvindingen doen, schilderijen maken, beelden boetseren, houthakken, stukjes schrijven, bruggen bouwen, als bijen in een korf en mieren in een nest, als wormen in de klei, als mugjes dansend tegen het vallen van de avond straks is het voorbij en kraait er geen haan meer naar. Wat is dat nu? Een troost of een teleur stelling? Als u beroemd en geëerd bent, knappe lezer en mooie lezeres, dan is het een teleurstelling. Als u het niet bent, beste vriend en lieve vriendin, dan is het een troost. Over honderd jaar zijn we ver geten, over vijftig, over tien En wat doet het er toe? Het is alles ijdelheid en schuim. En voor het geval dat u een straat naar me wilt noemen, hier is mijn naam: H. B. Fortuin Aan de Franse romanschrijver Chris tian Megret is maandag de „Prix Femi na", de eerste van de vier grote Franse litteraire prijzen, die steeds aan het einde van. het jaar worden uitgereikt, toegekend voor zijn roman „Le carrefour des soli tudes" (Het kruispunt der eenzaamhe- dén). Deze onderscheiding wordt ieder jaar toegekend door een jury van twaalf vooraanstaande vrouwen, van wie de meesten zelf ook schrijven, aan een nog niet al te bekend schrijver of schrijfster en brengtde bekroonde veel roem, een klein bedrag, niet meer dan vijfduizend frank (ongeveer vijftig gulden) en een oplage, die doorgaans ten minste honderd duizend exemplaren beloopt. De prijs werd in 1904 ingesteld en bedroeg tot de eer ste wereldoor'og meer dan drieduizend gulden. Daarna is zij steeds wat kleiner geworden. ADVERTENTIE Geen onderscheid De christen democraten (en zelfs chris ten-democratische ministers hebben dit in publieke redevoeringen gezegd), menen dat de bisschop alléén maar zijn plicht heeft gedaan. Het gevoel voor de staat, als gescheiden van de kerk, is in die krin gen niet sterk. De katholieke actie is zelfs zover gegaan aan alle christen-democra tische kamerleden en senatoren een op roep te sturen om achter de bisschop van Prato te staan. Dit maakte natuurlijk, dat degenen die het staatsgezag en de wet ten van de staat tegenover de steeds toe nemende clericale invloeden willen be schermen, ook niet stil zaten. Bellandi is intussen enige dagen geleden door een groep jongens van de „Katho lieke actie" op straat overvallen en ern stig mishandeld. En daarna is er plotse ling iets heel onverwachts gebeurd. Op zondag 17 november, terwijl Bellandi met een vriend een autotochtje maakte, werd hij plotseling onwel. Hij ligt nu in het ziekenhuis te Prato, gedeeltelijk ver lamd, en de medici begrijpen niet goed, wat hem overkomen kan zijn. Voor de bijgelovige massa is dat natuurlijk „de vinger Gods", die de onverlaat komt straffen, omdat hij zijn bisschop heeft be droefd. Voor de zeer talrijke communis ten in Prato is het een prachtig geval om uit te buiten. Men praat in die kringen al over de Borgia's en over de oude gewoon te van „Rome" om lastige individuen uit de weg te ruimen. De werkelijkheid is waarschijnlijk geheel anders. Bellandi is in de oorlogsjaren als anti fascist en anti-nazist jaren in concentra tiekampen geweest, onder meer twee jaar in Buchenwald. Vele slachtoffers van het totalitarisme zijn tengevolge van „trau ma" in de laatste jaren, dus vele jaren na de oorlog, getroffen door trombose of I bloeduitstorting in de hersenen en dit laatste zou ook het geval zijn met Bellan di. Zijn toestand is zeer ernstig en als hij het overleeft, zal hij vermoedelijk voor goed verlamd blijven. Wat echter de gewone burgers graag zouden weten, is of de Italiaanse wetten ook gelden voor bisschoppen en voor gees telijken in het algemeen en of laster, in dien zij van de preekstoel komt, al dan niet een strafbaar misdrijf is. Het opmaken van de balans van het te Amsterdam onder voorzitterschap van Prins Bernhard gehouden congres voor Europese cultuur is niet zo eenvoudig. Niet, omdat er reden zou bestaan slechts een geflatteerd saldo te willen tonen, nu het een bijeenkomst betreft, geleid door de Prins der Nederlanden. Zelf zou hij de laatste zijn om een dergelijke vleierij op prijs te stellen. Veeleer geloven wij in 's Prinsen geest te handelen door onom wonden niet alleen het goede, maar ook het 'verkeerde, dat er te beleven viel, in ogenschouw te nemen. Gaarne zij voorop gesteld, dat het denk beeld om de handen ineen te slaan, ten einde vooral ook op doeltreffende grond slag iets te scheppen, dat van werkelijke betekenis zou kunnen zijn ter bevordering van Europese culturele samenwerking, warme instemming verdient. Europa is, helaas, in tal van opzichten steeds meer in de verdrukking geraakt. Dit hebben in het bijzonder, elk op hun manier, de weten schapsman Sir John Cockcroft en de staats man Paul-Henri Spaak welk een juweel van Europees denken viel er in zijn spran kelende spontane voordracht van zaterdag te bewonderen glashelder, ja glashard aangetoond. Het leek de bedoeling van de groots opgezette bijeenkomst te Amsterdam te zijn, kopstukken uit financiële, industriële en handelskringen in een groot aantal Europese landen te bewegen zich niet te bepalen tot toejuiching van hetgeen de Europese Stichting voor cultuur voorstaat, maar om voor haar tevens de mogelijk heden te scheppen het nodige te doen. Voor zover de ten congresse in groten getale aanwezige kopstukken uit die krin gen zich mogelijk nog geen helder denk beeld konden vormen van het doel, waar voor hun medewerking in klinkende munt nodig is, kan zeker wel worden vastgesteld, dat in dit opzicht de heer Shepard Stone van de in Amerika gevestigde Ford Foun dation, met zijn uiteenzettingen over wat die stichting is en doet, zeer nuttig werk heeft verricht. Zijn geestelijke bijdrage be hoorde mede tot de creditposten op de balans van het congres. Insgelijks valt daaronder te rangschikken het feit zelf van het bijeen zijn van het boven geschetste gezelschap. Daarentegen was o.i. een van de te be treuren debetposten, dat het gehoor verder een aantal voordrachten te verwerken kreeg, die wel bedoeld waren als een soort „versiering" van het samenzijn, doch die in feite door een ietwat gekunstelde inhoud en door een te veel aan algemeenheden verre van aantrekkelijk waren en evenmin bepaald ter zake dienende. Te betreuren viel, dat in het algemeen de gedachtenwisseling weinig om het lijf had. Ir. Philips kwam met een lief ver haaltje voor de dag over het goede, dat er voor de Europese cultuur en nota bene voor de Stichting in zou kunnen zitten, als in 1958 van noord tot zuid, jongelui met autobussen geestelijk Europees cultureel voedsel ter Brusselse wereldtentoonstel ling zouden gaan vergaren. Op zichzelf een onschuldig, mogelijk zelfs een aardig idee, maar toch waarlijk niet iets, dat in de eerste plaats taak van de Stichting zou dienen te zijn. Nauwelijks had hij het spreekgestoelte verlaten, of er werd in de zaal een geschrift uitgedeeld, door hem en zijn president-directeur ir. Otten de con gressisten aangeboden. Naar de aanbieders er in vermeldden, was dat geschrift ge baseerd op het advies van de heer S. W. Numann, directeur voor Algemene Reclame van Philips Gloeilampenfabrieken. Welnu, onder de daarin voorkomende suggesties met betrekking tot de Europese Stichting voor Cultuur treft men niet slechts het verhaaltje aan, dat tot leuze kan hebben „op per bus naar de Brusselse wereldten toonstelling", maar ook als aanbevolen activiteit voor het tweede werkjaar van de Stichting, een uiteenzetting over wat er zo al in het belang van de Europese cul tuur te bereiken ware met behulp van detelevisie. Werkelijk, de heer Nu mann heeft zich hier een meester in het reclamevak getoond. Ogenschijnlijk han delt dit gedeelte van het geschrift over Europese cultuur, in feite lijkt echter de suggestieve wijze waarop dit voorstel aan de man wordt gebracht, akelig veel op propaganda ten behoeve van ruimere ver koop van.... televisietoestellen! Voor deze „stunt" kunnen wij in het onderhavige geval allerminst bewondering koesteren. Zij getuigt meer van uitgeslapen zaken- en reclame-instinct dan van werkelijk door leefd cultuur-besef. Ronduit gezegd be schouwen wij het daarom als een fout, dat een dergelijk document op dit congres kon worden uitgereikt. Verkeerd achten wij voorts en bovenal, dat aan het eind van het, overigens zo goed en zakelijk door de voorzitter geleide con gres, al te zeer verborgen bleef, dat het uiteindelijk er om gaat, na de eerste drie jaar van voorbereidende studie inzake werkprogram enzovoort, een groot kapitaal bijeen te krijgen om door samenwerking op Europees cultureel gebied taken te ondernemen in de trant van wat de Ford-, de Rockefeller- en de Carnegie-Founda tions in de Verenigde Staten van Amerika doen. Maar zakelijkheid zij daarom de organi satoren van de Amsterdamse bijeenkomst voor de naaste toekomst van harte aan bevolen. Hun bedoelingen zijn voortreffe lijk. Daaromtrent bestaat geen twijfel. Doch indien zij die bedoelingen verwezen lijkt willen zien, zullen zij wijs handelen door het nu nog al te zeer bewandelde pad van vaagheden schielijk te verlaten en door ook niet eerder naar buiten op te treden dan wanneer zij beter in staat zijn duidelijk te maken, waarop hun concrete plannen neerkomen. De Amerikaanse admiraal Rickover, marine-deskundige op atoomgebied, heeft in Detroit verklaard, dat de Sovjet-Unie bij het onderwijs het Europese voorbeeld gevolgd heeft en derhalve op vele gebie den een voorsprong op de Verenigde Sta ten heeft gekregen. De Verenigde Staten moeten het feit onder de ogen zien, dat maar weinig leerlingen die de Ameri kaanse „colleges" verlaten evenveel we ten als leerlingen van Europese middel bare scholen. Het wordt tijd, aldus de ad miraal, dat wij „onze onderwij stempels reinigen en de kwaliteit in ere herstel len. Wij kunnen van Europa leren hoe wij het onderwijs gelijke tred moeten laten houden met de tijd," meende hij. DEN HAAG. Uit het overzicht van de werkzaamheden der Tweede Kamer in het zittingjaar 1906—1907 blijkt, dat van de 100 Kamerleden niet minder dan 97 het woord hebben gevoerd, het geen maar weinig voorkomt. Het drie tal dat zweeg, was door ziekte verhin derd, de Kamerzittingen bij te wonen. Waren zij er wel geweest, dan zou wel licht het record van de 100 redenaars bereikt zijn. Toch zijn er menschen, die den tragen gang onzer Staatsmachine wijten aan een teveel aan praten en een te weinig aan doen! De voorbereidingen voor de kerstver siering van Westminster, de Londense city, zijn in volle gang. In Regentstreet worden over de gehele lengte van de straat op zeven tot negen meter hoogte 64 grote ballons opgehangen, waarop schijnwerpers gericht wordenDe Lord Mayor zal de illuminatie donderdag officieel ontsteken. De kersttooi is dit jaar geïnspireerd op de tijd van koning Edward. SINGAPORE (UP). De premier van Malakka, Tengkoe Abdoel Rahman, heeft tegenover een verslaggever van U.P. ver klaard dat Malakka diplomatieke betrek kingen met communistisch China zal aan knopen wanneer de 1.800 communistische opstandelingen zich onvoorwaardelijk overgeven. Chin Peng, de communisten leider, heeft schriftelijk nieuwe onder handelingen verzocht. De regering va;. Malakka heeft zich be reid verklaard de opstandelingen die zich met hun wapens overgeven, niet te vervolgen en hen, die naar communistisch China wensen te gaan, daartoe in staat te stellen. Zij en hun familieleden zullen een jaar lang maandelijks een toelage ontvan gen om in China een nieuw bestaan op te bouwen. Ex-guerilla's die in Malakka blijven zullen niet onder politietoezicht worden geplaatst, vooropgesteld dat de commu nistische partij van Malakka wordt op geheven. Tengkoe Abdoel Rahman heeft her haalde malen verklaard dat de opstande lingen, die reeds acht en een half jaar een verbitterde strijd voeren, van Peking uit worden geleid. Uitgaande van deze opvatting kreeg een vakbondsdelegatie die de 1 mei-feestelijkheden in Peking wilde bijwonen geen toestemming het land te verlaten. Doch Tengkoe Abdoel Rahman is zich er, volgens goed ingelichte kringen te Koeala Loempoer van bewust dat, ook al zou de communistische partij van Ma lakka worden ontbonden, zijn regering waakzaam moet zijn tegen communisti sche agressie. De communistische stem bussuccessen op Java zouden hem met zorg hebben vervuld. De positie van de communistische partij van Malakka is door het onafhankelijk worden van het land aanzienlijk ver zwakt. Vóór de onafhankelijkheid, op 31 augustus, werd de strijd gevoerd onder de leuze van; tegen de Britten en hun vazallen. Deze leuze heeft zijn betekenis verloren. Een auto baant zich een weg door de straten van Miami in de Amerikaanse staat Florida, waarin bij overstromin- verwondingen op. gen het water vijftien centimeter hoog kwam te staan. Zes personen liepen tijdens de watersnood ernstige Dit klinkt ons allicht een beetje mid deleeuws in de oren, maar de gevolgen bleven niet uit. Prato moge dan een stad zijn met een overwegend communistische bevolking, men houdt er vast aan de traditie en de bisschop heeft er kennelijk grote macht. De heer Bellandi, die een zakenman is, merkte al gauw dat de ban ken hem krediet weigerden en dat hij min of meer werd geboycot. Tenslotte, daar de zaken steeds erger werden, heeft het jonge paar de bisschop en de pas toor bij het gerecht aangeklaagd wegens voortgezette laster, in Italië een ernstig misdrijf. De procureur-generaal te Flo rence ontsloeg nadat het onderzoek was afgelopen de beide geestelijken van rechts vervolging, daar het ten laste gelegde zijns inziens geen misdrijf vormt. Maar de rechter van instructie van het hof van appèl was het daarmee niet eens en zo wel de bisschop als de pastoor zal nu voor de strafrechter moeten verschijnen. Van dat ogenblik af is „het geval van Prato" een nationale zaak geworden. Er wordt in alle kranten en tijdschriften over geschreven. Enerzijds hoort men grote ju risten volhouden, dat men hier wel dege lijk met laster t° doen heeft. Het stond zeggen zij de bisschop vrij, en het was zelfs zijn plicht, te verklaren dat het NEW YORK (Reuter) De secretaris generaal van de UNO, Dag Hammarskjoeld, zal vrijdag naar Amman, de Jordaanse hoofdstad, vliegen om te proberen een einde te maken aan de explosieve toe stand aan de Jordaans-Israelische grens. Hammarskjoeld verwacht op 8 december in New York terug te zijn. Hij zal waar schijnlijk ook met andere regeringen in het Nabije Oosten besprekingen voeren als de tijd het toelaat. Hammarskjoelds haastig gearrangeerde reis is mede een ge volg van de mededeling der Jordaanse regering dat zij niet meer met de leider der UNO-bestandscommissie, kolonel Lea- ry, wil samenwerken, omdat hij „niet on partijdig" zou zijn. Hammarskjoeld heeft in een telegram aan de Jordaanse minister van Buiten landse Zaken, Rifai, herziening van het Jordaanse besluit gevraagd. Minister Rifai heeft Hammarskjoeld geantwoord, dat hij het denkbeeld van rechtstreekse bespre kingen toejuicht. (AFP) Naar op het UNO-hoofdkwar- tier in Palestina wordt vernomen, functio neert de bestandscommissie normaal. Van de vier Arabische landen, die bij het werk van de commissie zijn betrokken, heeft alleen Jordanië bezwaren tegen kolonel Leary laten horen. De kolonel staat aan het hoofd van de, commissie, sinds gene raal Burns het commando over de UNO- politie heeft gekregen. Volgens Israëlische bladen hebben pre mier Ben Goerion en mevrouw Golda Meir, de minister van Buitenlandse Zaken, kolo nel Leary uitgenodigd voor dringende be sprekingen over de spanning aan de gren zen tussen Israel en Jordanië en Syrië. JERUZALEM (UP) Een Israëlisch militair woordvoerder heeft verklaard dat Syrische soldaten maandag driemaal Is raëlisch grondgebied hebben geschonden. Zij maakten gebruik van hun vuurwapens. LONDEN (Reuter). Groot-Brittannië en Ethiopië hebben besloten, een onder zoek in te stellen naar een incident aan de noordgrens van Kenia, waar leden van de Merille-stam uit Ethiopië bij overval len 104 leden van de Turkana-stam heb ben vermoord. Over de moeilijkheden, die voortvloeien uit deze stamvete hebben Kenia en Ethiopië reeds eerder protest nota's uitgewisseld. Er zijn troepenver sterkingen naar het gebied gezonden om de orde te handhaven. Een Ethiopische klacht, dat Ethiopisch gebied door de politie van Kenia is geschonden, zal worden onderzocht. (Van onze correspondent in Rome) Italië is op het ogenblik in rep en roer over „het geval van Prato". De bisschop van die Toscaanse stad, niet ver van Florence gelegen en de pastoor van S. Maria del Soccorso, zijn door een jeugdig echtpaar voor de strafrechter gedaagd als schuldig aan voortgezette belastering. Men moet daar niet min over denken. Een bisschop in het beklaagdenbankje is zeker geen alledaags schouwspel en in het hedendaagse, sterk clericale Italië is zo iets eigenlijk ondenkbaar. En toch zou het er volgens de letter en de geest van de wet van moeten komen. Wat is het geval? In Italië wordt de huwelijkswetgeving geregeld door een wet, die rekening houdt met de inhoud van het concordaat, in 1929 door Mussolini en kardinaal Gasparri ondertekend. Terwijl vóór 1929 de jonge paartjes in het stadhuis trouwden en dan doorgaans hun huwelijk lieten inzegenen door de pastoor, is het tegenwoordig regel (een regel, waarop weinig uitzonderingen bestaan) dat de pastoor tevens als ambtenaar van de burgerlijke stand optreedt, dus het huwelijk zowel registreert als inzegent. Maar men kan ook in het stadhuis trouwen en daarna al of niet naar de kerk gaan. Een alleen voor de burgemeester gesloten huwelijk is geldig en kan, daar de Italiaanse wet geen echtscheiding kent, niet worden ontbonden. Nu heeft in de stad Prato een jong paar van het recht gebruik gemaakt om alléén op het stadhuis te trouwen. Op 12 augus tus 1956, een zondag, trouwden in het stadhuis Mauro Bellandi en Loriana Nun- ziati. Het meisje komt uit een katholiek gezin, zodat eerst haar pastoor en daarna de bisschop, zowel haar als haar ouders en de bruidegom bij zich heeft ontboden om aan te dringen op een kerkelijk huwe lijk. Maar Loriana zei, dat zij zich schikte naar haar verloofde en dat zij meende even goed katholiek te kunnen zijn, wan neer zij trouwde volgens de wetten van i de Italiaanse republiek. De bisschop, monseigneur Fiordelli, dacht daar an ders over en schreef een brief aan de pastoor van S. Maria del Soccorso, tot wiens parochie de beide jongelui behoor den. Die brief werd op de dag van hun huwelijk twee maal voorgelezen in hun parochiekerk en in de domkerk van Prato en daarna tweemaal afgedrukt in het parochieblad. De inhoud mag er wezen! „Het zogenaamde burgerlijke huwelijk is voor twee gedoopte personen in het ge heel geen huwelijk, doch niet anders dan het begin van een schaamteloos samen hokken". Aan de pastoor werd gezegd, dat hij „de heer Mauro Bellandi en me juffrouw Loriana Nunziati diende te be schouwen als twee personen, die leven in openbare zonde. Hun zullen alle sacra menten worden onthouden, hun huis zal niet worden gezegend, zij zijn niet aan- i vaardbaar als peten bij doop of vormsel en een christelijke begrafenis zal hun wor den ontzegd. Men zal alleen bidden, op dat zij intijds een einde maken aan dit gruwelijk schandaal". Verder werden ook de ouders der beide jongelui, die schro melijk hun plicht hebben verzaakt „door dat zij deze ongehoord zondige en schan delijke zaak hebben toegelaten" bestraft. Hun huis zal in de paasweek niet worden gezegend en het wijwater zal hun wor den geweigerd." Vader van bruid geboycot

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 5