Indonesische constituante zal
wellicht zichzelf opheffen
NAVO-politici betwijfelen of
Duitse hereniging gewenst is
Nieuw Russisch dreigement
aan het adres van Turkije
Uitermate kostbaar overleg heeft
niets concreets kunnen opleveren
Spanning aan Israels
grenzen neemt toe
Amsterdamse Beurs
DE BEURS
van gisteren
DONDERDAG 28 NOVEMBER 1957
13
Islam noch nationalisten
aan vereiste meerderheid
Schuur in Santpoort
in de as gelegd
Bonn is verontwaardigd, maar ziet voorbij dat
er wel enige redenen tot ongerustheid zijn
Wereldbevolking groeit
met 1,7 percent per jaar
Aannemer betaalde
autokosten van luitenant
Hoofdprijzen Staatsloterij
Russisch kunstbezit naar
de wereldtentoonstelling
Overheidssteun bij
filmprodukties
Vorstelijk Zweeds geschenk
voor Dirksland
(Van onze correspondent in Djakarta)
Gaat de constituante het lichaam,
dat Indonesië een definitieve grondwet
moet geven „zelfmoord" plegen? Die
vraag rijst nu de wetgevende vergadering,
die met tussenpozen reeds een jaar in
Bandung bijeen is, op een der belangrijk
ste punten niet tot onderlinge overeen
stemming blijkt te 'kunnen komen. Dat
belangrijke punt is de bepaling van de
grondslagen van de staat, de staatsideolo
gie dus. Twee stromingen staan hier fel
tegenover elkaar: de Pantjasila-groep (de
niet-islamietische partijen met als groot
ste de nationalistische P.N.I., gesteund on
der meer door de communisten) en het
islamietische blok, waartoe onder meer
de Masjumi en de Nahdatul Ulama be
horen.
De felheid, waarmee vertegenwoordi
gers van beide groepen elkander in het
debat hebben bestreden, wettigt de ge
volgtrekking, dat een compromis onmo
gelijk is. Er zal dus een besluit, met een
tweederde meerderheid vereist zijn om de
grondslagen van de staat vast te stellen
(overeenkomstig het huishoudelijk regle
ment), maar noch de Pantjasila-groep,
noch het Islamietische blok kan die twee
derde meerderheid bereiken.
Wat moet er dan gebeuren om uit deze
impasse te komen? De samenstellers van
de voorlopige grondwet, die sinds 1950 van
kracht is, hebben met de mogelijkheid
van ontbinding der constituante geen re
kening gehouden. Er is niets over bepaald.
Doch in Indonesië heerst nog steeds de
staat van oorlog en beleg, die het staats
hoofd als opperbevelhebber grote be
voegdheden geeft. Deze kan dus als zoda
nig ook het besluit uitvaardigen om de
constituante te ontbinden. Sommige leden
van de wetgevende vergaderingwillen
echter maar liever „de eer aan zich zelve
houden" en zo gaan er nu in de consti
tuante stemmen op om mocht een gel
dig tweederde meerderheidsbesluit over
de nieuwe grondwet niet mogelijk zijn
zélf de constituante te ontbinden. Liever
„zelfmoord" dan de schande van naar
huis te worden gestuurd!
De mogelijkheid, dat het staatshoofd de
constituante op nonactief zal stellen of
ontbinden, is intussen niet denkbeeldig.
Al bij de installatie heeft president Sukar
no de leden gewaarschuwd haast te ma
ken, omdat „de strijd van het volk zal
voortgaan over hun hoofden heen des
noods als zij zich niet aanpassen aan
het tempo van de strijd".
Men kan echter niet zeggen, dat de con
stituante-leden de waarschuwing ter har
te hebben genomen. Haast hebben zij niet
gemaakt. De 470 leden hadden bijvoorbeeld
al negen vergaderingen (kosten rp. 700.000
aan presentie- en verblijfsgelden) nodig
om een presidium te kiezen. Dat was een
jaar geleden. Daarna is er lang en breed
beraadslaagd over het huishoudelijk re
glement.
Twee punten, waarover weinig verschil
van mening was, werden vlot afgehan
deld: de officiële landstaal, die het Indone
sisch (de Bahasa Indonesia) geworden is,
en het grondgebied van de staat. Dat laat
ste punt liet men voor andere gaan om,
door er Nederlands Nieuw-Guinea (West-
Irian) in op te nemen, de delegatie naar
de UNO een steuntje in de rug te geven.
Dat is het concrete resultaat van een
jaar werk. „Niets concreets van beteke
nis", heeft een prominente figuur erover
gezegd. En hij dacht daarbij ongetwijfeld
aan het feit, dat ondanks reizen naar het
buitenland om daar de constitutionele
grondslagen te bestuderen en een secreta
riaat van enige honderden mensen, dat
materiaal over de grondwetten van vele
landen heeft verzameld en vertaald, nog
steeds geen ontwerp-grondwet gereed is.
Men is, wat betreft het wellicht belang
rijkste thema van de grondslagen van de
staat, nog niet verder dan een rapport van
de betreffende sectie der voorbereidings
commissie, in welk rapport de drie stro
mingen ten aanzien van de staatsideolo
gie zijn geformuleerd.
Regeringsdelegatie
Werkt men verder in het tempo, dat in
het afgelopen jaar is betracht, dan duurt
het zeker nog twee jaar eer de nieuwe
grondwet gereed is. Dat is dan de meest
optimistische verwachting. De „somber
ste" is, dat het nog wel vier jaar kan du
ren eer de constituante met haar arbeid
klaar is. In deze situatie is de regering zich
met de gang van zaken in het constituan
te-gebouw te Bandung gaan bemoeien. Of
zij „uit zich zelf kwam" dan wel „werd
gestuurd", is niet bekend. Ondenkbaar is
niet, dat president Sukarno, die als for
mateur van het kabinet-Djuanda, maar
ook als voorzitter van de Nationale Raad,
een grotere vinger in de pap heeft dan hem
als constitutioneel staatshoofd toekomt,
zijn premier heeft aangezet in te grijpen
in de Bandungse debatten. Aan artikel
134 van de voorlopige grondwet meent de
regering het recht daartoe te kunnen ont
lenen. Dat artikel zegt namelijk, dat de
constituante tezamen met de regering zo
spoedig mogelijk de grondwet vaststelt ter
vervanging van de voorlopige dito. Een
delegatie uit de regering heeft met de lei
ding van de constituante drie uren gede
batteerd over de interpretatie van dit ar
tikel. Het resultaat was, dat een rege
ringsdelegatie van nu af aan zal deelne
men aan de vergaderingen der constituan
te. Dit schijnt dan voorlopig de mildste
vorm van drang te zijn, welke de regering
op de constituante gaat uitoefenen. Dat is
in ieder geval nuttig vanwege de kosten.
Uitgaande van het bedrag van 7 ton ru-
piah voor een presidium, wordt het toch
al een „gouden grondwet", waaronder In
donesië straks definitief zal worden gere
geerd.
Een rechtsgeldig besluit lijkt niet te kun
nen worden genomen. Wat zal het dan
worden: ontbinding der constituante door
de constituante zelf? Of zal president Su
karno de wetgevende vergadering „be
vriezen", zoals hij min of meer met het
parlement heeft gedaan, om met een op
lossing, gebaseerd op zijn „geleide de
mocratie" te komen?
!pooocoooooooooorrroooooocoooononoooc«rv)00oroooooc<xjooooa
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
IQOOUüOOOCODCOOCOOtXXKXXXXCOÓC
Brandweer drie keer in touw
De Velsense brandweer is gistermiddag
tot drie keer toe uitgerukt voor één fikse
en twee kleine branden. Tussen de middag
begon het met een kennelijk door kinderen
aangestoken brandje in een oud-papier
opslagplaats aan de IJmuidense Zuider
Kanaaldijk, waar door een aantal mee-
opbrandende autobanden een hevige rook
ontwikkeling ontstond.
Erger was de uitslaande brand in een
schuurtje achter het perceel Hoofdstraat
448 te Santpoort, waarover de Santpoortse
motorspuit zich moest ontfermen. Een be
jaarde inwoner van het perceel, die in
de middag bezig was zijn spulletjes uit
het schuurtje te halen wegens een op til
zijnde verhuizing, lichtte zich met een
kaars bij en stootte een fles benzine van
een plank. De fles brak en het gebouwtje
waarin zich nogal wat meubilair en kolen
bevonden alsmede enige levensmiddelen,
werd in korte tijd geheel in de as gelegd,
nadat de vlammen er huizenhoog waren
uitgeslagen. De brandweer kon tegen vijf
uur, een uur na het alarm, weer inrukken.
Tenslotte is er bij werkzaamheden op het
schiereiland nabij de PEN-centrale te
Velsen-Noord een gasfles in brand geraakt
als gevolg van een inslaande brander. De
brandweer heeft, nadat de slang was ge
ëxplodeerd, de kraan dicht weten te krij
gen en daarna de gloeiende fles in het
kanaal gedompeld.
(Van onze correspondent in Bonn)
Men is in Bonn nogal ontstemd over uit
latingen, die vooraanstaande politici uit
NAVO-landen zich op een onofficiële bij
eenkomst in Princetown in de Verenigde
Staten hebben laten ontvallen over de
hereniging van Duitsland, een netelige
kwestie, die als een van de voornaamste
punten op het programma van de bonds
regering en van alle politieke partyen prjjkt.
Politieke figuren uit de NAVO-landen,
hoofdzakeiyk uit West-Europa, hebben te
kennen gegeven, dat het weliswaar betreu
renswaardig is dat Duitsland is gedeeld,
maar dat daardoor anderzqds misschien
kan worden verhinderd, dat Duitsland de
eerste viool in Europa gaat spelen. In een
sterk, herenigd Duitsland zouden zeker na
tionale stromingen met een fel agressief
karakter opkomen en dat is geen prettig
vooruitzicht voor de nabuurlanden. Een
van de sprekers op de conferentie heeft
gezegd, dat in de NAVO-landen weliswaar
al jaren voortdurend wordt beweerd, dat
Duitsland moet worden herenigd, maar dat
het „voor ons vermoedeiyk beter zou zqn,
als die hereniging niet tot stand kwam".
Tal van andere deelnemers aan de confe
rentie waren het daarmee eens.
WASHINGTON, (UP) Het volgend
jaar om deze tod zullen er 43 miljoen men
sen méér op de aardbol zon, tegen het
eind van de eeuw zal de wereldbevolking
verdubbeld zön en in het begin van de
21ste eeuw zal zy gestegen zön tot
5.400.000.000, indien de toeneming in het
huidige tempo voortgaat. Dit staat te lezen
in het demografische jaarboek van de
UNO een verzamelwerk van de bevolkings
statistieken uit alle delen van de aarde.
De bevolkingsaanwas van na de oorlog,
zo blijkt eruit, gaat nog steeds in volle om
vang door, vooral in de onderontwikkelde
gebieden. Door de gezondheidszorg is het
overlijdenspercentage sterk gedaald, ter
wijl het geboortecijfer zich meestal op het
traditionele hoge niveau bleef handhaven.
Zo groeit de wereldbevolking met om
streeks 1,7 percent per jaar, het hoogste
percentage dat er ooit geweest is. Nog pas
vier jaar geleden bedroeg het 1,2 percent,
en vóór de Tweede Wereldoorlog kwam
het nooit boven de 1 percent.
In Latijns Amerika is de bevolkingstoe
name het grootst, namelijk met een jaar
lijks percentage van 4,4 percent. Daarop
volgen onmiddellijk Afrika en Zuidwest
Azië met 4 percent.
De Verenigde Staten en Rusland houden
zich aan het wereldgemiddelde van 1,7
percent. De opzienbarende groei wordt
door veel bevolkingsexperts met veront
rusting gezien. De directeur van het bu
reau voor inlichtingen op het gebied van
bevolking, noemt haar „een van de meest
dreigende ontwikkelingen van onze tijd,
een even grote dreiging als de atoombom".
Dr. J. C. Hertzier, professor in de socio
logie aan de universiteit van Nebraska,
spreekt in een nieuw boek „The crisis in
world population" de verwachting uit, dat
de natuur tegen de bevolkingsgroei zal
ingrijpen op nietsontziende wijze, door
hongersnood, ziekten en andere rampen,
tenzij de mensheid zélf ingrijpt om haar
vruchtbaarheid beperkingen te stellen. Als
middel daartoe noemt de professor de con
traceptie, die door de rooms-katholieke
kerk en andere godsdienstige groeperin
gen wordt verworpen. Als de mensheid
niet haar toevlucht neemt tot cantraceptie,
zegt dr. Hertzier, zal zij haar toevlucht
nemen in verschrikkelijke wanhoopsdaden,
als abortie, sterilisatie en het doden van
pasgeboren baby's.
Uitvoerig heeft de krijgsraad in Den
Haag zich bezig gehouden met de zaak
tegen een beroepsluitenant der genie uit
Soesterberg, hoofd van het bureau aanleg,
beheer en onderhoud van vliegvelden, die
in de periode maart 1954juli 1957 heeft
gereden in een auto, waarvoor een aan
nemer de onk'osten betaalde.
Aanvankelijk werd de officier voor
dienstritten door de aannemer opgehaald.
Later werd het gewoonte dat hij de auto
gebruikte zonder dat de aannemer erbij
was, maar volledig met diens toestemming.
Later kocht de luitenant zelf een wagen,
De aannemer nam evenwel de kosten van
reparaties, olie en benzine voor deze wa
gen voor zijn rekening.
De aannemer berekende deze kosten niet
door aan het rijk. Hij had ze, zo verklaarde
hij als getuige, er graag voor over omdat
de genie-officier nu snel beschikbaar was
als de aannemer bij zijn werk op het vlieg
veld moeilijkheden met de luchtmacht
autoriteiten had, hetgeen veelvuldig voor
kwam. „De luitenant kon al die kwesties
altijd snel en goed oplossen", verklaarde
de aannemer. „Was hij er niet, dan kostte
het mij soms een dag om al dat geharre
war te regelen. Al die tijd liepen mijn
mensen werkeloos rond en stond mijn
materieel renteloos. Dat kostte mij vier
tot vijfhonderd gulden".
De auditeur-militair wilde de luitenant
niet als misdadiger beschouwen en sprak
er zelfs zijn verbazing over uit, dat de mi
litaire autoriteiten de luitenant, die ver
antwoordelijk was voor alle militaire ge
bouwen en terreinen in Soesterberg, Huis
ter Heide, Zeist, Amersfoort, Austerlitz en
Schiphol, geen vervoermiddel ter beschik
king hadden gesteld. Onbegrijpelijk achtte
hij het echter, dat geen der superieuren
had nagegaan hoe beklaagde, wiens salaris
men toch kende, er een eigen wagen op na
kon houden. Hij vroeg een boete van 250.
De raadsman belichtte ook uitvoerig de
moeilijke, schier onmogelijke omstandig
heden, waaronder beklaagde zijn werk
moest doen. Hij had 20 man administratief
en 40 man technisch personeel onder zich
en in de periode, waar het hier om ging,
werd er onder zijn verantwoording voor
vijftien miljoen gulden aan werk verricht.
Vaak werd hij in de nacht uit bed gebeld
om bepaalde moeilijkheden op te lossen.
De genie-officier verrichtte zijn taak niet
temin voortreffelijk. Als het aannemen
van de betaling voor de auto als een gift
moest worden beschouwd, dan was het
toch een gift ten gunste van het rijk, dat
zelf geen auto ter beschikking stelde. De
officier had de wagen slechts zeer zelden
zuiver particulier gebruikt. De raadsman
drong er op aan dat de zaak zou worden
teruggewezen naar de commandant van
beklaagde voor krijgstuchtelijke afdoe
ning.
De krijgsraad vonniste tenslotte overeen
komstig de eis van de auditeur.
f1000: 1200 6263 6869 7511 9787 11835
16839 17684 17994 19438
f400: 4196 6356 9892 12426 12672 20058
f200: 2382 2469 2813 2852 3165 3312 3796
5247 5589 5725 8595 8914 8990 9043 9864
10042 10592 10597 11127 12551 12725 12791
13686 13889 13979 17125 17903 18163 18858
19039 20975.
In de Zuidengelse badplaats Brighton
is een proces gaande tegen de hoofd
commissaris Charles Ridge en twee
zijner ondergeschikten. Zij worden
ervan verdacht steekpenningen te
hebben aangenomen van de Londense
zakenman Allan Roy Bennett, eigenaar
van een nachtclub, die berucht was
door vele vechtpartijen tussen onder
wereldfiguren. De hoofdcommissaris
zou oogluikend toegestaan hebben dat
de club na sluitingstijd open bleef en
er voor gezorgd hebben dat de politie
een beroepswedder, terecht.
zich niet bemoeide met de interne gang
van zaken. Er bestaat grote belang
stelling voor het proces om de Astor
Club, die in de volksmond „bloed-
emmer" heet. Links op de foto ziet
men sergeant Trevor Heath, een van
de verdachte politiemannen met de
advocaat Wheeler op weg naar de
politierechter in het stadhuis van
Brighton. Rechts inspecteur John Ham-
mersley, de andere verdachte, die naar
de politierechter wordt geleid. Er staan
ook twee burgers, een buffethouder en
LONDEN (AFP-Reuter) Premier Boel-
ganin van de Sovjet-Unie heeft een bood
schap aan de Turkse regering gezonden,
waarin hij zegt dat de „gevaarlijke span
ning" in het Nabije Oosten en de „voort
durende druk op Syrië" de Sovjet-Unie
wel eens kunnen dwingen maatregelen te
treffen om de vrede in dit gebied te
handhaven.
De brief van Boelganin was een ant
woord op de nota, die premier Menderes
van Turkije op 30 september aan de Rus
sische regering had gezonden.
De Sovjet-Unie heeft met geen enkel
Arabisch land, dus ook niet met Syrië, een
geheim verdrag gesloten, aldus Boelganin
in zijn brief. Boelganin merkt dan op, dat
de Russische regering goede nota heeft
genomen van de verzekering van premier
Menderes van Turkije, dat Turkije geen
agressieve bedoelingen heeft tegen zijn
buren, maar dat zij van mening is, dat de
toestand aan de grens tussen Turkije en
Syrië in strijd is met deze verzekering.
(AFP) „De Sovjet-Unie heeft de lan
den van het Nabije Oosten geholpen in
hun strijd tegen het kolonialisme en voor
hun onafhankelijkheid en zal deze landen
blijven helpen", aldus Boelganin.
Hammarskjoeld reisvaardig
LONDEN (Reuter) De spanning aan de
Israëlische grenzen is dinsdag weer toege
nomen door schietpartijen aan de grens
van Israel met Jordanië en Syrië en een
klacht van Saoedi-Arabië bij de Veilig
heidsraad over schending van het Saoe-
dische luchtruim door een Israëlisch vlieg
tuig. Secretaris-generaal Hammarskjoeld
is inmiddels bezig met de voorbereiding
van zijn reis naar Jordanië om te proberen
de toestand te sussen. Hij vertrekt vrijdag
uit New York.
Bij het meer van Galilea, waar zondag
een Israëlische boer door Syriërs werd
doodgeschoten, hebben maandag Syrische
militairen volgens de Israëliërs weer het
vuur geopend. De Israëlische politie schoot
terug. Volgens de Israëliërs zijn op Syrisch
gebied langs de grens sluipschutters opge
steld, die op Israëlische boeren en het ver
keer op Israëlisch gebied schieten.
De gemengde Israëlisch-Jordaanse be
standscommissie, die al maanden door Is
rael wordt geboycot, heeft dinsdag Israel
veroordeeld wegens de arrestatie van een
Jordaanse boer en diens uitlevering ge-
eist. De voorzitter van de commissie, de
Amerikaanse kolonel Flint, verklaarde
evenwel, dat niet uitgemaakt is of de boer
op Israëlisch of Jordaans gebied is gear
resteerd. Volgens Israel bevond de man
zich op Israëlisch gebied.
NEW YORK (Reuter) De Nederlandse
afgevaardigde in de speciale politieke com
missie der UNO, dr. J. F. E. Einaar, heeft
op alle leden van de volkerenorganisatie
een beroep gedaan, financiële steun aan de
organisatie van de UNO voor hulp aan de
Palestijnse vluchtelingen te geven of hun
bijdrage tot dit doel te verhogen. Hij deel
de mee dat Nederland, behoudens goed
keuring door het parlement, naast zijn
jaarlijkse bijdrage van 125.000 gulden een
extra-bedrag van 120.000 gulden wil geven.
Dr. Einaar verklaarde dat de Neder
landse regering het betreurt, dat de Alge
mene Vergadering het vraagstuk van de
Palestijnse vluchtelingen dat hij het
grote probleem van het Nabije Oosten
noemde nog niet op meer positieve wijze
heeft kunnen behandelen.
Nederlands beroep op UNO-leden
Inmiddels hebben de Saoedische troepen,
die in Jordanië gelegerd zijn, opdracht ge
kregen Jordanië te helpen als Israel aan
valt. Radio-Caïro verklaarde dinsdag, dat
Egypte elke aanval op Jordanië zal be
schouwen als een aanval op eigen gebied.
Jordanië is een zusterland en edele banden
binden het Jordaanse volk met het Egyp
tische, aldus de radio.
Slotkoers
Voorbeurs
gisteren
koersen
3'/a °/o Nederl. '47
81
3°/o Nedl. 1962/64
87Vi8
A. K. U
146-%
Calvé Delft
264
Van Gelder Zonen
176
K. N. Hoogovens.
237
Nederl. Ford
180
N. Kabelfabriek
232
gew.Philips Gloeil.
236%
240
pref.Philips Gloeil.
137%
Unilever
325%
328
Wilton Fijenoord
192
Dordtsche Petrol.
748'/a
Konkl. Petroleum
f 156.20
f 162
A'dam Rubber
48
K. L. M.
f95.10
Holl. Amer. Lijn
140
N. Scheepv. Unie
124
Phs. v. Ommeren
203
H. V. A
90
Verg. Deli Mij en
52%
Amsterd. Bank
190%
Ned. Handel Mq.
140
Rotterd. Bank
158
Twentsche Bank
156
Anaconda Copper
43 Va
Bethlehem Steel
38%
U. S. Steer
52%
General oMtors..
35%
Shell Union
69%
223/S
Vorige koers
Bonn wil het naadje van de kous weten
het ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft de Westduitse ambassade in Washing
ton nadere gegevens gevraagd. Het zal van
de aard van inlichtingen afhangen, hoe de
bondsregering op dit uitlatingen zal rea
geren. De bijeenkomst te Princetown
waaraan zestig politici hebben deelgeno
men, is in juni gehouden, maar een rap
port erover is nu pas door de universiteit
van die stad gepubliceerd.
Nederlandse stem
De socialistische Bondsafgevaardigde
Erler, die in Princetown is geweest, heeft
meegedeeld, dat een Nederlander de be
wuste redevoering in Princetown heeft
gehouden. Andere politici, onder wie zich
eveneens Nederlanders bevonden, deelden
de opvattingen van de spreker. Overigens
aldus Erler waren zij toch grote be
wonderaars van Adenauer en diens poli
tiek.
Men zou in West-Duitsland niet al te
verbaasd moeten zijn over de in Prince
town geuite opvattingen. De bondsrepu
bliek is nu al zo kort na haar ont
staan een gevaarlijke mededinger in de
felle strijd op de wereldmarkt geworden
en die concurrentie kan een paar jaren na
de hereniging (als het oosten zich van de
nadelige invloed van het communistische
stelsel heeft hersteld) nog geduchter
worden.
Eigen schuld
Bovendien zijn de Duitsers er ten dele
ook zelf schuld aan, dat de buitenwereld
huiverig is geworden voor de hereniging
Want waar begint zij en waar hourt zij op?
In de bondsrepubliek wordt telkens op
grote bijeenkomsten van verdrevenen en
vluchtelingen uit het oosten geëist, dat de
thans bestaande grenzen moeten worden
veranderd. Men heeft daarbij niet alleen
de hereniging van de bondsrepubliek met
de Oostzone op het oog, maar, men ver
langt met de meeste nadruk, dat de ge
westelijke grens van Polen, die thans langs
de Oder en de Neisse loopt, voorgoed ver
dwijnt. De streken ten oosten van die lijn
moeten ook weer Duits worden, zegt men.
Dat herinnert de buitenwereld aan het ge
schreeuw in de eerste periode van Hitler's
regime, dat ten slotte veel ongeluk over
het mensdom en ook over de Duitsers zelf
heeft gebracht.
Sileziërs en Sudeten
Dezer dagen hebben meer dan honderd
duizend Sileziërs, die in West-Duitsland
wonen, te Stuttgart een Silezische „Landes
versammlung", een soort landdag, opge
richt, die contact met het West-Duitse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken en andere
instanties in Bonn moet onderhouden. De
indertijd uit Tsjechoslowakije gevluchte
en verjaagde Sudetenduitsers en de Duitse
vluchtelingen uit het thans tot Polen be
horende Pommeren, hebben al zulke land
dagen gevormd.
De voorzitter van de bond der in West-
Duitsland wonende Sileziërs, Schellbach,
dié minister vcor het vluchtelingenwezen
in het bondsland Nedersaksen 's en zelf uit
Opper-Silezië stamt, hééft verklaard, dat
de regering in Bonn niet fel genoeg heeft
gereageerd toen president Tito kort geleden
in Belgrado verklaarde dat de Oder-Neisse-
lijn de westelijke grens van Polen moet
blijven. Schellbach drong er op aan, de
afdeling Oost van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken tc versterken met een
aantal deskundigen en met een „staats
secretaris voor de gebieden van het oosten".
De Duitsers, aldus de Nedersaksische mi
nister, hebben recht op die streken. „Onze
Heimat daarginds" is Duits geweest en
moet weer Duits worden, zo riep hij uit.
De bondsminister voor het Vluchtelingen
wezen in Adenauer's aftredende kabinet,
prof. dr. Oberlander, bestempelde Tito's
verklaring als een inmenging in aange
legenheden, welke hem niet aangaan. Men
is in Bonn zeer benieuwd of Tito de Oost
zone niet alleen de facto, maar ook de jure
als een zelfstandige staat zal erkennen.
Totdusver heeft Bonn geweigerd betrek
kingen met landen te onderhouden, die
het communistische bewind in de Oostzone
hebben, met als énige uitzondering, sedert
Adenauer's bezoek aan Moskou, de Sovjet-
Unie.
Tijdens een bijeenkomst van de com
missarissen-generaal van de Wereldten
toonstelling 1958 in Brussel is woensdag
onder andere medegedeeld, dat Rusland
schilderijen uit het Hermitagemuseum in
Leningrad en het Pushkinmuseum en het
Tretjakovmuseum in Moskou in Brussel
zal tentoonstellen. De uit het Hermitage
museum afkomstige schilderijen zijn nim
mer in het westen tentoongesteld. De
Amerikaanse bijdrage aan de twee kunst
tentoonstellingen van elk drie maanden,
die ten tijde van de Wereldtentoonstelling
zullen worden gehouden, bestaat onder
andere uit schilderijen, die zich bevinden
in het Museum voor Moderne Kunst in
New York en musea te Boston, Chicago,
Philadelphia en Minneapolis. In totaal zul
len driehonderdveertig werken van twee
honderdvijftig kunstenaars, waaronder
vijftig beeldhouwers, tentoongesteld wor
den. Deze werken zijn afkomstig uit twee
endertig landen.
Voor de financiële resultaten van de
met steun van de rijksoverheid vervaar
digde films geldt, dat documentaire
films nimmer hun produktiekosten uit de
exploitatie kunnen terugverdienen. De be
dragen die uit de exploitatie in 's rijks kas
terugvloeien zijn dan ook verhoudingsge
wijze gering. Wat betreft de vervaardig
de speelfilms is tot dusverre de produk-
tie van de volgende speelfilms met behulp
van het produktiefonds gefinancierd:
„Stranding" van Louis A. van Gasteren;
„De vliegende Hollander" van Gerard
Rutten; „Kleren maken de man" van G.
Jacobi en „Jenny" van Willy van Hemert.
Over de financiële resultaten van deze
films, die pas zeer kort en ten dele nog
niet in exploitatie zijn, kunnen uit dien
hoofde nog geen inlichtingen worden ver
strekt.
Het verlenen van subsidies voor docu
mentaire films geschiedt door de minis
ter, gehoord de raad voor de kunst, voor
speelfilms door het produktiefonds.
Modernste kinderziekenhuis
van Nederland
In Dirksland heeft de presidente van
de Zweedse organisatie „Radda Bar-
nen" (Redt de kinderen) mevrouw Mar
git Levinson uit Stockholm, het nieuwe
kinderziekenhuis geopend, dat door deze
organisatie is geschonken.
Niet alleen Dirksland, maar het gehele
eiland Goeree en Overflakkee, dat door
de watersnoodramp van februari 1953 zo
zwaar werd getroffen, heeft reden tot
grote dankbaarheid jegens het Zweedse
volk in het algemeen en jegens de Zweed
se organisatie „Radda Barnen" in het bij
zonder. Dank zij de grote financiële steun
van het Zweedse volk is veel materiële
nood op het eiland gelenigd en dank zij
een vorstelijke gift van „Radda Barnen"
kon het Van Weel en Bethesdazieken-
huis te Dirksland worden uitgebreid met
een kinderafdeling, die wat outillage en
inrichting betreft haars gelijke in het land
niet heeft.
De Zweedse organisatie „Radda Bar
nen" moet wel over ruime middelen be
schikken, want in vrijwel alle steden, dor
pen en gehuchten in dat land staan door
haar gefinancierde gebouwen ten bate van
de jeugd. Zij hielp ook de nood lenigen
na de rampen, die Griekenland, Oosten
rijk en Hongarije troffen. Zij schonk on
dermeer de inventaris van verscheidene
nieuwe kleuterscholen op Goeree en
Overflakkee en financierde voorts de
bouw van een jeugdgebouw te Putters-
hoek. Het sympathieke aanbod van „Rad
da Barnen", kort na de ramp, om de mid
delen te verschaffen voor de bouw van een
kinderafdeling aan het ziekenhuis te
Dirksland, werd door het bestuur met
grote erkentelijkheid aanvaard. „Radda
Barnen" droeg niet alleen bij in de kos
ten van de bouw van een nieuwe vleugel,
maar schonk ook de gehele inventaris
en het medisch instrumentarium, voor
een totaalbedrag van circa 700.000.
Zweden stuurde meer dan het „verlang
lijstje" vermeldde en verscheepte een
zending van 60 ton aan meubelen, gor
dijnen, serviezen, keukeninrichtingen en
ijskasten, medische instrumenten en ap
paraten in de modernste uitvoering. Aan
alles was gedacht, zelfs aan wandver
sieringen voor kinderzalen en zusterka-
mers. De doktoren kregen instrumenten
en toestellen, waarvan ze het bestaan nog
niet wisten.
Het Van Weel-Bethesdaziekenhuis is nu
met zijn nieuwe kinderafdeling een van
de modernste ziekeninrichtingen van Ne
derland. Het geniet geen enkele rijks-, pro
vinciale of gemeentelijke subsidie en
wordt volkomen onafhankelijk geëxploi
teerd. Bij de opening van de nieuwe kin
derafdeling waren de Zweedse gezant in
Nederland en de Commissaris der Ko
ningin in de provincie Zuid-Holland, mr.
J. Klaasesz, aanwezig.
Het verlies van dinsdag werd gisteren
geheel ingelopen toen er zeer gunstige be
richten de beurs bereikten over de toe
stand van president Eisenhower. Voor de
opening al werden talloze opdrachten tot
verkoop ingetrokken. Kooporders kwamen
talrijk binnen. De openingskoersen waren
al meteen hoger, in enkele gevallen zelfs
drie dollar. Het koersverloop bleef zich
stijgend ontwikkelen en werd zelfs een
doorstoot toen tegen sluitingstijd bekend
werd, dat de minister van Defensie had
meegedeeld dat hij de Jupiter- en Thor-
raketten in produktie zal laten brengen.
Douglas Aircraft, voornaamste contractant
voor de Thor, liep meer dan 7 dollar op.
Chrysler, contractant voor de Jupiter,
boekte op hoogste dagwaarde drie dollar
winst. Op andere plaatsen in de markt
werden deze stijgingen geëvenaard of
overtroffen.
De vliegtuigbouwwaarden trokken het
sterkst de aandacht. De olies boekten
flinke winsten. De chemicaliën waren
actief. Flinke winsten boekten ook papier-,
staal-, metaal-, bouw- en elektronische
fondsen. De spoorwegwaarden slaagden er
niet in het verlies van dinsdag geheel in
te lopen.
Het industriegemiddelde kwam van
435.34 op 446.03; dat voor spoorwegen van
99.33 op 103.01 en dat voor openbare nuts
bedrijven van 66.69 op 67.58. Er werden
3.330.000 aandelen omgezet tegen 3.650.000
op dinsdag. Van de 1.184 verhandelde
fondsen sloten er 843 hoger, 177 lager en
164 onveranderd.
NEW YORK
Uiteraard heeft men in Neder
land met grote belangstelling het bericht
ontvangen over de gezondheidstoestand
van president Eisenhower. De eerste
reactie van de beurs in New York werd
even voor het sluiten bekend en in twintig
minuten tijds daalde de gezamenlijke
waarde van de aldaar genoteerde fond
sen met niet minder dan 20 miljard dol
lar, of zo als men hier opmerkte 1 miljard
per minuut. De Amsterdamse effecten
beurs gaf eveneens een achteruitgang te
zien, maar niet in die mate als Wall-
street. Met grote belangstelling ontving
men voorts omstreeks twee uur een nade
re mededeling dat de toestand van de
Amerikaanse president bevredigend was.
Bij de internationale soorten trad maan
dagavond Koninklijke Olie op de voor
grond eii zakte daarbij van f 160,50 in tot
f 153. Gistermiddag werd gehandeld tus
sen f 155 en 156,50, slot ongeveer f 156.
(maandag officieel slot 160,40).
Unilever en AKU werden enkele pun
ten lager vernomen, Philips verloor vijf
punten en opende op 236 en trok later op
de middag aan tot 236%. KLM was per sal
do 'n halve gulden hoger op 95. De han
del in deze papieren had echter weinig om
het lijf; de zakenomvang op de beurs
blijft gering.
De scheepvaartwaarden waren in door
snee prijshoudend en enkele fondsen zo
als Van Ommeren en de KNSM gaven
zelfs een verbetering te zien. De cultuur
waarden deelden in de algemene markt-
stemming en noteerden een puntje luier.
Een uitzondering vormden echter de aan
delen Billiton 2 die werden geadviseerd
op 205 na dinsdag een biedprijs van 200.
Ook op de beleggingsmarkt ontbreekt de
animo nog steeds en de meeste soorten
werden dan ook ongeveer Va punt lager
vernomen. De converteerbare obligaties
van Philips zakten zelfs 3 punten in op
1061/». Ook de nieuwe 6 pet. obligaties ver
loren een fractie. Prolongatie 5 pet. (ANP)
De geld- en goederenbeurzen in de Ver
enigde Staten zijn vandaag ter gelegenheid
van Thanksgiving Day gesloten.
