anda en de wijze Meester
Men mag gevolgen van kapitaalstekort
niet aan bestedingsbeperking wijten
Op de grens van dooi en vorst
Wereldnieuws
ió Uet
zo
DINSDAG 10 DECEMBER 1957
2
Minister Hofstra over financiële politiek
„Herstel investeringsaftrek
is thans onverantwoord"
er zijn geen betere
Gestegen omzet, lagere
winst bij Van Kempen,
Begeer en Vos
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Werkspoor was dit jaar
goed van orders voorzien
Henri Sijthoffprijs 1956
Ook K.S.G.-onderzoek
naar schrootfraude
Ontslagen bij vlasfabriek
Zeventig man ontslagen bij
Emiallefabriek H. Berk
Suriname en Alcoa akkoord
over Brokopondoplan
Het Franse dollartekort
De NHM en de situatie
in Indonesië
Inflatoire druk blijft in
Nederland voornaamste
vraagstuk
Geen kolentekort deze
winter
H. BUSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
SCHEEPS
KAMELEN
J
De minister van Financiën, de heer H. J. Hofstra, heeft te Groningen over enkele
aspecten van de financiële politiek gesproken tijdens een Iunchbyeenkomst in restau
rant „Riche" te Groningen voor het departement Groningen van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid en Handel. Het woord bestedingsbeperking, aldus de
minister, is een modewoord geworden. Het is een kapstok, waaraan men tegenwoordig
ook vele dingen hangt, die er totaal niets mee te maken hebben. Het woord heeft zijn
nut gehad, maar vele dingen, die men nu aan de bestedingsbeperking wijt, zijn enkel
en alleen het gevolg van het tekort aan kapitaal. De bestedingsbeperking heeft alleen
tot taak om de eventuele teruggang in de economie zo goed mogelijk op te vangen.
In de dertiger jaren hebben we gezien, wat er gebeurt als de overheid niets achter de
hand heeft bij een optredende crisis. De klap komt dan veel en veel harder aan. De
ineenstorting, die we toen hebben meegemaakt, trachten we nu te voorkomen. Wij
proberen nu geld uit de maatschappij te nemen om de zaak af te remmen en om het,
wanneer dat nodig mocht zijn, er weer in te pompen. Minister Hofstra ging daarna
de verandering na, die is ontstaan in de verhouding regering-maatschappij. Vroeger
stond men tegenover elkaar, maar nu is het regeringsbeleid zodanig met het maat
schappelijke verweven, dat er een samengaan noodzakelijk is.
De sociaal-economische infra-structuur
(het deelnemen van het rijk in zeer grote
projecten als het Deltaplan, de Zuiderzee
werken etcetera) vraagt enorme kapitalen
van het rijk. Deze rijksinvesteringen zijn
nodig om straks particuliere bedrijven le
vensvatbaarheid te geven. De belasting
druk in ons land is hoog, maar de gevolg
de politiek is zowel in de liberaal, als in
de, zo men wil, meer dirigistisch geregeer
de landen volkomen gelijk. Het is nu een
maal zo, dat het gevolgen heeft wanneer
een overheid meer geld krijgt, maar ook
wanneer die overheid meer geld uitgeeft
zijn er gevolgen. Het parool voor de toe
komst moet dan ook zijn „wees flink in je
inkomsten, houd je uitgaven laag en reser
veer voor een depressie, om dan het geld
weer in de maatschappij te brengen".
De diepste grond voor de moeilijkheden
in een hoogconjunctuur noemde de minis
ter de psychologische gesteldheid. Bij een
ADVERTENTIE
Kadoma flV T#l. 40100 Amsterdam
In 1956/'57 zijn de omzetten bij de sub
maatschappijen en afdelingen in Neder
land van de n.v. Koninklijke Nederlandse
Edelmetaalbedrijven Van Kempen, Be
geer en Vos te 's-Gravenhage, ondanks
toenemende moeilijkheden, gestadig ver
hoogd. De exploitatiekosten zijn wederom
gestegen. Alles bijeen genomen kwamen
de verhoogde omzetten niet tot uitdrukking
in een hoger winstsaldo.
De in Nederland verkregen bedrijfswinst
beloopt 646.926 (v.j. 627.630). Na aftrek
van onkosten, na afschrijvingen en reser
vering voor belastingen resteert een saldo
van 152.894 (v.j. 191.118). Voorgesteld
wordt dit bedrag te gebruiken voor een di
vidend van 4,8 procent (v.j. 6 percent).
Het verlies in Indonesië beliep 81.193. De
vennootschap werkt met een kapitaal van
ƒ3.185.300.
Aangaande de n.v. Juweliersmagazijnen
Begeer, Van Kempen en Vos in Indonesië
is de directie somber gestemd. De stan
ding van deze zaken heeft ernstig te lijden
onder de belemmerende bepalingen van
de Indonesische regering. Het valt niet te
overzien wat daarvan de gevolgen zullen
zijn. De jaarrekening van dit bedrijf sloot
voor het eerst na de hervatting in 1947
met een verlies af. Dit verlies werd ge
bracht ten laste van de resultatenrekening.
Voorts heeft de directie de vroeger af
zonderlijk tegen het belang bij de Indone
sische zaken gevormde reserve ad
538.552 aangewend om de boekwaarde
van dit belang terug te brengen tot op een
bedrag van 1.
Lening voor Groningen
De n.v. Bank voor Nederlandse Gemeenten te
's-Gravenhage heeft B. en W. van Groningen
medegedeeld dat zij uit de opbrengst van door
enige institutionele beleggers beschikbaar ge
stelde fondsen aan de gemeente Groningen een
zogenaamde voorkeurlening kan verstrekken
ten bedrage van f 144.000 a pari tegen een rente
van 4'/, pet. per jaar met een looptijd van der
tig jaren. Dit geld zal moeten worden bestemd
voor woningbouw. B. en W. stellen de raad
voor deze lening aan te gaan.
Dollarlening Curacao
De eilandsraad van Curacao heeft naar aan
leiding van een brief van de minister van Fi
nanciën opnieuw de kwestie der dollarlening
waarvoor Nederland bereid is zich garant te
stellen onder het oog gezien. Met algemene
stemmen is een voorstel aangenomen om ge
bruik te maken van de lening naar behoefte
en op het daartoe geschikte tijdstip. Hiermede
is de leningskwestie vermoedelijk van de baan.
Griekse projecten
Naar het Atheense Pers Agentschap meldt
hebben de Nederlandse deskundigen, die de
projecten voor drooglegging van gebieden bij
Missolonghi en elders in Griekenland hebben
bestudeerd, voor hun vertrek uit Athene hun
bevindingen medegedeeld aan de Griekse land-
bouwautoriteiten.
Groenten en fruit
Oostenrijkse autoriteiten hebben bekendge
maakt dat ze met onmiddellijke ingang de invoer
van bloemkool, onder andere uit Nederland, zul
len toestaan. Dit geldt tot en met 31 maart 1958.
Verder heeft Oostenrijk ook vrijgegeven de in
voer van appelen, peren, tomaten en sperziebo
nen, zulks tot en met 30 juni 1958. In Nederland
se tuinbouwkringen verwacht men weinig van
deze exportmogelijkheden voor de groente. Het
aanbod neemt in ons land namelijk zeer snel af.
Ook de fruitvoorraad is niet groot meer.
hoogconjunctuur is er nu eenmaal de
mentaliteit, dat alles kan (ook wat eigen
lijk niet kan), en bij een depressie is die
mentaliteit, dat er niets meer kan (ook
dat wat eigenlijk wel kan). Ook de over
heid is daar de laatste jaren niet vrij van
geweest. Wanneer wij echter, overheid
zowel als particulier, ons van de financiële
moeilijkheden bewust worden, kunnen we
wat optimistischer zijn dan dr. Holtrop,
de president-directeur van de Nederland-
sche Bank, enige tijd geleden was, aldus
de minister.
Geen investeringaftrek
Over de huidige financiële positie zei
minister Hofstra, dat het tekort op de be
talingsbalans in 1957 groter is dan in 1956.
Op de arbeidsmarkt is een zekere ontspan
ning, al kan nog niet worden gesproken
van werkloosheid. Herstel van investe
ringsaftrek is een kunstmatige prikkel, die
op het ogenblik onverantwoord zou ziin.
Ten aanzien van de gespannen toestand
op de kapitaalmarkt meende de spreker,
dat eik beroep van het r(jk op de kapitaal
markt de rente slechts zou opjagen. De
rentestand is op dit tijdstip exceptioneel
hoog, aldus de minister. „We moeten be
denken, dat elke gulden meer rente leidt
tot belastingverhoging". De minister stelde
zich dan ook op het standpunt dat de ka
pitaalmarkt overgelaten moet worden aan
de andere sectoren dan die van de over
heid.
Indonesië
De toestand, vergeleken met 1955, is
veel ongunstiger geworden. Als er nu een
depressie zou komen, zouden we veel
zwaarder worden getroffen dan voor en
kele jaren. Met de rug tegen de muur is
een te sterke typering, maar moeilijk is de
situatie wel. De minister vestigde nog de
aandacht op de moeilijkheden rond Indo
nesië, waar drie percent van ons nationale
inkomen vandaan komt, ongeveer een mil
jard gulden. Het is nog helemaal niet te
bekijken, waarvoor deze kwestie ons zal
stellen. Financiën hebben een dienende taak,
aldus de minister. Je redt er het vaderland
wel niet helemaal mee, maar het is zeer be
langrijk. De minister eindigde zijn rede
met te zeggen, dat het. departement van
Financiën probeert het gezond verstand te
gebruiken, zoals het in een bedrijf of in
een gezin gebeurt. Daardoor tracht men te
komen tot een doelmatige uitvoering van
de financieringsmaatregelen.
Werkspoor Utrecht heeft dezer dagen
naar Durban (Zuid-Afrika) twee „Electric
Shunting" locomotieven verscheept. In
1953 werden reeds twee stuks van het
zelfde type geleverd. De locomotieven zijn
bestemd voor de New Consolidated Gold-
fields. De draaistellen hebben een gewicht
van 21 ton, de bovenbouw heeft een ge
wicht van 28 ton.
In de vergadering van de ondernemings
raad van Werkspoor Amsterdam heeft de
voorzitter een overzicht gegeven van de
orderbezetting in de machinefabriek. De
laatste twaalf maanden hebben een be
hoorlijke hoeveelheid opdrachten opgele
verd, zelfs in geld uitgedrukt meer dan
gemiddeld in een jaar wordt afgewerkt.
Wel zijn in het laatste halfjaar de op
drachten bepaald veel minder in aantal
geworden, maar dit geeft vooralsnog geen
reden tot ongerustheid omdat de eerste
zes maanden goed waren. Belangrijk is
wat er in de volgende zes maanden gaat
gebeuren.
De Henri Sijthoff-prijs 1956 voor het
beste jaarverslag is te Amsterdam tijdens
een ontmoeting van beurs en bedrijfsleven
uitgereikt aan in alfabetische volgorde: de
n.v. Berghuizer Papierfabriek v/h. B. Cra
mer te Wapenveld, gem. Heerde, voor de
rubriek industrie; de n.v. Koninklijke Ne-
derlandsche Petroleum Maatschappij te
's-Gravenhage voor de rubriek Internatio
nale Fondsen, en de n.v. Stoomvaart Maat
schappij „Nederland" te Amsterdam voor
de rubriek scheepvaart.
De dezer dagen aan het licht gekomen
fraude ten nadele van het gemeenschap
pelijke schrootbureau van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal, waar
bij een referendaris van het Nederlandse
ministerie van Economische Zaken be
trokken was, is in de maandag te Luxem
burg gehouden bijeenkomst van de com
missie voor de gemeenschappelijke markt
ter sprake gebracht. De vertegenwoordi
ger van de Hoge Autoriteit heeft te ken
nen gegeven, dat dit college voornemens
is een onderzoek in te stellen, om de juiste
omvang van de zaak vast te stellen en
herhaling te voorkomen. De Hoge Autori
teit is van mening dat deze zaak niet uit
sluitend de Nederlandse regering aan
gaat, maar ook de Hoge Autoriteit, we
gens het toezicht, dat door haar wordt
gehouden op de werkzaamheden van het
gemeenschappelijk bureau en de vereve-
ningskas voor ingevoerd schroot in Brus
sel.
Gisteren werd bericht, dat drie schroot-
handelaren zijn aangehouden, die van de
referendaris onjuiste verklaringen van
herkomst zouden hebben gekregen, waar
voor zij hem steekpenningen zouden heb
ben gegeven. Van de door hen opgerichte
naamloze vennootschap was de een com
mercieel directeur, afkomstig uit Vlissin-
gen, de tweede, een 33-jarige Pool, recla
me-directeur en de derde administratief-
directeur.
De gehele administratie van het bedrijf
is in beslag genomen. Uit de boeken zal
moeten blijken hoe vaak een onjuiste her-
komstverklaring voor schroot van de re
ferendaris werd verkregen en hoe groot
de partijen waren, waarom het daarbij
ging. Hoewel de Haagse politie nog niets
wil meedelen over de resultaten van het
strenge verhoor, waaraan de drie arres
tanten zijn onderworpen, kan worden aan
genomen, dat het globaal om tien geval
len gaat met partijen, die tussen de 1000
en 3000 ton groot waren.
Daar de metaalhandelaren uit het ega
lisatiefonds van de Kolen- en Staal Ge
meenschap tien dollar kregen voor elke
ton schroot, waarvan de buitenlandse her
komst kon worden aangetoond (door mid
del van de verklaringen, die de referen
daris gemachtigd was af te geven) hebben
zij een winst gemaakt, die moet liggen
tussen de 400.000 gulden en 1.200.000 gul
den. Vast staat, dat het aandeel dat de
referendaris daarvan kreeg, zeer klein is
geweest.
Reeds is uit de boeken van de naamloze
vennootschap gebleken, dat een in de Wes-
terschelde gelicht scheepswrak aan de
K.S.G. werd aangeboden als schroot van
buiten de K.S.G. afkomstig.
t
Bij de coöperatieve Vlasfabriek „Din-
teloord" te Steenbergen zijn vijftien arbei
ders ontslagen wegens inkrimping van de
werkzaamheden. De maatregel houdt ver
band met het feit, dat dit jaar tengevolge
van de crisis in de vlasserij een kleinere
oogst werd binnengehaald. Het wintersei
zoen van de „Dinteloord" is daardoor vroe
ger beëindigd dan andere jaren.
De directie van de Koninklijke Kamper
Emaillefabriek voorheen H. Berk en Zoon
heeft besloten op korte termijn aan onge
veer 70 personeelsleden ontslag aan te zeg
gen. Bovendien bestudeert zij de mogelijk
heid voor een deel van het bedrijf een
verkorte werkweek in te voeren.
De Surinaamse regering en de Alumi
num Company of America (de Alcoa) heb
ben de definitieve overeenkomst inzake
het Brokopondoplan geparafeerd. De sta
ten van Suriname werden maandagavond
over de overeenkomst ingelicht.
De overeenkomst met de Alcoa behelst,
dat Suriname en de Alcoa verklaren, een
gemeenschappelijk belang te zien in de
ontwikkeling van het waterkracht-poten
tieel in Suriname, in de mogelijkheid om
de winning van bauxiet in Suriname be-
rijk uit te breiden en de verwerking van
ruwe bauxiet tot aluminium binnen Suri
name te doen geschieden. De mogelijk
heid van uitvoering van het Brokopondo
plan, een groot stuwmeer in de Suriname-
rivier nabij Brokopondo voor de le
vering van elektriciteit, hangt grotendeels
af van een onderneming die het grootste
gedeelte van de opgewekte stroom af
neemt, en die tevens aflossing en rente zal
garanderen voor de financiering. De Al
coa, de grootste onderneming die tot nu
toe in Suriname bauxiet wint en ter ver
werking exporteert naar de Verenigde
Staten, heeft zich bereid verklaard, de
stroom af te nemen. De daartoe aangega
ne „richtlijnen-overeenkomst" moet thans
door de Surinaamse staten worden goed
gekeurd.
Teneinde het huidige dollartekort, in af
wachting van buitenlandse leningen, zo
veel mogelijk te verlichten heeft 't Franse
ministerie de Franse banken opdracht ge
geven eenderde van het dollarbezit van
haar buitenlandse kantoren naar Frankrijk
over te maken. Dit zal het de regering mo
gelijk maken in de komende weken de
buitenlandse-schuldendienst voort te zet
ten en de handelsbetalingen te blijven
verrichten. Normaal hebben de banken
drie maanden de tijd om de in het buiten
land verdiende deviezen naar Frankrijk
over te maken.
De factorij van de Nederlandsche Han-
del-Maatschappij, n.v. te Djakarta heeft
telefonisch meegedeeld, dat de militaire
autoriteiten door de radio hadden aange
zegd, dat de banken onder de eigen lei
ding dienden te blijven geplaatst. Maandag
waren de NHM-kantoren te Djakarta ge
sloten maar zij zullen vermoedelijk spoedig
weer geopend worden, waarbij de bevoegd
heden van het bestuur van de factorij on
verkort gehandhaafd zouden blijven.
Ofschoon de berichten ten aanzien van
de overneming van het bedrijf in Indone
sië derhalve niet juist blijken te zijn, ver
klaart de directie der Nederlandsche Han-
del-Maatschappij n.v. dat - hoezeer zij ook
verontrust is door de gang van zaken -
haar bedrijf in Nederland en in de andere
landen buiten Indonesië, waar de Neder
landsche Handel-Maatschappij gevestigd
is, hierdoor op geen enkele wijze kan wor
den gestoord. Zoals zij in de jaarverslagen
heeft gemeld, heeft de Nederlandsche
Handelmaatschappij tegenover haar cul-
tuurbelangen reeds sedert 1945 dusdanige
voorzieningen getroffen, dpt deze volledig
zijn gereserveerd. De solvabiliteit en de
liquiditeit van de Nederlandsche Handel-
Maatschappij worden niet beïnvloed door
de gebeurtenissen in Indonesië.
Met noordwestelijke winden is de koude
polaire lucht verder Europa binnengedron
gen. In Scandinavië vroor het in de afge
lopen nacht plaatselijk 15 graden, in Dene
marken 9, in Duitsland en Engeland 3 tot 8
graden. In ons land veroorzaakte een
kleine storing vannacht nog enkele buien,
waardoor de afkoeling werd getemperd.
Hier en daar kwam de temperatuur even
beneden het vriespunt. Een oceaan-depres
sie, die ten westen van Schotland is ge
legen, breidde zich uit in de richting van
Ierland en zuidwest-Engeland. Aan het
front van deze depressie viel vanmorgen in
Ierland regen en natte sneeuw. Dit neer-
slaggebied verplaatst zich langzaam in
oostelijke richting. Het front, dat de koude
polaire lucht scheidt van de zachtere
oceaanlucht en het neerslaggebied aan het
front zullen waarschijnlijk juist in de om
geving van ons land tot stilstand komen.
WEERRAPPORTEN
Woensdag 11 december
Zon op 8.40 uur, onder 16.31 uur.
Maan op 21.45 uur, onder 11.19 uur.
Maanstanden
14 dec. 06.45 uur
21 dec. 07.12 uur
29 dec. 05.52 uur
laatste kwartier
nieuwe maan
eerste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 11 december
Hoog water: 6.13 en 18.31 uur.
Laag water: 1.48 en 14.11 uur.
Temperaturen:
buiten
M
en binnenland: heden
■Ó-H
d
morgen 7 uur. Neerslag:
•S-g
B
laatste 24
uur.
Helsinki
sneeuw
wnw -
•10
Stockholm
zwaar bew.
nw
■11
Oslo
onbewolkt
no
-9
Kopenhagen
licht bew.
w
-6
Aberdeen
geheel bew.
windst.
-7
Londen
geheel bew.
windst.
-2
Amsterdam
regenbui
nw
2
Brussel
onbewolkt
wzw
1
Luxemburg
zwaar bew.
w
-1
Parijs
onbewolkt
zw
-1
Bordeaux
zwaar bew.
zzo
1
Grenoble
regen
zw
3
Nice
onbewolkt
windst.
9
Berlijn
sneeuw
zw
-1
Frankfort
zwaar bew.
nw
3
München
sneeuw
wnw
2
Zürich
regen
w
3
Genève
hagelbui
nw
3
Locarno
onbewolkt
0
-1
Wenen
zwaar bew.
verand.
1
Innsbruck
half bew.
windst.
-1
Rome
regen
wzw
13
Ajaccio
zwaar bew.
w
12
Den Helder
half bew.
nnw
5
Ypenburg
half bew.
wnw
4
Vlissingen
onbewolkt
wnw
3
Eelde
hagelbui
nnw
2
Twente
regenbui
wzw
2
De Bilt
half bew.
w
1
Eindhoven
sneeuwbui
w
1
Vlv. Z.-Limb. licht bew.
zw
0
■2 g
Eg
11
c.5
5
0,2
0
2
0,1
4
0,6
6
6
4
5
0
0
5
3
13
5
0
0
0
0,1
0
4
4
0,6
3
3
0,2
0,2
2
9. Joris maakte een eerbiedig gebaar naar
een kast vol indrukwekkende boeken.
„Welk een rijkdom aan diepe gedachten!",
riep hij bewogen. „O, hoe gelukkig zou ik
zijn, wanneer ik mij in stilte kon verrijken
met deze schat aan oosterse wijsheid!" „Ja,
ja", sprak Panda vinnig terwijl hij op het
kostbare kistje wees. „Je bedoelt zeker:
met deze schat aan oosterse juwelen, hé,
Joris?" Hij vond dat het hoog tijd werd
om de goedige wijze voor Joris te waar
schuwen. „U moet die juwelen niet bij
hem laten staan", raadde hij aan. „Maar
waarom niet, broeder Panda?", vroeg de
oosterling verbaasd. „Omdat hij ze nou
natuurlijk zal stelen!", riep Panda ongedul
dig. De wijze legde hem met een handge
baar het zwijgen op. Voor het eerst was
er bij hem iets te bespeuren, dat op toom
leek. „Foei toch, broeder Panda!", riep hij
met trillende stem. „Dat is een Onvriende
lijke Gedachte! Schaam u! Laat broeder
Goedbloed zich toch in vrede verzadigen
met de kennis der Ouden!" Nauwelijks
echter hadden zij hun hielen gelicht, oj
Joris greep met geoefende hand naar het
juwelenkistje en opende het dekselMaar
er wachtte hem een grote teleurstelling
„Bah!", riep hij, onaangenaam verrast.
„Leeg! Geen juweel te bekennen! Die oude
schurk heeft mij voor de mal gehouden!"
Het waren wel bar onvriendelijke gedach
ten, die toen bij hem opkwamen!
OEES-rapport over Benelux
In haar jaarlijkse verslag over de Be-
nelux-landen merkte de Organisatie voor
Europese Economische Samenwerking
op, dat de drie landen nieuwe vorderin
gen hebben gemaakt tot het verwezenlij
ken van een volledige economische unie.
Het vrije goederenverkeer omvat thans
ruim 96 percent van de totale handel en
op het gebied van het kapitaal, de ar
beidskrachten en de dienstverleningen is
het verkeer thans bijna geheel vrij. Voorts
voeren de drie landen thans een gemeen
schappelijke handelspolitiek met derde
landen. Volgens het rapport heeft België
de inflatoire druk kunnen beteugelen, maar
heeft de Nederlandse economie in de af
gelopen U/2 jaar te lijden gehad van ster
ke evenwichtsverstoringen.
De inflatoire druk blijft in Nederland
het voornaamste vraagstuk vormen, al
dus het rapport. Volgens de O.E.E.S. is
het nog te vroeg om te beoordelen, of de
bestedingsbeperkingen toereikend zijn om
het evenwicht van de betalingsbalans te
herstellen dan wel dat nog meer restric
ties noodzakelijk zullen zijn. De Neder
landse regering geeft voorrang aan de
woningbouw, maar naar de mening van
de O.E.E.S. moet de betalingsbalanssitua
tie aandachtig worden gevolgd.
De investeringen moeten op een vol
doende peil blijven, maar de volledige
werkgelegenheid zal in de toekomst niet
alleen afhangen van de uitbreiding van
de industriële basis, maar evenzeer van
de mate. waarin men erin slaagt de kos
ten en de prijzen op een concurrerend peil
te houden. Ook hangt de handhaving van
de volledige werkgelegenheid er van,af, of
er voldoende deviezen beschikbaar zijn om
de vrij grote schommelingen op te van
gen van de betalingsbalans, die kenmer
kend zijn voor een volkshuishouding, wel
ke in sterke mate afhankelijk is van de
buitenlandse handel. Een voortzetting van
de daling der deviezenreserves of een
nieuwe achteruitgang van de concurren
tiepositie der Nederlandse industrie zou
den een zekere ongerustheid verwekken,
aldus het rapport der O.E.E.S. (AFP).
Bij besprekingen van de afgevaardigden
van de ledenstaten bij het kolencomité van
de OEES over de vooruitzichten voor de
kolenmarkt van de EGKS in het eerste
kwartaal 1958 is geconstateerd, dat de ont
spanning op de kolenmarkt, die zich reeds
verschillende maanden doet gevoelen, ge
durende het eerste kwartaal 1958 waar
schijnlijk nog groter zal worden.
De voorraden, die groter zijn dan vorig
jaar, kunnen als voldoende worden be
schouwd voor alle categorieën van ver
bruikers, daarbij inbegrepen de sector
huisbrand. Ondanks het geringe verbruik
gedurende de winter 1956/57 en de voor
raden, die daardoor op het einde van de
winter nog bij de verbruikers aanwezig
waren, zijn gedurende de zomer opnieuw
belangrijke hoeveelheden ingeslagen.
IJsland. Twee IJslandse regeringspartijen,
de vooruitstrevende en de sociaal
democratische partij, hebben een eis
van de derde regeringspartij,- de com
munistische, tot uittreding van IJsland
uit de NAVO van de hand gewezen.
Ook de communistische eis, dat de
Amerikaanse soldaten het land ver
laten, bleek voor de andere twee re
geringspartijen niet aanvaardbaar.
Dodencijfer. Naar in Londen bekendge
maakt wordt, bedraagt het aantal do
den ten gevolge van het spoorwegonge
luk bij Lewisham thans 89. Aanvanke
lijk heette het, dat 92 personen het
leven verloren hadden, later werd dit
gecorrigeerd en gaf men op 88. Thans
is in een ziekenhuis een 23-jarig
slachtoffer overleden, waardoor het
dodencijfer tot 89 is gestegen.
Kleurenfilm. Amerikaanse deskundigen
hebben meegedeeld, dat men met be
hulp van 6.000 meter kleurenfilm, die
zijn opgenomen toen de Vanguard-
raket vrijdag bij de start verongelukte,
heeft ontdekt waardoor de lancering
van de eerste Amerikaanse kunstmaan
een fiasco is geworden. Men wilde ech
ter niet meedelen, wat de film te zien
geeft.
Eigen voorkeur. In een Marokkaans ko
ninklijk besluit is bepaald dat een Ma
rokkaanse mohammedaan, die wil
trouwen, minstens achttien jaar oud
moet zijn, terwijl zijn bruid de vijftien
jarige leeftijd moet hebben bereikt. Tot
nu toe konden in Marokko huwelijken
tussen jongens en meisjes in de puber-
teitsleeftijd worden gesloten. Ook kon
de vader of de voogd van een meisje
dit ten huwelijk geven, ongeacht haar
persoonlijke voorkeur. Nu speelt ook
deze een rol.
Springvloed. Bij Babloes in Jordanië zijn
23 personen gedood en 11 vermist, na
dat een autobus verrast was door een
springvloed.. De bus werd 300 meter
ver door het water meegesleurd.
Pretendent. Volgens het Egyptische blad
„Al Ahram" heeft kroonprins Abdoel
Ilah van Irak aangeboden af te zien
van zijn aanspraken op de troon van
Saoedi-Arabië, als koning Saoed hem
steunt om koning te worden van Syrië.
Hierover zou gesproken zijn, toen de
kroonprins en koning Feisal van Irak
onlangs een bezoek brachten aan Sa
oedi-Arabië.
Ultimatum. Met een zeer grote meerder
heid heeft de conventie van het Ameri
kaanse vakverbond AFL-CIO maandag
besloten de 160.000 leden tellende unie
van bakkers een ultimatum te stellen
ofwel een eind te maken aan de cor
ruptie in zijn geladeren vóór 15 maart
ofwel uit het vakverbond gestoten te
worden.
Oproep. Tijdens een in de St. Patrick's
kathedraal in New York gehouden pre
dikatie, heeft de aartsbisschop van
New York, kardinaal SpeRman* er bij
de vakbondsleden op aangedrongen dat
zij „weinig scrupuleuze leiders en hun
huurlingen uit de onderwereld" van
hun posten moeten verdrijven. De kar
dinaal deed een aanval op de corrup
tie en op de „hebzuchtige, goddeloze
gangsters en ftioordenaars" in de
Amerikaanse vakbonden.
Geen bewijs. Het Amerikaanse hoogge
rechtshof heëft maandag met algemene
stemmen besloten dat bewijsmateriaal,
dat staatsambtenaren hebben verzameld
door telefoongesprekken af te luisteren,
niet door de federale gerechtshoven
aanvaard mag worden.
Pechvogels. Drievierde van alle ongeluk
ken met dodelijke afloop worden ver
oorzaakt door minder dan een tiende
van de totale Deense bevolking, zo be
weert een Deense dokter, en deze „on
geluksvogels" zijn bijna altijd kinderen
vati gejaagde moeders of te strenge va
ders. Zij krijgen daardoor een „schuld
complex", waardoor zij als het ware
een ongeluk zoeken of niets doen om
eraan te ontkomen.
Uitreispremie. Op Ceylon zijn maandag
400.000 arbeiders op de thee- en rub
berplantages in staking gegaan om aan
looneisen kracht bij te zetten. De mi
nister van Verkeer en Posterijen heeft
het kabinet voorgesteld een uitreispre
mie te verstrekken aan buitenlandse,
in hoofdzaak Indische arbeidskrachten,
die Ceylon verlaten. In bepaalde stre
ken van het eiland heerst namelijk
werkloosheid.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
werkte
IN HET IJselmeer ligt tussen de Zand
gronden aan de Waterlandse Zeedijk en
het Muiderzand een ondiepte in het IJ.
Wanneer we wat minder breedsprakig
waren aangelegd, hadden we u direct ver
teld, dat deze ondiepte Pampus heet, een
term die ook wel gebezigd wordt met be
trekking tot lieden die blijk geven van maanden,
een tijdelijke bewegingloos
heid. Volkomen terecht overi
gens, want vóór het Noordhol
landse kanaal gegraven werd
was Pampus voor de schepen
die in de Texelse gaten waren
binnengevallen en het plan
hadden Amsterdam aan te
doen, een obstakel dat moei- "v"
lijk te overwinnen viel en de schepen vaak
tot langdurig stilliggen noopte.
Toch had op het einde van de 17de eeuw
Meeuwes Meindertz. Bakker al een toestel
uitgevonden waarmee het voor de zwaar
beleden Oost-Indiëvaarders mogelijk was
de ondiepte te passeren. Twee drijfkasten,
ter weerszijden van een schip aangebracht,
werden leeggepompt, waardoor de koop
vaardijschepen omhoog rezen en in
staat waren over de Pampusbank naar
het IJ te varen. Daar stond toen ongeveer
10 voet water en maximaal wel eens 13
voet, maar met behulp van deze kleine
dokken, die scheepskamelen werden ge
noemd, zijn wel schepen met een diepgang
van 19 voet over deze ondiepte gebracht.
Scheepjes van Marken, waarvan er soms
wel een half dozijn tegelijk nodig waren,
verrichtten daarbij slepersdiensten.
De door M. M. Bakker uitgevonden
scheepskamelen 'schijnen voor het eerst in
1690 te zijn gebruikt. Wie nog iets afweet
van de hoogtepunten in de vaderlandse
geschiedenis, zal zich ongetwijfeld herin
neren, dat het toen nog maar zeven jaar
zou duren of tsaar Peter de Grote zou
Zaandam de onvergankelijke eer aandoen
daar één hele week te komen werken.
Amsterdam kon helemaal zijn geluk niet
op, want op de werven van de hoofdstad
Peter Michaïlow zelfs een paar
Niemand behoeft er zich dus
over te verbazen, dat de
scheepskamelen later ook wer
den gebruikt in het - in
1703 gestichte - Petersburg,
het „venster op het westen",
zoals de nieuwe stad werd ge
noemd. Een wellicht wat be
slagen venster, want ook voor
de monding van de Newa
lag een ondiepte, die echter door de
scheepskamelen kon worden overwonnen,
zodat Peters schepen toch naar Kroonstad
konden komen.
Over gebrek aan belangstelling voor deze
uitvinding van Meeuwes Meindertz. Bak
ker mag werkelijk niet geklaagd worden,
want in het Louvre zijn scheepskamelen
te bewonderen die het in de dagen van
Napoleon - om nauwkeuriger te zijn: in
1811 - hebben klaargespeeld de „Rivoli"
van Venetië over de ondiepte naar zee te
brengen. Dat was een geheel opgetuigd
oorlogsschip met 74 kanonnen en de nodige
munitie, dat 2,35 m omhoog moest worden
gebracht. Waaruit u kunt zien, dat deze
voorlopers van de droogdokken heel wat
presteerden!
Na deze greep uit de vaderlandse ge
schiedenis is het zeker niet onbillijk Johan
de Witt eens de nodige eer te geven als
verzekering swiskundige.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden)
H. Pétillon
