r Een en Ander Prins Wan's UNO-missie in de Hongaarse kwestie mislukt Van dag tot dag V Vrede en vrijheid Lederen kleding Rundleder HENSEN ^Praatótcel DONDERDAG 12 DECEMBER 1957 3 Kustvaarder „Gramsber* gen" op sleeptouw naar Cherbourg De „Oldenbarnevelt" in Amsterdam Nobelprijzen uitgereikt: in Zweden vier, in Oslo een Pearson pleit voor een Atlantische economie Bankbiljetten van twintig gulden blijven in omloop Nederlaag van Belgische regering over kijkgeld d,n tcnome°"'zo voesde hli 0/? de lige Bloemenhulde in Rome „Gele Zee" verliest sleep Een nieuw „vredesaanbod" van Boel- ganin, de Sovjet-Russische minister-pre sident, heeft nauwelijks aandacht getrok ken tussen de berichten over het wereld nieuws. Zijn brieven aan Eisenhower, Adenauer en Nehroe bevatten dan ook zo weinig nieuwe aspecten, dat er slechts met moeite enig commentaar op zou kunnen worden gegeven. Even stereotiep als de voorstellen van Boelganin over een „top-cönferentie van Oost en West" was trouwens de reactie erop in het Westen: „Poging om de NAVO te verdelen, poging om de Westduitse politiek te beïnvloe den." Hoe weinig nut in de huidige situatie mag worden verwacht van dergelijke lei dersbijeenkomsten, kan aan de hand van recente ervaringen worden vastgesteld, ofschoon het onverantwoord zou zijn, een voorstel daartoe zonder meer af te wijzen. Er is in de controverse niets spectacu lairs veranderd, en zelfs de Russische kunstmaansuccessen hebben haar alleen maar verscherpt. De competitie is hefti ger geworden, de inspanning op bewape- ningsgebied koortsachtiger en de neiging van de machtigsten aan beide zijden om hun wil op te leggen aan hun medestan ders is niet afgenomen. Het is een typische uiting van de dic tatoriale gedachtengang, die nog steeds de Russische politiek beheerst, dat de we reldvrede zou kunnen worden bepaald aan de top, door enkele mensen, met voorbij zien van wat leeft en wringt in de volken van hun invloedssfeer. De beslissing over oorlog of vrede is niet een kwestie van „ja" of „neen" van twee grote mogend heden, ook al lijkt het soms of deze zich het recht van beslissing hebben verwor ven. Zij hebben het zich aangematigd, en in het geval van de oorlog kunnen zij er in de praktijk ook inderdaad het sein toe geven, doch niet met recht. En wat de vrede betreft, die valt zelfs niet binnen hun praktische machtsbereik. „Geen oor log" betekent immers nog allerminst „vrede". Daartoe is meer nodig on voorstelbaar meer zelfs, dat in zijn on derdelen afhangt van alle betrokken vol ken. Lester Pearson, Canadees oud-minister van Buitenlandse Zaken en winnaar van de Nobelprijs 1957 voor de Vrede, heeft in de Universiteit van Oslo zijn gezichts punt op de vrede aldus geformuleerd: „Ik bepleit niet een ophefmakende bijeen komst van enkele „Groten", maar een vrije, ernstige en volledige gedachtenwis seling via diplomatieke en politieke ka nalen.." „Er is geen duurzame vrede mo gelijk, zolang de volken en mensen niet vrij zijn. Het verlangen naar nationale en persoonlijke vrijheid kan niet worden ver nietigd en elke poging van despoten om dit toch te doen, zal tot conflicten leiden. „De moderne wereld bereidt zich als een vroegrijpe reus voor op oorlog, doch werkt als een achterlijke pygmee voor de vrede." Deze woorden van de Nobelprijswinnaar zouden zowel in Oost als in West bezin ning en reactie moeten wekken bij dege nen, die op vrede hopen doch voortgaan de werken des vredes te verwaarlozen, ter wijl zij werkeloos blijven hopen op een mirakel, totstandgebracht door twee of drie „Groten" over de hoofden van alle be trokkenen heen. Kleine landen, aan handen en voeten gebonden door een opgelegd machtsver- band, kunnen weinig doen zie Hongarije, zie Polen. Kleine landen, vrijwillig zich schikkend in een onderdanige navolging van de vaak gevaarlijke impulsen aan de top van het machtsverband, laden echter een zware schuld op zich, wanneer zij het feit voorbijzien dat de vrede een werk van vele handen is van hun eigen han den ook, maar meer nog van hun eigen gezonde verstand, hun vaste wil en hun activiteit in de goede richting. De woorden van Lester Pearson zijn waarlijk niet alleen voor de machtigen be stemd zij klinken dringend en ernstig voor iedereen, als een aansporing tot vreedzaam gebruik van de vrijheid, die men zich in grotere of kleinere mate heeft verworven. De 468 ton metende Nederlandse kust vaarder „Gramsbergen" (van de n.v. Zuid hollandse Scheepvaartmaatschappij te Rotterdam) is dinsdagmiddag bij kaap De La Hague aan de Franse Kanaalkust in moeilijkheden gekomen door motorstoring. Het schip heeft sieepboothulp gevraagd. Later heeft de Franse sleepboot Abeille de Gramsbergen op sleeptouw genomen. De schepen hebben koers gezet naar Cher bourg. De „Johan van Oldenbarnevelt" van de maatschappij Nederland is vanochtend met ruim elfhonderd passagiers uit Djakarta in Amsterdam aangekomen. Een groot deel van de passagiers, allen repatriërenden, bestond uit Indische Nederlanders. De „Johan" vertrok uit Djakarta op 18 november, dus nog vóór de huidige moei lijkheden in Indonesië begonnen. STOCKHOLM (Reuter-AFP) Koning Gustaaf Adolf van Zweden heeft dinsdag in het Concertgebouw te Stockholm de No belprijzen voor natuurkunde, scheikunde, medicijnen en litteratuur uitgereikt. Te zelfdertijd ontving de Canadese oud-mi nister van Buitenlandse Zaken Lester Pearson te Oslo de Nobelprijs voor de vre de. ADVERTENTIE De plechtigheid in de Zweedse hoofd stad, waarvoor tweeduizend personen wa ren uitgenodigd, werd geopend door de voorzitter van de Nobelstichting, Birger Ekeberg, die hulde bracht aan de win naars van de prijzen: de Amerikaans-Chi- nese hoogleraren Tsjen Ning Jang van het .Institute for Advanced Studies" te Prince ton en Tsoeng Dao Lee van de Columbia- universiteit, die de prijs voor natuurkun de delen, de Britse hoogleraar Alexander Todd van de universiteit van Cambridge, aan wie de prijs voor chemie is verleend, de uit Zwitserland afkomstige prof. Daniël Bovet, die directeur van „Institute Supe- riore di Santé" te Rome is en die de prijs voor fysiologie en medicijnen heeft gekre gen en de Franse schrijver Albert Ca mus, aan wie de prijs voor letterkunde ten deel is gevallen. Vervolgens werd het werk van de win naars belicht door een aantal Zweedse ge leerden. Dr. Oesterling, de permanente secreta ris van de Zweedse Academie van Weten schappen, die over Camus sprak, zei dat deze schrijver er een voorbeeld van is dat de Franse letterkunde zich, als een plant, met behoud van eigen karakter aan past aan haar nieuwe omgeving. „Het es sentiële voor Camus is niet meer het we ten, dat het leven waard is geleefd te wor den, maar de vraag hoe men het moet le ven, met het lijden dat er mee is verbon den". Verstoord evenwicht. In Oslo hield Lester Pearson een refe raat over vier aspecten van de vrede: han del, macht, politiek en volk. Pearson meent dat er tegenwoordig geen verband meer bestaat tussen morele en lichame lijke kracht. De verstoring van dit even wicht is zijns inziens in hoofdzaak verant woordelijk voor de conflicten van deze eeuw. Ook de voortdurende armoede is te genwoordig een grotere bron van inspan ning dan vroeger. Hij ziet een oplossing in een verenigde economische inspanning van de vrije wereld, zoals de gemeen schappelijke markt en de vrijhandelszone. „Is het echter niet langzamerhand tijd ge worden om aan een onderlinge econo mische afhankelijkheid te denken die de Atlantische Oceaan omspant en die de grenzen van de dollar en andere munt eenheden opheft?" zo vroeg hij. Verstandelijke overweging Lester Pearson verklaarde woensdag in een toespraak te Oslo dat thans „de tijd voor het Westen is aangebroken zich meer toe te leggen op de mogelijkheden, met het Kremlin tot overeenstemming te komen, dan op die, welke tot meningsverschillen leiden". Hij meent, dat dit moet geschieden „niet uit een positie van kracht, doch uit verstandelijke overwegingen en vervuld van zelfvertrouwen". Pearson pleitte voor een openhartige, welgemeende en volledige meningsuitwisseling tussen Washington en Moskou via de diplomatieke kanalen. In de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer naar aanleiding van het voorlopig verslag over het hoofdstuk Fi nanciën Begroting 1958 deelt de minister van Financiën mede, dat hij na overleg met de directie van de Nederlandsche Bank tot de slotsom is gekomen, dat in trekking van de bankbiljetten van 20 geen aanbeveling verdient. In cellofaan verpakt NEW YORK (Reuter) Prins Wan van Thailand, de speciale UNO-vertegenwoor- diger, belast met het onderzoek naar de Hongaarse kwestie, zegt in een tussentijds verslag, dat de regeringen van de Sovjet- Unie en Hongarije geweigerd hebben met hem de kwestie te bespreken en hem niet toegestaan hebben een bezoek aan Moskou en Boedapest te brengen. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Andrei Gromyko, die hij had be naderd over de kwestie van de behande ling van de gevangen Hongaren, had hem ten antwoord gegeven, dat deze kwestie „de Russische regering niet aanging". Op de vraag of de naar de Sovjet-Unie ge deporteerde Hongaren teruggezonden zul len worden, had Gromyko geantwoord, dat het verhaal over deze deportaties verzon nen is. Hij noemde het optreden van de UNO onwettig. De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken, Horvath, die hij benaderd had met het verzoek de Hon garen in gevangenissen, concentratiekam- j pen of voorarrest, menslievend te behan delen, de studenten zonder onderscheid ADVERTENTIE SPECIALE AANBIEDING JASSEN v.a. 129.50 JEKKERS v.a. ƒ145.75 VESTENv.a. 59.50 PAARLAARSTEEG 1 HAARLEM te maken tot de universiteiten toe te laten en aan hen, die politieke vergrijpen hadden gepleegd, amnestie te verlenen, had hem medegedeeld, dat dit zaken wa ren, waarin de Hongaarse regering krachtens haar soevereine rechten zelf had te beslissen. Prins Wan verklaarde dat hij zijn pogin gen om de opdracht uit te voeren, niet opgeeft, omdat de resolutie waarin hij de opdracht kreeg bij Hongarije en de Sovjet- Unie aan te dringen op naleving van de UNO-resoluties inzake Hongarije, niet be paalt in welke zitting van de UNO-Assem- blee hij verslag moet uitbrengen. De UNO-Assemblee heeft met 77 stem men voor, een (Hongarije) tegen en geen onthoudingen besloten zich te houden aan het besluit van haar commissie voor de geloofsbrieven om de geloofsbrieven van de Hongaarse delegatie niet te aanvaar den. De overige landen van het Sovjet blok stemden, hoewel zij bezwaren had- BRUSSEL (Reuter) De Belgische re gering heeft in de kamer van volksver tegenwoordigers tweemaal een onver wachte nederlaag geleden. De rooms- katholieke oppositie verliet de vergade ring en de zitting werd geschorst. Met een stem minder (85 tegen 86) werd de socia- listisch-liberale regeringscoalitie versla gen over een voorstel een televisie-kijk geld van 840 frank, ruim zestig gulden) in te stellen. Tot nog toe wordt in België geen kijkgëld geheven. Daarna leed de re gering bij de indiening van voorlopige begrotingskredieten een nederlaag. De op positieleider Eyskens verklaarde dat de positie van de regering ongrondwettelijk was, waarop alle rooms-katholieke oppo sitieleden de vergadering verlieten. Bij ontstentenis van het quorum ontbond de voorzitter de vergadering. van de Hongaarse geloofsbrieven onafge daan laat, „kan mijn delegatie niet anders dan haar spijt erover uitspreken, dat er geen definitieve stappen in het huidige van dat betrekking had op Hongarije, voor het verslag in zijn geheel. De Amerikaan Wadsworth zei dat de UNO-commissie voor Hongarije tot de slotsom is gekomen, dat de huidige Hon gaarse regering aan het bewind is ge komen met hulp van de Russische strijd krachten. De Rus Sobolev protesteerde met nadruk tegen de conclusie van de commissie. De Nederlandse afgevaardigde, rar. C. W. A. Schürmann, zei het te betreuren, dat de commissie voor de geloofsbrieven niet geweigerd had de Hongaarse delegatie te erkennen. Dat zou op de „dag van de rechten van de mens", bijzonder op zijn plaats zijn geweest, zo zei hij. Aangezien het verslag van de commissie de kwestie Standvastig (UP) Poul Bang-Jensen, de Deen die optrad als secretaris van de vijflanden- I commissie van onderzoek inzake Honga rije en die woensdag uit zijn UNO-functies werd geschorst, weigert nog steeds de lijst van Hongaarse getuigen af te dragen. De commissie, die een onderzoek instelde naar de gebeurtenissen in Hongarije, hoor de in totaal 111 Hongaren, van wie er 81 met nadruk verzochten hun namen niet bekend te maken, uit vrees voor repre sailles *egen nog in Hongarije verblijven de vrienden en verwanten. Bang-Jensen verblijft bij de Deense ambassadeur in de Verenigde Staten, Hendrik de Kauffman, die volledig aan zijn zijde zou staan. Scheppers Elk mens heeft een jukje of wat mee te slepen. De mensen echter met een enigs zins opmerkelijke naam hebben er een meer. Veronderstel dat gij Kruiteter heet. Of Suyper. Oof Jansen. Of noemt u maar iets anders op. Dan weet gij nauwkeurig uit ervaring wat de reacties zijn bij de persoon aan wie gij zijt voorgesteld. Hij kijkt u eerst scherp aan of gij soms schertst. Dan worden zijn ogen wazig. Hij raakt in een lichte trance: hij denkt na. Nee, hij doet meer: hij is bezig met een schepping. Hij voelt binnen in zich een geheel onbekende, eigenaardig opwin dende trilling: uit het niets van de klank van een naam wordt binnen in hem iets geboren. De rede, die hem van het arge loze dier onderscheidt, drijft hem ineens tot een daad van esprit. Kortom: h ij wordt geestig. Hij trekt met de wan gen bij deze ongekende emotie. Hij be weegt nerveus met de lippen. Hij ademt zwaar. Dan komt het; hij straalt. Het grap je op de naam. Een onschuldig grapje. Maar voor de maker is het een juweeltje. Het is immers spontaan in hem ontstaan.! De toegesprokene echter lacht zuurzoet. Hij ként dat gloednieuwe grapje, dat die persoon daar zo geweldig heeft staan ba ren en waarover hij zo verrukt is, reeds lang. Zeer lang! Hij kent het al sinds de dag van die leuke onderwijzer of die nog leukere leraar. Hij kent alle, Alle mopjes op zijn naam al. Alle! Hij is op dat gebied echt niet meer tot een ware glimlach te brengen. Als hij lacht, lacht hij uit be leefdheid. Wie de naam „Vader" draagt (vraag het maar eens aan onze krantnaam- deskundige) of de naam Dokterof de naam „Mijnheer" of de naam „Dut", hoort heel zijn leven niets dan leuks om zich heen. Wie „Kind" heet, zal het altijd moe ten doen met een verkleinwoord. Wie een dierennaam heeft, zal eindeloos op moeten treden in schoolliedjes, in spreekwoorden, in volksgezegden en wat er verder maar voor leuks is aan dieren. En de goede Jansen zou, als hij niet vanf de eerste dag van zijn leven, toen dus de ambtenaar van de Burgerlijke Stand zich reeds schaterend over de boeken boog terwijl vader Jansen de naam kwam op geven, gewend was geraakt aan de zee van humor die zijn naam eeuwig omspoelt en zal blijven omspoelen, gemakkelijk stapel gek kunnen worden van al het leuks. Er zijn wel schertsnaamdragers (zullen wij hen maar noemen) die soms ineens heel spits en bijterig iets terugzeggen op de lieve kortswijl die hun naam opwekt. Zij doen dit echter niet dikwijls. Want het effect van zulk een terechtwijzing is zeer groot. Het is alsof men ten overstaan van de trotse moeder haar pasgeboren spruit vergelijkt met een pasgekookt bietje. Want op het vlak der geboorte ligt de humor rondom namen; het kost de makers een verschrikkelijke moeite iets voort te bren gen op het gebied des geestes en het zou wreed zijn hun blijdschap om die prestatie te verstoren met de kille opmerking: „Ik kan u verzekeren dat ik dat mopje al een miljoen malen heb gehoord; in feite vanaf mijn geboorte. Weet u niets anders te beA denken?" Schertsnaam-dragers doen zoiets dan ook niet dikwijls. Zij hebben medelijden met de persoon die ineens in de dorheid van zijn ziel iets voelt opbloeien - al is het een paardebloem - en daarvan nu even geheel vervuld is en blij. Want éven kent hij de verrukking van het scheppen. Daar om glimlachen schertsnaamdragers zo hoog en wijs en vermoeid als zij voor de twee honderdduizendste maal het grapje ge nummerd 67 weer horen. Met zijn „blanke veren" besluit hier (nee, niet die van Picasso, ja, hahaha, wél die van de vrede) namens vele andere schertsnaamdragers, vriendelijk groetend en sans rancune uw (nee, niet Doffer, hahahaha!) dienstwil- Duif Dienen, die indertijd de kalender heeft uitgevonden, heeft daardoor wellicht de mensheid behoed voor een massale dood door verveling. Want ondanks het feit dat we in uren van bezinning en mijmering ons verlangen naar het eeuwige leven soms hevig voelen opflakkeren, zou de vervulling van dit verlangen voor velen de intrede in een nimmer eindigende doolhof van saaiheid zijn, die onge twijfeld de afschrikwekkende martelingen zou verwerkelij ken, welke men aan de hel pleegt toe tc schrijver.. De grote zegen van dit leven is immers, dat de dingen ein dig zijn dat er 'n voltooiing is aan alles en allen, een uit zicht op een afsluiting en op een nieuw begin. Wij komen de uren en de dagen door dank zij de rotsvaste overtuiging, dat zij een einde hebben en dat achter hen nieuwe uren en dagen in een nette rij klaarstaan. Zo is het met de jaren eveneens. Wat zou af schuwelijker kunnen zijn dan een jaar dat nooit eindigt, een jaartal dat altijd blijft zoals het is, een altijd oud en altijd nieuw jaar zonder staart of kop, waarin alle mensen ge boren zouden worden en zou den sterven? De uitvinder van de kalen der heeft begrepen, dat ergens een slot en tegelijk een her begin moest worden gemaakt, hij heeft de illusie geschapen van een veroudering en ver nieuwing, vastliggend op de scheiding tussen de laatste dag van dit en de eerste dag van het volgend jaar Een illusie indeidaad. Er is geen feitelijk einde aan het tijdsbestek van het leven, er is slechts één gang van kraamkamer naar rouw kapel. Doch door die gang in gelijke stukken te hakken en daarbij te beweren dat al die stukken een eind en een be gin hebben, heeft de kalender ons een plezierige impressie van terugkerende kansen ge schonken, waarvoor we niol dankbaar genoeg kunnen zijn. Wie dit jaar faalde, krijgt het volgend jaar opnieuw eenzelfde dag en uur waarop hij.het opnieuw proberen kan. Wie door het ongeluk wordt getroffen, kan hopen op de illusie dat het volgende jaar fortuinlijker voor hem kan zijn. Wie zijn ervaringen en daden wil vergeten, kan dat geriefelijk op 31 december doen de dag waarop ogen schijnlijk alles wat 365 dagen hebben opgeleverd, met zich in het graf neemt en wegwist uit het leven. Het is een merkwaardige overweging, dat de gedragin- gen en gedachten der mensen zich hebben aangepast aan deze, in feite absoluut wille keurige suggestie van het jaareinde. Zoals de nacht pleisters legt op wonden van de dag, en de suggestie levert van een terugkerende moge lij khéid om te genezen en te herstellen, zo overdekt het jaareinde een portie levens actie als een deksel op een volle ton. De ton gaat dicht en wordt in het magazijn ge zet het vullen kan opnieuw beginnen en men krijgt er alle mogelijke kansen door om het nu eens beter te doen. Natuurlijk is deze uitvin ding zoals de meeste andere het geestesprodukt van een briljant psycholoog geweest. Een mensenkenner, die zich verdiept had in de practische waarde ener sterke illusie. Hij heeft begrepen dat de mensen hun daden en over wegingen zouden richten op de jaartelling en zich zouden vervullen van een besef, dat aanspoort tot hernieuwde krachtsinspanningen. Hoe illu soir die ene fractie van tijd tussen oud en nieuw ook wezen mag, de klokslag van twaalf op de laatste dag van het jaar betekent een enorme rustpauze, een verfrissende ademhaling en een vernieu wende metamorfose. De ganse mensheid zijgt op hetzelfde moment in een luie stoel, zou men kunnen zeggen. Een deel van een seconde gebeurt er op de ganse wereld niets, dan die ene zucht van vermoeienis, die ontspanning van alle krachten, die verzameling van nieuwe activiteit voor de vol gende ronde. Alles is plotseling nieuw, ofschoon alles in feite oud ge bleven is. De dag ziet er anders uit, de wereld heeft een nieuw gezicht, het leven is als een surprise uit een pakket gekomen. Een nieuwe kalender hangt dik en voldaan aan de muur, voorzien van zoveel, zoveel nieuwe dagen die alle nieuwe kansen en nieuwe mogelijkheden bieden. Alles kan worden hergedaan alles is schoongewassen en afgebikt, de schimmel van de tijd is afgekrabt van de oude dingen, die glanzend en blin kend te voorschijn zijn ge komen. Wat een psycholoog moet dat geweest zijn. Hetzelfde beginsel wordt trouwens in het leven her haaldelijk toegepast op veler lei terrein. Artsen weten, dat het scheppen van tijdsillusies heilzaam werken kan op hun patiënten. Zij zeggen: U moet drie weken liggen, dan is het bekeken. Na drie weken doen ze er een maandje bij, na dat maandje nog een weekje of twee en tenslotte hebben zij hun patiënt van de ene mijl paal der vernieuwing naar de andere geloodst, zodat hij de oorspronljelijke onvermijde lijke periode van tien weken heeft volgemaakt zender er aan dood te gaan. Het geduld der mensen is afgestemd op de suggestie van de tijd wisseling. Als wij kun nen uitzien naar een einde en een nieuw begin, tellen de uren of de dagen niet zwaar. Doch de uitzichtloosheid, de eeuwigheid, de nimmer ein digende eenzelvigheid van een nimmer-eindigende eindeloos heid zou onze geesten en lichamen slopen met de hamer der verveling. En daarom heeft de Schepper tactisch een beredeneerbaar einde aan het mensenleven gemaakt, goedgunstig het juiste tijdstip verborgen houdend in de dichte vuist der toekomst, doch troostend de verzekering gevend van de onweerspreke lijke komst van het Andere na het Ene. Wat een Psycholoog moet dat zijn. J. L. Volgens een oude traditie wordt elk jaar aan het beeld van Maria Onbe vlekt Ontvangen, dat op een hoge zuil op het Piazza di Spagna in Rome staat, een bloemenkrans gehecht door een brandweerman, die men hier zijn hulde ziet brengen op Immaculata-dag, het feest van Maria Onbevlekt Ontvangen. Duizenden rooms-katholieken brengen een bloemenhulde aan de Madonna, de beschermvrouwe van de eeuwige stad. 's Avonds wordt de bloemenschat inge zameld en verdeeld onder patiënten in ziekenhuizen. In stormweer is de sleepboot „Gele Zee" van L. Smit en Co's Internationale Sleep dienst te Rotterdam gisteravond op onge veer 180 mijl van Ouessant op de Atlan tische Oceaan een deel van haar sleep een van de twee tankers, die gesleept wer den kwijtgeraakt. De kapitein zag in het slechte weer geen kans opnieuw vast te maken. Hij zou contact zoeken met de sleepboten „Zwarte Zee" en „Hudson" om deze boten om assistentie te vragen. De „Gele Zee" moest de twee tankers van Trinidad naar Terneuzen brengen. De sleep vertrok op 31 oktober.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1957 | | pagina 5