Eind goed
al goed
EWIJK'S Bit
„Het intellect" voelde zich opeens
in de kraag gegrepen
Schitterend besluit van
de Beethoven-cyclus
Amerikaanse weerkundigen zien
Russische wolken aan de kim
Kerstconcert door het
Kunstmaand-Orkest
DE BEURS
van gisteren
ZATERDAG 28 DECEMBER 1957
7
HAARLEMSE POLITIERECHTER
Recherche hield daders
Santpoorts inbraakje aan
Minister Suurliojf
„Niet toegeven aan
Indonesië"
DUO-SONATES
Raad voor de scheepvaart
betuigt deelneming
Economische hulp van de
V.S. voor Joegoslavië
Sovjet-Unie zou mooi weer willen spelen ten
koste van het klimaat der Verenigde Staten
Erkenning van instellingen
voor muziekvakonderwijs
Verzoek van bezorgde
vader afgewezen
Spaanse schrijver Arturo
Barea in Londen overleden
S.E.R.-commissie is tegen
schoenfluoroscopen
Een 41-jarige Zandvoortse opperman
leeft al jarenlang op gespannen voet met
zijn buurman. Hoewel beiden voorgeven
elkaar zoveel mogelijk uit de weg te gaan,
laait de vete soms op. De buurman is al
eens wegens belediging veroordeeld. Vrij
dag stond de opperman voor de Haar
lemse politierechter, mr. J. P. Petersen,
terecht. Hem was mishandeling ten laste
gelegd.
Het gebeurde op 27 oktober. De opper
man en zijn buurman passeerden elkaar.
Volgens de eerste zou de buurman bij het
passeren moedwillig tegen hem zijn opge
botst. De opperman was teruggegaan. Er
ontstond een ruzie, de veertigjarige buur
man kreeg een fikse linkse en viel tegen
een hoop stenen.
„Ik voelde me bedreigd, want hij deed
zijn hand in de zak en ik dacht, hij haalt
er wat uit", verontschuldigde de opperman
zich voor de politierechter. En waarschijn
lijk dacht hij hierbij aan een briefje, waar
in de buurman in nette bewoordingen had
geschreven, dat hij de opperman wel eens
op alleszins fatsoenlijke wijze de nek zou
omdraaien.
„Ik was met mijn vrouw in een ernstig
gesprek gewikkeld, opeens werd ik van
achteren aangepakt, kreeg een klap en viel
tegen een hoop stenen", verklaarde de
buurman, die volgens een opmerking van
verdachte's verdediger neerziet op ver
dachte, die „maar een opperman is". Ty
perend is, dat de buurman zich eens in een
brief aan verdachte „Het Intellect" had
genoemd.
„U kunt elkaar beter uit de weg gaan,
negéren mag geen négeren worden", zei
de politierechter. Van de eis 100,of
dertig dagen maakte hij 75,of 30
dagen.
Huis binnengedrongen
In Zandvoort heeft zich een ingewikkelde
huisvestingskwestie afgespeeld. Een 46-
jarige kapper had daar in de Oosterpark
straat een huis toegewezen gekregen. Aan
vankelijk had de man de woning gewei
gerd, omdat deze in te slechte staat zou
hebben verkeerd. Steeds had de kapper
zich voor zijn huisvestingsmoeilijkheden
tot wethouder Kerkman gewend en deze
had gezegd: „Neem dat huis maar, de ge
meente zal het opknappen."
Op 3 september was de kapper er met
zijn gezin ingetrokken. Tot grote verbazing
van hem en zijn echtgenote stond die
avond plotseling een 54-jarige Zandvoort
se makelaar in de kamer. Deze was met
een eigen sleutel binnengekomen. De ma
kelaar zou gezegd hebben, dat de kapper
geen recht had het huis te bewonen, hoe
wel deze een vergunning van B. en W. kon
tonen. Op zijn beurt zou de kapper een
paar maal de makelaar hebben bevolen
het huis te verlaten. En toen dat niet vlug
genoeg zou zijn gegaan, had de kapper
tegen de makelaar, die in gezelschap van
de huiseigenaar was, gezegd: „Voor mij
bent u een zesde rangsmakelaar". Het
resultaat hiervan was, dat de kapper we
gens belediging en de makelaar wegens
huisvredebreuk terecht stonden.
ADVERTENTIE
voor de laatste dag van 't jaar.
Vanzelfsprekend komt 't ook uit
Appelbollen
Appelflappen
Appelbeignets
Sneeuwballen
Saucijzebroodjes
Croquetten
Appelgebakjes
Slagroomgebakjes
Tevens maken wij van de gelegenheid
gebruik al onze cliënten te danken
voor het vertrouwen, in 't bijzonder de
laatste maanden, tijdens ziekte en moei
lijkheden in de personeelsbezetting.
Willemsbeekweg 1
Telefoon 4640
IJmuiden-O.
BURGERLIJKE STAND VAN VELSEN
BEVALLEN: G. Keesman-Kuijper, d.,
Verbindingsstraat 3, Velsen-N.; A. van Es-
Van der Stel, z., Zandersstraat 55, IJmui-
den-O.; K. Webbe-Van der Steen, d., Van
Broekhuijsenstraat 15, IJ,muiden-O.; R. M.
Huisman-Broek, d„ Oosterstreng 48,
Heemskerk; G. A. de Haan-Bakker, z.,
Snelliusstraat 47, IJmuiden; A. C. op den
Kelder-Van Geldorp, d., Hofgeesterweg 27,
Santpoort; T. van Barneveld-Bruijs, d.,
Kievitstraat 8, Haarlem; J. H. F. Borger-
Vosse, d., Leeuwerikstraat 50, Haarlem; A.
Lub-Hekhuis, d., Driehuizerkerkweg 22,
Driehuis; A. de Winter-Van Zomeren, d
Wenckebachstraat 58, Velsen-N.; A. C. M.
van Petten-De Jong, z., Centaurusstraat 12
zw., Haarlem.
ONDERTROUWD: P. J. Six, Amstel 218,
Amsterdam en W. V. van Leusen, Van
Tuijllweg 34, Velsen; B. de Gelder, Zee
weg 403, Driehuis en J. Schotvanger, Vel-
serduinweg 192, IJmuiden-O., t.a. Zeeweg
403, Driehuis; C. Langbroek, Snelliusstraat
11, IJmuiden en M. Hagen, Van Speijk-
straat 25, IJmuiden-O.
GETROUWD: R. Uit den Boogaard—
J. E. M. van Deudekom, De Lumeystr. 36,
IJmuiden-O.; P. F. Cheret—J. v. d. Plas,
Bik en Arnoldkade 46, IJmuiden; A.
Struijs—F. Hollenberg, Van Leeuwenstr.
54, IJmuiden; P. A. A. van Riel—H. J. Nij-
hof, Walplein 20, Oss; C. P. van Zon—A. E.
C. Joldersma, Salonwagen „Ancor", Don
gen; A. Kors—A. C. A. Hagedoorn, Bin
nenweg 194, Heemstede.
OVERLEDEN: J. C. Breek, 79 jr., we
duwnaar van A. Th. Pellemans, Bloemen-
daalsestraatweg 136, Santpoort; C. J. M.
Vader, 8 mnd., dochter van N. Vader en
J. C. de Vlieger, Iepenstraat 14, IJmuiden-
Oost; N. Zeegers, 47 jr., ongehuwd, Wijker-
straatweg 197, Velsen-N.
„Inderdaad heb je bij de makelaars ran
gen. Als verdachte gezegd had: „u bent een
tweede rangs makelaar", dan was de ma
kelaar misschien ook beledigd geweest",
merkte de officier van Justitie, mr. G. W.
F. van der Valk Bouman, langs zijn neus
weg op. Conform de eis legde de politie
rechter wegens belediging de kleine geld
boete van twintig gulden op.
Eenzelfde boete vonniste de rechter
tegen de makelaar, nadat de officier veer
tig gulden subs, twaalf dagen had geëist.
De makelaar voerde aan, dat hij niet had
geweten, dat het huis door B. en W. aan
de kapper was toegewezen. Toen hij
's avonds in de woning licht had zien
branden, had hij gemeend, dat er arbeiders
in aan het werk waren. Hij had het huis
pas verkocht. In tegenstelling tot de ver
klaring van de kapper, zei de makelaar,
dat hij snel het huis had verlaten. De
officier was van oordeel, dat de makelaar
wel te goeder trouw het huis was binnen
gegaan, maar dit sneller had kunnen ver
laten. „Niet ik ga er uit, u moet er uit!",
had de makelaar namelijk tegen de kapper
gezegd.
Schoorsteen naar beneden
Tegen een Haarlemmer eiste de officier
40,subs, twaalf dagen, een maand
voorwaardelijke hechtenis met de bijzon
dere bepaling, dat de verdachte binnen zes
maanden f 250.schadevergoeding aan
een 55-jarige Haarlemse dame betaalt. De
politierechter legde eenzelfde straf op, met
uitzondering van de geldboete, die hij liet
vervallen.
Verdachte wa: op 7 oktober in de Luite-
steeg beziggeweest met het slopen van een
schoorsteen. De stenen moesten naar een
terreintje aan de overkant van de steeg.
En daarom gooide de man de stenen in
die richting. Een steen belandde echter
midden in de steeg en raakte een dame,
die het stuk schoorsteen tegen het hoofd
kreeg. Met een hersenschudding moest zij
naar een ziekenhuis worden overgebracht,
waar zij drie weken is verpleegd.
Verdachte verklaarde nog dat hij de
schade wel had willen betalen, maar on
voldoende bij kas was geweest om dit te
doen.
In de afgelopen nacht heeft de Velsense
politie niet alleen twee jonge Haarlem
mers, respectievelijk 16 en 17 jaar oud,
betrapt, toen zij in een Santpoortse boek
winkel aan de Hoofdstraat probeerden
binnen te dringen, maar het is de recher
che eveneens gelukt de vermoedelijke
daders van de inbraak bij de poelier S. te
grijpen. Het zijn een 25-jarige Leidenaar
en een 20-jarige inwoner van Velsen, van
wie in afwachting van hun overlevering
aan de Haarlemse Justitie wordt nagegaan,
of zij ook nog iets met andere inbraken
van doen hebben.
In een bijeenkomst van de federatie
Amsterdam van de Partij van de Arbeid
heeft minister Suurhoff ondermeer ge
sproken over Indonesië. „Wij als P.v.d.A.,
hadden kunnen begrijpen en billijken, dat
men langs de w_g van recht en billijk
heid zich had willen ontdoen van de over
wegende invloed, die het Nederlandse be
drijfsleven heeft. Sedert de Ronde Tafel
conferentie heeft Indonesië echter gewei
gerd over een redelijke regeling van de
kwestie-Nieuw-Guinea te spreken. Het
eist overdracht." Minister Suurhoff rele
veerde de eenzijdige verbreking van de
overeenkomsten door Indonesië. „De op
eenvolgende Indonesische regeringen ble
ken niet in staat om orde op zaken te stel
len. Nu wordt chantage bedreven op de
45.000 Nederlanders om ons op de knieën
te krijgen. Men kent ons in Ind nesië wél
slecht! Door nu uit de weg te gaan voor
deze chantage zou men de extremisten in
de hand werken en de chaos daar nog
meer vergroten. Wij mogen en kunnen
niet toegeven, want dit zou de situatie
niet beter, maar slechter maken," aldus
minister Suurhoff. De moeilijkheden in In
donesië waren zijns inziens veroorzaakt
door onbekwaamheid en fanatisme der
leidende kringen.
Met overlijden van Van der Hidde
bij berging „Achilles"
In zijn schriftelijke uitspraak over de
stranding op 14 maart 1957 van het
Duitse m.s. „Achilles" op de dijk van West-
kapelle betuigt de raad voor de scheep
vaart zijn deelneming met het overlijden
van de heer M. J. van der Hidde, de leider
van het bergingswerk. Ook geeft de raad
uiting aan zijn waardering voor het voor
treffelijke werk van de Belgische sleepboot
„Scaldis", die tezamen met de Nederlandse
sleper „Dolfijn" hulp verleende, onder
moeilijke omstandigheden, waardoor voor
komen werd dat de „Achilles" een ernstige
belemmering voor de scheepvaart zou heb
ben gevormd.
De raad wil zich bij gebreke van vol
doende gegevens onthouden van een uit
spraak over de vraag of men het afslepen
had moeten en kunnen uitstellen, zulks in
het bijzonder, nu de leider van het werk is
omgekomen. Hoewel de leider vermoedelijk
reeds bij zijn sprong naar de „Dolfijn"
werd gewond, moet worden opgemerkt, dat
het raadzaam is het bergingspersoneel van
zwemvesten te voorzien.
Toen de „Achilles" op 16 maart vlot ge
trokken was, bleek het schip zo te lekken,
dat het weer op het strand moest worden
gezet.
BELGRADO (Reuter) Van welinge
lichte zijde wordt vernomen, dat er in Bel
grado spoedig besprekingen beginnen over
Amerikaanse economische hulp voor Joe
goslavië. Men verwacht, dat Joegoslavië
voor 1958 honderd miljoen dollar zal krij
gen.
ti
De complete cyclus duosonates van Beet
hoven, gespeeld door de violist Herman
Krebbers en de pianist Robert Weisz, kreeg
vrijdagavond in de Haarlemse Concertzaal
met een derde auditie een schitterend be
sluit. Muzikaal Haarlem liet zich dit keer
niet onbetuigd, zodat de vertolkers een
gevoelig klankbord vonden, dat de gehei
me wisselwerking deed ontstaan, die zo van
invloed kan zijn op de intensiteit van de
herschepping.
Het programma werd ingezet met de
Vierde Sonate (in a kleine terts) uit 1801,
dus uit de tijd van de Eerste en de Tweede
Symfonie, de periode waarin Beethovens
zelfstandigheid rijpte. Met jeugdig elan en
frisse fantasie bestormde de componist de
zangberg. Maar als wij daarna de Tiende
Sonate (in G grote terts) horen, die elf jaar
later ontstond, ervaren wij welk een enor
me afstand sindsdien afgelegd is, nu Beet
hoven de top van de Parnassus zo goed als
bereikt heeft. De bedoeling zat voor om
voor de violist Rode een briljant stuk te
schrijven, maar deze opzet strandde op de
evolutie die zijn scheppend vermogen door
gemaakt had en zo werd de Sonate in G,
opus 96, meer een verfijnd kamermuziek
werk dan een danltbaar concertnummer
voor een virtuoos, wat niet wegneemt dat
het technisch zeer hoge eisen stelt. Maar
de waarde en de betekenis liggen elders en
wel daar waar de „Paganini's" uit Beetho
vens tijd het niet gingen zoeken, doch die
ons deze vrijdagavond in een uiterst be
heerste vertolking als een vanzelfsprekend
iets meegedeeld werd.
Tenslotte kwam de Kreutzer-sonate, die
wél als virtuozenstuk geconcipieerd en ook
gerealiseerd werd, getuige het bijschrift
op de titelpagina van de eerste uitgave,
in 1805: „geschreven in een zeer concer
tante stijl, ongeveer als een concerto".
Beethoven hoopte in die tijd nog op her
stel van zijn beginnende oorkwaal en zo
op de mogelijkheid als virtuoos met een
hem waardige kunstbroeder concertreizen
te ondernemen. Intussen is de virtuositeit
in de negende duosonate toch ook meer
middel dan doel. Laten wij zeggen dat
Beethoven een zeldzaam evenwicht be
reikte en dat de virtuositeit de muzikale
inhoud prachtig dient. Niet zonder rede is
de Kreutzersonate de meest gespeelde en
meest beroemde van het tiental geworden.
Dit bewees nu ook weer de geestdriftige
reactie die zij ontketende, na een vertol
king die in alle opzichten meesterlijk
mocht heten.
Het duo Krebbers-Weisz toonde zich niet
karig tegenover een zo hartelijke ovatie;
als toegift kwam niets minder dan de
Vioolsonate van Debussy, het ultime werk
van de Fi-anse meester, waarmee hij in
1917 voor het laatst als uitvoerend kunste
naar (tezamen met de violist Gaston Pou-
let) in het publiek optrad. Ook in deze
andere klankenwereld toonde het tweetal
volkomen thuis te zijn. En toen het opge
togen publiek er zich al even dankbaar
voor toonde als voor de eerdere prestaties,
De staatssecretaris van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen heeft bepalingen
en richtlijnen voor de erkenning van rijks
wege van conservatoria, muzieklycea en
muziekscholen met vakopleiding vastge
steld. Deze richtlijnen en bepalingen zullen
in het vervolg tot uitgangspunt worden ge
nomen bij de beantwoording van de vraag
of een instelling voor muziekvakonderwijs
voor erkenning van rijkswege in aanmer
king kan komen. Van de zijde van het mi
nisterie van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen wordt de aandacht erop geves
tigd, dat een dergelijke erkenning voor de
desbetreffende instelling alleen van prak
tische betekenis is voor de examens, waar
voor wordt opgeleid en dat deze erkenning
niet zonder meer inhoudt, dat de instel
ling ook door het rijk zal worden gesub
sidieerd.
mocht het tenslotte nog genieten van een
delicate vertolking van de finale der
Frühlingssonate.
't Is jammer dat de cyclus nu afgelopen
is. Laat ons hopen dat het duo Krebbers-
Weisz, wanneer deze uitstekende musici
in een volgend seizoen weer een toernee
ondernemen, Haarlem niet voorbij zal gaan.
Ik ben overtuigd dat het er dan, precies
als nu, een groot en dankbaar publiek zal
vinden.
Jos. de Klerk
„Een eventueel bevel van de Indonesi
sche regering aan haar onderdanen, Ne
derland te verlaten, zou elke volkenrech
telijke grondslag missen. De Nederland
se vrouw van een Indonesiër en haar Ne
derlandse, uit een vorig huwelijk voortge
komen minderjarig kind kunnen dan ook
nimmer worden gedwongen ons land te
verlaten", aldus verklaarde de president
van de Haagse rechtbank, vonnis wijzende
in een hviel proces in kort geding, dat een
Nederlandse ambtenaar aanhangig had
gemaakt tegen zijn ex-vrouw, thans ge
trouwd met een Indonesiër. De ambte
naar had geëist dat hem de voogdij over
het kind zou worden toegewezen, omdat
zijn ex-vrouw anders zijn kind misschien
zou meenemen naar Indonesië, indien de
Indonesische regering haar onderdanen
bevel zou geven naar Indonesië terug te
keren.
De president wees deze eis af, ook al om
dat de tegenwoordige echtgenoot van de
vrouw reeds zestien jaar in ons land is ge
vestigd, hier een vaste positie heeft en het,
aldus de president, „uiterst onwaar
schijnlijk geacht moet worden dat hij naar
Indonesië zal gaan, waar slechts chaos en
hongersnood heersten en waar hem buiten
dien zeker geen hartelijk welkom bereid
zal worden". Daarnaast overwoog de pre
sident in zijn vonnis echter dat een even
tueel vertrek naar Indonesië voor het acht
jarig dochtertje van eiser, in verband met
de in Indonesië heersende anti-Nederland
se gezindheid, inderdaad gevaar zou kun
nen opleveren, zulks ondanks haar jeug
dige leeftijd. Doch ditzelfde gevaar
dreigt ook de moeder, ook al is zij dan met
een man van Indonesische nationaliteit ge
trouwd, omdat zijzelf een zeer westers
uiterlijk heeft. Verder overwoog de presi
dent van de Haagse rechtbank dat de eiser
zich als toeziend voogd kan wenden
tot het ministerie van Buitenlandse Zaken
teneinde door „signalering aan de grens
posten" te voorkomen dat zijn dochtertje
ons land wordt uitgebracht. Voorts kan hij
de rechtbank verzoeken een wijziging van
het voogdij besluit te verkrijgen. Het kind
was destijds in de echtscheidingprocedu
re, waarbij de vader eiser was, aan de
moeder toegewezen. Gezien de omstandig
heden in deze zaak zou de rechtbank een
dergelijk verzoek tot wijziging van het
voogdijbesluit met grote spoed behande
len.
Deze week is de Spaanse schrijver Artu
ro Barea in Engeland overleden. Hij be
reikte de leeftijd van zestig jaar.
Barea was censor van de buitenlandse
pers in Madrid van 1936 tot 1937. Hij emi
greerde in 1938 met zijn vrouw naar Frank
rijk en ging in 1939 in Engeland wonen. Hij
werd commentator bij de B.B.C. in de uit
zendingen voor Latijns-Amerika. Hij was
internationaal beroemd door zijn boeken,
die in negen talen verschenen. Onder de
ze bevinden zich „De Smidse" en „De strijd
om de Spaanse ziel". In 1948 kreeg Barea
de Engelse nationaliteit. Sinds Franco in
Spanje aan de macht kwam verbleef hij in
Engeland in vrijwillige ballingschap.
(Van onze correspondent in Washington)
Vooraanstaande Amerikaanse geleerden
als Vannevar Bush en Teller, die een
groot aandeel hebben gehad in de ver
vaardiging respectievelijk van de A- en
de H-bom hebben in de laatste maanden
hun landgenoten aangespoord zich met
meer ernst toe te leggen op de weerkun
de. Het is hun opgevallen, dat de Russen
een groot aantal meteorologen opleiden en
men acht de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat zij zullen trachten ingrijpende kli
maatsveranderingen tot stand te brengen.
Een man als Teller heeft een zo grote
reputatie, dat men van hem geen onwe
tenschappelijke verhaaltjes kan verwach-
ten en wanneer hij zegt, dat een kunst
matige vergroting van de regenval in de
Sovjet-Unie wel eens droogte in de Ver
enigde Staten zou kunnen veroorzaken, dan
is er wel reden niet al te lichtvaardig te
denken over de menselijke weergoden van
de toekomst. Van Amerikaanse zijde heeft
men zich in de laatste jaren toegelegd op
„weer-controle": op bescheiden schaal
heeft men regen verwekt en voorts heeft
men getracht maar met niet veel suc
ces wervelstormen te temmen. Men
heeft nieuwe plannen ter bestrijding van
cyclonen. In 1958 wil men een grote hoe
veelheid stookolie op de oceaan gieten aan
een zijde van een wervelstorm. Die olie
zal men in brand steken en dan onder
zoeken of men op die manier de cycloon
kan kalmeren of van koers doen verande
ren.
Roet op het ijs
Aan kunstmatige verandering van het
klimaat is men nog niet toe, maar dro
men doet men daar wel over. Het lijkt
bijvoorbeeld mogelijk grote gebieden van
het ijs in de poolstreken te bestooien met
roet. De zonnestralen zouden dan niet
meer worden weerkaatst, doch veeleer
worden geabsorbeerd door de ijsvlakte.
Het gevolg zou zijn een groter verwarming
en daardoor meer dooi. Op die manier
zou men waterstanden kunnen wijzigen en
misschien windrichtingen kunnen beïn-
De laatste jaren zijn steeds meer
schoenwinkels overgegaan tot het gebruik
van röntgenapparaten om bij het passen
van schoeisel het goed aansluiten op de
voet te kunnen controleren. Deze als
schoenfluoroscopen bekend geworden toe
stellen, die een röntgenbuis en een fluo-
rescentiescherm bevatten, zijn echter,
volgens deskundigen, niet zonder gevaar
voor de gezondheid zowel van de aspirant
kopers als van degenen, die de apparaten
bedienen.
Om deze gevaren te voorkomen over
weegt de regering een besluit uit te vaar
digen, waarin aanwijzingen voor de con
structie en het gebruik van deze toestel
len, alsmede algemene keuringsvoor
schriften zijn opgenomen. Een ontwerp
van een dergelijk besluit is ter beoor
deling voorgelegd aan de Sociaal-Econo
mische Raad, die zich in de vorm van
een advies van zijn sociale commissie aan
de staatssecretaris van Sociale Zaken
hierover "heeft uitgesproken.
Aangezien een schoenfluoroscoop als
een gevaarlijk werktuig moet worden be
schouwd, is de sociale commissie, mede
op grond van de internationaal aan
vaarde bezwaren van wetenschappelijke
onderzoekers, tot de conclusie gekomen
dat het gebruik van dit hulpmiddel slechts
toelaatbaar is wanneer het gevaar, dat
het in zich draagt, in belangrijke mate
wordt overtroffen door het nut, dat het
afwerpt.
Tot dusver echter is de commissie hier
van niet overtuigd en zij dringt er daar
om bij de staatssecretaris op aan de
vraag, of het gebruik van schoenfluoro
scopen toegestaan kan worden, nader te
overwegen en ook de Gezondheidsraad
een advies over deze kwestie te laten uit
brengen. Zij wijst er daarbij nog op, dat
schoenfluoroscopen, blijkens een mede
deling uit de kringen van het grootwinkel
bedrijf in schoenen, juist door het gebruik
in een toestand kunnen geraken, die voor
gebruikers en bedieners gevaar oplevert.
vloeden. Een andere methode tot het ont
dooien van pool-ijs zou verwarming met
behulp van kernenergie kunnen zijn. Ame
rikaanse geleerden hebben ook overwo
gen in de Caraibische Zee en de Golf ve i
Mexico chemicaliën te strooien om de ver
damping te kunnen bevorderen. Er zou
den zich veel meer wolken vormen en die
wolken zouden regen kunnen brengen in
droge gebieden van Amerika.
Als niet-Amerikaan en niet-Rus vraagt
men zich af of het geen aanbeveling zou
verdienen dat dergelijke klimaat-verande-
ringsproeven onder de hoede van de Ver
enigde Naties gehouden zouden worden.
Er schuilt een gevaar in, wanneer de ene
staat mooi weer gaat spelen ten koste van
de andere.
Op de avond van tweede kerstdag con-
cencerteerde het ,Kunstmaand Orkest" on
der leiding van Anton Kersjes in de kleine
zaal van het Concertgebouw te Amster
dam, met werk van Bach en Telemann
op het programma. Van uitzonderlijk be
lang daarbij was de uitvoering van de
cantate in kamermuziekstijl „Tritt auf die
Glaubensbahn" van Bach, door de com
ponist bedoeld voor de liturgie van de
zondag na Kerstmis, doch eigenlijk meer
geschikt voor uitvoering in intieme om
geving dan voor een weidse kerkdienst.
Het werk is zonder koor en eindigt zonder
koraal. Twee zangstemmen, sopraan en
bas, vertolkten een beschouwende tekst,
die in piëtistische geest losjes verband
met het Evangelie van de dag (Lucas 2
33-40). Het intieme, concertante karakter
dezer cantate wordt mede bepaald door
een instrumentarium dat slechts bestaat
uit: fluit, hobo, viola d'amore, viola da
gamba en continus, een kamermuziekbe-
zetting van zeer delicate verhoudingen, die
Bach in het slotnummer verleidde tot een
experiment van zonderling klinkende oc
taafverdubbelingen. In de vrij uitvoerige
instrumentale inleiding wordt men aan
ander werk van Bach herinnerd. De zang
partij van de bassolist moet beslist voor
een uitzonderlijk omvangrijke, vooral diepe
stem geschreven zijn. Guus Hoekman, die
haar nu vertolkte, stond voor de hachelijke
taak enkele vreemde stemsprongen te
nemen, die de uiterste grens van zijn diepe
tessitura raakten. Overigens wist hij enige
lastige coloraturen met nobel geluid te
laten klinken. Annette de la Bije, die voor
de sopraanpartij aangezocht was, moest
wegens ziekte verstek laten gaan. In haar
plaats zong Elisabeth Lugt, wier timbre
verrukelijk met de instrumentale elemen
ten harmonieerde in de aria „Stein ueber
alle Schatzen", waarin de pastorale sfeer
van het kerstfeest een lyrisch hoogtepunt
bereikt van zeldzaam milde schoonheid.
In dit juweel van concerterende kunst
is het karakter van intieme kamermuziek
volkomen bereikt. Aleen reeds wegens dit
stnk kan men om deze avond dankbaar
•zijn, te meer omdat Kerstjens het in prach
tig evenwicht wist te brengen. Doch ook
om de Suite in C van Bach en om het
Concert voor altviool en strijkorkest van
Telemann, waarin Paul Godwin de vaar
dige solist was, mocht de avond belang
wekkend heten.
Tenslotte werd het experiment gewaagd
om het Brandenburgs Concert no. 2, met
de hachelijke hoge f-trompetpartij, uit te
voeren (wegens akoestische bezwaren in
de kleine zaal, zoals het heette) met es-
klarinet in de solo-partij. Jolle Huckriede
bespeelde het „es-piepertje" op een wijze
die zo nu en dan het oorspronkelijke
effect nabij kwam, maar toch in hoofdzaak
het ontoereikende van de proefneming be
wees. Een halve eeuw geleden, toen men
voor tal van problemen stond om de barok
muziek uit te voeren en de clarino's nog
al eens voor klarinetten versleten werden,
hoewel ze niets met elkaar te maken
hebben, kon het nog zin hebben dergelijke
probeersels, te wagen. Er circuleerden dan
ook allerhande middelen om in onbruik
geraakte instrumenten te vervangen. Maar
dat is verleden tijd en men doet best die
„overgangspraktijk" maar aan de vergetel
heid prijs te geven. En beschikt men niet
over het element om de hoge f-trompet
te bezetten in het Brandenburgs Concert
no. 2, dan is er naar mijn mening slechts
één alternatief: het werk niet uitvoeren.
Oud en nieuw in de grootste stad van
de Verenigde Staten: de kerk van St
Thomas aan de 5th Avenue met haar
tierlantijnen tegen de rechtlijnige mu
ren van twee wolkenkrabbers, het
Tishman-gebouw links en het
Canadahuis rechts.
AMSTERDAM
Het vaste slot van Wallstreet was vrij
dag oorzaak, dat de aandelen Koninklijke
Olie met een notering van rond 149 voor
de dag kwamen tegen een vorige slotprijs
van 145.60. Doordat de arbitrage niet tot
zaken kon komen, was de handel zeer ge
ring. De aandelen lagen circa een halve
gulden onder pariteit New York. 's Mor
gens werd nog 149.40 betaald. In de Phi-
lipshoek was het wederom zeer rustig. Het
fonds stelde zich op 223 ruim 1 punt boven
de slotkoers van dinsdag. Unilever herstel
de zich op een prijs van 299, hetwelk een
koerswinst van circa 2 punten betekende.
Aku was goed prijshoudend. K.L.M. was
vast plus 2.70 ingevolge Wallstreet.
Scheepvaarten waren zeer kalm en eer
der iets lager; K.P.M. min 3 pet. en bene
den de parikoers op 99. Staatsfondsen wa
ren vast voor kort lopend papier. De obli
gaties waren hier circa 14 pet. hoger. De
vraag kan worden gezien uit de gezichts
hoek van een te verwachten discontover
laging, aldus beurskringen.
In cultures ging vrijwel niets om en de
koersen bewogen zich binnen nauwe gren
zen.
Aandelen Kromhout Motorenfabriek
werden 4 punten lager, op 75' pet. verno
men op het bericht dat 150 werknemers
zullen worden ontslagen. Nederlandse
Ford daarentegen werd op 175 a 180 gead
viseerd tegen een laatstgedane prijs van
164 op de verhoging van de werkcapaciteit
van 3 op 5 dagen per week van 40 uren.
Tengevolge van fusiebesprekingen tussen
de n.v. Hollandsche Draad- en Kabelfa-
briek (Draka) en de n.v. Ned. Kabelfa-
briek (N.K.F.), werden voor beide fond
sen geen noteringen vastgesteld. Prolon
gatie 5 pet.
De beurs greep deze stille dag gretig
aan om onder overgrote belangstelling
op een zeer hartelijke manier afscheid te
nemen van de heer W. H. Raadt, bekend
en gezien hoekman ter beurze, die na 62
dienstjaren de beurs op 77-jarige leeftijd
gaat verlaten.(A.N.P.)
NEW YORK
De koersen aan de Newyorkse effecten
beurs werden gisteren onregelmatig na
stijgingen voor alle fondsen in het begin
van de beursdag.
De omzetten stegen onder invloed van de
belangstelling voor fondsen als United Dye,
Bethlehem Steel en General Motors. Aan
delen van de auto-industrie, die getrof
fen werd door verschillende tegenvallers,
onder andere een scherpe produktiedaling
in de loop van deze week, zakten daarna
in; dit mede onder invloed van een verkla
ring van Harlow Curtice, president van
General Motors, dat de automobielindustrie
voor volgend jaar een omzet van 5.5 mil
joen wagens verwacht. In eerdere schat
tingen was gesproken van meer dan zes
miljoen auto's. Chrysler bereikte een
nieuw laagtepunt. Staalwaarden, die een
tijdlang vast in de markt lagen, liepen te
rug tot beneden hun hoogste dagnoterin
gen. Nationaal Steel, het beste fonds in
deze hoek, kon bijna twee dollar winst
maken.
Spoorwegen daalden door winstnemin
gen. Chemische industrieën liepen terug tot
onder de hoogste noteringen en enkelen
sloten zelfs met kleine verliezen. Vele bij
zondere fondsen slaagden erin, winsten tot
meer dan twee dollar te behouden. Andere
zakten van meer dan een dollar (Interna
tional Paper) tot ruim twee dollar
(Zenith).
De omzet bedroeg 2.620.000 aandelen te
gen 2.2 miljoen op dinsdag j.l. Van de
1201 verhandelde fondsen stegen er 390;
552 daalden en 259 sloten onveranderd.
He industriegemiddelde kwam van 434.16
op 432.90; spoorwegen van 98.17 op 97.39
en openbare nutsbedrijven van 68.06 op
68.65.
pooxxx»cxx»oooooooooooooofxy30tyy»«flfyyvyv¥vy¥yyvvvvvvv
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Wat Kersjens intussen in het prachtige
Andante van het werk met zijn strijk
orkest plus fluit en hobo bereikte, was
bijzonder mooi van klankverhouding.
Jos. de Klerk
