i rang adrgc^fd RANG Oiwrw de Cocao<
FILATELIE
„De twaalf gezworenen
Gereformeerden in Indonesië
verlangen naar „oecumene"
Indonesiërs willen bij Oostelijk
blok om wapens aankloppen
V.S. in lastig parket
Verantwoording van aansluiting
bij Wereldraad van Kerken
Bond van Kunstkringen
in Indonesië staakt
9
^tULUJUUUUULUJUUUULUJLUJUUULUJÜLÜ)J..UAl^
Kapitein van kustvaarder
verregaande slordigheid
verweten
Studentenpredikant krijgt
zijn congé als leraar
aan chr. hbs
EEN MEESTERLIJKE FILM
NA M-produktiecijfers
Meer dan 1,5 miljoen ton
aardolie van eigen bodem
H. Haken volgt C. Geugjes
op in Eerste Kamer
Prinsessen in Oostenrijk
KERKELIJK LEVEN
Vijf jaar tuchthuis
ZATERDAG 28 DECEMBER 1957
ADVERTENTIE
j or /i
^xcxgi'g-p-rflTnnnnrfl-c-rn'reTrrrrrrgi'rrBiTmTg^mTrrrrrgTgTn'fl'e'rvfl'rB'rrrrrrB-ftxrmTrnTmTni^m'inrrmiiTfli'rrg'gTrmTrm
een luchtige combinatie van cacao-
chocolade en suiker. Bereid volgens
een frans recept tot een unieke ver
snapering voor jong en oud.
O
O
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse regering heeft een informeel Indo
nesisch verzoek van zes maanden geleden
om wapens in studie, aldus heeft een
woordvoerder van het Amerikaanse minis
terie van Buitenlandse Zaken, Reap, vrij
dag medegedeeld. Hij zei, dat de Ameri
kaanse ambassade te Djakarta de regering
te Washington op de hoogte heeft gesteld
van berichten over Indonesische plannen
communistische landen om wapens te ver
zoeken nu de Verenigde Staten niet ge
antwoord hebben. De woordvoerder wilde
niet zeggen of de Amerikaanse regering
bezorgd zou zijn bij een dergelijke stap
door Indonesië.
Reap zei, dat ongeveer zes maanden ge
leden een informeel verzoek werd inge
diend om verschillende soorten militaire
uitrusting. Verzoeken van deze aard ver
eisen overleg tussen verschillende depar
tementen alvorens een beslissing kan wor
den genomen. Indonesië heeft dit verzoek
ingediend bij de Amerikaanse ambassade
te Djakarta, aldus Reap.
De „New York Times" schrijft vrijdag
van een Indonesiër vernomen te hebben,
dat Indonesië niet langer op een definitief
antwoord kan wachten en dat een afvaar
diging van de strijdkrachten volgende
week naar Tsjechoslowakije, Polen en Joe
goslavië vertrekt om aldaar te spreken
over militaire uitrusting. Volgens dit blad
is het mogelijk, dat de afvaardiging mili
taire uitrusting ter waarde van 200.000.000
dollar in deze landen zal aankopen.
„Wij geven er de voorkeur aan, wapens
van de V.S. te betrekken, maar als wij
geen wapens van onze vrienden kunnen
krijgen, zullen wij in dezelfde positie als
Egypte komen te verkeren en de wapens
van anderen moeten aanvaarden", aldus
heeft de Indonesische ambassade te
Washington, Mukarto Notowidigdo, vrij
dagavond verklaard.
In kringen van de Indonesische ambas
sade werd vernomen, dat Indonesië be
halve de delegatie naar een aantal com
munistische landen ook een afvaardiging
naar Engeland, Frankrijk en Italië stuurt
om over de aankoop van wapens te onder
handelen.
Volgens de ambassadeur heeft de Indo
nesische regering de V.S. om lichte wapens
en een aantal tanks van twintig ton voor
het leger gevraagd. Hij voegde hieraan toe,
dat zijn regering anderhalf jaar geleden
een stuk heeft getekend, waarbij zij zich
verplicht heeft de eventueel uit de V.S.
ontvangen wapens uitsluitend ten behoeve
van de binnenlandse veiligheid en niet
voor agressie te gebruiken.
De Indonesische ambassadeur verklaar
de voorts, dat zijn regering ook op haar in
april j.l. gedaan beroep op de V.S. om
250.000 ton rijst te zenden, geen reactie
heeft ontvangen. „Ons volk moet eten en
ons leger heeft wapens nodig om een einde
te maken aan de guerrilla", zo zei hij.
In ambassadekringen werd met nadruk
verklaard, dat de genoemde afvaardigingen
slechts studiegroepen zijn, die de verschil
lende typen wapens moeten bestuderen en
moeten nagaan, wanneer zij kunnen wor
den geleverd. „Zij gaan niet iets kopen",
zo verduidelijkte een woordvoerder van
de Indonesische ambassade.
BELGRADO (Reuter) Een woordvoer
der der Joegoslavische regering heeft
medegedeeld, dat Joegoslavië de mogelijk
heid van economische steun aan Indonesië
bestudeert. Hij was niet bereid hierover
nadere bijzonderheden te verstrekken, doch
zeide dat de economische hulp „verschil
lende aspecten zou kunnen omvatten en
vanzelfsprekend van de twee betrokken
landen zou afhangen".
Tegenover de perscorrespondenten zeide
de woordvoerder: „Het is onze wens, dat
Indonesië zijn economische moeilijkheden
te boven komt en wij zijn bereid het bin
nen de grenzen van onze mogelijkheden te
helpen".
In augustus dit jaar bracht de vice-pre
sident van Joegoslavië, Svetozar Vukma-
novic-Tempo een bezoek aan Indonesië om
zich op de hoogte te stellen van de han
delsvooruitzichten. De Indonesische am
bassadeur in Joegoslavië, Sudarsono, heeft
gisteren een bezoek gebracht aan presi
dent Tito, naar verluidt ter bespreking van
het geschil tussen Indonesië en Nederland.
Volgens gewoonlijk betrouwbare kringen
zou ambassadeur Sudarsono aan president
Tito een uitvoerige uiteenzetting hebben
gegeven over de Indonesische zaak tegen
'Nederland en het standpunt van Indonesië,
dat de Nederlandse belangen in Indonesië
tot dusver een bevoorrechte positie hadden
ingenomen. De ambassadeur zou erover
hebben geklaagd, dat Nederland heeft ge
tracht Indonesië „uit te hongeren" d^or
druk uit te oefenen op andere landen,
waaronder Japan, om te verhinderen dat
Indonesië schepen huurt. Volgens deze
kringen zou president Tito aan de ambas
sadeur hebben verzekerd, dat Joegoslavië
„altijd bereid" is zijn diensten aan te bie
den om te bemiddelen tussen Indonesië en
Nederland.
De Indonesiërs hebben volgens deze
kringen echter in de eerste plaats hun hoop
op bemiddeling gevestigd op de verwachte
ontmoeting tussen president Sukarno en de
Britse premier MacMillan, in de komende
dagen in Nieuw Delhi.
Volgens dezelfde kringen zou Joegoslavië
aan Indonesië enkele consumptiegoederen
en industriële uitrusting kunnen leveren,
op krediet, doch de omvang van zodanige
hulp zou, naar verwacht wordt, beperkt
moeten blijven. Ook bestaat de mogelijk
heid van levering door Joegoslavië van
kleine hoeveelheden in Joegoslavië ver
vaardigde wapens en militaire uitrusting,
aldus deze kringen.
oocooooooc
ITALIè. - De Italiaanse vrijheidsheld
Guiseppe Garibaldi (1807-1882) werd':
150 jaar geleden geboren, hetgeen voor
de Italiaanse posterijen aanleiding was
een serie postzegels van twee waarden
uit te geven, namelijk 15 lire (grijs-
groen) en 110 lire (violet). Op de eerste
waarde is Garibaldi's portret, vervaar-
digd naar een tekening van M, Lorusso
uit 1849 en op de tweede waarde zijn i
ruiterstandbeeld, een werk van de
beeldhouwer Romanelli, afgebeeld.
i
FRANKRIJK heeft zijn jaarlijkse
Rode Kruis-postzegels het licht doen
zien. Ditmaal vertonen de zegels twee
werken van de befaamde Franse teke-
naar en graveur Jacques Callot (1592-
1635). De 15 7 fr. (blauw) stelt „De
blinde en de bedelaar" en de 20 8 fr.
(violetachtig geelbruin) „De bedelares
en de eenogige vrouw" voor. Beide
waarden zijn ontworpen door J. Piel.
Benoeming. Bij beschikking van de
staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen is aan prof. dr. E. Reeser
in Bilthoven op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lid van de rijkscommissie van
advies voor de bouw van schouwburgen en
concertzalen, en is in diens plaats benoemd
prof. dr. ir. C. W. Kosten in Delft.
De hoofdinspecteur voor de scheepvaart,
de heer J. Metz, is van mening, dat de
stranding van de Groningse kustvaarder
„Alberta" op 10 augustus van dit jaar in
de Firth of Forth, de vaarweg naar Edin
burgh, te wijten is aan de verregaande
slordigheid van de gezagvoerder T. J. uit
Groningen. Het aan de grond lopen van
het schip is in onderzoek geweest bij de
Raad voor de Scheepvaart te Amsterdam.
De heer Metz vroeg de raad, de kapitein
de bevoegdheid te ontnemen voor de tijd
van drie maanden, temeer daar deze reeds
tweemaal door de raad is gestraft.
De hoofdinspecteur zei dat de kapitein
ernstig in gebreke is gebleven bij het
doen van peilingen en dat deze zijn navi
gatie te veel heeft gebaseerd op gissingen
en geen gebruik heeft gemaakt van de
voor de hand liggende navigatiemiddelen.
Het schip werd tengevolge van het aan
de grond lopen vrij ernstig beschadigd.
Het kon nog wel op eigen kracht naar de
dichtstbijzijnde haven varen.
De raad zal later schriftelijk uitspraak
doen.
Ds. M. A. Krop, hervormd studentenpre
dikant te Groningen, die bijna tien jaar
werkzaam is geweest als leraar voor eni
ge uren godsdienstonderwijs aan de twee
de christelijke hbs te Groningen, heeft van
het bestuur van de Vereniging voor Chris
telijk Middelbaar Onderwijs te Groningen,
waarvan deze tweede hbs uitgaat, de me
dedeling ontvangen, dat hij tegen 1 sep
tember van het volgend jaar niet zal wor
den herbenoemd en dat hij na 1 januari
geen les meer behoeft te geven, wegens
zijn prediking in een jeugddienst van 8
september.
Het betreft hier een ook bij het I.K.O.R.
verschenen preek in de jeugddienst geti
teld „In Gods nabijheid wordt gedanst".
Hierin werd in aansluiting op de onlangs
in Groningen gehouden kerkedagen de ge
dachte uitgewerkt, dat het voor de christe
lijke gemeente noodzakelijk is geen kloof
te laten bestaan tussen geloofsleven en le
vensstijl. De adat waarbij de dans verbo
den is functioneert in vele gevallen niet
meer. De kerk moet er voor waken ook
op dit punt geen gespletenheid te laten
bestaan, zo had ds. Krop betoogd.
BELANGENGEMEENSCHAP
FILMPRODUKTIE-MAATSCHAPPIJEN
De n.v. Joop Geesink's filmproduktie
„Starfilm" en de n.v. Cinema-film, zijn een
belangengemeenschap aangegaan, waarbij
dé "Cefima-filmproduktie toevertrouwd zal
worden aan „Starfilm". Beide maatschap
pijen blijven overigens, zij het in nauw
overleg, zelfstandig werken.
Het besluit, een belangengemeenschap
aan te gaan, is door de beide ondernemin
gen niet in de laatste plaats genomen met
het oog op de commerciële televisie.
De n.v. Nederlandse Aardolie Maat
schappij deelt mede dat op 27 december
haar produktie in 1957 de 1,5 miljoen kg.
ton heeft bereikt. De jaarproduktie over
1956 bedroeg circa 1,1 miljoen kg. ton.
Met de huidige produktie dekt de N.A.M.
een kwart van het binnenlandse verbruik
yan aardolieprodukten, dat door de
O.E.E.S. voor Nederland voor 1957 op 5,8
miljoen ton en voor 1958 op 6,3 miljoen ton
is geschat.
De voorzitter van het centraal stembu
reau voor de verkiezing van de leden van
de Eerste Kamer heeft de heer H. Haken
(C.P.N.) te Finsterwolde benoemd ver
klaard tot lid van de Eerste Kamer in
de plaats van de heer C. Geugjes, die ont
slag heeft genomen.
De Prinsessen Irene en Margriet zijn gis
teren aangekomen in Lech in Oostenrijk,
waar zij tot 6 januari haar wintersport
vakantie zullen doorbrengen. Het K.L.M.-
lijntoestel, waarmee zij gisteren van Schip
hol vertrokken, kon wegens mist niet in
Zürich landen en vloog daarom naar Bazel.
Vandaar zijn de Prinsessen per trein naar
Lech gereisd.
De Synode van de Gereformeerde Ker
ken in Indonesië, die nog niet zo lang ge
ledén zelfstandig werd van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland, heeft des
tijds een besluit genomen, waarmee zij
opmerkelijk afweek van de gedragslijn der
oude moederkerk: zij besloot zich aan te
sluiten bij de Wereldraad van Kerken. De
gereformeerde synode heeft daar nog
steeds niet toe willen overgaan gezien haar
bezwaren tegen de mogelijkheid van ver
schillende interpretatie van de basisfor
mule „Jezus Christus, God en Heiland",
maar staat eveneens afwijzend tegenover
de tegenspeler van de Wereldraad, de
„International Council of Christian
Churches" (I.C.C.C.), waarin een derge
lijke verschillende interpretatie niet mo
gelijk is. De Gereformeerde Kerken van
Indonesië, die reeds in 1949 uiting gaven
aan haar roeping „gemeenschap te zoe
ken met alle kerken, die Jezus Christus
als eeuwige Zoon van God en enige Zalig
maker belijden", hebben in 1955 besloten
zich bij de Wereldraad van Kerken aan
te sluiten nadat op de eerstvolgende sy
node de tekst zou zijn vastgesteld van een
„rekenschap van gevoelen", bestemd voor
de leden der Gereformeerde Kerken. De
tekst daarvan is thans openbaar ge
maakt.
Het is naar de synode mededeelt op
grond van de Heilige Schrift, dat zij ge
meenschap zoekt met allen, die de Heer
en Heiland Jezus Christus van harte lief
hebben. „Gods Woord leert ons, dat het
werk van de Goede Herder erop ge
richt is, de Zijnen bijeen te brengen als
één kudde onder één Herder". De synode
acht het „onze schande, dat wij geen we
reldkerk kunnen zijn, maar slechts een
Wereldraad van Kerken kunnen vormen,
waarin de gebrokenheid van de openba
ring der kerk en de littekens van haar
strijd zo duidelijk aan de dag treden".
„Van het begin af is binnen de mu
ren der kerk de strijd tegen de leugen
en voor de waarheid gaande ge
weest", zo vervolgt de Rekenschap
van gevoelen. „Reeds de brieven der
EGYPTE. - De Egyptische luchtvaart-
maatschappij, de Misrair, en de Egypti-
sche luchtmacht bestaan beide 25 jaar.
Ter gelegenheid hiervan zijn twee post
zegels in circulatie gebracht. Het zijn
de 10 mills (groen), die een Viscount en
de 10 mills (blauw), die twee Migs en 8
een Ilyushkin vertoont. De zegels zijn 8
tezamenhangend gedrukt. De oplage be-
dra"~t 750.000 paren.
3
ISRAEL. - Binnenkort zal een serie
van vier waarden worden uitgegeven,
gewijd aan Israels koopvaardijvloot en',
haar ontwikkelingDe reeks bestaat uit
8 een 10 pruta (lichtbruin, rood, blauw en
8 groen) met een oud joods schip, een 20
pruta (donkergroen en bruin) met m.s.
i Nirithdat in 1948 werd gebruikt als
8 illegaal immigrantenschip, een 30 pruta j
(rood en groenachtig grijs) met het j
3 vrachtschip m.s. „Shomron" en een 1000
3 pruta (blauw en donkergroen) met het
moderne passagiers- en vrachtschip s.s.
„Zion". De zegels zijn gedrukt in foto-
8 gravure naar ontwerpen van Miriam
3 Karoly uit Haifa. b
9>
3ooocxxx)ooooooocoooooooqocxx>dooooooooocxxxx50ooooooc50oooo<
ER IS NIET VEEL OPHEF gemaakt rond
de film „De twaalf gezworenen", die deze
week in het Haarlemse Luxor-theater is
ingezet. Men ziet films van heel wat ge
ringer belangrijkheid met heel wat groter
reclame-campagnes aangekondigd. Jam-
mer, dat daardoor „De twaalf gezworenen"
niet zo in de publieke interesse is inge
voerd als men mocht verwachten: ik zou
geen film kunnen noemen, die dat op dit
ogenblik zo verdient. Want het is een
zeldzaam goede film. Naar inhoud en naar
vorm. Een gave film én om wat ze ons
heeft te vertellen èn om de wijze waarop
ze dat doet. Door het veelvuldig gebruik
van superlatieven voor vaak de onnozelste
produkties, heeft de filmreclame haar eigen
waar in discrediet gebracht. Laat daarom
ditkeer de filmcritiek eens uitbundig prij
zen. Misschien gelooft men de filmcriticus
op zijn woord?
ER STAAT een achttienjarige jongen
terecht, beschuldigd van moord op zijn
vader. Een jury van twaalf man moet het
schuldig of onschuldig uitspreken. Wanneer
de juryleden hun kamer binnengaan, lijkt
het pleit al beslecht. De getuigenverklarin
gen zijn evident. Het schuldig ligt ieder op
de lippen. Maar de stemming wijst anders
uit. Eén man twijfelt. Hij is voorzichtig.
Hij laat in dit beginstadium van de discus
sies het woord onschuldig nog niet vallen.
Waar hij alleen de nadruk op legt is dat
hij het niet passend vindt een zaak van
leven of dood in vijf minuten af te doen.
Met dit argument en zijn eerste stellingen,
die de zekerheid der andere juryleden
ondermijnen, bouwt hij een aanval op,
welke geleidelijk aan de vorm aanneemt
van een gewetensvraag aan ieder der man
nen, die mede met hem moeten oordelen.
Zij wilden alleen maar veroordelen. Hij
brengt ze terug naar het eerste en juiste
uitgangspunt.
De man, helemaal alleen in de aanvang,
vindt aan het eind de elf anderen aan zijn
zijde. De film moest wel zo aflopen: ik
verraad er geen geheim mee. Wat ik zou
moeten verraden is precies wat ik niet na
kan vertellen, omdat de film het vertelt:
1 het verhaal van de overwinning der .man
nelijke eerlijkheid en oprechtheid op ijdel-
heid, domheid, vooroordeel, verdrongen
complexen, gebrek aan inzicht, angst zich
te doen gelden, vrees voor geringe afkomst.
De overwinning van de twaalf juryleden
op zichzelf, omdat ze, stuk voor stuk, zich
zelf bloot moeten geven en ieder van de
twaalf zich aan de anderen in zijn ware
gedaante' vertoont. Maar omdat het een
zelfoverwinning is, ziet men zelfs de meest
harde en uiterlijk onbewogene, de heel erg
verstandelijk redenerende of louter impul
sief oordelende, de vreesachtige en de ver
warde, tot in de kern en die kern is men
selijkheid of, zo men wil, onbeholpenheid,
hulpbehoevendheid, hartelijkheid. De
twaalf gezworenen moeten eerlijk zijn
tegenover zichzelf. Zij worden het. Ze
lijken vernederd, maar hun vernedering is
verrijking. De een groeit uit zijn timide en
bedeesde aarzeling tot vastberadenheid en
durf, de ander laat ze juist varen om te
ervaren, dat het goed is eigen betrekke
lijkheid te zien. Zelfs de man, die het meest
karakterloos lijkt, omdat hij teneinde er
af te zijn even gemakkelijk „niet schul
dig" zegt als „wel schuldig", wint nog ons
hart, omdat hij zo volslagen ontredderd in
zijn hulpeloosheid is. De twaalf gezworenen
leert men in anderhalf uur kennen als de
projecties van mensen uit eigen omgeving:
als de weerspiegeling van ons zelf. Er komt
aan die zichtbaarmaking geen greintje on
meedogendheid te pas. Het is geen ont
maskering. Ik wil er het woord voor ge
bruiken, dat er ten volle van toepassing op
is: de liefde, de naastenliefde werkt in deze
mensen. Ze is het enige beginsel, waarop
deze film steunt. Eenmaal gegrepen door
het verhaal van de film, hebben alle mede
werkenden zich eraan gegeven met de
volle inzet van hun talent, onzichtbaar ge
leid door dat verheven beginsel.
EVEN ONZICHTBAAR, ofschoon waar
neembaar uit geheel de film, is regisseur
Sydney Lumet werkzaam geweest. De
film zit vol dialoog, maar het beeld wordt
er totaal niet door ontkracht. Integendeel.
Die dialoog is even wezenlijk met het beeld
verbonden als onze stem met onze ver-
Juryleden voor gewetensvraag. Beeld
uit „De twaalf gezworenen".
schijning, De gezworenen worden in prach
tig getimede close-ups, precies op het dra
matisch moment opgevoerd, in afstands
opnamen en van juist die gezichtshoeken
uit, die verwonderlijk zuiver het
sterkst effect sorteren. Dat is des te moei
lijker omdat zich alles in één kamer af
speelt, waarin het drukkend warm is. De
benauwenis daarvan hangt samen met de
spanning, die zich van ons meester maakt,
over het verloop van de beraadslagingen.
Het is niet de afloop, het is het verloop,
dat ons beklemt en bezig houdt. De acteurs
zijn ideaal voor hun rol. Men kan alleen
opmerken, dat Henry Fonda een iets te
gevoelige fysionomie heeft voor de
figuur, die hij verbeeldt, weshalve hij juist
de zwakste indruk achterlaat. Maar als
co-producent had hij veel in de melk te
brokkelen. Dat echter mag men gerust
beschouwen als een opmerking van te ver
waarlozen strekking. Ik kan de collega
best begrijpen, die de film een tweede
keer is gaan zien en, nog steeds gretiger,
een derde keer. Het is Inderdaad de moeite
waard te zien hoe „De twaalf gezworenen"
is opgebouwd, hoe genuanceerd de karak
ters zijn uitgewerkt en met welke film-
kunstige middelen. Laat u haar niet ont
gaan. U suit er enthousiast over zijn.
P. W. Franse
apostelen leggen van deze strijd ge
tuigenis af. Deze strijd is, meer dan
ooit, aan de orde. Wij zoeken daarom,
wanneer wij ons begeren aan te slui
ten bij de Wereldraad van Kerken,
geen gemeenschap met andere kerke
lijke zonden. Zonden hebben wij zélf
genoeg.
Wij willen gemeenschap en een- -
heid zoeken in Christus, die het Hoofd
der Kerk is. Enerzijds gaan wij daar
bij uit van het werk van de Heilige
Geest, vervat in dit woord: dat nie
mand kan zeggen: Jezus is Here, dan
door de Heilige Geest".
„Voetspoor van Calvijn"
„Wij menen door ons aan te sluiten bij
de Wereldraad ook geheel te handelen in
het voetspoor en in de geest van Calvijn,
die ook zijn leven lang (helaas tevergeefs)
gepoogd heeft via een oecumenisch con
cilie te komen tot een eenheidsformule,
op de basis der heilige schrift, waarin, zo
als hij schrijft, „ook de verst gelegen ker
ken zich kunnen vinden". Ik persoonlijk,
zegt hij in een van zijn brieven hierover,
zou geen ogenblik aarzelen om als het
moest daarvoor tien zeeën over te steken.
Ook aan de roomse kerk heeft hij, ook na
het Concilie van Trente, de naam van kerk
niet willen onthouden, omdat hij elke
kerk, zolang er nog „enige overblijfselen
van de kerk" in haar te vinden waren,
hoeveel gebreken ze ook verder mocht ver
tonen, als zodanig wilde erkennen.
Nu de Wereldraad allen oproept, die de
Here Jezus Christus belijden als God en
Zaligmaker, om voor zijn deel enigszins
tot uitdrukking te brengen de eenheid,
door deze Zaligmaker gesticht, en daar
bij blijkens zijn uitingen zich telkens en
hoe langer hoe meer beroept op de Heili
ge Schrift, hebben de Gereformeerde Ker
ken van Indonesië dan ook gemeend, aan
deze oproep op schriftuurlijke grond ge
hoor te moeten verlenen. Deze oproep kan
immers nooit betekenen, dat wij de belij
denis aangaande kerk zouden prijsgeven
of veranderen".
De basisformule (ontleend aan Titus
2:13) „Jezus Christus, God en Heiland",
is volgens de Verantwoording, bij de op
zet van de Wereldraad als eerste stap op
de weg naar een confessioneel-uitgangs
punt te waarderen. Reeds zó is er moge
lijkheid voor gemeenschappelijk optre
den, samenwerken in studie, stimuleren
van oecumenische bewustheid, beleggen
van wereldconferenties en het hulp bie
den bij de verbreiding van het evangelie.
„Zoveel mogelijk kerken'
„Naar de aard van het samengaan van
kerken, dient het akkoord van samengaan
zo ruim mogelijk gesteld te zijn. Het
moet er om gaan zoveel mogelijk kerke
lijke groeperingen bijeen te brengen.
Daarom is voor ons ook het lidmaatschap
van de bekende „International Council of
Christian Churches" (I.C.C.C.) niet aan de
orde. Hoewel deze organisatie een belij
denisgrondslag heeft, waarmee wij van
harte instemmen, doet haar hanteren van
deze grondslag ons onthouden van aan
sluiting. De I.C.C.C. past een tucht toe op
de leden kerken, die haar tot een sup.er-
kerk maakt. Haar assemblee krijgt daar
door haast het karakter van een synode.
Zij maakt de samenwerking met andere
kerken, die lid zijn van een Wereldraad
voor haar leden onmogelijk en sluit daar
door de meeste kerken uit haar gemeen
schap, kerken, die wij toch wel als zoda
nig erkennen. Een wijder verband heeft
ook een ruimer akkoord van samengaan
nodig. De Wereldraad noemt dit akkoord
basisformule".
De Bond van Kunstkringen in Indone
sië heeft bekend gemaakt na zich twee
enveertig jaar in dienst te hebben gesteld
van het kunstminnend publiek in Indone
sië, te hebben besloten alle activiteit voor
onbepaalde tijd te staken.
Cruys Voorbergh was de laatste, die on
der auspiciën van de bond een tournee
door Indonesië maakte. Hij gaf echter
slechts veertien in plaats van vijfenveer
tig voorstellingen, zoals het plan was. In
de laatste maanden organiseerde de bond
tournee's van het Tsjechoslowaakse Sme-
tana-Kwartet, de pianist Hans Richter en
de gitarist Ida Prestige Lagoya. Tot de
tournee's, welke de bond in de afgelopen
jaren heeft georganiseerd, behoorden die
van Walter Gieseking, Benjamin Britten
en het Spaanse danspaar Susanna-José.
Er waren in Indonesië dertig plaatselijke
kunstkringen, met totaal zeventiendui
zend leden.
OP DEZE laatste zaterdag van het jaar
verwacht u wellicht, dat wij in onze we
kelijkse rubriek een overzicht geven van
de belangrijkste gebeurtenissen die zich
in 1957 op het kerkelijk erf hebben afge
speeld. Oorspronkelijk hadden wij in deze
richting ook een plan, maar om twee re
denen hebben wij dit laten varen. Het
bleek in de eerste plaats een onmogelijke
opgave te zijn om vast te stellen, welke
de meest essentiële voorvallen zijn, wan
neer het voorwerp- van de beschouwing
zulk een kolossale grootheid is als de we
reldkerk. De goede en kwade zaken lig
gen hier zo wonderlijk door elkaar, dat
het moeilijk is om uit dit bonte patroon
de hoofdkleuren te kiezen. Bovendien, en
dit is de tweede reden, wanneer christe
nen over de kerk willen spreken, op de
wijze zoals dat in een „oudejaarsstem-
ming" gebeurt, dan zullen zij hun aan
dacht in de allereerste plaats dienen te
richten op de-kerk-in-nood. Zij handelen
daarmee in de lijn van de Heer der Kerk,
die zich altijd in bijzondere mate bezig
hield met de armen, de getroffenen en de
vervolgden.
WANNEER wij moeten vaststellen waar
in het afgelopen jaar de kerk kennelijk in
nood is geweest, dan dienen wij zeker te
denken aan de situatie der christenen in
Oost-Duitsland. Door allerlei toevallige
en opzettelijke omstandigheden, waren
wij in 1957 over dit gedeelte van de kerk
achter het ijzeren go dijn goed geïnfor
meerd, en verscheidene keren hebben wij
u op de hoogte kunnen brengen van de
feitelijke stand van zaken.
Wij willen in ons laatste artikel van dit
jaar uw aandacht vragen voor iemand,
wiens naam u wellicht niet kent, maar die
in de Oostduitse kerk een man van grote
betekenis is. Wij bedoelen de studentenpre
dikant uit Leipzig, dr. Siegfried Schmutz-
ler. De rechtbank heeft, na hem eerst
zeven maanden in voorarrest te hebben
gehouden, een dezer dagen tot vijf jaar
tuchthuis veroordeeld.
De voornaamste aanklacht tegen dr.
Schmutzler betrof zijn „betrekkingen met
reactionaire Westduitse kerkelijke krin
gen, die hem aanwijzingen gaven om
propaganda te maken voor de NATO-poli-
tiek en waartoe hij illegale organisaties
in het leven riep." De bewijsvoering, al
dus kranten in de oostzone, stelt vast, dat
Schmutzler een volledig systeem van ille
gale kernen zou hebben gesticht, zoals bij
voorbeeld een „sociaal-ethische kring",
een „academische huiskring" en dat hij
in evangelisatietoespraken getracht zou
hebben zijn toehoorders op te ruien. Hetze
dus. Vooral werd dr. Schmutzler ook ten
laste gelegd, dat hij openlijk verzet zou
hebben aangetekend tegen de zondagsar-
beid. Maar, zo delen de kranten mee, hij
wordt niet veroordeeld als predikant, maar
als burger die de wetten van onze staat
heeft overtreden.
Nadat het vonnis bekend geworden was,
heeft de bekende bisschop van Berlijn, dr.
Dibelius, het volgende verklaard: „Ik
ben ten zeerste geschokt, en kan mij niet
indenken, dat dit vonnis over een zo zui
vere persoonlijkheid als Pfarrer Schmutz
ler het laatste woord zal zijn." Ook bis
schop Lilje uit Hannover sprak zich uit:
„Een staat, die een hoge tuchthuisstraf
tegen een van zijn burgers uitspreekt,
zonder een andere „misdaad" ten laste te
kunnen leggen dan toespraken over de
zondagsheiliging en meer dergelijke din
gen, verliest de naam van rechtsstaat. De
uitingen van dr. Schmutzler betroffen ele
mentaire christelijke overtuigingen. Een
staat, die hiertegen met zulke middelen
optreedt, geeft toe* dat hij van zins is de
kerk met alle mogelijke middelen te ver
volgen."
Wie is deze dr. Schmutzler? Over zijn
persoon en arbeid heeft een van de pro
fessoren uit Leipzig het volgende verteld:
Talloze studenten kwamen bij hem met
hun nood, hun angst en hun vertwijfeling,
waarmee het politieke regiem hen be
lastte. Hij riep dan altijd op om, zonder
fanatisme, te volharden in de dapperheid
van het geloof en om niet te streven naar
een martelaarskroon. Dr. Schmutzler was
in zijn werk gespeend van alle pathos en
van zijn studentengemeente verlangde hij
een weg zonder compromis. Daarin ging
hij hen zelf voor en stond hij overal aan
het front. Hij zocht het gesprek, maar ook
het debat met de communisten en hij was
gevreesd, omdat hij het marxistische le
ninisme door en door kende. Hij is nooit
geweken.
Uit zijn gevangenschap, waarin hij ook
reeds een pastor geweest was voor zijn ka
meraden bracht hij een ernstige hart
kwaal mee. Wij, zijn vrienden, hebben er
ons zorgen over gemaakt, hoe hij daar
mee deze nieuwe maandenlange gevan
genschap zoii doorstaan. Hij was helemaal
alleen. Noch zijn vrouw, noch zijn advo
caat mocht hem bezoeken. Ik sprak met
een hoge regeringsfunctionaris, die bereid
scheen aan deze toestand van rechteloos
heid een eind te maken, maar ook deze
heeft niet kunnen helpen. Men vond niets
strafwaardigs en men gaf aan Schmutz-
lers kerk te verstaan, dat het proces
terzijde zou worden geschoven, als de
kerk hem uit zijn ambt als studentenpre
dikant zou ontslaan. Welk een troost, dat
de kerkelijke leiding dit weigerde en
daarmee de rechter dwong zijn verlegen
heid door een smadelijke verkrachting
van het recht te tonen. Schmutzler zou
schaamrood geworden zijn, als zijn kerke
lijke leiding hem uit armoede zou hebben
bevrijd.
Hij zal nu voor lange tijd in de absolute
stilte van een oostelijk tuchthuis verdwij
nen, maar ook daar zal hij bidden voor
zijn vijanden en zal hij voor zijn medege
vangenen een bron des levens zijn. Aldus
prof. Thielicke, en wij, van onze kant zul
len er goed aan doen om aan het einde
van dit jaar in de figuur van de Leipziger
studentenpredikant te denken aan de vele
duizenden, die, om der wille van hun ge
loof, worden vervolgd.
Geloofsbrieven overhandigd. De nieu
we Nederlandse ambassadeur in Moskou,
dr. J. G. de Beus, heeft vrijdag in het
Kremlin zijn geloofsbrieven overhandigd
aan president Vorosjilov.
