IJmuider Courant | 1958 | 3 januari 1958 | pagina 11

Vissen ruiken beter dan honden

Vanmorgen in de vishal
en op zee

Visserij-varia

De aansprakelijkheid van ouders
voor onrechtmatige daden
van hun kinderen

ijmuiden a

DE BEURS

van gisteren

Amsterdamse Beurs

7

Bromfietser bleef na val
bewusteloos liggen

.,De Eendracht" concerteert
op 11 januari

Palingen houden van rozengeur

Duitse proeven brengen interessante feiten aan het licht

VOOR
FANTASTISCHE
PRIJZEN

MARKTPLEIN 29 TEL 7541

Aanbesteding school aan de
Hunzestraat

VRIJDAG 3 JANUARI 1958

DEGENE, DIE ZICH AAN een onrechtmatige daad heeft schuldig gemaakt, is ver
plicht de daardoor ontstane schade te vergoeden, zo schrijft ons Burgerlijk Wetboek
voor. Ook de schade, ontstaan door onvoorzichtigheid of nalatigheid, moet worden
vergoed. Men is niet alleen verantwoordelijk voor eigen daden, maar ook voor die
van minderjarige kinderen, die inwonen en over wie men de ouderlijke macht of
voogdij uitoefent. Deze verantwoordelijkheid is niet gering. Men kan zijn kinderen
niet altijd aan een leiband houden. Een volledige aansprakelijkheid voor kinderen zou
tot gevolg kunnen hebben, dat de ouders verantwoordelijk worden gesteld zonder
zelf enige schuld te hebben. Dit zou in sommige gevallen onbevredigend kunnen
werken. Met het oog hierop heeft de wetgever de aansprakelijkheid der ouders in
dier voege beperkt, dat de verantwoordelijkheid ophoudt, indien de ouders kunnen
bewijzen, dat zij de daad, voor welke zij aansprakelijk zouden zijn, niet hebben
kunnen beletten. Hoe mooi deze regeling in theorie ook moge zijn, haar toepassing is
in de praktijk niet altijd even eenvoudig. Wanneer kan men zeggen, dat de ouders
een verkeersfout of een baldadige handeling van hun kind niet hebben kunnen
beletten? Welke maatstaven moeten hier worden gehanteerd? De oplossing van deze
problemen is aan de rechter overgelaten. Wij laten hier enkele uitspraken volgen.

Op de drukke Zuiderzeestraatweg tussen
Nijkerk en Putten reed een personenauto.
Toen de auto een linkerzijweg naderde,
kwam daaruit plotseling een dertienjarige
jongen op de fiets te voorschijn. Deze jon
gen had zijn tienjarig broertje achterop de
fiets. De jongen zag de auto pas, toen hij
midden op de rijweg was gekomen en de
auto zich ongeveer 10 a 16 meter rechts
voor hem bevond. Was de jongen nu maar
vlot doorgereden, dan zou er geen ongeluk
gebeurd zijn. Maar de jongen schrok zo
hevig, dat hij onmiddellijk linksomkeert
maakte naar de wegzijde, vanwaar hij ge
komen was. Op deze onverwachte ma-
noevre had de automobilist niet gerekend,
die trachtte door naar links te wijken
achter de fiets langs te rijden. Daar de
jongen echter ook naar links uitweek,
volgde er een aanrijding. De automobilist
was „All risks" verzekerd. De verzekerings
maatschappij betaalde hem een bedrag van
925 uit. Hiermede trad de verzekerings
maatschappij in de rechten van de automo
bilist en vorderde nu genoemd bedrag te
rug van de moeder van de jongens. De
verzekeringsmaatschappij gaf de jongen de
schuld van het ongeval en betoogde, dat de
moeder aansprakelijk was voor de schade,
omdat zij onvoorzichtig had gehandeld
door de jongens samen op één fiets over
een gevaarlijke verkeersweg als de Zuider
zeestraatweg naar school te laten gaan. De
rechtbank te Zutphen, die deze zaak te be
oordelen kreeg, stelde vast, dat de schuld
van de aanrijding bij de jongen lag, omdat
hij de straatweg over was gestoken zonder
zich voldoende rekenschap te geven van
het verkeer. De rechtbank overwoog voorts
dat de wettelijke aansprakelijkheid van de
moeder op een vermoeden van nalatigheid
in de opvoeding berustte. Zij zou daarom
slechts vrij uitgaan, indien zij de daad
slechts had kunnen beletten door onrede
lijke maatregelen. Naar het oordeel van de
rechtbank, moest een verbod aan haar kin
deren van dertien en tien jaar om samen
op een fiets naar school te gaan onder de
huidige tijdsomstandigheden inderdaad als
een onredelijke maatregel beschouwd wor
den. De gevaren van een drukke verkeers
weg als de Zuiderzeestraatweg deden hier
aan niet af, omdat deze kinderen met die
gevaren dagelijks in aanraking kwamen en
daarmee dus bekend warén.Op deze g'rön-
den wees de rechtbank de vordering van
de verzekeringsmaatschappij af.

Geen kinderfiets

Voor de vader van een tienjarig meisje
liep het minder fortuinlijk af. Dit kind
fietste te Helmond over de Molenstraat, de
grote verkeersweg tussen Helmond en
Venlo. Plotseling sloeg het kind zonder
richting aan te geven en zonder op het
verkeer te letten links af met de bedoeling
een doodlopend zijstraatje in te rijden. Op
dat ogenblik echter naderde over de Mo
lenstraat uit de tegenovergestelde richting
een scooter. Het resultaat was een botsing
tussen fiets en scooter. De verzekerings
maatschappij vergoedde de schade aan de
bestuurder van de scooter en vorderde op
haar beurt schadevergoeding van de vader
van het meisje. De kantonrechter te Hel
mond overwoog, dat de bestuurder van de
scooter niet kon verwachten, dat het meis
je, dat als tegenligger naderde, onver
wachts en zonder richting aan te geven
links af zou slaan. De schuld van het
meisje stond dus vast. Maar de vader acht
te zich niet aansprakelijk voor de schade,
daar hij de botsing niet zou hebben kunnen
beletten. De kantonrechter was evenwel
van oordeel, dat het meisje blijk had ge
geven de meest elementaire verkeersregels
niet te kennen. Bovendien reed het meisje
op een fiets, waarop door de vader zelf z.g.
pedaalblokken waren aangebracht. Hieruit
trok de kantonrechter de conclusie, dat het
meisje niet reed op een kinderfiets, welke
geschikt was voor haar leeftijd, maar op
een geïmproviseerde normale fiets met het
gevolg, dat het meisje werd of althans kon
worden afgeleid door haar gebrekkige fiets
en niet voldoende aandacht schonk aan het
verkeer. Nu de vader zijn dochtertje blijk
baar niet voldoende begrip en kennis van
de verkeersvoorschriften had bijgebracht
en haar daarenboven liet rijden op een
fiets, welke voor haar in verband met haar
leeftijd niet deugde, kon niet worden ge
zegd, dat hij alles had gedaan om de aan-

Donderdagmorgen omstreeks zeven uur
is de bromfietser C. G. K. uit Alkmaar
tegen een trottoirband ter hoogte van de
Dorpsstraat in Castricum gereden. Hij viel
en bleef bewusteloos liggen. Het duurde
geruime tijd, voordat voorbijgangers hem
ontdekten. Nadat de heer K. weer tot be
wustzijn was gekomen, bleek, dat hij ver
der geen nadelige gevolgen van zijn val had
ondervonden. Zijn bromfiets werd echter
geheel vernield.

De Harmoniekapel „De Eendracht", diri
gent de heer Ber Joosen, zal op zaterdag
U januari in gebouw „Concordia" aan de
Doodweg een uitvoering geven met
medewerking van de volgende solisten: ir.
G. A. Schoonkind, piano en C. van Enk-
uizen, hoorn.

Jaarwisselingsbijeenkomst P.v.d.A.
in kasteel „Assumburg"

De Heemskerkse afdeling van de Partij
an de Arbeid houdt maandag 6 januari
n kasteel „Assumburg" een jaarwisse-
ngsbijeenkomst. Mevrouw J. Schmoll uit
'everwijk zal een lezing verzorgen.

rijding te beletten. De vader moest dus
betalen.

Schieten met pijl en boog

Een geheel ander geval kreeg de recht
bank te Rotterdam te behandelen. Op een
vakantiedag schoot een jongetje van tien
jaar met een buitenshuis zelf vervaardigde
boog een takje af, dat in het oog van een
voorbij rijdende automobilist terecht
kwam, waardoor deze het stuur verloor. De
automobilist eiste vergoeding van de ge
leden schade van de vader van 't jongetje.

Het schieten met pijl en boog - aldus
overwoog de rechtbank - is voor een tien
jarige jongen een normale levensuiting.
Jongens van die leeftijd maken veelal
bogen, die geen grote spankracht plegen te
hebben. Pijlen van takjes en twijgjes zijn
meestal licht en niet zuiver recht. Het
schieten met dergelijke pijlen is over het
algemeen niet gevaarlijk, maar kan slechts
onder bijzondere omstandigheden gevaar
opleveren. Maatschappelijk bezien kan van
de vader en de moeder in redelijkheid niet
worden gevergd, dat zij een tienjarige zoon,
wiens karakter geen moeilijkheden ver
toont, beletten op een vakantiedag alleen
op straat te spelen. De vader en moeder
hebben evenmin kunnen beletten, dat hun
zoon, die de ouderlijke woning zonder boog
verlaten had, zich pijl en boog verschafte
en daarmede schoot, aldus de rechtbank.

Geen kinderspeelgoed

In dezelfde geest besliste het gerechtshof
te 's Gravenhage. In de gemeente Schoon
hoven stond op een kwade dag een machi
ne, welke zonder enige belemmering van
de openbare weg af bereikbaar was. De
machine stond er zonder enig toezicht en
zonder waarschuwingsteken. De machine
was aangesloten op een stoomleiding. Door
op een pedaal te trappen kon men uit een
buis stoom laten ontsnappen. Een jongen
van twaalf jaar verzocht een bijna tien
jarig meisje haar oog voor de buis te bren
gen. Toen zij dat deed, trapte de jongen op
het pedaal, waardoor het meisje stoom
tegen het oog kreeg, dat dientengevolge
ernstig werd beschadigd. De vader van het
meisje eiste schadevergoeding van de vader
van de jongen. In hoger beroep besliste
het. gerechtshof, (Jat de vadgrvvan de jon
gen niét ih'gebreke wfes gebleven. Het zon
der toezicht op de openbare weg laten
verblijven van een twaalfjarige jongen,
die vanzelfsprekend alsdan in aanraking
komt met andere kinderen, levert - gelet op
de eisen van het dagelijkse leven - geen
nalatigheid van de vader op, nu niet is
gebleken, dat de aard van de jongen een
bijzondere zorg nodig maakte, aldus het
gerechtshof.

Mr. A. Baron Bentinck

Geheel IJmuiden heeft gisteren in het 8
teken gestaan van de jaarlijkse kerst- h
bomenbrand bij het Marktplein. De 8
jeügd trok van deur tot deur om de bo-
men op te halen en toen leden van het g
personeel van de reinigings- en plantsoe- 8
nendienst de hekken op het terrein g
tegenover het Marktplein hadden ge- 8
plaatst, werd weldra de grondslag ge- 8
legd voor de hoge stapel, die daar om- 8
streeks zeven uur lag opgetast.

Zelfs achter auto's aan werden de
bomen naar het centrum van IJmuiden
gesleept.

Tegen zeven uur ging het vuur erin.
Het was een forse wolk van rook, die
even later aankondigde, dat het begin
van het feest was aangebroken.

Een vurig feest voor jong en oud,
want binnen enkele minuten laaiden en
lekten de vlammen hoog weg, zodat het
verblijf op de zandvlakte met enige
warmte van deze brandstapel iets aan
genamer werd.

Er is ook een enkele traan gevallen.
Bij de allerjongsten, die er op stonden
hun persoonlijk eigendom, dat ruim tien
dagen voor kleine presentjes en wat
snoepgoed had gezorgd, op de laatste
gang van elke kerstboom te begeleiden.
En het blazen van de enkele kleuter,
die zich dit werk nog zo goed herinner
de bij de vlammetjes van de kaarsen,
mocht toch echt niet meer baten.

Even na half acht was het gedaan met
het vuur en stroomden de duizenden
terug naar huis.

00000003000000000000000000000000000000000000000000000000"

BURGERLIJKE STAND VAN
BEVERWIJK

GEBOREN: Catharina M. C. d. v. D. B.
van der Velden en C. Wulp; Johanna C. E.
d. v. B. W. Stokman en L. J. M. Starreveld;
Huibert z. v. P. van Noord en N. van Brug
gen; Jacoba W. M. d. v. W. P. Stam en W.
Kees; Theodorus z.v. A. Jongerling en A.
C. M. van der Pal; Johannes P. M. z. v.
S. P. Rumpingen P. C. Maas; Francina
C. M. d. v. T. J. J. M. Nijssen en E. A. T.
de Wolf; Marianne d. v. F. Schelvis en N.
Aafjes; Alberdina d. v. P. J. Kamps en H.
Duijneveld; Anna J. M. d. v. W. Kuil en
J. Alkemade; Wijnanda E. d. v. J. de Wit en
T. Sap; Alfonsa C. d. v. C. J. Aardenburg
en G. M. Mathezing; Tom z. v. J. Kapoen
en J. E. de Kat; Simon W. N. z. v. N. W.
Rumping en J. W. de Jong; Jacob z. v.
J. Kluft en P. M. Pul; Petrus M. z. v. C.
van Duivenvoorde en A. L. Smit; Janna M.
d. v. W. W. Feijer en L. Steenkamp; Nico-
laas H. z. v. J. P. Nijman en H. S. Beliën;
Cornelis z. v. J. van der Stelt en C. C.
Haasnoot; Johannes C. M. z. v. J. C. Win
der en A. Pirovano; Yvonne C. A. d. v.

G. W. Groen en A. de Goede; Coen M. z. v.
C. Blikslager en J. C. E. de Gelder; Mar-
tinus z. v. J. Wanrooij en M. A. van de
Ven; Cornelis M. z. v. J. van Zutphen en

H. Doesburg; Nicolaas z. v. A. Feddes en
J. Visser.

ONDERTROUWD: M. L. A. van Berkom
en J. Metselaar; G. P. Tromp en J. Knaap;
T. A. Koelman en F. A. Scholts.

GETROUWD: G. Boogert en G. van der
Weide; B. W. Geleijns en E. Z. Spieker;
B. C. Koekman en M. Oosthuizen; L. M.
Panis en M. A. M. Reijnders; P. J. Admi
raal en J. W. A. de Winter; J. W. Knaap
en G. M. D. van Noort; M. J. Meijer en
M. J. M. van Son; W. J. Klooster en W. G.
van Meulen.

OVERLEDEN: N. A. Roggeveen, echtg.
v. IJ. Jonkman, oud 32 jr; C. Ridderikhoff,
oud 54 jr; P. van Zutphen, echtg. v. J. P.
Böhm, oud 79 jr; A. M. van Diest, wed. v.
J. Bart, oud 87 jr; J. Brantjes, wed. v. H.
Steeman, oud 80 jr; G. Niemeijer, oud
55 jr; J. M. Langendijk, oud 36 jr; H. P. R.
M. Burger, oud 9 mnd.W. Ottens, wed. v.
A. Niemeijer, oud 75 jr; M. W. B. Tame-
ling, oud 62 jr, echtg. v. T. Broeksma.

St. Franciscus van Assisi was niet
alleen bij zijn leven vertrouweling der
dieren. In het mandje dat het beeld
van de heilige, dat te Assisi in een nis
staat, heeft zich een duivenpaar ge

nesteld. Ondanks het verzoek de vogels
niet te storen, is het beeld van Fran
ciscus de dierenvriend de mensen zo
vertrouwd, dat het merkwaardige con
trast van het stenen beeld en de

levende duif, hen niet opvalt.

Palingen dresseren op rozengeur moge men een even ongewone als zinloze bezigheid
achten, desondanks hebben de door de Duitse zoöloog H. Teichmann hiermede on
langs genomen proeven grote wetenschappelijke waarde. Palingen hebben een uit
zonderlijk oriënteringsvermogen. Zij zwemmen duizenden kilometers door oceanen
en vinden met feilloze zekerheid de sloten en plassen van herkomst terug. Men
vraagt zich af of zij zich misschien oriënteren aan de geur of aan daarmede nauw
verwante smaak-eigenschappen van het water. Een onderzoek naar het reukvermogen
van palingen heeft dus wel degelijk zin.

Omdat wat natuurstoffen betreft kennis
van de geurkracht in verhouding tot de
benodigde hoeveelheid ontbreekt, werden
alleen chemische reukstoffen gebruikt,
waarbij nauwkeurige dosering mogelijk is
en de zekerheid bestaat, dat de gebruikte
verbinding de enige geurverwekker is.
Daarbij was phenyl-aethylalcohol, dat naar
rozen geurt.

Sterk ontwikkeld

Men wilde vaststellen op welke mini-
mum-hoeveelheid van deze reukstof een
paling nog reageert. Vissen hebben in het
algemeen een sterk ontwikkeld reukver
mogen. In water verspreiden geuren zich
tot op verre afstand. De voor het ruiken
dienende hersendelen, de lobi olfactori, zijn
bij vissen nog sterk ontwikkeld. Bij hogere
diersoorten neemt de omvang af. Dat ver-

ADVERTENTIE

Verkocht

Naar wij vernemen, heeft de rederij S.
Taal te Scheveningen, één van haar log
gers, de SCH 199 „Staalduin", verkocht
aan de rederij Gebr. Van Leeuwen. In
Scheveningen circuleren berichten, dat de
rederij S. Taal op het punt staat te liqui
deren.

Ook te IJmuiden lopen geruchten over
de liquidatie van een rederij.

Ook succes

Ook twee Scheveningse loggers, de SCH
210 en 52, die tijdens de jaarwissehng op
zee waren, zijn de laatste dagen bij de ha
ringvisserij in de Ierse Zee bijzonder for
tuinlijk geweest. Beide schepen zijn vrij
dag 27 december ter visserij vertrokken
De SCH 210 is op weg naar de thuishaven
met 1600 kisten verse haring, gevangen in
drie dagen. De SCH 52 had gisteren al 30
last zoute haring en 700 kisten verse haring
aan boord.

Een reis, die de bemanning zich elke
keer zou willen wensen, heeft de trawler
RO 46 „Claesje" onder leiding van de
IJmuidense schipper J. Klinkenberg ge
maakt naar de Ierse Zee. Het schip voer
de vanmorgen van een achtdaagse reis in
IJmuiden aan 1420 kisten verse haring en
4 kisten zwarte koolvis. Voor deze vangst
werd liefst f 30.000.besomd.

De haring van de „Claesje" bracht f 20
f 23 op; de paar kisten kool gingen van de
hand voor f 80f 82 per kist. Bliek haal
de vandaag f 4.50f 5.00, schol II f 43 en
schol III f 35—f 22.

Sleepje

Minder fortuinlijk is de trawler „Am
sterdam" IJM 28 op de eerste reis in het
niewe jaar. De „Amsterdam" wordt ge

sleept door de VEM-trawler „Herman"
IJM 2. Na overleg met de rederijen werd
besloten de sleep niet naar een Noorse
haven, maar naar IJmuiden te laten ko
men. De „Herman" en de „Amsterdam"
werden vanmiddag omstreeks drie uur
voor IJmuiden verwacht.

Morgen meer haring

Morgen, zaterdag de vierde januari, kan
nog meer haring in IJmuiden worden ver
wacht. Drie trawlers waren met ruime
vangsten thuisstomend uit de Ierse Zee.

De trawler „Haarlem" (van 27 dec.) voert
aan 2200 kisten verse haring; de „Sakina
Martine" KW 32 (van 27) 1700 kisten verse
haring en 300 kantjes gezouten haring. Ook
de SCH 171 „Cornelis Vrolijk" (van 27) is
aan de thuisstoom bezig, maar dit schip lost
waarschijnlijk pas maandag.

Slecht weer; slechte visserij

De visserij bij Ierland verliep gisteren
niet helemaal naar wens. Het werd slecht
weer aan de westkust en de vangsten lie
pen terug tot 200 a 150 manden verse ha
ring. Bij slecht weer kan bij Ierland niet
worden gevist. De zeebodem bestaat uit
rotsige grond, waarop de netten worden
stukgetrokken.

De „Sakina Martine" meldde nog een
trek van 6 manden haring en de „Beatrice"
IJM 72 een trek van 80 manden haring.

En om de Noord

De trawlers om de Noord meldden bij
uitzondering goed weer. De vangsten wa
ren echter nog slecht. Enkele schippers
waren van mening, dat dit een gevolg is
van de aanwezigheid van zwermen zee
katten, die op de vis jagen. De vangsten
manden schelvis makreel en koolvis per
etmaal. De „Elie" deed een trek van 40

manden makreel en schelvis en de „Cura
cao" een trek van 25 manden koolvis.

Bij het bedrijf voor Openbare Werken is
gisteren de bouw aanbesteed van een 8-
klassige school aan de Hunzestraat te IJ
muiden.

Er waren 4 inschrijvingen; de hoogste
was fa. J. Hoorlander en Zn. uit Leiden
voor 289.275.deklaagste H. Fennis uit
Bussum voor f 201.881.

De gunning is aangehouden.

En maar stijgen

De omzet van het Staatsvissershavenbe-
drijf te IJmuiden blijft maar stijgen. In
1957 was die omzet 39,1 miljoen gulden
groot; in 1956 37,2 miljoen gulden. Er is
dus een stijging van ongeveer 1,9 miljoen
gulden. De aanvoer heeft in 1957 79 mil
joen kg bedragen, wat ongeveer 10 miljoen
kg meer is dan in 1956.

Prjjzen van donderdag
Per 1 kg: tarbot I 4.203.90. Per 50 kg:
v. haring 25—22, makreel ƒ31—28, gr.
schelvis 4840, grm. schelvis 51—38,
kim. schelvis 4736, kl. schelvis I f 46—
33, kl. schelvis II ƒ33—11, wijting 279,
mid. gul ƒ54, kl. gul ƒ24—18, poontjes
2219, kl. koolvis zw. ƒ20. Per 125 kg:
gr. kabeljauw 284—158, gr. leng 132.

Aanvoer van donderdag
4 kisten tong en tarbot, 1 heilbot, 22 ha
ring, 14 makreel, 735 schelvis, 71 wijting,
100 kabeljauw en gul, 3 leng, 27 poon, 10
koolvis, 13 diversen. Totaal 1000 kisten.

Besommingen van donderdag
IJM 15 Emma 21.270, HD 79 5600.

j hindert bijvoorbeeld een hond evenwel niet
een uitstekend reukorgaan te hebben.

Duisternis inplaats van voer

Bij ruikproeven worden de dieren ge
woonlijk op voer gedresseerd, waarmede
zij worden beloond, wanneer zij de geur,
die zij moesten zoeken, ook inderdaad heb
ben gevonden. Bij paling gaat dit niet,
Paling 'is weliswaar intelligent genoeg om
te begrijpen waarom het gaat, maar heeft
de gewoonte vaak wekenlang geen voedsel
tot zich te nemen. In dergelijke perioden
heeft paling ook voor het lekkerste hapje
geen belangstelling. Teichmann kwam op
een ander idee. De jonge paling heeft twee
eigenschappen, die de zoöloog negatieve
phototaxis (lichtschuwheid) en positieve
thigmotaxis (verlangen naar aanraking)
noemt. Overdag kruipt de paling in de
modder van de sloot waarin hij huist en
aldus vervult hij zijn verlangens.

In het aquarium kregen de palingen geen
grond, maar er werden buizen gelegd. Zo
dra het licht werd kropen de palingen in
die buizen.

Kiezen

Iedere paling kreeg drie buizen om uit
te kiezen. Door een buis werd een zwakke
wisselstroom geleid, die een reukstof be
vatte.

De dressuur op de reukstof was eenvou
dig, zjj het ietwat langdurig. Kroop de
paling in een buis, waarin geen reukstof
was, dan werd zjj door de experimentator
uit deze schuilplaats verdreven. Ging zjj in
de buis met reukstof, dan liet men haar
met rust. Na 250 dressuurproeven snapte
de paling het verband en stopte altjjd eerst
zjjn snuit in iedere buis om de juiste te
vinden. In de buis met de geur kroop de
vis dan. De geur garandeerde een onge
stoorde slaap, dat had hij begrepen. Zocht
hjj rust, dan zocht hjj tegelijk ook naar
geur, een aangeleerde reflex. De beloning
door rust kwam in de plaats van beloning
door voer.

Nu werd de concentratie van de geur in
de buis steeds meer verminderd om te zien
waar een grens voor het waarnemingsver
mogen van geuren der vissen is. Teichmann
deed meer dan duizend proeven met iedere
paling. De geurbuis lag iedere keer op een
andere plaats teneinde plaats-dressuur te
vermijden. Alleen de geur mocht de paling
leiden. Het bleek, dat de waarnemings
drempel voor rozengeur bij een verdunning
van 1 2.857 triljoen (2857 miljoen miljard)
lag.

Sterk

Op 2587 miljoen miljard kubieke centi
meter water kwam dus een enkele kubieke
centimeter reukstof. Dat betekent, dat in
een hoeveelheid water, 58 keer groter dan
het Bodenmeer, één enkele kubieke centi
meter geur opgelost, door de vissen wordt
geroken.

Hieruit mag worden geconcludeerd, dat
paling in een meer van deze omvang inder
daad nog geuren in zo kleine hoeveelheid
waarneemt. Hij „ruikt" dus zijn doel, welks
kenmerkende geur hij voor altijd in zijn
neus heeft opgenomen. De neus van de
jonge aal neemt niet meer dan één kubieke
millimeter water op en bij genoemde ver
dunning kunnen in deze hoeveelheid slechts
twee moleculen reukstof aanwezig zijn. Dat
is voldoende om de neus van de paling te
prikkelen. Paling ontplooit een reukzin, die
ten dele die van de hond nog overtreft.
Ook bij andere vissen werden nog geen
soorten gevonden, waarvan het ruikzintuig
zo scherp is ontwikkeld als van de paling.

Een „groot-ruiker"

Het reukvermogen van honden werd niet
lang geleden onderzocht door professor dr.
Walter Neuhaus, zoöloog te Erlangen. Bij
de hond is het minder de omvang van de
„ruikhersenen", dan wer de grote ruik-
cellen bevattende vlakken van de binnen
kant van de neus, die hem zijn reukver-

AMSTERDAM

In Amerika is men voor 1958 geenszins
pessimistisch, hetgeen daar in de koersen
tot uitdrukking kwam. Hierop sloot Am
sterdam zich op de eerste beursdag van
1958 volkomen aan. De zaken kwamen
weliswaar niet tot een grote omvang, maar
hier en daar bestond wat belangstelling
van arbitragezijde voor buitenlandse reke
ning en vooral was er vraag van het pu
bliek. Hiervan profiteerden aandelen Uni
lever, die het nieuwe jaar bijzonder goed
inzetten met een koersavance van 5 pun
ten. In de Philipshoek zorgde de midden-
koersvraag voor een hoge opening op
231 3/4. Dat deze koers niet behouden bleef,
lag markttechnisch gezien voor de hand.
Er werd even 229 gedaan en daarna be
paalde de koers zich op ongeveer 230 per
cent waardoor de winst vergeleken bij de
vorige slotprijs ruim zes punten bedroeg.
AKU opende vast, drie punten hoger op
139 3/4 en steeg daarna zelfs nog tot 142.
De koerswinst beliep hier 5 punten. Be
richten over de goede vooruitzichten in
1958 voor de Twentse Textielindustrie
kwamen aandelen AKU ten goede. K.L.M.
monteerde ongeveer 1.

Aandelen Koninklijke Olie trokken zich
niet al te veel aan van de opstand in Vene
zuela van de luchtmachtofficieren tegen de
regering van president Jimenez. Zoals be
kend heeft de Koninklijke Petroleum
Maatschappij in dit land grote belangen.
De olieaandelen noteerden iets boven de
147, 1 hoger dan de laatste slotprijs en
ongeveer f 0,50 boven pariteit Amerika.
De handel was gering. In de morgenuren
trok de koers van aandelen Koninklijke
Olie aan van 146 tot 147,60, hoofdzake
lijk door steun van het buitenland.

Van de scheepvaarten ging alleen
Scheepvaart Unie uit de koers met een
verlies van ongeveer 4 punten. De overige
waarden vertoonden weinig veranderingen
in een zeer kalme handel. In cultures ging
bijna niets om. Fluctuaties van betekenis
deden zich niet voor, terwijl de koersen
zich fractioneel lager stelden. Staatsfond
sen bepaalden zich vrijwel op de openings
koersen van de middag, die niet veel af
weken bij de laatste slotkoersen in 1957.
Prolongatie 5 percent. (ANP)

NEW YORK

Op de eerste beursdag van het nieuwe
jaar te New York had een scherpe koers
stijging plaats, vermoedelijk omdat de druk
van belastingverkopen nu is verdwenen.
Groepen die kort geleden nog onder druk
stonden, zoals spoorwegen, staal, auto's,
metaal, chemie en wegenbouw, monteer
den scherp Investeringsvraag werd sterk
door American Telephone aangetrokken
en Ford lokte de speculanten.

Verwachtingen omtrent een stijging van
de huizenbouw werkten door op de bouw
fondsen. Nieuws over geldsparende spoor
installaties hielp de spoorfondsen omhoog.

American Motors was actief tegen slui
tingstijd. Alle electronica-fondsen, uitge
zonderd Zenith, lieten winsten noteren.
Zenith moest 4 dollar prijsgeven. Van de
1113 verhandelde fondsen sloten er 805
hoger, 117 lager en 137 onveranderd.

Het industriegemiddelde kwam van 435,69
of 439,27; spoorwegen van 96,96 op 99,89
en openbare nutsbedrijven van 68,58 op
68,94. De omzet bedroeg slechts 1.800.000
aandelen tegen 5.070.000 op oudjaar. (UP).

Slotkoers

Voorbeurs

gisteren

koersen

3-3 Wa Nederl. '47

85

3 °/o Nedl. 1962/64

8913/i«

A. K. U

142

1

Calvé Delft

242%

Van Gelder Zonen

170

K. N. Hoogovens

241

Nederl. Ford

177

N. Kabelfabriek.

230

gew.Philips Gloeil.

230%

233

pref.Philips Gloeil.

139%

Unilever

311%

312

Wilton Feyenoord

197

Dordtsche Petrol.

736

Kon. Petroleum..

147.30

146.50

Billiton

174

A'dam Rubber

40

K. L. M

96

Holl. Amer Lijn.

132%

K. N. S. M

124

N. Scheepv. Unie

106

v. Nievelt Goudr

141

Phs. v. Ommeren

199

H. V. A

84%

Verg. Deli Mijen

53%

Amsterd. Bank

191%

Nat. Handelsbank

70

Ned. Handel Mij

140%

Rotterd. Bank

160

Twentsche Bank.

155

Anaconda Copper

40

Bethlehem Steel

36%

U. S. Steel

50%

General Motors

33

67%

Tidewater

209/ie

Vorige koers

mogen verlenen. Honden hebben een ruik-
oppervlakte van 7000 vierkante millimeters.
Een hond is daarom een „macrosmaat",
een groot-ruiker. De mens daarentegen
brengt het maar tot 500 vierkante milli
meters reukoppervlakte in de neus. Hij is
een „microsmaat", een klein-ruiker.

Tegenover de 20 miljoen reukcellen van
de mens heeft een hond er gemiddeld 200
miljoen. Geen wonder, dat de mens de zeer
doordringende geur van boterzuur alleen
dan kan waarnemen, wanneer tenminste
een milligram in duizend kubieke meter
lucht aanwezig is, terwijl de hond dit in
menselijke uitwaseming voorkomend zuur
nog ruikt, wanneer een milligram in een
miljard kubieke meter lucht aanwezig is.

De proeven van Neuhaus met honden
waren eenvoudiger dan die van Teichmann
met paling. Drie opklapbare kistjes' ston
den op een bank. Eén ervan bevatte een
reukstof en een klontje suiker. De hond
(een foxterrier) leerde weldra alle drie
kistjes te besnuffelen en alleen dat ene
open te klappen, dat geur en suiker be
vatte. Later liet men de suiker achterwege,
want tenslotte had dit een alleen voor de
hond waarneembare geur kunnen hebben
en opereerde met een „voerloon". Had de
hond het kistje met de reuk gevonden, dan
kreeg hij eén stuk worst. Op deze wijze
aangevuurd bleek de hond nog onwaar
schijnlijk kleine geurconcentraties te kun
nen ruiken. De prestatie van deze foxter
rier werd echter niet door iedere andere
hond bereikt. Een politiehond, waarvan
men toch uiteraard een met zijn beroep
overeenkomend beter reukvermogen mag
verwachten, presteerde veel minder en
moest worden „ontslagen".