Afvoer van de evacuees uit
Singapore gaat voorspoedig
Amerikaans rapport maakte
Indonesiërs woedend
Geestelijke foltering thema
van de film „Oog om oog"
krachtige maatregelen
tegen C alias geëist
Haitink in Los Angeles
welwillend beoordeeld
Kort en bondig
Toch verontrusting over
communistisch gevaar
ZATERDAG 4 JANUARI 1958
7
Minister Simrhoff gaat
emigratie naar Zuid-
Afrika bespreken
Italiaanse sopraan biedt
president excuus aan
Russen doen navraag naar
deserteurs in Berlijn
Poolse geleerde krijgt in
de Verenigde Staten
asiel
„Meest welvarende jaar in
de geschiedenis der V.S."
Sovjet-bijstand concurreert
met de Amerikaanse hulp
Economisch offensief in
achtergebleven landen
Russische trawler bij
Denemarken aan de grond
Nader onderzoek naar de
ramp van de Neutron
Drukbezochte receptie
van W. van Ommen
Nieuw kweekschoolgebouw
in Groningen
Ineens kamers genoeg
in Delft
Essay over het werk
van J. J. Slauerhoff
Kerkelijk Nieuws
Dronken veearts was
weerspannig
Opdrachten aan
componisten
EEN ANDERE CAYATTE
P. W. Franse
Vier doden in het verkeer
Twee C.P.N.-raadsleden
in Beerta bedanken
(Van een Haagse medewerker)
De afvoer van Nederlandse evacuees
verloopt snel. Van de 1500 repatriërcnden,
die door de „Waterman" naar Singapore
zijn gebracht, waren er na veertien dagen
slechts 200 nog niet doorgereisd. Dit heeft
dr. H. Huizenga, medisch adviseur der
directie volksgezondheid van het ministe
rie van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
vrijdagochtend na zijn terugkeer uit Sin
gapore verklaard. De heer Huizenga, die
zich op de hoogte heeft gesteld van de
algemene gezondheidstoestand der evacu
ees, zei dat de militaire kampen in Ulu
Pandang Schangi en Woodlands aan alle
eisen voldoen. „Natuurlijk is de inrichting
primitiever dan in het Raffles-hotel," ver
volgde hij „maar we moeten nu eenmaal
roeien met de riemen die we hebben."
De consul-generaal in Singapore, de heer
B. G. E. Middelburg, is overigens dag en
nacht in touw om voor een snelle afvoer
van de evacuees zorg te dragen. Hij heeft
alle kampen bezocht en tevens een liaison
officier aangesteld, die de verbindings
schakel vormt tussen de Britse kamplei
ding en de evacuees. Zodra een schip met
repatriërenden op de rede verschijnt, be
geeft de heer Middelburg zich aan boord
om de passagiers op de hoogte te stellen
van de voorzieningen die zijn getroffen.
Dat de afvoer van evacuees, die onder
de rijksvoorschotregeling vallen, niet al
tijd even soepel is verlopen, wilde de heer
Huizenga niet tegenspreken, de registra
tie van de evacuees, die voor een voor
schot in aanmerking komen, vergt nu een
maal een zekere tijd. Het consulaat-gene
raal in Singapore heeft echter veel hulp
ondervonden van de Nederlandse kolonie,
ook de voormalige consuls in Semarang
en Palembang zijn nu ingeschakeld, zodat
de staf aanzienlijk is versterkt.
Zoals de kaarten nu liggen, zijn er in
ieder geval meer „movement orders",
reisopdrachten' dan plaatsen in vliegtui
gen. In de eerste dagen was het omge
keerde het geval en konden niet alle ver
voersmogelijkheden worden gebruikt. Een
volledig evenwicht tussen vraag en aan
bod kan echter nooit worden bereikt. De
stemming onder de evacuees is in ieder
geval niet slecht, zo besloot dr. Huizenga
en ook de gezondheidstoestand laat over
het algemeen niets te wensen over.
LONDEN (Reuter) Een speciaal ge
charterde Argonaut van de BOAC is vrij
dag uit Singapore naar Amsterdam ver
trokken met Nederlandse evacuees uit
Indonesië. Het zal maandagochtend om
7.45 uur plaatselijke tijd aankomen, zo is
van de zijde van de BOAC medegedeeld.
KAAPSTAD (A.F.P.) De minister
van Binnenlandse Zaken van Zuid-Afrika,
dr. Donges, heeft vrijdag gezegd, dat de
kwestie van het recente regeringsaanbod
om Nederlandse evacuees uit Indonesië
in Zuid-Afrika op te nemen zou worden be
sproken bij het bezoek van minister Suur-
In het Italiaanse Huis van Afgevaar
digden heeft een invloedrijke christen-de
mocraat de regering verzocht in overwe
ging te nemen de sopraan Maria Meneghi-
ni Callas het verdere optreden in Italiaan
se operatheaters te verbieden. De afge
vaardigde, Giuseppe Romanato, verzocht
premier Adone Zoli deze maatregel in
overweging te nemen met het oog op het
„ongehoorde gedrag" van de sopraan, die
bij de openingsvoorstelling, donderdag
avond, van het operaseizoen in „Norma"
van Bellini weigerde verder op te treden
wegens „heesheid".
De zangeres heeft inmiddels schriftelijk
aan president Gronchi, die in de opera
aanwezig was, en aan de staatsopera in
Rome haar spijt over het voorgevallene
betuigd en haar verontschuldiging aange
boden. Vrijdag trad de politie bij het ho
tel waar de zangeres verblijft op tegen
groepen betogers, die aan hun ongenoe
gen over de handelwijze van Maria Callas
uiting gaven.
In de dagbladen van Rome is scherpe
critiek op het voorgevallene geleverd. Het
büfeau van de minister-president heeft een
onderzoek gelast. Zaterdagavond wordt
..Norma" opnieuw uitgevoerd, met de so
praan Anita Cerquetti in de titelrol. Zij
behoort tot de San Carlo Opera in Napels
en zong in „Norma" in 1955 met veel suc
ces.
De directeur van de Staatsopera in Ro
me, Carlo Latini heeft op een persconfe
rentie naar aanleiding van het incident
met Maria Meneghini Callas verklaard,
dat de actrice de avond voordien oude
jaarsavond bijzonder laat naar bed is
gegaan. Na de generale repetitie van
„Norma" in het operagebouw zong de so
praan voor de televisie de grote aria uit
de eerste akte van „Norma", „La casta
diva". Daarna vierde zij in een nachtclub
oudejaarsavond. Twee doktoren hebben
Maria Callas vrijdagochtend drie keer
onderzocht. Na afloop verklaarden zij,
dat de zangeres in lichte mate aan bron
chitis en laryngitis leed. In drie dagen zou
zij wèer kunnen zingen.
In 1951 moest Maria Callas een opvoe
ring van „Norma", die door de toenmali
ge president Luigi Einaudi zou worden
bijgewoond, vanwege een pijnlijke keel
afzeggen. Een jaar later geschiedde in
Venetië, eveneens bij een opvoering van
„Norma", hetzelfde.
De beroemde Italiaanse tenor Giacomo
Lauri Volpi verklaarde in Rome, dat een
voorval als met Maria Callas nog niet eer
der in de geschiedenis van de opera in
Rome was meegemaakt. Naar zijn me-
■rng had de zangeres zich van het toneel
if dienen te verontschuldigen, vooral daar
zij op de hoogte was, dat er hoge gasten
als de president in de zaal waren. Zij wist
zeer goed, aldus Volpi, dat haar toestand
baar niet toestond in een opera als „Nor-
ma" te zingen, welke een onberispelijke
stem eist. Daar zij de laatste tijd sterk
was afgevallen dertig kilo was ook
haar stemvolume sterk afgenomen, en ze
had dus moeten weten dat ze niet aan de
gestelde eisen kon voldoen, aldus de tenor
Volpi.
hoff aan Kaapstad deze maand. Hij zei in
een officiële verklaring, dat hij en minis
ter Suurhoff aanzienlijke tijd aan bespre
kingen zouden besteden.
Minister Suurhoff zal eregast zijn aan
een staatsbanket in Kaapstad en zal de le
den van de Nederlandse gemeenschap
daar en in andere plaatsen ontmoeten.
DEN HAAG (ANP) De stichting
„Hulp aan landgenoten in Indonesië",
maakt bekend, dat door haar vertegen
woordiger direct na aankomst der evacu
ees uit Indonesië te Singapore gefrankeer
de briefkaartformulieren worden uitge
reikt, waarop slechts naam, herkomst en
de nodige verdere bijzonderheden dienen
te worden ingevuld ter directe verzending
naar familieleden in Nederland. Hierdoor
kunnen deze binnen enkele dagen na de
debarkering te Singapore volledig op de
hoogte zijn.
BERLIJN (Reuter) In West-Berlijn
verluidt, dat de plaatsvervangende Rus
sische commandant in Oost-Berlijn, kolo
nel Kotsoeba, de westelijke militaire com
mandanten inlichtingen heeft verzocht
over een aantal Russische deserteurs.
Reizigers zeiden, dat er vrijdagochtend
een strenge paspoortcontrole in Oost-Ber
lijn was. Volgens de Westberlijnse politie
was de toestand aan de grens overdag
normaal.
Een woordvoerder van het Amerikaan
se leger heeft verklaard: „Er zijn bij ons
beslist geen Russische deserteurs en ook
niet geweest."
Westduitse bladen melden dat de Oost-
duitse politie en Russische militairen vrij
dag bij Eschwege hebben verhinderd, dat
zeven ongewapende Russische soldaten
uit Oost-Duitsland naar West-Duitsland
uitweken.
Oostduitse ambtenaren hebben meege
deeld, dat het Mittellandkanaal van 15
januari af voor een periode van acht we
ken zal zijn gesloten voor noodzakelijke
herstelwerkzaamheden. - Het Mittelland
kanaal is de belangrijkste aanvoerweg
voor steenkool van West-Duitsland naar
West-Berlijn.
WASHINGTON (AFP/ Reuter De
Amerikaanse minister van Justitie, Wil
liam Rogers, heeft bekendgemaakt, dat
de internationaal bekende Poolse geleer
de dr. Jerzy Leon Nowinski in het Westen
wil blijven en asiel heeft gekregen in de
Verenigde Staten, waar hij in oktober is
aangekomen. Dr. Nowinski had van de
Poolse regering toestemming gekregen
een reeks lezingen te houden aan de John
Hopkins-universiteit in Baltimore.
Dr. Nowinski is 52 jaar, en zeven jaar
hoogleraar geweest aan de universiteit
van Warschau. Hij is op de hoogte van het
Russische onderzoek op het gebied van ho
ge temperaturen, veroorzaakt door wrij
ving van de lucht op metalen. Dit onder
zoek is van belang voor de ontwikkeling
van straalvliegtuigen, ballistische raket
ten en kernreacties.
Rogers heeft gezegd, dat ook asiel zal i
worden verleend aan de echtgenote van
dr. Nowinski en zijn zevenjarig dochtertje
Kristina, die zich in Groot-Brittannië be
vinden.
Amerikaanse minister over 1957
De Amerikaanse minister van Handel,
Sinclair Weeks, heeft in zijn jaarlijks over
zicht medegedeeld, dat 1957 het meest wel
varende jaar in de geschiedenis van de
Verenigde Staten is geweest, ondanks de
afnemende economische bedrijvigheid
van de laatste tijd. „De onmiddellijke eco-
riomische vooruitzichten mogen dan' niet
zo rooskleurig zijn als wij allen wensen",
zo schrijft hij, „van deze plaats af bezien,
Het optreden van de jonge Nederlandse
dirigent Bernard Haitink voor het Philhar-
monisch Orkest van Los Angeles ter ver
vanging van dr. Eduard van Beinum, die
korte tijd rust moet houden, is door de cri
tiek welwillend beoordeeld. Aangezien Ye-
hudin Menuhin solist was, kon het niet uit
blijven, dat de aandacht der recensenten
zeer op de beroemde violist, en dus min
der op de jonge gast uit Nederland geves
tigd was. Het programma bevatte alleen
werken van Brahms. Eén van de recen
senten merkte op, dat de muziek van
Brahms niet het beste medium is om een
nieuwe dirigent aan te toetsen, al brengt
deze muziek bepaalde belangrijke eigen
schappen betreffende vakbekwaamheid
en artistieke smaak duidelijk naar voren.
Alles bijeengenomen beoordeelde men
Haitink positief, met de opmerking erbij,
dat hij de deugden en ondeugden van zijn
jeugd heeft: veel energie en geestdrift,
een vaste hand op het orkest en een feil
loze kennis van de partituur, met aan de
andere kant een teveel aan lichamelijke
inspanning ter bereiking van zijn resul
taten en wat gebrek aan gemak-van
beweging, met een nadruk op details ten
kosten van de „stroom der muziek" als
geheel.
WASHINGTON (Reuter) Het Ameri
kaanse departement van Buitenlandse Za
ken heeft een studie over „het economische
offensief van het Sovjet-blok in de minder-
ontwikkelde gebieden" gepubliceerd, dat in
de afgelopen maanden door deskundigen
van het departement is opgesteld. Volgens
dit verslag levert het Sovjet-blok sedert
1955 economische en militaire bijstand tot
een bedrag van 1.900 miljoen dollar aan
tien landen, waarvan er acht van de Ver
enigde Staten dergelijke hulp tot een be
drag van 1.900 miljoen dollar ontvangen.
Door hun aanbiedingen voor bijstand en
meer handel met de minder ontwikkelde
gebieden willen de landen van het Sovjet
blok de invloed der Verenigde Staten en
hun bondgenoten terugdringen, de defen
siebondgenootschappen der vrije wereld in
de war sturen en het eigen aanzien en de
eigen macht vergroten, aldus de studie. Het
Sovjet-offensief is voornamelijk gericht op
landen waar deze doelen bereikt kunnen
worden.
Coöperatie
SAN FRANCISCO (Reuter) De Britse
minister van Handel, Sir David Eccles,
heeft in San Francisco gepleit voor Ameri
kaans samengaan met het Britse Gemene
best en West-Europa op economisch ge
bied. Alleen op die manier zou men volgens
hem het hoofd kunnen bieden aan de snelle
economische vorderingen van de commu
nistische landen.
Sir David vergeleek de „efficiënte sla
vernij" van de Sovjet-Unie met de ineffi
ciënte vrijheid" van het Westen. Econo
mische fusie zou het Westen in staat stel
len op te tornen tegen de snelle econo
mische verbeteringen, welke in de com
munistische landen tot stand komen.
In de Oresund (Denemarken) is vrijdag
een Russische trawler, de R.T. 156, aan de
grond gelopen. Een zusterschip de P.T.
135, heeft verschillende pogingen gedaan
het schip vlot te krijgen, maar is er niet
in geslaagd. De hulp van een Deense sle
per, die in de buurt is, werd geweigerd,
waarschijnlijk, omdat daarvoor eerst ver
lof van de Russische autoriteiten verkregen
moet worden.
De raad voor de Luchtvaart zal in een
openbare zitting in het gebouw van de
Hoge Raad te 's Gravenhage op maandag
27 januari een nader onderzoek instellen
naar het verongelukken van het K.L.M.-
vliegtuig „Neutron," dat op 16 juli van
zijn de vooruitzichten voor de komendehet vorig jaar, kort na de start van Biak,
twaalf maanden veel beter dan de ergste voor Nieuw Guinea in zee is gestort, waar
pessimisten denken." 1 bij 58 van de 68 inzittenden omkwamen.
Hoe het werk en de persoon van de heer
W. van Ommen buiten het bedrijf van de
n.v. Grafische Bedrijven Damiate, uit
geefster van Haarlems Dagblad Oprech
te Haarlemsche Courant, gewaardeerd
wordt is vrijdagmiddag tijdens een recep
tie in ons hoofdkantoor aan de Grote Hout
straat 93 te Haarlem gebleken. De recep
tie werd gehouden naar aanleiding van
het feit, dat de heer Van Ommen op 31
december wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd zijn functie
van procuratiehouder heeft neergelegd.
Onder de vele aanwezigen waren mr.
W. G. J. Veenhoven, secretaris van de
Nederlandse Dagbladpers, de heer W. Vis
ser, secretaris van de Raad van Orde en
Tucht in het advertentiewezen (ROTA),
directeuren van bedrijven en fabrieken,
collega's van de heer Van Ommen van
dagbladen buiten Haarlem, vertegenwoor
digers uit het advertentiewezen, vele za
kenrelaties, Haarlemse winkeliers en een
groot aantal vrienden. Er heerste een ge
animeerde stemming. Vanavond wordt
een afscheidsbijeenkomst voor het perso
neel gehouden.
De rijksgoedkeuring voor de bouw van
een kweekscholencomplex nabij het stads
park te Groningen is thans afgekomen.
Twee jaar geleden heeft de Groningse raad
dit plan, dat op ongeveer twee en een
half miljoen gulden werd begroot, goedge
keurd. Besprekingen met het ministerie
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen en de Rijksgebouwendienst hebben
thans geleid tot goedkeuring van een enigs
zins gewijzigd plan. Het rijk zal voor de
bouw van dit project gelden beschikbaar
stellen. Met de bouw zal zo spoedig mo
gelijk begonnen worden. Het oude rijks
kweekschoolgebouw in de Pelsterstraat is
al geruime tijd geleden door de inspectie
van de volksgezondheid voor het geven
van onderwijs afgekeurd.
Omstreeks augustus van het vorig jaar
zochten tal van toekomstige studenten
aan de Technische Hogeschool te Delft
vergeefs naar kamers in Delft. Er bleek
een zeer groot tekort te bestaan, zodat er
zelfs werd gesproken van een kamernood.
Thans doet zich echter het verrassende
feit voor, dat de kamerlijst, welke sinds
jaar en dag bij een Delftse boekhandel is
te raadplegen, ruim zeventig vrije kamers
telt Het merkwaardige is bovendien, dat
deze lijst thans in hoofdzaak wordt geraad
pleegd door studenten, die van kamer wil
len veranderen en die dus niet tot de eigen
lijke kamerzoekenden kunnen worden ge
rekend. Wat van deze plotselinge veran
dering de oorzaak is valt moeilijk te zeg
gen. Vermoed wordt dat geruchten over
vordering van woonruimte tal van inwo
ners van Delft hebben doén besluiten nog
beschikbare woonruimte te verhuren.
De letterkundige Herman van den Bergh
is gereed gekomen met de hem in 1957
door de minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen verleende opdracht tot
het schrijven van een essay over het werk
van de schrijver-dichter J. J. Slauerhoff
(1898-1936).
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Twisk, Abbekerk en Lam-
bertschaag T. A. C. van Drunen, vicaris
te Soesterberg. Bedankt voor Zevenhuizen
(Gron.) H. C. van Itterzon te Anjum.
Geref. Kerken
Beroepen te Ten Post (Gron.) W. Bos,
kand. te Apeldoorn; te Emrner-Compas-
cuum N. H. Heiner, kand. te Ter Aar.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt voor Midwolda (Old) W. van 't
Spijker te Drogeham.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Werkendam W. C. Lamain
te Grand-Rapids (U.S.A.).
De politie te Venlo heeft tegen een vee
arts uit Horst proces-verbaal opgemaakt
wegens het besturen van een auto in staat
van dronkenschap, weerspannigheid tegen
de politie, belediging van een ambtenaar
in functie en het veroorzaken van licha
melijk letsel. Zijn rijbewijs werd in be
slag genomen en de veearts is in het poli
tiebureau te Venlo opgesloten. De veearts
die met zijn echtgenote en een bevriend
echtpaar een autoritje had gemaakt nadat
hij tevoren sterke drank had gebruikt,
reed in Venlo tegen een paal. Zijn vrouw
sloeg met het hoofd door de voorruit en
liep een kaakfractuur op.
De staatssecretaris van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen heeft een opdracht
verleend voor het componeren van een
werk voor mannenkoor met orkestbege
leiding, al dan niet met solisten, aan Os
car van Hemel in Hilversum, van een
werk voor schoolkoor en schoolorkest van
de middelbare scholen aan Anton Maes-
sen in Roosendaal, van een werk met een
concerterend karakter voor kameror
kest, dat overwegend uit strijkers bestaat,
aan Robert Heppener in Amsterdam, van
enkele liederen voor mannenkoor a capel-
la aan Willem Rettich in Amsterdam en
van een werk voor fluit, hobo en fagot
aan Wolfgang Wijdeveld in Amsterdam.
Vakbeurs. De burgemeester van
Utrecht zal op 6 januari de vijfde winter-
vakbeurs voor koffers en lederwaren ope
nen die in de jaarbeursgebouwen op het
Vredenburg wordt gehouden. Er zullen 82
Nederlandse firma's exposeren.
Onderscheiding. Ter gelegenheid van
het 40-jarig bestaan van de vereniging
„Hendrick de Keyser" is jhr. A. van Len-
nep, penningmeester, benoemd tot officier
in de orde" van Oranje-Nassau. Jhr. Van
Lennep ontving de onderscheiding yit han
den van dr. M. J. Prinsen, Commissaris der
Koningin in de provincie Noordholland.
Hechtenis verlengd. Een verzoek tot
invrijheidstelling van de Tilburgse musi
cus, die verdacht wordt van spionage, is
door de rechtbank te Breda afgewezen. De
hechtenis werd voorlopig verlengd met
dertig dagen.
Miljoen buitenlandse bezoekers. Vol
gens gegevens van Centraal Bureau voor
de Statistiek werden van 1 januari tot en
met eind september 1957 meer dan een
miljoen buitenlandse bezoekers, met Duit
sers, Engelsen en Amerikanen voorop, in
de gastenboeken van hotels en pensions ge
registreerd, een toeristisch hoogterecord
voor ons land. Ook het aantal Franse toe
risten liep opnieuw omhoog. Het bezoek
van Belgen, Zweden en geallieerde ver
lofgangers uit West-Duitsland daarente
gen is teruggelopen, hetgeen door de
ANW ten zeerste wordt betreurd.
WASHINGTON (UP) Het Amerikaan
se ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft aan de Indonesische regering doen
weten, dat de publicatie van het commu
nistische plan de campagne voor een
machtsovername in Indonesië niet ten doel
had de indruk te wekken, dat de anti-
Nederlandse campagne in Indonesië door
de communisten is geïnspireerd.
De USIA (United States Information
Agency) publiceerde onlangs de voornaam
ste inhoud van een boek, geschreven door
de Indonesische communist Aidit, waarin
een plan de campagne werd ontwikkeld
voor subversieve maatregelen om de macht
in Indonesië in handen te nemen.
Van de zijde der Indonesische regering
was men hierover zeer gebelgd. Men ver
klaarde géén bezwaren te hebben tegen de
bespreking en publicatie van een uittreksel
van het boek, doch te menen dat de
„analyse" die de USIA eraan toegevoegd
had, waarin een vergelijking getrokken
werd met de machtsgrepen in Oost-Europa,
impliceerde, dat de gehele anti-Neder
landse campagne door de communisten
beheerst wordt.
Tot overmaat van verwarring gaf de
USIA voor de Amerikaanse pers slechts
een samenvatting van drie bladzijden uit,
doch voor het buitenland publiceerde men
een üitv.óêriger commentaar, zogenaamd
geschreven door George Benson. Deze
heer Benson "bestaat echter niet.
De Indonesische ambassade was uiter
aard belangstellend, de identiteit van
George Benson te ontdekken en stelde
daarbij vast, dat dit een van de verschil
lende pseudoniemen is, waarvan zich de
USIA bedient in zijn dienst voor het bui
tenland. Op de vraag, waarom de USIA
dergelijke schuilnamen gebruikt,, ver
klaarde een woordvoerder der Ameri
kaanse regering, dat dit geschiedde om de
commentaren te kunnen geven onder een
„goed Amerikaans klinkende naam".
(AFP) Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft vrijdag op zijn persconferentie
categorisch tegengesproken, dat de Ame
rikaanse regering in Djakarta een aanbod
tot bemiddeling in het conflict tussen
Indonesië en Nederland over de kwestie-
Nieuw-Guinea heeft gedaan.
DJAKARTA (AFP) Volgens radio-
Indonesië is vrijdag een groep Indonesi
sche officieren naar de VerenigdeStaten
vertrokken, waar zij een opleiding zullen
krjjgen, die negen maanden duurt.
(ANP) De minister van Voorlichting
Sudibjo heeft na een vergadering van vijf
DE FRANSE FILMER André Cayatte is
meermalen in deze rubriek met ere ge
noemd. Sinds „Wij zijn allen moordenaars"
heeft de naam Cayatte een goede klank
gekregen voor de filmliefhebbers. Cayatte
betekende een positief geluid. Hij had wat
te zeggen. Hij beweerde iets. Hij beweerde
in feite een heleboel en hij motiveerde het,
hij droeg-er bewijzen voor aan, hij formu
leerde een aanklacht, hij hield een requisi
toir, hij sprak een gedegen oordeel uit. Hij
vonniste niet. Hoe scherp hij ook stelling
nam - tegen de doodstraf, vóór de ver
waarloosde jeugd; tegen de voosheid
in de rechtspraak - altijd was er nog
een weldoende mildheid te onderken
nen in zijn betoog. Hij probeerde te-
begrijpen. Hij hield rekening met de men
selijke fouten, gebreken, vergissingen. Wan
neer men een film van André Cayatte ging
zien, wist men dat deze man achter de
inhoud stond van hetgeen hij ons vertelde.
Het was of dat hem inspireerde bij het in
beeld brengen van wat hem voor het oog
zweefde. Want al wist hij wat hij wilde,
iets eoncreet aanschouwelijk maken is al
tijd nog iets anders dan in de geest zien
hoe men het wil hebben. Cayatte greep
het filmmedium aan om zijn gedachten uit
te drukken. Hij stelde een situatie en werk
te deze scherp omlijnd, helder en onmid
dellijk uit. Hij hanteerde de camera als
de schrijver zijn pen. Het was voor hem
de manier om uit te drukken wat hem
bewoog. Op een film van Cayatte kon men
zich spitsen. Niet in het minst ook, omdat
Cayatte het analytisch vermogen bezat van
de jurist en het diagnostisch van de arts,
die hij van professie was. Hij ontleedt en
geeft de middelen aan ter verbetering. En
hij doet dat met een bewonderenswaardig
gebruik van zijn intellect en fantasie.
DE FILM „OOG OM OOG", die men
thans in Studio te Haarlem kan zien, is
bepaaldelijk afwijkend van wat we van
Cayatte gewend zijn. Ditmaal vergenoegt
de cineast zich ermee een situatie op te
roepen en er de gevolgen van te vertonen.
De siuatie is ongewoon genoeg óm u te
blijven intrigeren, maar ze boeit toch min
der dan we gewend zijn: de afloop is
namelijk te gerekt. We ontmoeten een chi
rurg, die werkt in een ziekenhuis in de
Orient. Op een avond wordt zijn hulp in
geroepen. Hij is moe. Hij verwijst de man,
die zijn dienst zoekt, naar het ziekenhuis.
De man rijdt in een gammel autootje. Hij
vervoert daarin zijn vrouw, maar op weg
naarhet ziekenhuis krijgt de auto panne
en de vrouw sterft, omdat ze niet snei
genoeg wordt behandeld. De chirurg hoeft
het zich niet te verwijten. Zijn assistent
stelde een verkeerde diagnose, maar afge
zien daarvan zou naar alle waarschijnlijk
heid het leven van de vrouto nauwelijks te
redden zijn geweest. Toch trekt de chirurg
het zich aan. Het wordt langzaam een
obsessie, wanneer de echtgenoot van de
overleden vrouw hem met herinneringen
aan die ongeluksavond blijft achtervolgen.
De chirurg zoekt de man op. Geheel de
sfeer ademt reeds vergelding, maar de
man uit zich niet. Zeer geraffineerd lokt
hij de dokter weg uit het ziekenhuis en,
speculerend op het eergevoel van de medi
cus, doet hij hem stranden in een bergdorp
aan de rand van de woestijn. De chirurg
kan de man niet loslaten. Hij wordt ge
kweld door wroeging en dat temeer, omdat
hij geen verwijt te horen krijgt. Samen
met de man trekt hij de woestijn in. Zij
zullen de kortste weg nemen naar Damas
cus. Geleidelijk aan wordt het duidelijk
dat de chirurg moet worden gefolterd tot
het uiterste. Bewust zoekt de man beider
ondergang. Hij wil de chirurg tot wanhoop
brengen, hij doet dat ook. Dan is er geen
uitweg meer. Versmachtend van dorst, ver
dwaald in de woestenij van zand en rotsen,
zullen zij ten prooi vallen aan de gieren.
Eerst de man. Later de chirurg.
TOT DE TOCHT door de woestijn weet
Cayatte ons te intrigeren met de onheil
spellende geestelijke emoties van beul en
slachtoffer, die elkaar zoeken en vinden,
die niet zonder elkander kunnen, omdat
het lot hun leven ineen weeft. Bewonde
renswaardig is het zeker hoe die sfeer
wordt geschapen, men lette eens op het
natuurlijk aanwenden van het geluid, de
beklemming van het niet uitgesprokene,
de morele aantasting van de chirurg, die
eerlijk wil zijn tegenover zichzelf en de
man, wiens enig doel tenslotte blijkt te
zijn een barbaarse wraak. Maar wanneer
die wraak zich gaat voltrekken verliest
Cayatte zich in een vulgarisering la
Clouzot, met veel sadisme en weinig ge
zond verstand. Daar laat hij de positieve
norm van de menselijke goedheid los en
overtuigt meteen een heel stuk minder. Hij
De chirurg- (Curd Jürgens) en de
wreker (Folco hulliin de jongste film
van André Cayatte „Oog om oog".
(Ingezet in Studio te Haarlem),
verloochent een deel van zichzelf, een deel
ook van de artisan. Zodoende wint hij
het pleit niet, al zal de oprechte filmlief
hebber hem in veel kunnen bewonderen
en zijn technische uitdrukkingsvermogen
dan toch nog als een niet onbelangrijke
factor in de waardering laten meetellen.
Maar gaaf is de film niet. Dat gezegd zijnde
blijft de lezer de keus: deze film van
Cayatte gaan zien of niet. Voor wie geïn
teresseerd is in deze cineast luidt het ant
woord: zien. Voor wie geïnteresseerd is in
de filmkunst geldt hetzelfde met inacht
neming van de bezwaren, welke ik meende
te móeten opperen.
uur van het kabinet aan de pers meege
deeld, dat er niet gesproken is over de reis
van president Sukarno naar een aantal
Aziatisch-Afrikaanse landen. Volgens niet-
officiële berichten vertrekt de president
maandag voor een vijfdaags bezoek aan
India, dat zal worden gevolgd door een
bezoek van vier dagen aan Egypte.
De minister van Buitenlandse Zaken
Subandrio zal het staatshoofd vergezellen
op dit eerste deel van zijn reis, die vijftig
dagen zal duren. Hij gaat ook naar Paki
stan, Birma, Ceylon en Japan. De militaire
commandanten van Noord-Sumatra en- de
Molukken, de luitenant-kolonels Djamin
Gintings en Pieters, zullen naar gemeld
wordt, de gehele reis meemaken.
Het invloedrijke nationalistische dag
blad „Merdeka" heeft er vrijdag bij de
communistische partij op aangedrongen
een „overtuigende verklaring" uit te geven
over de loyaliteit van- de partij ten op
zichte van het land en haar ernst en ver
mogen om bij te dragen in de pogingen tot
handhaving van een rustige toestand
gedurende de afwezigheid van president
Sukarno.
„Gewoonlijk is de communistische partij
zeer ijverig in het uitgeven van verkla
ringen over verschillende gebeurtenissen.
Zij moet thans niet het stilzwijgen be
waren wanneer stemmen en waarschu
wingen iedere dag duidelijker worden".
„Merdeka" verwees naar de verklaring,
die de voorzitter van de socialistische
partij, Sutan Sjahrir, heeft afgelegd, dat
een „Communistische greep naar de macht
tijdens Sukarno's afwezigheid burgeroor
log tot gevolg zou hebben".
(Reuter) Het Indonesische blad „Keng
Po" heeft vrijdag bericht, dat zes buiten
landse scheepvaartmaatschappijen verlof
van de Indonesische regering hebben ge
kregen om de verbinding tussen de eilan
den van Indonesië te onderhouden. Het
blad schreef dat de minister van Scheep
vaart, Nazir, had gezegd, dat dit de West
duitse Hapag is, de Japanse „Tokio Sen-
pakoe", de Britse „Blue Funnel", de Ame
rikaanse Isthmian-Line" en ondernemin
gen uit Polen en Joegoslavië.
De Hapag en de Japanse maatschappij
waren reeds tien dagen geleden begonnen.
Nazir verwachtte eind januari 26 Japanse
schepen in Indonesië met een totaal ton
nage van 75.000 ton. Naar verwachting
zouden in maart alle verbindingen hersteld
zijn. Het charteren van de Japanse sche
pen kostte een Wi miljoen Nederlandse
guldens, maar dit was slechts een-derde
van de vier miljoen transfers-onkosten en
winst, die de K.P.M. anders maandelijks
binnenkreeg.
(ANP) Volgens uit Ambon in Djakarta
ontvangen berichten is op oudejaarsavond
een kustvaartuig met 100 passagiers aan
boord tussen Ambon en Spapru in de
Molukken gezonken. Tot dusverre konden
40 personen worden gered. Tot donderdag
werden 16 lijken geborgen.
Inwoner van Lisse overleden
Te Balkbrug is de 7-jarige Koert
Bakker bij het spelen op de straatweg
langs de noordkant van het kanaal aan
gereden door een vrachtauto. Het kind
werd een twintigtal meters meegesleurd en
stierf aan de opgelopen verwondingen.
In het R.-K. Ziekenhuis te Alkmaar is
op 75-jarige leeftijd overleden de heer T.
Zuidema uit Franeker. Hij werd bij een
aanrijding op de avond van tweede kerst
dag op de Kennemerstraatweg te Heiloo
zeer ernstig gewond. Zijn 65-jarige echtge
note werd bij dit ongeluk op slag gedood.
De 6-jarige Koert Bakker te Balkbrug,
gemeente A v e r e e s t, is bij het spelen
tegen een passerende personenauto ge
lopen en zodanig gewond, dat hij ter
plaatse is overleden.
Op de grote weg Utrecht—Den Bosch is
onder Beesd bij een autobotsing de 16-
jarige V. uit Lisse omgekomen. Hij zat
in een personenauto, bestuurd door P. uit
Lisse, die bij het inhalen op een tegenligger
botste. Zowel P. als de 16-jarige V. uit
Lisse, die naast hem zat, werden zeer ern
stig gewond. V. is in de loop van de nacht
overleden in het ziekenhuis te Culemborg.
De inzittenden van de tegenligger, ook een
personenauto, de heren B. en K. uit Den
Haag, werden licht gewond. De beide auto's
werden totaal vernield.
De heren T. W. Telkamp en H. Wolden-
dorp, die deel uitmaken van de vijf leden
tellende communistische fractie in de raad
van de gemeente Beerta, hebben een brief
aan de raad gericht waarin zij mededelen
dat zij voor het raadslidmaatschap be
danken. Hiervoor werd geen reden ver
meld. Vermoedelijk staat dit bedanken in
verband met de onenigheid in het C P N -
partijbestuur.
