Vil
hl
Iderom
Nu ook
Haagse Comedie begint 1958
met een blijspel uit 1598
r THALIA x
Beverwijk ongerust over de
houding van Heemskerk
Vervangende grond dringend nodig, maar
realisering IJmond-plannen mag er niet onder lijden
enkele paren
verkoop
in
steun- en
gemakschoenen
Receptie in een periscoopruimte
DONDERDAG 9 JANUARI 1958
In februari gaan de
snijbranders er in
Half jaar daarna is het
gevaarte verdwenen
Virginia-aroma onbeperkt dóór
Contactavond ADO
I
I
-
é%rh At&fóndM de (jowkefbokkeM
Heemskerks bevolking nam
met ruim 1000 zielen toe
Noorse tanker wordt
meteen na stapelloop
opgelegd
SCHOENHANDEL
VEEL LEVEN OM NIETS"
Kapitein van „Zuiderzee'"
schuldig geacht aan
aanvaring
Briljant spel
Gladstone
Silk Filter, de
sigaret met 2
pluspunten, 't Duurste
iilter, de puurste tabak,
Gladstone met SILK FILTER
garandeert koel, mild en goed
roken en laat tóch het verrukkelijke
In de vergadering van 11 december
1957 aanvaardde het IJmondadviescolle-
ge een preadvies inzake het vraagstuk
van de vervanging van agrarische gron
den in de IJmond Noord. Tevens besloot
het adviescollege de raden der onderschei
den gemeenten krachtens het preadvies
aan te bevelen om in gemeenschappelijk
velband met de raden van de twee be
trokken I-Jmondgemeenten met de grootst
mogelijke nadruK er bij de regering de
Staten-Gereiaal en de Provinciale Staten
van Noordholland op aan te dringen, dat
het duingebied van 110 ha, gelegen aan
de binnenzijde van de duinreeks ten wes
ten van de Beverwijkerstraatweg zo spoe
dig mogelijk ten bate van gedupeerde
agrariërs als vervangende grond wordt
aangewezen en cultuurrijp gemaakt. Ten
zij uit een door een in overeenstem
ming met de Gedeputeerde Staten van
Noordholland samen te stellen com
missie van deskundigen ingesteld diep
gaand onderzoek wordt aangetoond, dat
hiervan werkelijk verontreiniging van het
grondwater het gevolg zou zijn. Voorts
werd geadviseerd de door het Streekplan
IJmond (noord) aangewezen strook duin-
grond, ter oppervlakte van 40 ha, zo spoe
dig mogelijk cultuurrijp te maken en aan
gedupeerde agrariërs beschikbaar te stel
len. Ten derde werd aangeraden ten be
hoeve van gedupeerde agrariërs hetzij
rechtstreeks, hetzij volgens opschuifsy-
steem, prioriteit te verlenen bij de uitgif
te van gronden in de IJsselmeerpolders.
B. en W. van Beverwijk stellen de raad
voor dienovereenkomstig te besluiten.
Hierbij merken zij op, dat naar hun
mening de evenwichtige ontwikkeling van
het IJmondgebied en met name de reali
sering van de wijken „Oosterwijk" en
„Meerestein" niet opzettelijk in gevaar
mag worden gebracht, door de door het
adviescollege aanbevolen maatregelen van
de betrokken instanties af te dwingen.
De uitvoering van deze plannen dient
door de betrokken gemeenten met kracht
te worden voortgezet of ter hand genomen
met gebruikmaking van de aanwezige
mogelijkheden om de verdreven tuinders
schadeloos te stellen, dan wel in staat te
stellen hun bedrijven elders voort te zet
ten.
Te dezen opzichte zijn B. en W. met
zorg vervuld omtrent de door de raad
van de gemeente Heemskerk aangenomen
houding, „waardoor de evenwichtige ont
wikkeling van het IJmondgebied in ge
vaar wordt gebracht". (De raad dier ge
meente sprak op 27 juni 1957 als zijn me
ning uit, dat hij aan de daadwerkelijke
realisering van het over de grens der ge
meenten Beverwijk en Heemskerk gesitu
eerde plan „Meeresteyn", alleen mede
werking zal verlenen, indien het IJmond-
adviescollege, de raad van Heemskerk
de overtuiging kan geven, dat in voldoen
de mate vervangende gronden aanwezig
zijn).
Tezamen met het college van burge
meester en wethouders der gemeente
Heemskerk hopen B. en W. van Bever
wijk zich binnenkort omtrent de uitvoe
ring van het plan „Meeresteyn" opnieuw
te beraden.
Dagen van Velserbrug geteld
NAAR WIJ VERNEMEN wordt er door
Rijkswaterstaat volgende maand begon
nen met de afbraak van het noordelijk ge
deelte van de Velser spoorbrug. Men denkt
ongeveer twee maanden nodig te hebben
voor dit deel der slopingswerkzaamheden
de brug wordt met snijbranders in mo
ten gesneden waarna ongeveer vier
maanden later de hele brug opgeruimd
kan zjjn.
Direct, wanneer de noordelijke helft
van de brug verdwenen is, zal het noor
delijk landhoofd worden weggegraven en
vervolgens zaJ ook de pijler worden afge-
MET OF ZONDER SILK FILTER: GLADSTONE HOUDT DE SMAAK WAAR U VAN HOUDT!
De Heemskerkse voetbalvereniging
..ADO" houdt op dinsdag 14 januari in zaal
Kloes een contactavond voor haar leden en
donateurs. De hoofdschotel zal bestaan uit
klaverjassen.
ADVERTENTIE
WSPPS!*'»'1! M.
aandacht voo
Uw speciale
onze
TOMPOUCEN 21 ct. p stuk
samengesteld uit slagroom en
banketbakkersroom.
IETS APARTS VAN
zoor li
l-l.
KENNEMERLAAN 88, IJMUIDEN, TELEFOON 5520
broken, waarna de verbreding van het
Noordzeekanaal aan de Noordzee voort
gang kan vinden met de verbetering der
toegankelijkheid van de Hoogovenhavens
Reeds voor de Velser tunnels werden
geopend, was Rijkswaterstaat met voor
bereidingen tot de afbraak van de brug
bezig. Hier kwam enige stagnatie in door
de vraag, wie de brug zou moeten slopen:
het Rijk of de Spoorwegen. Thans is de
beslissing gevallen, dat Rijkswaterstaat de
slopingswerkzaamheden voor zijn reke
ning zal nemen.
De bevolking van de gemeente Heems
kerk is in 1957 met 1008 toegenomen,
waardoor het aantal inwoners op 1 januari
1958 7699 bedroeg.
Er was verleden jaar een vestigingsover
schot van 841 en een geboorteoverschot van
167 personen. In 1957 werden bovendien
te Heemskerk nog 190 (154) kinderen ge
boren, waarvan de ouders elders hun
woonplaats hadden.
Verleden jaar werden 84 (40) huwelij
ken voltrokken, 1 (geen) echtscheiding
werd ingeschreven en 9 (9) kinderen als
levenloos aangegeven.
In 1957 vertrokken naar het buitenland
24 (22) personen. De tussen haakjes ge
plaatste cijfers hebben betrekking op het
jaar 1956.
OSLO (UP) De situatie voor de Noor
se tankervaart is nog .teeds zeer moeilijk.
Een nieuw schip van 23.000 ton, dat later
deze maand afgeleverd zal worden aan de
scheepvaartmaatschappij Knudsen O.A.S.
te Haugesund, zal onmiddellijk opgelegd
worden. In totaal zijn tot dusverre 26 Noor
se tankers in diverse havens opgelegd als
gevolg van de lage vrachttarieven.
ADVERTENTIE
Kennemerlaan 61 llmuiden
In de grote periscoop
ruimte van het Centraal
Laboratorium van Verifica
tie 's Rijkszeeinstrumenten
is het 100-jarig bestaan ge
vierd van de Dienst Verifi
catie Rijkszee- en Lucht
vaartinstrumenten.
Aan de muren hingen
grote krijttekeningen, die
de historische feiten van
deze belangrijke en onmis
bare dienst kleurig in beeld
brengen.
De directeur van de
dienst, ir. M. G. A. Haale-
bos, schetste in zijn feest
rede de geschiedenis van de
dienst gedurende een eeuw.
De technici begonnen op
een stoffige zolderkamer
van de academie te Leiden.
Al spoedig werd het werk
van de dienst zo uitgebreid
dat men na drie jaar naar
een grotere ruimte moest
omzien, die werd gevonden
in de Leidse sterrewacht.
Later werd een afzonder
lijk gebouw voor de verifi
catie gesticht en thans huist
men in enkele ruime ge
bouwen aan de Maaldrift,
tussen Wassenaar en Lei
den.
De vlagofficier materieel
marine, schout bij nacht W.
J. Kruys, memoreerde en
kele feiten uit het verleden.
Vroeger kwam het vaak
voor dat de vloeistofcom-
passen werden bijgevuld
met de meest vreemde
vloeistoffen. Soms ging er
zelfs jenever in, zodat de
roerganger nogal eens een
gratis oorlam kreeg.
Namens het personeel
bood ir. G. J. Flim, een van
de directieleden, een herin
neringsalbum aan.
De technicus F. J. van
Milaan dacht ook aan de
eerste jaren van zijn carriè
re bij deze dienst, toen hij
moest werken met een oude
voltmeter en een wrakke
ampèremeter. „Dat was al
les wat we bezaten".
Hij bood de directie, even
eens namens het personeel,
'n gestyleerd herinnerings-
schild aan.
Na de personeelsreceptie
was er gelegenheid het be
drijf te bezichtigen en een
film te zien over de werk
zaamheden. Een strijkje,
bestaande uit leden van de
marinierskapel, zorgde voor
gezellige muziek.
Om 4 uur begon de offi
ciële receptie, waarbij vele
hoge marine-autoriteiten
van hun belangstelling blijk
gaven.
ADVERTENTIE
(de tong als wapen) zonder geldige in
houd. Beatrice en Benedick menen volko
men oprecht te zijn in hun afkeer van het
andere geslacht en van elkaar, maar zij
zijn de daardoor sympathie verdienende
slachtoffers van een obsessie. Het leuke
van „Veel leven om niets" is, dat zij door
een geforceerde samenloop van uiterlijke
omstandigheden, een amusante samen
zwering van hun vrienden en vriendinnen
namelijk, tot erkenning van hun ware ge
voelens worden gebracht. In beide geval
len wordt de liefde geboren uit ijdelheid
en dus toch als een innerlijk proces! Zij
protesteren aanvankelijk te veel en te
luid, zoals alleen mensen kunnen doen die
zich verzetten tegen gevreesde aantrek
kingskracht. Dat bepaalt de sfeer van het
blijspel, waarin Don John (bij de Haagse
Comedié zonder enige reden Don Juan ge
heten) een organische functie heeft.
In een prachtig decor van Harry Wich,
waarvan ik alleen het touwgordijn ter
camouflage van de helaas noodzakelijke
changementen niet kan bewonderen,
wordt er een stralende, spirituele voor
stelling van gegeven, waarvoor men re
gisseur Cees Laseur oprecht dankbaar
moet zijn. Elisabeth Andersen is een idea
le Beatrice: briljant, jeugdig, spotziek,
haar gekunstelde tekst zo lichtvoetig spre
kend, met behoud van ernst in de onder
toon, als Shakespeare gewenst zou hebben
als hij het bestaan van actrices had ge
kend. De rol van haar tegenspeler Bene
dick wordt door Guus Hermus als gast bui
tengewoon genuanceerd vertolkt, met be
studeerde onverschilligheid eerst, met ver
tederende dwaasheid vervolgens. Hoogte
punt van de opvoering is misschien de te
genstelling in de bewustmaking van hun
voordien onderdrukte gezindheid. Voor
de monologen maakt laatstgenoemde even
als Gielgud gebruik van een marionet, of
liever een handpop, een als symbool te
verantwoorden hulpmiddel. Maria de Booy
is de lieve Hero, een aandoenlijk model
van heilige onschuld, Jules Croiset een
wat erg jeugdige Claudio en Camille de
Vries een schalkse kamenier.
De rest van het ensemble mag dan geen
onverdeelde bewondering genieten, men
kan toch genieten van enkele kostelijke
typeringen, vooral van Joris Diels en Jo-
han Valk als de waardige en beminnelij
ke gastheer en een wijze pater. Frans
Vorstman is stellig meer dan aanvaard
baar als de Prins van Arragon en Bas ten
Batenburg voldoet als de handlanger van
de duivelse bastaard Don John, als hoeda
nig Jan van der Linden zijn rol voor al te
notoire overdrijving vrijwaart. Voor de
kluchtige vrolijkheid wordt gezorgd door
Max Croiset en Albert de Mol als de dure
termen radbrakende gerechtsdienaars
een verrukkelijk stel. Het is jammer, dat
de anderen bij lange na niet aan de ge
noemden gelijkwaardig zijn. Over de ver
taling van Gerard Messelaar, die talrijke
spitse woordspelingen en gracieuze for
muleringen bevat, waarin de vele obsce
niteiten klinken zoals ze bedoeld zijn, zou
ik geen oordeel durven vellen zonder een
nauwkeurige vergelijking van zijn tekst
met de oorspronkelijke, Het lijkt mij
geenszins zijn schuld, dat het tempo over
het algemeen wat traag aandoet. Als de
voorstelling is ingespeeld, zal de vaart
er wel inkomen.
David Koning
De Haagse Comedie is het jaar 1958
begonnen met een voorstelling, die hoe
wel geenszins volmaakt tot mijn beste
toneelherinneringen zal blijven behoren,
namelijk van „Veel leven om niets"
(Much ado about nothing) van Shakespea
re, tot welke keuze men vermoedelijk
kwam door het succes van de in vele op
zichten als voorbeeld gediend hebbende
opvoering, die Sir John Gielgud en Peggy
Ashcroft er ook in ons land van gegeven
hebben. Het merkwaardige feit doet zich
voor, dat in die Engelse vertoning vele
rollen karakteristieker bezet waren dan
nu het geval is, maar dat ik desondanks
(of misschien juist daardoor?) veel meer
heb genoten bij wat ons door Cees Laseur
en de zijnen wordt aangeboden. Het lijkt
wel of de vertaling van de titel daar een
aanwijzing voor inhoudt, want „much
ado" betekent letterlijk „veel drukte" en
die heerste er bij het gezelschap uit
Stratford inderdaad, doch nu krijgt men
prikkelender het gevoel dat al dat „le
ven" in die zin inderdaad een menselijke
Elisabeth Andersen en Guus Hermus
vervullen welsprekend de hoofdrollen in
Veel leven om niets" van Shakespeare
bij de Haagse Comedie.
manier van leven i§, althans was. En iets
dergelijks geldt voor de tweede helft, want
waar het eigenlijk allemaal om te doen
is de intriges rond een voorgenomen
huwelijk legt hier inderdaad geen druk
op de weegschaal, die het evenwicht van
het ware blijspel moet registreren.
Die intrige is door Shakespeare aan
een verhaal van Matteo Bandello ont
leend: de onschuldige Hero wordt, nota
bene terwijl zij in de kerk aangetreden
staat voor de huwelijksinzegening, door
de misleide Claudio van onzedelijk gedrag
beschuldigd. Hij doet zulks als gevolg van
een bedriegelijk spel, dat is aangesticht
door de kwaadaardige Don John, een van
afgunst zwarte schurk, die voor zijn door
lopend wangedrag geen ander motief
heeft, dan dat hij deze rol in het stuk
moet vervullen. Geen enkel blijspel kan
het zonder machinaties stellen. Óndanks
dit liederlijk voorbereide en strikt geno
men onvergefelijke schandaal komt naar
soortgelijke traditie tenslotte alles goed.
Men kan het met recht een vreemde cop-
structie noemen, dat Shakespeare deze
aanleiding alleen maar heeft gebruikt om
twee figuren van eigen vinding naar vo
ren te schuiven, die volkomen onze aan
dacht en gelukkig ook onze sympathie in
palmen, de twee misogamisten Beatrice
en Benedick, gezworen tegenstanders van
het huwelijk dus, die een virtuoos duel
met louter geestkracht uitvechten totdat
zij elkaar in het hart treffen en eendrach
tig de overwinning vieren op hun weder
zijdse afkeer. Shakespeare schreef „Veel
leven om niets" in 1598, toen hij vrijwel
het toppunt van zijn kunnen had bereikt.
Hij openbaarde hierin achter de galante
maskers van zijn tijd een diepe wezens
trek: zijn overtuiging dat met een para
frase op een conclusie van de latere dich
ter Coleridge de vrije wil zich richt
naar innerlijke noodzaak. De wijze waar--
op de beweegredenen van hart en ver
stand tot eensgezindheid worden gebracht
vormt de zeldzame attractie van dit vaak
(en vroeger ook door mij) miskende mees
terwerk.
Woorden, woorden, woorden... ja, in
derdaad „Veel leven om niets" is een vir
tuoos woordenspel. De vertaler Gerard
Messelaar wijst in zijn inleiding in het
programma op het veelzijdig taalgebruik,
op het typerende -voorkomen van het
spitse en het poëtische, het plechtstatige
en het parodistische woord. Hij verzuim
de daar echter het belangrijkste aan toe
te voegen: dat dit woordenspel het pro-
dukt is van een gerijpte beschaving, de
schitterende uitkomst van de renaissance,
waartoe de ten tonele verschijnende prin
sen behoren. Zij hebben geleerd het woord
te hanteren om door naamgeving macht
te verkrijgen over hun gewaarwordingen.
Het Elizabethaanse tijdperk, waarin
Shakespeare leefde en werkte, was een
periode van ontdekkingen in de buitenwe
reld zowel als op het gebied van het in
wendige van de mens. Geen eeuw in de
geschiedenis heeft nog eens een dusdani
ge verrijking van beschrijvingskunst en
registratiemiddelen opgeleverd. Men
haalde niet alleen goud en zilver binnen
uit verre wingewesten, men vormde ook
een zich voortdurend vermeerderende,
onvergankelijke taalschat. De edellieden
in dit stuk spelen met het woord: zij wa
gen er stoutmoedige vergelijkingen mee,
zij vinden er veelbetekenende toepassin
gen voor, zij onderzoeken het op dubbel
zinnigheid. Hun cultuur (overigens snel in
een decadente cultus ontaardend) krijgt
relief door het optreden van eenvoudige
lieden uit het volk, die er nog niet aan toe
zijn met het woord te verkeren en het dan
ook op lachwekkende wijze verkeerd ge
bruiken. Maar het woord speelt ook met
de edellieden, doordat zij handelen volgens
in hun geest geprente denkbeelden. Het is
de aloude kwestie, wie zich meester mag
noemen en wie slaaf, waarover dit blij
spel in wezen handelt.
Zoals in alle werken van Shakespeare
en bovendien in overeenstemming met de
ongeschreven wetten van de komedie
wordt hierbij een gezonde correctie op on
matigheid toegepast. Mannelijkheid is
weggesmolten in hoffelijkheid, wordt er
gens gezegd de mens is een speelbal
van een mode, hij schermt met begrippen
Vier maanden intrekking van sijn
diploma geëist
De hoofdinspecteur voor de scheep
vaart, de heer J. Metz, heeft de Raad voor
de Scheepvaart voorgesteld het diploma
van kapitein F. van D. van de coaster
„Zuiderzee" in te houden voor de tijd van
vier maanden.
De heer Metz was van oordeel, dat het
aan een grof plichtsverzuim van deze ka
pitein te wijten is, dat zijn schip, op 16
maart van het vorige jaar op de Noordzee
vlak voor Hoek van Holland in aanvaring
is gekomen met het 5000 ton metende
Griekse stoomschip „Elias G. Kulukun-
dis".
De kapitein was, zo vertelde deze ter zit
ting, naar beneden gegaan om de boots
man te roepen en had de navigatie overge
laten aan een Spaanse roerganger. Ter
wijl hij beneden was ramde de „Zuider
zee" het Griekse schip in de flank. De ka
pitein had, toen hij naar beneden ging, uit
gekeken, maar had geen schip in de buurt
gezien. Naar zijn mening volgde de aanva
ring ongeveer vijf minuten later.
De zeeloods van de „Kulukundis", ver
klaarde, dat de bemanning van dit schip
al een kwartier tevoren de „Zuiderzee"
had opgemerkt. Maar er was geen aanlei
ding tot bijzondere manoeuvres geweest,
omdat de schepen vrij van elkaar zouden
blijven als er niets gewijzigd werd. Hij
had echter plotseling de „Zuiderzee" naar
stuurboord zien uitgaan en toen was h et
te laat om de aanvaring te voorkomen.
Mr. J. Wicart, verdediger van kapitein
Van D., kwam aan de hand van voor de
Rotterdamse rechtbank afgelegde ver
klaringen tot de conclusie, dat de schuld
van de aanvaring niet bij de „Zuiderzee"
maar bij het Griekse schip moet liggen,
dat naar zijn mening een plotselinge bak
boordmanoeuvre gemaakt moet hebben.
De raad zal in deze zaak schriftelijk uit
spraak doen.
ADVERTENTIE
m het theater met de beste films
vertoont VRIJDAG 8 uur, ZATERDAG
en ZONDAG 7 en 9.15 uur
DE VLOEK VAN FRANKENSTEIN
in kleuren
Een super-thriller van adembenemende
spanning en beklemming.18 j.
MAANDAG, DINSDAG en
WOENSDAG 8 uur
ERROL FLYNN in
DE STRIJD
IN DE BURMA-JUNGLE
Zij vochten zich een bloedige weg
door de vreselijkste wildernis
ter wereld 18 jaar
ZONDAGMIDDAG 3 uur:
RANDOLPH SCOTT in
DE STAD DER DESPERADO'S
DONDERDAG 16 JAN - 8 uur
in slechis één speciale voorstelling
het meesterwerk van Pietro Germi
DE MACHINIST
HEDENAVOND 8 uur
de beroemdste operette van
JOHANN STRAUSS
DE ZIGEUNERBARON
in prachtige kleuren
