coopvaett
Niet ieder spastisch kind hoeft
een hopeloos geval te zijn
r
UNO wenst grotere bijdrage
van Nederland
BUISMAN
Van dag tot dag
coopvaett
Nieuwe therapieën bewijzen:
Voor sommigen is verlichting en
revalidatie mogelijk
raatótoel
^Hoe is het ontstaan
3
Het vergaan van de Pamir
Abnormale wervelstorm
hoofdzaak van ramp
de ideale zachte baaitabak
in de handige
plastic tabakszak!
DOUWE EGBERTS
Aomr
Palestijnse vluchtelingen
moeten geholpen worden
Vier kinderen overleden
na difterie-vaccinatie
Vliegtuig met A-bom zou
al in 1950 verongelukt zijn
Adenauer moet rusten
Op de
Men heeft de mond vol
Evacués worden snel uit
Singapore doorvervoerd
Gestrande „Iduna" kan
niet geborgen worden
Dit woord
GRIMMIG
WOENSDAG 15 JANUARI 1958
V.
Er is alle reden om verheugd te zijn
over het feit, dat een groot aantal respec
tabele wetenschapsmensen de handen in
elkaar hebben geslagen over de natio-
naliteitsgrenzen heen en onder ijzeren
gordijnen door om te ageren tegen het
gevaar van de kernproefontploffingen.
Niet minder dan negenduizend tweehon
derd vijfendertig geleerden van 44 ver
schillende nationaliteiten hebben aange
drongen op een UNO-overeenkomst tot
stopzetting der proeven, onder het argu
ment dat de toenemende hoeveelheden
radio-activiteit een gevaar voor de ge
zondheid en de normale voortplanting van
het menselijke geslacht inhouden, terwijl
het gevaar voor het uitbreken van een
atoomoorlog erdoor kan worden bevor
derd.
De opstellers van de petitie die ook
door Nederlandse deskundigen van goede
naam is ondertekend betogen dat het
nu nog tijd is, paal en perk te stellen aan
de proefnemingen, omdat de atoomwapens
nog slechts in handen zijn van drie mo
gendheden. Zij stellen zich dus voor dat
een eventuele stopzetting der proeven zal
kunnen leiden tot een beperking van het
monopolie dezer wapens tot de drie
landen, die ze hebben ontwikkeld.
Natuurlijk wil dat niet zeggen, dat de
ontwikkeling en toepassing van kernener
gie zullen moeten worden stopgezet; toch
vraagt men zich af wat de praktische mo
gelijkheden van een dergelijke overeen
komst zouden kunnen zijn. Wanneer de drie
atoombombezitters zouden overeenkomen,
geen proeven meer te nemen, zou dat
moeten betekenen dat zij geen verdere
toepassingen der kernenergie in oorlogs-
apparatuur meer zullen overwegen noch
onderzoeken, zodat de activiteit op het
gebied der kernenergie zich uitsluitend op
„vreedzaam" terrein zal bewegen.
Dit lijkt een moeilijk punt. De bewape
ning is namelijk gekomen op een niveau,
waar de civiele toepassing der kernener
gie en de militaire in elkander zijn ver
weven. Terwijl het geleide projectiel als
een geaccepteerd en bruikbaar oorlogs
wapen is toegevoegd aan de produktie-
schema's, vergt de ontwikkeling der ruim
tevaart (een vredesobject dus) eveneens de
constructie van geleide projectielen
kunstmanen, waarnemingsraketten en
tenslotte bemande ruimteprojectielen.
Beide toepassingen, civiel en militair,
wachten op het gebruik van de kernener
gie voor de voortbeweging. Op deze wijze
vervalt de grens tussen militair en vreed
zaam en spant men zich nog slechts in om
de kernenergie dienstbaar te maken aan
een transportdoel, dat zowel vreedzame
als agressieve gebruikswaarde zal hebben.
Men zou dus moeten aannemen dat de
tegen proefontploffingen agerende geleer
den slechts het oog hebben op de b o m,
zonder dat zij de verdergaande ontwikke
ling der kernenergie en haar toepassingen
op alle in aanmerking komende gebieden
des levens willen tegengaan.
De bom is inderdaad de eerste en te
gelijk de meest destructieve toepassing der
kernenergie geweest, doch men zou het zo
kunnen stellen dat zij een toepassing ver
tegenwoordigt die uit het oogpunt van
verdere ontwikkeling der gehele kern
wetenschap en kerntechniek een zijweg
betekent een doodlopende, afkeurens
waardige en nutteloze afdwaling naar een
verboden uiterste, zoals die ook bij vroe
gere uitvindingen mogelijk is geweest
doch niet altijd gevolgd is. Soms ook wél,
doch met een beperkte uitwerking die
geen tegenactie rechtvaardigde op grote
schaal.
Het voortbestaan der mensheid in het
geding komend, heeft men te maken ge
kregen met een overheersende, dwingen
de ethische factor. Dat zovele weten
schapsmensen die factor hebben verkozen
boven hun natuurlijke neiging om steeds
verder te gaan in het onbekende gebied
der wetenschappelijke mogelijkheden, be
tekent een halt tenminste voor die ene
weg, die naar de bom leidt. In zoverre
geldt die ethische factor dan toch zeker
voor ook alle andere, die functioneel in
dienst van het algemeen belang zijn.
LüBECK (Reuter) De vertegenwoor
diger van de Westduitse regering, Wese-
mann, heeft dinsdag voor de raad van
scheepvaart in Lübeck vei-klaard, dat de
Pamir is ondergegaan als gevolg van on
gelukkige omstandigheden en een abnor
male wervelstorm.
Niettemin geloofde hij, dat kapitein Die-
bitsch de Pamir, nadat het schip slagzij
was gaan maken door het verschuiven van
de lading gerst, meer stabiliteit had kun
nen geven als hij eerder zeil geminderd
had en de ballasttanks had laten vollopen.
Het zal wel nooit bekend worden, waar
om de gezagvoerder, die met 79 van de
opvarenden is verdronken, deze voorzorgs
maatregelen niet bijtijds heeft genomen,
verklaarde de regeringsvertegenwoordi
ger, die het voorts bijzonder tragisch
noemde, dat de wervelstorm verscheide
ne malen van richting veranderde en in
feite de Pamir, toen het schip probeerde
in veiligheid te komen, achterna trok en
inhaalde. Kapitein Diebitsch heeft kenne
lijk getracht zo snel mogelijk naar het
noorden uit te wijken en daarom wellicht
zo lang gewacht met het reven van de
zeilen.
ADVERTENTIE
DOVJWE
machte geurige
pijptabak
DEN HAAG De secretaris-generaal
van de Verenigde Naties. Dag Hammer-
skjoeld, heeft de heer Kemoularia van het
UNO-sccretariaat als zijn speciale verte
genwoordiger naar Nederland gezonden.
De heer Kemoularia zal mr. J. M. A. H.
Luns, maandag op het ministerie van
Buitenlandse Zaken een persoonlijke bood
schap van Hammerskjoeld overhandigen,
waarin de Nederlandse regering wordt
verzocht haar financiële bijdrage aan de
UNWRA, het UNO-bureau voor de Pales
tijnse vluchtelingen, te verhogen.
De Nederlandse regering heeft tot dus
verre 120.000 gulden per jaar bijgedragen
voor de leniging van de nood onder de
bijna 900.000 Palestijnse vluchtelingen.
Thans geven 23 (van de 82) UNO-leden
jaarlijkse bijdragen. De bijdragen komen
echter langzaam binnen en de reserves
zijn bijna uitgeput, zodat verdere inkrim
ping van het hulpprogramma niet kan
uitblijven. De UNO-Assemblée heeft de
secretaris-generaal opgedragen speciale
maatregelen te nemen om het tekort aan
te zuiveren.
GENèVE (UP) De vluchtelingenorga
nisatie had gehoopt, dit jaar weer enkele
duizenden een nieuw tehuis te geven,
maar geldgebrek dwingt tot ernstige be
perkingen in het program. Als er tegen
juni geen geld beschikbaar gekomen is,
zal er ook een einde komen aan het on-
(Van een onzer redacteuren)
Op een boerderij in de omgeving van Enschedé vond een gezinsverzorgster
onlangs een spastisch jongetje van negen jaar, dat in een dichtgebonden jute zak
onder de ouderlijke bedstee verborgen was. Toen zij het slachtoffer bevrijd,
en de moeder ter verantwoording geroepen had, biechtte deze laatste onder dikke
tranen op, dat het kind op last van de vader, altijd „in de zak" moest als er
bezoek kwam. De boer schaamde zich namelijk zo diep voor zijn onzindelijke,
halfverlamde en achterlijke zoontje, dat hij het zelfs voor zijn naaste familieleden
verstopte opdat niemand zijn „schande" zou aanschouwen.
Gelukkig is dit ge
val een hoge uitzon
dering, maar in vele
gezinnen kampt men
op een ander ni
veau toch met het
zelfde probleem. Er is
een kindje geboren,
dat zich eerst normaal
lijkt te ontwikkelen,
maar dan geleidelijk
achterblijft. Het grij
pen naar voorwerpen,
het zitten en het
krompraten blijft uit,
de bewegingen van
armen en beentjes
zijn doelloos en onge
controleerd, 't hoofdje
zakt telkens weer
naar voren of naar
opzij, als een geknak
te bloem. Tenslotte
wordt de dokter erbij
gehaald, die na lang
aarzelen de diagnose
stelt: cerebrale para
lyse. Een diagnose die
in feite een vonnis is,
want deze ziekte geld
of gold voor kort
nog als absoluut
ongeneeslijk. Spasti
sche kinderen zijn na.
melijk het slachtoffer
van een hersenbe
schadiging tijdens de
geboorte of tengevol
ge van een ziekte van
de moeder tijdens de
zwangerschap. Een
andere oorzaak kan
maar dit komt zeer
zelden voor een
hersenontsteking (encephalitis) in de prille
jeugd zijn. Maar altijd wordt er bij derge
lijke beschadigingen onvervangbaarher
senweefsel vernietigd, hetgeen zich wreekt
in verlammingen van spiergroepen in de
meest uiteenlopende lichaamsdelen, die
eigenlijk geen verlammingen, maar ver
stijvingen zijn. Kenmerkend voor de spas-
ticiteit is namelijk een enorme spanning
van de aangedane spieren en spiergroepen
dit in tegenstelling tot de kinderverlam
ming, die juist resulteert in een verslapping
der spieren. Maar het resultaat is in beide
gevallen, dat de patiënt zijn ledematen,
zijn tongspieren of welk ander deel van
zijn lichaam misschien ook, niet of
niet-doelmatig gebruiken kan en dus
een hulpeloze stakkerd wordt. Bovendien
beperkt de beschadiging zich maar zelden
tot de motorische hersenen; vaak (maar
lang niet altijd!) zijn ook die delen van het
brein, waarin het verstand zetelt, min of
meer aangedaan, met als gevolg achter
lijkheid, debiliteit of totale idiotie. Welk
een onafzienbaar leed het lot is van zulke
kinderen en van hun ouders, daarvan kan
men zich als normaal mens met gezonde
kinderen alleen maar een vage voorstel
ling maken.
Gelukkig is het aantal spastische kinde
ren verhoudingsgewijs gering. In Neder
land bijvoorbeeld doet zich per duizend
geboorten slechts ongeveer één geval van
hersenverlamming voor, zodat men in
tegenstelling tot de kinderverlamming
geenszins van een bedreiging der volks
gezondheid kan spreken, Anders dan polio
is de hersenverlamming voorts ook niet
besmettelijk. Maar dat sluit tevens in, dat
het als verschijnsel geen „spectacu
laire" ziekte is en, ergo: dat de massa (en
óók de overheid) er totnogtoe maar weinig
belangstelling voor hebben kunnen opbren
gen. Bovendien is het spastische kind, al
weer in tegenstelling tot het polio-patiën
tje, slechts in uitzonderingsgevallen te re
valideren, zodat het ook uit een oogpunt
van economisch rendement weinig zin
Deze jongen van zeventien jaar is een
spastische patiënt, die aanvankelijk
ook door de medici als zwaar achterlijk
beschouwd werd. Op een mytylschool
kreeg hij een heilgymnastische behan
deling en spraaklessen, die hem licha
melijk en geestelijk veel goed deden.
Daarbij bleek dat hij in feite een
bijzonder intelligente jongen is, die
dank zij het mytylonderwijs snelle
vorderingen maakt en een levendig
gevoel voor humor heeft. Men heeft
goede hoop dat hij zich later in een
eenvoudige administratieve betrekking
normaal zal kunnen handhaven.
heeft, hem met kostbare zorgen en behan
delingswijzen te omringen.
Moeilijke diagnose
Daar komt nog bij, dat zelfs de arts zich
wel eens verkijkt op een spastisch kind en
het ten onrechte als achterlijk of nog erger
doodverft. Dit ligt voor de hand, want in
de eerste plaats heeft de gemiddelde huis
arts slechts weinig ervaring met de „ziekte
van Little" (gezien de zeer geringe- fre
quentie van de hersenverlamming) en
voorts maakt zo'n kind, welks mond vaak
openhangt, dat niet spreken kan, soms
voortdurend kwijlt en allérlei krampachtige
tics vertoont, zelfs op de ervaren medicus
vaak een uitgesproken zwakzinnige indruk,
zodat hij de patiënt als hopeloos en onge
neeslijk afschrijft.
Toch komt het voor, dat spastische kin
deren zelfs al zien zij eruit als mon
gooltjes geestelijk nagenoeg volkomen
volwaardig en revalideerbaar zijn. Vroeger
gingen die in de massa van hun debiele en
achterlijke mede-lijders verloren, maar
tegenwoordig kan men de besten van hen
dikwijls opvoeden tot nuttige leden van de
maatschappij, die later in hun eigen onder
houd kunnen voorzien. Dat danken wij aan
de mytylscholen en aan een aantal nieuwe
therapieën, die kort voor en tijdens de
laatste wereldoorlog vooral in Amerika
ontwikkeld zijn. Een daarvan is de ortho
pedische methode van dr. Phelps, die met
hulpmiddelen als spalken, loopstoelen en
andere instrumenten het spastische kind
probeert te leren, zich voort te bewegen
en zijn bewegingen doelmatig te maken.
Soms ook kan langs chirurgische weg ver
betering verkregen worden. Bepaalde, door
spasticiteit tegenwerkende spieren worden
dan met het mes uitgeschakeld.
De Bobath-methode
Daarnaast is enkele jaren geleden een
andere methode ontwikkeld door het Britse
echtpaar Bobath, waarvan de man neuro
loog, de vrouw heilgymnaste is. Zij leren,
dat men het verlamde lichaamsdeel in een
stand moet brengen, die het spontaan niet
kan innemen, waardoor gedurende korte
tijd de spierspanning afneemt en een even
wicht intreedt. Doet men dit herhaaldelijk,
dan kunnen de ontspannen periodes gelei
delijk langer worden en nieuwe, doelmati
ger reflexen worden bijgebracht. Nadat op
deze manier de verlamming tijdelijk is
overwonnen, zouden er (naar men aan
neemt, maar niet bewijzen kan) geleidelijk
andere cellen ingeschakeld worden om de
functie van de vërnietigde over te nemen.
De Bobathmethode, die in ons land reeds
vele aanhangers gevonden heeft, vergt
evenals de methode van dr. Phelps zeer
veel geduld en begrip van alle betrokke
nen. Vaak duurt het vele jaren voordat er
enige verbetering zichtbaar wordt. Men
moet er zich dus geen wonderen van voor
stellen. Maar voor een kleine groep van
spastische kinderen is er door al deze
nieuwe therhpieën toch wel wat meer hoop
en uitzicht gekomen.
Medische teams
Maar hoop cn uitzicht alleen zijn niet
voldoende. Aan de moderne zorg voor het
spastische kind inoet als het goed is
een hele reeks van specialisten en deskun
digen te pas komen: een hecht-samenwer-
kend en paramedisch team. dat alle facet
ten van het probleem kan bestuderen en
in incidentele gevallen de diagnose
stellen en de beste behandelingsmethode
vaststellen en voorbereiden. Zulke teams
werken al geruime tijd met hoopgevende
resultaten in Amsterdam en enkele andere
zoals w(j gisteren meldden, een
dergelijke werkgroep gevormd, waarin
voorlopig zitting hebben genomen dr. B.
Ch. Ledeboer, zenuwarts-epileptoloog, de
kinderarts B. W. Lindeboom, de zenuw
arts en jeugdpsychiater J. P. Petersma, de
neuroloog dr. F. E. Posthumus Meyes cn
de orthopedische chirurg C. F. W. Rietveld.
Evenals dat in andere steden gebeurt, is
dit team naar behoefte nog aan te vullen
met oogartsen, keel-, neus. en oorartsen,
psychologen, audiologen, logopedisten
(spraakleraren), heilgymnasten en sociale
werkers.
Vereniging van ouders
Voorts zijn er plannen om omstreeks
eind februari een Haarlemse afdeling op te
richten van de Bond voor ouders van spas
tische kinderen, de BOSK, die vier jaar
geleden gesticht werd als een vereniging
van mensen die hetzelfde leed doormaken.
Hier kunnen de ouders hun zorgen en
moeilijkheden met elkaar bespreken en
derwijs voor 170.000 kinderen en jeugdi
ge mensen. In het gebied van Gaza be
staat tweederde van de schoolgaande
jeugd uit vluchtelingen en in Jordanië een
derde.
Op het ogenblik is 22 miljoen dollar toe
gezegd voor het verstrekken van voedsel,
kleding en onderdak, waarvoor een be
groting is opgemaakt van 25.7 miljoen dol
lar. Voor het vestigings-budget van 15
miljoen is nog slechts 3.4 miljoen toege
zegd. Het program is al voor de helft in
geperkt, maar er is nog slechts geld voor
de helft van deze helft.
JERUZALEM (AFP) Een Israëlische
interdepartementale commissie heeft een
plan opgesteld voor hervestiging van twin
tigduizend Arabische vluchtelingen bin
nen Israel, dat in de komende drie tot
vijf jaar tien miljoen Israëlische ponden
zal vergen. Het plan voorziet in schade
loosstelling voor eigendommen die de
Arabieren tijdens de Israelisch-Arabische
oorlog hebben verloren of verlaten.
Ook wordt voorgesteld leningen op lan
ge termijn te verstrekken voor hervesti
ging van de vluchtelingen, van wie er zes
tienduizend noodlijdend geworden zijn
doordat zij geen hulp van UNO-organisa-
ties meer krijgen.
(Reuter) Een woordvoerder van het
Israëlische ministerie van Buitenlandse
Zaken verklaarde dat het Israëlische aan
bod tot schadeloosstelling voor grond- en
ander bezit van vluchtelingen die in na
burige Arabische landen vertoeven nog
steeds van kracht is, onder voorwaarde,
dat de gelden worden i angewend voor de
uitvoering van hervestigingsprojecten
buiten Israel.
ALBEROBELLO (UP) Op de vier
kinderen die het afgelopen weekeinde te
Alberobello in Zuid-Italië overleden na in
enting tegen difterie, is lijkschouwing ver
richt. Over de resultaten van het onder
zoek is niets bekendgemaakt.
Het doel was, vast te stellen of de tragi
sche gevolgen te wijten waren aan het vac
cin zelf of aan de wijze van toediening.
In totaal werden 62 kinderen met het vac
cin ingeënt. Vier overleden, 14 moesten
naar het ziekenhuis (waar zij nu buiten
gevaar zijn), de rest heeft geen nadelige
gevolgen ondervonden.
SAN FRANCISCO (UP) De „San
Francisco News" weet te melden, dat het
vliegtuig, dat met een atoombom aan
boord in de V.S. verongelukt is, neerge
stort zou zijn op 5 augustus 1950 bij het
vliegveld FairfieM-Suisun in Californië.
Het was een machine van het type B-29.
Het blad zegt, deze inlichtingen ontvan
gen te hebben van een zijde, die „niet
officieel is, doch het vertrouwen geniet
van de redactie". Bij het ongeluk kwamen
17 mensen om het leven en werden zestig
anderen gewond.
BONN (UP) De dokters hebben
bondskanselier Adenauer een vakantie
van drie weken voorgeschreven om ge
heel te herstellen van de griepaanval die
hij onlangs gehad heeft. Naar verluidt is
de Bondskanselier van plan, deze vakantie
door te brengen te Vence bij Nice. Begin
'genue maand zal hij daar waarschijn
lijk heengaan, vergezeld van een kleine
staf om in contact te blijven met de staats
zaken.
elkander steun geven in hun bijna boven
menselijke taak, die hen soms lichamelijk
en geestelijk aan de rand van de ineen
storting brengt. Maar hoe nuttig het ook
is, van tijd tot tijd elkaar zijn hart te
kunnen uitstorten, er is veel meer nodig.
Morele steun van ons gehele volk vooral
en in aansluiting daaraan ook daad
werkelijke hulp. De behandeling en de
verpleging van hun kinderen kosten
meestal veel meer dan deze mensen kun
nen opbrengen en bovendien moeten er
meer wetenschappelijke studiecentra, my
tylscholen en eventueel ook internaten
voor spastische kinderen ko" en, zoals die
b.v. in Engeland en in Denemarken al jaren
bestaan. Verheugend is, dat burgemeester
Cremers in zijn nieuwjaarsrede heeft laten
doorschemeren dat het thans ernst wordt
met de plannen tot oprichting van een
school voor gebrekkige kinderen in Haar
lem.
Na veel „Bobath" en heilgymnastiek
leerde dit jongetje althans enigermate
zijn door spasticiteit verlamde handen
te gebruiken. Hij had veel belangstel
ling voor typen, maar kon de toetsen
van een normale schrijfmachine met
zijn zwakke hand- en polsspieren niet
neerdrukken. Nu is er door bemidde
ling van de mytylschool een elektri
sche schrijfmachine gekomen, die een
veel lichtere aanslag heeft. Daarop
oefent hij nu ijverig, met behulp van
een stokje dat aan zijn linkerhand
wordt vastgebonden. Over enkele jaren
gaat het wellicht zonder hulpmiddelen.
Fraaie namen
De mensen schrikken soms niet terug
voor het geven van fraaie namen aan min
der fraaie zaken. Zuinig zijn op het vrek
kige af noemt men bestedingsbeperking
wat voor de oorlog werkloosheid heette
steekt de laatste tijd weer fier de kop op
onder de titel „arbeidsreserve" (een werk
loze is dan waarschijnlijk een „arbeids-
reservist") en een verbod heet een „stop
(bouwstop, prijzenstop). We herinneren ons
nog de „politionele actie", ook wel genoemd
„rust en orde brengen". We herinneren ons
ook nog de periode van „gematigde wel
vaart" die de geschiedenis is ingegaan als
de periode van „overbesteding"
Ik vind vooral arbeidsreserveeen heel
knap gevonden woord. Het heeft geruime
tijd geduurd voor ik er achter was - opper
vlakkig krantenlezer als ik ben - dat het
een woord is dat een bijzonder vervelend
begrip dekt. Dat komt natuurlijk door het
gebruik van het woord „reserve". Bij
reserve denk je aan iets over hebben en
het is altijd prettig om iets over te hebben,
maar in dit geval helaas niet. De pil ver
gulden, noemt men dat, geloof ik.
Het vergulden van de pil is overigens
niet iets van de laatste tijd. De samenstel
lers van het weerbericht bijvoorbeeld heb
ben er reeds een langdurige ervaring in.
Als zij spreken van „hier en daar buien",
dan kun je er zeker van zijn dat het de
volgende dag van Maastricht tot Delfzijl
met bakken tegelijk uit de hemel wordt
geplensd; hebben zij het over „zwakke tot
matige wind uit noordwestelijke richting",
dan vind men een etmaal later overal langs
de verkeersroutes de wrakken van auto's
en motoren, die van de weg zijn gewaaid.
En nemen zij de woorden „lichte bewol
king" in de monddan weet ik dat ik 's mid
dags om kwart over één het licht al aan
m.oet doen. Wat er gebeurt als zij „zware
bewolking" voorspellen, daar wil ik het
op deze plaats niet over hebben. Het leven
is al moeilijk genoeg.
Remco Campert
van koffie die pas lékker
smaakt met BUISMAN. Extra
fijne smaak en geur en boven
dien besparing op dure koffie.
Ook bij NESCAFÉ en andere
soorten oplosbare koffie doet
een beetje Buisman wonderen.
SINGAPORE (Reuter). Van de 5.287
Nederlandse évacués uit Indonesië, die
tot dusver in Singapore zijn aangekomen,
zijn 'er inmiddels alweer 4.446 naar Neder
land doorgereisd. Op het ogenblik verblij
ven nog 400 évacués in de voor hen in Sin
gapore ingerichte kampen.
Op 27 januari worden wederom 800 Ne
derlandse repatriërenden uit Indonesië
verwacht.
Volgens het hoofd van de immigratie
dienst in Singapore heeft een aantal éva
cués toestemming gevraagd om zich blij
vend in Singapore te mogen vestigen. Het
juiste aantal was deze ambtenaar niet be
kend, „doch het waren er zeer veel". Hij
zeide evenwel, dat onder geen beding toe
stemming tot vestiging in Singapore zal
worden verleend.
KRISTIANSAND (NTB) Het 400 ton
metende Nederlandse schip „Iduna", dat
vóór Kerstmis in de buurt van Kristian-
sand in Noorwegen gestrand is, kan niet
geborgen worden. Het schip is nu geheel
stukgeslagen en zal waarschijnlijk voor de
sloop verkocht worden. De lading is gelost
en de bemanning is gereed voor de thuis
reis. De „Iduna" is eigendom van de rede
rij „Iduna" te Groningen.
Grimmig betekent verbitterd, toornig,
nors. Het is afgeleid van een oud zelf
standig naamwoord grim: toorn, woede,
ruzie. In zijn bekende gedicht Het Ka
meleon zegt Staring:
Men stampvoet, blikoogt, vloekt
en zweert:
De vriendschap was in grim verkeerd.
Vroeger bestond er ook een werkwoord
grimmen in de betekenis: dreigend kij
ken, brommen. Er is natuurlijk ver
wantschap met gram, met grommen en
met het Griekse chromados: geknars.
Merkwaardig is het werkwoord grim
lachen, dat oorspronkelijk iedere lach
aanduidde, ook de blijde en vriende
lijke. Pas Van Lennep heeft in 1849
een scheiding gemaakt tussen het opzet
telijk gevormde glimlachen verwant
met glimmen en grimlachen. Sinds
dien drukt glimlachen welwillendheid
en vergenoegdheid uit, grimlachen ha
telijkheid, valsheid, minachting, scham
perheid.
