Pauselijk vermaan: zelfzucht
wekt vrees voor overbevolking
Eerste groepen évacués in het
legerkamp Budel opgenomen
Meerderheid in Eerste Kamer gaat
akkoord met nieuwe Pachtwet
nare dagen
Marine-specialisten onderzochten
het besmette huis in Putten
Hartelijk onthaal in modern en
comfortabel doorgangscentrum
Zuidpool-vorser dr. Fuchs verlaat
het koudste punt der aarde
Vertrouwen in Gods voorzienigheid
gesteld tegenover geboorteregeling
Meting van radio-actieve straling
had een bevredigend resultaat
Tosca" terug bij
de Nederlandse
Opera
WOENSDAG 22 JANUARI 1958
7
Zevenhonderd kinderen
Particulieren kopen hotel
en zes huizen voor
gerepatrieerden
De actie tegen normale
bouwlonen neemt af
Twee doden in het verkeer
Nieuw reisdocument:
toeristenkaart
H. Haken (C.P.N.) lid
der Eerste Kamer
Eduard Flipse ziek
vervelendheid
"AKKERTJES"
helpen direct
Kerkelijk Nieuws
Roofovervaller vluchtte voor
driftige 77-jarige winkelier
Van een onzer redacteuren)
Opnieuw is de legerplaats Budel, halfweg tussen Eindhoven en Weert, in
gebruik genomen als doorgangscentrum, zoals dat ook verleden jaar gebeurd is
voor de Hongaarse vluchtelingen. Nu echter dient dit uitgestrekte „herhalings
kamp" voor het opvangen van die évaqués uit Indonesië, die er niet in geslaagd
zijn, zelf een onderdak bij vrienden of verwanten te vinden. Maandag arriveer
den hier vijftig touringcars met de eerste achthonderd repatrianten, die op de
Corfu, de Sibajak en de Captain Cook naar ons land gekomen zijn. Dinsdag
middag volgde het tweede transport, ongeveer zeshonderd opvarenden van het
Britse passagiersschip „Orontes". Daarmee is de legerplaats Budel, met de aldaar
gelegerde militairen, nagenoeg uitverkocht. Het is, vooral op deze grauwe winter
dagen een triest en eenzaam oord, maar er staan tientallen comfortabele, moderne
barakken, waar de évacués voor de overgrote meerderheid „Indische Neder
landers" enigszins op verhaal kunnen komen van de zorgen en vermoeienissen
der laatste weken, voor zij, na vijf a zes dagen, van hier uit gedistribueerd zullen
worden over de zogenaamde contractpensions. Enigszins, want ondanks alle
bewijzen van medeleven en alle hartelijkheid, eerst tijdens de lange zeereis en nu
in Nederland door hen ondervonden, voelen zij zich hier vrijwel allen even
vreemd en onwennig als, bijvoorbeeld, de Hongaren een jaar geleden.
Gisterochtend, bij de aankomst van de
Orontes aan de Lloydkade in Rotterdam,
hebben wij daar uit eigen mond een teke
nend staaltje van gehoord. In Singapore
had men hun verteld, dat zij in Nederland
naar een „militair kamp" zouden worden
overgebracht „en dat woord alleen was
voldoende om ons de stuipen op het lijf te
jagen", zo vertelden zij. De mensen dach
ten niet anders dan dat zij in een concen
tratiekamp terecht zouden komen en
het heeft de Nederlandse verzorgers heel
wat moeite en overredingskracht gekost,
om hun dit waandenkbeeld uit het hoofd
te praten. Door deze ervaring wijzer ge
worden, zullen de reisgeleiders en de „con
tact-officieren" van Maatschappelijk Werk
in den vervolge foto's van kamp Budel
meekrijgen, teneinde de évacués aan boord
van de nog volgende schepen te laten zien,
dat er geen sprake is van prikkeldraad en
gewapende bewakers.
Overste Maris, de commandant van Bu
del, heeft overigens wel moeten improvi
seren om al zijn klanten behoorlijk onder
dak te brengen. Het was namelijk wel be
kend, dat er met de genoemde schepen
ongeveer zevenhonderd kinderen zouden
meekomen, over hun leeftijden was men in
Budel niet van tevoren ingelicht. Toen de
grote stroom maandag en dinsdag arri
veerde, merkte de kampleiding dat de over
grote meerderheid uit kinderen beneden de
twaalf jaar bestond, waarop men eigenlijk
niet gerekend had. Dies moesten er in
allerijl extra-kinderledikanten en wiegen
worden „georganiseerd". Gelukkig beschik
te het Rode Kruis nog over een ijzeren
voorraad reiswiegjes, terwijl de Eindhoven-
se burgerij die ook voor een kamer vol
speelgoed zorgde voor verdere aanvul
ling zorg droeg. Geen der kleintjes heeft
dan ook vannacht op een militaire strozak
hoeven te slapen, terwijl de gezinnen met
kleuters beneden de twee jaar allen een
eigen kamer toegewezen kregen in de
nieuwe, centraal-verwarmde verblijven der
onderofficieren, die vrijwillig naar de
manschappenchambrees verhuisden. In dit
gebouw is tevens de zuigelingenafdeling
ondergebracht, waar de zestig baby's ver
zorgd, gebaad en gevoed worden. De baby
keuken staat onder leiding van een
dieetiste.
Weinig zieken
Iedereen beijvert zich, om dp mensen in
Budel zo goed mogelijk op hun gemak te
stellen. Van alle kanten snellen de mili
tairen toe om de nieuw-aankomenden te
helpen bij het gezeul met koffers, dekens,
rugzakken en volgepropte kartonnen dozen.
Maatschappelijke werksters en V.V.H.'ers
schenken in de grote manschappen-eetzaal
hete soep. koffie of chocola. Mannen en
vrouwen van de Rode-Kruiscolonnes hel-
Een groep Hengelose fabrikanten heeft
onderhands het bekende hotel „Het
Zwaantje" in De Lutte bij Oldenzaal aan
gekocht. Het hotel, dat 25 kamers, drie za
len en twee keukens, alsmede een depen
dance-gebouw, een garage met dienstver
trekken en tuinen omvat (totale opper
vlakte 1,4 hectare) zou wegens de hoge
leeftijd van de eigenaar publiek worden
verkocht.
Het doel van de aankoop is een bijdrage
te leveren in het onderbrengen van de
nieuwe stroom gerepatrieerden.
Enkele particulieren te 's-Hertogen-
bosch hebben in de nieuwe wijk „De Pet-
telaar" zes nieuwe woningen gekocht voor
de huisvesting van gerepatrieerden. Deze
eengezinswoningen zullen door de nieu
we eigenaren tegen sterk gereduceerde
huurprijs ter beschikking van gerepa
trieerden uit Indonesië worden gesteld.
De woningen zullen in overleg met het ge
meentebestuur van 's-Hertogenbosch en
het ministerie van Maatschappelijk Werk
worden verhuurd.
Van vele zijden worden zowel het Neder
landse Rode Kruis als het Centraal Comi
té voor Kerkelijk en Particulier Initiatief
opgebeld voor het aanbieden van gebruik
te kleding voor de repatriërende Neder
landers.
Het medegevoel, dat uit deze aanbiedin
gen spreekt wordt door beide organisaties
bijzonder op prijs gesteld, maar deson
danks kunnen zij zich niet met een inzame
ling van gedragen kleding belasten. De er
varingen, die het Rode Kruis met de kle-
dinginzameling tijdens de watersnood
heeft opgedaan, hebben aangetoond, dat
het om vele redenen onpraktisch zou zijn
zulks thans opnieuw te doen. Het sorteren,
reinigen, bewaren en distribueren van
kleding brengt zeer veel werk mee. De
kosten die aan opslag, vervoer en deskun
dige behandeling verbonden zijn over-
reffen de waarde van de ingezamelde
kleding vele malen. Bovendien zullen de
genen, die met extra warme kleding ge
holpen zouden moeten worden boven de
voorzieningen die de regering daarvoor
heeft getroffen deze veel liever aan
vaarden van een vriendschappelijke par
ticulier dan na een algemene inzameling,
hoe goed deze overigens ook is bedoeld.
pen de ouden en gebrekkigen, welfare
werkers vertroetelen de kleintjes. Na de
registratie worden de évacués weer per bus
naar hun tijdelijke onderkomens in het
kamp gebracht, vanwaar zij, over vijf a
zes dagen naar hun definitieve bestemming
zullen vertrekken. Dat hangt uiteraard
mede af van de vraag, of er zich onder
hen ziekten zullen voordoen. De leider van
de medische staf, reserve-officier van ge
zondheid dr. F. Engel, was echter in dit
opzicht nogal optimistisch gestemd. De
medische keuring van de eerste groepen
(waaronder die van de Captain Cook) had
slechts één besmettelijk geval aan het licht
gebracht: een kindje van negen maanden,
dat aan diarree lijdt en nu in het kamp
hospitaal geïsoleerd is. De keuring omvat
onder meer een doorlichting op t.b.c. en
een onderzoek op tropische ziekten als
framboesia en dergelijke. Hoewel deze
keuring uit de aard der zaak een vrij sum
miere is, wordt de kans, dat ernstige ge
vallen aan de aandacht ontsnappen, zeer
gering geacht. De scheepsarts-toegevoegd,
die de reis van de Orontes meegemaakt
heeft, vertelde ons, dat er onder de hon
derden kinderen op dit schip slechts één
geval van mazelen geconstateerd was tegen
tientallen op vorige charterschepen.
Over de verzorging op de Orontes waren
alle betrokkenen vol lof. Aanvankelijk was
de samenwerking met de Engels.e staf iet
wat stroef geweest, maar al heel gauw was
men van weerszijden ontdooid. De kinderen
vooral hebben een prettige tijd aan boord
gehad, iedereen deed zijn best om spelle
tjes en partijtjes voor hen te organiseren,
waaraan ook de Australische passagiers
meewerkten. Alleen aan het Engelse voed
sel („Almaardoorrr schapenvlees, bah!")
had men niet erg kunnen wennen. Voorbij
Port Said was men voorts in een zware
storm terechtgekómen, die een algemene
zeeziekte-epidemie tot gevolg had, maar
voor de rest was alles vlot en in de beste
harmonie verlopen.
Wat nu?
Toch stonden de gezichten van de mees
ten zorgelijk toen zij gisteren, gehuld in
slecht-passende trainingspakken, truien,
omslagdoeken en dekens, in een kille
sneeuwjacht te Rotterdam voet aan wal
zetten. Kouwelijk dromden zij samen in de
grote, tochtige douaneloods, waar zij wer
den ingedeeld voor de bussen en zwij-
Eindhovense leden van de VVV belast
ten zich met de zorg voor de kleintjes,
die zich de warme pap na de lange
busreis van Rotterdam naar Brabant
goed lieten smaken.
gend lieten zij zich beredderen door de
stewardessen van de Lloyd, de reisgeleiders
en de mensen van Maatschappelijk Werk.
Ook de lange busreis naar Budel, en de
voor velen eerste kennismaking met het
besneeuwde Hollandse landschap, konden
de ouderen maar matig boeien. Ze zaten
stil voor zich uit te staren, piekerend over
alles wat zij daarginds moesten achter
laten en over de onzekere toekomst die
hun hier wacht. Pas vele uren later, aan
de welvoorziene rijsttafel die de kampkoks
van Budel hun voorschotelden, kwamen de
tongen los. Men za_g oude bekenden, men
vertelde elkaar over de reis op de diverse
schepen, over de kinderen, over de perspec
tieven in Nederland vooral. De meesten van
hen zijn volkomen berooid, anderen hebben
een paar honderd gulden kunnen mee
nemen. Zij zullen zo snel mogelijk aan de
slag moeten en de meesten van hen, zo is
de indruk ten departemente van Maat
schappelijk Werk, willen niets liever. „Is er
werk voor hen?" is de vraag die iedereen
zich stelt. En het antwoord daarop luidt
volgens Den Haag: voor wie van werkelijk
goeden wille is, vinden we wel iets, al zal
het niet zo vlot gaan als men het zich wel
zou wensen. Voor het ogenblik is de voor
naamste zorg: al deze mensen onder te
brengen en hun dikwijls zeer moeilijke
aanpassing tot een goed einde te brengen.
Geen zwarte lonen meer
Zeventig der ontslagen Haagse bouw
vakarbeiders hebben zich maandag ak
koord verklaard met de voorwaarden en
zijn opnieuw in dienst getreden bij de zes
grote bouwbedrijven die sinds 1 januari
geen zwarte .lonen meer betalen, doch nor
male garantie- en tariefionen. Daarop zijn
indertijd een langzaam-aan-actie en een
proteststaking van een half uur gevolgd.
Het effect was, dat 284 bouwvakarbeiders*
die zich persoonlijk niet rqet de naynjde
voorwaarden akkoord verklaarden en 'de
langzaam-aan-actie wilden doorzetten,
ontslag gekregen.
Van deze 284 ontslagen arbeiders zijn
ruim honderd op hun mening teruggeko
men. Op het ogenblik is het aantal ontsla
gen arbeiders nog 150 a 160.
ADVERTENTIE
„Hoe koud het was en hoe ver", dat zal Dr. Fuchs, de moedige geleerde zich nog jaren
lang herinneren. Thans draait hij de Zuidpool de besneeuwde rug toe en hoopt in het
welverwarmde kamp aan de Rosszee weer op verhaal te komen, dan zal hij ook eindelijk
zijn voeten, waarmee hij de Zuidpool betrad, kunnen warmen. Iets waarvoor u niet eerst
naar de Zuidpool behoeft te gaan. Nederlanders kunnen immers van een ideale warmte
genieten door het gebruik van een DAVO-haard.
De 25-jarige fabrieksarbeider J. Jansen
uit de Sommelsdij kskestraat te Schie
dam is, gezeten op zijn bromfiets, in de
Rubenslaan aldaar tegen een motorrijder
gebotst. Hij moest naar het gemeentezie
kenhuis worden vervoerd, waar hij is over
leden.
De 64-jarige W. J. Speekman is voor de
deur van zijn woning aan de IJsclubstraat
te Rotterdam onder een vrachtauto
gekomen en op slag gedood.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Naast de thans bestaande
paspoorten en het Bewijs van Nederlan
derschap, of ter vervanging en aanvulling
van het laatste, zal een nieuw reisdocument
voor Nederlanders worden uitgegeven, dat
waarschijnlijk de naam „toeristenkaart"
zal krijgen.
Over het tijdstip van invoering van dit
document, de omvang van de faciliteiten,
die eraan verbonden zullen zijn en de kos
ten ervan, kon men ons van de zijde van
het ministerie van Buitenlandse Zaken
nog niet nader inlichten.
In de gistermiddag gehouden vergade
ring der Eerste Kamer is besloten tot toe
lating van de heer H. Haken te Finster-
wolde, die benoemd is verklaard tot lid
der Kamer in de vacature, ontstaan door
het bedanken van de heer Geugjes (C.P.N.).
Tengevolge van een ernstige griepaanval
bij Eduard Flipse zal de leiding van de
concerten door het Rotterdams Philhar-
monisch Orkest op donderdag en vrijdag
in de Rotterdamse Schouwburg en het
concert van zaterdag 25 januari in het
Concertgebouw te Amsterdam worden
overgenomen door Henry Swoboda. Deze
dirigent, woonachtig in New York, is in
ons land vooral bekend door middel van
grammofoonplaten. Hij dirigeerde in Duits
land, Engeland, Denemarken, Amerika en
Nederland.
(Van onze Kamerverslaggever)
De vraag naar landbouwgrond overtreft
verre het aanbod. Daardoor verkeert de
pachter (zestig percent van de landerijen
in ons land is pachtgrond) in een zwakke
positie, omdat er genoeg liefhebbers zijn,
die een hogere pachtprijs willen betalen.
Uit een hogere pachtprijs zouden echter
weer hogere prijzen voor de landbouw-
produkten voortvloeien. Daarom betuigde
een grote meerderheid in de Eerste Kamer
gisteren haar instemming met de nieuwe
Pachtwet, die in hoofdzaak voorziet in een
grotere bescherming van de pachter ten
aanzien van de tijdsduur van de pacht
overeenkomst en de pachtprijs.
Het voornaamste punt van debat was
het feit, dat bij het aangaan van nieuwe
pachtovereenkomsten de Grondkamers er
op zullen letten, dat de grond niet verder
wordt versnipperd. Deze landbouwkundige
toetsing is een stuk structuurbeleid, dat de
heren Roebroek (K.V.P.), Zegers (K.V.P.),
De Grooth (V.V.D.), Rip (A.R.) en Geuze
ADVERTENTIE
ff
VATICAANSTAD (UP) De Paus heeft
in een maandag gehouden redevoering
„het zogenaamde probleem van de over
bevolking" op deze planeet aangeroerd.
In zijn rede, gericht tot leden van de Ita
liaanse beweging van „kinderrijke gezin
nen", verklaarde de paus, dat „het zoge
naamde probleem van overbevolking van
de' aarde" eensdeels werkelijk bestaat .en
anderszijds onredelijkerwijs wordt ge
vreesd als een dreigende catastrophe".
„Wie kan voorspellen welke nieuwe en
ongedachte hulpbronnen voor de mens
heid gereedliggen", zo verklaarde hij,
„en welke verrassingen daarbuiten wel
licht liggen, indien men rekening houdt
met de bewonderenswaardige resultaten
van de wetenschap".
De Paus oefende scherpe critiek uit op de
voorstanders van geboortebeperking en
verklaarde, dat hun vrees voor overbevol
king voortkomt uit „zelfzucht" van per
sonen zowel als van volken.
De Paus sprak ook over de mogelijkheid
van een natuurlijke afname dan het ge
boortecijfer, volgens de plannen van de
goddelijke voorzienigheid. „Wie kan zeg
gen of het natuurlijke geboortecijfer in de
toekomst hetzelfde zal zijn ais nu", zei hij.
„Wie kan zeggen, of er niet een tussen
komst mogelijk is van een intrinsieke wet,
die een remmende invloed uitoefent".
De paus prees vervolgens de families
met veel kinderen als „het meest geze
gend door God, gunstelingen van de kerk,
door deze beschouwd als haar kostbaar
ste sieraden". Zulke families, aldus de
paus, leveren een drievoudig bewijs voor
de juistheid van de kerkelijke leer, omdat
men bij hen kan zien „de lichamelijke
en morele gezondheid van christenmen
sen, het levend geloof in God en vertrou
wen in Zijn voorzienigheid en tenslotte
de vruchtbare en vreugdevolle heiligheid
van het katholieke huwelijk".
Als een van de meest schadelijke dwa
lingen van de moderne maatschappij
noemde de paus de mening van sommi-
Voor de meeste évacués, in Indonesië
geboren en getogen, was de kennisma
king met het Hollandse klimaat een
koude bedoening. Gehuld in dekens,
ijsmutsen en dikke sjaals rept deze
familie zich in Budel naar haar toege
wezen barak.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Rijsoord H. Bossen
broek te Deil (Geld.)
Bedankt voor Mantgum (toez.) S. Krikke
te Schingen (Fr.) voor Neder-Langbroek
(toez.) J. Wieman te Oudewater voor
Rheden-De Steeg W. H. den Ouden te Har-
lingen.
Geref. Kerken
Beroepen te Leek (Gron.) en te Luttel-
geest H. Riezebos te Hijlaard te Urk
(3de pred.pl.) H. Veenstra te Veenwoudster-
wal.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Sassenheim A. H. Schippers
te Hillegomi.
Bapt. Gemeenten
Drietal te Groningen-Noord H. van der
Werf te Emmen, G. W. Tijman te Stads
kanaal en Ph. Lindeman te Sneek.
Zijn ambt neergelegd
Ds. A. A.. Leenhouts, Geref. predikant te
Castricum! is benoemd tot leraar gods
dienstonderwijs aan het Chr. lyceum te
Amsterdam-West, welke benoeming hij
heeft aanvaard, waarom hij het predik
ambt heeft neergelegd. Hij was reeds als
leraar M.O. in de hoofdstad werkzaam.
In Putten is gisteren het radio-actief
besmette huis in de Schoolstraat door de
atoom-bacterioiogische-chemische dienst
van de marine onderzocht. Er werden ver
scheidene metingen gedaan. De resulta
ten van het onderzoek werden bevredi
gend geacht. Men is nog niet overgegaan
tot het betreden van de huiskamer, waar
in de radio-actief besmette kachel staat.
Het ligt wel in de bedoeling de kachel bin
nenkort te verwijderen.
Dinsdagmiddag zijn de vijf emmers met
grond uit de tuin naar de K.E.M.A in Arn
hem overgebracht. Voor het vervoer ge
bruikte men een vrachtauto, waarvan de
achterzijde van de cabine was beschermd
door een betonnen muurtje, om de chauf
feur tegen eventuele uitstralingen te be
schermen. De loden emmers waren met
een plastic laag afgedekt.
's Middags heeft de directeur-generaal
van de Volksgezondheid, prof. dr. P. Mun
tendam een bezoek aan Putten gebracht.
Hij had een bespreking in het gemeente
huis en begaf zich later naar de School
straat, om het werk van de marine gade
te slaan.
Vragen van Kamerleden
Het Tweede Kamerlid dr. Lamberts (P.v.
d.A.) heeft aan de ministers van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, van Sociale
Zaken en Volksgezondheid en van Justi
tie gevraagd:
„Kunnen de ministers de juiste toe
dracht van het gebeurde in het Stads- en
Academisch Ziekenhuis te Utrecht met
het patientje Joke Haanschoten op 15 ja
nuari en volgende dagen mededelen?
Kunnen de ministers mededelen, welke
minister verantwoordelijk is voor de goe
de gang van zaken bij de behandeling van
patiënten in academische ziekenhuizen?
Op welke wijze en wanneer is aan het
licht gekomen dat het radium in de neus-
keelholte van het kind is achtergebleven
en welke maatregelen zijn er na deze ont
dekking vanwege het Stads- en Academisch
ziekenhuis getroffen? Op welke wijze en
wanneer heeft de leiding van het Stads
en Academisch Ziekenhuis de bevoegde
diensten van het Staatstoezicht op de
Volksgezondheid gewaarschuwd en welke
maatregelen hebben deze diensten daar
na getroffen en welke maatregelen den
ken deze diensten alsnog te treffen? Zijn
er eventueel strafrechtelijke en civielrech
telijke consequenties van het gebeurde te
verwachten? Worden er maatregelen ge
troffen om herhaling van gebeurtenissen
als deze zoveel mogelijk te voorkomen en
zijn de huidige wettelijke bevoegdheden
daartoe toereikend?
gen, die „de vruchtbaarheid van huwe
lijken durven te bestempelen als „een so
ciale ziekte", waarvan de landen zich met
alle mogelijke middelen dienen te gene
zen. „Daaruit komt voort de propaganda
voor de zogenaamde rationele geboorte
beperking, voorgestaan door personen en
instellingen, die vaak om andere redenen
aanspraak kunnen maken op gezag, maar
wier houding op dit punt betreurd moet
worden". Bedroevend noemde hij het, dat
zulke praktijken ook school maken onder
de vanouds gezonde volksklassen.
„Het belangrijkste wapen tegen geboor
tecontrole", aldus de paus, is de geest,
méér dan de wet. „Alles op dit gebied
hangt af van de intentie. Men kan wet na
wet uitvaardigen, bestraffing strenger
maken, met onbetwistbare bewijzen de
dwaasheid van beperkingstheorieën en
de schadelijke gevolgen van de praktijk
van aantonen, als er geen eerlijke bedoe
ling aanwezig is om de Schepper vrij Zijn
werk te laten doen, zal het menselijk
egoïsme steeds nieuwe sofismen weten te
vinden en kunstgrepen om zo mogelijk het
geweten tot zwijgen te brengen en mis
bruik voort te zetten".
Het beste bewijs tegen geboortebeper
king noemde de Paus de kinderrijke ge
zinnen zelf. „In hun blije aanvaardirig van
de kinderen als geschenken van God.
„Behalve dat zo'n houding de echtparen
behoedt voor ondraaglijke nachtmerries
en berouw, schept zij, volgens de mening
van gezaghebbende dokters, de meest gun
stige geestelijke voorwaarden voor een
gezonde ontwikkeling van de goede vruch
ten van het huwelijk, doordat juist bij het
begin van het nieuwe leven de gevoelens
van onrust en angst vermeden worden,
die zowel bij moeder als kind leiden tot
lichamelijke en geestelijke afwijkingen".
Te Maastricht
De Maastrichtse recherche heeft een
mijnwerker uit Kerkrade aangehouden
wegens een poging tot roof en bedreiging
tegen het leven.
Maandag was de man de sigarenwinkel
van het echtpaar Bemelmans aan de Bos
straat binnengekomen, waar hij duizend
sigaren van een bepaald merk wenste. De
ze waren in zo'n groot aantal in de win
kel niet voorradig, en toen de bejaarde
vrouw naar de achter de winkel gelegen
keuken ging, om haar 77-jarige echtge
noot met de wensen van haar „klant" op
de hoogte te brengen, volgde deze haar op
de voet. In de keuken dreigde hij de bei
de oude mensen met een klein model re
volver te zullen neerschieten als ze hem
geen 300 gaven.
Het dodelijk verschrikte echtpaar liet
zich echter niet helemaal uit het veld
slaan, en de 77-jarige man werd driftig,
en greep een pook, waarmede hij de in
dringer te lijf ging. Deze, klaarblijkelijk
geschrokken van dit onverwachte verzet,
trok zich terug, nog steeds het wapen op
de oudjes gericht houdend.
De rechercheur stelde direct na de aan
klacht een onderzoek in, en kon aan de
hand van een uitvoerig signalement, dat
de oude heer had verstrekt, als verdacht
van deze overval aanhouden de 27-jarige
mijnwerker B. R., een Tsjech, wonende
te Kerkrade. Bij confrontatie herkende de
winkelier zijn aanvaller, die spoedig een
bekentenis deed. Het politieverhoor leid
de verder tot aanhouding van de 26-jarige
fabrieksarbeider J. K. uit Maastricht. Sa
men hadden de mannen het plan voor de
ze roofoverval beraamd. Het in beslag ge
nomen wapen bleek achteraf een alarm
pistool te zijn.
ff
(C.H.U.) liever niet in de wet opgenomen
hadden gezien. Daarentegen betreurde de
heer Hoogland (P. v. d. A.) het, dat de
landbouwkundige toetsing alleen mag wor
den toegepast om verslechtering te voor
komen, maar niet om verbetering in de
bestaande toestand te brengen.
In weerwil van een aantal bezwaren was
een grote meerderheid in de Senaat echter
na rijp beraad bereid de nieuwe Pachtwet
te aanvaarden. Daartoe behoorde ook de
landbouwspecialist van de V.V.D., de heer
Louwes, wiens partijgenoot baron De Vos
van Steenwijk echter namens een deel van
de liberale fractie verklaarde, dat hij tegen
zou stemmen wegens zijn bezwaren tegen
de landbouwkundige toetsing en de zijns
inziens algemene strekking van de nieuwe
pachtwet het eigendomsrecht uit te hollen.
Want het wordt voor de grondeigenaar
zeer moeilijk de overeenkomst met zijn
pachter te verbreken.
Vandaag antwoorden minister Samkal-
den (Justitie) en de nieuwe minister van
Landbouw, dr. ir. Vondeling.
De Nederlandse Opera, die het, zoals alle
opera-ondernemingen niet kan stellen zon
der stukken die het onvoorwaardelijk
doen bij het publiek, heeft met de „Tosca"
van Puccini weer eens een beproefd „kas
stuk" op haar repertoire genomen. Dins
dagavond werd daarvan in de hoofdstede
lijke Stadsschouwburg de première gege
ven onder regie en montering van Wolf-
Dieter Ludwig en met Arrigo Guarnieri
aan de lessenaar.
De opvoering werd opgestuwd door een
bijzonder sterke uitbeelding van de „ma-
ropie" van het bloedige drama van Sardou,
dé chef van politie baron Scarpia, vertolkt
door de bariton Otakar Kraus van Covent
Garden te Londen, welke zanger beschikt
over het ideale stemgeluid óm deze rol
haar levensecht karakter te geven en aldus
bij de felste temperamentsontladingen haar
natuurlijke schoonheid niet te verspelen.
Bovendien is Kraus in houding en gebaar
de figuur die door zijn aanwezigheid op de
planken direct de situatie beheerst. Gré
van Swol-Brouwenstijn vervulde de titel
rol. Zij zong de partij glansrijk en oogstte
terecht een open doekje met haar grote
aria in II, het overbekende „Visi d'arte,
visi d'amore." Voor de partij van de schil
der Cavaradossi had men de tenor Gou-
seppe Zampieri van de Scala van Milaan
laten komen. Zo men zich kon verenigen
Gré van Swol-Brouwenstijn en Otakar
Kraus in „Tosca"
met het ietwat gutturale van zijn stern-
vorming, gaf zijn interpretatie overigens
veel voldoening. Zijn open gezongen hoge
noten klonken stralend. De bariton Jos
Burcksen typeerde de rol van de koster vrij
geestig een uitstekende speelfiguur. De
bas Siemen Jongsma maakte van de opge
jaagde oud-consul Angelotti een zeer aan
nemelijke creatie en met zijn niet al te mar
kante stemmiddelen wist de tenor Chris
Taverne toch een behoorlijke Spoletta,
agent van de geheime politie, te vertolken.
Maar het werk staat of valt met de be
zetting van de drie hoofdfiguren Tosca,
Cavaradossi en Scarpia en het is dan
ook met genoegen, dat wij, vooral dank zij
dit trio, van een geslaagde reprise van
deze volksopera kunnen gewagen. De span
ning in de tweede akte was zelfs buiten
gewoon groot. Alleen leek mij de lugubere
slotscène enig tekort aan sfeer te hebben.
Hier kon de lichtregie heus wel een tref
fender effect bereiken.
De vooral niet te onderschatten rol van
koor en orkest vaak op pittoreske wijze
samenwerkend was een element in de
interpretatie van de zo dankbare partituur
van Puccini, waaraan blijkbaar de grootste
zorg besteed was. Indrukwekkend was de
finale van I met het machtige „Te Deum
laudamus" en ook bijzonder fraai van
stemming-wevende effect de inleiding van
III. Guarnieri wist het orkest aldoor kleur
rijk en doorzichtig te houden. Ruim een
halve eeuw trotseert deze opera de wisse
lende kunstmodes en het ziet er naar uit
dat haar einde nog lang niet gekomen is.
•Want dank zij de frappante combinatie
van een fel dramatisch gegeven (dat uiter
aard ook in de muziek weerklank vind)
met een lyrische stroom die altijd aanwezig
is, zal het publiek er steeds door geboeid
worden. De formule lijkt bij Puccini zo
eenvoudig, omdat zij zo natuurlijk uit zijn
wezensaard voortspruit. Het is zelden of
nooit maakwerk. Men ervaart steeds de
onuitputtelijke improvisator die met zijn
onderwerp meeleeft en dit vooral die
weet?dat hij voor een groot publiek schrijft,
dat zijn muziektaal dient te verstaan.
Het is te verwachten, dat deze nieuwe
montering het bewijs zal leveren, dat „Tos
ca" nog steeds een „kasstuk" is.
Jos. de Klerk
