EEN WOELIGE TIJD
u
C BUMBELENDEWENSHOORN
Monique Haas soliste in
zevende D-concert
Agenda voor
Haarlem
r
VOOR EEN SNEL EN
GEZOND ONTBIJT!
v..
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1958
5
MARINUS ADAM DIRIGEERDE KNAP
„CALEIDOSCOOP" VAN LANDRé
Russische verklaring over
de uitgewezen diplomaten
Vlot vademecum en
vervelend spel
Kinderen in Groenland
Bij Piet te Nuyl Jr.
Nog geen rijbewijs voor
bromfietsers
AJC over nieuwe
organisatie-vorm
LTJ-leden vieren feest
De radio geeft vrijdag
Liberiaanse waardering
voor Prins Bernhard
gaar in het pak!
56 ct.
i
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG
Ps
I
Wegens ziekte van dirigent Henri Arends
stond Marinus Adam voor de uiterst zware
taak binnen het bestek van een paar dagen
de directie van het D-concert van het
Noordhollands Philharmonisch Orkest over
te nemen Dit betrof in hoofdzaak de eerste
uitvoering in Haarlem van het vrij inge
wikkelde variatiewerk voor orkest „Calei
doscoop" van Guillaume Landré, waarvan
Adam de partituur pas zaterdagavond voor
het eerst onder ogen kreeg. Dat hij deze
creatie tot een succes wist te maken, was
een knap staaltje van vakbekwaamheid.
Zoals ik in een voorbespreking (in „Erbij")
met notenvoorbeelden heb aangetoond,
vormde Landré zijn thematisch materiaal
naar een „twaalftonenreeks". Een ortodoxe
dodecafonist kan men hem echter niet noe
men: de natuur gaat hem blijkbaar boven
de leer. En dit dominerende element is bij
hem een echte muzikantennatuur, die het
zonder vrijheid niet kan stellen. En als dan
bovendien de hand getraind is in het
tekenen van logisch lopende contrapun-
tische lijnen en het harmonisch besef niet
moedwillig verstikt werd, als zelfs de
tonale basis blijft aantrekken, kan men de
indruk krijgen dat het seriële systeem er
voor niets tussen is. Maar het is er wèl
voor iets tussen: het leverde hem een
thema, dat hij ook vrij fantaserend had
kunnen vinden. Met dat al speelde hij een
vernuftig spel dat, gedreven door een ge
zond elan, een sterke zielsbewogenheid
kreeg, die over tal van wisselende aspec
ten heen een tragisch culminatiepunt be
reikt om'daarna mijmerend weg te zinken
in stille overweging. De „reeks" laat zich
uiteraard gelden, evengoed als elk ander
variatiethema dat zou doen. Maar het is
er haast net zo mee als met een passaca-
gliathema: het is de aanleiding, maar het
voornaamste is datgene, wat er zich boven
ontwikkelt.
Niet enkel de stevige structuur en de
muzikale bewogenheid hebben ons in „Ca
leidoscoop" getroffen, doch ook de kleurige
orkestratie en de doorzichtigheid van het
werk mogen als treffende eigenschappen
aangemerkt worden. Samenvattend kunnen
wij zeggen: een frappant en eerlijk werk,
dat in het Nederlandse repertoire voor
orkest een voorname plaats komt innemen.
Dit was de derde uitvoering van het in
1957 klaar gekomen stuk. De beide vorige
werden door het Brabants Orkest onder
Hein Jordans en in Los Angeles onder
Eduard van Beinum gegeven. Het Noord
hollands Philharmonisch Orkest heeft er,
dank zij het handige inspringen van Ma
rinus Adam, een knappe prestatie mee
geleverd. Ik wil hopen, dat het bij deze
éne uitvoering niet blijft, maar dat het
publiek gelegenheid krijgt zich vertrouwd
te maken met dit belangrijke werk van
eigen bodem.
Als eerste nummer stond de door Sir
Thomas Beecham samengestelde suite uit
Handel's opera „II pastor fido" op het
programma: prachtige frisse muziek in een
kleurig romantisch pak gestoken. Men zou
kunnen zeggen: Handel zonder pruik of
kuitbroek, maar in geklede jas en met een
hoge hoed op zijn markante hoofd. Maar
aldus in een andere tijd geplaatst
toch ook mooie muziek, die het op een
promenadeconcert best zal doen.
De bekende Franse pianiste Monique
Haas kwam ons vergasten op het Concert
in d van Bach, dat kennelijk een transcrip
tie is van een vioolconcert. Het is de vraag
of Bach, wanneer hij het werk zelf uit
voerde, de cantilenen, die een violistische
oorsprong verraden, niet rijker omspeeld
zal hebben als in de vorm waarin het werk
ons overgeleverd is. Men stelle zich de
dunne, weinig expressieve clavecimbeltoon
voor. Op de piano gespeeld klinkt het nog
even anders, maar op het orgel (Bach
gebruikte de eerste twee delen van het
concert voor zijn cantate „Wir müssen
durch viel Trübsal") vond de componist
bewerker een passender equivalent, althans
zeker voor wat de klankkleur betreft. Hoe
dan ook, het is een geliefd werk geworden
van onze tegenwoordige pianisten en Mo-
Woensdagochtend heeft de ambassadeur
van de Sovjet-Unie, de heer S. P. Kirsanov,
een bezoek gebracht aan de minister van
Buitenlandse Zaken mr. J. M. A. H. Luns,
om het leedwezen van de regering der
Sovjet-Unie over de beschuldiging tegen
drie Russische diplomaten uit te drukken.
De heer Kirsanov deelde mede, dat de
Sovjet-Unie haar militaire staf aan de
ambassade te Den Haag met drie diploma
ten zal verminderen. Zoals bekend zijn
vorige week de kolonel L. I. Tsjernov, de
kapitein 3e rang W. S. Zenin en de tolk G.
N. Soechatsjov uitgewezen. Na een zorg
vuldig onderzoek is volgens de Russische
verklaring komen vast te staan, dat de
handelingen van genoemde personen de
grens van de algemeen aanvaarde inter
nationale normen niet hebben overschre
den.
De Sovjet-regering drukt haar leedwezen
uit over het besluit van de Nederlandse
regering, die op ongemotiveerde wijze de
uitwijzing uit Nederland heeft geëist van
de drie heren. Dit besluit kan „alleen maar
beschouwd worden als een uiting van on
vriendelijkheid en moet wel schade berok
kenen aan de betrekkingen tussen de
Sovjet-Unie en Nederland."
In de toekomst zal de Sovjetregering in
Nederland in één persoon verenigd hebben
de functies van militaire, luchtvaart- en
marine-attaché met de volgende staf: een
assistent, een tolk. een chef van de inwen
dige dienst-boekhouder en een chauffeur.
nique Haas wist er dinsdagavond in de
Haarlemse concertzaal een positief karak
ter aan te geven. Na de pauze vertolkte zij
de steeds weer boeiende Symfonische Va
riaties van César Franck met een lenig
heid en gevoel voor kleur en expressie, die
weldadig aandeden.
Tenslotte was het weer van belang te
luisteren naar de geraffineerde instrumen
tatiekunst van Berlioz, wiens bekende drie
orkestfragmenten uit „La Damnation de
Faust" als hekkensluiters dienst deden.
]os. de Klerk
Ze moesten nu maar zien, er het beste van te maken. Om te beginnen legden ze
de boot vast, die konden ze nog nodig hebben. Verder droegen ze het watervaatje
en het kistje met etenswaren het strand op.
Toen keken ze aandachtig rond en ze bespraken, wat er nu gedaan moest worden.
Eerst moesten ze de omtrek verkennen en te weten zien te komen, of er geen ge
vaarlijke inboorlingen in de buurt waren... 65-66
In de K.R.O.-rubriek „Vademecum"
heeft prof. dr. W. J. M. A. Asselbergs op
de vlotgebarende, sierlijke manier van
Anton van Duinkerken gisteravond Joost
van de Vondel geschilderd als caricaturist
van het woord, als schimpdichter en he
kelaar van figuren en toestanden uit zijn
tijd, waarbij Jan Willem Hofstra als gang
maker - met weinig reden tot aanwezig
heid - en Eppo Doeve als vaardig illustra
tor fungeerden. In een welhaast volledige
analyse van een specimen van Vondels
hekelkunst kon men prof. Asselbergs als
de kunstenaar van de improvisatie duide
lijk herkennen en volgen, al zal het ondei-
werp velen volkomen vreemd zijn ge
weest. Het grote voordeel van deze ru
briek is trouwens, dat men er onbekende
paden door betreedt die vaak tot interes
sante ontmoetingen leiden. Dat laatste
was - zowel met betrekking tot Vondel
zelf als tot de figuren uit zijn tijd en werk
- zeer zeker het geval.
Een vrij eentonig en saai begin ken
merkte het hieropvolgende televisiespel
„Prettige Feestdagen" van R. F. Delder-
field, waarin later meer gang en spanning
kwamen en zelfs momenten van oprecht
dramatische genieting. Een knappe type
ring leverde vooral Coba Kelling, wier
verschijning als Jessie Royden de vlam
van de aandacht opblies en redding bracht
in een voordien genante situatie van sta
tisch gedoe en gepraat.
Rob Milton was zeer te waarderen als
Bokser Baker, doch zijn medespelers in
het eerste gedeelte lieten hem nagenoeg
op zijn eentje wurmen om de zaak op
gang te houden. De inleiding door middel
van twee straatzangers in een raak gety
peerd Engels achterbuurtje-met-sneeuw
was zo criant vervelend, dat sommige toe
schouwers wellicht bij de derde of vierde
herhaling van het op schorre toon ge
schreeuwde kerstlied hun toestel het zwij
gen hebben opgelegd.
Dat men tenslotte nog een goede indruk
van het geheel overhield, was zeer zeker
een bewijs van de kracht, waarmee de
hoofdfiguren de overhand wisten te ver
krijgen over de taaie elementen, die het
stuk in overvloed opleverde en die door
de regie - Wim Bary - helaas over het
hoofd bleken te zijn gezien.
In het jeugdtelevisie-programma, dat de
V.A.R.A. woensdagmiddag in samenwer
king met de UNESCO uitzond, liet regis
seur Jan Dassen ditkeer zien hoe kinderen
leven en spelen in Groenland: een interes
sante en boeiende uitzending, die ons een
verrassend duidelijk beeld gaf van de
folklore en van het eenvoudige, haast
primitieve bestaan van de Eskimo's.
Twee Eskimo-kinderen, die maandag
middag op Schiphol arriveerden en nu aan
de uitzending deelnamen, lieten de Hol
landse kinderen zien, hoe zij zich met
allerlei van hout vervaardigd speelgoed
vermaken, hoe zij liedjes zingen en op
welke manier ze gekleed gaan.
Daar in deze uitzending ook enkele
films over Groenland waren opgenomen,
konden de kinderen thuis zich een goed
beeld vormen van het leven in het uitge
strekte landschap van sneeuw, ijs en
spiegelglad water, zó weids en groot, dat
het beangstigend aandoet, 's Zomers ver
andert het in bergweiden, waar prachtige
orchideeën groeien. Een compliment ver
dient ook het Rotterdamse meisje, dat als
tolk fungeerde.
Bceldschermer
„We zijn nog steeds achter bij wat we
hadden willen doen omdat we daartoe niet
in de gelegenheid zijn gesteld". Zo resu
meert Piet te Nuyl jr., het hoofd van de
VARA-televisiesectie de situatie waar
in de componenten van de Nederlandse
Televisiestichting verkeren ten opzichte
van hun taak jegens het kijkende pu
bliek.
De naam Te Nuyl heeft voor de meeste
radioluisteraars een bekende klank. De
heer Te Nuyl sr. is immers al jaren een
verdienstelijk karakterspeler in de hoor
spelkern van de Radio Unie en die omstan
digheid opende voor zijn zoon na de bevrij
ding de studiodeuren van Herrijzend Ne
derland, waarbij de heer Te Nuyl jr. als
omroeper in dienst trad. Er volgde een
verblijf van anderhalf jaar bij de toenma
lige omroep van de regeringsvoorlichtings
dienst in Indonesië, na welke tijd de heer
Te Nuyl jr. bij de VARA in dienst trad,
wederom als omroeper. Die functie omvat
sinds de oorlog echter meer dan de lou
tere programma-aankondiging. De omroe
pers stellen tegenwoordig ook klank
beelden en documentaire programma's
samen, versieren grammofoonplatencon-
certen met een inleiding en toelichting bij
wijze van etiket en' dergelijke. De belang
rijkste ervaringen, die de thans vierender-
tige jarige chef van de TV-sectie van de
VARA heeft opgedaan inds hij in 1952 zijn
krachten daaraan ging wijden, mondden
uit in de overtuiging, dat niet alleen het
aantal zenduren uitgebreid zou moeten
worden, maar vooral ook dat de veertien
man (en vrouw) personeel die de televisie
afdelingen zijn toegestaan dat is voor
schrift en „Den Haag" laat de secties
maar weinig vrijheid binnen de grenzen
van het budget dringend versterking be
hoeven. Uitbreiding van het aantal zend
uren is daarom een vereiste., omdat de kij
ker nu vaak op programma's is aangewe
zen, die in het geheel niet voor hem be
doeld en bestemd zijn. Bij de radio zoekt
zo'n luisteraar gewoon een ander station
op, de kijkers hebben geen keuze en willen
bovendien hun kostbaar toestel „renda
bel" maken. Zenduitbreiding opent boven
dien de mogelijkheid tot dieper graven in
de programmastofdoor gebrek aan tijd
en personeel behandelt men nog vaak een
onderwerp oppervlakkig in een half uur,
ofschoon men er beter drie keer die tijd
aan had kunnen besteden.
Maar ook zonder die vergroting van het
aantal zenduren is het volgens.de heer Te
Nuyl jr. nodig de staven te versterken'
de regisseurs willen en moeten ook gele
genheid hebben voor het experiment en
voor studie, training en research. Om die
mogelijkheid te verruimen zou hij zelfs
vrede kunnen hebben met meer „trans
port" van films. Hoewel de heer Te Nuyl
een eigen filmverzoekprogramma ver
zorgt dat het gelukkige verschijnsel
heeft geopenbaard, dat er nog heel wat
mensen zijn die bewust naar een film kij
ken en daarvan de details onthouden
staat hij kennelijk een tikje wantrouwend
tegenover de film in de televisie. „Het gro
te gevaar van telerecording is, dat we
transportmiddel worden voor slechte
films" zegt hij, eraan toevoegende, dat
televisie nu eenmaal anders en ook meer
is dan film: TV combineert de selectivi
teit van de camera met het grotere men
selijke contact van het toneel. Voor hem
vormt „de mens" een onuitputtelijk en
groots onderwerp voor de televisie, die
juist daardoor de kijker in staat stelt zijn
medemensen en zichzelf te leren kennen.
Beeldschermer
Minister Algera acht het op het ogenblik
nog niet noodzakelijk een rijbewijs voor
bromfietsers verplicht te stellen.
In overweging is een wijziging van het
wegenverkeersreglement, waardoor binnen
vijf jaar alle bromfietsen die harder kun
nen rijden dan 40 km per uur verboden
zullen worden. Reeds thans worden in Ne
derland geen bromfietsen meer gemaakt
die sneller dan 40 km per uur kunnen rij
den, maar er rijden er nog heel wat die ge
maakt zijn voor de afspraak terzake tot
stand kwam. Van deze zullen de meeste
binnen vijf jaar verdwenen zijn. Het ge
bruik van de enkele dan nog overblijven
de zal worden verboden.
Voorts zullen alle bromfietsen binnen
kort moeten worden voorzien van een geel
herkenningsplaatje, waardoor men ze beter
van gewone fietsen zal kunnen onder
scheiden. Deze regeling kan spoedig wor
den verwacht, het ontwerp-besluit is de
ministerraad al gepasseerd.
De minister van Justitie heeft maatrege
len genomen om veel strenger toe te zien
op de handhaving van de maximumsnel
heid van 40 km per uur.
De vele berichten over een nieuwe jeugd
organisatie, die in de plaats moet komen
van de huidige Arbeidersjeugdcentrale,
hebben de aandacht van velen getrokken.
Teneinde aan enige verzoeken te voldoen
zal de afdeling Beverwijk van de A.J.C.
op vrijdag 7 februari in het gebouw aan
de Dennelaan 5 een bijeenkomst organi
seren om een en ander uit de doeken te
doen.
De algemeen voorzitter van de A.J.C. de
heer Maurits van Haaien, zal aanwezig
zijn teneinde over de nieuwe organisatie
vorm te vertellen. Na afloop is er gelegen
heid tot het stellen van vragen.
In samenwerking met de afdeling Uit
geest houdt de L. T. J: te Heemskerk op
woensdag 12 februari in „De Ooyevaar" te
Uitgeest een feestelijke- bijeenkomst. Het
programma wordt verzorgd door het Mas-
ker-showorkest „De Dio's" onder leiding
van Ton v. d. Braak, Alice Williams, acro
batiek en De Binato's met Zuid-Ameri
kaanse muziek. Voor de conference zorgt
Frans Eykhof.
MARKTBERICHT BEVERWIJK
BEVERWIJK, 5 februari. Waspeen
0.100.20, spruiten 0.330.84, witlof
0.38—/ 0.55, prei 0.14—/ 0.44, knollen
0.11—0.23, boerenkool 0.10—0.18,
groene kool f 0.070.13, rode kool 0.07
0.10, peen f 0.07—f 0.14.
Douane had succes. De inspectie der
Invoerrechten en Accijnzen te Terneuzen
heeft in een personenauto, die bij Clinge
aan de grens werd aangehouden, in gehei
me bergplaatsen in achterbank en achter
leuning, 150 kg. boter aangetroffen. De
bestuurder van de wagen, A. V., werd ge
arresteerd. Het onderzoek naar aanleiding
van deze arrestatie bracht de douanq op
het spoor van vier andere auto's met? ge
heime bergplaatsen, die eveneens gerégeld
als smokkelwagen werd gebruikt. Uit ge
vonden botersporen en restanten van wik
kels werd opgemaakt, dat ook met deze
wagens boter werd vervoerd. Om deze re
den werden ze eveneens in beslag geno
men.
Rijdende school. De heer R. Bakker,
onderwijzer te Assen, is benoemd tot hoofd
van de tweede rijdende school in Neder
land, de „Prinses Irene-school", die gister
ochtend gereed is gekomen. Deze school op
wielen, de tweede in Nederland en ook in
Europa, is doeltreffender uitgevoerd dan
de eerste, de „Prinses Beatrixschool". De
school heeft een lengte van 10 meter en
biedt plaats aan 27 leerlingen, een groter
aantal dan bij de eerst school. Het geheel
wordt verwarmd door een groot aantal
elektrische voetverwarmingsplaten en
elektrische verwarmingselementen langs de
wanden.
Volgeboekt. Het op 29 januari uit
Djakarta vertrokken m.s. „Oranje" van de
stoomvaartmaatschappij Nederland is, na
Singapore te hebben aangedaan, op 2 fe
bruari volgeboekt uit Belawan vertrokken.
Er bevinden zich 854 passagiers aan boord.
De „Oranje" wordt op 21 februari in Am
sterdam verwacht.
Girodienst. De Postcheque- en Giro
dienst heeft wat meer armslag gekregen
door de decentralisatie van de administra
tie. Er komt enige verruiming voor het
openen van nieuwe rekeningen. De urgen
tiebepalingen zullen wat soepeler worden
toegepast. Van een volledige opheffing van
de „stop" is echter voorlopig nog geen
sprake.
In het water gewaaid. Uit het Stads
kanaal te Ter Apel is het stoffelijk over-
schoj; opgehaald van de 49-jarige onge
huwde B. Diepenbroek, die zijn kosthuis in
Ter Apel had verlaten en niet was terug
gekeerd. Hij is vermoedelijk door de
storm in het water gewaaid.
DONDERDAG 6 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Toneelver. „Door In
spanning, yitspanning", met „Vrouwen in
paniek", 20 uur. Concertgebouw: Piano
avond door Hans Richter-Haaser, 20 uur.
Gebouw tot Nut van het Algemeen: Psy
chometrische avond, mevrouw J. v. d.
Tuin-v. d. Lans, 20 uur. Frans Halsmu
seum: Haarlems Comité voor Kamermu
ziek houdt liederen-avond, 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN:
Galerie Espace: Expositie van tekenin
gen en aquarellen van Alechinsky, 1117
uur.
FILMS:
Cinema Palace: Bekentenissen van de
oplichter Felix Krull, 14 jr., 19 en 21.15 u.
Frans Halstheater: Aan de rand van de hel,
14 jr., 19 en 21.15 uur. Lido Theater: De
vloek van Frankenstein, 18 jr., 19 en 21.15
aur. Luxor Theater: The pride and the
passion, 14 jr., 19 en 21.15 uur. Minerva
Theater: La Strada, 18 jr., 20.15 uur. Rem
brandt Theater: Funny Face, a.l„ 19 en
21.15 uur. Roxy Theater: Helden zonder
moed, 14 jr., 19 en 21.15 uur. Studio Thea
ter: The high and the mighty, 14 jr., 1.9
en 21.15 uur.
DIVERSEN:
Treslong, Hillegom: Chr. Zang en Ora
toriumvereniging „Zingt den Heer" met
„Die Jahreszeiten", 20 uur.
VRIJDAG 7 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstadoperette uit
A'dam met: „Ein Walzertraum" van Oscar
Strauss. 20 uur. Concertgebouw: Noordhol
lands Philharmonisch Orkest met een con
cert voor het P.E.N., 20.15 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Galerie Espace: Expositie van tekeningen
en aquarellen van Alechinsky 1117 uur.
FILMS
Cinema Palace: Notre Dame de Paris,
14 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans
Halstheater: Begeerte en zonde, 14.30, 19 en
21.15 uur.Lido Theater: Nina, 14 jr., 14,
16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor Theater: The
king and the four: queens, a.l., 14, 19 en
21.15 uur. Minerva Theater: Vader tegen
wil en dank, 14 jr., 20.15 uur. Rembrandt
Theater: De spaanse vlieg, 18 jr., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. Roxy Theater: De terug
keer van Lemmy Caution, 14 jr., 14.30, 19
en 21.15 uur. Studio Theater: Het loon van
de angst, 18 jr., 14, 18.45 en 21.15 uur.
DIVERSEN
Stadhuis: Op de eerste cursusavond
spreekt mr. O. P. F. M. Cremers over: „Ro
bot of Democratie", 20 uur. Centrum voor
vrij geestesleven: Openbare voordracht
over: „Mysteriën van het Oosten en de ziel
van het Westen, door: Mr. M. Stibbe, 20.15
uur.
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
10.30 VPRO. 21.00 VARA. 22.40 VPRO.
23.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw.
9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio. VPRO: 10.00 Thuis,
caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Voor de
zieken. 11.00 Voor de kleuters. 11.15 Kamerkoor.
11.30 Gram. 11.45 Agrarisch congres v. d. P.v.d.A.
te Meppel. AVRO: 12.00 Pianospel. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Sport en prognose. 12.50 Gram.
13.00 Nieuws. 13.15 Meded. en gram. 13.25 Lichte
muz. 13.55 Beursber. 14.00 Concertgebouworkest.
In de pauze (plm. 14.1514.35) Voordracht. 15.00
Gevar. progr. VARA: 16.00 Orgel en zang. 16.30
Muzikale caus. 17.10 Voor de jeugd. 17.40 Gram.
18.00 Nieuws. 18.15 Act. 18.20 Lichte muziek. 18.50
De puntjes op de i, caus. 19.00 Voor de kinderen.
19.10 Kinderkoor. VPRO: 19.30 Onder het melk
woud, hoorspel. 20.55 Nieuws. VARA: 21.00 Pol.
cabaret. 21.25 Etherforum. 22.05 Lichte muz. 22.20
Buitenl. weekoverzicht. VPRO: 22.40 Zorg om de
mens, causerie. Eenzaamheid en Twee maal één,
causerieën. VARA: 23.00 Nieuws.23.1524.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed
en lit. kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Rep. 8.20
Gram. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.40 Schoolradio.
10.05 Gram. 10.35 Franse muz. 11.00 Voor de zie
ken. 11.40 Gram. 12.00 Middagklok - noodklok.
12.03 Gram. 12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33
Lichte muz. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Kath. nieuws. 13.20 Lichte muziek. 13.45 Voor de
vrouw. 14.00 Kamerork. en soliste. 15.00 School
radio. 15.30 Viool en piano. 16.00 Voor de zieken.
17.00 Boekbespr. 17.15 Kinderkoor. 17.40 Beursber.
17.45 Lichte muz. 18.05 Lichte muz. 18.20 De op
loop der veertigduizend, caus. 18.30 Lichte muz.
18.50 Openbaar Kunstbezit. 19.00 Nieuws. 19.10
Comm. 19.15 Regeringsuitz.Emigratierubr. Het
emigratiepraatje van H. A. v. Luyk. 19.25 V.V.D.,
caus. 19.35 Verz. progr. voor de militairen. 20.15
Act. 20.30 Politiek forum. 21.00 Roulette. 21.25
Hoqrnkwartet. 21.50 Lichte muziek. 22.25 Zang en
piano. 22.50 Gesprekken bij het witte doek, cau
serie. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Jazzmuziek.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Omr.ork. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13.00
Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 Schoolradio. 15.45 Gram.
16.25 Zang en piano. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram.
17.15 Omr.ork. 17.45 Duitse les. 13.00 Vlaamse lie
deren. (18.10 Voordr.) 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Gram. 19.45 Caus. 20.00 Symf.ork.,
koren en sol. 20.45 Kunstkaleidoscoop. 21.00 Symf.
ork., koren en sol. 21.45 Gram. 22.00 Nieuws. 22.15
Jazzmuziek. 22.45 Gram. 22.5523.00 Nieuws.
In esn artikel ton afscheid in de „Libe-
rian Age", het voornaamste tweemaal per
week verschijnende blad in Monrovia,
wordt bewondering tot uitdrukking ge
bracht voor de vitaliteit waarvan prins
Bernhard blijk gaf. Het blad schrijft dat
de Prins „zijn waardigheid hooghoudend,
toch niet hooghartig of snobistisch deed
zoals sommige andere Europese vorstelij
ke personen". „Holland is nu geen ver
begrip meer voor ons en de namen van de
leden van het koninklijk gezin geen klan
ken meer als uit een duistere legende",
aldus het artikel.
ADVERTENTIE
6 580»
- V.&tfciv-..."
500 gram
67. Hij schreef aan zijn zuster in Hamburg, dat hij bij
haar zou komen logeren, zodra hij bericht had ont
vangen van Salomon Heine. En aan zijn moeder leg
de hij uit: „Oom Salomon moet zijn invloed voor mij
aanwenden, moeder. Waarom niét? Tenslotte is hij
een machtig man in Hamburg en kan hij mij van nut
zijn. Er zal hem bovendien veel aan gelegen zijn om
mij een behoorlijke baan te bezorgen, want daarmee
zal hij zijn eigen geld sparen!"
Salomon Heine liet echter niets van zich horen. De
reden was een andere dan Heine vermoedde. Salomon
moest al zijn aandacht en sluwe intelligentie gebrui
ken om de zware crisis, welke in het jaar 1825 de
gehele economie van Europa bedreigde, het hoofd te
bieden. De fabrieken zaten met hun waren, de han
delshuizen eveneens, de mensen hadden geen koop
kracht meer en vonden moeilijk werk...
De crisis was in Engeland begonnen en sleepte ande
ren mee. In die herfst waren er talloze faillissemen
ten. De beurskoersen zakten onrustbarend. Het han
delsverkeer liep va?t en de vele ontslagen van arbei
ders leidden tot allerlei relletjes. De kranten stonden
vol van dergelijke berichten, welke zelfs de strenge
censuur niet verhinderen kon. Dit alles was de reden,
dat Salomon Heine geen tijd had om een brief aan zijn
neef te schrijven.
Tenslotte reisde Heinrich Heine op goed geluk naar
Hamburg. Daar woonde thans op de Neue Wall no.167
zijn zuster Charlotte met haar man, Moritz Emb-
den. Met welk een warme hartelijkheid ontving zij hem!
Haar man stond er enigszins stijfjes bij, toen ze haar
broer met grote spontaneïteit omhelsde. Hij vroeg op
stuurse toon: „Hoe lang denk je in Hamburg te blij
ven, Harry?"
Heine antwoordde glimlachend: „Tot ik al mijn za
ken hier gereld heb, Moritz!"
Hij schreef een briefje naar Ottensen. Hij wilde zijn
oom niet op de bank opzoeken, want daar was Aron
Hirsch niet te ontlopen.
Op antwoord wachtend zwierf hij door de stad. Er
waren echter geen bekende gezichten meer en ner
gens was er iemand om een prettig gesprek mee te
voeren. Hoe hartelijk zijn zuster ook was, zijn zwager
bleef stug en weinig toeschietelijk. Tenslotte kwam
het antwoord van Salomon Heine en de daarop volgen
de middag begaf Heine zich naar Ottensen. Het was
een kille novemberdag, en de ontvangst in de grote
villa was even kil, zelfs zijn tante, Betty Heine, leek
koel en afwijzend. Hij trachtte een gesprek met haar
te voeren, maar ze reageerde nauwelijks op zijn be
leefde vragen. Nog nooit had hij haar zó gezien, ze in
formeerde zelfs niet naar het welzijn van zijn ouders.
Toen Salomon Heine verscheen, werd de stemming
iets beter. Zijn oom scheen in een goed humeur te zijn
en vroeg hem op welwillende toon: „Wel, doctor hoe
staat 't ermee?"
Heine wilde deze goede stemming benutten om oom
Salomon onmiddellijk de bedoeling van zijn bezoek
duidelijk te maken.
Toen tante Betty merkte, dat haar neef met zijn
oom over zakelijke aangelegenheden wilde praten,
stond ze op om het vertrek te verlaten, maar Salomon
beduidde haar om weer te gaan zitten. „Blijf toch hier,
Betty, je mag alles horen wat wij met elkaar te bespre
ken hebben! Jou gaat dat ook aan!"
Heinrich Heine trachtte op rustige toon met zijn oom
te spreken. Hij zette uiteen, dat hij nu zijn studie
beëindigd was liever geen geld meer wilde aanne
men, maar in verband hiermede wilde hij zijn oom een
verzoek doen: hem behulpzaam te zijn om als jurist
een werkkring in Hamburg te vinden.
Salomon Heine hoorde zijn neef aan en leunde be
haaglijk achterover in zijn stoel. Hij zag er tevreden
en welgedaan uit. Langzaam zei hij: „Er zijn veel fail
lissementen, de tijden zijn slecht. Ik kan geen geld meer
geven, Harry!"
Verwonderd keek Heine hem aan. „Maar ik wil ook
helemaal geen geld meer, Oom Salomon! Ik wil alleen
uw voorspraak om een goede positie te krijgen."
Onverstoonrbaarf antwoordde zijn oom: ,Je wilt
geen geld? Hoor je dat, Betty? Ik kan 't eenvoudig niet
geloven! Mij is allerlei ter ore gekomen."
„Wat" vroeg Heine en met moeite onderdrukte hij
zijn opkomende drift.
„O, bijvoorbeeld dat je heerlijk aan het luieren bent
geweest in Norderney en Lüneburg en sinds enige
tijd in Hamburg.."
„Ik heb wel degelijk gewerkt", onderbrak Heine
hem op felle toon. „Ik heb veel geschreven en er zal
een nieuw boek van mij verschijnen."
„Boeken betekenen geen degelijk werken. Wanneer
je behoorlijk had gewerkt, toen jij bij mij in de leer
was, zou je nu al lang een goede positie hebben gehad
en bij mij niet meer om geld behoeven te bedelen!"
Vertwijfeld riep Heine uit: „Ik bedel niet om geld!"
„Op dit ogenblik misschien niet, maar ie zult 't over
een uur, of morgen, of overmorgen stellig weer doen!
Nietwaar, Betty?"
Heinrich Heine zag, hoe zijn tante vol instemming
knikte.
Op rustige toon vervolgde Salomon Heine: „Hoe kan
't ook anders? Men heeft mij ten stelligste verzekerd,
dat je maar wat rondlummelt en niets uitvoert. In Ber
lijn was dat al het geval, maar via een bevriende niets
nut werd proffessor Gubitz er toe gebracht om een on
ware verklaring over je prestaties af te geven. Wat be
reik je met je roem als dichter? Je moet thans eens en
voor altijd beseffen, dat ik je niet langer wens te on
derhouden. Ik mag mijn eigen kinderen niet langer te
kort doen".
Heinrich Heine sloot ven de ogen. Wié had zijn
oom over hem gesproken en allerlei ongunstige dingen
over hem verteld....? Hij dwong zich tot kalmte en
antwoordde: „Laten we het geld thans buiten be
schouwing laten."
„Ik kan het geld niet buiten beschouwing laten!"
Zo rustig mogelijk ging Heine door: „Laten we pra
ten over een mogelijkheid voor mij om me hier als ad
vocaat te vestigen. Kunt u mij daarbij behulpzaam zijn?"
Salomon Heine stond thans op uit zijn stoel en begon
door de kamer heen en weer te lopen. Tenslotte bleef
hij voor zijn neef stilstaan en zei op plechtige toon:
„Ik zal je eens wat zeggen, Harry! Ik ben niet van
plan je hierbij te helpen, omdat ik er zeker van ben,
dat je zult blijven rondlummelen! Ik wil niet, dat de
goede naam Heine hier in Hamburg omlaag gehaald
wordt door jouw gedrag, door jouw avontuurtjes
met danseresjes en dergelijke soort vrouwen. Denk
echter niet, dat je door mijn weigering om je te helpen,
véél verspeelt; vanwege mijn geloof kan ik weinig
voor je doen, de stemming is slecht en reeds eerder
heeft men bij mij de ruiten ingegooid.
(Wordt vervolgd)