Verkiezingen in Soedan
half zware shag
Amerikanen bestuderen kansen
voor raketbasis op de maan
„Fouten van Indonesië en van
Nederland zijn onvergelijkbaar"
4»
Neêrland
De lekkerste die er Is!
Nasser hoopt op een overwinning van
de Egyptisch-gezinde partijen
raatótoel
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1958
3
Uitgebreide kaderwisseling
gaande in de Sovjet-Unie
Kroesjtsyev lijkt zijn
positie te versterken
Komende tournees van het
Nederlands kamerorkest
in handige plastic verpakking
Geen landbouwverlof voor
schoolkinderen
Nederlandse planters
verlaten Midden-Sumatra
Overheidspersoneel in
Nieuw Guinea is ontevreden
Russen zvillen in hun volgende spoetnik uit
dode stof leven proberen te scheppen
(Op de
Zeven koeien vergiftigd
Minister Klompé wijst verwijt af
(Van onze reisredacteur)
KHARTOEM - donderdag In Soedan, groter dan Italië, Spanje, Portugal,
Frankrijk, Groot-Brittannië, de Benelux en Scandinavië tezamen, gingen vandaag
tweeëneenhalf miljoen stemgerechtigden van een volk van tien miljoen ter stem
bus voor verkiezingen, die mede beslissend zullen zijn over Afrika's toekomst. De
kiezers zijn gearabiseerde donkere mohammedanen uit de zon-geblakerde woestij
nen en de Nijlvallei in het noorden, en spiernaakte negerkrijgers uit de zuidelijke
tropische moerassen. Zesennegentig percent van hen zijn analfabeet. Zij zullen
kaartjes, waarop symbolen staan'voor de partijen (speer, bijl, koe of kameel) in de
stembussen deponeren in Khartoem of Omdoerman en in de mobiele stem
bureaus in de bergen, moerassen en woestijnen.
De inzet dezer verkiezingen is Egypte's zuidwaartse expansie in donker Afrika
en de beheersing van de Nijlvallei. Egypte's onverwachte greep naar het Soeda-
nees territoir boven de tweeëntwintigste parallel is inmiddels mislukt en de
laatste Egyptische soldaat is eergisteren teruggetrokken.
Behalve deze poging om de Soedanezen te intimideren, bemoeit Egypte zich
overigens ook met omkoperij van de Soedanese kiezers, waarmede naar schatting
een bedrag van dertig miljoen gulden is gemoeid. Nasser, aan het hoofd van de
Verenigde Arabische Republiek, laat de oude droom van een Nijl-unie niet los
en hij probeert alles om de overwinning van de pro-Egyptische partijen te
bevorderen.
Hoe liggen de kansen? De strijd gaat in
de eerste plaats tussen de pro-Egyptische
Unionistische partij van El Azhari en de
een totale Soedanese onafhankelijkheid
voorstaande Oemma, thans regerings
partij van de Mahdi van Omdoerman en
van premier Khalil. Beide partijen zijn vrij
pro-Amerikaans. De Unionisten zijn echter
zo achterdochtig jegens het Brits-Franse
imperialisme, dat zij weliswaar geen unie,
maar wel nauwer contact met Egypte zoe
ken en streven naar een defensieverdrag.
Emotionele verblinding drijft hen regel
recht in de armen van de vraatzuchtige
Nasser, zelfs na het jongste grensgeschil.
De Oemma daarentegen ziet het Egyptische
gevaar duidelijk in en blies het grensge
schil zo zwaar mogelijk op. Zij zal bij een
stembuszege westelijke wapens vragen.
Vele persoonlijke en religieuze rivaliteiten
in de partijen spelen verder een rol.
Kris-Krasbceld
Het kriskras-beeld der splitsingen wordt
verder nog onduidelijker door de actie van
de pro-Egyptische Democratische Volks
partij (een afsplitsing van de Unionisten)
en een kleine, goed georganiseerde commu
nistische mantel-organisatie. Belangrijker
is echter nog de geografische en radicale
noord-zuid splitsing. Drie miljoen pikzwar
te nudisten uit het zuiden lappen namelijk
de Arabische eenheid aan hun blote voet
zolen en achten de Arabieren traditionele
slavendrijvers. Zij steunen overigens de
hopeloos verdeelde liberale partij, wensen
autonomie in een gefederaliseerde Soedan
en zenden 46 afgevaardigden,, die transpi
rerend in gemakkelijke Europese pakken
in het parlement van 173 leden op de wip
zitten. De parlementaire democratie even
min begrijpend als hun kiezers dat doen,
zijn hun stemmen te koop.
Komische noot
De huidige verkiezingen zullen enige
dagen duren. De uitslag wordt pas 10 maart
verwacht. Slechts een over-optimist kan
ondanks Soedans goede bedoelingen aan
MOSKOU (AFP) Uit berichten in de
Sovjet-pers blijkt, dat zich in het gehele
land een „kaderwisseling" voltrekt, die
er op gericht is de positie van partijsecre
taris Kroesjtsjev te versterken. In de la
gere rangen heeft een algehele verschui
ving plaats. Men verwacht te Moskou dat
het niet herkiezen van bepaalde partij
functionarissen, wier plaatsen worden in
genomen door aanhangers van Kroesjt
sjev, zijn hoogtepunt zal bereiken in ver
kiezingen voor de „Opperste Sovjet," het
parlement der SovjetvUnie op 16 maart.
Vermoedelijk zal de Opperste Sovjet in
een geheel nieuwe samenstelling terugke
ren.
Deze „commandowisseling" in de lage
re regionen gaat gepaard met een over
eenkomstig verschijnsel in de hogere par
tijrangen en bij de (politieke) leiding van
het leger, de vakbonden en de openbare
organisaties, .Hetzelfde valt waar te ne
men bij de samenstelling van het „centra
le partijcomrté" het hoogste bestuursor
gaan der Sovjet-Unie. Van de vijftien le
den die door het twintigste partijcongres,
nu twee jaar geleden, werden aangewe
zen, zijn er. nog .zes Kroesjtsjev, Voro-
sjilof, Boelganin, Mikojan, Soeslov en Ki-
ritsjenko ïri 'fühctiè.' De negen anderen
zijn vervangen door aanhangers van
Kroesjtsjev, die tot voor kort bij het Rus
sische publiek onbekend waren.
Stevige basis
Volgens westelijke waarnemers vestigt
deze kaderwisseling de indruk, dat het
centrale comité Kroesjtsjev vrijwel vol
macht tot handelen heeft gegeven. Zij valt
samen met een grootscheepse campagne
der Russische pers, waarin wordt geha
merd op de noodzaak Kroesjtsjevs' her
vormingsplannen uit te voeren. De Sov
jet-bladen schrijven dat in 1958 een ste
vige basis dient te worden gelegd voor het
welslagen van het „zevenjarenplan," dat
de Sovjet-Unie van „de eerste plaats in
de wereld moet verzekeren, niet alleen op
het gebied der industriële produktie doch
ook op het terrein der algemene voort
brenging."
Men heeft te Moskou ook de indruk dat
Kroesjtsjev, die bij de uitvoering van zijn
plannen tegenkanting zou hebben ontmoet
van de leiders der „technocraten," steun
zoekt bij de jongere leden van deze nieu
we „klasse der technische amtenaren,"
om het verzet der ouderen te breken.
Boelganin op de wip?
WASHINGTON (UP) Het is niet uit
gesloten dat premier Boelganin spoedig
zal worden vervangen, zo zeggen diploma
ten in Washington. Een aanwijzing daar
toe zien deskundigen in het feit, dat Boel
ganin tijdens de komende verkiezingen
voor de Raad van Nationaliteiten (Twee
de Kamer van de Opperste Sovjet) niet
kandidaat zal staan in Moskou, zoals voor
heen. Thans staat Nikolai Swernik, een
voormalig vakbondsleider kandidaat in
Moskou. Boelganin is kandidaat in het
gebied van Maikop, in het noorden van de
Kaukasus.
een geheel democratisch verloop geloven.
Men stemt op zijn stamhoofd of op de
meestbiedende. Een kandidaat beklaagde
zich tegenover mij, dat Egyptisch geld de
Soedanese moraal heeft bedorven, althans
de prijs der stemmen heeft opgedreven. Hij
betaalde vorige week vijf mille voor een
handjevol stemmen!
De komische noot ontbreekt niet. Een
hoofdonderwijzer en een rechtbankklerk
zijn van de kandidatenlijst geschrapt om
dat zij analfabeet zijn
Alle partijen verklaren zich zeker van
een grote overwinning. Objectieve waar
nemers geven echter de Unionisten een
kans, hetgeen eerlang voor Nasser de deur
kan openen. Het Westen mag dan ook
vurig hopen dat de Oemma-coalitie wint.
(Reuter) Toen de zittingstermijn van
het laatste parlement eindigde, werd Soe
dan-geregeerd door een coalitie, gevormd
door de Oemma, de Democratische Volks
partij en de liberalen. De zetelverhouding
tussen de voornaamste partijen in het Huis
van Afgevaardigden was als volgt: Unio
nisten 31 zetels, Oemma 26 zetels, de De
mocratische Volkspartij 18 zetels en de
liberalen 15 zetels. Het nieuwe Huis van
Afgevaardigden zal 153 zetels hebben tegen
het oude 97. De senaat heeft vijftig zetels,
waarvan er dertig ingenomen zullen wor
den door gekozen vertegenwoordigers. De
overige twintig zetels zullen worden inge
nomen door mensen, benoemd door een uit
vijf leden bestaand lichaam, dat het presi
dentsambt waarneemt totdat er een presi
dent is gekozen.
(AFP) Volgens het oppositiedagblad „El
Zaman" heeft de Soedanese regering ge
weigerd inreisvisa te verstrekken aan vier
Egyptische journalisten, die dé Soedanese
verkiezingen wilden verslaan.
Duistere oogmerken
NEW YORK (Reuter) De Soedanese
delegatie heeft woensdag in een verklaring
gezegd, dat er nog geen bevestiging is ver
kregen van een „definitieve terugtrekking
der Egyptische strijdkrachten van Soeda-
nees grondgebied". De delegatie zei, naar
aanleiding van de uitlating van Nasser te
Damascus dat „Imperialisten" verantwoor
delijk zijn voor het Soedanees-Egyptische
geschil,: „De term imperialisme is in vele
deleh van de wereld een uitdrukking, die
gemakkelijk in de mond ligt om duistere
oogmerken te verhullen en een kwestie uit
de weg te gaan".
Het; Nederlands Kamerkoor is zojuist
van een tournee in Duitsland en Zwitser
land teruggekeerd. Het koor zal dit jaar
optreden op de Wereldtentoonstelling in
België, in Parijs en Bordeaux, in Nürnberg
en tijdens de Festwochen in juni van dit
jaar in Wenen.
ADVERTENTIE
De regering wil de mogelijkheid, dat aan
leerplichtige kinderen landbouwverlof
wordt verleend, uit de leerplichtwet
schrappen. Zij heeft hiertoe een wetsont
werp ingediend. In het ontwerp is voorts
voorgesteld de bepaling te schrappen dat
leerlingen, die bij het bereiken van de
leeftijd van 14 jaar het zesde leerjaar van
de lagere school niet hebben bereikt, vrij
van leerplicht te zijn.
PADANG, (UP) Vijftien Nederlandse
gezinnen, tot nu toe gevestigd op de „Ja-
ku" theeplantage op 250 km. ten zuiden
van Padang, zijn bezig naar Medan te eva
cueren. Zij vrezen, dat er moeilijkheden
zullen ontstaan tussen de Sumatraanse
troepen en de 4.000 Javaanse arbeiders op
de plantage.
De vijftien gezinnen vormen de gehele
blanke bevolking van de plantage.
Een woordvoerder van het revolutionai
re leger in Padang betwijfelt het dat er
moeilijkheden zouden driegen: de arbeid-
ders hebben voldoende rijst en daarom is
er geen reden voor moeilijkheden.
De Nederlanders echter verklaarden, op
doorreis, dat de arbeiders leden zijn van
die, hier thans verboden, vakbond „Sobsi",
en dat zij klaar staan om moeilijkheden te
veroorzaken.
In een vergadering van de afdeling Hol-
landia van het Christelijke Werknemers-
verbond in Nieuw Guinea is een resolutie
aangenomen waarin wordt gezegd, dat het
personeelsbeleid van het gouvernement
van Nieuw Guinea in overeenstemming
dient te zijn met het standpunt, dat de re
gering inneemt ten aanzien van de opvoe
ding van de Papoea tot zelfbeschikking.
In de resolutie wordt gezegd, dat de
huidige personeelspolitiek van het gouver
nement in deze belemmerend moet wer
ken. „Het is niet te verwachten, dat bij het
uitblijven van een positieregeling voor de
Nederlandse ambtenaar, van hun zijde een
hartelijke medewerking zal worden gege
ven om zichzeif overbodig te maken".
Het Chr. Werknemersverbond beveelt
daarom aan het geven van de status van
rijksambtenaar aan iedere Nederlandse
ambtenaar in Nederlands-Nieuw Guinea.
WASHINGTON, (ANP)
grondige studie gemaakt van de voorde
len die een raketbasis op de maan zou op
leveren, aldus heeft generaal Putt, hoofd
van de afdeling onderzoek van de Ameri
kaanse luchtmacht, verklaard op een bij
eenkomst van de commissie voor de
strijdkrachten van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden. Hij zei dat de Ver
enigde Staten alles in het werk moeten
stellen om het eerst een militaire basis op
de maan te vestigen. De meeste onderde
len van de raket, die op de maan gelan
ceerd kan worden, zijn al klaar.
Volgens generaal Putt bestaan er plan
nen voor drie ruimtevoertuigen, die een
mens kunnen meenemen en terugbrengen
naar de aarde. Het 'erste is een gewijzig
de versie van het experimentele vliegtuig,
de X-15. De luchtmacht rekent erop hier
mee het volgend jaar proeven te kunnen
doen. Het tweede de „Dyna-Soar", die
nog verder wordt ontwikkeld, zou op de
zelfde afstand als de kunstmaan „Ver
kenner" in de ruimte kunnen cirkelen en
naar de aarde terug te kunnen keren. Het
derde is een instrument „oorspronkelijk
van vinding en met oorspronkelijke ken
merken", waarover de generaal verder
alleen zei dat het een vervolmaking is van
de reeds gelanceerde of nog in aanbouw
zijnde kunstmanen.
(UP) Volgens dr. Ernst Stuhlinger, die
een leidende functie heeft bij de onder-
zoekafdeling van het leger, zal binnen tien
jaar een landing op de maan mogelijk zijn.
Van deskundige zijde is de vrees geuit, dat
zonder een tijdige regeling in de ruimte,
binnen misschien tien jaar, groter wette
loosheid zal heersen dan in de wildste da
gen heeft geheerst in Amerika's wilde
westen.
(Reuter) De lancering van de „Van
guard", de raket waarmee de marine al
tweemaal teverg *efs getracht heeft een
kunstmaan in haar baan te brengen, zal
waarschijnlijk opnieuw worden uitgesteld.
Men had gehoopt de raket in het begin van
deze week af te schieten. Er zijn echter
enige gebleken in de elektrische verbin
dingen geconstateerd en de voorraad vloei
bare brandstof zal niet toereikend zijn.
(AFP) Generaal Medaris, hoofd van
de afdeling bestuurbare projectielen van
het leger, heeft medegedeeld dat zijn
dienst voornemens is in de nabije toekomst
Er is een een kunstmaan van ongeveer 225 kilo
gram te lanceren.
GENèVE (AFP) De Russen zullen pro
beren een vorm van levende materie te
scheppen, door een gasachtig mengsel te
laten bombarderen door kosmische stra
len in hun volgende Spoetnik, over enkele
weken, zo heeft de communistische weten
schappelijke schrijver Lucien Barnier in
een lezing te Lausanne verteld, volgens
een verslag in de communistische „La
Voix Ouvrière". Volgens Barnier zal het
een imitatie zijn van de samenstelling
van de dampkring der aarde. Men hoopt
te kunnen aantonen dat leven kan ontstaan
uit dode stof.
De vierde Russische satelliet zou een
baan krijgen om de as van aarde en maan,
op ongeveer een half miljoen kilotneter
van de aarde, om exploratie van de onbe
kende zijde van de maan mogelijk te ma
ken. Later zal een raket gelanceerd wor
den, om rapporten te verkrijgen over de
omstandigheden op de maan.
Geschiedschrijving
Geschiedschrijving is als het schilderen
van een landschap gezien uit een voort
razende trein. Net als je de hoe wilt teke
nen daver je door een stad, als je de kerk
wilt portretteren schiet je Hoor een beu
kenwoud en als je een vergezicht wilt
vereeuwigen schuif je langs een schutting-
In je eigen leven gaat het net zo. Als
je het verleden overschouwt gaat het he
den zo snel langs je heen, dat alle feiten
een nieuwe waardering krijgen; en dat
niet eenmaal maar telken kere. Verdriet
in het verleden krijgt een litteken en de
volgende keer is het niet meer hetzelfde
verdrietSucces krijgt een vlies over zijn
felle kleuren en het is niet meer zo be
langrijk als je er op terugziet. Als je niet
oppast, begraaft je leven zich vóór je zelf
nog begraven bent. Herinnering is alles
wat je overhoudt en die vervormt en ver
kleurt zich waar je bij bent. Niets is sta
biel, niet in kleur en niet in vorm, niet
in affect en niet in waardering.
Fotografieën van vakanties en trouw-
partijen, dat is alles wat blijft; dagboek
bladen zijn de enige vaste punten in de
maalstroom. En zelfs die vergelen en ra
ken verloren op zolder en verliezen hun
waarde. Niets blijft behouden, zelfs het
verleden niet. Tijd vreet alles, zelfs zich
zelf.
Jeugd gaat voorbij, middelbare jaren
verglijden, ouderdom komt en neigt naar
het einde dat geen einde is en geen begin
en geen zijn en geen niet-zijn. Het is alles
één en niets is iets en alles is alles. Het
hangt er maar van af, hoe je het bekijkt.
We kunnen elkaar alleen waarschuwen.
Leven is als een watervlak. Een snelle
rimpel en het is weer glad.
Denk niet, dat het absoluut is en onwan
kelbaar en onveranderbaar en bepaald en
stevig als rots en stabiel als graniet. Het
is een rimpel zonder verleden en zonder
toekomst. Het is geweest en het zal zijn
en het bestaat slechts als het bestaat.
Of heb ik het mis? Is er méér en is er
iets bestendigs? Laat het mij weten, want
mijn ziel dorst naar zekerheid.
Zolang ik geen antwoord krijg neem ik
aan, dat niets blijft, dat niets staat en dat
niets méér is dan wat het schijntEen
landschap gezien uit een rijdende trein,
voorbij vóór je het hebt kunnen opnemen,
en voor eeuwig verloren.
H. B. Fortuin
Zeven koeien van een landbouwer te
Voorthuizen zijn ziek geworden door ver
giftiging. Drie dieren zijn doodgegaan, de
vier andere zijn overgebracht naar de.-vee-
artsenijkundige dienst in Utrecht, waar
men een onderzoek instelt naar de oorzaak
van de vergiftiging, die tot dusverre niet
is vastgesteld.
De minister van Maatschappelijk Werk,
me.j. dr. Klompé, heeft gisteren in de Eer
ste Kamer gereageerd op een uitlating
van mej. mr. Tjeenk Willink (P.v.d.A.) die
bij de bespreking van de repatriëring van
Nederlanders uit Indonesië de schuld
vraag had gesteld. Zij was namelijk van
mening, dat hier ook van schuld van de Ne
derlandse regering en het volk sprake is,
„die niet de wijsheid en de toekomstvisie
hebben kunnen opbrengen om Indonesië
op constructieve wijze te leiden tot zelf
standigheid en verantwoordelijkheid".
Minister Klompé merkte op dat deze
„schuldvraag" thuishoort bij de behande
ling van de begroting van Buitenlandse
Zaken. Enkele kanttekeningen wilde zij
echter wel maken.
„Waar gewerkt wordt, worden fouten
gemaakt", zei zij. „Mej. Tjeenk Willink
De aloude strekking van
het (rondborstige vaderlandse
lied: „Ferme jongens, stoere
knap„en" heeft een nieuwe
stimulans gekregen in de ge
beurtenis, die een week ge
leden plaatshad in de Straat
vsln ÏMakassar en een week
daarna door de Marine-voor-
lichtipgsdienst met veel verve
wérdï opgediend aan de dis
van de nieuwshongerige me
nigte.
Het, zou te sterk zijn uitge
drukt- wanneer we zouden
zeggen dat de dagen van
Tromp en De Ruyter zijn
weergekeerd, maar op èen of
anderé manier heeft het
roemrijke schip de „Drenthe"
toef) een stukje Nederlandse
volksaard tot leven gewekt,
dat:beschaamd en spijtig was
ingesluimerd.
Dank zij de „Drenthe" zijn
we opnieuw gaan beseffen,
dat wé welgeschapen en van
zessgn klaar zijn en dat de
zee een belangrijke rol in ons
gevoelsleven speelt. Het valt
wel een beetje moeilijk, de
ouderwetse biologische kracht
toer van het zwellen der borst
door-vaderlandse trots nog te
verrichten, doch waarschijn
lijk hebben onze voorvaderen
dat ook. meer bij wijze van
spreken zo geformuleerd. De
beeldspraak heeft immers in
hun dagen een glorietijd be
leefd en vooral wanneer de
vaderlandse roem in het ge
ding was. Men moet al de
dingen niet zo letterlijk
nemen.
Om naar de „Drenthe" te
rug te;keren grote groepen
Nederlanders hebben thans
weer een hart onder de riem
gekregen 1 en zijn opgeleefd
onder de leuze „Nog is Neêr
land niet verloren", die dan
ook moeilijk tegen te spreken
is. Deze groepen hebben de
overtuiging dat Neêrlands
toekomst op de zee ligt en dat
alle grote dingen die het va
derland in die toekomst te
verrichten zal krijgen, ver
richt zullen worden op de
woeste baren. Jarenlang heeft
de Nederlandse marine geen
kans gekregen de grootheid
van het vaderland metterdaad
te bewijzen, maar de „Di-en-
the" heeft met die bescha
mende sleur gebroken en met
één klap of liever, met
twéé bewezen dat wij nog
steeds een zeevarende natie
van zessen klaar zijn.
Het komt mij voor, dat die
twee schoten van de „Dren
the" hun geld beter hebben
opgebracht dan alle reclame
platen „Zorg dat je er (ook)
bijkomt". Waarschijnlijk zijn
er nu weer massals jongens
harten beu geworden van aan
het grote wiel draaien en be
gonnen met het lijden van on
dragelijke smart, omdat zij
geen toestemming krijgen om
als matroosje vlug en net voet
aan boord te zetten. Er zijn
wellicht hier en daar kleine
De Ruytert.ies en Trompjes
ontloken, die zich geneigd
voelen de roem van Nederland
over de zeven zeeën uit te
dragen. Zij dromen misschien
van een glorievolle terugkeer
te Rotterdam of IJmuiden
met de bezem in de mast, na
dat zij de zee hebben aange
veegd. En, wie weet, mis
schien komen zij inderdaad
nog wel eens in dienst op een
mijnenveger. Maar in het al
gemeen is de mogelijkheid
om via de Vlissingse kerk
toren naar hemelhoge roem
en de functie van Bestevaar
tje te klimmen, heden ten
dage wel zeer schaars ge
worden.
Twee schoten van de
„Drenthe" hebben behalve de
„Kasimbar" een grote massa
bewondering opgebracht en
niet ten onrechte. Een schip en
alles wat een.schip op zee kan
verrichten is voor de na
tionale eigenwaarde veel be
langrijker dan alles, wat een
diplomaat te land of waar
ook doen kan. Een schip op
zee is een stukje afgerond na
tionale trots, dat zich niet on
gestraft laat beledigen en dat
zich geheel en al gedraagt
alsof het de gehele natie met
al haar eigendommen en
waarden aan boord heeft.
Wij zijn daar in de loop der
jaren te nuchter over gaan
denken. Wij zijn zelfs geneigd
geraakt, een oorlogsschip op
zee te zien als een drijfbaar
en beweegbaar voorwerp, dat
diende om de opwaartse druk
van 't water uit te buiten. Doch
dat is een gebrek aan vader
landse romantiek. Vaderland
se romantiek is een heel
eigenaardig iets. De vader
landse romanticus (om de be
oefenaren maar eens catego
risch aan te duiden) maakt er
een dwingende gewoonte van,
te spreken van „ons landje",
of „Neêrland". Hij heeft het
niet over een paar meter aan
eengenaaid katoen van ver
schillende kleuren, doch over
een „dierbaar dundoek". Dit
dundoek is in zijn opvattingen
een levend wezen, vermits het
voor beledigingen vatbaar is.
Verder huldigt hij volgens de
geschiedenis de opvatting, dat
de binnen de landsgrenzen
aanwezige grondaarde gevoe
lig is voor beminnen en het
zelfs niet onaardig vindt, bij
tijd en wijle gekust te wor
den. „Dierb're grond" heet
deze aarde dan, „waar eens
mijn wiegje stond". Welke ge
voelens een aan boord van
een woonschip geboren vader
landse romanticus in dat op
zicht vervullen, is niet duide
lijk. Hij zal immers niet zó
ver kunnen gaan dat hij het
water van de woonschepen
haven kust; bovendien is dat
telkens weer ander water.
Waarmee ik slechts betogen
wil dat het pad van de vader
landse romanticus niet over
rozen gaat. Hij ontmoet veler
lei moeilijkheden bij de uit
oefening van zijn liefhebberij
en leidt vooral in onze nuch
tere dagen een steeds ontmoe-
digender bestaan.
Daarom moeten wij ons ver
heugen in de nieuwe inspi
ratie, die hij van de „Drenthe"
heeft ontvangen. Mochten de
lezingen over het gebeurde in
de Straat van Makassar in
zekere zin misschien al te za
kelijk zijn geweest, dan kan
hij altijd nog teruggrijpen
naar een gerenommeerde Ne
derlandse krant die het koele,
verlate verslag van de Ma
rinevoorlichtingsdienst heeft
opgeschilderd met de volgen
de veelzeggende en roerende
volzinnen.
„De aanhouding van de
„Kasimbar" geschiedde in een
heldere tropennacht.... Felle
seinlichten flitsten over het
lauwe, zacht kabbelende wa
ter. „Wie bent U?" Het ant
woord kwam prompt. Weer
schoten morse-signalen door
het duister.... Rustig maar
dreigend draaide de „Drenthe"
een van de twee dubbeltorens
met twee 12 cm kanonnen in
de richting van de „Kasim
bar". (Tussen haakjes, lieve
lezers, wat een slechte indruk
zou een ónrustige „Drenthe"
daar gemaakt hebben.) „Een
salvo verscheurde de stille
tropennacht. Als door een
adder gestoken draaide de
„Kasimbar" bij. (Tussen haak
jes, beste lezers, stéékt een
adder tegenwoordig? Ik dacht
dat hij béét. En als hij steekt,
steekt hij dan wel eens een
schip?). „Wel werd de „Dren
the" beschoten door nerveuze
Indonesische soldaten, maar
de lichte vuurwapens deerden
de „Drenthe" niet. (Wat zou
ons kunnen deren, als wij voor
recht en rede de gevaren trot
seren?). „De „Drenthe" bleef
op veilige afstand het dag
licht afwachten. (Veilige af
stand? Met al die kanonnen?)
„Momenteel dartelt de snelle
„Drenthe" rond de logge „Ka
simbar" naar Nieuw-Guinea."
(Het is aardig hoe speels en
uitgelaten een oorlogsschip
kan zijn, als alles achter de
rug is. Dat kunnen onze ma
rinemensen wel hebben. Zij
weten dat de boog niet altijd
gespannen kan zijn en dat ook
een schip nu en dan eens
echt uitgelaten moet kunnen
wezen.) „Deze vastberaden on-
gedaanmaking van een bru
tale zeeroof betekent een sen
sationele illustratie van de in
ternationale conferentie over
het zeerecht, die gisteren in
Genève is begonnen", aldus
het laatste citaat dat wij uit
die krant knippen. Maar dat
is niet juist, meen ik. Want
toen die conferentie begon,
was die krachttoer van de
„Drenthe" al een week oud.
Tenzij onze vaderlandse ro
manticus het eens is met de
mogelijkheid, om een confe
rentie een week tevoren al te
illustreren.
Zo ja, dan is het mij ook
goed. J. L.
heeft echter op ontoelaatbare wijze gege
neraliseerd. Hiermee zijn de velen tekort
gedaan, die geen verwijten verdienen. Er
worden verwijten gehoord, dat te westelijk
wordt gedacht en dat te weinig wordt be
grepen wat in Indonesië gebeurt. Niet ver
geten dient echter te worden, dat Indone
sië door het lidmaatschap van de UNO de
rechten van de mens heeft onderschreven
en deze zelfs in de voorlopige grondwet
heeft opgenomen. Deze rechten zijn ech
ter steeds opnieuw geschonden.
Het zou onjuist zijn hetgeen door Indone
sië is gedaan, te verzachten. Hier is een
fel en duidelijk protest op zijn plaats. Als
dit zou uitblijven, dan zou dit óf beteke
nen, dat men geen geloof in eigen zaak
heeft, óf dat men de Aziaten niet voor
vol aanziet", aldus minister Klompé, die
niet kon instemmen met mej. Tjeenk Wil
link, die de fouten van Nederlanders in één
adem noemde met hetgeen door Indone
sië is gedaan. Zij ontkende voorts uitdruk
kelijk dat, zoals door mevrouw Van
Ommeren (C.P.N.) was gesteld, de
Nederlanders vrijwillig uit Indonesië ver
trekken. „Bij deze opvatting staat mijn
verstand stil, maar dat gebeurt wel meer
bij opvattingen van communistische zij
de", zei zij.
Minister Klompé deelde mede, dat 45
percent van de tot dusver gerepatrieer-
den bij particulieren werd ondergebracht
en dat 55 percent een beroep moest doen
op het ministerie. Dit laatste cijfer kan
echter nog stijgen. 7n de contractpensions
zijn 9700 bedden beschikbaar. Naar ra
ming zullen er 12.650 nodig zijn. Gehoopt
wordt dat allen kunnen worden opgevan
gen, ook omdat het aanbod voor logies-
gelegenheid nog stijgt.
Met de minister van Defensie is overleg
gaande over de vraag, hoe lang de leger
plaats Budel beschikbaar zal zijn. Met de
minister van Financiën wordt overleg
over de belastingconsequenties van het be
schikbaar stellen van woonruimte voor
repatrianten tegen een dagelijkse ver
goeding van 3.50 4.00 per dag.
Bij de replieken noemde de heer P o-
1 a k (C.P.N.) het „agressieve optreden"
van de Koninklijke Marine als voorbeeld
van de fouten, waarop minister Klompé
in haar antwoord op de opmerkingen van
mej. Tjeenk Willink heeft gedoeld. De
voorzitter zei, dat de heer Polak het karak
ter van de rede in tweede termijn miskent.
Hij verzocht hem het woord „agressief"
terug te nemen. De heer Polak weigerde
dit, waarop de voorzitter verklaarde dit
woord uit de Handelingen te zullen laten
schrappen.
Mej. Tjeenk Willink merkte nog op
dat het zeer noodzakelijk was de schuld
vraag bij de begroting van het ministerie
van Maatschappelijk Werk ter sprake te
brengen, omdat er zorg is over de reac
ties van het Nederlandse volk over het lot
van de gerepatrieerde landgenoten, dat
tot dusverre niet meer dan 2300 bedden
en nauwelijks één miljoen gulden bijeen
kon brengen. Zij verklaarde de fouten van
Indonesië niet te hebben willen vergoelij
ken. Maar ook de eigen fouten moeten niet
worden verdoezeld. „Met een tweezijdig
zien kunnen we misschien uit het moeras
komen, waarin we zijn geraakt," meende
zij. De begroting van Maatschappelijk
Werk werd tenslotte aangenomen met de
aantekening, dat de communisten geacht
wensen te worden te hebben tegengestemd.
De volgende week zal rle Eerste Kamei
de begroting van Justitie behandelen
